Las catástrofes naturales y su gestión. Caracteristicas del riesgo. (versión galego)

1. Estudio e
planificaci
ón do risco
• DefiniciónsDefinicións
• Tipos de riscoTipos de risco
• Factores do riscoFactores do risco
• ValoraciónValoración do riscodo risco
• Medidas e soluciónsMedidas e solucións

2. Algunhas definiciónsAlgunhas definicións
Risco = evento que pode causar danos
personais, económicos e no medio ambiente
Catástrofe = cando un risco produce efectos
moi notorios sobre unha poboación
Desastre = a catástrofe produce tal
destrucción que se require axuda externa
Calamidade = o desastre se prolonga
indefinidamente

3. Tipos de
riscos
• Riscos Naturais
• Riscos Tecnolóxicos
• Riscos Mixtos

4. Riscos naturaisRiscos naturais
Os producidos por fenómenos naturaisOs producidos por fenómenos naturais
• Biolóxicos
• Químicos
• Físicos
– Cósmicos
– Xeolóxicos
– Meteorolóxicos

5. Riscos Biolóxicos
Enfermidades de microorganismos e parásitos,
efectos das pragas ou afeccións debidas a
animais velenosos)

6. Riscos químicos
Productos químicos presentes nos
alimentos, na auga e no aire de forma
natural

7. Riscos físicos debidos a
fenómenos meteorolóxicos:
Furacáns, raios, gota fría, secas,
frío.

8. Riscos físicos de natureza xeolóxica
Volcáns, terremotos, afundimentos do terreoVolcáns, terremotos, afundimentos do terreo

9. Riscos físicos de
natureza cósmica:
Caída de meteoritos, cambio na
radiación solar

10. Riscos Tecnolóxicos o culturais
Debidos á intervención humana
Funcionamento de máquinas, uso de productos químicos,
escapes de tóxicos - como mareas negras e escapes
radiactivos -, modos de vida perigosos -como a
drogadicción-

11. Riscos MixtosRiscos Mixtos
Combinación dos riscos naturais coa intervenciónCombinación dos riscos naturais coa intervención
humanahumana
Desprendemento de ladeiras trala construcción dunhaDesprendemento de ladeiras trala construcción dunha
estradaestrada

12. A PERIGOSIDADEA PERIGOSIDADE : é a probabilidade de que ocurra: é a probabilidade de que ocurra
un evento cunha intensidade, extensión eun evento cunha intensidade, extensión e
frecuencia determinadasfrecuencia determinadas

13. Dentro da perigosidade hai queDentro da perigosidade hai que
ter en conta tres puntos deter en conta tres puntos de
vista:vista:
A SEVERIDADE (magnitude daA SEVERIDADE (magnitude da
catástrofe), que podecatástrofe), que pode
medirse por graos demedirse por graos de
perigosidade (escala de 0 aperigosidade (escala de 0 a
5 ou de forma máis sinxela,5 ou de forma máis sinxela,
hipótese de risco máximohipótese de risco máximo
ou hipótese de risco medio)ou hipótese de risco medio)
O TEMPO DE RETORNO (aO TEMPO DE RETORNO (a
frecuencia da ocurrencia dafrecuencia da ocurrencia da
catástrofe)catástrofe)
A DISTRIBUCIÓNA DISTRIBUCIÓN
XEOGRÁFICA (lugar eXEOGRÁFICA (lugar e
extensión afectados polaextensión afectados pola
catástrofe)catástrofe)

14. A EXPOSICIÓNA EXPOSICIÓN : é o número total de: é o número total de
persoas ou bens expostos a unpersoas ou bens expostos a un
determinado risco.determinado risco.

15. Pode ser:
* social (n° de persoas afectadas)
* económica (perdas económicas)
* ecolóxica (valoración do trastorno nos ecosistemas)

16. A VULNERABILIDADEA VULNERABILIDADE: é o grao de dano causado: é o grao de dano causado
pola catástrofe respecto ó total expostopola catástrofe respecto ó total exposto

17. Os recursos económicos, a educación fronte ao
risco, a tecnoloxía, a información diminúen a
vulnerabilidade

18. Valoración doValoración do
riscorisco
Risco =
Perigosidade x Vulnerabilidade x Exposición

19. A avaliación do
risco pódese facer
en función de dous
tipos de parámetros:
•Cuantitativos:
número de persoas
afectadas, perdas
económicas
valoradas en euros,
dólares, etc.
•Cualitativos: graos
de afectación (nulo,
baixo, medio, alto,
moi alto)

20. Baixa exp. x Baixa vulner.x Alta perig. = Risco baixoBaixa exp. x Baixa vulner.x Alta perig. = Risco baixo
Volcán Saint HellensVolcán Saint Hellens

21. A importante poboación de PompeiaA importante poboación de Pompeia
vivia aos pés do Vesubiovivia aos pés do Vesubio
A poboación ignoraba comoA poboación ignoraba como
comportarse frente o forte perigocomportarse frente o forte perigo
do volcándo volcán
Exposición altaExposición alta
Vulnerabilidade altaVulnerabilidade alta
A erupción do ano 70 foi moiA erupción do ano 70 foi moi
violenta, expulsó toneladas deviolenta, expulsó toneladas de
cinzas e pedra pómez, que sepultócinzas e pedra pómez, que sepultó
as cidades de Pompeia eas cidades de Pompeia e
HerculanoHerculano
Perigosidade altaPerigosidade alta

