i̇leri̇-yangin-dersi̇

11
YANGINLA MÜCADELE İLERİ EĞİTİMİYANGINLA MÜCADELE İLERİ EĞİTİMİ
(ADVANCED FIRE FIGHTING TRAINING)(ADVANCED FIRE FIGHTING TRAINING)

22
A. Gemilerde Yangınla Mücadele ÇalışmalarınınA. Gemilerde Yangınla Mücadele Çalışmalarının
DenetlenmesiDenetlenmesi
11-- Yangın sınıfları ve yangın kimyası (YANGIN TEORİSİ)Yangın sınıfları ve yangın kimyası (YANGIN TEORİSİ)
22-- Yangından korunma ve yangınla mücadele ekipmanlarıYangından korunma ve yangınla mücadele ekipmanları
33-- Yangından korunma tedbirleriYangından korunma tedbirleri
44-- Özellikle organizasyon, taktikler ve kumandanınÖzellikle organizasyon, taktikler ve kumandanın
üzerinde durularak limanda ve denizde yangınla mücadeleüzerinde durularak limanda ve denizde yangınla mücadele
usulleriusulleri
55-- Su kullanılarak yangın söndürülmesi, gemi dengesiSu kullanılarak yangın söndürülmesi, gemi dengesi
üzerine etkisi, önlemler ve düzeltme usulleriüzerine etkisi, önlemler ve düzeltme usulleri

33
66-- Yangınla mücadele çalışmaları sırasında muhabere veYangınla mücadele çalışmaları sırasında muhabere ve
koordinasyonkoordinasyon
77-- Duman gidericiler dahil, havalandırmanın kontrolüDuman gidericiler dahil, havalandırmanın kontrolü
88-- Yakıt ve elektrik sistemlerinin kontrolüYakıt ve elektrik sistemlerinin kontrolü
99-- Yangınla mücadele sürecinde oluşan tehlikeler (kuruYangınla mücadele sürecinde oluşan tehlikeler (kuru
damıtma, kimyasal tepkimeler, kazan upteyk yangınları vb.)damıtma, kimyasal tepkimeler, kazan upteyk yangınları vb.)
1010--Tehlikeli maddelerle ilgili yangınla mücadeleTehlikeli maddelerle ilgili yangınla mücadele
1111--Malzemenin (boya vs.) depolanması ve elleçlenmesineMalzemenin (boya vs.) depolanması ve elleçlenmesine
ilişkin yangın önlemleri ve tehlikeleriilişkin yangın önlemleri ve tehlikeleri

44
1212--Yaralı kişilerin idare ve kontrolüYaralı kişilerin idare ve kontrolü
1313--Kara itfaiyesiyle koordinasyon usulleriKara itfaiyesiyle koordinasyon usulleri
B.Yangın Ekiplerinin Organizasyonu Ve EğitimiB.Yangın Ekiplerinin Organizasyonu Ve Eğitimi
11-- Beklenmedik durum planlarının hazırlanmasıBeklenmedik durum planlarının hazırlanması
22-- Yangın ekiplerindeki personelin yapısı ve yerlerininYangın ekiplerindeki personelin yapısı ve yerlerinin
belirlenmesibelirlenmesi
33-- Yangın talimlerinin organizasyonuYangın talimlerinin organizasyonu
CC--Yangın Tespit Ve Yangın Söndürme SistemleriYangın Tespit Ve Yangın Söndürme Sistemleri
Teçhizatının Denetimi Ve KullanımıTeçhizatının Denetimi Ve Kullanımı

55
11-- Yangınla mücadele sistemleriYangınla mücadele sistemleri
22-- Yangın tespit sistemleriYangın tespit sistemleri
33-- Sabit yangın sistemleriSabit yangın sistemleri
44-- Taşınabilir ve hareketli yangın söndürme teçhizatı (cihazlar,Taşınabilir ve hareketli yangın söndürme teçhizatı (cihazlar,
pompalar, can kurtarma, kurtarma, yaşam desteği, kişiselpompalar, can kurtarma, kurtarma, yaşam desteği, kişisel
koruyucu ve muhabere teçhizatı dahil)koruyucu ve muhabere teçhizatı dahil)
55-- Akaryakıt yangınları dahil tüm yangın türleri için yangınlaAkaryakıt yangınları dahil tüm yangın türleri için yangınla
mücadele tekniklerimücadele teknikleri
DD-- Yangınla İlgili Kazalarda Araştırma VeYangınla İlgili Kazalarda Araştırma Ve
Raporların DüzenlenmesiRaporların Düzenlenmesi

77
YANMAYANMA
‡‡ BelirliBelirli birbir dereceyedereceye kadarkadar ısıısı
almışalmış maddeninmaddenin oksijenoksijen ileile
birleşerekbirleşerek kimyasalkimyasal değişikliğedeğişikliğe
uğramasınauğramasına yanmayanma denirdenir..
‡‡ Yanma,Yanma, kimyasalkimyasal birbir olaydırolaydır..

88
YANGIN KİMYASIYANGIN KİMYASI
‡‡ YanmaYanma (oxidation)(oxidation) oksijenleoksijenle birleşenbirleşen birbir maddeninmaddenin
meydanameydana getirdiğigetirdiği kimyasalkimyasal birbir prosestirprosestir..
‡‡ BuBu prosesproses sırasında,sırasında, genelliklegenellikle ısıısı (heat)(heat) şeklindeşeklinde olmakolmak
üzereüzere enerjienerji açığaaçığa çıkarçıkar..
‡‡ DemirinDemirin paslanmasıpaslanması veve odununodunun çürümesiçürümesi yavaşyavaş yanmayayanmaya
örnekörnek olarakolarak gösterilebilirgösterilebilir..
‡‡ FireFire (yangın),(yangın), yaya dada combustioncombustion (tutuşma),(tutuşma), iseise hızlıhızlı
oxidasyonoxidasyon (yanma)(yanma) dırdır.. YananYanan maddemadde oksijenleoksijenle çokçok yüksekyüksek
birbir orandaoranda birleşirbirleşir.. IsıIsı veve ışıkışık halindehalinde enerjienerji açığaaçığa çıkarçıkar.. BuBu
enerjienerji üretimiüretimi çokçok hızlıhızlı olduğundanolduğundan ısıyıısıyı hissediphissedip alevleralevler
halindekihalindeki ışığıışığı görürüzgörürüz..
‡ ÇevreyeÇevreye dağılandağılan ısı,ısı, oluşanoluşan ısıdanısıdan azaz olursa,olursa, sıcaklıksıcaklık
süreklisürekli artarartar.. YangınYangın büyürbüyür veve hızlanırhızlanır..

99
‡‡ Alev,Alev, içindeiçinde ışıkışık yüklüyüklü bulunanbulunan atomlaratomlar veve elektronlarelektronlar
gibigibi etkilenmişetkilenmiş zerreciklerdenzerreciklerden meydanameydana gelirgelir.. AlevAlev
oksijeninoksijenin dahildahil olduğuolduğu çokçok hızlıhızlı değişendeğişen veve başkabaşka
reaksiyonlardareaksiyonlarda içereniçeren karmaşıkkarmaşık birbir tepkimedirtepkimedir..
‡‡ YangınınYangının doğmasınadoğmasına nedenneden olanolan 33 türlütürlü reaksiyonreaksiyon
vardırvardır;;
Kimyasal reaksiyonKimyasal reaksiyon
Fiziksel reaksiyonFiziksel reaksiyon
Biyolojik reaksiyonBiyolojik reaksiyon

1010
KimyasalKimyasal reaksiyonreaksiyon;; YanmaYanma;; yanabilenyanabilen maddeyemaddeye bağlıbağlı
olarakolarak karışıkkarışık birbir kimyasalkimyasal olayolay olupolup sıcaklık,sıcaklık, ışıkışık yaya dada
kıvılcımkıvılcım gibigibi birbir dışdış etkenleetkenle yanabilenyanabilen maddeninmaddenin oksijenleoksijenle
birleşerekbirleşerek yanmasıdıryanmasıdır..
FizikselFiziksel reaksiyonreaksiyon;; YananYanan gazlıgazlı kitlekitle veve enerjininenerjinin
çevreyeçevreye yayılması,yayılması, dağılmasıdağılması sonucusonucu oluşanoluşan reaksiyondurreaksiyondur..
BuBu yayılmayayılma hızıhızı birleşeninbirleşenin yoğunluğuna,yoğunluğuna, basınçbasınç veve sıcaklıksıcaklık
değişiminedeğişimine veve yayılmayayılma katsayısınakatsayısına bağlıdırbağlıdır.. YangınınYangının dışdış
etkenler,etkenler, girdapgirdap veve anaforlaranaforlar etkisietkisi ileile dikeydikey hareketihareketi
olabilirolabilir.. KarışıkKarışık gazlarıngazların hareketininhareketinin sebebisebebi konveksiyonkonveksiyon
denilendenilen dikeydikey harekettirharekettir..(( DumanınDumanın anıanı olarakolarak alevalev alması)alması)
BiyolojikBiyolojik reaksiyonreaksiyon;; BakterilerinBakterilerin oksitlenmesioksitlenmesi ileile oluşanoluşan
yangınyangın biyolojikbiyolojik yangınyangın olarakolarak tanımlanırtanımlanır.. (( IslakIslak
yüklenenyüklenen tohumlutohumlu yüklerinyüklerin fermantasyonfermantasyon sonucundasonucunda
kızışarakkızışarak yangınayangına sebebiyetsebebiyet vermesi)vermesi)

1111
BİR YANGININ BAŞLANGICIBİR YANGININ BAŞLANGICI
(The start of a fire)(The start of a fire)
‡‡ TümTüm maddelermaddeler doğadadoğada üçüç haldenhalden birindebirinde bulunurlarbulunurlar:: Katı,Katı,
SıvıSıvı veve GazGaz (buhar)(buhar)
‡‡ BirBir katınınkatının atomatom veyaveya moleküllerimolekülleri birbirinebirbirine yakın,yakın, sıvınınsıvının iseise
gevşekgevşek olarakolarak paketlenmiştirpaketlenmiştir..
‡‡ GazlarınGazların iseise moleküllerimolekülleri adetaadeta birbir aradaarada değildeğil gibidirgibidir veve
bağımsızbağımsız haldehalde harekethareket halindedirhalindedir..
‡‡ BirBir maddeninmaddenin oksideokside olabilmesiolabilmesi içiniçin moleküllerininmoleküllerinin çokçok iyiiyi
birbir şekildeşekilde veve yeterinceyeterince oksijenoksijen molekülleriylemolekülleriyle sarılmasısarılması
gerekmektedirgerekmektedir..
‡‡ KatılarınKatıların veve sıvılarınsıvıların moleküllerimolekülleri oksijenoksijen molekülleriylemolekülleriyle
sarılamayacaksarılamayacak kadarkadar sıkıdırsıkıdır..
‡‡ BuBu nedenlenedenle sadecesadece gazlargazlar yaya dada buharlarbuharlar (vapors)(vapors) yanabiliryanabilir..

1212
‡‡ BuBu enerjienerji radyasyonradyasyon (ışıma)(ışıma) yoluylayoluyla tümtüm yönlereyönlere iletiliriletilir..
BuBu nedenlenedenle birbir kısmıkısmı yangınınyangının yatağınayatağına yaniyani yananyanan katıkatı yaya
dada sıvıyasıvıya (yakıt)(yakıt) gerigeri dönerdöner.. YakıtaYakıta gerigeri ışıyanışıyan ısıyaısıya
radyasyonradyasyon (ışıma)(ışıma) gerigeri beslemesibeslemesi denirdenir..
‡‡ BuBu ısınıısını birbir kısmıkısmı dahadaha çokçok buharbuhar çıkarırçıkarır veve birbir kısmıkısmı dada
bubu çıkançıkan buharıbuharı tutuşmatutuşma sıcaklığınasıcaklığına (ignition(ignition temperature)temperature)
yükseltiryükseltir..
‡‡ EşEş zamanlızamanlı olarak,olarak, havahava alevlerinalevlerin veve buharınbuharın buluştuğubuluştuğu
bölgeyebölgeye çekilirçekilir.. SonuçtaSonuçta yeniyeni oluşanoluşan buharbuhar yanmayayanmaya
başladıkçabaşladıkça alevlenmedealevlenmede artmaktadırartmaktadır..

1313
Çevreye dağılan ısı, oluşan ısıdan az olursa, sıcaklıkÇevreye dağılan ısı, oluşan ısıdan az olursa, sıcaklık
sürekli artar. Yangın büyür ve hızlanır.sürekli artar. Yangın büyür ve hızlanır.

1515
TANIMLARTANIMLAR
AlevAlev alma,alma, Parlama,Parlama, TutuşmaTutuşma NoktasıNoktası;; MaddeninMaddenin
sıcaklıklasıcaklıkla oluşanoluşan üzerindekiüzerindeki gazgaz karışımınınkarışımının alevalev
alabileceğialabileceği enen düşükdüşük ısıısı derecesidirderecesidir..
KendiKendi kendinekendine tutuşmatutuşma;; DirektDirekt birbir alev,alev, kıvılcımkıvılcım
olmadanolmadan yangınyangın olayınınolayının başlamasıdırbaşlamasıdır.. (( KızgınKızgın tavatava--
yağ)yağ)
YanmaYanma sıcaklığısıcaklığı;; MaddeninMaddenin yanmayayanmaya devamdevam ettiğiettiği
sıcaklıktırsıcaklıktır..
YanabilirlikYanabilirlik;; YanabilmeYanabilme özelliğineözelliğine sahipsahip olmadırolmadır..
YanabilmeYanabilme sınırısınırı;; ÜstÜst veve altalt yanabilmeyanabilme sınırlarısınırları
arasındaarasında kalankalan bölgedirbölgedir..

1616
YanabilmeYanabilme altalt sınırısınırı;; YanmaYanma içiniçin havadahavada bulunanbulunan
hidrokarbonhidrokarbon gazlarınıngazlarının altalt sınırıdırsınırıdır..
YanabilmeYanabilme üstüst sınırısınırı;; YanmaYanma içiniçin havadahavada bulunanbulunan
hidrokarbonhidrokarbon gazlarınıngazlarının üstüst sınırıdırsınırıdır.. BundanBundan sonrasonra
ortamdaortamda yeterliyeterli oksijenoksijen olmadığıolmadığı içiniçin yanmayanma olmazolmaz..
AtıllaştırmaAtıllaştırma;; Havayı,Havayı, oksijenoksijen bakımından,bakımından, gazlarıngazların
tutuşturmaktutuşturmak içiniçin yetersizyetersiz halehale getirmekgetirmek.. YaniYani havanınhavanın
içindekiiçindeki oksijenoksijen miktarınımiktarını %% 88¶in¶in altınaaltına indirmekindirmek..
YanmaYanma hızıhızı;; YangınYangın üçgeniniüçgenini oluşturanoluşturan elemanlarınelemanların
bolbol oluşuoluşu yanmayanma hızınıhızını hızlandıracak,hızlandıracak, azaz oluşudaoluşuda
azaltacaktırazaltacaktır..

