Gegevenswoordenboek stedelijk waterbeheer GWSW - Eric Oosterom, Stichting RIONED: Zonder goede gegevens is het niet mogelijk goede keuzes te maken en goed te beheren. Stichting RIONED ontwikkelt gegevensstandaarden en tools die daar verandering in gaan brengen. U hoort de stand van zaken en wat dat voor uw werk betekent.

1. Data: het belangrijkste
ingrediënt voor beheer
ERIC OOSTEROM, STICHTING RIONED

2. Stichting RIONED
• Kenniscentrum & Belangenbehartiger
– Gemeenten, andere overheden
– Bedrijven: producenten, adviseurs, serviceproviders
– Onderwijs, Private rioleringbeheerders
• Professionals, politiek, pers, publiek
• www.riool.net
• Twitter: @RIONED
2

3. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Ons domein: stedelijk water
• Regenwater, grondwater, afvalwater
• Transport bovengronds, via bodem, oppervlaktewater
en buizen
• Bestemmingen zijn bodem, oppervlaktewater,
(her)gebruik en RWZI
3

4. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Kern van mijn verhaal
• Toekomst: big data, linked data, open data
• Randvoorwaarde: standaardisatie
• Eerste modules beschikbaar
• Ga verkennen en benutten
4

5. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Big data is de toekomst
• Toestand en performance van systeem en objecten
• Bijv. restlevensduur-prognose, effectiviteit
beheermaatregelen
• Samenstelling afvalwater, weer, grondwater, …
• Internet of Things
• Robotisation
» link
5

6. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Zelfsturende auto?
6

7. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Zelfsturend beheer?
• Slim, adaptief, fuzzy logic, deep learning
• Collectief lerend, sterkste schakel
7

8. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Open data
• Uitgangspunt Nederlandse overheid:
Delen, tenzij…
• Eenmalige inwinning, meervoudig gebruik
• Kansen voor slimme, nieuwe toepassingen,
ook van ‘buitenaf’
8

9. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Linked data
9
Web 3.0 – Alles met elkaar
verbinden

10. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Terug naar het nu
• Is uw data
– Actueel?
– Compleet?
– Consistent?
– Correct?
• Uw historische data?
• Uw metadata?
10

11. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Vaak moeizaam....
11
Vroeger.... Vanaf nu!
verzamelen
toepassen

12. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Beter benutten loont!
• Eenmalig inwinnen, meervoudig gebruik
• Beter onderbouwd investeren en beheren
• Cirkels sluiten: geen gedoe, data uitleveren en verrijkt retour om
te benutten
• Slimme toepassingen:
– Opeenvolgende activiteiten (planning, uitvoering, toezicht en
afhandeling)
– Tools real-time in het veld
– Integraal (modelleren, beheren, BIM)
– Vastleggen en overdragen kennis
12

13. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Indicatie jaarlijkse besparing
binnen stedelijk waterbeheer?
• Minder gegevensbewerking: € 3.200.000
[400 gem x 2 d x 10 proj = 8.000 d; 50% afname, 800 euro/d]
• 2% van M€600 investeringen niet nodig door betere
informatie: €12.000.000
• Minder faalkosten door goede gegevens op juiste
moment: € 15.000.000
[25% afname van 10% van M€600]
• En dat kost? Ontwikkeling & implementatie GWSW ~€
5.000.000 eenmalig
13

14. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Gegevenswoordenboek Stedelijk
Water (GWSW)
• Semantisch model: Conceptueel en interpreteerbaar datamodel
inclusief betekenis en regels
• Termen, definities, relaties en kennis vanuit normen, publicaties
en praktijk
• Factgericht, gevat in ORO triplets
• ORO = object-relatie-object
Overstortput <is een soort> Rioolput
Rioolput <is verbonden met> Leiding
Rioolput <bestaat uit> Beton
14

15. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
GWSW: Graph database
15
Graaf: verzameling
knopen en lijnen
heeft als deel
heeft als
kenmerk
is een
soort
is invoer
voor
heeft als
uitvoer
Graph: collection of
vertices and edges
objectsubject
predicate
materiaal betonrioolput
heeft als
kenmerk
inspectierioolput
is invoer
RDF: triple
GWSW:
- Triplestore
- Graph database
voor

16. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
GWSW: Graph database
16
Norm, leidraad Beheer, beleid Uitvoering Ontwikkeling Modellen

17. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
GWSW modulaire opbouw /
conformance klassen
17
GWSW-Basis
Minimale Dataset

18. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Objecten, kenmerken, processen,
kennis, enz…
18
RIB
Minimale Dataset
GWSW-Basis

19. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Toepassingsgerichte uitbreidingen
19
GWSW-Basis
RIB Maatregelen
Minimale Dataset
Hydraulisch
modelleren
Meten en
monitoring
Meldingen
Riolerings-
kengetallen
IMBOR-
RioleringGemalen
….

20. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Uitwisseling in de regio en met
opdrachtnemers
20

21. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Inspectie en -reiniging
21
Inspectiebedrijven en
beheerpakketten
ondersteunen RibX
uitwisselformaat
RIONED biedt validatietool
voor RibX

22. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Semantische server
22
• Register/soortenboom: http://data.gwsw.nl
• Browse/reviewen: http://review.gwsw.nl
• Semantische server: http://sparql.gwsw.nl

23. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
23
GWSW – Raadplegen
http://data.gwsw.nl
GWSW – Ontwikkelen
http://review.gwsw.nl

24. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
24
GWSW – Toepassen
http://sparql.gwsw.nl
Applicatie
Waterschap - Kengetallen
Applicatie
Hydraulisch modelleren
Applicatie
Inspectie en Reinigen
Semantische Server RIONED – GWSW Ontologie
BIM
RibX
GWSW-Rib – BIM
inspectiegegevens
Applicatie
Beheer Stedelijk Water
BIM
OroX
Valideren
Model
OroX
GWSW – BIM
neutrale brongegevens
BIM
OroX
SPARQL
QUERIES

25. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Neutrale bronbestanden
25

26. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Centrale ontsluiting?
26
Applicatie
Waterschap - Kengetallen
Applicatie
Hydraulisch modelleren
Applicatie
Inspectie en Reinigen
Semantische Server RIONED – GWSW Ontologie
BIM
RibX
GWSW-Rib – BIM
inspectiegegevens
Applicatie
Beheer Stedelijk Water
BIM
OroX
Valideren
Model
OroX
GWSW – BIM
neutrale brongegevens
BIM
OroX
SPARQL
QUERIES
GWSW – BIM
neutrale brongegevensGWSW – BIM
neutrale brongegevensGWSW – BIM
neutrale brongegevens

27. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Centrale data-infrastructuur
• Object-, Prestatie- en Toestandsdata
• Allerlei applicaties
• Expliciete kwaliteitsbewaking
• Benchmark?
• Over 5 jaar algemeen ingevoerd?
• Riolering of breder?
27

28. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Samen werken in de waterketen en
in de openbare ruimte
28

29. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Afstemming en harmonisatie
29
BAG
BGT
IMGeo
IMBOR
IMKL
DaMo-TRI
Aquo
CB-NL
Aquastreng
NLCS/CAD
CROW basis-
specificatie

30. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
GWSW: Stand van zaken
• GWSW 1.3 1 mei 2016
• Basis: objecten, operationeel beheer
• OroX (neutraal databestand, modelleertaal en generiek
uitwisselformaat)
• Rib: inspectie en reiniging
• RibX: vervangt SUF-RIB
• IMSW (geoview) / IMKL2015
• Implementatie in beheer- en inspectiesoftware nu!
30

31. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Convenant Gegevensbeheer
• November 2013 ondertekend
• Basis voor snelle ontwikkelingen en brede acceptatie
• Steun van 39 sleutelspelers (publiek en privaat)
• U kunt uitgaan van vlotte implementatie
• Kunnen wij uitgaan van uw gebruik?
31

32. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Afsluitend
• GWSW is een middel, geen doel
• Vanuit toepassingen standaardiseren
– Hogere kwaliteit, betere benutting, maatschappelijke winst
– Ondersteunen van de professional, u dus!
– Toegevoegde waarde door marktpartijen
• Ga het implementeren en gebruiken!
• Op weg naar een informatie revolutie?
32

33. Kennisbijeenkomst: De toekomst van afvalwater
Vragen?
• Eric Oosterom, eric.oosterom@rioned.org
• Helpdesk: gwsw@rioned.org
• E-nieuws Gegevensbeheer
Aanmelden via gwsw@rioned.org
• Website: www.riool.net/gwsw
33

34. Contactgegevens
ORGANISATIE: STICHTING RIONED
SPREKER: ERIC OOSTEROM
E-MAILADRES: ERIC.OOSTEROM@RIONED.ORG
WEBSITE: RIOOL.NET/GWSW