ಕರ್ನಾಟಕ ಜಲಿಯನ್ ವಾಲಾಬಾಗ್ ವಿದುರಾಶ್ವತ್ಥ ದುರಂತ

1. ಷರ್ಹಾರಿ ಩ರಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಹಲಜೇಜು ಸಹಾತರ್ಜ ೇತತರ ಇತಿಹಹಷ ವಿಭಹಗ
ಯಲಸಂಕ ಬಜಂ.೬೪
಩ತಿರರ್ಜ೪.೧ ಇತಿಹಹಷ ಮತುತ ಕಂ಩ಯೂಟಂಗ್
ನಿಯೇಜಿತ ರ್ಹಯಾ
ವಿಶಯ-ಕನಹಾಟಕ ಜಲಿಯನ್ ವಹಲಬಹಗ್ ವಿದುರಹವವತಥ ದುರಂತ
ಬಜಂಗಳೂರು ನಗರ ವಿವವವಿದಹೂಲಯ
ಮಹಗಾದವಾಕರು
ಪ್ರರ.ಡಹ. ಮಹಜೇಶ್‌
ಷಸ ಪ್ಹಾಧ್ಹಾ಩ಕರು
ಷರ್ಹಾರಿ ಩ಾಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಹಲಜೇಜು
ಸ್ಹಾತರ್ಜ ೇತತರ ವಿಭಹಗ ಯಲಸಂಕ
ಬಜಂ.೬೪
ಷಂಶಜ ೇಧನ ವಿದಹೂರ್ಥಾನಿ
ರಮೂ ಎನ್‌
ಎರಡನಜೇ ಴ಶಾ
ಇತಿಹಹಷ ವಿಭಹಗ
ಷರ್ಹಾರಿ ಩ಾಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಹಲಜೇಜು ಸ್ಹಾತರ್ಜ ೇತತರ
ಇತಿಹಹಷ ವಿಭಹಗ ಯಲಸಂಕ ಬಜಂ.೬೪

2. ವಿದಹೂರ್ಥಾಯ ದೃಢೇಕರಣ ಩ತರ
“ಕನಹಾಟಕ ಜಲಿಯನ್ ವಹಲಬಹಗ್ ವಿದುರಹವವತಥ ದುರಂತ” ಎಂಬ ಷಚಿತರ
಩ರಬಂಧ಴ನುಾ ರಮೂ ಆದ ನಹನು ಇತಿಹಹಷ ವಿಶಯದಲಿಿ ಎಂ ಎ ಩ದವಿಗಹಗಿ
ಇತಿಹಹಷ ಮತುತ ಕಂ಩ಯೂಟಂಗ್ ಩ತಿರರ್ಜಯ ಮೌಲೂಮಹ಩ನರ್ಹಾಗಿ ಬಜಂಗಳೂರು
ನಗರ ವಿವವವಿದಹೂಲಯರ್ಜಾ ಷಲಿಿಷು಴ ಪ್ರರ.ಡಹ. ಮಹಜೇಶ್‌
ಷಸ ಩ಹರಧಹೂ಩ಕರು
ಷರ್ಹಾರಿ ಩ರಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಹಲಜೇಜು ಸಹಾತರ್ಜ ೇತತರ ವಿಭಹಗ ಯಲಸಂಕ ಬಜಂ.೬೪,
ಇ಴ರ ಷಲಹಜ ಹಹಗ ಮಹಗಾದವಾನದಲಿಿ ಸಿದದ಩ಡಿಸಿದಜದೇನಜ.