1717
YANMANIN KOŞULLARIYANMANIN KOŞULLARI
YANGIN ÜÇGENİYANGIN ÜÇGENİ
ISIISI
YANICIYANICI
MADDEMADDE
OKSİJENOKSİJEN

1818
‡‡YANGIN ÜÇGENİN HERHANGİYANGIN ÜÇGENİN HERHANGİ
BİR KENARININ OLMAYIŞI YANGINIBİR KENARININ OLMAYIŞI YANGINI
BAŞLATMAZBAŞLATMAZ (MENFİ).(MENFİ).
‡‡ YANGIN ÜÇGENİN HERHANGİ BİRYANGIN ÜÇGENİN HERHANGİ BİR
KENARININ KALDIRILMASIKENARININ KALDIRILMASI
YANGININYANGININ SÖNDÜRÜLMESİNİSÖNDÜRÜLMESİNİ
SAĞLAR.SAĞLAR.

1919
YANGIN ÜÇGENİYANGIN ÜÇGENİ
YANICIYANICI
MADDEMADDE
OKSİJENOKSİJEN
YANMAYANMA
YOKYOK
ISIISI

2020
‡‡ YangınYangın üçgenininüçgeninin herhangiherhangi birbir kenarıkenarı eksikeksik ise,ise, yangınyangın
başlayamazbaşlayamaz..
‡‡ EğerEğer yangınyangın üçgenininüçgeninin kenarlarındankenarlarından herhangiherhangi biribiri
kaldırılırsa,kaldırılırsa, yangınyangın sönecektirsönecektir..
‡‡ BirBir yangın,yangın, yangınyangın üçgeniüçgeni tahriptahrip edilerekedilerek söndürülebilirsöndürülebilir..
EğerEğer yanıcıyanıcı madde,madde, oksijenoksijen yaya dada ısıısı ortadanortadan kaldırılırsakaldırılırsa
yangınyangın sönersöner.. EğerEğer zincirlemezincirleme reaksiyonreaksiyon kırılırsa,kırılırsa, sonuçtasonuçta
meydanameydana gelengelen buharbuhar veve ısıısı üretimindekiüretimindeki düşüşdüşüş yangınıyangını
söndürürsöndürür.. İçinİçin içiniçin yanmayanma yaya dada tekrartekrar alevlenmealevlenme (reflash)(reflash)
olasılığınınolasılığının olduğuolduğu durumlardadurumlarda ilaveilave soğutmasoğutma yapılmasıyapılması
gerekebilirgerekebilir..

2121
YANICI MADDEYANICI MADDE
Yanma derecesine kadar ısıtıldığındaYanma derecesine kadar ısıtıldığında
oksijenle birleşmesi sonucunda yanan veoksijenle birleşmesi sonucunda yanan ve
yandığında etrafa ısı yayan maddelereyandığında etrafa ısı yayan maddelere
yanıcı maddeleryanıcı maddeler denir.denir.
Yanıcı maddeler doğada 3 (üç) haldeYanıcı maddeler doğada 3 (üç) halde
bulunurlar, bunlar;bulunurlar, bunlar;
KatıKatı
SıvıSıvı
GazGaz

2222
KATI YANICI MADDELERKATI YANICI MADDELER
Moleküller arasındaki büyük bir çekimMoleküller arasındaki büyük bir çekim
kuvveti ile birbirlerine sıkıca bağlı olan, bellikuvveti ile birbirlerine sıkıca bağlı olan, belli
bir hacim ve biçime sahip olan maddelerebir hacim ve biçime sahip olan maddelere
katı maddelerkatı maddeler denir.denir.
Katı Yanıcı MaddelerKatı Yanıcı Maddeler
KömürKömür OdunOdun KağıtKağıt
KumaşKumaş MumMum DeriDeri
ZiftZift NaftalinNaftalin ParafinParafin

2424
SIVI YANICI MADDELERSIVI YANICI MADDELER
‡‡ Sıvı maddelerin yanan kısmı, sıcaklık etkisi ile gazSıvı maddelerin yanan kısmı, sıcaklık etkisi ile gaz
haline geçen sıvı buharlarıdır.haline geçen sıvı buharlarıdır.
‡‡ Yanma yüzeydedir, korlaşma ve yüzey altındaYanma yüzeydedir, korlaşma ve yüzey altında
yanma olmaz.yanma olmaz.
‡‡ Yüzeydeki yanmanın etkisi ile ısı artar ve yanmanınYüzeydeki yanmanın etkisi ile ısı artar ve yanmanın
devam edebilmesi için gerekli ortam hazırlanmış olur.devam edebilmesi için gerekli ortam hazırlanmış olur.
‡‡ Sıvı yanıcı maddelerin parlama noktası düştükçeSıvı yanıcı maddelerin parlama noktası düştükçe
yangın yönünden tehlike riskleri yükselir.yangın yönünden tehlike riskleri yükselir.
Sıvı Yanıcı MaddelerSıvı Yanıcı Maddeler
BenzinBenzin MotorinMotorin AlkolAlkol CilalarCilalar

2525
SIVI MADDE YANGINLARINDA GELİŞMESIVI MADDE YANGINLARINDA GELİŞME
‡‡ ZemineZemine yayılmışyayılmış olanolan akaryakıttanakaryakıttan petrolpetrol buharlarıbuharları çıkmayaçıkmaya
başlarbaşlar veve bütünbütün yönlereyönlere yayılıryayılır.. UfakUfak birbir alevalev veyaveya kıvılcımkıvılcım
gördüğündegördüğünde tutuşurtutuşur veve herher yöneyöne ısıısı yayılmayayayılmaya başlarbaşlar.. YayılanYayılan
bubu ısınınısının birbir kısmıkısmı aşağıyaaşağıya inerekinerek dahadaha çokçok akaryakıtınakaryakıtın
buharlaşmasınıbuharlaşmasını sağlarsağlar veve oluşanoluşan bubu buharlarbuharlar dada alevlerialevleri
arttırır,arttırır, yaniyani yangınıyangını büyütürbüyütür.. AkaryakıtınAkaryakıtın parlamaparlama sıcaklığısıcaklığı
buharlaşmanınbuharlaşmanın başladığıbaşladığı enen düşükdüşük sıcaklıktırsıcaklıktır..
‡‡ YanmaYanma kapalıkapalı birbir ortamdaortamda başlamışsabaşlamışsa yangındanyangından önceönce
içerideiçeride bulunanbulunan oksijenoksijen nedeniylenedeniyle oluşanoluşan yangın,yangın, yakıtyakıt
buharlarınıbuharlarını anındaanında genleştirerekgenleştirerek gazıngazın sıkışmasınasıkışmasına veve patlamapatlama
yapmasınayapmasına nedenneden olurolur..
‡‡ AkaryakıtAkaryakıt buharlarıbuharları alevalev veyaveya kıvılcımkıvılcım görmedengörmeden dede
tutuşabilirtutuşabilir.. BuBu akaryakıtınakaryakıtın kendikendi parlamaparlama ısısınaısısına yükselmesiyükselmesi
ileile olur,olur, motormotor ekzosununekzosunun üstüneüstüne dökülendökülen yağınyağın tutuşmasıtutuşması
bunabuna birbir örnektirörnektir..

2727
PARLAMA NOKTASIPARLAMA NOKTASI
(FLASH POINT)(FLASH POINT)
‡‡ Sıvı yakıtınSıvı yakıtın parlama noktasıparlama noktası, yüzeyine yakın olan, yüzeyine yakın olan
tutuşabilir karışım formu için yeterli buharı yaydığıtutuşabilir karışım formu için yeterli buharı yaydığı
sıcaklıktır. Bundan biraz yüksek bir sıcaklıkta devamlısıcaklıktır. Bundan biraz yüksek bir sıcaklıkta devamlı
yanma olur ve bu sıcaklığa da yakıtın Yanma Noktasıyanma olur ve bu sıcaklığa da yakıtın Yanma Noktası
denir. Yakıtların parlama noktaları ve yanma noktalarıdenir. Yakıtların parlama noktaları ve yanma noktaları
kontrol testleri ile belirlenir.kontrol testleri ile belirlenir.

2828
GAZ YANICI MADDELERGAZ YANICI MADDELER
ƥƥ Moleküller arası çekim kuvveti çok zayıf olup diğerMoleküller arası çekim kuvveti çok zayıf olup diğer
yanıcı maddelere nazaran çok daha kolay ve hızlıyanıcı maddelere nazaran çok daha kolay ve hızlı
yanarlar.yanarlar.
‡‡ Genellikle hidrokarbon bileşikleri ( petrol veGenellikle hidrokarbon bileşikleri ( petrol ve
türevleri ) ve bu bileşiklerin karışımlarından olurlar.türevleri ) ve bu bileşiklerin karışımlarından olurlar.
‡‡ İçinde bulundukları kabın veya tankın dayanmaİçinde bulundukları kabın veya tankın dayanma
gücüne bağlı olarak sıkıştırılıp basınç altındagücüne bağlı olarak sıkıştırılıp basınç altında
sıvılaştırılabilirler. Basınç kaldırıldığında da gazsıvılaştırılabilirler. Basınç kaldırıldığında da gaz
haline dönerler.haline dönerler.
Gaz Yanıcı MaddelerGaz Yanıcı Maddeler
PropanPropan BütanBütan AsetilenAsetilen Tabii GazTabii Gaz

2929
OKSİJENOKSİJEN
ƥƥ Renksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olup canlılarınRenksiz, kokusuz ve tatsız bir gaz olup canlıların
temel yaşam kaynağıdır.temel yaşam kaynağıdır.
‡‡ -- 183183°° C¶ de sıvılaşır ve genellikle sıvı olarakC¶ de sıvılaşır ve genellikle sıvı olarak
depolanır.depolanır.
‡‡ Normal havada % 21 oranında oksijen bulunur.Normal havada % 21 oranında oksijen bulunur.
‡‡ Alevli yanmayı desteklemek için hava içindekiAlevli yanmayı desteklemek için hava içindeki
oksijen konsantrasyonu minimum % 15 oranındaoksijen konsantrasyonu minimum % 15 oranında
olmalıdır.olmalıdır.
‡‡ İçin için yanma ise hava içindeki % 3 oranındakiİçin için yanma ise hava içindeki % 3 oranındaki
oksijen ile meydana gelir.oksijen ile meydana gelir.

3030
ISIISI
‡‡ Bir cismin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel birBir cismin sıcaklığının artmasına neden olan fiziksel bir
etkidir.etkidir.
ƥƥ Isı bir enerji biçimi, sıcaklık ise bir cisimde bulunan ısıIsı bir enerji biçimi, sıcaklık ise bir cisimde bulunan ısı
enerji miktarının ölçüsüdür.enerji miktarının ölçüsüdür.
‡‡ Isı bir kibrit alevinden, demir alaşımlı malzemelerininIsı bir kibrit alevinden, demir alaşımlı malzemelerinin
bir birine çarpması sonucunda oluşan sparklardan,bir birine çarpması sonucunda oluşan sparklardan,
sürtünme sonucu oluşan ısıdan, kesme veya kaynaksürtünme sonucu oluşan ısıdan, kesme veya kaynak
maksatlı oksimaksatlı oksi--asetilen torcundan, elektriki kısa devreasetilen torcundan, elektriki kısa devre
veya arkından meydana gelebilir.veya arkından meydana gelebilir.

3131
Ignition TemperatureIgnition Temperature
(Tutuşma sıcaklığı)(Tutuşma sıcaklığı)
‡‡ Bir maddenin (katı, sıvı yada gaz) tutuşma sıcaklığı birBir maddenin (katı, sıvı yada gaz) tutuşma sıcaklığı bir
kıvılcım yada alev uygulanmaksızın sürdürülebilir.kıvılcım yada alev uygulanmaksızın sürdürülebilir.
yanmanın gerçekleşeceği en düşük sıcaklıktır.yanmanın gerçekleşeceği en düşük sıcaklıktır.
‡‡ Maddelerin cinsine göre tutuşma sıcaklıkları farklılıkMaddelerin cinsine göre tutuşma sıcaklıkları farklılık
göstermektedir. Verilen bir madde için tutuşma sıcaklığıgöstermektedir. Verilen bir madde için tutuşma sıcaklığı
maddenin dökme olasına, yüzey alanına ve diğer bazımaddenin dökme olasına, yüzey alanına ve diğer bazı
faktörlere göre de değişmektedir.faktörlere göre de değişmektedir.
‡‡ Genel yanıcı maddelerin tutuşma sıcaklıkları 149Genel yanıcı maddelerin tutuşma sıcaklıkları 149°°CC --
538538°°C aralığındadır.C aralığındadır.

3232
Yangının isteyerek çıkarılması durumu dışındaYangının isteyerek çıkarılması durumu dışında
maddeler nasıl oluyor da kendiliklerinden veya dolaylımaddeler nasıl oluyor da kendiliklerinden veya dolaylı
olarak yanma sıcaklıklarına ulaşabiliyorlar.olarak yanma sıcaklıklarına ulaşabiliyorlar.
Maddeler;Maddeler;
‡‡ Kimyasal enerji,Kimyasal enerji,
‡‡ Mekanik enerji,Mekanik enerji,
‡‡ Elektrik enerjisi,Elektrik enerjisi,
‡‡ Nükleer enerji,Nükleer enerji,
‡‡ Statik elektrik,Statik elektrik,
‡‡ Sıkışma,Sıkışma,
‡‡ Tabiat olayları,Tabiat olayları,
‡‡ İnsanlardan kaynaklanan hatalar veya ihmallerİnsanlardan kaynaklanan hatalar veya ihmaller
Nedenleri ile ya kendiliklerinden veya dolaylıNedenleri ile ya kendiliklerinden veya dolaylı
olarak yanma sıcaklığına ulaşıyorlar. Şimdi bunları tekolarak yanma sıcaklığına ulaşıyorlar. Şimdi bunları tek
,tek inceleyelim;,tek inceleyelim;

3333
ƥƥ Kimyasal enerji :Kimyasal enerji : Maddeler içlerinde bulundukları gazMaddeler içlerinde bulundukları gaz
ve sıvılar ile veya kendi içlerinde bulunan gaz ve sıvılarlave sıvılar ile veya kendi içlerinde bulunan gaz ve sıvılarla
kimyasal reaksiyona girerek ısı oluştururlar, oluşan bu ısıkimyasal reaksiyona girerek ısı oluştururlar, oluşan bu ısı
ise maddeyi yanma sıcaklığına kadar ısıtır. Buna örnekise maddeyi yanma sıcaklığına kadar ısıtır. Buna örnek
olarak, ıslak pamuk yükünün, yağlı tohumların, yağlı bezolarak, ıslak pamuk yükünün, yağlı tohumların, yağlı bez
veya kağıtların, sebze ve meyvelerin havasıveya kağıtların, sebze ve meyvelerin havası
değiştirilmeyen bir ortamda mesela gemi ambarındadeğiştirilmeyen bir ortamda mesela gemi ambarında
kendiliklerinden tutuşması gösterilebilir.kendiliklerinden tutuşması gösterilebilir.
‡‡ Mekanik enerji:Mekanik enerji: İki katı maddenin birbirine sürtünmesiİki katı maddenin birbirine sürtünmesi
nedeniyle meydana gelen sıcaklıkla maddelerin ısınması,nedeniyle meydana gelen sıcaklıkla maddelerin ısınması,
ısınan maddelerin kendilerinin veya bunlarla temastaısınan maddelerin kendilerinin veya bunlarla temasta
olan maddelerin yanması olayıdır. Buna örnek olarakolan maddelerin yanması olayıdır. Buna örnek olarak
sarmış bir piston kolu ile krank arasında meydana gelensarmış bir piston kolu ile krank arasında meydana gelen
sürtünme, sürtünme sonunda oluşan ısı ve ısının makinesürtünme, sürtünme sonunda oluşan ısı ve ısının makine
yağlama yağını tutuşturması gösterilebilir.yağlama yağını tutuşturması gösterilebilir.

