Name:-VARUN KUMAR K Reg No:-P18CX21A0079 COURSE:-M.A HISTORY

1. ¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ
CA¨ÉÃqÀÌgï «Ã¢, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ – 560001.
¥ÀwæPÉ : 4.1 EwºÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ UÀtQÃPÀgÀt
C¥ÀðuÉ
ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀgÀÄ
qÁ|| Dgï. PÁªÀ®èªÀÄä
¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ
EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ,
¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ,
Bengaluru – 560001.
¥ÉÆæ. ¸ÀĪÀiÁ .r
¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ
EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ,
¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ,
Bengaluru – 560001.
C¦ð¸ÀĪÀªÀgÀÄ
ªÀgÀÄuï PÀĪÀiÁgï PÉ
JA.J 4£Éà ¸É«Ä¸ÀÖgï «zÁåyð
£ÉÆÃAzÀt ¸ÀASÉå:-P18CX21A0079
EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ,
¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ,
Bengaluru – 560001.
EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ
1

2. EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ
¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ
CA¨ÉÃqÀÌgï «Ã¢, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ – 560 001.
¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄð - 2023
¥ÀwæPÉ : 4.1 EwºÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ UÀtQÃPÀgÀt
(History and computing)
ಅರ್ಪಣೆ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄPÉÌ ¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃf£À EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ
¥ÀzÀ«AiÀÄ ¢éÃwAiÀÄ ªÀµÀðzÀ ¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄð ¸À°èPÉ.
1. ¥Àj«ÃPÀëPÀgÀ ¸À» 2. ¥Àj«ÃPÀëPÀgÀ ¸À»
2

3. «zÁåyð WÉÆõÀuÁ ¥ÀvÀæ
F ªÀÄÆ®PÀ ¥ÀæªÀiÁtÂÃPÀj¸ÀĪÀÅzÉãÉAzÀgÉ ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄ
2022-23£Éà ¸Á°£À ¢éwÃAiÀÄ ªÀµÀðzÀ EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ ¥ÀzÀ«AiÀÄ
¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄð “EwºÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ UÀtQÃPÀgÀt” (History and
Computing) ªÀ£ÀÄß ¸À°è¹gÀÄvÉÛêÉ. F «µÀAiÀÄPÉÌ ¸ÀA§AzsÀ¥ÀlÖ ªÀiÁ»wAiÀÄ£ÀÄß
««zsÀ ªÀÄÆ®UÀ½AzÀ ¸ÀAUÀ滹gÀÄvÁÛ£É. F ¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¨sÁUÀ±ÀB CxÀªÁ ¥ÀÆtðªÁV DUÀ° AiÀiÁªÀÅzÉà «±Àé«zÁå®AiÀÄPÀ
r¥ÉÆèêÀiÁ CxÀªÁ ¥ÀzÀ«UÁV ¸À°è¹gÀĪÀÅ¢®èªÉAzÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ
zÀÈrüÃPÀj¸ÀÄvÉÛãÉ.
¢£ÁAPÀ :
¸ÀܼÀ : ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.
JA.J 4£Éà ¸É«Ä¸ÀÖgï «zÁåyð
£ÉÆÃAzÀt ¸ÀASÉå:P18CX21A0079
ªÀgÀÄuï PÀĪÀiÁgï PÉ
3

4. zÀÈrüÃPÀgÀt ¥ÀvÀæ
¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ £ÀUÀgÀ «±Àé«zÁå®AiÀÄPÉÌ 2022-23£Éà ±ÉÊPÀëtÂPÀ ¸Á°£À°è “EwºÁ¸À ªÀÄvÀÄÛ
UÀtQÃPÀgÀt”(History and Computing) «µÀAiÀÄzÀ°è ªÀgÀÄuï PÀĪÀiÁgï PÉ(£ÉÆÃAzÀtÂ
¸ÀASÉå :- P18CX21A0079) JA§ «zÁåyðAiÀÄÄ ¢éÃwAiÀÄ ªÀµÀðzÀ°è EwºÁ¸À
¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ ¥ÀzÀ«AiÀÄ ¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¸À°è¹gÀÄvÁÛgÉ. EzÀ£ÀÄß AiÀıÀ¹éAiÀiÁV
¥ÀÆgÉʹzÁÝgÉ JAzÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ zÀÈrüÃPÀj¸ÀÄvÉÛêÉ. F ¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðzÀ AiÀiÁªÀÅzÉÃ
¨sÁUÀªÀ£ÀÄß ¨sÁUÀ±ÀB CxÀªÁ ¥ÀÆtðªÁV DUÀ° AiÀiÁªÀÅzÉà «±Àé«zÁå®AiÀÄ, r¥ÉÆèêÀiÁ CxÀªÁ
¥ÀzÀ«UÁV ¸À°è¹gÀĪÀÅ¢®èªÉAzÀÄ F ªÀÄÆ®PÀ zÀÈrüÃPÀj¸ÀÄvÉÛêÉ.
¥ÉÆæ. ¸ÀĪÀiÁ .r
ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÁAiÀÄPÀ ¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ
EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ,
¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ.
qÁ. Dgï. PÁªÀ®èªÀÄä
¥ÁæzsÁå¥ÀPÀgÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÀÄ
EwºÁ¸À ¸ÁßvÀPÉÆÃvÀÛgÀ CzsÀåAiÀÄ£À ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA±ÉÆÃzsÀ£Á PÉÃAzÀæ,
¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ.
ªÀgÀÄuï PÀĪÀiÁgï PÉ
JA.J 4£Éà ¸É«Ä¸ÀÖgï «zÁåyð
£ÉÆÃAzÀt ¸ÀASÉå:-P18CX21A0079
4
¦.n. ²æäªÁ¸À £ÁAiÀÄPÀ
¥ÁæA±ÀÄ¥Á®gÀÄ,
¸ÀPÁðj PÀ¯Á PÁ¯ÉÃdÄ, ¨ÉAUÀ¼ÀÆgÀÄ.

5. PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼ÀÄ
F ¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðªÀÅ CvÀåAvÀ dªÁ¨ÁÝj¬ÄAzÀ PÀÆrzÀ
PÉ®¸ÀªÁVzÀÄÝ, F ¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¥ÀÆgÉʸÀĪÀ°è ¤gÀAvÀgÀ
ªÀiÁUÀðzÀ±Àð£À ¤ÃrzÀ £À£Àß ¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðzÀ ªÀiÁUÀðzÀ±ÀðPÀgÁzÀ ¥ÉÆæ.
¸ÀĪÀiÁ .r gÀªÀjUÉ vÀÄA§Ä ºÀÈzÀAiÀÄzÀ PÀÈvÀdÕvÉAiÀÄ£ÀÄß C¦ð¸ÀÄvÉÛãÉ. F
¤AiÉÆÃfvÀ PÁAiÀÄðªÀ£ÀÄß ¥ÀÆgÉʸÀ®Ä ¸ÀºÁAiÀÄ ªÀÄvÀÄÛ ¸ÀºÀPÁgÀ ¤ÃrzÀ £ÀªÀÄä
«¨sÁUÀzÀ ¸ÀAAiÉÆÃdPÀgÁzÀ qÁ|| Dgï. PÁªÀ®èªÀÄä gÀªÀjUÀÆ, £ÀªÀÄä PÁ¯ÉÃf£À
UÀæAxÀ¥Á®PÀjUÀÆ ºÁUÀÆ UÀtPÀAiÀÄAvÀæ ¥ÀæAiÉÆÃUÁ®AiÀĪÀ£ÀÄß MzÀV¹PÉÆlÖ
£ÀªÀÄä PÁ¯ÉÃf£À ¥ÁæA±ÀÄ¥Á®jUÀÆ ºÀÈzÀAiÀÄ¥ÀƪÀðPÀ PÀÈvÀdÕvÉUÀ¼À£ÀÄß
C¦ð¸ÀÄvÉÛãÉ.
ªÀgÀÄuï PÀĪÀiÁgï PÉ
JA.J 4£Éà ¸É«Ä¸ÀÖgï «zÁåyð
£ÉÆÃAzÀt ¸ÀASÉå : P18CX21A0079
5

6. ¸ÀĸÁéUÀvÀ
6

7. ಸರ್ಕಪರಿ ಴ಸತು ಸಂಗರಹಕಲಯ, ಬೆಂಗಳೂರತ
7

8. ರ್ರಿವಿಡಿ
 ಇತಿಸಹಷ
 ಆಡಳಿತ
 ಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲದ ಸಳೆಯ ಮತತು ನೂತನ ಚಿತರ
 ಎಡವರ್ಡ್ ಗ್ರೀನ್ ಫೆಲೊಪೀರ್ ರ಴ರ ಕೊಡತಗೆಖಳು
 ಔಟ್ಟಡದ ಴ಹಷತುಶಿಲ಩ ವೆೈಲಿ
 ಚಿತ್ಹರ಴ಳಿಖಳು
 ಖರಂಥಋಣ ಸಹಖೂ ಉಲೆಲೀಕಖಳು
 8

9. 9
ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀÄzÀ G¥ÀAiÉÆÃUÀUÀ¼ÀÄ
 ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ ಎಂಬತದತ ಷಹಂಷೃತಿಔ಴ಹಗ್ ಮಸತವದ ಴ಷತುಖಳನತನ
಩ರದಶಿ್ಷಲತ ಮತತು ಷಂರಕ್ಷಿಷಲತ ಮೀಷಲಹಗ್ರತ಴ ಷಂಷೆೆಮಹಗ್ದೆ.
 ಆಧತನಿಔ ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯಖಳ ಉದೆದೀವ಴ು ಷಹ಴್ಜನಿಔರ ಅಧಯಯನ
ಮತತು ಶಿಕ್ಷಣಕಹಾಗ್ ಔಲಹತಮಔ, ಷಹಂಷೃತಿಔ ಅಥ಴ಹ ಴ೆೈಜ್ಞಹನಿಔ ಩ಹರಮತಕಯತ್ೆಯ
಴ಷತುಖಳನತನ ಷಂಖರಹಿಷತ಴ುದತ, ಷಂರಕ್ಷಿಷತ಴ುದತ, ಴ಹಯಖ್ಹಯನಿಷತ಴ುದತ ಮತತು
಩ರದಶಿ್ಷತ಴ುzÁVzÉ.
 ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ ಴ೃತಿು಩ರರಿಗೆ, ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ಴ು ನಹಖರಿಔ
ಸಔತಾಖಳು ಅಥ಴ಹ ಩ರಿಷರ಴ಹದದಂತಸ ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯದ ಧೆಯೀಯಖಳ
ಬಗೆೆ ಷಹ಴್ಜನಿಔರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ನಿೀಡತ಴ ಭಹಖ್಴ಹಗ್
ಔಂಡತಬರತತುದೆ . ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯಖಳು, ಎಲಲಕ್ಾಂತ ಸೆಚ್ಹಾಗ್, ಜ್ಞಹನದ
ಉಗಹರಣಖಳಹಗ್಴ೆ.

