3. AMA NAMIN
Ama namin sumasalangit ka,
Sambahin ang pangalan mo.
Mapasaamin ang kaharian mo.
Sundin ang loob mo dito sa lupa para nang sa
langit.
Bigyan mo kami ngayon ng aming kakanin sa araw
araw;
At patawarin mo kami sa aming mga sala,
Para nang pagpapatawad namin sa nagkakasalaan sa
amin;
At huwag mo kaming ipahintulot sa tukso,
At iadya mo kami sa lahat ng masama.
4. masusuri ang kahalahagan ng mga karapatang
pantao sa pag susulong ng pag kapantay-
pantay at respeto sa tao bilang kasapi ng
pamayanan, bansa, at daigdig;
mauunawaan ang mga epekto ng
paglabag sa mga karapatang pantao.
01
02 malalaman ang iba’t ibang anyo ng
paglabag sa mga karapatang pantao.
03
LAYUNIN:
5. PINAGMULAN AT KAHALAGAHAN NG KARAPATANG PANTAO
NILALAMAN NG UNIVERSAL DECLARATION OF HUMAN RIGHTS.
01
02
MGA PAGLABAG SA MGA KARAPATANG PANTAO
ANYO NG PAGLABAG SA KARAPATANG PANTAO
03
04
NILALAMAN:
05 MGA EPEKTO NG PAGLANAG SA KARAPATANG PANTAO
MGA HALIMBAWA NG PAGLABA9G SA KARAPATANG PANTAO
06
07 PAGSULONG NG KARAPATANG PANTAO
9. Paano nga ba nagsimlua ang karapatang pantao?
- Sa Isang dokumentado, ay ang mga ukit sa batong nagmula pa noong
539 B.C.E sa Persia.
- Nakasulat sa mga mandato ng Haring si Cyrus the Great noong sakupin
Niya ang lungsod na Babylon.
- May mga dineklara si Haring Cyrus the Great nong sinakop Niya ang
Babylon :
- Pinalaya Niya ang mga alipin
- Pinayagan Silang pumili ng relihiyon
- At ang pagkakapantay pantay ng lahat ng lahi
- Ang mga Idineklara ni Haring Cyrus na ito, ay nakatala sa Isang malaking
cylinder na tinatawag na "Cyrus Cylinder "
10. - Mahalaga nang malaman natin ang konsepto ng
pagdodokumento ng karapatang pantao, dahil ito ay
magsimulang lumaki ang mga sibilisasyon sa Mundo.
- Ang mga ito ay protektahan ang mga tao sa Isang
sibilisasyon o grupo, Isang insentibo sa pag-anib sa mga ito,
nagiging dahilan kung bakit iisa lamang ang pagka-
deklarasyon sa karapatang pantao at konstitusyon ng Isang
Bansa.
- Ang isa sa mga sinaung dokumentong tumutukoy ito ay ang
Magna Carta.
11. MAGNA CARTA
- inlathala nong 1215 ni Haring John I
- Isang monarkiya at naglalayong ipatibay ang
hustiya at paghuhukom para sa bawat
indibidwal
- Isa sa mga dokumentong ito ay limitahan
ang kapangyarihan ng hari ng Bansa.
12. FRENCH DECLARATION OF THE
RIGHTS OF MAN AND OF THE CITIZEN
- inilatha nong 1789
- naglalaman ng mga payak at hindi
mapag-aalinlangang prinsipyo na dapat
tinatama sa bawat mamamayan
13. BILL OF RIGHTS
- inilatha nong 1791
- naglalaman ng hindi karapatang pantao
kung hindi pati na rin ang paglimitasyon
ng maaaring Gawin ng pamahalaan.
14. UDHR - UNIVERSAL DECLARATION OF
HUMAN RIGHTS
-isa sa mga dokumento na nagsasaad ng mga
karapatang pantao na dapat kilalanin ng bawat
indibidwal at Bansa.
- Inilatha noong Disyembre 10, 1984 sa Paris,
France ng United Nations.
- Isinalin na rin ang dokumento sa mahigit na
500 wika.