ರಮೂ ಎನ್‌
ಎರಡನಜೇ ಴ಶಾ
ಇತಿಹಹಷ ವಿಭಹಗ
ಷರ್ಹಾರಿ ಩ಾಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಹಲಜೇಜು
ಸ್ಹಾತರ್ಜ ೇತತರ ಇತಿಹಹಷ ವಿಭಹಗ
ಯಲಸಂಕ ಬಜಂ.೬೪

3. ಮಹಗಾದವಾಕರ ಩ರಮಹಣ ಩ತರ
“ಕನಹಾಟಕ ಜಲಿಯನ್ ವಹಲಬಹಗ್ ವಿದುರಹವವತಥ ದುರಂತ” ಎಂಬ ಷಚಿತರ
಩ರಬಂಧ಴ನುಾ ರಮೂ ಆದ ನಹನು ಇತಿಹಹಷ ವಿಶಯದಲಿಿ ಎಂ ಎ ಩ದವಿಗಹಗಿ
ಇತಿಹಹಷ ಮತುತ ಕಂ಩ಯೂಟಂಗ್ ಩ತಿರರ್ಜಯ ಮೌಲೂಮಹ಩ನರ್ಹಾಗಿ ಬಜಂಗಳೂರು
ನಗರ ವಿವವವಿದಹೂಲಯರ್ಜಾ ಷಲಿಿಷು಴, ನನಾ ಮಹಗಾದವಾನದಲಿಿ ಸಿದದ಩ಡಿಸಿದಹದರಜ.
ಪ್ರರ.ಡಹ. ಮಹಜೇಶ್‌
ಷಸ ಪ್ಹಾಧ್ಹಾ಩ಕರು
ಷರ್ಹಾರಿ ಩ಾಥಮ ದರ್ಜಾ ರ್ಹಲಜೇಜು
ಸ್ಹಾತರ್ಜ ೇತತರ ವಿಭಹಗ
ಯಲಸಂಕ ಬಜಂ.೬೪

4. ¦ÃpPÉ
 ಭಹರತ಴ು ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÀÄÝ ೧೯೪೭ DUÀ¸ïÖ 15gÀAzÀÄ DzÀgÉ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÁ¢
¸ÀÄUÀªÀĪÁVgÀzÉ ºÀ®ªÁgÀÄ PÀ»WÀl£ÉUÀ¼À £ÀAvÀgÀªÁV ¸ÁévÀAvÀæöå ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. DzÀgÀಲಿಿ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV
£É£À¦UÉ ಬgÀĪÀ WÀl£É 1919gÀಲಿಿ ©ænµï ¸ÀPÁðgÀ eÁjUÉ vÀAzÀ gË®vÀPÁ¬ÄzÉAiÀÄ «gÀÄzÀÝ 1919
gÀAzÀÄ ¥ÀAeÁ©£À dಲಿAiÀÄ£ï ವಹಲಬಹಗಿನಲಿಿ ಷಭಜ ¸ÉÃj ¥Àæwಭl£ÉAiÀÄಲಿಿ ¥Á¯ÉÆÎArzÀÝ d£ÀgÀ ªÉÄïÉ
UÀÄA¦£À ¸ÀÄjªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄj¹ ¸Á«gÁgÀÄ d£ÀgÀ£ÀÄß ºÀvÉåªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EA¢UÀÆ PÀÆqÀ F WÀl£É
EwºÁ¸ÀzÀಲಿಿ MAzÀÄ PÀ¥ÀÄà ZÀÄPÉÌAiÀiÁV G½zÀÄPÉÆArzÉ. EAvÀºÀ ºÀ®ªÁgÀÄ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ 1600
rಸಜಂಬgï 31jAzÀ 1947 DUÀ¸ïÖ 15 gÀªÀgÉUÉ EAvÀºÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÉÆÃqÀಬºÀÄzÁVzÉ.
 ºÁUÁV £ÁªÀÅ «zÀÄgÁವವvÀÜ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ JgÀqÀ£Éà dಲಿAiÀÄ£ï ªÁ¯ÁಬಹUï
JAzÀÄ PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.