10.  10
 ಫೆಂಖಳೂರಿನ ಴ಷತುಷಂಗಹರಲಯ಴ು ಬಹರತದಲಿಲ
಩ಹರರಂಭ಴ಹದ ಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲಯಖಳಲಿಲ
ಐದನೆಯದಹಗ್ದೆ.
ಎಡ್ವರ್ಡಪ ಗ್ರೀನ್ ಬೆಲೆ್ಫೀರ್
 ಇ಴ರತ ಴ೃತಿುಯಲಿಲ ಴ೆೈದಯಯಹಗ್ದತದ, ಩ರ಴ೃತಿುಯಲಿಲ
ಷಂವೆ ೀಧಔಯಹಗ್ದದರತ.
 ಴ಷತು ಷಂಗಹರಲಯಖಳನತನ ನಹನಹ ಔಡೆ ಷಹೆಪಿಸಿದ
ಇ಴ರತ 1860ರಲಿಲ ಷೆೈನಿಔದಳದ ಴ೆೈದಯಯಹಗ್
ಮದಯಹಸಿನಿಂದ ಴ಗಹ್಴ಣೆಮಹಗ್ ಫೆಂಖಳೂರಿಗೆ
ಆಖಮಸಿದರತ.
 ಅದಹಖಲೆೀ ಮದಯಹಸಿನಲಿಲ ಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲಯ ಩ಹರರಂಭಿಸಿ ಅನತಭ಴ವಿದದ ಫೆಲೂಪರ್ ಅ಴ರತ
ಫೆಂಖಳೂರಿನಲಿಲಯೂ ಑ಂದತ ಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲಯ ಩ಹರರಂಭಿಷಫೆೀಕೆಂದತ ಮೈಷೂರತ
ಷಂಷಹೆನದ ಎಲಹಲ ಔಡೆಯಂದ ಅ಩ರೂ಩ದ ವಿವೆೀಶ ಴ಷತುಖಳನತನ ಷಂಖರಹಿಸಿದರತ.
 ಇದರ ಷಹೆ಩ಔರತ ಡಹ।। ಎಡವರ್ಡ್ ಗ್ರೀನ್ ಫೆಲೊಪೀರ್
ಅ಴ರತ.

11.  11
 1863 ರ ಴ೆೀಳೆಗೆ ನೂಯಹರತ ಴ಷತುಖಳ
ಷಂಖರಸ಴ಹಯತತ.
 ಆಗೆೆ ಫೆಂಖಳೂರಿನ ದಂಡಿನಲಿಲ ಸಳೆಯ ಜೆೈಲತ
ಔಟ್ಟಡವಿದತದ (ಈಗ್ನ ಷೆೀಂಟ್ ಜೊೀಷೆಫ್
ಸೆೈಷೂಾಲ್ ಆ಴ರಣ) 1864-65ರ ಴ೆೀಳೆಗೆ
ನೂತನ಴ಹಗ್ ನಿಮ್ಸಿದದ ಷೆಂಟ್ರಲ್ ಜೆೈಲಿಗೆ
(ಗಹಂಧಿನಖರ) ಷೆಳಹಂತರಗೊಳುುತಿತತು.
 ಸಳೆಯ ಜೆೈಲಿನ ಬಳಿ ಇದದ ಜೆೈಲ್ ಷೂ಩ರ್ ಇಂಡೆಂಟ್ ಴ಹಷ ಭಹಡತತಿುದದ ಬಂಖಲೆಯೂ ಖ್ಹಲಿಮಹಗ್ತತು.
 ಈ ಬಂಖಲೆಯನತನ ಫೆೀಲೂಪರ್ ಅ಴ರತ ಫಹಡಿಗೆಗೆ ಩ಡೆದತ, ವೆೀಕರಿಸಿದದ ಴ಷತುಖಳನತನ ವಿಂಖಡಿಸಿ
ಒರಣ಴ಹಗ್ ಜೊೀಡಿಷತತ್ಹು ಬಂದರತ.
 1865ರ ಴ೆೀಳೆಗೆ ಷತಭಹರತ ಮೂರತಷಹವಿರ ಴ಷತುಖಳು ಷಂಖರಸ಴ಹಗ್ದದ಴ು.

