ISO 15189 Accreditation - Genetic testing in Hematological neoplasms

Διαδικασία διαπίστευσης μοριακών και κυτταρογενετικών
τεχνικών στην Αιματολογία
No. 350-3
ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΜΟΡΙΑΚΗΣ ΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΗΣ
Γεωργία Μπάρδη

ΒιοΑναλυτική-ΓενόΤυπος Α.Ε.
Υπηρεσίες Έρευνας και Εφαρμογών Μοριακής
Κυτταρογενετικής
Το πρώτο διαπιστευμένο εργαστήριοΤο πρώτο διαπιστευμένο εργαστήριο
γενετικήςγενετικής στην Ελλάδαστην Ελλάδα (2007-2014)(2007-2014)
ΕΛΟΤ ISO 15189
No. 350-3

Γενετικές δοκιμές: αναλύσεις DNA, RNA, ή χρωμοσωμάτων με σκοπό τον
προσδιορισμό κληρονομικών ή επίκτητων αλλαγών που προκαλούν ή συνδέονται με
ένα συγκεκριμένο νόσημα.
Κλινικές εφαρμογές στην Αιματολογία-Ογκολογία
1. κληρονομική προδιάθεση για εμφάνιση νεοπλασματικών
νοσημάτων
2. διάγνωση/πρόγνωση και αντιμετώπιση νεοπλασματικών νοσημάτων
 Το μεγαλύτερο μέρος εμπίπτει στη κατηγορία 2.
Μεθοδολογία:
1. κυτταρογενετικές δοκιμές
2. μοριακές δοκιμές
No. 350-3

Μοριακές δοκιμές
Μεθοδολογία: PCR σε όλες τις εκδοχές του και προσδιορισμός αλληλουχίας
 Ποιοτικές: Προσδιορισμός σημειακών και άλλων μεταλλάξεων, μεταθέσεων,
υβριδικών γονιδίων
 Ποσοτικές: Προσδιορισμός αριθμού γονιδιακών αντιτύπων, RNA
μεταγράφων, κ.ά. ανακατατάξεων
No. 350-3

Κυτταρογενετικές δοκιμές
Κυτταρογενετική ανάλυση είναι η μικροσκοπική μελέτη της γενετικής σύστασης των
προς εξέταση δειγμάτων σε χρωμοσωμικό επίπεδο. Προσδιορίζει ανωμαλίες σε
όλο το γονιδίωμα (καρυότυπος) ή σε συγκεκριμένες χρωμοσωμικές θέσεις (FISH),
οι οποίες αντιπροσωπεύουν γενετικές βλάβες στο DNA που περιέχουν τα
χρωμοσώματα.
 αριθμητικές ανωμαλίες
(απώλεια ή περίσσεια χρωμοσωμάτων)
 δομικές ανακατατάξεις (μεταθέσεις,
αναστροφές, ελλείψεις, διπλασιασμοί, κ.ά.)
2n
No. 350-3

Δοκιμές FISH
 Χαρακτηριστικών των DNA ιχνηθετών:
 το είδος των αλληλουχιών που ανιχνεύει
(επαναλαμβανόμενες ή ειδικές αλληλουχίες)
 το μέγεθος της σήμανσης (kb) και
με την ένταση του φθορισμικού σήματος
 το είδος της σήμανσης του και τον
αριθμό των φθοριοχρωμάτων
 το είδος της χρωμοσωμικής/γονιδιακής
ανακατάταξης που ανιχνεύει
 τον αναμενόμενο φυσιολογικό/ανώμαλο τύπο
φθορισμικών σημάτων
 πιθανούς εναλλακτικούς τύπους ανώμ.σημάτων
 τον κυτταρικό πληθυσμό προς μέτρηση
Ca ουρ.κύστεος
φυσιολογικά
κακοήθη
Πλασματοκύτταρ
α με μετάθεση
IgH φυσιολογικ
ά
No. 350-3

5.1 Το ανθρώπινο δυναμικό
H εξασφάλιση της επάρκειας του προσωπικού
αποτελεί βασική παράμετρος για την ποιότητα και την αξιοπιστία των δοκιμών
Καθορισμός αρμοδιοτήτων - Περιγραφή θέσεων εργασίας
Προσδιορισμός ειδικών απαιτήσεων του Διευθυντή του εργαστηρίου και υπεύθυνους τμημάτων
Γενικό και Έξατομικευμένο ετήσιο πρόγραμμα εκπαίδευσης -Τήρηση καρτέλας για κάθε μέλος
 Αξιολόγηση επιστημονικής επάρκειας και τεχνικής ικανότητας του προσωπικού,
εξατομικευμένη συμμετοχή στον εξωτερικό έλεγχο ποιότητας
 Εξουσιοδοτήσεις για κάθε διαδικασία
No. 350-3

