1. ใบงานที่ 11 เรื่อง กาหนดและลาดับขั้นตอนการปฏิบัติ
--------------------------------------------------------------
ให้นักเรียนเรียงลำดับขั้นตอนกำรทำงำน จำกกิจกรรมที่กำหนดให้ต่อไปนี้ (สำมำรถสืบค้นจำก
แหล่งเรียนรู้ได้)
1. การสารวจสภาพน้าที่คูเมือง
ขันที่ 1 เตรียมเครื่องมือที่ใช้ในสำรวจ ได้แก่ ที่วัดควำมใสของน้ำ
้
ขันที่ 2 เดินทำงไปที่คูเมือง ตำแหน่งที่ 1 ด้ำนทิศเหนือด้วยรถจักรยำนยนต์พร้อมเครื่องมือสำรวจ
้
ขันที่ 3 ตักนำขึ้นมำและนำมำวัดค่ำของน้ำ
้
2. การทาร่มกระดาษสาที่บ่อสร้าง
ขันที่ 1 การเตรียมวัตถุดิบ ต้องคัดเลือกปอสาที่อ่อนและแก่แยกจากกัน น้าไปแช่น้าประมาณ 3
้
ชั่วโมงและไม่ควรเกิน 24 ชั่วโมง การแช่น้าจะท้าให้เปลือกปอสาอ่อนตัว จากนันน้าไปใส่ภาชนะต้ม ใส่
โซดาไฟหรือน้าด่างจากขีเถ้า เพื่อช่วยให้โครงสร้างของเปลือกปอสาเปื่อยและแยกจากกันเร็วขึน ใช้
โซดาไฟประมาณ 10-15% อย่าใช้มากไป เพราะอาจไปท้าลายเยื่อมากเกินไป ต้มให้ได้นาน 2-3 ชั่วโมง
จากนันเมื่อต้มเสร็จแล้ว น้าปอสาล้างน้าจนหมดด่าง แล้วน้าไปต้ม แล้วน้าไปปันให้ละเอียดจึงจะน้ามาท้าได้
ตามขันตอนต่อไปนี
ขันที่ 2 การท้าเป็นเยื่อ มี 2 วิธี ให้เลือก คือทุบด้วยมือ หรือใช้เครื่องตีเยื่อ ถ้าทุบด้วยมือ ใช้ปอสาหนัก
้
ประมาณ 2 กิโลกรัม ต้องทุบนาน 5 ชั่วโมง แต่ถ้าใช้เครื่องจะใช้เวลาประมาณ 35 นาที จากนันน้าเยื่อไป
ฟอกไม่ให้ขาวนัก แต่ถ้าชอบขาวๆต้องใช้ผงฟอกสีเข้าช่วย
ขันที่ 3 การท้าเป็นแผ่นกระดาษ น้าเยื่อปอสาใส่ในอ่างหรือภาชนะที่เหมาะสม ใส่น้าระดับพอเหมาะ
้
แล้วใช้ไม้พายคนเยื่อในอ่างให้ทั่ว เพื่อให้เยื่อลอยตัวและกระจายออกจากกันสม่้าเสมอ
3. กำรทำเครื่องปั้นดินเผำ
(ให้นักเรียนกำหนดเอง 1 กิจกรรม)
ขันที่ 1 นำดินเหนียวมำกองไว้เตรียมใช้งำนเรียกว่ำ กองดิน
้
ขันที่ 2. ซอยดินเหนียว แล้วนำไปพรมนำหมักค้ำงคืน โดยใช้ใบตองแห้งคลุมให้ดนชุ่มนำพอเหมำะ
้ ิ
ขันที่ 3. ปั้นดินทีหมักเป็นก้อนๆ ยำวประมำณ 1 ศอกนำไปวำงไว้ในลำนวงกลมแล้วใช้ควำยย่ำให้ทั่ว
้ ่
เรียกว่ำ นวดดิน ปัจจุบนพัฒนำมำเป็นกำรใช้เครื่องนวดแทนควำย
ั
ขันที่ 4. นำดินทีนวดแล้วมำตังเป็นกองใหญ่ แล้วเหยียบให้เป็นกองแบนลง ถ้ำพบเศษวัสดุอะไรในดินก็
้ ่
หยิบออกมำแล้วนำผ้ำมำคลุมดินไว้เพื่อรอกำรนำดินมำใช้ในกำรปันต่อไป
้

2. ขั้นที่ 5. นำดินมำปันเป็นแท่งกลมยำวเพื่อขึนรูป โดยขึนรูปบนแป้นหมุน เรียกว่ำ ก่อพิมพ์ เป็นกำรปั้น
้
ครึ่งล่ำงของภำชนะที่ปน
ั้
ขั้นที่ 6. นำครึ่งล่ำงที่ปั้นเสร็จแล้วไปผึ่งให้หมำดๆ แล้วนำมำปั้นต่อให้เสร็จตำมรูปแบบที่ต้องกำร
ขั้นที่ 7. นำมำผึ่งให้หมำดๆ แล้วนำไปขัดผิวให้เรียบโดยใช้ลูกสะบ้ำขัด ทำให้ผิวเรียบและมันแล้วนำไป
ตำกให้แห้ง
ขั้นที่ 8. นำภำชนะทีปั้นเรียนร้อยแล้วและแห้งดีแล้วไปเข้ำเตำเผำ ซึ่งเป็นเตำก่อด้วยอิฐ
่
ขั้นที่ 9. ในกำรเผำจะใช้เวลำประมำณ 2 คืน 3 วัน และต้องคอยใช้ฟืนในเตำเผำตลอดทังวันทังคืน
เพื่อให้ได้ควำมร้อนสม่ำเสมอและทำให้ดินสุกได้ทั่วถึง
ขันที่ 10. เมื่อเผำได้ตำมที่กำหนดเวลำต้องงดใส่ไฟ แล้วปล่อยทิงไว้ในเตำเผำ 2 คืน โดยค่อยๆ เปิด
้
ช่องว่ำงเพื่อค่อยๆระบำยควำมร้อนเรียกว่ำ แย้มเตำ
ขั้นที่ 11. นำภำชนะทีเผำเรียนร้อยแล้วออกจำกเตำคัดเลือกชินทีมีสภำพดีนำไปจำหน่ำย
่ ่