12.  12
 ಆಖ ಚಿೀಫ್ ಔಮಶನರ್ ಆಗ್ದದ ಫೌರಿಂಗ್
ಅ಴ರ ಷಸಕಹರದಂದ ಴ಷತು
ಷಂಖರಸಹಲಯ಴ನತನ ಷಹ಴್ಜನಿಔರ
ವಿೀಕ್ಷಣೆಗೆ 1865ರಲಿಲ ತ್ೆಯೆಯಲಹಯತತ.
 ಔರಮೀಣ ಸೆಚ್ತಾ ಜನಪಿರಯಗೊಂಡ ಈ
ಷಂಖರಸಹಲಯದ ರಷೆುಯತ 'ಮ್್ೂಸಿಯಂ
ರೆ್ೀರ್ಡ' ಎಂದೆೀ ಸೆಷರತ ಖಳಿಸಿತತ.
 ಷಂಖರಸಹಲಯ಴ು 'ಮೈಸ್ರತ ಮ್್ೂಸಿಯಂ' ಎಂದತ ಸೆಷರತ ಩ಡೆಯತತ. 1870ರಲಿಲ ಈ ಮೂಯಸಿಯಂನತನ
ಷಹೆಪಿಸಿ ಫೆಳಸಿದ ಫೆಲೂಪರ್ ಅ಴ರತ ಮದಯಹಸಿಗೆ ಴ಹ಩ಷತು ಸೊರಟ್ರತ.
 ಷಂಖರಸ಴ಹಖತತಿುದದ ಴ಷತುಖಳ ಷಂಖ್ೆಯ ಔರಮೀಣ ಸೆಚ್ಾತ್ೊಡಗ್ತತ, ಷಂಖರಸಹಲಯಕೆಾ ಴ಯ಴ಸಿೆತ಴ಹದ ಑ಂದತ
ಔಟ್ಟಡ ನಿಮ್ಷಫೆೀಕೆಂಬ ಯೀಚ್ನೆ ಷಕಹ್ರಕೆಾ ಬಂದತತ. ಇದಕೆಾ ಷೂಔು಴ಹದ ಔಟ್ಟಡ಴ನತನ ಔಬಫನ್
಩ಹರ್್ನಲಿಲ ನಿಮ್ಷಲತ 1874ರಲಿಲ ತಿೀಭಹ್ನಿಸಿ 1875ರಲಿಲ ಔಟ್ಟಡದ ನಿಭಹ್ಣದ ಕಹಯ್಴ನತನ
಩ಹರರಂಭಿಸಿದರತ.

13.  13
 1877ರ ಴ೆೀಳೆಗೆ ಔಟ್ಟಡ ಸಿದಧ಴ಹಯತತ. ಆಖ
ಮೈಷೂರತ ಷಂಷಹೆನದ ಩ರಥಮ ಯಹಯಲ್
ಇಂಜಿನಿಯರ್ ಆಗ್ದದ ಇ.ಸೆಚ್ ಷಹಯಂಕ್ ಅ಴ರತ ಈ
ಔಟ್ಟಡ ನಿಭಹ್ಣದ ನಿ಴್ಸಣೆಯನತನ
಴ಹಿಸಿಕೊಂಡರತ.
 ಅದರ ಔಚ್ೆೀರಿಯ ಮತಕಯದಹವರದ ನೆೀರಕೆಾ
ಕೊರಿಂಥಿಯನ್ ವೆೈಲಿಯ ಈ ಔಟ್ಟಡ಴ನತನ ವಿವೆೀಶ
಴ಹಷತು ಕೌವಲದೊಂದಗೆ ನಿಮ್ಸಿರತ಴ುದತ
ಷಹಯಂಕ್ಯ಴ರ ಕಹಯ್ಔತವಲತ್ೆಗೆ
ಷಹಕ್ಷಿಮಹಗ್ದೆ.
 ಆದ ಕಹರಣ಴ೆೀ ಮೂಯಸಿಯಂನ ಹಿಂಬಹಖದಲಿಲ ಷಹಯಂಕ್ಯ಴ರ ಜ್ಞಹ಩ಕಹಥ್಴ಹಗ್ ಅ಴ರ ಸೆಷರಿನೊಂದಗೆ
ಷತಂದರ ವಿನಹಯಷ಴ುಳು ಬಸತಎತುರದ ಪಿೀಠದ ಮೀಲೆ ಸೂವಿನ ಔತಂಡ಴ನತನ ನಿಮ್ಸಿರತ಴ುದನತನ ಈಖಲೂ
ಕಹಣಬಸತದತ.
 ಸಳೆಯ ಮೂಯಸಿಯಂನಲಿಲದದ ಎಲಹಲ ಴ಷತುಖಳನತನ ನೂತನ ಔಟ್ಟಡಕೆಾ ಷಹಗ್ಸಿ 1877ರ ನ಴ೆಂಬರ್ನಲಿಲ
ಷಹ಴್ಜನಿಔ ವಿೀಕ್ಷಣೆಗೆ ತ್ೆಯೆದಟ್ತಟ 'ಮೈಸ್ರತ ಗ಴ರ್ಪಮಂಟ್ ಮ್್ೂಸಿಯಂ' ಎಂದತ ನಹಮಔರಣ
ಭಹಡಲಹಯತತ.