5.2 Χώροι εγκατάστασης και περιβαλλοντικές συνθήκες
Εργαστηριακοί χώροι κατάλληλοι για την φύση των δοκιμών που διεξάγονται
στο εργαστήριο
Χώροι εργαστηρίου (pre-PCR, PCR, post-PCR/ θάλαμοι καλλιεργειών)
Απαραίτητος εξοπλισμός αποκλειστικής χρήσης (PCR, προγεννητικός έλεγχος/νεοπλασίες)
Καθορισμένη ροή εργασιών και ελεγχόμενη πρόσβαση μιας κατεύθυνσης
Ελεγχος, παρακολούθηση και καταγραφή των περιβαλλοντικών συνθηκών
No. 350-3

5.2 Χώροι εγκατάστασης και ροή εργασιών-Μοριακή
No. 350-3
Χώρος επεξεργασίας δειγμάτων/ αντιδραστηρίων
Προετοιμασία
αντιδράσεων
Επεξεργασία
δειγμάτων
Προσθήκη
νουκλεϊκων οξέων
Χώρος προετοιμασίας αντιδράσεων
Απομόνωση
DNA/RNA
Σύνθεση cDNA
PCR Aνάλυση προϊόντων
ΑλληλουχοποιησηΠοσοτικό PCR
Χώρος PCR και ανάλυσης
Θ.Τράγκα, 2008

5.2 Χώροι εγκατάστασης και ροή εργασιών-Κυτταρογενετική
No. 350-3
Παρασκευαστήριο δειγμάτων
Συγκομιδή κυττάρων και μιτώσεων
Μεταφασικά/μεσοφασικά παρασκευάσματα
Ταινιοποίηση -Χρώσεις
Θάλαμος κυτταροκαλλιεργειών 1
Καλλιέργειες μυελού των οστών και
περιφ.αίματος (Αιματολογικές νεοπλασίες)
Καλλιέργειες άλλων ιστών (Συμπαγείς όγκοι)
Θάλαμος κυτταροκαλλιεργειών 2
Καλλιέργειες αμνιακού υγρού, χοριακών
λαχνών (Προγεννητικός έλεγχος)
Καλλιέργειες προιόντων αποβολών και
περιφ. αίματος (Γενετική αναπαραγωγής)
Χώρος υβριδισμού (FISH)
Αποδιάταξη στόχων και ιχνηθετών
Υβριδοποίηση
Χρώση
Χώρος ανάλυσης εικόνας (καρυότυπος - FISH)

5.3 ΟΡΓΑΝΑ: Βαθμονόμηση, Διακρίβωση και Συντήρηση
Συντήρηση και έλεγχος καλής λειτουργίας σε όλα. Διακρίβωση σε όσα επηρεάζουν
την αξιοπιστία της ανάλυσης.
Συστηματικός έλεγχος (λογισμικό 24ωρης καταγραφής θεμοκρασιών: ψυγεία 1-5ο
C,
καταψύκτες -20ο
C ± 5, -70 ± 10o
C)
Βαθμονόμηση
Θερμόμετρα, Πιπέττες
Διακρίβωση
Μικροφυγόκεντροι, Ζυγοί, Θερμοκυκλοποιητές (θερμοκρασία, ομοιομορφία),
Φωτόμετρα
No. 350-3

5.4 ΠΡΟΑΝΑΛΥΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ
Συλλογή – αποστολή- παραλαβή δειγμάτων
Συνθήκες λήψης, φύλαξης και μεταφοράς δειγμάτων (στείρες συνθήκες, θερμοκρασία, υλικόστείρες συνθήκες, θερμοκρασία, υλικό)
Σήμανση δείγματος και στοιχεία παραπεμπτικών (έλεγχος δεδομένωνέλεγχος δεδομένων)
Χρόνος μεσολαβεί από τη λήψη μεχρι τη μεταφορά στο εργαστήριο (άμεση αποστολή)(άμεση αποστολή)
Επάρκεια και καταλληλότητα δείγματος (M.O.M.O. χωρίς κύτταρα,χωρίς κύτταρα, EDTA/EDTA/ HeparinHeparin, δείγματα χωρίς τον, δείγματα χωρίς τον
κυτταρικό πληθυσμό προς διερεύνησηκυτταρικό πληθυσμό προς διερεύνηση)
Αρχική επεξεργασία
Απομόνωση DNA/RNA, επαρκής αριθμός κυττάρων ή/και μιτώσεων
 Έλεγχος ποιότητας: Εγκαιρη ενημέρωση του παραπέμποντος ιατρού
No. 350-3