3434
‡‡ Elektrik enerjisi:Elektrik enerjisi: Elektrik akımı bir dirençle karşılaştığındaElektrik akımı bir dirençle karşılaştığında
veya gerekenden ince kablo ve benzeri bir yol üzerindenveya gerekenden ince kablo ve benzeri bir yol üzerinden
aktığında sıcaklık oluşturur ve etrafındaki maddeleri ısıtarakaktığında sıcaklık oluşturur ve etrafındaki maddeleri ısıtarak
yanmasına neden olur. İnce kablolarla güçlü elektrikliyanmasına neden olur. İnce kablolarla güçlü elektrikli
cihazların çalıştırılması ve ısınan kablonun yanması buna bircihazların çalıştırılması ve ısınan kablonun yanması buna bir
örnektir. Yine izolasyonu bozulmuş bir kablonun şaseörnektir. Yine izolasyonu bozulmuş bir kablonun şase
yapması ve bu esnada sıcaklık oluşması elektrik enerjisininyapması ve bu esnada sıcaklık oluşması elektrik enerjisinin
bir neticesidir.bir neticesidir.
‡‡ Nükleer enerji:Nükleer enerji: Nükleer maddelerin yapısının bozulmasıNükleer maddelerin yapısının bozulması
neticesinde ortaya çok yüksek ısı çıkar ve bu da kontrol altınaneticesinde ortaya çok yüksek ısı çıkar ve bu da kontrol altına
alınamazsa yangınlar oluşur.alınamazsa yangınlar oluşur.
‡‡ Statik elektrik:Statik elektrik: Maddelerin birbirine sürtmesi neticesindeMaddelerin birbirine sürtmesi neticesinde
oluşur. İletken olmayan maddeler elektriği üzerlerindeoluşur. İletken olmayan maddeler elektriği üzerlerinde
toplarlar ve bir madde ile temasa geçtiklerinde üzerlerindetoplarlar ve bir madde ile temasa geçtiklerinde üzerlerinde
bulunan elektriği ona aktarırlarken bir kıvılcım meydanabulunan elektriği ona aktarırlarken bir kıvılcım meydana
getirirler. Meydana gelen bu kıvılcım, ısı ürettiğinden çevredegetirirler. Meydana gelen bu kıvılcım, ısı ürettiğinden çevrede
bulunan mesela petrol buharlarını tutuşturabilir.bulunan mesela petrol buharlarını tutuşturabilir.

3535
‡‡ Sıkışma :Sıkışma : Gazlar sıkıştırıldığında ısı neşrederler; oluşanGazlar sıkıştırıldığında ısı neşrederler; oluşan
bu ısı yanmaya ve patlamaya neden olur. Diesel motorlarbu ısı yanmaya ve patlamaya neden olur. Diesel motorlar
bu prensiple çalışırlar.bu prensiple çalışırlar.
‡‡Tabiat olayları:Tabiat olayları: Yıldırım düşmesi kızgın lavlar ve bunlarYıldırım düşmesi kızgın lavlar ve bunlar
nedeniyle oluşan yangınlar bu olaya örneknedeniyle oluşan yangınlar bu olaya örnek
oluşturmaktadır.oluşturmaktadır.
‡‡ İnsanlardan kaynaklanan hatalar ve ihmaller:İnsanlardan kaynaklanan hatalar ve ihmaller:
İnsanların hataları veya ihmalleri neticesinde yanıcıİnsanların hataları veya ihmalleri neticesinde yanıcı
maddeyle ısının bir araya getirilmesi olayıdır. Unutulanmaddeyle ısının bir araya getirilmesi olayıdır. Unutulan
bir ütü, ocakta bırakılan tencere, zil tablosu ile elektrikbir ütü, ocakta bırakılan tencere, zil tablosu ile elektrik
motoru çalıştırmak, akaryakıt bulunan bir zemindemotoru çalıştırmak, akaryakıt bulunan bir zeminde
oksijen kaynağı ile bir demir parçasını kesmek, yanıcıoksijen kaynağı ile bir demir parçasını kesmek, yanıcı
gazların bulunduğu tanka korumasız reflektörgazların bulunduğu tanka korumasız reflektör
sarkıtmak, insanlardan kaynaklanan ihmal ve hatalarasarkıtmak, insanlardan kaynaklanan ihmal ve hatalara
örnek olarak gösterilebilir.örnek olarak gösterilebilir.

3636
YANGININ YAYILMASINA NEDENYANGININ YAYILMASINA NEDEN
OLAN FAKTÖRLEROLAN FAKTÖRLER
Yangın aşağıda sıralanan faktörler dolayısıyla yayılır.Yangın aşağıda sıralanan faktörler dolayısıyla yayılır.
‡‡ İLETİMİLETİM
‡‡ HAVAAKIMIHAVAAKIMI
‡‡ RADYASYONRADYASYON
‡‡ DİREKT TEMASDİREKT TEMAS

3737
İLETİM;İLETİM;
GEMİDEKİ YANGINLAR, GEMİGEMİDEKİ YANGINLAR, GEMİ
BÜNYESİNDEKİ ÇELİK SAÇLARBÜNYESİNDEKİ ÇELİK SAÇLAR
BOYUNCA, SAÇLARIN ISINMASIBOYUNCA, SAÇLARIN ISINMASI
SONUCU YAYILIRLAR.SONUCU YAYILIRLAR.

3838
HAVA AKIMI;HAVA AKIMI;
ISINAN HAVANIN GEMİDEKİISINAN HAVANIN GEMİDEKİ
BOŞLUKLARDA YERBOŞLUKLARDA YER
DEĞİŞTİRMESİ YANGININDEĞİŞTİRMESİ YANGININ
YAYILMASINA NEDEN OLUR.YAYILMASINA NEDEN OLUR.

3939
DİREKT TEMAS;DİREKT TEMAS;
ISI KAYNAĞINA TEMAS EDENISI KAYNAĞINA TEMAS EDEN
MADDENİN ISINARAK ENERJİYİMADDENİN ISINARAK ENERJİYİ
TAŞIMASI YANGININTAŞIMASI YANGININ
YAYILMASINA NEDEN OLUR.YAYILMASINA NEDEN OLUR.

4040
RADYASYON;RADYASYON;
RADYASYON YANİ IŞINIM YOLURADYASYON YANİ IŞINIM YOLU
İLE DE YANGIN YAYILIR.İLE DE YANGIN YAYILIR.

4141
GEMİLERDE YANGININ YAYILMASINIGEMİLERDE YANGININ YAYILMASINI
KOLAYLAŞTIRAN BÖLÜMLER VEKOLAYLAŞTIRAN BÖLÜMLER VE
FAKTÖRLERFAKTÖRLER
‡‡ Makine DairesiMakine Dairesi
Makine dairesinde bulunan yakıt, yağ, yağ emmişMakine dairesinde bulunan yakıt, yağ, yağ emmiş
maddeler, sıcak yüzeyler, hasarlanmış kısımlar, ısımaddeler, sıcak yüzeyler, hasarlanmış kısımlar, ısı
çıkartan işler, kendi kendine tutuşan maddeler yangınınçıkartan işler, kendi kendine tutuşan maddeler yangının
çabuk yayılmasına neden olurlar.çabuk yayılmasına neden olurlar.
‡‡ KuzinelerKuzineler
Kuzinelerdeki yanabilir sıvılar, kızartma için ısıtılmışKuzinelerdeki yanabilir sıvılar, kızartma için ısıtılmış
yağlar, sıcak yüzeyler, fırın, ısınan tavalar, hasarlıyağlar, sıcak yüzeyler, fırın, ısınan tavalar, hasarlı
elektrik devreleri yangının yayılmasına etken olur.elektrik devreleri yangının yayılmasına etken olur.

4242
ƥƥ Yaşam MahalleriYaşam Mahalleri
Yaşam mahallerinde bulunan yanabilir maddeler, örtüler,Yaşam mahallerinde bulunan yanabilir maddeler, örtüler,
perdeler, şahsi eşyalar, kibrit, sigara, elektrik kontakları,perdeler, şahsi eşyalar, kibrit, sigara, elektrik kontakları,
çöpe atılmış kağıtlar da yangının yayılmasına sebepçöpe atılmış kağıtlar da yangının yayılmasına sebep
olurlar.olurlar.

4444
³A´ SINIFI YANGIN³A´ SINIFI YANGIN
(Adi Yangın)(Adi Yangın)
³B´ SINIFI YANGIN³B´ SINIFI YANGIN
(Akaryakıt Yangını)(Akaryakıt Yangını)
³C´ SINIFI YANGIN³C´ SINIFI YANGIN
(Gaz Yangını)(Gaz Yangını)
³D´ SINIFI YANGIN³D´ SINIFI YANGIN
(Metal Yangını)(Metal Yangını)
³E´ SINIFI YANGIN³E´ SINIFI YANGIN
(Elektirik Yangını)(Elektirik Yangını)

4545
³A´ SINIFI YANGINLAR³A´ SINIFI YANGINLAR
(Adi Yangınlar)(Adi Yangınlar)
‡‡ Ağaç ve ağaç ürünleri, tekstil ürünleri, orman,Ağaç ve ağaç ürünleri, tekstil ürünleri, orman,
kağıt ve kağıt ürünleri, bina, vb. maddelerinkağıt ve kağıt ürünleri, bina, vb. maddelerin
meydana getirdiği yangınlardır.meydana getirdiği yangınlardır.
‡‡ Genelde ³Solid Su´ veya ³Pulvarize Su´ ileGenelde ³Solid Su´ veya ³Pulvarize Su´ ile
söndürülür.söndürülür.
‡‡ Ağaçtan ve prefabrike konutlarda meydanaAğaçtan ve prefabrike konutlarda meydana
gelen yangınlarda, % 3 konsantrasyonlu foamgelen yangınlarda, % 3 konsantrasyonlu foam
köpüğü kullanmak en etkili yöntemdir.köpüğü kullanmak en etkili yöntemdir.

4646
³ B ³ SINIFI YANGINLAR³ B ³ SINIFI YANGINLAR
(Akaryakıt Yangınları)(Akaryakıt Yangınları)
‡‡ Genellikle petrol türevi ürünler ve bitkisel yağlarınGenellikle petrol türevi ürünler ve bitkisel yağların
tutuşması ile oluşan yangınlardır. Bu sınıf yanıcıtutuşması ile oluşan yangınlardır. Bu sınıf yanıcı
maddelerde yanma yüzeyde olur.maddelerde yanma yüzeyde olur.
Örneğin: Motorin, mazot, benzin, gaz yağı, yağlama yağıÖrneğin: Motorin, mazot, benzin, gaz yağı, yağlama yağı
boya, gres, vb.boya, gres, vb.
.. Bu sınıf yangınlarınBu sınıf yangınların
söndürülmesinde en etkilisöndürülmesinde en etkili
yol yanıcının hava ileyol yanıcının hava ile
temasın kesilmesidir, bunutemasın kesilmesidir, bunu
da en iyi foam köpüğüda en iyi foam köpüğü
sağlar.sağlar.

4747
³C´ SINIFI YANGINLAR³C´ SINIFI YANGINLAR
(Gaz Yangınları)(Gaz Yangınları)
‡‡ Gaz halindeki ( Hidrojen, Asetilen, Metan, Bütan,Gaz halindeki ( Hidrojen, Asetilen, Metan, Bütan,
vb. ) maddelerin oluşturduğu yangınlardır.vb. ) maddelerin oluşturduğu yangınlardır.
‡‡ Gaz maddeler havadan hafif ise atmosfere yayılır,Gaz maddeler havadan hafif ise atmosfere yayılır,
havadan ağır ise zemin üzerinde bir tabaka oluşturur.havadan ağır ise zemin üzerinde bir tabaka oluşturur.
Bir kıvılcımla karşılaşırsa alevler her yöne yayılır.Bir kıvılcımla karşılaşırsa alevler her yöne yayılır.
Kapalı bir ortamda ise gaz genişlemesi sebebiyleKapalı bir ortamda ise gaz genişlemesi sebebiyle
patlama olur.patlama olur.
‡‡ Çeşitli kuru kimyasal tozlar,Çeşitli kuru kimyasal tozlar, ³Karbondioksit´³Karbondioksit´
(CO2) gazı ve Halon tipi söndürücüler ³C´ sınıfı(CO2) gazı ve Halon tipi söndürücüler ³C´ sınıfı
yangınların ideal söndürücüleridir.yangınların ideal söndürücüleridir.

4848
³D´ SINIFI YANGINLAR³D´ SINIFI YANGINLAR
(Metal Yangınları)(Metal Yangınları)
‡‡ Alüminyum, magnezyum, titanyum, fosfor, sodyum,Alüminyum, magnezyum, titanyum, fosfor, sodyum,
potasyum ve zilkenyum gibi metallerin yanmasındanpotasyum ve zilkenyum gibi metallerin yanmasından
meydana gelen yangınlardır.meydana gelen yangınlardır.
‡‡ Bu sınıf yangınların en etkili söndürücüsüBu sınıf yangınların en etkili söndürücüsü
³Trimotoksinboraksin´³Trimotoksinboraksin´ olup ayrıca ³Yüksek Süratliolup ayrıca ³Yüksek Süratli
Pulvarize Su, Kuru Kum, Toprak, Grafit Tozu´ da tavsiyePulvarize Su, Kuru Kum, Toprak, Grafit Tozu´ da tavsiye
edilen söndürme maddelerinden dir.edilen söndürme maddelerinden dir.
‡‡ ³D´ sınıfı yangınlar söndürülürken dikkat edilmez ise³D´ sınıfı yangınlar söndürülürken dikkat edilmez ise
infilaklara, zehirlenmelere ve patlamalara neden olur. Buinfilaklara, zehirlenmelere ve patlamalara neden olur. Bu
maddelerin yangın hususundaki özelliklerini tammaddelerin yangın hususundaki özelliklerini tam
öğrenebilmek için IMO¶nunöğrenebilmek için IMO¶nun ³Dangerous Goods´³Dangerous Goods´ kitabınakitabına
bakmak yerinde olacaktır.bakmak yerinde olacaktır.

4949
³E´ SINIFI YANGINLAR³E´ SINIFI YANGINLAR
(Elektrik Yangınları)(Elektrik Yangınları)
‡‡ Elektrik enerjisi taşıyan kablo, şalter, trafo,Elektrik enerjisi taşıyan kablo, şalter, trafo,
elektrik motorları, elektrikli/elektronik cihazlardaelektrik motorları, elektrikli/elektronik cihazlarda
meydana gelen yangınlardırmeydana gelen yangınlardır..
‡‡ ³E´ Sınıfı olarak başlayan yangınlar, ilerleyen³E´ Sınıfı olarak başlayan yangınlar, ilerleyen
safhada ³A´ veya ³B´sınıf yangına dönüşebilirler.safhada ³A´ veya ³B´sınıf yangına dönüşebilirler.
‡‡ ³E´ Sınıfı Yangınların en ideal ve ekonomik³E´ Sınıfı Yangınların en ideal ve ekonomik
söndürücüsüsöndürücüsü ³Karbondioksit´³Karbondioksit´ (CO2)(CO2) gazı dır.gazı dır.

