1. EUSKARAREN EGUNA
MikelB

2. ZERGATIK DA ABENDUAREN 3-an
• Euskararen Nazioarteko Eguna abenduaren
3an izaten da, Xabier Frantziskoren deunaren
egunean. Frantzisko 1552ko abenduaren 3an
hil zen eta, kondairak dioenez, hil aurreko
azken hitzak bere ama-hizkuntzan izan ziren,
euskaraz.

3. EUSKARAZKO LEHENENGO IDATZIAK
•Euskarazko lehenego
idatziak1545ean izan ziren
Bernat Etxepareri esker.
Berce gendec vstà çuten
Ecin scriba çayteyen
Oray dute phorogátu
Enganatu cirela.
Heuscara
Ialgui adi mundura.
Itzulita gaztelera
Otras gentes creían
Que no se te podía escribir
Ahora han demostrado
Que se estaban engañando
Euskera,
Sal al mundo.
•Gero ere Joanes Leizarraga testamendu
berria itzuli izan behar zuen, Nafarroko
kororako (Joana Albert erregina).

4. SORRERA
• Euskera hizkuntza zaharrenetako bat da.
• Euskera historiaurretik, antzinarotik, erdi
arotik, aro modernotik eta gaur egun arte hitz
egin da.
Hizkuntz hauen hastapenak asko izan dira eta
hizkuntza batzuekin antzekotasuna izan ditu.
Adibidez: “vasco iberismo”, “Vasco camitosemítico” eta kaukaso aldeko lekuak.

5. • Hizkuntza hau, ere
beste hizkuntzekin
harremanetan jarri
da: Zelta, Latina,
Arabiarra eta
“romances”
deitutako
hizkuntza.

6. ANTZINAKO HEDAPENA ESPAINIAN

7. GAUR EGUNGO EUSKERAREN
HEDAPENA

8. EUSKARAREN EGUN
GARRANTZITZUENAK
• Euskararen egun
garrantzitzuak asko dira;
adb: euskararen eguna,
Durangoko azoka,
gernikaren azoka.

9. DURANGOKO AZOKA
• Durangon ospatzen da, eta
liburuen editorialak
erakusteko da.
• Aurten adbidez Irati Jimenez
liburu bat egi du, aiztoa eta
arkatza deitutakoa eta
geroidazkeraren erabilera jarri
du.

10. GERNIKAKO AZOKA
• Gernika-Lumon
ospatzen da, urriko
azken astelehenean.
• Lehiaketak egiten
dira eta gazta
irabazle bat egoten
da (aurten Jon
Etxebarria).

11. ERLIJIOA
• Euskal-erlijioa orain dela asko desagertu zen.
Erlijio hau politeista zen, hau da, jainko asko
asko zituztela.
• Horretako nagusiena Mari zen eta lurra
irudikatzen zuen. Gero ere beste batzuk daude
adibidez: Basajaun (basoak zaintzen zituena),
Tartalo, (Ardiak jaten zituena)…
• Erlijio hau Kristautasunaren erruz desagertu
zen.

13. INAUTERIAK
• Euskal herrian ere ospatzen dira. Pertsonaje
garrantzitzuak badaude ere: Mielotxin,
Marquitos, zakuzaharrak…

14. INAUTERIKO PERTSONAIAK

15. Hona hemen Euskal
Herriko ihauteri
ospetsuen kokapena.

16. Atorra, Mundakako
inauterietako pertsonaia da.
Musika jo eta kantatu egiten
dute. Zuriz jantzita doaz,
bandaren zuzendaria izan ezik.
Atorrek buruan burko azal bat
eramaten dute eta aurpegian
bibote handiak dituzte.
Herriko kaleetan ibili ondoren
portura joaten dira
zuzendariarekin.
Urtero kanta berri bat
asmatzen dute, gaienera beste
urtetako kantak ere kantatzen
dituzte. Abesti zaharren letra
oso bitxia izaten da.

17. Arizkungo inauterietako
pertsonaia nagusia
dugu.Igande inauterian,
gazteak herriko ostatuan
gosaldu eta etxez etxe,
eskatzera joaten ziren.
Gaur egun ere jan, edan eta
zarata ugari egiten dute etxe
guztietan.
Arratsaldekolauretan
bildutakoa jaten zuten
ostatuan, eta gero, berriro
enparantzara joan ohi ziren.