5.5 ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΗΣ
Τεκμηρίωση και επικύρωση
ποιοτικών και ποσοτικών μεθόδων
Εσωτερικός ποιοτικός έλεγχος
Πρόγραμμα και στόχοι εσωτερικού ελέγχου
Εξωτερικός ποιοτικός έλεγχος
Διεργαστηριακά σχήματα εξωτερικού ελέγχου ανά κατηγορία εξετάσεων
No. 350-3

5.5 Τεκμηρίωση και επικύρωση μεθόδων
No. 350-3
Επικύρωση
μεθόδου
Ειδικότητα
Όρια ανίχνευσης
Επαναληψιμóτητα /
αναπαρωγιμóτητα
Ακρίβεια
Ευαισθησία
Όρια ποσοτικοποίησης (ποσοτικές)

Οι παράμετροι ελέγχου
πρέπει να διασφαλίζουν
στον χειριστή την
δυνατότητα να
προσδιορίσει εάν όλα τα
στάδια και οι κρίσιμες
αντιδράσεις έχουν
διεξαχθεί σωστά χωρίς
επιμολύνσεις και χωρίς μη
ειδικά προϊόντα
Εσωτερικός μάρτυρας
- επάρκεια υλικού
- επιτυχής διεξαγωγή της
PCR
Μια ζώνη
229bp
Μια ζώνη
229bp
Φυσιολογικό
αλληλιο
Ζώνη 279bp
Μεταλλαγμένο
αλλήλιο
Απουσία
επιμολύνσεων
5.5 ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΚΥΡΩΣΗ
ΜΕΘΟΔΩΝ
No. 350-3

Ειδικότητα: Σύγκριση
αποτελεσμάτων της προς
επικύρωση μεθόδου με μια
εναλλακτική μεθοδολογική
προσέγγιση
Σχήμα 1: Σύγκριση της μεθόδου ΑRMS PCR με την μέθοδο ανάλυσης πολυμορφισμού
των προϊόντων πέψης περιοριστικών ενδονουκλεασών (RFLP).
RFLPΜ
ΕΤ
1
Μ
ΕΤ
2
ΦΥΣ1
ΦΥΣ
2
Θ.Μ
.
Α.Μ
.
ΤΥΦΛΟ
100bp
200bp
300bp
ARMS
Μ
ΕΤ
1
Μ
ΕΤ
2
ΦΥΣ1
ΦΥΣ
2
Θ.Μ
.
Α.Μ
.
ΤΥΦΛΟ
200bp
300bp
400bp
500bp
Σχήμα 1: Σύγκριση της μεθόδου ΑRMS PCR με την μέθοδο ανάλυσης πολυμορφισμού
των προϊόντων πέψης περιοριστικών ενδονουκλεασών (RFLP).
RFLPΜ
ΕΤ
1
Μ
ΕΤ
2
ΦΥΣ1
ΦΥΣ
2
Θ.Μ
.
Α.Μ
.
ΤΥΦΛΟ
100bp
200bp
300bp
RFLPΜ
ΕΤ
1
Μ
ΕΤ
2
ΦΥΣ1
ΦΥΣ
2
Θ.Μ
.
Α.Μ
.
ΤΥΦΛΟ
100bp
200bp
300bp
ARMS
Μ
ΕΤ
1
Μ
ΕΤ
2
ΦΥΣ1
ΦΥΣ
2
Θ.Μ
.
Α.Μ
.
ΤΥΦΛΟ
200bp
300bp
400bp
500bp
ARMS
Μ
ΕΤ
1
Μ
ΕΤ
2
ΦΥΣ1
ΦΥΣ
2
Θ.Μ
.
Α.Μ
.
ΤΥΦΛΟ
200bp
300bp
400bp
500bp
5.5 Επικύρωση μεθόδου ARMS (Amplification Refractory Mutation System)
No. 350-3

ΣΤΟΧΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ
ΜΕΘΟΔΟΣ
Υψηλότερης ευαισθησίας
ΚΑΡΥΟΤΥΠΟΣ
Υβριδικό γονίδιο bcr/abl FISH και RT-PCR
46,ΧY,t(9;22)(q34;q11)[12]/
44-46,idem,-10[4],-21[3],add(2)(q31)
[4]add(4)q31[2],add(8)(p12)[2][cp15]
Υβριδικό γονίδιο bcr/abl
FISH και Real time PCR 43-46,XY,t(2;9;22)(p13;q34;q11)
[18]/47,idem,+8[6]
Μετάθεση γονιδίου RARA FISH και RT-PCR 46,ΧΥ,t(15;17)(q22;q21)[17]/46,XY[2]
Έλλειψη 13q14 FISH 46,ΧΧ,del(13)(q14q21)[6]/46,XX[14]
Έλλειψη 20q13 FISH 46,ΧΧ,del(20)(q13)[3]/46,XX[17]
Παρουσία φυλετικών χρωμοσωμάτων
άρρενος ΧΥ σε δείγμα μυελού των
οστών μετά από αλλογενή
μεταμόσχευση
FISH 46,ΧΥ[19]
No. 350-3

ΧΜΛ - Διάγνωση
No. 350-3

5.5 Κατηγορίες δοκιμών FISH
 Οι δοκιμές FISH είναι ποιοτικές αναλύσεις (ανιχνεύουν ή δεν ανιχνεύουν
γνωστή χρωμοσωμική ή γονιδιακή ανακατάταξη)
 Η διαδικασία επικύρωσης τους εξαρτάται από την κατηγορία του DNA
ιχνηθετών:
1. Εμπορικά διαθέσιμοι γαι διαγνωστική χρήση(IVD/CE/FDA)
Δεδομένα αξιολόγησης από κατασκευαστή
2. Εμπορικά διαθέσιμοι ASR (Analyte Specific Reagents)
3. BAC-PAC κλώνοι που σημαίνονται στο εργαστήριο
 Οι ιχνηθέτες των κατηγοριών 2 και 3 μπορούν να χρησιμοποιηθούν για κλινική χρήση σε
περιπτώσεις που δεν υπάρχουν αντίστοιχοι εμπορικά διαθέσιμοι IVD, μόνον μετά από
αξιολόγηση στο εργαστήριο.
No. 350-3

5.5 Επικύρωση των Αναλύσεων FISH
Πριν την εισαγωγή μιας δοκιμής FISH ως κλινικής εξέτασης απαιτείται:
 μέτρηση της αναλυτικής ειδικότητας (analytic specificity): % των φθορισμικών σημάτων% των φθορισμικών σημάτων
που βρίσκονται στην αναμενόμενη χρωμοσωμική εντόπιση σε φυσιολογικές μεταφάσεις.που βρίσκονται στην αναμενόμενη χρωμοσωμική εντόπιση σε φυσιολογικές μεταφάσεις.
 μέτρηση της αναλυτικής ευαισθησίας (analytic sensitivity): % των χρωμοσωμικών στόχων% των χρωμοσωμικών στόχων
(μιτώσεων/μεσοφασικών πυρήνων) που εμφανίζουν τον αναμενόμενο τύπο σημάτων.(μιτώσεων/μεσοφασικών πυρήνων) που εμφανίζουν τον αναμενόμενο τύπο σημάτων.
 Αν και η αναλυτική ειδικότητα και ευαισθησία για τους ASR παρέχεται συνήθως από τον
κατασκευαστή, είναι απαραίτητο να υπολογίζεται σε κάθε εργαστηριο και για καθένα
ιχνηθέτη.
 καθορισμός του κατώτατου ορίου ανίχνευσης (normal cut off limit) για την αποφυγή
ψευδώς θετικών: υπολογίζεται σε παρασκευάσματαυπολογίζεται σε παρασκευάσματα με τεκμηριωμένημε τεκμηριωμένη φυσιολογικήφυσιολογική
χρωμοσωμική σύστασηχρωμοσωμική σύσταση
No. 350-3