5. «zÀÄgÁವವvÀÜ
PÉëÃvÀæzÀ ¥ÀjZÀAiÀÄ
 ಭಹgÀvÀ zÉÃವªÀÅ ¥Á«vÀævÉAiÀÄಲಿಿ ¸ÀA¸ÀÌøw ªÀÄvÀÄÛ EwºÁ¸ÀzÀಲಿಿ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß CA¢¤AzÀ®Æ
ಬಜ¼É¹PÉÆAqÀÄ ಬA¢zÉ. £ÀªÀÄä ಭಹgÀvÀ zÉÃವzÀಲಿಿ PÁtಬgÀĪÀ ¥ÀÄgÁvÀ£À PÀlÖqÀUÀ¼ÀÄ ¸ËzsÀUÀ¼ÀÄ, PÉÆÃmÉ, ªÀĺÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ,
¥ÀÄtåPÉëÃvÀæUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ ªÀÄvÁåªÀ zÉÃವzÀಲಿಿAiÀÄÆ ¸ÀºÁ E®èªÉAzÀgÀÆ vÀ¥ÁàUÀ¯ÁgÀzÀÄ. KPÉAzÀgÉ F £ÀªÀÄä ಭಹgÀvÀ
zÉÃವದಲಿಿ£À ¥ÀæwAiÉÆAzÀÄ ¥ÀÄtåPÉëÃvÀæªÀÅ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ªÉÊ«zsÀåvÉAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢zÉ. »AzÀÆ ¸ÀA¸ÀÌøwAiÀÄ G½«UÉ EzÉÃ
PÁgÀtªÁVzÉ.
 F ¥ÀÄtå PÉëÃvÀæªÀÅ PÀ£ÁðlPÀ gÁdåzÀ PÉÆïÁgÀ f¯Éè ¥Àæ¸ÀÄÛvÀ (aPÀÌಬ¼Áî¥ÀÄgÀ f¯Éè)
UËj©zÀ£ÀÆgÀÄ vÁ®ÆèQ£À GvÀÛgÀ ¦£ÁQ¤ £À¢AiÀÄ zÀಡದಲಿಿgÀĪÀ ‚²æà «zÀÄgÁವವvÀÜ‛ JAಬ PÉëÃvÀæ CvÀÛ DAzÀæPÀÆÌ EvÀÛ
PÀ£ÁðlPÀPÀÆÌ vÀ£Àß ¥ÀæಭಹªÀªÀ£ÀÄß ©ÃjPÉÆAqÀÄ zÀPÀët ಭಹgÀvÀzÀzÀಲಿಿAiÉÄà ¥Àæ¹¢ÝAiÀiÁzÀ PÉëÃvÀæªÁVzÉ. F PÉëÃvÀæªÀÅ
ಬಜAUÀ¼ÀÆj¤AzÀ ºÉÊzÀgÁಬಹ¢UÉ ºÉÆÃUÀĪÀ ªÀiÁUÀðzÀಲಿಿ EzÀÄÝ »AzÀÆ¥ÀÄgÀ ºÁUÀÆ UËj©zÀ£ÀÆgÀÄUÀ¼À ªÀÄzsÉå EzÉ.

