2. O Neolitico é a última das partes nas que se divide a idade de pedra. Iniciase no ano
9.000 a.C e conclúe no 4.000 a.C nunha época de cambios transcendentais para a
humanidade.
A palabra Neolitico significa “Pedra moderna” aínda que na linguaxe prehistórica seria
máis correcto denominala “Idade de pedra pulimentada”.
A característica principal do neolítico é unha nova forma de vida baseada na
producción dos alimentos a partir de especies vexetais e animais domesticados.
Neste período constátase a conquista definitiva de animais coma o can, o cabalo, o boi
e o porco.
Os principais cambios que acontecen no neolítico son:
Pásase da economía depredadora á reproductiva.
Comézase a pulimentar as pedras.
Constrúense instrumentos para a agricultura en vez de para a gandeiría.
Aparición da alfarería. Xorden as primeiras vasixas de barro, utilizadas para
gardar a colleita.
Créanse os primeiros poblados-estado.
As tribos convírtense en sedentarias.
O Neolitico divídese en dúas etapas:
1ª Etapa: Neolítico Precerámico
2ª Etapa : Neolítico Pleno.
Sobre o nacemento do Neolítico atopamos dúas teorías:
A primeira é a de Gordon Childe e chámase a teoría difusionista. Esta teoría básease no
xurdimento do neolítico polo cambio climático do ano 10.000 a.C. Na zona de
Mesopotamia non houbo glaciacións, o cambio climático cambiou o seu clima
temperado en desértico, este feito produciu a migración dos animais e a seca dos
vexetais. Por iso o home viuse obrigado a ter que plantar e facer que os animais se
reproducisen. Grazas os ríos Eúfrates e Tigris poidose cultivar e comezar a practicar a
ganderia. Según a teoría de Childe dende Mesopotamia difundiuseó resto do mundo.
A segunda das teorías é a de Braidwood, a que chamamos teoría evolucionista. Esta
teoría baséase no cambio dos acontecementos. Considera que o cambio climático non
3. foi a única nin a máis importante das causas, senón que o cambio climático foi
soamente un período interglaciar, e estes períodos tamén acontecerán no paleolítico.
Según Braidwood se Mesopotamia fose o inicio do mundo seria lóxico que os
xacementos neolíticos máis antigos aparecesen alí, e esto non é así, xa que os
primerios xacementos neolíticos e tamén os máis antigos atópanse na península de
Anatolia.
A teoria Evolucionista baséase en que existen diferentes causas para o xurdimento do
Neolitico. A principal é que os pobos xa tiñan coñecementos sobre agricultura e
ganderia aprendidos mediante a observación da natureza.
A VIDA NO NEOLITICO.
O cambio climático provocou unha conversión da economía de subsistencia baseada
principalmente na caza cara unha economía máis estable baseada na gandeiría e nos
cultivos. Nesta época o home volta ás covas aínda que diversos grupos sobrviven en
cabanas ó longo dos ríos. O desenrolo da gandeiría da lugar á trashumancia e o
continuo contacto entre pobos.
Para facer as machadas emprégase a pedra pulida, aínda que tamén se utiliza o óso
como material para diversos útiles.
Trenzado de frebas.
Probablemente os primeiros trenzados de frebas fixeranse con simples ramas, pero co
paso do tempo a técnica foi evolucionando ata cestos bastante logrados, que se
utilizaban na recolección dos froitos. Estes cestos estaban feitos de mimbre aínda que
nesa época tamen se utilizaban moitos materiais coma o esparto ou o saco.
4. Manexo dos animais.
O ser humano estaba acostumado a buscar e seguir as marcas e rastros dos animais,
sen embargo é no Neolítico, cando os homes utilizan as súas habilidades manuais para
a preparación de trampas e cordas complexas.
O desenrolo das trampas coincide co culto as arñas seguramente baseadona gran
habilidadedeste animal para colocar trampas nas que atrapar as suasvictimas.