14. 14
 ಮತಕಯ಴ಹಗ್ ಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲಯದಲಿಲ
ಮಹ಴ ಮಹ಴ ಕಹಯಲೆಗೆ ಮಹ಴ ಮಹ಴
ಓಶಧಿ ಸೆೀಗೆ ತಮಹರಿಷಬಸತದತ ಸಹಖತ
ಗ್ಡಮೂಲಿಕೆಖಳು ಇತ್ಹಯದ ವಿ಴ರಖಳನತನ
ತಿಳಿಷಲತ ಩ರತ್ೆಯೀಔ಴ಹದ ಑ಂದತ ವಿಬಹಖ಴ೆೀ
ಏ಩ಹ್ಡಹಯತತು.
 ಆ ಹಿನನಲೆಯಲಿಲ ಇಲಿಲನ ಔತಯಯೆೀಟ್ರ್ ಆಗ್ದದ ಬಿ
ವಹಂತ಩಩ವೆಟ್ಟಟ ಅ಴ರತ ಷಹ಴್ಜನಿಔರಿಗೆ
ಉ಩ಯತಔು಴ಹದಂತ ದ ಔಂಟ್ಟರ ಅಂರ್ಡ
ಬಜಹರ್ ಮಡಿಸಿನ್ು ಎಂಬ ಩ುಷುಔ಴ನತನ
಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲಯದಂದಲೆೀ ಩ರಔಟ್ಟಸಿ
಩ರಚ್ಹರ ಭಹಡಿದರತ.

15. 15
 ಮ್್ೂಸಿಯಂ ಮ್ತಂದಿರ್ ರಸ್ೆುಗೆ ಆಗ 'ಸಿಡಿಿರೆ್ೀರ್ಡ'
ಎಂದತ ಹೆಸರಿತ್ತು. 1950ರ ಅರ್ಂತ್ರ ಕಸ್ುರಿ ಬಕ ರಸ್ೆು
ಎಂದತ ಮ್ರತ ನಕಮ್ಕರಣ ಮಕಡ್ಲಕಯಿತ್ತ.
 ಸಳೆಯ ಮೂಯಸಿಯಂಗೆ ಩ರತಿ ದನ ಬೆೀಟ್ಟ
ಕೊಡತತಿುದದ಴ರತ ಷಯಹಷರಿ ಐನೂರತ ಜನ ಇದದದತದ ಸೊಷ
ಔಟ್ಟಡಕೆಾ ಴ಗಹ್಴ಣೆಮಹದ ಅನಂತರ ಑ಂದತ
ಷಹವಿರಕೆಾ ಏರಿತತ.
 ಇಲಿಲನ ಎಲಹಲ ಴ಷತುಖಳು ಕಹಣಲತ
ಔತತೂಸಲಔರ಴ಹಗ್ದದ ಕಹರಣ ಷೆಳಿೀಯರತ 'ತಭಹಶೆ
ಬಂಖಲೆ' ಎಂದತ ಔಯೆಯತತಿುದದರತ.
 ಮ್ಹಿಳೆಯರತ ಹೆಚ್ಚಿಗೆ ಬಂದತ ನೆ್ೀಡ್ಲೆಂದತ ಴ಕರರ್ೆೆ ಒಂದತ
ದಿ಴ಸ ಮ್ಧ್ಕೂಹ್ಿ ಮ್ಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಮಕತ್ರ ಅ಴ರ್ಕವ಴ರ್ತಿ
1893ರಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿಸಿರ್ೆ್ಡ್ಲಕಯಿತ್ತ.

16. 16
 ಷಂಖರಸಹಲಯದಲಿಲನ ಶಿಲ಩ ವಿಧಹನದಲಿಲ ಗಹಂಧಹರದ ಫೌದಧ ಶಿಲ಩ಖಳು, ಸತುನೆೀ ವತಭಹನದ ದತಗಹ್,
ಷೂಯ್, ಴ೆೀಣತಗೊೀ಩ಹಲ, ಕಹಲಬೆೈರ಴, ಸಿಂಸ, ಲಲಹಟ್, ನಹಖನೃತಯ: ಩ಹವವ್ನಹಥ, ಕೊೀಣ ಮತತು
ಯೆಕೆಾಖಳುಳು ಔತದತಯೆ, ಎರಡನೆೀ ವತಭಹನದ ಎತಿುನ ಬಂಡಿಯ ಶಿಲ಩, ಉಭಹ ಮಸೆೀವವರ, ಬರಸಮ,
ಔತಫೆೀರ, ಸಹಖೂ ಇನಿನತರ ಶಿಲ಩ಖಳನತನ ಩ರದಶಿ್ಷಲಹಗ್ದತದ, ಶಿಲ಩ಖಳ ಬಗೆೆ ಅಧಯಯನ ಭಹಡತ಴
ಷಂವೆ ೀಧಔರಿಗೆ ಬಸಳ ಉ಩ಯತಔು಴ಹಗ್ದೆ.
 ಩ಹರಚಿೀನ ಕಹಲದ ಮಡಿಕೆಖಳು, ಆಯತಧಖಳು
ವಿಬಹಖದಲಿಲ ಕಡೆಖಳು, ಬಂದೂಔತಖಳು,
ಖತಂಡತಖಳು, ಖತಯಹಣಿಖಳು,ಔತಿುಖಳು,
ಉಕ್ಾನಔ಴ಚ್, ಶಿರಷಹಾಣ, ವಿವಿಧ ಚ್ಹಔತಖಳು
ಮತಿುತರ ಴ಷತುಖಳು ಩ರದಶಿ್ತ಴ಹಗ್಴ೆ.
಴ಸತು ಸಂಗರಹಕಲಯದಲ್ಲಿ ರ್ಕಣಬಹ್ತದಕದ ಴ಸತುಗಳು

