Daun sindromu Down syndrome speech

1. DAUN SİNDROMLU
ŞƏXSLƏRİN NİTQ
İNKİŞAF
XÜSUSİYYƏTLƏRİ
Daun Sindromlu Şəxslərin
Reabilitasiya Mərkəzi

2. • Səsli tələffüzünün pozulması, fonematik proseslər;
• Lüğət ehtiyatının məhdud olması;
• Nitqin qrammatik quruluşunda olan pozulmalar;
• Rabitəli nitqin pozulması;
DAUN SİNDROMLU ŞƏXSLƏRDƏ
NİTQİN ƏSAS XÜSUSİYYƏTLƏRİ

3. Daun sindromlu uşaqlarda doğuşdan üç yaşınadək
ünsiyyət və nitqin inkişaf mərhələləri

4.  Loqopedik masaj;
 Artikulyasiyon gimnastika;
 Görmə qavrayışının inkişafı;
 Eşitmə qavrayışının inkişafı;
 Motor funksiyaların inkişafı;
 Tənəffüs, nəfəs aktı məşğələləri;
 Emosional reaksiyaların stimullaşdırılması;
 Eşitmə diqqətinin, eşitmə yaddaşının və fonematik qavramanın inkişafı;
 Rəng, forma və ölçüyə dair fikirlərin formalaşması;
 Nitq aktivliyinin stimullaşdırılması;
DAUN SİNDROMLU ŞƏXSLƏRİN NİTQİ ÜZƏRİNDƏ
KORREKSİYAEDİCİ-LOQOPEDİK İŞLƏR

5. Nitq aparatının anatomik və fizioloji xüsusiyyətləri:
 Nəfəs almada olan pozulmalar;
 Səsin pozulması və melodik-intonasiya pozulması;
 Eşitmənin xüsusiyyətləri;
 Oftalmoloji problemlər;
 Tiroid disfunksiyası;
 Aşağı əzələ tonusu (hipotoniya);
 Qidalanma zamanı yaranan çətinliklər;
 Psixi funksiyaların zədələnməsi;
 İdrakın xüsusiyyətləri;
 Nitq bacarıqlarının qeyri-bərabər inkişafı. Ekspressiv
və impressiv nitq arasında fərq;
 Cümlələrin qurulmasında və qrammatik quruluşunda
çətinliklər;
DAUN SİNDROMLU UŞAQLARIN
NİTQ İNKİŞAFINA TƏSİR EDƏN AMİLLƏR

6. DAUN SİNDROMLU UŞAQLARIN ÜZ-ƏZƏLƏ SİTEMİNİN
QURULUŞUNDAKI FƏRQLİLİKLƏR
Hipotoniya,
əzələ tonusunun
aşağı olması ,
ağız, dil,
dodaqlar, çənə;
Ağız seliyinin
çox ifrazı,
burunun tez-tez
tutulması, daim
ağzın açıq
qalması, çıxıntılı
dil və s.
Dil kütləsinin
ağız
boşluğuna
nisbətən
böyük olması;
Tez-tez soyuqdəymə
və ya allergik
reaksiyalar
nəticəsində nəfəs
yolları xəstəliklərinin
olması ağızdan nəfəs
almağı məcbur edir.
Damaq
quruluşunun dar
və hündür olması
və dilin ağızda
hərəkətinə əngəl
törətməsi;

7. DİGƏR AMİLLƏR
 Yeni mühitə və ətraf aləmə uyğunlaşmaqda çətinlik
çəkmək;
 Böyüklərlə oyun zamanı diqqət əskikliyi, göz
kontaktı qurmada çətinlik çəkmək;
 Oyun zamanı hərəkətlərin ardıcıllığının itirilməsi;
 Böyüklərin hərəkətlərinin və fəaliyyətlərinin zəif
təqlidi;
 Exolaliya və exopraksiya;
 Universal bir səs və ya sözün deyilməsi;
 Stereotipik hərəkətlər;
 Böyüklərlə ünsiyyət qurma təcrübəsinin olmaması;
 Nitq inkişafına zəif yönümlü olmaq;
 Əlaqəli məhdud vasitələr;

8. * Dislaliya
* Alalia
* Psixi inkişaf ləngiməsi, pedaqoji baxımsızlıq
* Ümumi nitqin inkişafdan qalması
* Dizartriya
* Kəkələmə
* Apraksiya
* Sözün qrammatik quruluşunun anomaliyası
Daun sindromlu uşaqların nitqinin
formalaşması problemləri arasında
aşağıdakılar daha çox müşahidə olunur:

9. LOQOPEDİK MASAJLAR NECƏ OLUNMALIDIR?

10. İnkişafın güclü sahəsinə güvənərək
 Sosial
 Emosional
bacarıqlara əsaslanmaq;
 Yaşa uyğun nümunəvi davranışları
etməyə həvəsləndirmək;
ÖYRƏNMƏ YOLLARININ İNKİŞAFINDA İNKİŞAF PROFİLİNİN
XÜSUSİYYƏTLƏRİNİN NƏZƏRƏ ALINMASI

11. Qeyri-verbal ünsiyyət vasitəsi uşaqla
ünsiyyətin əsas təməlidir:
Mimika;
Jestlər;
Bədən hərəkətləri, pantomim;
Taktil kontaktlar, toxunma;
Bütün bunlar səsli ünsiyyəti gücləndirir və
stimullaşdırır.
ALTERNATİV ÜNSIYYƏT SİSTEMİ

12. Daun sindromlu uşağın nitqinin müayinəsi
 İmpressiv nitqin öyrənilməsi: sözlərin mənalarını
anlamaq, əşyaların və hərəkətlərin göstərilməsi, xüsusi
göstərişlər;
 Ekspressiv (ifadəli) nitqin öyrənilməsi (aktiv lüğət
həcminin səviyyəsi);
 Fonematik eşitmənin öyrənilməsi;
 Nitqin fonetik-fonemik tərəfinin öyrənilməsi;
 Artikulyar aparatının anatomik strukturunun
müayinəsi;
 Rabitəli nitq öyrənilməsi;
 Oxu bacarıqlarının qiymətləndirilməsi;
Müdaxilə və təlim üçün praktik
tövsiyyələr

13.  Sosial ünsiyyət bacarıqları
 Lüğət ehtiyyatının olması
 Qrammatika
 Nitq

14. SÖZ EHTİYYATININ ARTIRILMASI
Daun sindromlu uşaqlarda nitqi anlama ifadəli
nitqdən daha sürətli inkişaf edir.
Uşağa sözləri öyrədərkən, strukturlaşdırılmış bir
yanaşmadan istifadə etmək və onu mümkün qədər
çox təkrarlamaq lazımdır.
Sözləri öyrədərkən, əyani vəsaitlərdən istifadə
etmək lazımdır.
Uşağı praktiki işlərlə öyrənməyə təşviq etmək
lazımdır.

15. Mən sənə baxanda bir dost, söhbət ortağı,
düşüncələrimi bölüşə biləcəyim bir insan,
mənimlə danışmaqdan çəkinməyən bir sinif yoldaşı,
mənə daim dəstək olan bir valideyn,
mənim gücümə inanan bir cəmiyyət kimi görürəm!
BƏS SƏN MƏNƏ BAXANDA KİMİ GÖRÜRSƏN?

16. DİQQƏTİNİZƏ GÖRƏ TƏŞƏKKÜRLƏR!