18. Lau egunetan ospatzen dituzte
Uztaritzeko inauteriak.
Lehenengo hiruretan eskaerak
egiten dira. Etxez etxe dantza
egin eta etxekoek emandakoa
jazotzen dute.
Aipatutako egunetan
dantzariak desfilean joaten
dira. Katilungorriak dira
guztien artean ikusgarrienak,
bi izaten dira. Soinean gona
gorria, praka zurien gainetik,
atilezko jaka eta koloretako
amantalak dituzte, poltsikoan
errautsa daramatela, airera
eta jendeari botatzeko.

19. Zuberoako Maskaradan
elementu nagusia dantza
egitea da. Maskaradako azken
egunean antzezpen bat egiten
da. Maskarada-ko pertsonaiak
bi taldetan banatzen dira
:gorriak eta beltzak.
Gorriak dira:Txerrero,
Gatuzain, Kantiniersa,
Zamaltzain...
Beltzak dira: Ijitoak,
Zorrotzaileak, Eskaleak...
Gorriek dantzatzen duten
bitartean,beltzak ordenarik
gabe lekutik lekura doaz.

20. Astelehen eta Astearte
Inauterian, izaten da festa
Lantz-en . Pertsonaia nagusiak:
Miel
O​t​x​i​n​,​Z​i​r​i​p​o​t​,​Z​a​l​d​i​k​o​,​T​x​a​t​x​a​n​,​e​
t​a Ferratzaileak dira.
Miel Otxin lastoz egindako hiru
bat metroko panpina
da.Txantxo batek eramaten du
sorbalda gainean.
Txatxoek hainbat eratako
janzkera daukate,baina hori
bai,guztiena da oso
koloretsua. Zalantzarik gabe
inauteri hauek dira mugaz
kanpo gehien ezagutzen
direnak.

21. Ituren eta Zubietako joaldunak
bi herri hauetako mutil taldeak
dira; euren ezaugarri nagusia
da gerrian zintzarri handi
parea lotuta eramatea.
Zintzarriek izugarrizko hotsa
egiten dute.
Zubietako joaldunak joaten
dira Itureneiraino
oinez.Iturengoak hurrengo
egunean Zubietara hurbiltzen
dira.Bide erdian elkartzen dira.
Herrira bueltatzerakoan beste
lagun batzuk gehitzen zaizkie
eta ospatzen da festa.

22. Lesakako inauterian agertzen
dira. Arratsaldeko zazpietan
kaleratzen dira.
Gizonak zakuz estalita joaten
dira kalera. Gaueko
hamarretan zakuzaharrak
heltzen dira herriko
enparantzara.
Egun horretan neska-mutila,
zakuzaharrak lurrera botatzen
saiatzen dira.

23. Erraldoitxoak bi izaten dira. Bi
emakume argal, luze eta fina
errepresentatzen duten
panpinak dira .
Badaude ere,beste batzuk:
Gorriak, Banderariak,
Basanderak eta azkenik
Bolantak.
Dantza da Kabalkadan
elementu nagusia.

24. Zalduendoko (Araba) Ihauterietako pertsonaia dugu .
Traje beltzez jantzitako panpina da , korbata darama .
Igande Ihauteri goizean , agertzen da herriko kale
nagusian ,asto baten gainean jauregi baten
aurreraino. Astotik jeitsi eta sei metroko luzerako
makila baten puntan jartzen dute ordu batzutan .
Arratsaldean prozesio zaratatsua heltzen da,
Predikadorea , kalegarbitzailea eta errauts zabaltzailea
doaz lehenbizi. Ondoren Atsoa eta Agurea.
Hartza eta Ardia datoz hurrengo, eta Porrezoak azken.
Porrero hauek Marquitos jeitsi eta gurdian jartzen
dute.
Frontoira heltzen direnean bere epaia irakurtzen dio
Predikadoreak Marquitosi: hil egin behar du . Jendeak
txalo egiten du. Panpina lurrean jarri eta sua ematen
diote. Taldeko guztiek haren inguruan dantza egiten
dute.

25. HERRI KIROLAK
• Euskal herriko tradizioa dugu joku batzuk
egitea. Adb: lokotx bilketa, soka tira, aizkol
jokoa…