potensi dan halangan bentuk mukabumi terhadap kegiatan manusia

1. UNIT 7 : POTENSI DAN HALANGAN
BENTUK MUKA BUMI TERHADAP
KEGIATAN MANUSIA
By mrrem

2. OBJEKTIF
Dalam unit ini anda akan dapat :
- Memahami potensi bentuk muka bumi terhadap kegiatan manusia
- Membandingkan dan membezakan pentingnya pelbagai bentuk muka
bumi terhadap kegiatan manusia antara Malaysia dan negara lain
- Memahami halangan bentuk muka bumi terhadap kegiatan manusia

3. Negara kita mempunyai kawasan tanah tinggi yang nyaman suasananya, tanah pamah yang subur,
pantai yang indah dan sungai-sungai yang banyak membekalkan air sepanjang tahun. Bentuk-
bentuk muka bumi ini mempunyai potensi yang baik serta dapat dimajukan untuk mendatangkan
manfaat kepada hidup kita. Namun, ada juga yang menjadi halangan terhadap kegiatan kita. Kita
akan mengkaji semua potensi dan halangan itu dalam unit ini.
Keadaan di Tanah Tinggi Cameron, bergunung-ganang namun sesuai
dijalankan pelbagai aktiviti manusia

4. Potensi Kawasan Tanah Tinggi
Empangan Temengor yang dibina untuk menjana kuasa hidroelektrik

5. Sungai yang mengalir deras di bahagian hulunya sesuai digunakan untuk
menjana kuasa hidroelektrk. Di sepanjang bahagian hulu Sungai Perak dibina
empangan bagi tujuan ini. Contohnya, Empangan Chenderoh, Empangan
Kenering, Empangan Bersia dan Empangan Temengor.
Sungai-sungai lain turut mempunyai potensi untuk penjanaan kuasa elektrik.
Empangan Murum dibina di Sungai Rajang (30 kilometer dari tapak
Empangan Bakun). Pembinaan tiga buah empangan di Tekai, Telom dan
Maran di sepanjang Sungai Pahang akan menambahkan bekalan elektrik.

6. Tanah Tinggi Cameron di Pahang dan Kundasangg di Sabah adalah contoh tanah tinggi
yang dimajukan untuk kegiatan pertanian. Teh dan tanaman hawa sederhana sesuai
ditanam di sini. Di kawasan tanah tinggi lain, yang mempunyai suhu dan keadaan yang
sama seperti di kedua-dua tempat ini berpotensi juga untuk dimajukan. Kawasan ini
mungkin perlu dibuat teres dan diratakan terlebih dahulu untuk dijadikan kawasan
pertanian

7. Selain potensi pertanian, kawasan tanah tinggi mempunyai potensi untuk dimajukan
sebagai pusat rekreasi dan eko-pelancongan. Tanah Tinggi Cameron, Bukit Fraser dan
Tanah Tinggi Genting adalah beberapa contoh pusat pelancongan yang terkenal di negara
kita. Pembinaan taman rekreasi ala Perancis di Bukit Tinggi, Pahang pada tahun 2001
menunjukkan bahawa masih ada kawasan tanah tinggi yang berpotensi untuk dimajukan
sebagai kawasan pusat rekreasi dan pelancongan
Tempat peranginan di Bukit Tinggi, Pahang

8. Gua batu kapur di kawasan tanah tinggi mempunyai ciri yang istimewa, misalnya bentuk
stalaktit dan stalagmitnya yang unik. Gua Niah dan sistem gua di Gunung Mulu, Sarawak,
Gua Gomantang di Sabah dan Batu Caves adalah gua yang sering dikunjungi pelancong.
Gua batu kapur yang lain, khususnya di Gua Musang, Kelantan mempunyai potensi yang
baik untuk dimajukan sebagai pusat pelancongan.