Μεταθέσεις
γονιδίων/
Ιχνηθέτης
Ειδικότητα Ευαισθησία
κατασκευαστή
-ΓενόΤυπος
Σύνολο
κυττάρων
(Αριθμός
μιτώσεωνχ2)
Normal
cut off
C.I.:95%
Normal
cut off
C.I.:99%
Normal cut
off
C.I.:95%,
100 κύτταρα
Normal cut
off
C.I.:95%
200 κύτταρα
IgH 100% 100%-92% 209 (46) 11% 12% 12% 11%
MLL 100% 99%- 99% 167 (16) 4% 5% 5% -
RARa 100% 100%-97% 311 (60) 5% 6% 7% 6%
CBFB 100% 100%-98% 204 (4) 5% 5% 6% 5%
ALK 100% 99%-97% 255 (24) 4% 5% 7% 5%
EWSR1 100% 99%-97% 396 (8) 5% 6% 7% 6%
FKHR 100% 100%-99% 409 (22) 2% 2% 5% 2%
SYT 100% 99%-98% 430 (22) 3% 3% 6% 4%
FIPL1+PDGFRA 100% 99%-100% 250 (24) 1% 2% 3% 1%
No. 350-3

3,125%
0%50%
25%
12,5%
6,25%
1, 56%
0,40%
0,78%
100%
100bp
200bp
600bp
500bp
400bp
300bp
ΤΥΦ
ΛΟ
3,125%
0%50%
25%
12,5%
6,25%
1, 56%
0,40%
0,78%
100%
100bp
200bp
600bp
500bp
400bp
300bp
ΤΥΦ
ΛΟ
Όρια ανίχνευσης: Προσδιορισμός ορίου ευαισθησίας της μεθόδου ARMS PCR για
ανίχνευση της μετάλλαξης V617F του JAK2. Εφαρμογή του πρωτόκολλου με 200-800 ng DNA.
5. 5 Επικύρωση μεθόδου ARMS (Amplification Refractory Mutation System)
Διαδοχικές αραιώσεις DNA που φέρει την μετάλλαξη με φυσιολογικό DNA
Σαν όριο ευαισθησίας της μεθόδου ορίζεται το 2% όταν η ποσότητα του εξεταζόμενου υλικού (DNA) στην αντίδραση είναι
μεταξύ 200 - 800ng.
No. 350-3

5.5 Ελεγχος αναπαραγωγιμότητας
No. 350-3
Συμπεριλαμβάνεται η επεξεργασία κλινικών δειγμάτων (όλων των
τύπων που καλύπτει η εξέταση).
 Η εξέταση εκτελείται από πολλαπλούς χειριστέςπολλαπλούς χειριστές
 Η εξέταση εκτελείται σε διαφορετικές ημερομηνίεςδιαφορετικές ημερομηνίες
 Η εξέταση εκτελείται με χρήση διαφορετικών οργάνωνχρήση διαφορετικών οργάνων
 Η εξέταση εκτελείται με αντιδραστήρια διαφορετικώναντιδραστήρια διαφορετικών lot nolot no

5.6 Διασφάλιση της ποιότητας των διαδικασιών-
κυτταρογενετική ανάλυση
 Εσωτερικός έλεγχος ποιότητας-Καρυότυπος
 Ετήσιος έλεγχος του ποσοστού επιτυχούς ανάλυσης σε σχέση με τις διεθνείς
συστάσεις και τους στόχους του εργαστηρίου
 Ετήσιος έλεγχος του ποσοστού ανίχνευσης κλωνικών χρωμοσωμικών
ανωμαλιών ανά διαγνωστική ενότητα
 Ετήσιος έλεγχος του ποσοστού ανίχνευσης κλωνικών χρωμοσωμικών ανωμαλιών
ανά διαγνωστική ενότητα και σταδίου της νόσου (δείγματα στη διάγνωση και
κατά την διάρκεια της παρακολούθησης)
No. 350-3

ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ
ΕΝΟΤΗΤΑ
ΑΡΙΘΜΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΩΝ
(ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ)
ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΕΥΡΕΣΗΣ
ΚΛΩΝΙΚΩΝ ΑΝΩΜΑΛΙΩΝ
(ΣΤΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ)
ΑΠΟΔΕΚΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ
ΜΕ ΒΑΣΗ GUIDELINES∗
AML 63 (35) 43% (64)% >50%
ALL 44 (22) 46% (100)% >50%
CML 43 (21) 66% (90)% >50%
MDS 129 (57) 29% (44)% >50%
MPD 83 18% >50%
CLD 149 41% >50%
ΣΥΝΟΛO 511 (135) 36% (68%) >50%
No. 350-3

