SlideShare a Scribd company logo
1 of 28
Download to read offline
INFORMAZIO ASKEAREN

    ONURAK ETA ERRONKAK


                        Marko Txopitea, 2011/03/16

Dokumentazioari eta Informaziorako Sarbide Askeari buruzko IV. Jardunaldiak

                             EHU/UPV, Leioa
Informazioaren digitalizazioa
Paperezko liburuen mugak

●   Inprimatzeko (kopiak egiteko) gastua eta denbora
●   Banatzeko gastua eta denbora
●   Biltegi fisikoen beharra
●   Ale gutxiko liburuak inprimatzea merezi ez izatea
●   Liburu zahar edo arraroak aurkitzeko arazoak
●   Katalogazioa eta bilaketa neketsua
●   Edukia = Edukiontzia
Eduki digitalen abantailak

●   Kopiak egiteko gastua eta denbora ia zero

●   Banatzeko gastua eta denbora ia zero

●   Biltegi fisikoen beharrik ez eta birtualak oso merkeak

●   Ale gutxiko edukiak merezi du

●   Katalogazioa eta bilaketa hobeagoa

●   Edukia birtualak ≠ Eduki fisikoak
Eduki digitalen erronkak


●   Euskarrien iraungitea




●   Formatuen zaharkitzea
Formatuak
Jabedun formatuen morrontza

●   Kontsumorako amua


●   Konpetentzia oztopatzeko tresna


●   Etorkizunean edukia ezin erabiltzeko arriskua
Estandarren onurak
Formatu irekien beharra

●   Estandarrak dira

●   Irekiak dira (OOXML kasua)

●   Ez dute erabiltzailea ezertara lotzen

●   Ez dute konpetentzia oztopatzen

●   Etorkizunean erabilgarriak izateko aukera gehienak
Jabedunak vs. Irekiak

  DOC, DOCX, RTF         ODT, SXW
        XLS, XLSX        ODS, SXC
   PPT, PPS, PPTX        ODP, SXI
               PS        PDF

   BMP, TGA, TIFF        (GIF), PNG, JPG
  PSD (Photoshop)        XCF (GIMP)

QXP (QuarkXPress)
                         SLA (Scribus)
  PM (PageMaker)

  WMA, WAV, MP3          OGG, WebM
  MPEG, DivX, AVI        OGM, XviD, Matroska
DRM (Digital Rights Management)

●   Edukiak kopiatzea eragozten du gailuen bitartez
●   Non erabiltzen da: musikan, zineman, liburuetan
●   Intimitate arazoak
●   Kopia legalak egiterik ez dago
●   Lizentzia berrien aurka doa
●   Lanak berriz erosi beharra izateko arriskua
●   Lanak ez dira inoiz jabetza publikora heltzen
●   DRM guztiak apurtuak izan dira. Kopia analogikoa
Gailuak
Super-gailuak

●   Ordularia

●   Agenda

●   Telefonoa

●   Argazki kamera

●   Irratia, Discman, MP3, MP4

●   Sare sozialak, haunditutako errealitatea, ...
Gailuen morrontza




Kindle         iPhone        iPad
Lizentziak
Jabetza publikoa             Copyleft
     Ustiapen eskubiderik ez      Debekatzea debekatuta
                                  “All rights reversed”




)S( Beretasuna (“suidad”)         Creative Commons
     Egilea lanaren gurasoa da,   Eskubide batzuk gordeta
     ez jabea                     “Some rights reserved”




     Copyright                    Anti-copyright

     Eskubide guztiak gordeta     Niri jabetza intelektualak bost ajola
     “All rights reserved”
copyright




                   creative commons


        copyleft




jabetza publikoa
Ezinbesteko askatasuna
                                                            creativecommons.org

                                          Kopiatu


Hautazko baldintzak




                   Aitortu (BY)               Parketatu berdin (SA)