5151
YANGIN SÖNDÜRMEYANGIN SÖNDÜRME
TEKNİKLERİTEKNİKLERİ
‡‡ Yanıcı maddenin cinsi, yangının sınıfı neYanıcı maddenin cinsi, yangının sınıfı ne
olursa olsun söndürme metodu veolursa olsun söndürme metodu ve
prensipleri aynıdır.prensipleri aynıdır.
‡‡ Bu prensip yanmayı oluşturan ve ³YangınBu prensip yanmayı oluşturan ve ³Yangın
Üçgeni´ olarak bilinen yapıyı bozmaktanÜçgeni´ olarak bilinen yapıyı bozmaktan
ibarettir.ibarettir.

5252
Sonuç olarak;Sonuç olarak;
Yanıcı maddeyi ortadan kaldırmak.Yanıcı maddeyi ortadan kaldırmak.
Oksijeni ile temasını kesmek.Oksijeni ile temasını kesmek.
Isıyı yok etmek (Soğutarak söndürmek).Isıyı yok etmek (Soğutarak söndürmek).
Zincirleme reaksiyonunu kırmak.Zincirleme reaksiyonunu kırmak.
Yangının söndürülmesi aşağıda belirtilenYangının söndürülmesi aşağıda belirtilen
tekniklere göre yapılmalıdır.tekniklere göre yapılmalıdır.

5353
YANICI MADDEYİYANICI MADDEYİ
ORTADAN KALDIRMAKORTADAN KALDIRMAK
YANICIYANICI
MADDEMADDE ISIISI
OKSİJENOKSİJEN
YANMAYANMA
YOKYOK
‡‡ Katı yanıcı maddelerde;Katı yanıcı maddelerde; bu yöntem pek mümkün değildir, ancakbu yöntem pek mümkün değildir, ancak
küçük çaptaki katı yanıcı maddeler emniyetli bir sahaya alınabilir.küçük çaptaki katı yanıcı maddeler emniyetli bir sahaya alınabilir.
‡‡ Sıvı yanıcı maddelerde;Sıvı yanıcı maddelerde; sızan yakıt devre üzerindeki valfınsızan yakıt devre üzerindeki valfın
kapatılması yöntemi ile yangın kontrol altına alınabilir veyakapatılması yöntemi ile yangın kontrol altına alınabilir veya
söndürülebilir.söndürülebilir.
‡‡ Gaz yanıcı maddelerde;Gaz yanıcı maddelerde; sızan gaz devre üzerindeki valfınsızan gaz devre üzerindeki valfın
kapatılması yöntemi ile yangın kontrol altına alınabilir veyakapatılması yöntemi ile yangın kontrol altına alınabilir veya
söndürülebilir.söndürülebilir.
‡‡ Metal yanıcı maddelerde;Metal yanıcı maddelerde; metal madde küçük ise denize atılabilir.metal madde küçük ise denize atılabilir.
Şayet yük olarak taşınıyorsa böyle bir durum mevzu bahis değildir.Şayet yük olarak taşınıyorsa böyle bir durum mevzu bahis değildir.
‡‡ Elektrik yangınlarında ise;Elektrik yangınlarında ise; enerjinin kesilmesi yanmayı durdururenerjinin kesilmesi yanmayı durdurur
(Eğer yangın ³A´ veya ³B´ Sınıfı yangına dönüşmemiş ise).(Eğer yangın ³A´ veya ³B´ Sınıfı yangına dönüşmemiş ise).

5454
ISIYI YOK ETMEKISIYI YOK ETMEK
(Soğutma)(Soğutma) ISIISI
YANICIYANICI
MADDEMADDE
OKSİJENOKSİJEN
YANMAYANMA
YOKYOK
Bu işlem geneldeBu işlem genelde ³Su´³Su´ kullanılarakkullanılarak
yapılır. Yanan maddenin sıcaklığıyapılır. Yanan maddenin sıcaklığı
tutuşma sıcaklığının altına düşürülür.tutuşma sıcaklığının altına düşürülür.
Bu işleme deBu işleme de ³Soğutma´³Soğutma´ adı verilir.adı verilir.

5555
OKSİJEN İLE TEMASINIOKSİJEN İLE TEMASINI
KESMEK (Boğma)KESMEK (Boğma)
YANICIYANICI
MADDEMADDE
ISIISI
OKSİJENOKSİJEN
YANMAYANMA
YOKYOK
1.1. ÖRTME :ÖRTME :
Katı maddeler (kum, toprak, halı, kilim, vb.) veKatı maddeler (kum, toprak, halı, kilim, vb.) ve
kimyasal bileşkeler (foam köpüğü, AFFF, vb.)kimyasal bileşkeler (foam köpüğü, AFFF, vb.)
kullanılarak yanan maddenin oksijen ile temasınınkullanılarak yanan maddenin oksijen ile temasının
kesilmesiyle yapılan söndürmedir.kesilmesiyle yapılan söndürmedir.
2.2. BOĞMA :BOĞMA :
Yangının, oksijen ile temasının kesilmesi veyaYangının, oksijen ile temasının kesilmesi veya
azaltılması amacıyla yapılan söndürme yöntemidir.azaltılması amacıyla yapılan söndürme yöntemidir.
Bu yönteme en iyi örnek ³COBu yönteme en iyi örnek ³CO22 Gazı´ dır.Gazı´ dır.

5656
ZİNCİRLEME REAKSİYONUZİNCİRLEME REAKSİYONU
KIRMAKKIRMAK
‡‡ Yanma sırasında;Yanma sırasında; yanıcı madde, oksijenyanıcı madde, oksijen veve
ısıısı arasındaki alışverişin, kimyasal bir işlemarasındaki alışverişin, kimyasal bir işlem
ile kesilmesi suretiyle uygulanan söndürmeile kesilmesi suretiyle uygulanan söndürme
tekniğidir.tekniğidir.
‡‡ Bu söndürme tekniğinde, genellikleBu söndürme tekniğinde, genellikle
³Halojenli´³Halojenli´ söndürücüler kullanılır, örnek;söndürücüler kullanılır, örnek;
Halon 1301Halon 1301 FM 200 TMFM 200 TM
NAF Serisi GazlarNAF Serisi Gazlar

5959
SUSU
KÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLERKÖPÜK SÖNDÜRÜCÜLER
KURU KİMYEVİ TOZLARKURU KİMYEVİ TOZLAR
KARBONDİOKSİT (CO2)KARBONDİOKSİT (CO2)
Bunlara; Stim ve Kum da ilave edilebilir.Bunlara; Stim ve Kum da ilave edilebilir.
YANGIN SÖNDÜRMEDEYANGIN SÖNDÜRMEDE
KULLANILAN ANAKULLANILAN ANA
SÖNDÜRÜCÜLERSÖNDÜRÜCÜLER

6060
En yaygın,En yaygın,
en ucuz veen ucuz ve
temini en kolay olantemini en kolay olan
söndürücüdür.söndürücüdür.
³A´ Sınıfı yangınların³A´ Sınıfı yangınların
en etkili söndürücüsüdür.en etkili söndürücüsüdür.

6161
Su zerreciklerinin çok yüksek ısıSu zerreciklerinin çok yüksek ısı
emici özelliği sayesinde, hememici özelliği sayesinde, hem soğutmasoğutma
ve hem de meydana getirdiği suve hem de meydana getirdiği su
buharı ile debuharı ile de boğmaboğma yaparak yangınıyaparak yangını
söndürür.söndürür.
Elektriği iletmesi nedeniyleElektriği iletmesi nedeniyle
³E´ Sınıfı Yangınlarda³E´ Sınıfı Yangınlarda kullanılmazkullanılmaz..

6262
1.1. 100 Lb./pus2100 Lb./pus2 su = 1,5 pussu = 1,5 pus ±± solidsolid -- 30 mt menzil30 mt menzil--dk. 360 lt.dk. 360 lt.
2.2. 100 Lb./pus2 su = 1,5 pus100 Lb./pus2 su = 1,5 pus ±± hüzmehüzme -- 5 mt5 mt ±± 3 mt dk. 235 lt.3 mt dk. 235 lt.
3.3. 100 Lb./pus2 su = 1,5 pus100 Lb./pus2 su = 1,5 pus ±± aplikatöraplikatör ±± 2,5 mt2,5 mt-- 5 mt dk. 165 lt.5 mt dk. 165 lt.

6969
Foam¶ da denilen söndürme sıvısının belirliFoam¶ da denilen söndürme sıvısının belirli
orandaoranda susu veve havahava ile karıştırılması ile elde edilir.ile karıştırılması ile elde edilir.
KöpükKöpük ³B´³B´ Sınıfı yangınların ideal söndürücüsüSınıfı yangınların ideal söndürücüsü
dür. Kütlesel olarak yanandür. Kütlesel olarak yanan ³A´³A´ Sınıfı yanıcıSınıfı yanıcı
maddelere de rahatlıkla uygulanır.maddelere de rahatlıkla uygulanır.
Köpüğün söndürme metotları;Köpüğün söndürme metotları;
§§ SoğutarakSoğutarak §§ BastırarakBastırarak
§§ AyırarakAyırarak §§ KaplayarakKaplayarak

7171
UYARIUYARI
Köpüğün karışımındaKöpüğün karışımında
su olduğu için hiçbirsu olduğu için hiçbir
zaman elektrik devrelerizaman elektrik devreleri
üzerineüzerine sıkılmamalıdırsıkılmamalıdır..

7272
YANGIN SÖNDÜRME KÖPÜĞÜ NEDİR ?YANGIN SÖNDÜRME KÖPÜĞÜ NEDİR ?
Yangın Söndürme Köpüğü;Yangın Söndürme Köpüğü; hava, su ve köpükhava, su ve köpük
konsantresinden oluşan kabarcıklar topluluğudur.konsantresinden oluşan kabarcıklar topluluğudur.
Bu kabarcıklar yanıcı sıvıların yüzeyinde yüzerekBu kabarcıklar yanıcı sıvıların yüzeyinde yüzerek
yangını söndürür.yangını söndürür.

7373
KÖPÜK NASIL YAPILIR ?KÖPÜK NASIL YAPILIR ?
Köpük;Köpük; ³Oranlama, Hava Ekleme³Oranlama, Hava Ekleme veve Uygulama´Uygulama´
olarak adlandırılan üç aşamalı bir süreç içinde yapılır.olarak adlandırılan üç aşamalı bir süreç içinde yapılır.

7474
KİMYASAL FOAM YAPIMIKİMYASAL FOAM YAPIMI

7575
MEKANİK (HAVA) FOAMMEKANİK (HAVA) FOAM
YAPIMIYAPIMI

7777
KURU KİMYEVİKURU KİMYEVİ
TOZLARTOZLAR
Söndürme özelliği;Söndürme özelliği; ısıyı yayma,ısıyı yayma,
boğma, zincirleme reaksiyonlarınıboğma, zincirleme reaksiyonlarını
kırmakırma veve yüzeyi örtmeyüzeyi örtme şeklindedir.şeklindedir.
³B´ sınıfı parlayıcı madde yangınlarında³B´ sınıfı parlayıcı madde yangınlarında
ve kullanılmakla beraber yalıtkanve kullanılmakla beraber yalıtkan
olduğundanolduğundan her sınıf yangınher sınıf yangın söndürmesöndürme
işleminde kullanılır.işleminde kullanılır.

7878
Kuru Kimyevi Tozlar;Kuru Kimyevi Tozlar;
Sodyum Bikarbonat (B, C),Sodyum Bikarbonat (B, C),
Potasyum Bikarbonat (B, C),Potasyum Bikarbonat (B, C),
Üre Potasyum Bikarbonat (B, C),Üre Potasyum Bikarbonat (B, C),
Mono Amonyum Fosfat (A,B, C, D)Mono Amonyum Fosfat (A,B, C, D)
tan imal edilmişlerdir.tan imal edilmişlerdir.
Kuru Kimyevi Tozlar (PKP)Kuru Kimyevi Tozlar (PKP)
kullanıldığındakullanıldığında cam elyafıcam elyafı şeklindeşeklinde
artık bıraktığından zordaartık bıraktığından zorda
kalınmadıkça elektrik ve elektronikkalınmadıkça elektrik ve elektronik
cihaz yangınlarındacihaz yangınlarında
kullanılmamalıdırkullanılmamalıdır......

8080
COCO22
Püskürtme ile, atmosfer basıncındaPüskürtme ile, atmosfer basıncında
gaz haline geçerek ortamdakigaz haline geçerek ortamdaki oksijenoksijen
miktarını azaltanmiktarını azaltan yaniyani boğucu etkisiboğucu etkisi
ile yangını söndüren kimyasal birile yangını söndüren kimyasal bir
söndürücüdür.söndürücüdür.

8282
KARBONDİOKSİT GAZININKARBONDİOKSİT GAZININ
SÖNDÜRÜCÜ OLARAK ETKİSİSÖNDÜRÜCÜ OLARAK ETKİSİ
ANA ETKİSİANA ETKİSİ
İKİNCİ DERECE ETKİSİİKİNCİ DERECE ETKİSİ
³Atmosferdeki oksijenin³Atmosferdeki oksijenin
yerini alır.´yerini alır.´
BOĞMABOĞMA
³Yangın söndürmedeki etkisi çok³Yangın söndürmedeki etkisi çok azdır.azdır.´´
SOĞUTMASOĞUTMA

8484
COCO22 GAZININGAZININ
TEKNİK ÖZELLİKLERİTEKNİK ÖZELLİKLERİ
COCO22 Gazı;Gazı;
15 Lb. (6 Kg.) CO15 Lb. (6 Kg.) CO22 tüpü,tüpü, 3030--45 saniyede45 saniyede tüptüp
boşalır ve yaklaşık olarakboşalır ve yaklaşık olarak 3.8 m3.8 m33 hacmi boğar.hacmi boğar.
Etkili kullanım mesafesi;Etkili kullanım mesafesi; 1.5 ile 3 metre1.5 ile 3 metre dir.dir.
HavadanHavadan 1.5 kat daha ağır,1.5 kat daha ağır,
Kokusuz,Kokusuz,
Yalıtkan,Yalıtkan,
Boğucu bir gazdır.Boğucu bir gazdır.