17. ARTIKULO
1. Isinilang na malaya at pantay-pantay ang lahat ng tao.
2. Saklaw ng UDHR ang bawat tao, anoman ang kasarian, nasyonalidad, relihiyon, paniniwalang
politikal,
3. Lahat ay may karapatan sa buhay, kalayaan, at seguridad na pansarili.
4. Walang sinoman ang dapat alipinin; ipinagbawal din ang pangangalakal ng alipin.
5. Walang sinoman ang bibigyan ng malupit o di-makataong parusa.
6. Bawat tao ay may karapatang kilalanin sa harap ng batas, nasaan man siya sa mundo.
7. Ang lahat ay pantay sa paningin at pangangalaga ng batas.
8. Kung malalabag ang karapatan ng isang indibidwal, karapatan niya ring makakuha ng lunas para
rito sa pamamagitan ng isang hukuman.
TALAHANAYAN 6.1
18. 9. Ipinagbabawal ang walang katuwirang pagdakip o pagpapatapon.
10. Lahat ay may karapatan sa isang patas at makatarungang paglilitis, anoman ang paratang na
krimen sa kaniya.
11. Ang bawat taong pinaratangan ay may karapatan na ituring na walang-sala hanggang hindi pa
napatutunayan ang pagkakasala niya sa isang paglilitis.
12 . Ipinagbabawal ang walang katuwirang panghihimasok sa pribadong buhay, pamilya, tahanan, o
pakikipagsulatan; maging ang pag-atake sa puri at reputasyon ng isang tao.
13. Bawat isa ay may karapatang kumilos sa loob ng hangganan ng pinaninirahang estado, gayon
din ang umalis ng isang bansa at bumalik dito.
14. May karapatan na humanap ang bawat isa ng ibang bansa na kukupkop sa kaniya sa harap ng
pag-uusig.
15. May karapatan sa nasyonalidad ang bawat isa; may karapatan ding magpalit ng nasyonalidad
ang sinoman.
TALAHANAYAN 6.1
19. 16 May karapatan ang bawat lalaki at babae na magpakasal, kung sila ay parehong nasa tamang
gulang at lubos na sumasang-ayon dito.
17 Bawat isa ay may karapatan sa kaniyang ari-arian; hindi rin dapat kunin sa kaniya ang ari-arian na ito
nang walang katuwiran.
18 May karapatang pumili (o magpalit) ng relihiyon ang bawat isa, maging ang magsabuhay nito sa
pamamagitan ng pagtitipon o pagtuturo.
19 Bawat isa ay may karapatang magpahayag ng saloobin o opinyon.
20 Lahat ay may karapatan sa mapayapang pagtitipon at pagpupulong; wala ring pipiliting sumali sa
isang kapisanan.
21 Ang bawat isa ay may karapatang makilahok sa kaniyang pamahalaan; pinahahalagahan din ang
patas na paghalal ng mga kinatawang manunungkulan para sa pamahalaan.
22 Pinahahalagahan ang pakikinabang ng isang indibidwal sa lipunan sa pamamagitan ng pakikilahok
niya sa pambansang pagsisikap o pakikipagtulungang pandaigdig.пока
23 Lahat ay may karapatang pumili ng hanapbuhay at tumanggap ng nararapat na bayad para dito; may
kalayaan din ang mga empleado na magbuo ng unyon.
TALAHANAYAN 6.1
20. 24 Bawat isa ay may karapatang mamahinga at maglibang.
25 Ang bawat tao ay may karapatan sa pagtamasa ng antas ng pamumuhay kung saan natutugonan niya
ang pangangailangang pansarili at pampamilya;
binibigyan ng espesyal na kahalagahan ang pagtamasa ng mga ina at bata sa antas ng pamumuhay na
ito.
26 Bawat isa ay may karapatan sa edukasyon na siyang magpapaunlad sa kaniyang pagkatao.
27 Lahat ay may kalayaan na makilahok sa mga kultural na gawain sa komunidad, kabilang na ang sining,
panitikan, at agham.
28 Karapatan ng bawat isa na makibahagi sa isang kaayusang panlipunan at pandaigdig kung saan
pinagtitibay ang mga nakasaad sa UDHR.
