Summary of JCM and application in Vietnam

1. Cơ hội tài chính mới cho dựa án
Báo cáo nội bộ1
Date | time 5/4/2015 12:00 AM | Report by Nguyen Chung Kien
Cơ chế tín chỉ chung JCM là gì?
Đây là cơ chế mới do Chính phủ Nhật Bản giới thiệu, được phát triển dựa trên cơ chế
CDM trước đây. Tuy nhiên Chính phủ nhật đã tuyên bố rút khỏi nghị định thư Kyoto, cũng
có thể hiểu là không ủng hộ CDM nữa.
Cơ chế này hướng đến phối hợp với một nước chủ nhà ( như Việt Nam) và sử dụng công
nghệ carbon thấp tiên tiến để thực hiện mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính (KHK) cho
nước chủ nhà và Nhật Bản.
Được cho là góp phần thực hiện mục tiêu của Công ước chung của LHQ về BĐKH
(UNFCCC) thông qua hỗ trợ hành động toàn cầu về giảm thải, loại bỏ KNK, bên cạnh cơ
chế CDM. Tuy nhiên cơ chế CDM hiện nay đã gần như không hoạt động.
Đặc điểm cần lưu ý
Khác với CDM, lượng giảm phát thải của dự án JCM không có ý nghĩa thương mại (không
mua bán được), chỉ được dùng để tính toán đóng góp của dự án đối với việc hạn chế
phát thải khí nhà kính.
Hiện mới chỉ có 12 nước ký kết thực hiện JCM với Nhật Bản, Việt Nam ký vào ngày
02/07/2013
Lào và Cambodia cũng đã ký kết với Nhật, do đó doanh nghiệp VN có dự án tiềm năng
JCM đặt tại Lào hoặc Cambodia cũng nên quan tâm cơ chế này.
JCM không tuyên bố rõ rang là các dự án phải dùng công nghệ của Nhật Bản mới được
tham gia cơ chế JCM (nhưng yêu cầu phải có công nghệ Nhật Bản cho các dự án trình
diễn) . Do vậy nếu nói rằng khi áp dụng JCM chủ dự án phải mua công nghệ Nhật Bản
là không đúng.
Dự án muốn đăng ký theo JCM thì không được đăng ký theo CDM, VCS hay bất cứ cơ
chế tín chỉ giảm phát thải nào khác.
1 Báo cáo có mục đích cung cấp thông tin sơ bộ, được tổng hợp từ nhiều nguồn của các tổ chức khác nhau liên quan
đến ADB mà không phải nguồn của Asia Carbon Pte Ltd, nội dung thông tin có thể thay đổi tùy theo hiện trạng cập
nhật của JCM, khi sử dụng thông tin cần xác nhận lại với các bên chịu trách nhiệm về JCM

2. 2 | P a g e
Lợi ích của JCM cho nhà đầu tư
Hiện nay cơ chế JCM cho Việt Nam chưa được hoàn thiện, các dự án được đưa vào
JCM sẽ theo dạng dự án mẫu, trình diễn.
Lợi ích cụ thể của JCM là phía Nhật Bản sẽ có các tổ chức hỗ trợ tài chính cho chủ dự
án khi mua sắm lắp đặt thiết bị. Có rất nhiều tổ chức và hình thức hỗ trợ, không có quy
định chung nhất. Một trong các ví dụ về cách hỗ trợ tài chính là như sau:
 Bộ Môi trường Nhật Bản: 50% vốn đầu tư cho công nghệ, chi phí cho Bên thứ ba
thực hiện thẩm định, thẩm tra.
 METI và NEDO: 100% vốn đầu tư cho công nghệ, nhưng phải mua lại sau thời
gian dự án (3 năm) với mức chiết khấu thông thường;
 Tài trợ của ADB
Điều kiện cho dựa án JCM
Về nguyên tắc dự án sử dụng công nghệ tiên tiến làm giảm phát thải khí nhà kính là có
cơ hội đăng ký JCM. Các lĩnh vực mà JCM có thể bao quát bao gồm:
 Sản xuất năng lượng; Chuyển tải năng lượng;Tiêu thụ năng lượng;
 Nông nghiệp;
 Xử lý chất thải;
 Trồng rừng và tái trồng rừng;
 Công nghiệp hóa chất; Công nghiệp chế tạo;
 Xây dựng;Giao thông;
 Khai mỏ hoặc khai khoáng; Sản xuất kim loại;
 Phát thải từ nhiên liệu;
 Phát thải từ sản xuất và tiêu thụ Halocarbons và Sulphur hexafluoride;
 Sử dụng dung môi;
 Lĩnh vực khác phù hợp
Tuy nhiên như đã nêu trên, cho tới thời điểm này các dự án đăng ký JCM sẽ ở dạng dự
án mẫu/ trình diễn, điều kiện cho các dự án mẫu như sau:
 Các dự án giảm phát thải từ đốt nhiên liệu, bắt đầu lắp đặt công nghệ sau khi phê
duyệt cơ chế tài trợ và hoành thành lắp đặt trong vòng 3 năm (MOEJ);
 Các dự án trình diễn hiệu quả của các công nghệ/sản phẩm hàng đầu của Nhật
Bản được lắp đặt và vận hành trong dự án và lượng KNK giảm được giám sát
trong quá trình hoạt động thực tế;
 Các bên tham gia dự án phải có doanh nghiệp của Nhật Bản và nước sở tại. Chỉ
có doanh nghiệp Nhật Bản mới có thể đăng ký các dự án thử nghiệm, trình diễn
(METI/NEDO).
Do vậy một số dự án JCM mẫu tiêu biểu đã được thực hiện ở VN là:
 Công nghệ có hiệu suất NL cao cho ngành thép
 Ứng dụng công nghệ cacbon thấp cho thành phố sinh thái
 Vận hành tàu với hiệu suất NL cao