8787
A SINIFI YANGINA SINIFI YANGIN
(KATI MADDE YANGINI)(KATI MADDE YANGINI)
SUSU
İLK MÜDAHALEDEİLK MÜDAHALEDE
KURU KİMYASAL TOZKURU KİMYASAL TOZ
KARBONDİOKSİT (COKARBONDİOKSİT (CO22))
PORTATİF SULU SÖNDÜRÜCÜPORTATİF SULU SÖNDÜRÜCÜ
FOAMFOAM

8888
FOAMFOAM
PULVARİZE SUPULVARİZE SU
COCO22
HALON (SABİT SİSTEM)HALON (SABİT SİSTEM)
B SINIFI YANGINB SINIFI YANGIN
(SIVI MADDE YANGINI)(SIVI MADDE YANGINI)

8989
COCO22
HALONHALON
C SINIFI YANGINC SINIFI YANGIN
(GAZ MADDE YANGINI)(GAZ MADDE YANGINI)

9090
D SINIFI YANGIND SINIFI YANGIN
(METAL YANGINI)(METAL YANGINI)
GRAFİT TOZUGRAFİT TOZU
KURU KUM VE TOPRAKKURU KUM VE TOPRAK
YÜKSEK SÜRATLİYÜKSEK SÜRATLİ
PULVARİZE SUPULVARİZE SU
TRİMOTOKSİNBORAKSİNTRİMOTOKSİNBORAKSİN

9191
E SINIFI YANGINE SINIFI YANGIN
(ELEKTRİK YANGINI)(ELEKTRİK YANGINI)
COCO22
HALONHALON

9393
³RÜZGARI ARKANIZA ALIN.´³RÜZGARI ARKANIZA ALIN.´

9494
³SÖNDÜRÜCÜYÜ YANGININ ÇIKIŞ³SÖNDÜRÜCÜYÜ YANGININ ÇIKIŞ
NOKTASINA PÜSKÜRTÜN.´NOKTASINA PÜSKÜRTÜN.´

9595
³AKARYAKIT YANGINLARINDA³AKARYAKIT YANGINLARINDA
SÖNDÜRÜCÜNÜZÜ SIZINTININSÖNDÜRÜCÜNÜZÜ SIZINTININ
BULUNDUĞU NOKTAYA PÜSKÜRTÜN.´BULUNDUĞU NOKTAYA PÜSKÜRTÜN.´

9696
³MÜMKÜN OLDUĞUNCA FAZLA³MÜMKÜN OLDUĞUNCA FAZLA
SÖNDÜRÜCÜ KULLANARAK YANGINASÖNDÜRÜCÜ KULLANARAK YANGINA
MÜDAHALE EDİN.´MÜDAHALE EDİN.´

9797
³YANGINI TAMAMEN³YANGINI TAMAMEN
SÖNDÜRMEDEN ALANI TERKSÖNDÜRMEDEN ALANI TERK
ETMEYİN.´ETMEYİN.´

9898
Gemilerde yangın çıkış nedenleriGemilerde yangın çıkış nedenleri
‡‡ Güvenlik kurallarına uymaktan kaçınma,Güvenlik kurallarına uymaktan kaçınma,
‡‡ İşe gereken titizliği göstermeme,İşe gereken titizliği göstermeme,
‡‡ Unutkanlık,Unutkanlık,
‡‡ Bilgisizlik,Bilgisizlik,
‡‡ Elektrik devrelerinin yetersizliği ve eksikliği,Elektrik devrelerinin yetersizliği ve eksikliği,
‡‡ Yanlış yükleme yapılması,Yanlış yükleme yapılması,
‡‡ Yanlış taşıma,Yanlış taşıma,
‡‡ Yetersiz kontrol,Yetersiz kontrol,
‡‡ Elektrik devrelerinin ıslanması veya yağlanması,Elektrik devrelerinin ıslanması veya yağlanması,
‡‡ Fareler,Fareler,
‡‡ Bacalarda kurum, is ve yağ birikmesi,Bacalarda kurum, is ve yağ birikmesi,
‡‡ Kazan cehennemliğinde yakıtın yakıt buharınaKazan cehennemliğinde yakıtın yakıt buharına
dönüşmesi,dönüşmesi,
‡‡ Isınmış metallerin üzerine yağ döküşmesi,Isınmış metallerin üzerine yağ döküşmesi,
‡‡ Kasti hareketler,Kasti hareketler,

9999
‡‡ Makinelerin bakımsızlığı,Makinelerin bakımsızlığı,
‡‡ Yıldırım düşmesi,Yıldırım düşmesi,
‡‡ Pislik ve düzensizlik,Pislik ve düzensizlik,
‡‡ Yanan sigara atılması, kül tablalarının çöp sepetlerineYanan sigara atılması, kül tablalarının çöp sepetlerine
dökülmesi, çöp sepetlerinin boşaltılmaması,dökülmesi, çöp sepetlerinin boşaltılmaması,
‡‡ Kamaralarda yatarak sigara içilmesi,Kamaralarda yatarak sigara içilmesi,
‡‡ Sıcak su, yakıt, yağ, kızgın buhar ve kaloriferSıcak su, yakıt, yağ, kızgın buhar ve kalorifer
devrelerinin izolasyon eksikliği,devrelerinin izolasyon eksikliği,
‡‡ İmalat ve yapım kusurları,İmalat ve yapım kusurları,
‡‡ Yakıt buharlarının veya yanıcı gazların bulunabileceğiYakıt buharlarının veya yanıcı gazların bulunabileceği
ortamlarda sigara içilmesi,ortamlarda sigara içilmesi,
‡‡ Bacalarda kıvılcım önleyici tel kafeslerin bulunmaması,Bacalarda kıvılcım önleyici tel kafeslerin bulunmaması,
‡‡ Tankerlerde raspa yapılması ve çivili ayakkabı ileTankerlerde raspa yapılması ve çivili ayakkabı ile
gezilmesi,gezilmesi,

101101
YANGIN SAVUNMA GEREÇLERİ,YANGIN SAVUNMA GEREÇLERİ,
CİHAZLARI VE DONANIMLARICİHAZLARI VE DONANIMLARI
1.1. Yangın hortumlarıYangın hortumları
2.2. Yangın hortum kaplinleriYangın hortum kaplinleri
3.3. Yangın hortumu nozullarıYangın hortumu nozulları
4.4. Yangın vanalarıYangın vanaları
5.5. Valf süzgeçleriValf süzgeçleri
6.6. Y GeytlerY Geytler
7.7. Uluslararası sahil bağlantısı ( International shoreUluslararası sahil bağlantısı ( International shore
connection)connection)
8.8. Taşınabilir ( Portatif ) yangın söndürme aletleriTaşınabilir ( Portatif ) yangın söndürme aletleri
(Minimaxlar)(Minimaxlar)
9.9. Özel kimyevi tozlu minimaxlarÖzel kimyevi tozlu minimaxlar
10.10.Gruplu CO2 µli minimaxlarGruplu CO2 µli minimaxlar
11.11.Taşınabilir köpük başlığı ve ejektörüTaşınabilir köpük başlığı ve ejektörü

102102
12. Taşınabilir köpük makineleri (Ejektörleri)12. Taşınabilir köpük makineleri (Ejektörleri)
13. Kum13. Kum
14. Yangın battaniyeleri14. Yangın battaniyeleri
15. Sodalı talaş15. Sodalı talaş
16. Hortum anahtarları16. Hortum anahtarları
17. Yangın baltaları17. Yangın baltaları
18. Kazma kürek18. Kazma kürek
19. Yangın kancaları19. Yangın kancaları
20. Yangın merdiveni20. Yangın merdiveni
21. Sabit yangın söndürme sistemleri21. Sabit yangın söndürme sistemleri
22. İnert gaz devreleri22. İnert gaz devreleri
23. Yangın ihbar ve alarm sistemleri23. Yangın ihbar ve alarm sistemleri
24. Yangınla mücadele kişisel teçhizatı24. Yangınla mücadele kişisel teçhizatı
25. Sabit yangın pompaları25. Sabit yangın pompaları
26. Seyyar pompalar26. Seyyar pompalar
27. Yangın kontrol planları27. Yangın kontrol planları
28. Alarmlar28. Alarmlar

103103
11--YANGIN HORTUMLARIYANGIN HORTUMLARI
‡‡ Yangın hortumlarının iç kısımları lastik veya kauçuk ileYangın hortumlarının iç kısımları lastik veya kauçuk ile
kaplıdır. Dış kısımları ise tabii veya yapay elyaftan yapılmışkaplıdır. Dış kısımları ise tabii veya yapay elyaftan yapılmış
kumaşla kaplıdır. Bu kumaş tabii ve yapay elyafkumaşla kaplıdır. Bu kumaş tabii ve yapay elyaf
karışımından da yapılmış olabilir. İç lastik veya kauçukkarışımından da yapılmış olabilir. İç lastik veya kauçuk
kısmın görevi su geçirgenliğini önlemektir. Dış bez kısmınkısmın görevi su geçirgenliğini önlemektir. Dış bez kısmın
görevi ise hortumun basınç altında şişip deforme olmasınıgörevi ise hortumun basınç altında şişip deforme olmasını
önlemek ve lastik kısmın hasarlanmamasını sağlamaktır.önlemek ve lastik kısmın hasarlanmamasını sağlamaktır.
‡‡ Ticaret gemilerinde genellikle 1,5 veya 2,5 pus çapındaTicaret gemilerinde genellikle 1,5 veya 2,5 pus çapında
hortumlar kullanılır. Hortumların çapı bulundukları yerdekihortumlar kullanılır. Hortumların çapı bulundukları yerdeki
yangın vanası çapına uygun olur. Hortumların minimumyangın vanası çapına uygun olur. Hortumların minimum
uzunluklan ise hortumun kullanılacağı yerin yangın vanasınauzunluklan ise hortumun kullanılacağı yerin yangın vanasına
olan mesafesi kadar olmalıdır ve bu mesafe hesaplanırkenolan mesafesi kadar olmalıdır ve bu mesafe hesaplanırken
hortumun bölmeler içinde dolaştırılacağı unutulmamalıdır.hortumun bölmeler içinde dolaştırılacağı unutulmamalıdır.
Çünkü hortum kullanılacağı yere döşenirken birçok kaporta,Çünkü hortum kullanılacağı yere döşenirken birçok kaporta,
kapı, koridor veya menfezden geçecektir.kapı, koridor veya menfezden geçecektir.

104104
‡‡ Hortumların bir ucunda dişi, diğer ucunda erkek kaplinHortumların bir ucunda dişi, diğer ucunda erkek kaplin
bulunur ve her hortumun bir nozulu olur. Hortum ve nozulbulunur ve her hortumun bir nozulu olur. Hortum ve nozul
yangın vanalarının yanında ve gözle görülebilir yerlerdeyangın vanalarının yanında ve gözle görülebilir yerlerde
muhafaza edilir.muhafaza edilir.
‡‡ 36 dan fazla yolcu taşıyan gemilerde iç kısımdaki36 dan fazla yolcu taşıyan gemilerde iç kısımdaki
hortumlar devamlı olarak vanalara bağlı bir şekildehortumlar devamlı olarak vanalara bağlı bir şekilde
bulunmalıdır.bulunmalıdır.
‡‡ Açılacağı zaman hortum rodası dik olarak yere konur, dişiAçılacağı zaman hortum rodası dik olarak yere konur, dişi
kaplinden tutularak yuvarlanır.kaplinden tutularak yuvarlanır.
‡‡ Her yangın vanası için bir yangın hortumu olmalıdır.Her yangın vanası için bir yangın hortumu olmalıdır.
Ayrıca her müstakil bölmenin en uç noktasına iki hortumlaAyrıca her müstakil bölmenin en uç noktasına iki hortumla
müdahale edilebilecek durum bulunmalıdır. Başka bir deyişlemüdahale edilebilecek durum bulunmalıdır. Başka bir deyişle
her müstakil bölmenin her noktasına yetişebilecek iki hortumher müstakil bölmenin her noktasına yetişebilecek iki hortum
olmalıdır. Bu durumda o bölme için iki vana yok iseolmalıdır. Bu durumda o bölme için iki vana yok ise
yakındaki bir vanadan faydalanmak üzere ya uzun biryakındaki bir vanadan faydalanmak üzere ya uzun bir
hortum kullanılacak ya da hortumlar birbirine eklenecektir.hortum kullanılacak ya da hortumlar birbirine eklenecektir.

105105
Güverte Altlarında Hortum SarmaGüverte Altlarında Hortum Sarma
UsulüUsulü
‡‡ Sarılma sistemindeSarılma sisteminde
hortum erkek kaplin tarafıhortum erkek kaplin tarafı
120 santim kısa olacak120 santim kısa olacak
şekilde ikiye katlanır veşekilde ikiye katlanır ve
orta kısmından sıkıcaorta kısmından sıkıca
sarılır. Açılacağı zamansarılır. Açılacağı zaman
hortum rodası dik olarakhortum rodası dik olarak
yere konur, dişi kaplindenyere konur, dişi kaplinden
tutularak yuvarlanır.tutularak yuvarlanır.

106106
Hortumların bakımHortumların bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
1. Kullanımdan sonra;1. Kullanımdan sonra;
Hortumlar günlük işlerde kullanılmamalıdır, kullanıldıktanHortumlar günlük işlerde kullanılmamalıdır, kullanıldıktan
sonra temizlenmeli, kurutulmalı ve içindeki su boşaltılmalıdır.sonra temizlenmeli, kurutulmalı ve içindeki su boşaltılmalıdır.
Rutubetli, asitli ve petrol türevli ortamlarda muhafazaRutubetli, asitli ve petrol türevli ortamlarda muhafaza
edilmemelidir.edilmemelidir.
2. Haftalık bakım2. Haftalık bakım -- tutum ve kontrollertutum ve kontroller;;
Hortumların kuru olup olmadıkları, doğru katlanıpHortumların kuru olup olmadıkları, doğru katlanıp
katlanmadıkları, yerlerinde bulunup bulunmadıkları kontrolkatlanmadıkları, yerlerinde bulunup bulunmadıkları kontrol
edilir.Yedek hortumların bulunduğu portuçlar havalandırılır.edilir.Yedek hortumların bulunduğu portuçlar havalandırılır.
3. Aylık bakım3. Aylık bakım -- tutum ve kontroller;tutum ve kontroller;
Hortumlar açılır, göz kontrolunden geçirilerek delik veHortumlar açılır, göz kontrolunden geçirilerek delik ve
yırtık kontrolü yapılır. Kat yerleri değiştirilir. Bir ay süresinceyırtık kontrolü yapılır. Kat yerleri değiştirilir. Bir ay süresince
kullanılmamış hortumların içinden tatlı su geçirilir.kullanılmamış hortumların içinden tatlı su geçirilir.
4. Altı aylık bakım4. Altı aylık bakım -- tutum ve kontroller;tutum ve kontroller;
Hortumlar yangın devresine bağlanır, 5 dakika basınca tabiHortumlar yangın devresine bağlanır, 5 dakika basınca tabi
tutularak su kaçırıp - kaçırmadıkları kontrol edilir.tutularak su kaçırıp - kaçırmadıkları kontrol edilir.

107107
22-- YANGIN HORTUM KAPLİNLERİYANGIN HORTUM KAPLİNLERİ
‡‡ Kaplinler hortumları birbirlerine veya vanalara bağlamakKaplinler hortumları birbirlerine veya vanalara bağlamak
üzere kullanılan aparatlardır. Dişi ve erkek olmak üzere iki,üzere kullanılan aparatlardır. Dişi ve erkek olmak üzere iki,
dişli veya tırnaklı olmak üzere iki, indirici veya artırıcı olmakdişli veya tırnaklı olmak üzere iki, indirici veya artırıcı olmak
üzere iki çeşitleri vardır. Ayrıca çaplarına göre de ayrılırlar.üzere iki çeşitleri vardır. Ayrıca çaplarına göre de ayrılırlar.
‡‡ Dişi kaplinler hortumların vanalara bağlanmasında, dişi veDişi kaplinler hortumların vanalara bağlanmasında, dişi ve
erkek kaplinler hortumların birbirlerine bağlanmasında,erkek kaplinler hortumların birbirlerine bağlanmasında,
indirici veya arttırıcı kaplinler hortum çapı değiştirilmesindeindirici veya arttırıcı kaplinler hortum çapı değiştirilmesinde
kullanılırlar.kullanılırlar.
‡‡ Gemilerde en az hortum sayısı kadar ve o çapta dişi ve erkekGemilerde en az hortum sayısı kadar ve o çapta dişi ve erkek
kaplin bulunur ve bunlar hortumlara bağlı tutulur.kaplin bulunur ve bunlar hortumlara bağlı tutulur.