29 Ipinaaalala ang mga tungkulin na kaakibat ng mga karapatang isinasaad sa UDHR para sa ikauunlad
din ng kaniyang pagkatao.
30 Walang bahagi ng UDHR ang nagbibigay ng karapatan sa anomang estado, grupo, o indibidwal na
gumawa ng hakbang upang sirain ang nasasaad sa kasunduang ito.
TALAHANAYAN 6.1
21.
22. ANYO NG PAGLABAG BAKIT LABAG SA KARAPATANG PANTAO
PAGPATAY Bakit labag sa karapatang pantao: Ang pagpatay ay pagputol sa buhay
na mayroon ang isang nilalang. Parang tinanggalan niya ng dignidad
ang kanyang sarili. Kaya Naman mabigat ang parusang ipinapataw Ng
pamahalaan sa Isang mamamatay-tao Taliwas ito sa Artikulo 3 ng
UDHR na nagsasaad na ang bawat tao ay may karapatang mabuhay.
PAG-AALIPIN Noong unang panahon, tanggap Ang pagmamay-ari ng isang indibidwal
upang pagsilbihan ang Isang amo, Ito rin ay naging sukatan Ng estado
sa buhay. Kadalasan Ang mga alipin ay sinasaktan at binibigyan Ng
mabigat na trabaho. Hindi rin Sila nabibigyan Ng sapat na benepisyong
salapi sa kanilang serbisyong nagawa.
KARAHASANG PISIKAL Ito ay labag sa karapatang pantao dahil ito ay pisikal na pang aabuso
sa Isang tao o pambubugbog. Hindi ito makatarungan o Hindi patas
KARAHASANG SEKSUWAL Kaugnay ng ating karapatan sa seguridad, nilalabag din ng
karahasang seksuwal ang kalayaan nating mabuhay nang walang
takot o pangambang magiging biktima ng krimen. Isa ring uri ito ng
opresyon laban sa mga minorya (tulad ng kababaihan o miyembro
ng LGBT community) at mga walang muwang (tulad ng mga bata).
TALAHANAYAN 6.2
23. PAGLIMITA O PAGKAKAIT NG
KALAYAANG MAGLAKBAY
Malinaw na isinasaad sa Artikulo 13 ang "karapatan sa kalayaan
ng pagkilos at paninirahan sa loob ng mga hanggahan ng bawat
estado," maging ang "karapatang umalis sa alin mang bansa."
Kaya naman ang hindi makatuwirang pagpigil o paglimita sa
kalayaang maglakbay ay isang paglabag sa ating karapatang
pantao.
PAGLIMITA O PAGKAKAIT NG
KALAYAAN SA PANANALITA
AT PAGPAPAHAYAG SA
SARILI
Bawat isa ay may kalayaang magsalita at ipahayag ang sarili.
Sakop ng kalayaan sa pagpapahayag sa sarili ang pagpapahayag
ng saloobin sa pamamagitan ng panidikan at sining. Sa
pamamagitan ng mga kalayaang ito, naipaaalam natin ang ating
saloobin tungkol sa iba't ibang bagay. Ang paglímita o pagkakait
sa kalayaan sa pananalita at pagpapahayag sa sarili ay taliwas sa
sinasaad sa Artikulo 19 ng UDHR na nagsasabing: "Ang bawat
tao'y may karapatan sa kalayaan ng pagkukuro at pagpapahayag.
TALAHANAYAN 6.1
24. DISKRIMINASYON Maraming uri ng diskriminasyon na maaring kaharapin ang isabg tao ilan na rito
ang diskriminasyon dahil sa kaniyang nasyonalidad, kasarian, o relihiyon
kadalasan nauuwi ang ganitong diskriminasyon sa pang aapi, karahasan, at
paglimita sa karapatan ng mga minorya ayon sa artikulo 2 ang lahat ng
nakasaad sa udhr ay dapat tinatama nang walang anomang uri pagtatangi,
tulad ng lahi, kulay, kasarian, wika, relihiyon, kuro kurong pampolitika o iba pa,
pinagmulang bansa o lipunan, ari arian, kapanganakan, o iba pang katayuan.
