De goedkeuring die de koning aan Amedeo ex post verleend heeft, mist uiteraard elke grondwettelijke geldigheid. De goedkeuring werd immers na het huwelijk verleend (in plaats van op voorhand zoals het hoort). Er werd ook geen toestemming aan de Verenigde Kamers gevraagd. Het is niet de eerste blunder van het koningshuis. Ruim een eeuw geleden maakte Leopold II een fout waardoor zijn neef Albert niet eens koning kon worden. Albert – de latere Albert I - wordt geboren op 8 april 1875. Hij is het jongste kind van Filips Flandre en Maria von Hohenzollern. Hij groeit op in de schaduw van zijn zes jaar oudere broer Boudewijn, de kroonprins. Albert kijkt op naar zijn knappe en populaire broer. Hij vindt zichzelf minderwaardig. Niets laat op dat ogenblik vermoeden dat Albert ooit koning der Belgen zal worden. In januari 1891 sterft Boudewijn onverwacht (ziekte, moord of zelfmoord?) en Albert wordt op zijn vijftiende de nieuwe kroonprins. Hij wordt in ijltempo klaargestoomd voor het koningschap. Leopold II is geen fan van zijn neef. Op 23 december 1909 zal Albert wel de eed afleggen als derde koning der Belgen. Een week later, op 2 januari 1910, verschijnt in La Liberté een artikel van hoofdredacteur Alfons Jonckx. ‘Jonckx betwist de geldigheid van de eedaflegging van Albert’, schrijft Evrard Raskin in zijn biografie over koningin Elisabeth. Artikel 64 (nu: 106) van de Grondwet bepaalt dat geen akte van de koning politieke gevolgen kan hebben indien die niet door een minister mee ondertekend is, het ministeriële contraseign. Tegelijk bepaalt het artikel 60 alinea 2 (nu: artikel 85, alinea 2) dat de kroonprins die zonder koninklijke toestemming trouwt, het recht op de troon verliest. ‘Welnu, Leopold II had weliswaar toegestemd in het huwelijk van Albert, maar deze toestemming miste het ministeriële contraseign’, vervolgt Raskin. De toestemming van Leopold had dus geen enkele juridische waarde. Het was alsof Albert zonder toestemming van de koning getrouwd was. Hierdoor had hij zijn recht op de troon verspeeld. Volgens Jonckx was zijn eedaflegging op 23 december 1909 dus ongeldig. ‘Dat Leopolds toestemming in het huwelijk van Albert het ministeriële contraseign miste, was juist’, analyseert Raskin. ‘Geen enkel regeringslid had het nodig geacht of aangedurfd de koning op het bestaan van het grondwetsartikel te wijzen.’ Op 6 januari 1910 neemt Le Soir de inhoud van het artikel van La Liberté over. Op de voorpagina kopt de Brusselse krant: ‘Existe-t-il une question dynastique?’ Volgens Raskin laat de politiek de zaak blauw blauw. ‘Men kan zich voorstellen in wat voor een onoplosbare situatie men terecht zou gekomen zijn, wanneer men de stelling van Jonckx had gevolgd.’ De Eerste Wereldoorlog, die enkele jaren later uitbreekt, doet deze polemiek op de achtergrond belanden.

1. Gebrekkige toestemming huwelijk Amedeo is niet
eerste koninklijke grondwettelijke fout
Albert I zat onrechtmatig op de troon
Thierry Debels
@thierryd
20/2/16
De goedkeuring die de koning aan Amedeo ex post
verleend heeft, mist uiteraard elke grondwettelijke
geldigheid. De goedkeuring werd immers na het huwelijk
verleend (in plaats van op voorhand zoals het hoort). Er
1

2. werd ook geen toestemming aan de Verenigde Kamers
gevraagd.
Het is niet de eerste blunder van het koningshuis. Ruim
een eeuw geleden maakte Leopold II een fout waardoor
zijn neef Albert niet eens koning kon worden.
Albert – de latere Albert I - wordt geboren op 8 april
1875. Hij is het jongste kind van Filips Flandre en Maria
von Hohenzollern. Hij groeit op in de schaduw van zijn
zes jaar oudere broer Boudewijn, de kroonprins.
Albert kijkt op naar zijn knappe en populaire broer. Hij
vindt zichzelf minderwaardig. Niets laat op dat ogenblik
vermoeden dat Albert ooit koning der Belgen zal
worden.
In januari 1891 sterft Boudewijn onverwacht (ziekte,
moord of zelfmoord?) en Albert wordt op zijn vijftiende
de nieuwe kroonprins. Hij wordt in ijltempo
klaargestoomd voor het koningschap. Leopold II is geen
fan van zijn neef.
Op 23 december 1909 zal Albert wel de eed afleggen als
derde koning der Belgen.
Een week later, op 2 januari 1910, verschijnt in La
Liberté een artikel van hoofdredacteur Alfons Jonckx.
‘Jonckx betwist de geldigheid van de eedaflegging van
Albert’, schrijft Evrard Raskin in zijn biografie over
koningin Elisabeth.
2

3. Artikel 64 (nu: 106) van de Grondwet bepaalt dat geen
akte van de koning politieke gevolgen kan hebben indien
die niet door een minister mee ondertekend is, het
ministeriële contraseign.
Tegelijk bepaalt het artikel 60 alinea 2 (nu: artikel 85,
alinea 2) dat de kroonprins die zonder koninklijke
toestemming trouwt, het recht op de troon verliest.
‘Welnu, Leopold II had weliswaar toegestemd in het
huwelijk van Albert, maar deze toestemming miste het
ministeriële contraseign’, vervolgt Raskin.
De toestemming van Leopold had dus geen enkele
juridische waarde. Het was alsof Albert zonder
toestemming van de koning getrouwd was. Hierdoor had
hij zijn recht op de troon verspeeld. Volgens Jonckx was
zijn eedaflegging op 23 december 1909 dus ongeldig.
‘Dat Leopolds toestemming in het huwelijk van Albert
het ministeriële contraseign miste, was juist’, analyseert
Raskin. ‘Geen enkel regeringslid had het nodig geacht of
aangedurfd de koning op het bestaan van het
grondwetsartikel te wijzen.’
3

4. Op 6 januari 1910 neemt Le Soir de inhoud van het
artikel van La Liberté over. Op de voorpagina kopt de
Brusselse krant: ‘Existe-t-il une question dynastique?’
Volgens Raskin laat de politiek de zaak blauw blauw.
‘Men kan zich voorstellen in wat voor een onoplosbare
situatie men terecht zou gekomen zijn, wanneer men de
stelling van Jonckx had gevolgd.’
De Eerste Wereldoorlog, die enkele jaren later uitbreekt,
doet deze polemiek op de achtergrond belanden.
4