109109
Kaplinlerin bakımKaplinlerin bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
1. Kullanımdan sonra;1. Kullanımdan sonra;
Dişler veya tırnaklar kontrol edilir gerekiyorsa temizlenir,Dişler veya tırnaklar kontrol edilir gerekiyorsa temizlenir,
hasar var ise değiştirilir. Contaları kontrol edilir sağlamhasar var ise değiştirilir. Contaları kontrol edilir sağlam
değilse değiştirilir, eksikleri tamamlanır. Yağlanmazlar, yağdeğilse değiştirilir, eksikleri tamamlanır. Yağlanmazlar, yağ
yerine grafit tozu kullanılır.yerine grafit tozu kullanılır.
2. Altı aylık bakım2. Altı aylık bakım--tutum ve kontroller;tutum ve kontroller;
Hortumlarla birlikte basınç testine tabi tutulurlar.Hortumlarla birlikte basınç testine tabi tutulurlar.
Kaçıranların contası ve kelepçeleri kontrol edilir, gerekiyorsaKaçıranların contası ve kelepçeleri kontrol edilir, gerekiyorsa
yenilenir. Kelepçeler, contalar ve kaplinler gözle kontrolyenilenir. Kelepçeler, contalar ve kaplinler gözle kontrol
edilerek, çürümüş kelepçeler, contalar değiştirilir. Kaplinlerdeedilerek, çürümüş kelepçeler, contalar değiştirilir. Kaplinlerde
bir bozukluk varsa yenilenir.bir bozukluk varsa yenilenir.

110110
33--YANGIN HORTUMU NOZULLARIYANGIN HORTUMU NOZULLARI
‡‡ Nozullar, huzme, solid, huzmeNozullar, huzme, solid, huzme--solid çift maksatlı vesolid çift maksatlı ve
aplikatör olmak üzere türlere ayrılır. Nozulların çapları ileaplikatör olmak üzere türlere ayrılır. Nozulların çapları ile
kaplin çapları aynı olmalıdır.kaplin çapları aynı olmalıdır.
‡‡ Gemilerde, nozullar 12mm (1/2 pus), 16mm (5/8 pus),Gemilerde, nozullar 12mm (1/2 pus), 16mm (5/8 pus),
19mm (3/4 pus) çaplannda veya bunlara yakın olmalıdır.19mm (3/4 pus) çaplannda veya bunlara yakın olmalıdır.
‡‡ Yaşam mahallindeki nozullar 12 mm çapında, güvertelerdeYaşam mahallindeki nozullar 12 mm çapında, güvertelerde
ve makine dairesindeki nozullar 19 mm çapında olmalıdır.ve makine dairesindeki nozullar 19 mm çapında olmalıdır.
‡‡ Makine dairesinde çift maksatlı nozul bulunmalıdır.Makine dairesinde çift maksatlı nozul bulunmalıdır.
‡‡ A kategorisindeki makine dairesinde ek olarak iki suA kategorisindeki makine dairesinde ek olarak iki su
aplikatörü olmalıdır.aplikatörü olmalıdır.
‡‡ Şaft tünelinde 2, makine dairesine açılan sahanlıkta 2 çokŞaft tünelinde 2, makine dairesine açılan sahanlıkta 2 çok
maksatlı nozul bulunmalıdır.maksatlı nozul bulunmalıdır.
‡‡ Makine dairesindeki hortumlar hariç diğer hortumlarınMakine dairesindeki hortumlar hariç diğer hortumların
1/4 ü kadar huzmeli veya çok maksatlı nozul bulunmalıdır.1/4 ü kadar huzmeli veya çok maksatlı nozul bulunmalıdır.

112112
Nozulların bakımNozulların bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
‡‡ Nozulların bakımNozulların bakım -- tutum ve kontrolleri kaplinlerin aynıdır.tutum ve kontrolleri kaplinlerin aynıdır.
44-- YANGIN VANALARIYANGIN VANALARI
‡‡ Gemilerde 1,5 ve 2,5 pusluk yangın vanaları kullanılır,Gemilerde 1,5 ve 2,5 pusluk yangın vanaları kullanılır,
bunlar dişli veya tırnaklı tiplerde olurlar.bunlar dişli veya tırnaklı tiplerde olurlar.
‡‡ Gemilerde her müstakil bölme için iki yangın vanasıGemilerde her müstakil bölme için iki yangın vanası
bulunur.bulunur.
‡‡ Yangın vanalarının ağızları, kullanılmadıkları zamanYangın vanalarının ağızları, kullanılmadıkları zaman
kendilerine zincirle bağlı bir kapakla kapatılırlar.kendilerine zincirle bağlı bir kapakla kapatılırlar.

114114
Vanaların bakımVanaların bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
11-- Haftalık bakımHaftalık bakım -- tutum vetutum ve
kontroller:kontroller:
Vanalar sonuna kadar açılıpVanalar sonuna kadar açılıp
kapatılarak çalışırlılığı kontrolkapatılarak çalışırlılığı kontrol
edilir, gerekiyorsa valf rotuedilir, gerekiyorsa valf rotu
yağlanır ve alıştırılır. Valfyağlanır ve alıştırılır. Valf
kapakları kontrol edilir, eksiklerkapakları kontrol edilir, eksikler
tamamlanır. Valf diş veyatamamlanır. Valf diş veya
tırnakları kontrol edilerek,tırnakları kontrol edilerek,
temizlenir, bozuksa değiştirilir.temizlenir, bozuksa değiştirilir.
22-- 6 aylık bakım6 aylık bakım --tutum vetutum ve
Valfler tamamen sökülüpValfler tamamen sökülüp
dağıtılır, sistemi kontrol edilir,dağıtılır, sistemi kontrol edilir,
temiz ve alıştırılmaları yapılır.temiz ve alıştırılmaları yapılır.

115115
55-- VALF SÜZGEÇLERİVALF SÜZGEÇLERİ
Valf süzgeçlerinin gemilerde bulunması isteğe bağlıdır,Valf süzgeçlerinin gemilerde bulunması isteğe bağlıdır,
Bunlar muhtelif pisliklerin nozulları tıkamalarını önlerler.Bunlar muhtelif pisliklerin nozulları tıkamalarını önlerler.
Filtrelerini temizlemek çok basittir.Filtrelerini temizlemek çok basittir.
Nozulların bakımNozulların bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
BakımBakım -- tutum ve kontrolleri vanaların aynıdır.tutum ve kontrolleri vanaların aynıdır.

116116
66-- Y GEYTLERY GEYTLER
Y Geytler 2,5 pusluk bir valfa veya hortuma 2 adet 1,5Y Geytler 2,5 pusluk bir valfa veya hortuma 2 adet 1,5
pusluk hortum donatmak için kullanılırlar. Gemilerdepusluk hortum donatmak için kullanılırlar. Gemilerde
bulundurulması isteğe tabidir.bulundurulması isteğe tabidir.
Y Geytler bakımY Geytler bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
BakımBakım -- tutum ve kontrolleri vanaların aynıdır.tutum ve kontrolleri vanaların aynıdır.

117117
77-- ULUSLARARASI SAHİL BAĞLANTISIULUSLARARASI SAHİL BAĞLANTISI
( International Shore Connection)( International Shore Connection)
‡‡ Gemi yangın devresine gemi dışından su alabilmek içinGemi yangın devresine gemi dışından su alabilmek için
kullanılan bir aparattır.kullanılan bir aparattır.
‡‡ Bağlantı 10,5 kgr/cm² veya 150 Lb/pus² basınca mukavimBağlantı 10,5 kgr/cm² veya 150 Lb/pus² basınca mukavim
olacaktır.olacaktır.
‡‡ Bu bağlantı, contası , civata ve somunları ile birlikteBu bağlantı, contası , civata ve somunları ile birlikte
muhafaza edilecektir.muhafaza edilecektir.
Uluslararası sahil bağlantı filencinin ölçüleri:Uluslararası sahil bağlantı filencinin ölçüleri:
Dış çap :178 mm.Dış çap :178 mm. Saplama dairesi çapı:132 mm.Saplama dairesi çapı:132 mm.
İç çap:64mm.İç çap:64mm. Filenç delikleri çapı:19 mm.Filenç delikleri çapı:19 mm.
Filenç delikleri sayısı:4 mm.Filenç delikleri sayısı:4 mm. Filenç kalınlığı:En az 14,5 mm.Filenç kalınlığı:En az 14,5 mm.
Saplama ve somun:4 adet 16 mm. çapında, 50 mm. uzunluğunda.Saplama ve somun:4 adet 16 mm. çapında, 50 mm. uzunluğunda.

119119
Bağlantının bakımBağlantının bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
11-- Haftalık bakımHaftalık bakım -- tutum vetutum ve
Bağlantı ve teferruatınınBağlantı ve teferruatının
yerinde olup olmadığı kontrolyerinde olup olmadığı kontrol
edilir. Gerekiyorsa cıvata veedilir. Gerekiyorsa cıvata ve
somunlar yağlanır.somunlar yağlanır.
22-- 6 aylık bakım6 aylık bakım --tutum vetutum ve
Devreye bağlanarak 10,5Devreye bağlanarak 10,5
kgr/cm basınçta test edilir.kgr/cm basınçta test edilir.
Gerekiyorsa contası yenilenir.Gerekiyorsa contası yenilenir.

120120
88-- TAŞINABİLİR (PORTATİF)TAŞINABİLİR (PORTATİF)
YANGIN SÖNDÜRME ALETLERİYANGIN SÖNDÜRME ALETLERİ
(MİNİMAXLAR)(MİNİMAXLAR)
‡‡ Minimaxlar; çeşitli büyüklüklerde ve çeşitli türlerdeMinimaxlar; çeşitli büyüklüklerde ve çeşitli türlerde
yapılmışlardır.yapılmışlardır.
‡‡ Türlerine göre; sulu, C02 li, foam köpüklü, kuru kimyeviTürlerine göre; sulu, C02 li, foam köpüklü, kuru kimyevi
tozlu, özel kuru tozlu, halon gazlı (BCF), sulu çözeltili, sodatozlu, özel kuru tozlu, halon gazlı (BCF), sulu çözeltili, soda
asitli, karbon tetra klorürlü olmak üzere çeşitlere ayrılırlar.asitli, karbon tetra klorürlü olmak üzere çeşitlere ayrılırlar.
‡‡ Gemilerde minimaxların sayısı ve cinsi idarece belirlenir.Gemilerde minimaxların sayısı ve cinsi idarece belirlenir.
‡‡ Ancak minimaxlar; 13,5 litreden büyük, 9 litreden küçükAncak minimaxlar; 13,5 litreden büyük, 9 litreden küçük
olamaz; taşıdıkları gazların insan sağlığına zararlı, olmamasıolamaz; taşıdıkları gazların insan sağlığına zararlı, olmaması
gerekir.gerekir.
‡‡ Makine ve kazan dairelerinde 45 litrelik köpüklüMakine ve kazan dairelerinde 45 litrelik köpüklü
söndürücü ile en az 2 adet köpüklü minimax bulunmasısöndürücü ile en az 2 adet köpüklü minimax bulunması
gerekir.gerekir.

123123
aa-- CO2¶ Lİ MİNİMAXCO2¶ Lİ MİNİMAX
ƥƥ Minimaxın gövdesi 3000 Lb/pus2 basınca dayanabilecekMinimaxın gövdesi 3000 Lb/pus2 basınca dayanabilecek
yapıda olup içerisinde basınç altında C02 gazı bulunur. Gazyapıda olup içerisinde basınç altında C02 gazı bulunur. Gaz
850 Lb/pus2 basınç altındadır. Bulunduğu yerin sıcaklığına850 Lb/pus2 basınç altındadır. Bulunduğu yerin sıcaklığına
göre basınç artar veya eksilir. Tüp normal dolum sıcaklığıgöre basınç artar veya eksilir. Tüp normal dolum sıcaklığı
yaklaşık 20yaklaşık 20°° C dir. Sıcaklık artmasıyla basınç artarak infilakC dir. Sıcaklık artmasıyla basınç artarak infilak
olacağından infilak tehlikesine karşı üç tedbir alınmıştır.olacağından infilak tehlikesine karşı üç tedbir alınmıştır.
1.Silindir hacminin %68 doldurulur.1.Silindir hacminin %68 doldurulur.
2.Emniyet supabı vardır.2.Emniyet supabı vardır.
3.Aynca Makine ve kazan dairelerindeki3.Aynca Makine ve kazan dairelerindeki
minimaxların içindeki gazın % 10 u (60minimaxların içindeki gazın % 10 u (60°°C üstündekiC üstündeki
derecelerde) boşaltılmalıdır.derecelerde) boşaltılmalıdır.
‡‡ Minimax kullanıldığında bulunduğu hacimden bir kaçMinimax kullanıldığında bulunduğu hacimden bir kaç
misli genişler ve sıcaklığımisli genişler ve sıcaklığı --8080°°C kadar düşer ve kar şeklindeC kadar düşer ve kar şeklinde
görülür.görülür.

124124
‡‡ Minimax tüp üstündeki valfin çevrilmesi veya mandalaMinimax tüp üstündeki valfin çevrilmesi veya mandala
basılması ile çalışır. Valf kapatıldığında veya mandala basmabasılması ile çalışır. Valf kapatıldığında veya mandala basma
durdurulduğunda C02 çıkışı durur.durdurulduğunda C02 çıkışı durur.
‡‡ Gaz sıkılırken minimax nozulunun tahta veya plastik olanGaz sıkılırken minimax nozulunun tahta veya plastik olan
sapından tutmalıdır. Aksi takdirde gaz çıkışı sırasındasapından tutmalıdır. Aksi takdirde gaz çıkışı sırasında
meydana gelen soğuma elinize zarar verebilir. Meydana gelenmeydana gelen soğuma elinize zarar verebilir. Meydana gelen
soğumasoğuma -- 8080°° C civarındadır.C civarındadır.
‡‡ C02 gazı boğucu bir gazdır, zehirli değildir.C02 gazı boğucu bir gazdır, zehirli değildir.
‡‡ Minimaxın nozulu yangınaMinimaxın nozulu yangına 22--3 metre3 metre uzaklıkta olmalıdır.uzaklıkta olmalıdır.
Rüzgar var ise kullanıcı rüzgarı arkasına alarak tüpüRüzgar var ise kullanıcı rüzgarı arkasına alarak tüpü
boşaltmalıdır. Nozul mümkün olduğunca aşağıya tutulmalı veboşaltmalıdır. Nozul mümkün olduğunca aşağıya tutulmalı ve
yanan yerin üzerınde gezdirilmelidir.yanan yerin üzerınde gezdirilmelidir.

127127
bb-- KURU KİMYEVİ MADDELİKURU KİMYEVİ MADDELİ
MİNİMAXMİNİMAX
‡‡ Kuru kimyevi tozlu minimaxlar tüp içinde bulunanKuru kimyevi tozlu minimaxlar tüp içinde bulunan
sodyum bikarbonat, amonyum fosfat ve amonyum sülfatsodyum bikarbonat, amonyum fosfat ve amonyum sülfat
tozlarının C02, azot veya nitrojen gazları yardımıyla dışarıtozlarının C02, azot veya nitrojen gazları yardımıyla dışarı
sürülmesi esasıyla çalışır.sürülmesi esasıyla çalışır.
‡‡ Gemilerde çok yaygın olarak kullanılan bu minimaxlardanGemilerde çok yaygın olarak kullanılan bu minimaxlardan
püskürtülen kimyevi tozlar alev üzerinde eriyerek bir örtüpüskürtülen kimyevi tozlar alev üzerinde eriyerek bir örtü
oluşturur ve yangının hava ile temasını keser.oluşturur ve yangının hava ile temasını keser.
‡‡ 30 kgr/cm2 basınca dayanıklı olan gövdeleri ve emniyet30 kgr/cm2 basınca dayanıklı olan gövdeleri ve emniyet
subapları nedeniyle sıcaklık artışları sebebiyle oluşacak içsubapları nedeniyle sıcaklık artışları sebebiyle oluşacak iç
basınca karşı emniyetlidirler.basınca karşı emniyetlidirler.
‡‡ Kullanırken, kullanıcının toz içinde kalmaması içinKullanırken, kullanıcının toz içinde kalmaması için
rüzgarın veya hava akımının kuIlanıcının arkasında olmasırüzgarın veya hava akımının kuIlanıcının arkasında olması
gerekir.gerekir.