17. 17
 ಩ುಯಹತತವ ವಿಬಹಖದಲಿಲ ಖಂಖರ ಕಹಲದ ಅತಔೂರತ ಷಹಮರಔ ಶಿಲೆ (ಕ್ರ.ವ.960), ಫೆೀಖೂರತ ವಿೀರಖಲತಲ
(ಕ್ರ.ವ.890), ದೊಡಡಸತಂಡಿ ವಹಷನ (ಕ್ರ.ವ.921), ಸನೊನಂದನೆೀ ವತಭಹನದ ದಹವರ಩ಹಲಔರ
ವಿಖರಸಖಳು, ಸಲಮಡಿ ವಹಷನ (ಕ್ರ.ವ.450), ವಿವಿಧ ಕಹಲದ ತ್ಹಮರ಩ಟ್, ದಹನವಹಷನಖಳು ಸಂಪಿಯ
ಭೂವೆ ೀಧನೆಯಲಿಲ ದೊಯೆತ ಩ುಯಹತನ ಴ಷತುಖಳು, ಩ಹರಚಿೀನ ಶಿಲಹಯತಖದ ಔಲಿಲನ ಆಯತಧಖಳು, ನ಴
ಶಿಲಹಯತಖದ ಆಯತಧಖಳು, ವಹಷನವಿರತ಴ ಬಭಹ್ ದೆೀವದ ಖಂಟೆ, ಮೊಸೆಂಜೊದಹಯೊೀನಲಿಲ ಸಿಕ್ಾದ
ವಿವಿಧ ಩ುಯಹತನ ಴ಷತುಖಳು, ಫೆಂಖಳೂರತ ಜಿಲೆಲ ಮಣೆೆ, ತರಬನಸಳಿು, ಆನೆೀಔಲ್ ಮತತು
ಸೊಷಕೊೀಟೆಖಳಲಿಲ ದೊಯೆತ ಩ಹರಚಿೀನ ಅ಴ವೆೀಶಖಳು, ಕೊಡಖತ, ಷಹ಴ನದತಖ್ ಬನ಴ಹಸಿಯ ಬೃಸತ
ಶಿಲಹಯತಖದ ಷಭಹಧಿಯಲಿಲ ದೊಯೆತ ಮಡಿಕೆಖಳು, ಆಯತಧಖಳು ಇನಿನತರ ಴ಷತುಖಳನತನ
ಷಂಗ್ರಷಲಹಗ್ದೆ.

18.  1964ರ಴ಯೆವಿಖೂ
ಷಂಖರಸಹಲಯ಴ನತನ ವಿೀಕ್ಷಿಷಲತ
಩ರ಴ೆೀವ ದರವಿರಲಿಲಲ
 1965ರಲಿಲ ಮಔಾಳಿಗೆ ಐದತ ಩ೆೈಷೆ,
಴ಯಷಾರಿಗೆ ಸತತು ಩ೆೈಷೆ ರಿೀತಿಯಲಿಲ
಩ರ಴ೆೀವ ದರ ಩ಹರರಂಭಗೊಂಡತ
ನಂತರ ಮಔಾಳಿಗೆ ಎರಡತ ರೂ , ಸಹಖತ
಴ಯಷಾರಿಗೆ ನಹಲತಾ ರೂಖಳಿಗೆ
ಸೆಚಿಾಷಲಹಯತತ.
ರ್ರ಴ೆೀವ ದರ
 ಩ರಷತುತ ಩ರ಴ೆೀವ ದರ ಈಖ ಮಔಾಳಿಗೆ
10ರೂ, ಴ಯಷಾರಿಗೆ 20ರೂ,
ಇರತತುದೆ.