6. dಲಿAiÀÄ£ï ªÁ¯ÁಬಹUï ºÀvÁåPÀAqÀzÀ PÀÄjvÀÄ ¥ÀjZÀAiÀÄ
 ಭಹgÀvÀªÀÅ ¸ÁévÀAvÀæöåªÀ£ÀÄß ¥ÀqÉ¢zÀÄÝ ೧೯೪೭ DUÀ¸ïÖ ೧೫ gÀAzÀÄ DzÀgÉ ¸ÁévÀAvÀæöå ºÁ¢ ¸ÀÄUÀªÀĪÁVgÀzÉ ºÀ®ªÁgÀÄ
PÀ»WÀl£ÉUÀ¼À £ÀAvÀgÀªÁV ¸ÁévÀAvÀæöå ¥ÀqÉAiÀįÁVzÉ. DzÀgÀಲಿಿ ¥ÀæªÀÄÄRªÁV £É£À¦UÉ ಬgÀĪÀ WÀl£É 1919gÀಲಿಿ
©ænµï ¸ÀPÁðgÀ eÁjUÉ vÀAzÀ gË®vÀPÁ¬ÄzÉAiÀÄ «gÀÄzÀÝ 1919 gÀAzÀÄ ¥ÀAeÁ©£À dಲಿAiÀÄ£ï ªÁ®ಬಹV£Àಲಿಿ ಷಭಜ
¸ÉÃj ¥Àæwಭl£ÉAiÀÄಲಿಿ ¥Á¯ÉÆÎArzÀÝ d£ÀgÀ ªÉÄÃ¯É UÀÄA¦£À ¸ÀÄjªÀļÉAiÀÄ£ÀÄß ¸ÀÄj¹ ¸Á«gÁgÀÄ d£ÀgÀ£ÀÄß
ºÀvÉåªÀiÁqÀ¯Á¬ÄvÀÄ. EA¢UÀÆ PÀÆqÀ F WÀl£É EwºÁ¸ÀzÀಲಿಿ MAzÀÄ PÀ¥ÀÄà ZÀÄPÉÌAiÀiÁV G½zÀÄPÉÆArzÉ. EAvÀºÀ
ºÀ®ªÁgÀÄ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß £ÁªÀÅ 1600 r¸ÉAಬgï 31jAzÀ 1947 DUÀ¸ïÖ 15 gÀªÀgÉUÉ EAvÀºÀ WÀl£ÉUÀ¼À£ÀÄß
£ÉÆÃqÀಬºÀÄzÁVzÉ.
 ºÁUÁV £ÁªÀÅ «zÀÄgÁವವvÀÜ WÀl£ÉAiÀÄ£ÀÄß PÀ£ÁðlPÀzÀ JgÀqÀ£Éà dಲಿAiÀÄ£ï ªÁಲಬಹUï JAzÀÄ
PÀgÉAiÀįÁUÀÄvÀÛzÉ.

7. ಕನಹಾಟಕ ಜಲಿಯನ್ ವಹಲಬಹಗ್
ವಿದುರಹವವತಥ

 «zÀÄgÁವವvÀÜ UÁæªÀĪÀ£ÀÄß gÁ¶ÖçÃAiÀÄ ¸ÁévÀAvÀæöå ZÀ¼ÀĪÀ½AiÀÄ EwºÁ¸ÀzÀ ¥ÀÄlUÀ¼Àಲಿಿ ‘PÀ£ÁðlPÀzÀ
dಲಿAiÀÄ£ïªÁ¯ÁಬಹUï’ JAzÉà UÀÄgÀÄw¸À¯ÁUÀÄvÀÛzÉ. ¥ÀAeÁ©£À CªÀÄÈvÀ¸ÀgÀzÀ dಲಿAiÀÄ£ïªÁಲಬಹUï ªÉÄÊzÁ£ÀzÀಲಿಿ
£ÀqÉzÀAvÀºÀÄzÉà MAzÀÄ ºÀÈzÀAiÀÄ«zÁæºÀPÀ WÀl£É 1938 gÀ K¦æ¯ï 25gÀAzÀÄ «zÀÄgÁವವvÀÜzÀಲಿಿ £ÀqɬÄvÀÄ.