5.6 Εσωτερικός έλεγχος ποιότητας-FISH
 Έλεγχος καταλληλότητας κάθε νέου lot no DNA ιχνηθέτη
 Διακύμανση των μετρήσεων μεταξύ των αναλυτών ανά κατηγορία ιχνηθετών
και ανά ιχνηθέτη ειδικό για κάθε ανακατάταξη
 Η μέση απόκλιση της διακύμανσης μέτρησης μεταξύ αναλυτών δεν πρέπει να
υπερβαίνει το όριο ψευδώς θετικών
 Αν κάθε αναλυτής εξετάζει διαφορετικά πεδία είναι πιθανόν να υπάρχει
ετερογένεια κυτταρικών πληθυσμών. Σε κάθε περίπτωση, η μέση απόκλιση δεν
πρέπει να υπερβαίνει το όριο ψευδώς θετικών έτσι ώστε να μην επηρεάζει το
αποτέλεσμα της ποιοτικής ανάλυσης (θετικό/αρνητικό αποτέλεσμα)
No. 350-3

ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΜΕΣΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ
(AVEDEV)
ΜΕΤΑΞΥ 2 ΑΝΑΛΥΤΩΝ
(%)
ΕΥΡΟΣ ΑΠΟΚΛΙΣΗΣ
Ανευπλοειδίας 0,43 0-1
Μεταθέσεων γονιδίων/break-apart
translocation
1,87 0-10
Υβριδικών γονιδίων/fusion genes 1,80 0-12
Χρωμοσωμικών ή γονιδιακών
ελλείψεων/deletion
2,29 0-19
Γονιδιακής ενίσχυσης/gene
amplification
2,16 0-4
Όλες οι κατηγορίες 1,71 % 0-19
No. 350-3

Inter-analyst variation: FISH- Deletion DNA probes
0
20
40
60
80
100
120
867
867
871
896
896
911
911
912
927
928
955
955
984
1039
1039
1062
1062
1062
1064
1068
1068
1070
1070
1070
1074
1094
1094
1097
1103
1103
1103
1104
1124
1124
1136
1136
1174
1174
1178
1178
1179
1179
1185
1185
1201
1201
1201
1205
1213
1214
1216
1221
1221
1221
1223
1223
1228
1228
1234
1245
1245
1245
1287
1287
1298
1298
1299
1299
1305
1305
1310
1310
1310
1328
1328
1329
1329
1730
1730
1741
1741
1753
1791
1796
1796
Lab no
%abnormalcells
Analyst1 Analyst2 Analyst3 AVEDEV
No. 350-3

ΙΧΝΗΘΕΤΗΣ ΜΕΣΗ ΑΠΟΚΛΙΣΗ (AVEDEV)
ΜΕΤΑΞΥ 2 ΑΝΑΛΥΤΩΝ (%)
ΕΥΡΟΣ ΑΠΟΚΛΙΣΗΣ
CEP 8 0,47 0-1
RARA 1,08 0-4,5
IgH 2,50 0,5-4
IgH-FGFR3 2,15 0-12
IgH-MAF 1,58 0-4,5
p53 2,52 0-6,5
13q14 3,43 1-19
5q 1,00 0-3
7q31 0,88 0-2
20q12 1,25 0,5-3
1q21 2,33 0-13
Όλες οι ιχνηθέτες 1,74 % 0-19
No. 350-3

Inter-analyst variation: FISH p53 DNA probes
0,00
10,00
20,00
30,00
40,00
50,00
60,00
70,00
1223
1228
1287
1299
1305
1328
1329
867
896
911
912
955
1039
1064
1068
1094
1124
1136
1174
1178
1179
1185
1213
1730
1741
1753
1796
Lab no
%abnormalcells
Analyst 1 Analyst 2 AVEDEV
No. 350-3
17
Π.Μ. Πλασματοκύτταρα
P53 – CEN 17

Η συμμετοχή σε δίκτυα
εξωτερικού ελέγχου
ποιότητας εξασφαλίζει την
αξιοπιστία των
αποτελεσμάτων
3,125%
0%50%
25%
12,5%
6,25%
1, 56%
0,40%
0,78%
100%
100bp
200bp
600bp
500bp
400bp
300bp
ΤΥΦΛΟ
3,125%
0%50%
25%
12,5%
6,25%
1, 56%
0,40%
0,78%
100%
100bp
200bp
600bp
500bp
400bp
300bp
ΤΥΦΛΟ
Κλινικές δοκιμές
Αρ.Πιστ.350-3
Υπηρεσίες Έρευνας και Εφαρμογών Μοριακής Κυτταρογενετικής
03-2014

