kiberusafrtxoeba-160-e skola

1. კიბერუსაფრთხოება
ინტერნეტ უსაფრთხოება
თინათინ ხუციშვილი

2. კომპიუტერული პროგრამა
• როგორც ვიცით კ-ში ყველაფერი ჩაწერილია პროგრამის სახით.
პროგრამა არის ალგორითმი ,რომელიც ჩაწერილია კ-ის გასაგებ
ენაზე.სისტემა უნდა იყოს გამართული, მაგრამ მას შეიძლება
დაემატოს მავნე პროგრამა და მთლიანობა ამის გამო დაირღვეს.

3. მავნე პროგრამები
მავნე პროგრამები
• მავნე პროგრამები შეიძლება შემოყვეს
ჩვენ პროგრამას გადმოწერისას ან ჩვენ
თვითონ გავხდეთ მისი შემოყვანის
თანამონაწილენი.
• მაგ. – adobeplashplayer-ში იკითხება
ყველა პროგრამა რასაც მივაწვდით,
წაიკითხება მავნე პროგრამაც, ასევე
შეიძლება პროგრამაზე მიბმული იყოს
მაკროსი რომელიც დააზიანებს ჩვენ
სისტემას.

4. ფიშინგი
• ფიშინგი მავნებლობის ფორმაა, რომლითაც თაღლითურად
შეიძლება გარკვეული ინფორმაციის მოპოვება. მაგ.: ელ.ფოსტის
პაროლი, საკრედიტო ბარათის რეკვიზიტები, სახელი და გვარი
და სხვა.

5. ფიშინგის სახეობები
• არსებობს ფიშინგის სახეობები:
ონლაინფიშინგი, ფინანსური
ფიშინგი, შერეული ფიშინგი,
მყიდველზე მიმართული, ბანკზე
მიმართული.
• ამის გაკეთება ხდება სხვადასხვა
გზით მაგ.საეჭვო ლინკებით.

6. ლინკის კონტროლი
• 1. ყველა ლინკი უნდა გადადიოდეს ზუსტად იმ ადგილზე სადაცაა
მითითებული.პასუხისმგებელი მისამართზე არის ბოლო
დომენი.მაგ.com.
• 2. რეალური სისტემა მოგმართავს გამართული სახელით, ზოგადი
მიმართვა საეჭვოა მაგ:My Dear,Hi სხვა.
• 3.მასკირებული ლინკი ნიშნავს იმას რომ მაუსის მიტანისას ჩნდება სხვა
მისამართი, ვიდრე დაწერილია
• 4.უხარისხო გრაფიკა, ფოტოშოპით შექმნილი საიტი საეჭვოა
• 5.არარეალური საჩუქარი საეჭვოა

7. Email - ფიშინგი, Online - ფიშინგი
• აქ ცნობილ საიტზე ცვლიან ერთ ასოს
, მიამსგავსებენ დიზაინს და
შეცდომით შეიყვანენ საიტზე.
ძირითადად ეს ხდება გაყიდვების
საიტებზე. ონლაინ მაღაზიებში

8. საეჭვო ლინკის შემოწმება!
• ყველა საეჭვო ლინკი უნდა
დაკოპირდეს და ჩაისვას ბრაუზერში!
• თუ გაიხსნა საიტი შესაბამისი
სახელით ე.ი. მისამართი სწორეა.
• საეჭვოა მიმაგრებული ლინკები.
• შეტყობინებაში შეიძლება
მითითებული იყოს pdf ფაილი
სინამდვილეში მიბმული ფაილი არის
ვორდის ან ექსელის -
ამას სჭირდება გადამოწმება.

9. სხვადასხვა ტიპის მავნე პროგრამები
სხვადასხვა ტიპის მავნე პროგრამები
• Adware-სარეკლამო დატვირთვის პროგრამა
• Ransomware-გამომძალველი პროგრამა
• Spyware-ჯაშუშური პროგრამა-ა)აკვირდება
კლავიატურას,
• ბ)იღებს სქრინშოტებს გ)იწერს ვიდეოს და ხმას
დ)იმახსოვრებს კლავიატურის ნაბიჯებს
• Rootkit- პროგრამა რომელიც ახორციელებს სრულ
კონტროლს
• Bot-გამოიყენებაკონკრეტული ამოცანებისთვის
• Trojan-შეფუთული მავნე პროგრამა-ტროას ცხენი
• მავნე ვირუსები(მოსწავლის მაგალითი)

10. ანტივირუსები
• Signature based-უყურებს შემოსულ
ფაილებს, აკონტროლებს ემთხვევა თუ
არა ისინი ბაზაში ჩატვირთულ მავნე
ფაილებს და რეაგირებს შესაბამისად ,თუ
ვერ იცნო გაატარებს
• ევრისტიკული ანტივირუსი უყურებს
როგორ იქცევა ვირუსის ფაილი და
იძლევა საგანგაშო შეტყობინებას
• ყველა დანარჩნი დაფუძნებულია
• მანქანურ სწავლებაზე ან ხელოვნურ
• ინტელექტზე

11. სოციალური ინჟინერია
• დაფუძვნებულია :
ა)ადამიანურ სისუსტეებზე,
ცნობისმოყვარეობაზე,
სიხარბეზე, შეიძლება ფოტოს
შექმნა
დაგენირირება Fase generator,
Generators.potos,
Lightshot-სქრინშოტების შექმნა
და სხვა

12. პრევენცია
Bitdefender-ანტივირუსი
პრევენციის მიზნით საჭიროა
ანტივირუსის ხშირი
განახლება
იმისათვის რომ არ წამოვეგოთ
ფიშინგს ან არ გაგვიტეხონ
საიტი საჭიროა პაროლში
გამოვიყენოთ ყველა სახის
სიმბოლო! მაგ. G27T29(t,p)

13. მადლობთ ყურადღებისთვის