KAWALAN NG
KATARUNGAN
pinagkakatiwala natin ang batas upang protektahan ang ating mga karapatan
kaya naman itinuturing na karapatang pantao pagtatamasa ng patas na
pagturing ng batas at ng mga hukuman
KAWALAN NG
EDUKASYON
malaking bahagi ang ginagampanan ng edukasyon sa paghubog ng
pagkatao ng bawat isa kaya naman ang kawalan o pagkakait ng
edukasyon ay maituturing na paglabag sa karapatang pantao sapagkat
nililimitahan nito ang paglago ng bawat indibbidwal, maging ang
kaalaman niya sa nga karapatabg dapat niyang tamasahin
25. MGA ANYO NG PAGLABAG SA KARAPATANG PANTAO
Bagamat mataas ang pagpapahalaga ng ibat ibang sektor
sa karapatang pantao, may mga pagkakataon parin na
nalalabag ang mga karapatang ito. Dulot ng mga paglabag
ang paghihirap,opresyon, o maging kawalan ng buhay at
ari-arian. May mga uri ng paglabag na iilan lamang ang
anyo o higit pa. Isang halimbawa ang genocide o pag ubos
ng isang lahi. Lumalabag ito sa karapatan ng isang tao na
maging ligtas mula sa diskriminasyon ayon sa kaniyang
nasyonalidad, maging sa karapatan niyang mabuhay at
maging malaya.
26. MGA ANYO NG PAGLABAG SA KARAPATANG PANTAO
Bagamat mataas ang pagpapahalaga ng ibat ibang sektor sa
karapatang pantao, may mga pagkakataon parin na nalalabag ang
mga karapatang ito. Dulot ng mga paglabag ang
paghihirap,opresyon, o maging kawalan ng buhay at ari-arian. May
mga uri ng paglabag na iilan lamang ang anyo o higit pa. Isang
halimbawa ang genocide o pag ubos ng isang lahi. Lumalabag ito sa
karapatan ng isang tao na maging ligtas mula sa diskriminasyon ayon
sa kaniyang nasyonalidad, maging sa karapatan niyang mabuhay at
maging malaya.
27. MGA EPEKTO NG
PAGLABAG SA
KARAPATANG
PANTAO
Tulad ng naunang
nabanggit, mahalaga ang
pagtatalaga at
pagpapatibay ng ating
mga karapatang pantao
upang manatiling payapa,
makatarungan, at ligtas
ang ating lipunan para sa
bawat tao.
28. KAHIRAPAN
Kahirapan ang isa sa
pinakamabigat na epekto ng
paglimita o pagkakait sa
karapatang pantao sa mga
kasapi ng isang grupo o mga
mamamayan ng isang bansa.
Layon ng mga kara- patang
pantao na nakatala sa UDHR at
sa ating konstitusyon na
umunlad ang bawat indibidwal.
29. KAHIRAPAN
Sa South Africa, naging malaking
suliranin ang apartheid o
diskriminasyon sa mga African
dahil sa maitim na kulay ng
kanilang balat. Ang mga ito ay
inihiwalay sa ibang lahi at itinu-
ring na mas mababang uri ng
tao. Dahil dito, hindi kinilala ng
mga nakatataas ang kanilang
mga karapatang pantao.
31. KAHIRAPAN
Para sa kababaihan. Ayon sa Amnesty
International (AI) sa US, isang
organisasyong nagsusulong ng
karapatang pantao, ang kahirapan ay
isang isyung kaugnay ng karapatang
pantao. At higit sa lahat, kababaihan
ang naa- pektuhan nito; binubuo nila
ang 70 porsiyento ng mahihirap sa
mundo.
32. KAHIRAPAN
Malinaw ang dahilan ng pandaigdigang
hindi pagkakapareho na ito: limitadong
karapatan sa access sa edukasyon,
pagmamay-ari at sa pagboto; kultural
na pagkilala sa pagsasarili; at isang
mahabang talaan ng iba pang
magkakaugnay na pang-aabuso sa
kababaihan, na sama-samang lubhang
humahadlang sa pagtatamasa ng
kababaihan ng benepisyong ekonomiko
namamalas natin ang higit na mataas na
antas ng kahirapan ng kababaihan kaysa
kalalakihan.