10. Kawasan tanah tinggi yang kurang daripada 1200 meter diliputi hutan hujan tropika.
Hutan hujan tropika berpotensi dijadikan kawasan pembalakan kayu yang bernilai tinggi
seperti cengal, meranti, keruing dan merbau

12. Potensi kawasan Tanah Pamah
Dalam unit 6, kita mengetahui kepentingan kawasan tanah pamah di negara kia. Negara
kita mempunyai kawasan tanah pamah yang luas dan potensi untuk dimajukan sebagai
kawasan petempataan, perindustrian, jaringan pengangkutan dan pertanian.
Penduduk Malaysia semakin bertambah. Lebih banyak kawasan tanah pamah
yang perlu dimajukan untuk manampung pertambahan penduduk ini. Putrajaya dan
Cyberjaya adalah dua contoh tanah pamah yang baru dimajukan. Kawasan ini
mempunyai potensi yang baik untuk dibangunkan sebagai pusat pentadbiran negara dan
petempatan yang baru. Jaringan pengangkutan serta rangkaian jalan raya yang dibina di
kawasan tersebut akan menjadikan kawasan di sekitarnya turut berpotensi untuk
dimajukan. Contohnya pembinaan kawasan perindustrian baru

13. Kawasan dataran dan delta sungai yang subur dengan tanih aluvium berpotensi untuk
dijadikan kawasan pertanian. Dataran Kedah merupakan kawasan penanaman padi.
Dataran dan tanah beralun yang bersaliran baik sesuai untuk penanaman getah dan
kelapa sawit. Contohnya getah ditanam di Selangor, Johor, sekitar Sri Aman dan Sandakan.
Kelapa sawit ditanam sekitar Labis, Kluang dan Segi Tiga Jengka.
Penanaman padi di Dataran Kedah

14. Kawasan bekas lombong juga mempunyai potensi untuk dijadikan kawasan pertanian dan
penternakan ikan air tawar. Contohnya kawasan bekas lombong di sekitar Ipoh yang ditebus
guna sebagai kawasan kebun sayur, buah-buahan dan dijadikan kawasan ternakan ikan.

16. Potensi Kawasan Pinggir Laut
Kawasan pinggir laut Malaysia mempunyai pantai berpasir yang indah.
Contohnya, Pantai Cahaya Bulan, Desaru dan Cherating. Ciri yang menarik ini
menjadikan kawasan ini sebagai tumpuan utama kegiatan rekreasi dan
pelancongan. Hotel bertaraf antarabangsa telah dibina di kawasan ini untuk
menggalakkan industri pelancongan.

17. Kawasan di sepanjang pinggir pantai mempunyai potensi untuk dibina pelabuhan.
Pelabuhan Klang dan Pelabuhan Pulau Pinang yang menghadap ke Selat Melaka adalah
antara pelabuhan bertaraf antarabangsa di Malaysia. Pelabuhan Tanjung Pelepas dan
Pelabuhan Kuching penting juga untuk kegiatan perdagangan antaraban

18. Perikanan menjadi sumber ekonomi yang penting bagi penduduk di sepanjang pinggir
pantai dan di pulau-pulau. Laut menjadi sumber bekalan ikan yang utama. Oleh itu,
banyak pelabuhan perikanan yang dibina di sepanjang pinggir laut Malaysia. Contohnya
ialah Tanjung Dawai, Kuala Besut, Chendering, Pulau Ketam, Pulau Pangkor, Mersing,
Sedili, Bintulu dan Sandakan