128128
KURU KİMYEVİ MİNİMAX¶IN ÇALIŞMAKURU KİMYEVİ MİNİMAX¶IN ÇALIŞMA
PRENSİBİPRENSİBİ
Sürücü gazSürücü gaz
minimaks¶ın içindeminimaks¶ın içinde
ayrı bir tüptedir.ayrı bir tüptedir.
Butona basılarakButona basılarak
küçük tüp patlatılır.küçük tüp patlatılır.
minimaksın içindeminimaksın içinde
gaz ile birliktegaz ile birlikte
bulunur. Minimaksbulunur. Minimaks
mandalına basılarakmandalına basılarak
gaz ve tozun dışarıgaz ve tozun dışarı
çıkması sağlanır.çıkması sağlanır.
minimaks¶ınminimaks¶ın
dışındadır. Küçükdışındadır. Küçük
tüpün valfı açılaraktüpün valfı açılarak
gazın minimaks içindegazın minimaks içinde
yayılması ve tozunyayılması ve tozun
dışarı çıkmasınıdışarı çıkmasını
sağlar.sağlar.

129129
cc-- HALON GAZLI (BCF) MİNİMAXHALON GAZLI (BCF) MİNİMAX
‡‡ Bu minimaxlarda halon gazı 30 bar basınç altında çelikBu minimaxlarda halon gazı 30 bar basınç altında çelik
tüplerde bulunur. Bu tüplerdeki iç basınç C02 li tüplerdeki içtüplerde bulunur. Bu tüplerdeki iç basınç C02 li tüplerdeki iç
basınç kadar yüksek değildir. C02 havadan ağır olduğundanbasınç kadar yüksek değildir. C02 havadan ağır olduğundan
tabana çökerek bir örtü oluşturur ve ortamdaki oksijenitabana çökerek bir örtü oluşturur ve ortamdaki oksijeni
azaltarak yangının sönmesine yardımcı olur. Halon gazı iseazaltarak yangının sönmesine yardımcı olur. Halon gazı ise
hafif olduğundan C02 gazı gibi işlev yapamaz ancak yangınınhafif olduğundan C02 gazı gibi işlev yapamaz ancak yangının
oluşturduğu kimyasal reaksiyonu bozarak yangınınoluşturduğu kimyasal reaksiyonu bozarak yangının
sönmesine yardımcı olur. Ayrıca tüp boşaltılırken C02 gibisönmesine yardımcı olur. Ayrıca tüp boşaltılırken C02 gibi
karlanma olmaz, çıkan halon soğuk değildir ve sprey şeklindekarlanma olmaz, çıkan halon soğuk değildir ve sprey şeklinde
zerrecikler halinde çıkar.zerrecikler halinde çıkar.
‡‡ Kullanım şekli C02 minimaxların aynıdır. Halon gazı insanKullanım şekli C02 minimaxların aynıdır. Halon gazı insan
sağlığı açısından zararlı değildir. Ancak halon gazı bulunansağlığı açısından zararlı değildir. Ancak halon gazı bulunan
ortamda uzun süre kalınırsa solunum güçlüğüortamda uzun süre kalınırsa solunum güçlüğü olabilir.

130130
HALON GAZI NEDİR?HALON GAZI NEDİR?
‡‡ Makina dairesi, Pompa dairesi ve yük yerleri gibiMakina dairesi, Pompa dairesi ve yük yerleri gibi
insanların uygulama esnasında boşaltılması şartıyla kullanılır.insanların uygulama esnasında boşaltılması şartıyla kullanılır.
‡‡ Halojenlendirilmiş hidrokarbonlar, metan ve etan¶ınHalojenlendirilmiş hidrokarbonlar, metan ve etan¶ın
hidrojen atomlarının yerine Bromin, Klorin veya Florin gibihidrojen atomlarının yerine Bromin, Klorin veya Florin gibi
atomların yerlerini alması sonucuyla etkili olurlar.atomların yerlerini alması sonucuyla etkili olurlar.
‡‡ Bir molekülde Florin varsa mölekülün eylemsizliğini veBir molekülde Florin varsa mölekülün eylemsizliğini ve
dengesini artırır.dengesini artırır.
‡‡ Bir molekülde Bromin veya Klorin varsa yangın söndürmeBir molekülde Bromin veya Klorin varsa yangın söndürme
etkinliğini artırır. Alevin zincirleme tepkisini ve iyonetkinliğini artırır. Alevin zincirleme tepkisini ve iyon
oluşumunu kırar.oluşumunu kırar.
‡‡ Halon 1301, Halon 1211 ve Halon 2402 onaylanmıştır.Halon 1301, Halon 1211 ve Halon 2402 onaylanmıştır.
‡‡ Bu numaralardaki ilk (1) numara halon gazındaki KarbonBu numaralardaki ilk (1) numara halon gazındaki Karbon
sayısını belirtir. Halon 1301sayısını belirtir. Halon 1301
‡‡ Bu numaralardaki ikinci (3) numara halon gazındaki FlorinBu numaralardaki ikinci (3) numara halon gazındaki Florin
sayısını belirtir. Halon 1301sayısını belirtir. Halon 1301

131131
‡‡ Bu numaralardaki üçüncü (0) numara halon gazındakiBu numaralardaki üçüncü (0) numara halon gazındaki
Klorin sayısını belirtir. Halon 1301Klorin sayısını belirtir. Halon 1301
‡‡ Bu numaralardaki dördüncü (1) numara halon gazındakiBu numaralardaki dördüncü (1) numara halon gazındaki
Bromin sayısını belirtir. Halon 1301Bromin sayısını belirtir. Halon 1301
‡‡ Halon gazının % 5¶lik karışımı ideal söndürücüdür.Halon gazının % 5¶lik karışımı ideal söndürücüdür.
‡‡ Halon gazının % 7¶lik karışımı ilk 5 dk. içinde insana zararHalon gazının % 7¶lik karışımı ilk 5 dk. içinde insana zarar
vermez. İlerleyen zaman içinde insan solunumu için tehlikevermez. İlerleyen zaman içinde insan solunumu için tehlike
doğurur.doğurur.
‡‡ Sıcaklık düştükçe Halon gazının miktarı artacaktır.Sıcaklık düştükçe Halon gazının miktarı artacaktır.
‡‡ Halon 1211 ³Sabit sistem ve söndürücülerde´Halon 1211 ³Sabit sistem ve söndürücülerde´
‡‡ Halon 1301 ³İnfilak ve bastırma sistemlerinde´Halon 1301 ³İnfilak ve bastırma sistemlerinde´

132132
dd-- FOAM KÖPÜKLÜ MİNİMAXLARFOAM KÖPÜKLÜ MİNİMAXLAR
‡‡ Foam köpüklü minimaxlar, minimax tüpünün içindeFoam köpüklü minimaxlar, minimax tüpünün içinde
bulunan su foam karışımının C02 gazı yardımıyla dışarıyabulunan su foam karışımının C02 gazı yardımıyla dışarıya
sürülmesi esasıyla çalışır.sürülmesi esasıyla çalışır.
‡‡ Üç değişik tipi vardır;Üç değişik tipi vardır;
‡‡ Minimax içinde 1/20 oranında foam maddesi ve 19/20Minimax içinde 1/20 oranında foam maddesi ve 19/20
oranında su karışımı bulunur.oranında su karışımı bulunur.
‡‡ Bu karışım C02 gazı yardımıyla hızla dışarıya sürülürkenBu karışım C02 gazı yardımıyla hızla dışarıya sürülürken
ve karışım ulaştığı yerde herhangi bir cisme çarptığında havave karışım ulaştığı yerde herhangi bir cisme çarptığında hava
köpüğü oluşturur.köpüğü oluşturur.
‡‡ Oluşan köpük kalıcı bir köpük olup yatay ve dikeyOluşan köpük kalıcı bir köpük olup yatay ve dikey
yüzeylerde kalır. Yaklaşık 24 saatlik bir kalıcılığı sözyüzeylerde kalır. Yaklaşık 24 saatlik bir kalıcılığı söz
konusudur. Foam maddesinin cinsine göre karışım bire, sekizkonusudur. Foam maddesinin cinsine göre karışım bire, sekiz
ile bire yüz nispetinde genişleyerek köpük oluşturur.ile bire yüz nispetinde genişleyerek köpük oluşturur.

135135
ee-- SULU MİNİMAXLARSULU MİNİMAXLAR
‡‡ Sulu minimax tüpü içinde bulunan suyun C02 gazıSulu minimax tüpü içinde bulunan suyun C02 gazı
yardımıyla dışarı sürülmesi esasıyla çalışır.yardımıyla dışarı sürülmesi esasıyla çalışır.
‡‡ Üç değişik tipi vardır:Üç değişik tipi vardır:
1. Birinci tipte, C02 gazı ve su minimax içinde karışım1. Birinci tipte, C02 gazı ve su minimax içinde karışım
halindedir. Minimax çalıştırılmak istendiğinde minimaxınhalindedir. Minimax çalıştırılmak istendiğinde minimaxın
üstündeki mandala basılarak çıkış sağlanır.üstündeki mandala basılarak çıkış sağlanır.
2. ikinci tipte, C02 gazı minimaxın dışında bir tüp2. ikinci tipte, C02 gazı minimaxın dışında bir tüp
içindedir. Minimax kullanılacağı zaman C02 tüpü valfı açılıriçindedir. Minimax kullanılacağı zaman C02 tüpü valfı açılır
ve çıkış sağlanır.ve çıkış sağlanır.
3. Üçüncü tipte, C02 gazı minimax içinde bulunan bir3. Üçüncü tipte, C02 gazı minimax içinde bulunan bir
tüp içindedir. Mandala basılarak iç tüp açılır ve çıkış olur.tüp içindedir. Mandala basılarak iç tüp açılır ve çıkış olur.
‡‡ Çıkan gaz ve su karışımı yüksek süratli bir hüzmeÇıkan gaz ve su karışımı yüksek süratli bir hüzme
oluşturarak soğutma ve su buharı sağlayarak (su zerreciklerioluşturarak soğutma ve su buharı sağlayarak (su zerrecikleri
hemen buharlaşır) yangını boğar.hemen buharlaşır) yangını boğar.

136136
ff-- KİMYASAL KÖPÜKLÜ MİNİMAXKİMYASAL KÖPÜKLÜ MİNİMAX
‡‡ Kimyasal köpüklü minimaxlar , minimax tüpü içindeKimyasal köpüklü minimaxlar , minimax tüpü içinde
bulunan su , sodyum bi karbonat ve alüminyum sülfatbulunan su , sodyum bi karbonat ve alüminyum sülfat
karışımının C02 gazı yardımıyla dışarı sürülmesi esasıylakarışımının C02 gazı yardımıyla dışarı sürülmesi esasıyla
çalışır.çalışır.
‡‡ Foam köpüklü minimaxlara benzeyen üç çeşidi vardır.Foam köpüklü minimaxlara benzeyen üç çeşidi vardır.
‡‡ Karışımın çıkışı neticesinde köpük oluşur ve oluşan köpükKarışımın çıkışı neticesinde köpük oluşur ve oluşan köpük
örtü oluşturarak yangının oksijen ile temasını keser.örtü oluşturarak yangının oksijen ile temasını keser.
‡‡ Karışım , hacminin yaklaşık 15 katı köpük oluşturur.Karışım , hacminin yaklaşık 15 katı köpük oluşturur.

137137
gg-- ³A³A--B´ İLAÇLI MİNİMAXLARB´ İLAÇLI MİNİMAXLAR
‡‡ ³A³A--B´ ilaçlı minimaxlarda ana tüp içinde suyla karışık sarıB´ ilaçlı minimaxlarda ana tüp içinde suyla karışık sarı
renkli ³B´ ilacı ve yine ana tüp içindeki küçük cam tüp içinderenkli ³B´ ilacı ve yine ana tüp içindeki küçük cam tüp içinde
suyla karışık beyaz renkli ³A´ ilacı bulunur.suyla karışık beyaz renkli ³A´ ilacı bulunur.
‡‡ Bu minimaxların çalıştırılması cam tüpün içindeki ´A´Bu minimaxların çalıştırılması cam tüpün içindeki ´A´
ilacının büyük tüpteki ³B´ ilacı içine boşaltılması veilacının büyük tüpteki ³B´ ilacı içine boşaltılması ve
karışmasının sağlanması ile olur.karışmasının sağlanması ile olur.
‡‡ Bazı tiplerinde tüpün ağzı açıktır. Minimax ters çevrilerekBazı tiplerinde tüpün ağzı açıktır. Minimax ters çevrilerek
iki karışım bir biri ile karışır. Bazı tiplerinde ise, cam tüpüniki karışım bir biri ile karışır. Bazı tiplerinde ise, cam tüpün
ağzı yumuşak bir plastikle kaplıdır; minimax üzerindekiağzı yumuşak bir plastikle kaplıdır; minimax üzerindeki
butona basılarak bu plastik yırtılır; minimax ters çevrilerekbutona basılarak bu plastik yırtılır; minimax ters çevrilerek
iki ilacın birbirine karışması sağlanır. Bazı tiplerinde camiki ilacın birbirine karışması sağlanır. Bazı tiplerinde cam
tüpün kapağının, minimax üzerindeki valf yardımıylatüpün kapağının, minimax üzerindeki valf yardımıyla
açılması ve ilaçların karışması sağlanır.açılması ve ilaçların karışması sağlanır.

138138
ƥƥ İki ilacın karışması neticesinde açığa çıkan gaz, tüpİki ilacın karışması neticesinde açığa çıkan gaz, tüp
içerisinde oluşan köpüklü suyu dışarı sürer, köpük yangınıiçerisinde oluşan köpüklü suyu dışarı sürer, köpük yangını
örterek oksijenle temasını keser.örterek oksijenle temasını keser.
‡‡ Bu tip minimaxlar artık pek kullanılmamaktadır.Bu tip minimaxlar artık pek kullanılmamaktadır.