33. DULOT SA
ASKPEKTONG
SIKOLOHIKAL
Isang epektong hindi kagyat na maki-
kita ay ang mga sikolohikal na sugat na
natatamo ng isang biktimang nalabag
ang karapatang pantao. Kadalasan
itong nararamdaman ng mga biktima
ng karahasan. Bukod pa sa sakit at
sugat na dulot ng tinamong karahasan,
maaaring sa isipan o emosyonal na
aspekto makikita ang mas malalang
pinsala na idinulot ng pagkawala
paglimita sa kanilang mga karapatan.
34. DULOT SA
ASKPEKTONG
SIKOLOHIKAL
Isang halimbawa nito pang-aabuso ng
militar sa Myanmar sa mga
mamamayan nito. Ayon sa mga tala ng
Burma Link-isang grupong nagsusulong
ng karapatan ng mga minorya sa
Myanmar-ang mga naging biktima ng
torture ng militar ay nakaranas ng
depresyon at hirap sa pakikihalubilo
muli sa lipunan o paghahanap ng
trabaho. Liban sa mga biktima,
mayroon ding sikolohikal na trauma na
nadarama ang mga pamilya nila.
35. DULOT SA
ASKPEKTONG
SIKOLOHIKAL
Dahil dito, marami ang
nagpapakalulong na lamang
sa bisyo upang kalimutan ang
depresyon, na siya namang
nagdudulot ng siklo ng
kahirapan sa pamilya.
36. PAGLAGANAP NG
KRIMEN
Dahil sinasalamin ng ating batas ang
ilan kung hindi lahat ng mga
probisyong nakasaad sa UDHR ang
paglabag sa isang karapatang pantao
ng kapuwa ay maaring may
karampatang parusa rin sa paningin
ng batas. kaya naman ang patuloy na
pagkabit balikat sa paglabag sa
karapatang pantao ay
nangangahulugan ng pagdami ng
kaso ng kriminalidad
37. PAGLAGANAP NG
KRIMEN
Ganito ang nangyarI sa isang
engkuwentro sa pagitan ng
kapulisan ng china at katutubong
pangkat na Uyghur sa rehiyon ng
xinjiang noong 2014
Islam ang pangunahing relihiyon
ng mga Uyghur dahilan upang
makaranas sila ng patuloy na
operasyon mula sa pamahalaang
tsino
38. PAGLAGANAP NG
KRIMEN
Isang pagsasaliksik na
pinamagatang " The Paradoxical
Consequences Of Revenge" ang
isinigawa ng mga sikolohistang
sina Daniel Gilbert, Kevin
Carlsmith, at timothy Wilson
pinatunayan ng pag-aaral na ito
na ang paghihiganti ay hindi
nagbubunga ng paghihilom tulad
ng inaakala ng gumawa nito
39. MGA HALIMBAWA NG PAGLABAG SA
KARAPATANG PANTAO
Ang naunang talakayan ay nagbigay na ng ilang
halimbawa ng mga pagla bag sa karapatang
pantao. Sa baha ging ito, muli nating uusisain ang
ilang insidente ng paglabag sa karapatang pantao
sa konteksto ng proksimidad nito sa atin.
40. PAMAYANAN
Bawat pamayanan ay pugad kung
saan ang mga naninirahan ay
pinagbuklod hindi lamang ng
aspektong heograpi kal kung hindi
pati na rin ng iisang hangarin na
pagbutihin ang kinabibi langang
komunidad. Sa kasamaang palad,
may ilang pamayanang nakararanas
ng diskriminasyon dahil sa kultura o
paniniwala nila.
41. PAMAYANAN
Sa isang insidente sa
Surigao del Sur noong
2015, tatlong katutubong
Manobo ang pinatay ng
mga miyembro ng
armadong grupong
Magahat Bagani.