20. Potensi Saliran
Malaysia mempunyai sistem saliran yang luas. Di Semenanjung Malaysia terdapat lebih
100 batang sungai. Di Sabah dan Sarawak pula terdapat 50 batang sungai. Sungai di
Malaysia membekalkan 97% keperluan air negara untuk kegunaan domestik, pertanian,
dan perindustrian. Kira-kira 3% keperluan air diperoleh daripada air bawah tanah.
Malaysia mempunyai 63 empangan yang boleh menakung air sebanyak 25 bilion mᶟ
(meter padu). Pada tahun 2000 sebanyak 15.2 bilion mᶟ air diperlukan untuk pengairan,
kegunaan domestik dan perindustrian. Sungai-sungai itu dijangka dapat memenuhi
permintaan air yang dianggarkan akan mencapai 20 bilion mᶟ pada tahun 2020. Di
Malaysia masih banyak terdapat sungai yang dapat diempang untuk membekalkan air dan
kuasa elektrik

21. Permintaan penggunaan air di Malaysia (billion mᶟ)
Sungai di Malaysia mempunyai potensi tinggi untuk dimajukan sebagai pusat eko-
pelancongan. Contohnya ialah aktiviti membawa pelancongan menyusur sungai dengan bot
dari Kuala Jengai ke Kuala Sungai Ceralak di Terengganu. Sungai-sungai di negeri lain dapat
juga dimajukan untuk kegiatan eko-pelancongan seperti ini.
Kemudahan sukan air dapat menarik pelancong. Jeram Pelagus di sepanjang Sungai
Rajang mempunyai potensi yang baik untuk dimajukan sebagai pusat rekreasi dan eko-
pelancongan. Selain itu, sungai mempunyai potensi dijadikan tempat penternakan ikan air
tawar, kerang dan udang. Contohnya di Tanjung Dawai, Kedah.

23. Bentuk Muka Bumi sebagai Halangan
terhadap Kegiatan Manusia
Ada kalanya, kawasan tanah tinggi dan sungai menjadi penghalang kepada kegiatan
manusia. Kawasan tanah tinggi yang bercerun curam sukar untuk dibina petempatan.
Sungai yang beraliran deras pula sukar untuk pengangkutan.
Kebanyakan petempatan di Malaysia dibina di kawasan tanah yang rendah atau
yang telah diratakan. Bagi pembinaan petempatan di kawasan tanah tinggi dan di
kawasan kaki bukit, kerja-kerja pembinaan di sini memang sukar dijalankan. Contohnya,
kawasan Bukit Fraser(1305 m) dan Tanah Tinggi Cameron (1711 m) adalah kawasan
tanah tinggi. Terdapat cerun-cerunnya yang terlalau curam untuk pembangunan.
Penebangan pokok di cerun bukit bagi pembinaan pula akan mendedahkan permukaan
bumi kepada hakisan. Gelongsoran tanah juga mudah berlaku di kawasan tersebut,
terutamanya ketika musim hujan.

24. jika pembinaan perlu dijalankan di kawasan cerun curam, langkah pertama yang perlu
dilakukan ialah merendahkan dan meratakan kawasan tersebut. Ini akan memudahkan
pembinaan. Cerun bukit perlu dipotong menjadi teres yang lebar untuk mengurangkan
kadar kecerunan. Dengan ini, cerun yang curam dan sukar direndahkan dapat dijadikan
tapak untuk pembinaan rumah. Selain itu, asas yang kukuh perlu dibina untuk
memastikan rumah tidak runtuh. Lihat Foto , rumah ini dibina di atas tiang konkrit yang
kukuh.

25. Kebanyakan kondominium dibina di atas cerun bukit. Contohnya kondominium di Bukit
Antarabangsa, Kuala Lumpur. Lihat Foto Kajian yang teliti dan teknologi moden digunakan
untuk memastikan bangunan selamat diduduki. Walaupun kos pembinaan rumah di atas
cerun bukit sangat tinggi, namun masih terdapat orang yang suka membina rumah di atas
bukit atau berhampiran dengan cerun curam. Mungkin mereka suka akan pemandangan
yang indah yang dapat dilihat dari aras ini.
Kondominium di Bukit Antarabangsa

27. PERBANDINGAN KEPENTINGAN PELBAGAI BENTUK MUKA BUMI MALAYSIA
DENGAN NEGARA LUAR