3. 3 | P a g e
 Lắp đèn LED chiếu sáng cho tàu cá
 Quy trình SX giấy có hiệu suất NL cao
 Tiết kiệm NL với hoạt động tối ưu của điều hòa biến tần tại Bệnh viện TW (từ
năm 2013)
 Tiết kiệm NL với hoạt động BEMS tối ưu tại khách sạn (từ năm 2013)
 Cửa hàng tiện ích sinh thái
Thuận lợ và khó khăn cho dự án thu hồi nhiệt thải của nhà máy xi măng khi tham
gia JCM
Thuận lợi:
- JCM ưu tiên các dự án giảm phát thải từ đốt nhiên liệu cho giai đoạn trình diễn,
dự án thu hồi nhiệt thải của nhà máy xi măng thuộc dạng này
- Một số nhà máy xi măng đã chủ động tiếp cận cơ chế JCM
- Dự án năng lượng đang chiểm ưu thế về tiếp cận trình diễn ở VN ( chiếm 49 %
dự án trình diễn đã thực hiện)
Khó khăn:
- Để tính toán và chứng minh dự án thỏa mãn JCM, cần phải có phương pháp luận
( hay các quy chuẩn tham chiếu), tuy nhiên hiện nay VN mới hoàn thành 03
phương pháp luận đó là:
 AM001: Cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng thông qua bộ đo tốc độ điện tử
phương tiện giao thông
 AM002: Hệ thống điều hòa không khí hiệu năng cao cho các tòa nhà
 AM003: Tiết kiệm năng lượng cho các tòa nhà thương mại thông qua các thiết bị
hiệu năng cao
Có thể thấy là chưa có phương pháp luận cho dự án thu hồi nhiệt thải (của nhà
máy xi măng). Do vậy quá trình đăng ký dự án để được công nhận là JCM có thể
kéo dài.
Đầu mối triển khai JCM
Các đầu mối quan trọng để triển khai dự án JCM như sau:
1. Tổ thư ký JCM Việt Nam, ông Lê Ngọc Tuấn: Cục Khí tượng Thủy văn và Biến đổi
Khí hậu Bộ Tài nguyên và Môi trường 10 Tôn Thất Thuyết, Hà Nội, Việt Nam
Email: lengoctuan@gmail.com
2. Tư vấn cho ADB về thị trường carbon cho VN : Hà Đăng Sơn – Chuyên gia Tài
chính Carbon (Việt Nam) hson.consultant@adb.org
3. Trực tiếp với JCM do ADB tài trợ: V. K. Duggal Senior Climate Change Specialist,
Fund Manager - Future Carbon Fund, Asian Development Bank, Metro Manila,
Philippines, Tel: (+632) 632 4444 Extn. 6910 ; E-mail: vkduggal@adb.org
4. Hoặc các đầu mối khác do đối tác Nhật Bản giới thiệu

4. 4 | P a g e
Vai trò của tư vấn JCM
 Cung cấp toàn bộ thông tin về JCM cho chủ dự án
 Đánh giá tính khả thi của dự án đối với JCM
 Lập hồ sơ đăng ký dự án theo JCM
 Liên hệ với các bên liên quan để đăng ký thành công dự án theo JCM
 ( có thể) hỗ trợ trong quá trình thương thảo các điều kiện tài chính JCM
 Các nhiệm vụ khác trao đổi thi tiết trong HĐ
Lưu ý về mặt tư vấn
Với các dự án trình diễn, rất có thể nhà tài trợ JCM sẽ yêu cầu chỉ định tư vấn JCM cụ
thể cho dự án, do vậy tư vấn tiết kiệm năng lượng cho dự án cần xem xét khả năng hợp
tác với bên tư vấn JCM được chỉ định. Sau này khi cơ chế hoàn thiện sẽ được tự do
chọn tư vấn hơn.
Tư vấn TKNL cho dự án có ưu thế về khả năng tiếp cận dự án liên tục,về ngôn ngữ và
am hiểu điều kiện cụ thể của dự án trong môi trường Việt Nam, do đó chủ dự án nên để
tư vấn TKNL tham gia vào tư vấn JCM ( một cách độc lập hoặc cùng tư vấn chỉ định bởi
nhà tài trợ của JCM).
Bước đầu cho dự án muốn tiếp cận nguồn vốn từ JCM
Lập báo cáo tóm tắt về công nghệ của dự án, trong đó nêu rõ công nghệ Nhật Bản nào
sẽ áp dụng cho dự án ( khoảng 10 trang)
Đánh giá sơ bộ lượng giảm phát thải của dự án
Gửi đến các cơ quan có thẩm quyền về JCM như: ban thư ký JCM Việt Nam, ADB, tổ
chức IGES ( thông tin liên lạc các đầu mối như đã nêu trên) nhằm đánh giá tính khả thi
của dự án đối với JCM
Tư vấn có thể hỗ trợ chủ dự án thực hiện các bước nói trên