zsÀéd¸ÀvÁåUÀæºÀPÉÌAzÀÄ £ÉgÉ¢zÀÝ d£ÀgÀ ಮೇ¯É ¥ÉÆÃಲಿ¸ÀgÀÄ UÀÄAqÀÄ ºÁj¹ ¸ÀĪÀiÁgÀÄ 32d£ÀgÀ zÀÄgÀAvÀ ¸Á«UÉ
PÁgÀtgÁVzÀÝgÀÄ. F WÀl£É £ÀAvÀgÀ Erà ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀಲಿಿ ZÀ¼ÀªÀ½AiÀÄ ¢PÉÌ ಬzÀ¯Á¬ÄvÀÄ. 1939 gÀಲಿಿ ªÉÄʸÀÆgÀÄ
PÁAUÉæ¸ï£À JgÀqÀ£Éà C¢üªÉÃವ£À «zÀÄgÁವವvÀÜzÀಲಿಿAiÉÄà £ÀqɬÄvÀÄ. EzÀÄ Cಭ vÀ¥ÀƪÀð AiÀÄವ¸Àì£ÀÆß dªÁಬಹದj
¸ÀPÁðgÀPÁÌV ªÉÄʸÀÆgÀÄ ¸ÀA¸ÁܤPÀ ¸ÀPÁðgÀzÀ ªÉÄÃ¯É MvÀÛqÀªÀ£ÀÆß ºÁQvÀÄ. CಲಿಿAzÀ ªÀÄÄAzÉ dªÁಬಹದj ¸ÀPÁðgÀPÁÌV
£ÀqÉzÀ ºÉÆÃgÁlUÀ¼ÀÄ wêÀæUÉÆAqÀªÀÅ. ¸ÀA¸ÁÜ£ÀzÀಲಿಿ d£ÀeÁUÀÈw ºÉZÁѬÄvÀÄ. ªÀÄÄA¢£À J¯Áè ºÉÆÃgÁlUÀ½UÉ EzÀÄ
¸ÀÆáwðAiÀÄ ¸É¯ÉAiÀiÁV ¥Àjt«Ä¹vÀÄ. PÀ£ÁðlPÀ ¸ÁévÀAvÀæöå ZÀ¼ÀªÀ½ಯಲಿಿ ªÀĺÀvÀé¥ÀÆtðªÉ¤¹zÀ «zÀÄgÁವವvÀÜ
zsÀéd¸ÀvÁåUÀæºÀ ªÀÄvÀÄÛ ºÀvÁåPÁAqÀPÉÌ »£É߯ÉAiÀiÁV PÉ®¸ÀªÀiÁrzÀ ºÀ®ªÁgÀÄ CAವUÀ½ªÉ.


8. «zÀÄರಹವವvÀÜ ದುರಂತದ ಩ರಿಣಹಮಗಳು
 ತಹಯಿನಹಡು ನ಴ಜಿೇ಴ನ ಮತುತ ಗಹಂಧಿ಩ತಿರರ್ಜಗಳನುಾ ನಿಿ಼ಷಜೇದಿಸಿ ಕ಩ುು಩ಟಿಗಜ ಸಜೇರಿ ಸಜನಹಾಗಜಾ ಗುರಿಯಹಗಿದದ
ವಿವವಕನಹ೯ಟಕ ಮುಂತಹದ ಕನಾಡ ಩ತಿರರ್ಜಗಳನುಾ ನಿಿ಼ಷಜೇದಿಸಿ ಏಪ್ರರಲ್‌ ೨೯ ರಂದು ಷರ್ಹ೯ರ಴ು ಆಜ್ಞಜ ಹಜ ರಡಿಸಿತು.
 ಗಹರಮದ ಷುತುತ ಕ಩ುೂ ವಿಧಿಸಿ ಲಹೂನಾರ್‌ಮತುತ ಮಿಲಿಟರಿಯನುಾ ನಿಯೇಜಿಷಲಹಯಿತು ಐಜಿಪ್ರಯ಴ರು ಸಳ್ಳಿಗಳ
ಮೇಲಜ ಩ುೂನಿಟವ್‌ಟ್ಹೂಕ್ಸಾ‌ಎಂಬ ದಂಡದ ತಜರಿಗಜ ವಿಧಿಸಿದರು
 ಷಂಸಹಥನದಹದೂಂತ ಈ ಘಟನಜಯ ಬಗಜೆ ತಿೇ಴ರ ಩ರತಿಭಟನಜಗಳು ನಡಜದ಴ು.