              Lan eratorririk gabe (ND)       Ez komertziala (NC)
Gordailuak
Erakundeen gordailuak

●   Gure Gipuzkoa, Gipuzkoako Foru Aldundia
●   Nafarroako Liburutegi Digitala
●   Koldo Mitxelenako liburutegi digitala
●   Fundación Sancho el Sabio liburutegi digitala
●   Elizbarrutiko Artxibo Historikoa, Donostiako
    Gotzaindegia
●   OpenData, Eusko Jaurlaritza
Herritarren gordailuak

●   Wikipedia (Commons)

●   Klasikoen gordailua

●   Argazkiak.org

●   Indymedia Euskal Herria

●   Ekinklik.org

●   Azpitituluak.com
Mundu mailako gordailuak
Partekatu vs. Jaitsi/Deskargatu
Irabazasmorik gabe, legala da
Herriaren gordailua
Aurkezpen honetako argazki eta irudien jabetza beraien egileei dagozkie:

   1, 28 orrialdeak: Marko Txopitea, cc0 (zerua)
   2. orrialdea: nSeika, cc by 2.0 (mahaia liburuz beteta)
   3. orrialdea: Loozrboy, cc by-sa 2.0 (liburuen orma)
   4. orrialdea: Patrick Hoesly, cc by 2.0 (zirkuitu elektronikoa)
   5. orrialdea: br1dotcom, cc by 2.0 (liburu zaharrak)
   6, 7, 8, 9, 10, 11 orrialdeak: tackacsi75, cc by 2.0 (giltzak)
   13. orrialdea: sleepyneko, cc by-sa 2.0 (liburuak besoetan)
   14. orrialdea: Horia Varlan, cc by 2.0 (liburu arrosa)
   15, 16, 17, 18, 19 orrialdeak: Temari 09, cc by 2.0 (pergaminoa)
   20. orrialdea: Irargerich, cc by 2.0 (biltegia)
   21, 22, 23 orrialdeak: SarahInDisguise, cc by-sa 2.0 (baldak)
   24. orrialdea: Marko Txopitea, cc0 (p2p)
   25, 26. orrialdeak: Noah Sussman, cc by 2.0 (koloretako sarea)

Testuak eta diagramak, legeak ahalbidetzen duen neurrian,
jabetza publikoan uzten dira.

Lan honen kopia non lortu: ikusimakusi.net (PDF, ODP)

More Related Content

Viewers also liked

El Peix Irisat3
El Peix Irisat3El Peix Irisat3
El Peix Irisat3Irisat
 
Eloi. joan miró
Eloi.  joan miróEloi.  joan miró
Eloi. joan miróIrisat
 
Pharmacy Businesslaw2
Pharmacy Businesslaw2Pharmacy Businesslaw2
Pharmacy Businesslaw2shyjesta
 
The European Library and other freesources. Author: Tony Eklof
The European Library and other freesources. Author: Tony EklofThe European Library and other freesources. Author: Tony Eklof
The European Library and other freesources. Author: Tony EklofUCD Library
 
Курсовая работа
Курсовая работаКурсовая работа
Курсовая работаivan_z
 
What Can You Use LibGuides For? An Overview of Possibilities
What Can You Use LibGuides For? An Overview of PossibilitiesWhat Can You Use LibGuides For? An Overview of Possibilities
What Can You Use LibGuides For? An Overview of PossibilitiesUCD Library
 
ORCID iDs: Optimizing Research Discoverability
ORCID iDs: Optimizing Research DiscoverabilityORCID iDs: Optimizing Research Discoverability
ORCID iDs: Optimizing Research DiscoverabilityUCD Library
 
Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?
Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?
Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?Sara Baraccani
 
Loex 2008 (P2)
Loex 2008 (P2)Loex 2008 (P2)
Loex 2008 (P2)oreinaue
 
UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?
UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?
UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?UCD Library
 
ORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael Ladisch
ORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael LadischORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael Ladisch
ORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael LadischUCD Library
 
Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?
Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?
Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?UCD Library
 
Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...
Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...
Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...UCD Library
 
Let's Work Together: UCD Research, UCD Library & Altmetrics
Let's Work Together: UCD Research, UCD Library & AltmetricsLet's Work Together: UCD Research, UCD Library & Altmetrics
Let's Work Together: UCD Research, UCD Library & AltmetricsUCD Library
 
Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...
Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...
Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...UCD Library
 
Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...
Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...
Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...UCD Library
 

Viewers also liked (19)

El Peix Irisat3
El Peix Irisat3El Peix Irisat3
El Peix Irisat3
 
Eloi. joan miró
Eloi.  joan miróEloi.  joan miró
Eloi. joan miró
 
Pharmacy Businesslaw2
Pharmacy Businesslaw2Pharmacy Businesslaw2
Pharmacy Businesslaw2
 
The European Library and other freesources. Author: Tony Eklof
The European Library and other freesources. Author: Tony EklofThe European Library and other freesources. Author: Tony Eklof
The European Library and other freesources. Author: Tony Eklof
 
Курсовая работа
Курсовая работаКурсовая работа
Курсовая работа
 
What Can You Use LibGuides For? An Overview of Possibilities
What Can You Use LibGuides For? An Overview of PossibilitiesWhat Can You Use LibGuides For? An Overview of Possibilities
What Can You Use LibGuides For? An Overview of Possibilities
 
ORCID iDs: Optimizing Research Discoverability
ORCID iDs: Optimizing Research DiscoverabilityORCID iDs: Optimizing Research Discoverability
ORCID iDs: Optimizing Research Discoverability
 
Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?
Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?
Come sta cambiando la pubblicità sul web? Come farsi trovare e conoscere?
 
Loex 2008 (P2)
Loex 2008 (P2)Loex 2008 (P2)
Loex 2008 (P2)
 
UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?
UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?
UCD Library Newsletters & News blogs - worthwhile or Waste of Time?
 
ORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael Ladisch
ORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael LadischORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael Ladisch
ORCID: Connecting Research and Researchers. Author: Michael Ladisch
 
Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?
Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?
Library Resource Discovery Service - Is Instructional Help Necessary?
 
Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...
Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...
Open Educational Resources: Nuts & Bolts of Developing an Online Plagiarism T...
 
10 Minutes: Developing Personas
10 Minutes: Developing Personas10 Minutes: Developing Personas
10 Minutes: Developing Personas
 
Presentation6
Presentation6Presentation6
Presentation6
 
Let's Work Together: UCD Research, UCD Library & Altmetrics
Let's Work Together: UCD Research, UCD Library & AltmetricsLet's Work Together: UCD Research, UCD Library & Altmetrics
Let's Work Together: UCD Research, UCD Library & Altmetrics
 
Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...
Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...
Making it real : information literacy and student engagement. Authors: Ursula...
 
Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...
Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...
Damned if we do damned if we don’t : how to address sustainability in the del...
 
Mg Tweek10
Mg Tweek10Mg Tweek10
Mg Tweek10
 

More from Txopi

Euskal fedibertsoa
Euskal fedibertsoaEuskal fedibertsoa
Euskal fedibertsoaTxopi
 
Kultura librea eta burujabetza Deustuan
Kultura librea eta burujabetza DeustuanKultura librea eta burujabetza Deustuan
Kultura librea eta burujabetza DeustuanTxopi
 
Euskarazko hizkuntza teknologia libreak
Euskarazko hizkuntza teknologia libreakEuskarazko hizkuntza teknologia libreak
Euskarazko hizkuntza teknologia libreakTxopi
 
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizarteaSare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizarteaTxopi
 
La magia de los números
La magia de los númerosLa magia de los números
La magia de los númerosTxopi
 
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizarteaSare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizarteaTxopi
 