22. Risco altoRisco alto

23. Alud de neveAlud de neve
Na época de deportes deNa época de deportes de
inverno, a exposición é moiinverno, a exposición é moi
grande, especialmente engrande, especialmente en
fins de semanafins de semana
Perigosidad media xPerigosidad media x
Alta exposición xAlta exposición x
Media vulnerabilidadeMedia vulnerabilidade
= Risco medio alto= Risco medio alto

24. Exposición: alta
Vulnerabilidade: alta
Perigosidade: media
Risco: altoRisco: alto
Terremoto en IndonesiaTerremoto en Indonesia

25. Exposición: alta
Vulnerabilidade: baixa
Perigosidade: alta
Risco: medio ou baixoRisco: medio ou baixo
Terremoto en XapónTerremoto en Xapón

26. Medidas fronte os riscosMedidas fronte os riscos
•Medidas de PREDICCIÓNMedidas de PREDICCIÓN
•Medidas de PREVENCIÓNMedidas de PREVENCIÓN

27. MEDIDAS DE PREDICCIÓNMEDIDAS DE PREDICCIÓN
A predicción pretende anunciar o evento con
anticipación: averiguar o lugar, intensidade e
momento.
Inclúen: predicción sísmica e de volcáns,
prediccións meteorolóxicas e elaboración de

28. Mapa deMapa de
risco pararisco para
arxilasarxilas
expansivasexpansivas

29. MEDIDAS DE PREVENCIÓN
Son medidas axeitadas para mitiga-los danos
ou elimina-los efectos orixinados polos
diferentes riscos.
Preparación antes de que o evento teña lugar

30. MEDIDAS DE PREVENCIÓN DE TIPO ESTRUCTURAL:MEDIDAS DE PREVENCIÓN DE TIPO ESTRUCTURAL:
implican modificacións das estructuras xeolóxicas ou aimplican modificacións das estructuras xeolóxicas ou a
implantación de construccións.implantación de construccións.
Poden reducir:Poden reducir:
•A perigosidade: construcción de canalizacións ou redesA perigosidade: construcción de canalizacións ou redes
para diminuir a severidade nos desprendementos depara diminuir a severidade nos desprendementos de
ladeiras, presas para diminuir a intensidade eladeiras, presas para diminuir a intensidade e
frecuencia das inundacións, etc.frecuencia das inundacións, etc.
•A Vulnerabilidade: edificación sismorresistente,A Vulnerabilidade: edificación sismorresistente,
colocación de pararraios, vacunación que evitacolocación de pararraios, vacunación que evita
epidemias, cimentación axeitada para as inundacións,epidemias, cimentación axeitada para as inundacións,
etc.)etc.)

31. MEDIDAS PREVENTIVAS NONMEDIDAS PREVENTIVAS NON
ESTRUCTURAIS:ESTRUCTURAIS:
Non implican modificacións das estructuras
xeolóxicas nin levantamento de construccións.
Inclúen:
• EDUCACIÓN PARA O RISCO
• ORDENACIÓN DO TERRITORIO
• PROTECCIÓN CIVIL
• ESTABLECEMENTO DE SEGUROS
• ANÁLISE CUSTO / BENEFICIO

32. A protección civil
Inclúe estratexias para prever e protexerse dos danosInclúe estratexias para prever e protexerse dos danos
• Sistemas de vixianciaSistemas de vixiancia
• Sistemas de emerxenciaSistemas de emerxencia
• Planos de evacuaciónPlanos de evacuación
Serve tamén para restablecer a normalidade tralosServe tamén para restablecer a normalidade tralos
acontecimientosacontecimientos

33. Requírese que existan axeitadas infraestructuras (carreteras para aRequírese que existan axeitadas infraestructuras (carreteras para a
evacuación, tecnoloxía para a vixiancia, etc.) e unha boa preparaciónevacuación, tecnoloxía para a vixiancia, etc.) e unha boa preparación
técnica dos profesionais.técnica dos profesionais.

34. • Leis que aplican restriccións nos usos do solo,Leis que aplican restriccións nos usos do solo,
prohibindo asentamentos humanos nas zonas deprohibindo asentamentos humanos nas zonas de
risco.risco.
• Reducen a exposición.Reducen a exposición.
• Difíciles de aplicar, xa que a poboación tende aDifíciles de aplicar, xa que a poboación tende a
asentarse nas zonas máis propensas ós riscos:asentarse nas zonas máis propensas ós riscos:
veigas dos ríos, zonas próximas ós volcáns, etc.veigas dos ríos, zonas próximas ós volcáns, etc.
A ordenación do territorio

35. O ESTABLECEMENTO DE SEGUROS:
Cubren parte das perdas económicas cando as
catástrofes son inevitables.
De difícil aplicación en países pobres

36. ANÁLISE CUSTO / BENEFICIO:
Comparación do costo da corrección do risco fronte ó que
ocasiona a aplicación de medidas de predicción e prevención