5.6 Εξωτερικός έλεγχος ποιότητας: ευρωπαϊκά διεργαστηριακά σχήματα
Provider Scheme title Scheme details Tests Materials and methods
assessed
results
European
Quality
Assessment
CEQA External
Quality Assessment
Hematology-
Oncology-
50014
Hematology- Oncology
Myeloid Disorders and
Acute Leukemias
2013 Spring
Cytogenetic analysis
(Karyotype & FISHKaryotype & FISH)
of bone marrowbone marrow
G-banding metaphase and FISH images
online
( Acute Myeloid Leukemia &
1 Myelodysplastic Syndrome)
12/12
European
Molecular
Genetics
Quality
Network
EMQN External
Quality Assessment
Scheme –DNA SEQ
(Full)
318
DNA Sequencing 2012
EGFR
DNA SequencingDNA Sequencing Genotyping and Genotyping quality
3 DNA samples
(1 wild type, 2 point mutations )
3,00/3,00
UK NEQAS Leucocyte
Immunophenotyping
42018
Jak-2 mutation
ARMS-PCRARMS-PCR 6 samples Genotyping 6/6
UK NEQAS Leucocyte
Immunophenotyping
42018
BCR-ABL
qRT-PCRqRT-PCR 6 samples Green light
(satisfactory
performance)
European
Society of
Pathology-
EQA_LUNG CA
_ALK
EQA: 2012LUNGa9085 FISHFISH 8 cases (samples in Tumor MicroArray
slides)
+ 4 digital cases
10/10
No. 350-3
2014: 9 συνολικά σχήματα2014: 9 συνολικά σχήματα

5.7 Μετααναλυτικές διαδικασίες-Διεθνείς/Eυρωπαϊκές
συστάσεις και οδηγίες
 ECA Cytogenetic Guidelines and Quality Assurance, 2013
A common European framework for quality assessment for constitutional and acquired cytogenetic investigations
 WHO 2008 classification of hematologic malignancies
 ELNELN Recommendations
 NCCN Guidelines
 European Myeloma Network, Consensus for FISH in Multiple Myeloma, 2011
 Revised International Prognostic Scoring System (IPSS-R) for Myelodysplastic Syndrome, 2012
 ELN recommendations for Chronic Myeloid Leukemia, 2013
No. 350-3

Κάθε 15
μέρες μεχρι
CHR
Κυτταρογενετική
Ανταπόκριση
(CgR)
Μοριακή
(MR)
3ος
, 6ος
μηνας και
καθε 6 μηνες
μεχρι CCgR (Ph+
0)
Κάθε 3 μήνες
μεχρι MMR
(BCR-ABL ≤0.1%)
Καθε 3 μηνες
Κάθε 6 μήνεςΚάθε χρόνο
CHR, complete hematologic response; CCgR, complete cytogenetic response; MMR, major molecular response.
Baccarani M, et al. Blood. 2013;122:872-884
ΧΜΛ-ΧΜΛ-
Κατευθυντήριες οδηγίες/ συστάσειςΚατευθυντήριες οδηγίες/ συστάσεις
Αιματολογική
(HR)

5.7 Μετααναλυτικές διαδικασίες
 Το εξουσιοδοτημένο προσωπικόεξουσιοδοτημένο προσωπικό για κάθε δοκιμή αξιολογεί τα αποτελέσματα, και συσχετίζει
με τα κλινικά δεδομένα και ερωτήματα για κάθε ασθενή.
 Υπογράφει τα πρωτόκολλα ανάλυσης και επιλέγει μια εικόνα αναφοράς που υποχρεωτικά
συνοδεύει την απάντηση ωρισμένων αναλύσεων.
 Τηρούνται οι προκαθορισμένοι χρόνοι απάντησης για κάθε δοκιμή
 Δεδομένα που τεκμηριώνουν τον χειρισμό κάθε δείγματος φυλλάσονται για 2 χρόνια.
 Δεδομένα που τεκμηριώνουν το αποτέλεσμα (παρασκεύασμα ή φωτογραφία σε έντυπη ή
ηλεκτρονική μορφή) φυλλάσονται για 5 τουλάχιστον χρόνια.
No. 350-3