139139
MİNİMAKSLARIN ÇEŞİTLERİNE GÖRE KULLANIM ALANLARIMİNİMAKSLARIN ÇEŞİTLERİNE GÖRE KULLANIM ALANLARI

140140
Minimaxların bakımMinimaxların bakım -- tutum ve kontrolleritutum ve kontrolleri
1. Haftalık bakım1. Haftalık bakım ±± tutum ve kontroller;tutum ve kontroller;
Minimaxların yerlerinde olup olmadıkları kontrol edilir.Minimaxların yerlerinde olup olmadıkları kontrol edilir.
2. Aylık bakım2. Aylık bakım -- tutum ve kontrollertutum ve kontroller;;
Göz muayenesi yapılarak temizlik yapılır. C02 ve halonluGöz muayenesi yapılarak temizlik yapılır. C02 ve halonlu
minimaxlar ile sürücüleri gazlı olan minimaxların gazminimaxlar ile sürücüleri gazlı olan minimaxların gaz
bulunan tüpleri kontrol edilerek gazların kaçıp kaçmadığınabulunan tüpleri kontrol edilerek gazların kaçıp kaçmadığına
bakılır. %10 eksilme varsa doluma gönderilir.bakılır. %10 eksilme varsa doluma gönderilir.
3. Üç aylık bakım3. Üç aylık bakım -- tutum ve kontroller;tutum ve kontroller;
Kuru kimyevi tozlu minimaxlardan sürücüleri ayrıKuru kimyevi tozlu minimaxlardan sürücüleri ayrı
olanların tozları kontrol edilerek rutubetlenme , ıslanma veyaolanların tozları kontrol edilerek rutubetlenme , ıslanma veya
taşlaşma olup olmadığına bakılır böyle bir durum var isetaşlaşma olup olmadığına bakılır böyle bir durum var ise
yeniden doldurulur.yeniden doldurulur.
Kimyasal köpüklü ve AKimyasal köpüklü ve A -- B ilaçlı minimaxlar kontrolB ilaçlı minimaxlar kontrol
edilerek karışımlar gözden geçirilir, tortulaşma varsaedilerek karışımlar gözden geçirilir, tortulaşma varsa
yenilenir.yenilenir.

141141
Bütün minimax hortumları ile basınç altında olmayanBütün minimax hortumları ile basınç altında olmayan
çıkışlar kontrol edilerek açık oldukları görülür , değilse açılır.çıkışlar kontrol edilerek açık oldukları görülür , değilse açılır.
Sürücüler ayrı tüpte olan sulu ve foamlu minimaxların sularıSürücüler ayrı tüpte olan sulu ve foamlu minimaxların suları
ve suve su--foam karışımları kontrol edilerek eksikleri tamamlanırfoam karışımları kontrol edilerek eksikleri tamamlanır..
4. Yıllık bakım4. Yıllık bakım -- tutum ve kontroller;tutum ve kontroller;
Kimyasal köpüklü , AKimyasal köpüklü , A--B ilaçlı ve sulu minimaxlar boşaltılarakB ilaçlı ve sulu minimaxlar boşaltılarak
gövdeleri kontrol edilir ve yeniden doldurulur.gövdeleri kontrol edilir ve yeniden doldurulur.
Foam köpüklü minimaxların su ve foam karışımları test edilirFoam köpüklü minimaxların su ve foam karışımları test edilir
gerekiyorsa değiştirlir minimax gövdeleri kontrol edilir.gerekiyorsa değiştirlir minimax gövdeleri kontrol edilir.
C02 ve halon gazlı minimaxlar tartılarak kontrol edilir.C02 ve halon gazlı minimaxlar tartılarak kontrol edilir.
Kuru kimyevi tozlu minimaxların tozları değiştirilerek gövdeKuru kimyevi tozlu minimaxların tozları değiştirilerek gövde
kontrolü yapılır.kontrolü yapılır.
Yıllık kontrol ve bakımlar yetkili bir firma tarafındanYıllık kontrol ve bakımlar yetkili bir firma tarafından
yapılarak belgelenir.yapılarak belgelenir.
4. Beş yıllık bakım4. Beş yıllık bakım -- tutum ve kontroller;tutum ve kontroller;
C02 ve halon gazlı minimaxlar ile sürücü gaz tüpleri yetkiliC02 ve halon gazlı minimaxlar ile sürücü gaz tüpleri yetkili
bir firma tarafından basınç testine tabi tutularak gereklibir firma tarafından basınç testine tabi tutularak gerekli
bakımları yapılır ve bunların yapıldıkları belgelenir.bakımları yapılır ve bunların yapıldıkları belgelenir.

142142
99-- ÖZEL KİMYEVİ TOZLU MİNİMAXÖZEL KİMYEVİ TOZLU MİNİMAX
ƥƥ Bu minimaxlar hafif metal yangınları için kullanılırlar ( DBu minimaxlar hafif metal yangınları için kullanılırlar ( D
smıfı yangınlar için). Bunların çalışma prensipleri ve tiplerismıfı yangınlar için). Bunların çalışma prensipleri ve tipleri
kuru kimyevi tozlu minimaxlar gibidir. Farkı minimaxınkuru kimyevi tozlu minimaxlar gibidir. Farkı minimaxın
içinde bulunan kimyevi maddedir. Bu madde yananiçinde bulunan kimyevi maddedir. Bu madde yanan
maddenin cinsine göre değişiklik gösterir.maddenin cinsine göre değişiklik gösterir.
1010-- GRUPLU CO2 MİNİMAXLARGRUPLU CO2 MİNİMAXLAR
‡‡ Bunlar Makine dairesi , kazan önü gibi yerlerde ikiliBunlar Makine dairesi , kazan önü gibi yerlerde ikili
büyük tüpler şeklinde gruplanırlar ve bir uzun hortumlarıbüyük tüpler şeklinde gruplanırlar ve bir uzun hortumları
vardır. Tüp valflerine kumanda eden tel çekilerek veyavardır. Tüp valflerine kumanda eden tel çekilerek veya
tüplerin valfleri tek, tek açılarak minimaxlar kullanılır.tüplerin valfleri tek, tek açılarak minimaxlar kullanılır.

144144
1111--TAŞINABİLİR KÖPÜK BAŞLIĞITAŞINABİLİR KÖPÜK BAŞLIĞI
VE EJEKTÖRÜVE EJEKTÖRÜ
‡‡ Köpük başlığı yaklaşık 55 cm uzunluğunda 5 cm çapındaKöpük başlığı yaklaşık 55 cm uzunluğunda 5 cm çapında
madeni bir nozuldur. Arka ucunda hava çemberi, alıcımadeni bir nozuldur. Arka ucunda hava çemberi, alıcı
hortumun takıldığı yuva, ejektör ve yangın hortumunuhortumun takıldığı yuva, ejektör ve yangın hortumunu
bağlamak için kaplin bulunur.bağlamak için kaplin bulunur.
Kullanılması:Kullanılması:
Başlık yangın hortumuna bağlanır, alıcı ince lastik hortumBaşlık yangın hortumuna bağlanır, alıcı ince lastik hortum
foam tenekesine daldırılır. Su açılır. Su başlıktan geçerkenfoam tenekesine daldırılır. Su açılır. Su başlıktan geçerken
ejektör sistemi tenekedeki foam¶u çeker. Foam ve su başlıktaejektör sistemi tenekedeki foam¶u çeker. Foam ve su başlıkta
birbirlerine karışarak köpük oluştururlar. Bu sistemde 1 litrebirbirlerine karışarak köpük oluştururlar. Bu sistemde 1 litre
foamla 30foamla 30 litre köpük elde edilir. Yine bu sistemle dakikadalitre köpük elde edilir. Yine bu sistemle dakikada
100 litre köpük elde edilir. Köpüğün miktarı foam cinsine100 litre köpük elde edilir. Köpüğün miktarı foam cinsine
göre artar veya eksilir.göre artar veya eksilir.

145145
1212--TAŞINABİLİR KÖPÜKTAŞINABİLİR KÖPÜK
MAKİNELERİMAKİNELERİ
‡‡ Bu makinelerin huni ve duplex tipleri ile çalıştırmaBu makinelerin huni ve duplex tipleri ile çalıştırma
şekilleri aşağıda görülmektedirç Her iki tip de ejektör sistemişekilleri aşağıda görülmektedirç Her iki tip de ejektör sistemi
ile çalışmaktadır. Huniye veya duplex cihazına konan foamile çalışmaktadır. Huniye veya duplex cihazına konan foam
veya kimyevi toz , su geçerken ejekte edilerek su ileveya kimyevi toz , su geçerken ejekte edilerek su ile
karışmakta ve köpük oluşmaktadır. Cihazdan sonrakikarışmakta ve köpük oluşmaktadır. Cihazdan sonraki
hortum uzunluğunun 35 metreyi geçmemesi gerekir.hortum uzunluğunun 35 metreyi geçmemesi gerekir.

146146
1313-- KUMKUM
Kum, yangını önlemek üzere kullanılır. Makine ve kazanKum, yangını önlemek üzere kullanılır. Makine ve kazan
dairelerinde bulundurulma mecburiyeti vardır. Yanandairelerinde bulundurulma mecburiyeti vardır. Yanan
eşyanın üzerine döküldüğünde onu bir örtü gibi kapatarakeşyanın üzerine döküldüğünde onu bir örtü gibi kapatarak
oksijen ile temasını keser.oksijen ile temasını keser.
1414-- YANGIN BATTANİYELERİYANGIN BATTANİYELERİ
Bunlar yanmaz örtülerdir.Bunlar yanmaz örtülerdir.
1515-- SODALI TALAŞSODALI TALAŞ
Bu malzeme de kum gibi yangını önlemek için kullanılır.Bu malzeme de kum gibi yangını önlemek için kullanılır.
Soda ve talaş karışımıdırSoda ve talaş karışımıdır

147147
1616-- HORTUM ANAHTARLARIHORTUM ANAHTARLARI
Hortum kaplinlerini sıkmak için kullanılanHortum kaplinlerini sıkmak için kullanılan
anahtarlardır. Çeşitli tipleri vardır. Bunlar hortumlarlaanahtarlardır. Çeşitli tipleri vardır. Bunlar hortumlarla
birlikte muhafaza edilirler.birlikte muhafaza edilirler.
1717-- YANGIN BALTALARIYANGIN BALTALARI
BuBu baltaların bir tarafı sivri diğer tarafı ise ağaç baltasıbaltaların bir tarafı sivri diğer tarafı ise ağaç baltası
şeklindedir.şeklindedir.

148148
1818-- KAZMA KÜREKKAZMA KÜREK
1919-- YANGIN KANCASIYANGIN KANCASI
Yangın kancalarının uçları mızrak gibi sivri olup kancaYangın kancalarının uçları mızrak gibi sivri olup kanca
kısmı ise 20kısmı ise 20--25 cm lik çember parçası şeklindedir.25 cm lik çember parçası şeklindedir.
2020-- ALİMUNYUM MERDİVENALİMUNYUM MERDİVEN
Alüminyumdan olup uzayabilen tiptedir. Üst uçları kancalıAlüminyumdan olup uzayabilen tiptedir. Üst uçları kancalı
alt uçları ise oynar pabuçludur.alt uçları ise oynar pabuçludur.

149149
2121-- SABİT YANGIN SÖNDÜRMESABİT YANGIN SÖNDÜRME
SİSTEMLERİSİSTEMLERİ
A.A. Sabit basınçlı su püskürtme sistemiSabit basınçlı su püskürtme sistemi
B.B. Sabit otomatik su serpme sistemiSabit otomatik su serpme sistemi
C.C. Sabit elle kumanda edilen serpme su sistemiSabit elle kumanda edilen serpme su sistemi
D.D. Sabit stimle söndürme sistemiSabit stimle söndürme sistemi
E.E. Sabit gazla yangın söndürme sistemiSabit gazla yangın söndürme sistemi
F.F. Sabit 1301 Halon gazlı söndürme sistemiSabit 1301 Halon gazlı söndürme sistemi
G.G. Sabit köpüklü söndürme sistemleriSabit köpüklü söndürme sistemleri
H.H. Sabit kuru kimyevi toz devreleriSabit kuru kimyevi toz devreleri

150150
AA-- SABİT BASINÇLI SU PÜSKÜRTMESABİT BASINÇLI SU PÜSKÜRTME
SİSTEMİSİSTEMİ
‡‡ Makine dairelerinde kullanılır.Makine dairelerinde kullanılır.
‡‡ Her metre kareye dakikada 5 litre su püskürtülmesiHer metre kareye dakikada 5 litre su püskürtülmesi
esastır. Püskürtme başlıkları bir esasa göre yerleştirilirler.esastır. Püskürtme başlıkları bir esasa göre yerleştirilirler.
‡‡ Sistem basınca şarjlı olarak bulundurulur ve bir basınçSistem basınca şarjlı olarak bulundurulur ve bir basınç
düşüklüğünde hemen otomatik olarak besleme pompasıdüşüklüğünde hemen otomatik olarak besleme pompası
devreye girerek devamlı su basar.devreye girerek devamlı su basar.
‡‡ Basıncın düşmesi nozullarda bulunan ve delikleri tıkayanBasıncın düşmesi nozullarda bulunan ve delikleri tıkayan
ve belli sıcaklıkta eriyen metaller yardımıyla sağlanır.ve belli sıcaklıkta eriyen metaller yardımıyla sağlanır.
‡‡ Besleme pompası her yere gerekli basınç sağlayacakBesleme pompası her yere gerekli basınç sağlayacak
durumda olmalıdır.durumda olmalıdır.
‡‡ Sistemin kumanda valfları, pompa ve motorları ile elektrikSistemin kumanda valfları, pompa ve motorları ile elektrik
tabloları makine dairesinin dışında bulunmalıdır.tabloları makine dairesinin dışında bulunmalıdır.

152152
BB-- SABİT OTOMATİK SU SERPMESABİT OTOMATİK SU SERPME
SİSTEMİSİSTEMİ
‡‡ Yaşam mahalli, makine dairesi ve portuçlarda kullanılır.Yaşam mahalli, makine dairesi ve portuçlarda kullanılır.
‡‡ 6868°° CC -- 7979°° C arasında çalışmaya başlar.C arasında çalışmaya başlar.
‡‡ Serpici ucundaki metaller eridiğinde sistemdeki basınçSerpici ucundaki metaller eridiğinde sistemdeki basınç
düşecek ve sistem çalışmaya başlayacaktır. Ana beslemedüşecek ve sistem çalışmaya başlayacaktır. Ana besleme
pompası hemen otomatik olarak devreye girecektir. Basınçpompası hemen otomatik olarak devreye girecektir. Basınç
düşüklüğünde köprüüstünde ve yangın kontrol istasyonundadüşüklüğünde köprüüstünde ve yangın kontrol istasyonunda
gözle görünen ve sesli ikaz alarmları çalacaktır. Herhangigözle görünen ve sesli ikaz alarmları çalacaktır. Herhangi
bir arıza olduğunda sistem alarm verecektir.bir arıza olduğunda sistem alarm verecektir.
‡‡ Her metre kareye dakikada 5 litre su serpecek esastır.Her metre kareye dakikada 5 litre su serpecek esastır.
‡‡ 200 den fazla serpici olmayacaktır.200 den fazla serpici olmayacaktır.
‡‡ Ana besleme pompası 280 metre kare alana serpmeAna besleme pompası 280 metre kare alana serpme
yapılırken gerekli su basıncını sağlayacaktır.yapılırken gerekli su basıncını sağlayacaktır.
‡‡ Pompa Makine dairesinde ve serpme sistemi alanı içindePompa Makine dairesinde ve serpme sistemi alanı içinde
bulunmayacaktır.bulunmayacaktır.

153153
CC-- SABİT ELLE KUMANDA EDİLENSABİT ELLE KUMANDA EDİLEN
SERPME SU SİSTEMİSERPME SU SİSTEMİ
‡‡ Bu sistem mağazalarda, portuçlarda kullanılan birBu sistem mağazalarda, portuçlarda kullanılan bir
sistemdir. Gemi yangın devresinden beslenir, kullanılacağısistemdir. Gemi yangın devresinden beslenir, kullanılacağı
zaman bölmeye kumanda eden valf açılarak serpme yapılır.zaman bölmeye kumanda eden valf açılarak serpme yapılır.

i̇leri̇-yangin-dersi̇

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Viewers also liked

Viewers also liked (20)

i̇leri̇-yangin-dersi̇