19. ಆಡ್ಳಿತ್
 ಷಹ಴್ಜನಿಔರಿಗೆ ಉತುಮ ವೆೈಕ್ಷಣಿಔ ಕೆೀಂದರ಴ಹಗ್ದದ ಈ ಴ಷತು
ಷಂಖರಸಹಲಯ 1933ರ ಴ಯೆಗೆ ಷಕಹ್ರಿ ಉದಹಯನಖಳ
ಇಲಹಖ್ೆಗೆ ಑ಳ಩ಟ್ಟಟತತು.
 1934-59ರ಴ಯೆಗೆ ಡೆೈಯೆಔಟರ್ ಆಫ್ ಇಂಡಸಿರೀಸ್ ಅಂರ್ಡ
ಕಹಮಸ್್ ಇಲಹಖ್ೆಯ ಆಡಳಿತದಲಿಲತತು. 1960ರಿಂದ ಯಹಜಯ
಩ುಯಹತತವ ಇಲಹಖ್ೆಯ ಆಡಳಿತಕೆಾ ಑ಳ಩ಟ್ತಟ ಯಹಜಯ
಩ುಯಹತತವ ಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲಯ಴ಹಯತತ.
 ಔನಹ್ಟ್ಔ ಯಹಜಯ ಩ುಯಹತತವ ಇಲಹಖ್ೆಯತ
಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ಴ನತನ ನಿ಴್ಹಿಷತತುದೆ. ಇದತ ಩ುಯಹತತವ
ಮತತು ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯಖಳ ನಿದೆೀ್ವನಹಲಯದ ಅಡಿಯಲಿಲ
ಬರತತುದೆ. ಬಹರತದ 13 ನೆೀ ಸಣಕಹಷತ ಆಯೀಖ಴ು
ಷಹಮರಔಖಳ ಷಂರಕ್ಷಣೆ ಮತತು ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯಖಳ
ಅಭಿ಴ೃದಧಗಹಗ್ ಔನಹ್ಟ್ಔಕೆಾ 1 ವತಕೊೀಟ್ಟ ಅನತದಹನ಴ನತನ
ಮಂಜೂರತ ಭಹಡಿದೆ.
 ಫೆಂಖಳೂರಿನ ಸೃದಯ ಬಹಖದಲಿಲರತ಴ ಔಷೂುಫಹ್
ರಷೆುಯಲಿಲರತ಴ ಷಕಹ್ರಿ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ಴ನತನ ಷತಭಹರತ
150 ಴ಶ್ಖಳ ನಂತರ ನವಿೀಔರಣ ಭಹಡಲಹಖತತಿುದೆ.
19

20. ಴ಸತು ಸಂಗರಹಕಲದ ಹ್ಳೆಯ ಮ್ತ್ತು ರ್್ತ್ರ್ ಚ್ಚತ್ರ
 ಷಕಹ್ರಿ ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ
ಫೆಂಖಳೂರತ. ಈ ಚಿತರ಴ನತನ
ಲಹರ್ಡ್ ಔಜ್ನ್ ಷಂಖರಸದ
'ಮೈಷೂರ್ ಆಲಫಂನ
ಷೌ಴ೆನಿರ್'ನಿಂದ
ಷಂಖರಹಿಷಲಹಗ್ದೆ.
 ಫೆಂಖಳೂರತ ಷಕಹ್ರಿ
಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯದ ನೂತನ
ಚಿತರ. (2023)
20

21.  ಔನಹ್ಟ್ಔ ಴ಷತು ಷಂಖರಸಹಲಯ಴ು
ವಿವೆವೀವವರಯಯ ಕೆೈಗಹರಿಕಹ ಮತತು
ತ್ಹಂತಿರಔ ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ ಮತತು
಴ೆಂಔಟ್಩಩ ಆಟ್್ ಗಹಯಲರಿಯಂದ
ಷತತತು಴ರಿದದೆ.
 ಈ ಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯ಴ು ಔಷೂುಫಹ್
ರಷೆುಯಲಿಲ ಕೆೀಂದರದಲಿಲದೆ. ಮೂಯಸಿಯಂ
ಅನತನ 1877 ರಲಿಲ ನಿಯೀಕಹಲಸಿಔಲ್
಴ಹಷತುಶಿಲ಩ ವೆೈಲಿಯಲಿಲ ನಿಮ್ಷಲಹಗ್ದೆ.
 ಮತತು ಇದತ ಎರಡೂ ಬದಖಳಲಿಲ ಎರಡತ
ಪೀಟ್ಟ್ಕೊೀಖಳನತನ ಸೊಂದದೆ,
ಕೊರಿಂಥಿಯನ್ ಕಹಲಮೆಳು, ಴ೃತ್ಹುಕಹರದ
ಔಭಹನತಖಳು, ಇಳಿಜಹಯಹದ ಷೂರತ
ಮತತು ಩ರಮತಕ ಇಳಿಜಹಯಹದ ಩ಹಯರ಩ೆಟ್
ಗೊೀಡೆಖಳಿಂದ ನಿಮ್ಷಲಹಗ್ದೆ.
ಕಟ್ಟಡ್ದ ಴ಕಸತುಶಿಲಿ ವೆೈಲ್ಲ
21