9. CವವvÀܪÀÈPÀë »£É߯É
 CzÉà jÃwAiÀiÁV MAzÀÄ ¥ÀæªÀÄÄR ¸ÀܼÀªÀ£ÀÄß £ÉÆÃqÀĪÀÅzÁzÀgÉà £ÀªÀÄä
PÀ£ÁðlPÀzÀಲಿಿ ಬgÀĪÀ ‚«zÀÄgÁವವvÀÜ‛ PÉëÃvÀæ PÀ£ÀßqÀ £Ár£À°è EgÀ¯ÁgÀ£ÀÄ. F
PÉëÃvÀæªÀÅ ಭPÀÛgÀ C©üಶಿUÀ¼À£ÀÄß £ÉgÀªÉÃj¸ÀĪÀÅzÀgÀಲಿಿ F PÀಲಿAiÀÄÄUÀzÀ
D¢¬ÄAzÀ®Æ vÀ£ÀßzÉà DzÀ ZÁjvÀæöåªÀ£ÀÄß G½¹PÉÆAqÀÄ ಹಜ A¢zÉ.
 F «zÀÄgÁವವvÀÜ ¥ÀÄtå PÉëÃvÀæªÀÅ GvÀÛgÀ ¦£ÁQ¤ JAದು £À¢AiÀÄ
zÀqÀzÀಲಿಿ ¤«ÄðvÀ ªÀÈPÀëªÀÅ zÁé¥ÀgÀ AiÀÄÄUÀzÀ CAvÀåzÀ°è ²æà ªÉÄÊwæÃAiÀÄ
ªÀĺÁIĶAiÀĪÀjAzÀ ¥Àæwಷಹಿ¦¸À®ànÖzÁÝV ªÀÄvÀÄÛ «zsÀÄgÀ¤AzÀ ¸Éë¸À®àlÖ
ªÀÈPÀëªÁzÀÄzÀjAzÀ F PÉëÃvÀæPÉÌ «zsÀÄgÀ£À ºÉ¸ÀgÉà agÀಸಹಥ¬ÄAiÀiÁV ¤AwzÉ. F
PÉëÃvÀæªÀÅ wæªÀÄÆwðUÀ¼ÁzÀ ²æà ಬರºÀä, «µÀÄÚ ªÀÄvÀÄÛ ªÀĺÉÃಶಜವೇgÀ
¸ÀAUÀªÀĪÁVzÀÄÝ, ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ SÁåwAiÀÄ£ÀÄß UÀ½¹zÉ.
 F PÉëÃvÀæªÀÅ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ ¸ËAzÀAiÀÄð vÁtªÁVzÀÄÝ EಲಿಿAiÀÄ ¥ÀæPÀÈwAiÀÄ
¸ÉÆಬUÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼À £ÉgÀ¼ÀÄ, ªÀÄvÀÄÛ vÀA¥ÁzÀ UÁ½AiÀÄÄ EಲಿಿUÉ ಬgÀĪÀ
AiÀiÁwæPÀjUÉ DºÁèzÀಕರªÁVzÉ. EಲಿಿAiÀÄ ²æà CವವvÀÜ ªÀÈvÀÛªÀÅ zÁé¥ÀgÀAiÀÄÄUÀzÀ
PÁ®zÁÝVzÀÄÝ EzÀÄ ¸Á«gÁgÀÄ ªÀµÀðzÀ ZÀjvÉæAiÀÄ£ÀÄß ºÉÆA¢gÀÄvÀÛzÉ.