5.8 Έκδοση αποτελεσμάτων
Το εξουσιοδοτημένο προσωπικόεξουσιοδοτημένο προσωπικό συντάσσει την αναφορά των αποτελεσμάτων σε
ηλεκτρονική και έντυπη μορφή και την υπογράφει. Η αναφορά περιέχει:
 τα στοιχεία του ασθενούς, του παραπέμποντος ιατρού, το είδος δείγματος, την αιτούμενη δοκιμή.
 Τη μεθοδολογία που χρησιμοποιήθηκε στη διαδικασία ανάλυσης
 Τα αντιδραστήρια (διαγνωστική(διαγνωστική ή για ερευνητική χρήση)ή για ερευνητική χρήση)
 Τους περιορισμούς της μεθοδολογίας (όρια ανίχνευσηςόρια ανίχνευσης)
 Περιγραφή των αποτελεσμάτων (ως κείμενο και με την αρμόζουσα γενετική ονοματολογία)ως κείμενο και με την αρμόζουσα γενετική ονοματολογία)
 Ερμηνεία των αποτελεσμάτων και σχολιασμός σε σχέση με το κλινικό ερώτηματο κλινικό ερώτημα
 Σχόλια –Συστάσεις για περαιτέρω αναλύσειςπεραιτέρω αναλύσεις αν χρειάζονται
 Τήρηση του καθορισμένου χρόνου απάντησης για κάθε δοκιμή
 Τήρηση της καθορισμένης διαδικασίας παράδοσης των αποτελεσμάτων
No. 350-3

Νέες αναλύσεις: δυσκολία αξιολόγησης της ποιότητας από τους τελικουςδυσκολία αξιολόγησης της ποιότητας από τους τελικους
αποδέκτεςαποδέκτες
Ζητήματα βιοηθικής: πιθανή επίπτωση σε μέλη της οικογένειαςπιθανή επίπτωση σε μέλη της οικογένειας του
εξεταζόμενου
Η διαπίστευση δεν έχει εμπορικό αντίκρυσμα στην Ελλάδα του 2014δεν έχει εμπορικό αντίκρυσμα στην Ελλάδα του 2014.
Απαραίτητη προϋπόθεση για σύναψη συνεργασιών και εμπορικών συμβάσεων εκτός
Ελλάδας (κλινική έρευνα, κλινικές δοκιμές)
Έλλειψη εθνικού πλαισίου επαγγελματικής επάρκειας και προϋποθέσεων ίδρυσης/
λειτουργίας εργαστηρίων γενετικής: η διαπίστευση είναι μία δικλείδα ασφαλείαςη διαπίστευση είναι μία δικλείδα ασφαλείας
έναντι υπηρεσιών αμφισβητούμενης αξιοπιστίαςέναντι υπηρεσιών αμφισβητούμενης αξιοπιστίας
Η εμπειρία του εργαστηρίου μας: 2007-2014
No. 350-3

No. 350-3
Ασθενείς
Κλινικοί γιατροί,
ασφαλιστικά ταμεία,
φαρμακευτικές εταιρείες
Διαπιστευόμενοι
(επιστήμονες, επαγγελματίες και
επιχειρηματίες υγείας)
Διαπιστευτές
(Στελέχη φορέων διαπίστευσης,
εμπειρογνώμονες, μέλη τεχνικών επιτροπών)
Επιλογή διαπιστευμένων
εργαστηρίων
 με συμμετοχή και καλή επίδοση
σε δίκτυα εξωτερικού ελέγχου
ποιότητας
Εμπειρογνώμονες να
γνωρίζουν το πεδίο
Γνωρίζουν τις απαιτήσεις
του προτύπου
Καλύτεροι επαγγελματίες υγείας
συνεχής εκπαίδευση
Αποδοχή των λαθών- αναφορές
μη συμμόρφωσης
 οι κρίσεις των πελατών
 η ατομική ευθύνη
Αξιόπιστες υπηρεσίες
γενετικής ανάλυσης

No. 350-3
Θεώνη Τράγκα,Υπ. Μορ. ΓενετικήςΣτέλιος Βέντης Βαγγέλης Αλεξιάδης
Δέσποινα Ιακωβάκη,
Υπ. ποιότητας
Ευγενία Γουργουβέλη
Γιώργος Δημόπουλος
Παύλος Πολλάκης
Θωμάς Παππάς

ISO 15189 Accreditation - Genetic testing in Hematological neoplasms

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to ISO 15189 Accreditation - Genetic testing in Hematological neoplasms

Similar to ISO 15189 Accreditation - Genetic testing in Hematological neoplasms (20)

ISO 15189 Accreditation - Genetic testing in Hematological neoplasms

Editor's Notes