22.  ನಿಯೀಕಹಲಸಿಔಲ್ ಆಕ್್ಟೆಔಾರ್ ಅನತನ
ಕೆಲವೊಮಮ ಕಹಲಸಿಔಲ್ ರಿ಴ೆೈ಴ಲ್
ಆಕ್್ಟೆಔಾರ್ ಎಂದತ ಔಯೆಯಲಹಖತತುದೆ.
 ಇದತ 18 ನೆೀ ವತಭಹನದ ಮಧಯಬಹಖದಲಿಲ
ಇಟ್ಲಿ ಮತತು ಪಹರನ್ುನಲಿಲ ಩ಹರರಂಭ಴ಹದ
ನಿಯೀಕಹಲಸಿಔಲ್ ಚ್ಳು಴ಳಿಯಂದ
ನಿಮ್ಷಲಹದ ಴ಹಷತುಶಿಲ಩ದ ವೆೈಲಿಮಹಗ್ದೆ.
 ಇದತ ಩ಹಶಿಾಭಹತಯ ಩ರ಩ಂಚ್ದ ಅತಯಂತ
಩ರಮತಕ಴ಹದ ಴ಹಷತುಶಿಲ಩ ವೆೈಲಿಖಳಲಿಲ
಑ಂದಹಯತತ.
22

23. 23
ಮೊದಲನೆೀ ವಿವವಯತದಧದಲ್ಲಿ ಬಳಸಲಕದ ಫೀಲ್ಡ್ ಗನ್

24.  ಫೆಂಖಳೂರಿನ ಷಕಹ್ರಿ ಮೂಯಸಿಯಂನಲಿಲರತ಴ ಖಣ಩ತಿ
ಶಿಲ಩.
 ಫೆಂಖಳೂರಿನ ಷಕಹ್ರಿ
಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯದಲಿಲರತ಴ ಭಹಸೆೀವವರಿ.
(ಸಿಾೀಲಿಂಖ ದೆೀ಴ತ್ೆಯ ರೂ಩)
24

25.  ಫೆಂಖಳೂರಿನ ಷಕಹ್ರಿ
಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯದಲಿಲ
ರತ಴ ಮೂರತ ಸಂತದ
ವಿೀರಖಲತಲ ಷಹಮರಔ.
 ಫೆಂಖಳೂರಿನ ಷಕಹ್ರಿ
಴ಷತುಷಂಖರಸಹಲಯದಲಿಲ
಑ಬಫ ಩ುರತಶ ಮತತು
ಮಹಿಳೆ, ಸಳಿುಯ ಜನರ
ಔಲಿಲನ ಔಲಹಔೃತಿ.
25

26. ಚ್ಚತ್ಕರ಴ಳಿಗಳು
26

27. ಮ್್ಲ ಹ್ಲ್ಲಿಡಿ ವಕಸರ್ದ ರ್ರತಿಕೃತಿ
 ಸಲಿಮಡಿ ಔನಹ್ಟ್ಔದ ಸಹಷನ ಜಿಲೆಲಯ
಑ಂದತ ಸಳಿು. ಕ್ರ. ವ. ೪೫೦ರ ಕಹಲದ,
ಔನನಡದ ಮೊಟ್ಟಮೊದಲ ವಹಷನ ಇದೆೀ
ಸಳಿುಯಲಿಲ ದೊರಕ್ತತ.
 ಹಿಟ್ತಟಖಲಿಲನಿಂದ ಕೆತಿುಸಿದ ಈ ವಹಷನ಴ನತನ
೧೯೩೦ರ ಷತಭಹರಿಗೆ ಩ತ್ೆುಸಚ್ಾಲಹಯತತ.
ಔದಂಬರ ಅರಷ ಕಹಔತಷೆ಴ಮ್ ಬಯೆಸಿದ
ವಹಷನ ಇದಹಗ್ದೆ.
27

28. 28

29. 29

30. ಴ಸತು ಸಂಗರಹಕಲಯದಲ್ಲಿರತ಴ ಆಟ್ಪ ಗಕೂಲರಿ
30

31. ಗರಂಥಋಣ ಹಕಗ್ ಉಲೆಿೀಖಗಳು
 g.com/search?q=government+museum+bangalore&qs
 www.bing.com/search?q=government+museum+b
31

32. G¥À¸ÀAºÁgÀ
PÀ£ÁðlPÀ ¸ÀPÁðj ªÀ¸ÀÄÛ ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀĪÀÅ ¨ÉAUÀ¼ÀÆj£À
ºÀÈzÀAiÀÄ ¨sÁUÀzÀ°èzÀÄÝ, F ¸ÀAUÀæºÁ®AiÀĪÀÅ ¥ÁæaãÀ PÁ®zÀ
£À²¹ºÉÆÃUÀÄwÛgÀĪÀ ºÀ®ªÁgÀÄ LwºÁ¹PÀ ªÀ¸ÀÄÛUÀ¼ÀÄ,
²¯ÉUÀ¼ÀÄ, ±Á¸À£ÀUÀ¼ÀÄ »ÃUÉ ªÀÄÄAvÁzÀªÀÅUÀ¼À£ÀÄß gÀQë¸ÀÄvÁÛ
CzÀ£ÀÄß EA¢£À ¦Ã½VAiÀÄÆ CzÀ£ÀÄß PÁtÄvÁÛ £ÀªÀÄä gÁdå
ªÀÄvÀÄÛ zÉñÀzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ ¸ÁªÀiÁfPÀ, zsÁ«ÄðPÀ ªÀÄvÀÄÛ
¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ£ÀÄß CjAiÀÄ®Ä ¸ÀºÀPÀj¸ÀÄwÛzÉ.
32

33. ಴ಂದನೆಗಳು
33