Kultura librea? Zergatik behar dugun librea izatea
Kultura librea? Zergatik behar dugun librea izateaKultura librea? Zergatik behar dugun librea izatea
Kultura librea? Zergatik behar dugun librea izateaTxopi
 
Política 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en red
Política 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en redPolítica 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en red
Política 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en redTxopi
 
Software Askea
Software AskeaSoftware Askea
Software AskeaTxopi
 
Conocimiento libre en la enseñanza
Conocimiento libre en la enseñanzaConocimiento libre en la enseñanza
Conocimiento libre en la enseñanzaTxopi
 
Propiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libres
Propiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libresPropiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libres
Propiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libresTxopi
 

More from Txopi (11)

Euskal fedibertsoa
Euskal fedibertsoaEuskal fedibertsoa
Euskal fedibertsoa
 
Kultura librea eta burujabetza Deustuan
Kultura librea eta burujabetza DeustuanKultura librea eta burujabetza Deustuan
Kultura librea eta burujabetza Deustuan
 
Euskarazko hizkuntza teknologia libreak
Euskarazko hizkuntza teknologia libreakEuskarazko hizkuntza teknologia libreak
Euskarazko hizkuntza teknologia libreak
 
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizarteaSare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
 
La magia de los números
La magia de los númerosLa magia de los números
La magia de los números
 
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizarteaSare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
Sare sozialen sukarra eta kontsumo gizartea
 
Kultura librea? Zergatik behar dugun librea izatea
Kultura librea? Zergatik behar dugun librea izateaKultura librea? Zergatik behar dugun librea izatea
Kultura librea? Zergatik behar dugun librea izatea
 
Política 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en red
Política 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en redPolítica 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en red
Política 2.0: nuevas formas de construcción social mediante políticas en red
 
Software Askea
Software AskeaSoftware Askea
Software Askea
 
Conocimiento libre en la enseñanza
Conocimiento libre en la enseñanzaConocimiento libre en la enseñanza
Conocimiento libre en la enseñanza
 
Propiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libres
Propiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libresPropiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libres
Propiedad intelectual. Del software libre a los contenidos libres
 