Nesta época as capturas de xabarís vivos fan que sexan domesticados e den orixe ó
porco que actualmente coñecemos. Deste feito temos constancia nas pinturas
rupestres, xa que aparecen grupos de xabaríns que non son obxecto de caza.
Neste período tamén ten lugar a domesticación doutros animais coma o cabalo ou o
can.
Para a conservación da carne utilizaban o proceso do acecinado, é dicir ,carne secada o
sol.
As primeiras cidades.
Os primeiros asentamentos,aldeas ou pequenas cidades zurdeen na zona de Oriente
Próximo cara o ano 7000 a.C. Un dos motivos do agrupamento dos pobos é que cada
vez é máis necesario recurrir ó regadío de forma artifical por eso os primeiros
asentamentos importantes teñen lugar preto dos ríos. Os ríos Eufrates e Tigres
permitiron o cultivo dos cereais e outras plantas.
5. Monumentos Megaliticos.
Do Neolítico conservanse grandes monumentos megalíticos, entre eles os máis
coñecidos son :
Menhires : Monolitos verticais, ocasionalmente antropomorfos.
Co que se facia culto ó sol.
Os Dólmenes: Sepulturas construidas
con dúas ou máis pedras verticais
cubertas por unha losa en horizontal.
Os Cromlechs : Conxuntos de menhires e dólmenes
de forma circular que solían ter carácter relixioso.
Neste período tamen se desenrolou un estilo de
pintura rupestre baseado en escenas da caza en
6. rochas ó aire libre con representacións esquemáticas de figuras humanas.
O Neolítico na Península Ibérica
O Neolítico na Península Ibérica correspóndese co período comprendido entre
aproximadamente o 6000 a.C e o 3000 a.C . Pódese decir que os xacementos neolíticos
mais antigos da Peninsula están datados no 5500 a.C.
O Neolítico intoduciuse na Peninsula Ibérica pola zona costera mediterránea, da man
dos pobos chegados por mar que procedían de Oriente. Estes pobos introduciron
plantas e especies de animais domésticos que constituían a súa fonte de alimentación.
A nova forma de vida pronto se extendeu dende Cataluña ata Andalucía, chegando ata
o sur de Portugal, e paulatinamente foise extendendo cara o interior. Aínda así as
zonas máis alonxadas da costa mediterránea quedaron fora da influencia das
novidades neolíticas.
O Neolítico en Galicia.
Os habitantes de Galicia desta época ocuparon zonas altas, por ter unha vegetación
menos frondosa e a terra era menos dura para ser traballada. As Principias árbores
eran carballeiras, abeleiras, freixos e sobreiras. Construían grandes monumentos de
7. pedra que se atopan espallados por toda Galicia. O dolmen mellor conservado é o
dolmen de Axeitos e tamén o de Dombate.
Adicabanse a practicar unha agricultura itinerante de roza, o que fala dun
seminomadismo.Tamén debía ser importante a gandeiría, sobre todo de ovellas,
cabras e vacas, así como a caza, xa que atopamos puntas de frecha. Tamén debeu
ser importante para a súa alimentación o marisqueo na beiramar.
Foron uns grandes especialistas no traballo da pedra,
empregando granitos ou lousas para edificar. Os materiais máis abondosos desta
época son de pedra, con instrumentos como puntas de frecha, machados, lascas,
cinceis, coitelos, aixadas, mazas...
Tamén se puideron atopar contas de colar de cor verde, placas perforadas, prismas
de seixo cristalizado e idoliños. Sabemos que facían obxectos cerámicos, que
presentaban unha decoración impresa con cunchas de bivalvos.
No Dolmen de Dombate ou no de Axeitos atopáronse ídolos ou representacións de
antepasados, ou dos vivos que están presentes, sen estar clara aínda a súa función.
Algunhas antas apareceron cos chantos da cámara ou, nalguns casos, do corredor,
cunha decoracións gravadas, sendo posíbel que algunhas estivesen pintadas. Os
motivos son irregulares, ondulados ou cículos concéntricos.