 ಅವವvÀÜ ªÀÈPÀëªÀÅ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ CvÀåAvÀ ºÀ¼ÉAiÀÄ ªÀÄgÀUÀ¼Àಲಿಿ MAzÁV SÁåw
¥ÀqÉ¢zÉ. Eಲಿಿ ¥Àæwಷಹಿ಩ನಜ ªÀiÁrgÀĪÀ ¸Á«gÁgÀÄ £ÁUÀgÀPÀ®ÄèUÀ¼ÀÄ ¥Àæ¥ÀAZÀzÀ
E£ÁåªÀ ಭಹಗzÀ®Æè MAzÀÄ ªÀÄgÀzÀ PɼÀUÉ EµÀÄÖ ¸ÀtÚ ¸ÀÄAzÀgÀ «UÀæºÀUÀ¼À£ÀÄß
MAzÉà PÀqÉ ¥Àæwಷಹಿ಩ನಜ ªÀiÁrgÀĪÀÅzÀÄ PÀAqÀÄಬgÀĪÀÅ¢®è.

10. £ÁUÀ¥ÀæwµÁÖ¥À£É:-
 ªÀÄPÀ̼ÁUÀzÉà EgÀĪÀ zÀA¥ÀwUÀ½UÉ EzÀÄ CvÀåAvÀ
¥Àæವ¸ÀÛªÁzÀ ಶಜರೇಶಿ¸ÁÜ£À. zÉêÀ¸ÁÜ£ÀzÀ EPÉÌ®UÀ¼Àಲಿಿ
¸ÀºÀ¸ÁægÀÄ £ÁUÀ¥Àà£À ²¯ÁªÀÄÆwðUÀ¼ÀÄ vÀÄA©ªÉ MAzÀÄ
PÁ®zÀಲಿಿ F £ÁUÀ¥Àà£À ªÀÄÆwðUÀ¼É¯Áè «ಶಹ®ªÁzÀ
CವವvÀÜ ªÀÈPÀëzÀ CrಯಲಿಿAiÉÄà ¥Àæwಷಹಿ಩ನಜ
ªÀiÁqÀ¯ÁVvÀÄÛ. DzÀgÉ 2001 gÀಲಿಿ zÀÄzÉÊðªÀ¢AzÀ F
ªÀÈPÀë £É®PÉÌ PÀĹzÀÄ ©zÀÄÝ Cಲಿಿ£À ºÀ®ªÁgÀÄ,
£ÁUÀgÀPÀಲಿಿUÉ PÀÈw MzÀV¹ «µÀAiÀÄ ¤dPÀÆÌ
zÀÄgÀzÀȵÀÖPÀgÀ..
 £ÁUÀzÉÆõÀ EzÀݪÀjUÉ ¥ÀjºÁgÀªÁUÀÄvÀÛzÉ.
ಭರ್ಹತದಿUÀ¼ÀÄ vÀªÀÄä zÉÆõÀ ¤ªÁgÀuÉUÉ £ÁUÀ¥ÀæwµÁÖ¥À£É
ªÀiÁr £ÁUÀ¥ÀæwµÁÖ¥À£É ಮಹಡಲಹಗುತತದಜ.

11. ಗರಂಥಹಋಣ
1. ಕನಹ೯ಟಕ ಜಲಿಯನ್‌ವಹಲಹಬಹಗ್‌ವಿದುರಹವವತಥ - ಡಿ.ಸ್ಮಿತಹ ರಜಡಿಿ
ಪ್ರಾ.ಬಿ. ಗಂಗಹಧರಮ ತಿ೯
1. ಮೈಷ ರು ಷಂಸ್ಹಥನದ ಸ್ಹವತಂತಾಯ ಚಳು಴ಳಿ - ವಿೇರತ಩ಪ ರ್ಜ.
2. ಶಿ಴಩ುರ ರಹಶರಕ ಟ ಷು಴ಣಜ ೇತಸ಴ ರ್ಜೈಪಿಡಿ – ‌ ಜ಴ರ಩ಪ ಗೌಡ ಪಿ. ಎನ್
3. ಷತಹಾಗಾಹಿಗಳ ಷಂದವ೯ನ - ಪ್ರಾೇ. ಲಿಂಗಯಾ .ಡಿ