Informazio askearen onurak eta erronkak

  • 1. INFORMAZIO ASKEAREN ONURAK ETA ERRONKAK Marko Txopitea, 2011/03/16 Dokumentazioari eta Informaziorako Sarbide Askeari buruzko IV. Jardunaldiak EHU/UPV, Leioa
  • 3. Paperezko liburuen mugak ● Inprimatzeko (kopiak egiteko) gastua eta denbora ● Banatzeko gastua eta denbora ● Biltegi fisikoen beharra ● Ale gutxiko liburuak inprimatzea merezi ez izatea ● Liburu zahar edo arraroak aurkitzeko arazoak ● Katalogazioa eta bilaketa neketsua ● Edukia = Edukiontzia
  • 4. Eduki digitalen abantailak ● Kopiak egiteko gastua eta denbora ia zero ● Banatzeko gastua eta denbora ia zero ● Biltegi fisikoen beharrik ez eta birtualak oso merkeak ● Ale gutxiko edukiak merezi du ● Katalogazioa eta bilaketa hobeagoa ● Edukia birtualak ≠ Eduki fisikoak
  • 5. Eduki digitalen erronkak ● Euskarrien iraungitea ● Formatuen zaharkitzea
  • 7. Jabedun formatuen morrontza ● Kontsumorako amua ● Konpetentzia oztopatzeko tresna ● Etorkizunean edukia ezin erabiltzeko arriskua
  • 9. Formatu irekien beharra ● Estandarrak dira ● Irekiak dira (OOXML kasua) ● Ez dute erabiltzailea ezertara lotzen ● Ez dute konpetentzia oztopatzen ● Etorkizunean erabilgarriak izateko aukera gehienak
  • 10. Jabedunak vs. Irekiak DOC, DOCX, RTF ODT, SXW XLS, XLSX ODS, SXC PPT, PPS, PPTX ODP, SXI PS PDF BMP, TGA, TIFF (GIF), PNG, JPG PSD (Photoshop) XCF (GIMP) QXP (QuarkXPress) SLA (Scribus) PM (PageMaker) WMA, WAV, MP3 OGG, WebM MPEG, DivX, AVI OGM, XviD, Matroska
  • 11. DRM (Digital Rights Management) ● Edukiak kopiatzea eragozten du gailuen bitartez ● Non erabiltzen da: musikan, zineman, liburuetan ● Intimitate arazoak ● Kopia legalak egiterik ez dago ● Lizentzia berrien aurka doa ● Lanak berriz erosi beharra izateko arriskua ● Lanak ez dira inoiz jabetza publikora heltzen ● DRM guztiak apurtuak izan dira. Kopia analogikoa
  • 13. Super-gailuak ● Ordularia ● Agenda ● Telefonoa ● Argazki kamera ● Irratia, Discman, MP3, MP4 ● Sare sozialak, haunditutako errealitatea, ...
  • 16. Jabetza publikoa Copyleft Ustiapen eskubiderik ez Debekatzea debekatuta “All rights reversed” )S( Beretasuna (“suidad”) Creative Commons Egilea lanaren gurasoa da, Eskubide batzuk gordeta ez jabea “Some rights reserved” Copyright Anti-copyright Eskubide guztiak gordeta Niri jabetza intelektualak bost ajola “All rights reserved”
  • 17. copyright creative commons copyleft jabetza publikoa
  • 18. Ezinbesteko askatasuna creativecommons.org Kopiatu Hautazko baldintzak Aitortu (BY) Parketatu berdin (SA) Lan eratorririk gabe (ND) Ez komertziala (NC)
  • 19.
  • 21. Erakundeen gordailuak ● Gure Gipuzkoa, Gipuzkoako Foru Aldundia ● Nafarroako Liburutegi Digitala ● Koldo Mitxelenako liburutegi digitala ● Fundación Sancho el Sabio liburutegi digitala ● Elizbarrutiko Artxibo Historikoa, Donostiako Gotzaindegia ● OpenData, Eusko Jaurlaritza
  • 22. Herritarren gordailuak ● Wikipedia (Commons) ● Klasikoen gordailua ● Argazkiak.org ● Indymedia Euskal Herria ● Ekinklik.org ● Azpitituluak.com
  • 24.
  • 28. Aurkezpen honetako argazki eta irudien jabetza beraien egileei dagozkie: 1, 28 orrialdeak: Marko Txopitea, cc0 (zerua) 2. orrialdea: nSeika, cc by 2.0 (mahaia liburuz beteta) 3. orrialdea: Loozrboy, cc by-sa 2.0 (liburuen orma) 4. orrialdea: Patrick Hoesly, cc by 2.0 (zirkuitu elektronikoa) 5. orrialdea: br1dotcom, cc by 2.0 (liburu zaharrak) 6, 7, 8, 9, 10, 11 orrialdeak: tackacsi75, cc by 2.0 (giltzak) 13. orrialdea: sleepyneko, cc by-sa 2.0 (liburuak besoetan) 14. orrialdea: Horia Varlan, cc by 2.0 (liburu arrosa) 15, 16, 17, 18, 19 orrialdeak: Temari 09, cc by 2.0 (pergaminoa) 20. orrialdea: Irargerich, cc by 2.0 (biltegia) 21, 22, 23 orrialdeak: SarahInDisguise, cc by-sa 2.0 (baldak) 24. orrialdea: Marko Txopitea, cc0 (p2p) 25, 26. orrialdeak: Noah Sussman, cc by 2.0 (koloretako sarea) Testuak eta diagramak, legeak ahalbidetzen duen neurrian, jabetza publikoan uzten dira. Lan honen kopia non lortu: ikusimakusi.net (PDF, ODP)