42. PAMAYANAN
Sa pagtutulungan ng pamahalaan, mga pribadong
organisasyon, at pinuno ng mga katutubong
pangkat, patuloy na isinusulong ang karapatan ng
mga katutubo hindi lamang sa kanilang mga
lupain kung hindi maging sa kara- patan nilang
mabuhay nang walang takot sa diskriminasyon o
karahasan. Kaugnay nito, ipinatupad ang Republic
Act No. 8371 o Indigenous Peoples' Rights Act of
1997. Isinusulong ng batas na ito ang karapatan
ng mga katutubong pangkat sa kanilang mga
lupaing ninuno, maging ang kalayaan nila upang
pagyamanin ang kanilang kultura at mga
tradisyon.
43. PAMAYANAN
Sa pagtutulungan ng pamahalaan, mga pribadong
organisasyon, at pinuno ng mga katutubong
pangkat, patuloy na isinusulong ang karapatan ng
mga katutubo hindi lamang sa kanilang mga
lupain kung hindi maging sa kara- patan nilang
mabuhay nang walang takot sa diskriminasyon o
karahasan. Kaugnay nito, ipinatupad ang Republic
Act No. 8371 o Indigenous Peoples' Rights Act of
1997. Isinusulong ng batas na ito ang karapatan
ng mga katutubong pangkat sa kanilang mga
lupaing ninuno, maging ang kalayaan nila upang
pagyamanin ang kanilang kultura at mga
tradisyon.
44. BANSA
Ilang pangyayari na rin sa Pilipinas
ang gumimbal sa kamalayan ng
mga Pilipino at maging ng buong
mundo dahil sa dami ng naging
biktima nito o pagiging malubha ng
naganap na paglabag sa karapatang
pantao. Isa na rito ang tinaguriang
Maguindanao Massacre na kumitil
sa buhay ng higit 50 sibilyan na
karamihan ay mga mamamahayag.
45. BANSA
Naganap ang insidente sa panahon ng
opisyal na pagbubukas ng panahon ng
halalan noong 2009. Bagama't hindi na
bago sa bansa ang iba't ibang karahasan
na dulot ng nagtutunggaliang mga
kandidato, tumatak ang Maguindanao
Massacre sa kamalayan ng mga Pilipino
hindi lamang dahil sa pagiging marahas
nito ngunit dahil na rin sa ipinadala
nitong mensahe: na isa ang Pilipinas sa
mga pinakamapanganib na lugar para sa
mga mamamahayag.
46. DAIGDIG
DAIGDIG
Isa sa pinakatumatak na pangyayari sa
kasaysatan ang sistematikong paglabag
sa karapatang pantao ng mga Jew sa
ilalim ng pamumuno ni Adolf Hitler at ng
partidong Nazi, si Hilter ay panatiko ng
ideolohiya ng isang nakakatataas at
purong lahing german na tinawag niyang
lahing arman upang makamit ito ninais
niyang lipulin ang mga Jew na itinuring
niyang mababang uri ng mga tao at
siyang balakid sa paglago at pag unlad ng
lahing arman.
48. Commission on Human Rights (CHR)
- Ang ahensiya ng pamahalaang
nangangalaga at nag susulong sa
karapatang pantao sa bansa.
-Bukod sa CHR, may mga ilan ding
samahang di-pampamahalaan na
tumutulong sa mga biktima ng
paglabag sa karapatang pantao.
49. Balay Rehabilitation Center
-na umaagapay sa paghilom ng mga
sikolohikal na sugat na tinamo ng
biktima Philipine Alliance of Human
Rights Advocates (PAHRA)
- Layunin nitong ipagtanggol ang mga
naaapi at nalalabag ang karapatang
pantao
50. Bilang mag-aaral ay mayroon ka ring magagawa
upang isulong ang kahalagahan ng karapatang
pantao sa iyong komunidad.
-Iminumungkahi ng isang artikulo mula sa Amnesty
International na magsimula ng isang organisasyon sa
iyong komunidad kung saan tatalakayin ang mga
posibleng insidented ng paglabag sa karapatang
pantao sa inyong lugar.
51. -Ang pagsulat ng liham sa mga nanunungkulan ay
isa ring mainam na paraan upang ilapit sa
maykapangyarihan ang mga hinaing ng mga
nalalabag ang karapatang pantao.
