Το 10ο Τεύχος του Μηνιαίου Εντύπου του Ι. Ν. Αγίου Νεκταρίου Βούλας "ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΕΝΟΡΙΤΗΣ"

1. Νέα –Ανακοινώσεις της Ενορίας μας
Ιερά Αγρυπνία: Θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη στις 23 προς
24 Ιουνίου, επί την Εορτή του Γενεθλίου του Προδρόμου. Θα
αρχίσει στις 9.00 και θα περατωθεί γύρω στις 1.00 τα
ξημερώματα. Κατά την Αγρυπνία θα ψάλλουν οι
καλλικέλαδοι Ιεροψάλτες κ. Ανδρέας Φύτρος και κ. Διαμαντής
Αργυρόπουλος. Παρακαλούμε για τη συμμετοχή σας.
Εκδρομές: α) Η 3ήμερη στη Κεφαλονιά 19-21/6/2015, η οποία
θα είναι και η τελευταία για αυτό το Εκκλησιαστικό έτος,για
την οποία έχουν συμπληρώθει οι συμμετοχές. Όσοι δήλωσαν
παρακαλούνται να είναι έξω από το Ναό στις 19/6 και ώρα
5.45 π.μ. γιατί στις 6.00 π.μ. ακριβώς αναχωρούμε β) Στις 24/6
στα πλαίσια Λήξεως των Ομιλιών Καταρτισμού Ενηλίκων της
Ενορίας μας για το τρέχον Εκκλησιαστικό Έτος, θα
πραγματοποιήσουμε μία Προσκυνηματική Εκδρομή δωρεάν
ως ένα μικρό αντίδωρο, για τη συμμετοχή τους στις ομιλίες.
Έχουμε κλείσει ένα 35άρι λεωφορείο με προορισμό την Ι. Μ.
στην Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοπηγής στο Πολυδένδρι
Αττικής, της Ι. Μ. Πειραιώς και Φαλήρου. Αναχωρούμε στις
24/6 και ώρα 4.00 μ.μ. από την Ενορία μας. Παρακαλούνται οι
συμμετέχοντες στις Ομιλίες να προσέλθουν .
* Σ Υ Ν Ε Ι Δ Η Τ Ο ΣΣ Υ Ν Ε Ι Δ Η Τ Ο Σ *
EE NN Ο Ρ Ι Τ Η ΣΟ Ρ Ι Τ Η Σ
Μηνιαία έκδοση Ιερού Ναού ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ Βούλας
Έτος 1Έτος 1ο νο ν
** IIούνιος 2015 * Αριθ. 10ούνιος 2015 * Αριθ. 10
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 10ου
ΤΕΥΧΟΥΣ
Αδελφοί–Αναγνώστες θα διαπιστώσατε ότι από αυτό το Τεύχος
εμφανισιακά το Έντυπό μας βελτιώθηκε και αυτό οφείλεται στη
προσφορά του Ενορίτη μας κ. Αριστοτέλη Στάντζου και της Εταιρίας
του PRINT MASTER ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ (23η επαρχιακή οδός
Καλυβίων Μαρκοπούλου Καλύβια Τ.Κ. 190 10 Αττική, τηλ. 22990 46302 )
ο οποίος αφιλοκερδώς ανέλαβε να εκδίδει τον «Συνειδητό Ενορίτη» . Τον
ευχαριστούμε ιδιαιτέρως και ευχόμαστε σε όλους μας, καλή ανάγνωση
καλόν πνευματικό αγώνα για την περίοδο της νηστείας των Αγίων
Αποστόλων στην οποία έχουμε εισέλθει.
ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΚΕΡΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ;
Το κερί συμβολίζει το Φως του Χριστού, τη φλόγα της πίστεως. Ο
Συμεών Θεσσαλονίκης μας λέγει ότι το κερί που ανάβουμε έχει έξι
συμβολισμούς: 1.Συμβολίζει την καθαρότητα της ψυχής μας, γιατί
είναι κατασκευασμένο από καθαρό κερί μέλισσας. 2. Επίσης την
πλαστικότητα της ψυχής μας, μια και εύκολα πάνω του μπορούμε να
χαράξουμε ο,τιδήποτε. 3. Ακόμη την Θεία Χάρη, επειδή το κερί
προέρχεται από τα άνθη που ευωδιάζουν. 4. Επιπλέον συμβολίζει την
θέωση, στην οποία πρέπει να φθάσουμε, επειδή το κερί ανακατεύεται
με τη φωτιά και της δίνει τροφή. 5. Και το φώς του Χριστού επίσης
δείχνει, καθώς καίει και φωτίζει στο σκοτάδι. 6. Και τέλος συμβολίζει
την αγάπη και την ειρήνη που πρέπει να χαρακτηρίζουν κάθε
χριστιανό, επειδή το κερί καίγεται όταν φωτίζει, αλλά και παρηγορεί
τον άνθρωπο με το φώς του μέσα στο σκοτάδι. Ανάβοντας κερί πρέπει
να θυμόμαστε ότι πρέπει να ζούμε μέσα στο φώς που πήραμε με την
βάπτισή μας. Τα κ ε ρ ι ά όπως και το λ ά δ ι είναι μία προσφορά προς
τον Θεό από αυτά τα υλικά αγαθά που ο ίδιος μάς δίνει (τα Σά εκ των
Σών) και συμβολίζουν το εύπλαστο και μαλακό της ψυχής αλλά και
την ενωτική δύναμη του αγίου Πνεύματος. Το κερί, καθώς καίγεται,
φωτίζει το περιβάλλον του. Έτσι και ο συνειδητός χριστιανός, όταν
θυσιάζεται για την αγάπη του Θεού, φωτίζει τους συνανθρώπους του
Φιλόπτωχο και Ενοριακή Τράπεζα Αγάπης: Η Ενοριακή
Τράπεζα Αγάπης θα λειτουργήσει μέχρι το Σάββατο 27
Ιουνίου 2015. Από τις 28/6 αναστέλλεται η λειτουργία της
μέχρι το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2015 όπου και θα
επαναλειτουργήσει. Ζητούμε την βοήθειά σας για λίγο
ακόμη, ιδιαιτέρως σε όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια κ.α.)
και γάλατα. Παρακαλούμε πολύ για την ενίσχυσή της, όπως
το κάνετε τόσο καιρό διακριτικά και ευσυνείδητα. Σας
ευχαριστούμε εκ των προτέρων.
* ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΕΝΟΡΙΤΗΣ ** ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΕΝΟΡΙΤΗΣ *Μηνιαία ἔκδοση Ἱεροῦ Ναοῦ «Ὰγίου
Νεκταρίου Βούλας (Πλατ. Ἄλσους 1 * Τηλ: 210 8954921 , fax: 210-8990684)
Ἰδιοκτήτης: Ὁ Ἱ. Ναός. Ὑπεύθυνος: Πρεσβύτερος π. Ἀντώνιος Χρήστου
και τους δείχνει τον δρόμο της σωτηρίας.
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Αγ.Αποστόλων δεν διατηρήθηκε ως τεσσαρακονθήμερος αλλά
περιορίσθηκε. Η εορτή των Αγίων Αποστόλων, όπως προελέχθη,
Νέα –Ανακοινώσεις της Ενορίας μας
Ιερά Αγρυπνία: Θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη στις 23 προς
24 Ιουνίου, επί την Εορτή του Γενεθλίου του Προδρόμου. Θα
αρχίσει στις 9.00 και θα περατωθεί γύρω στις 1.00 τα
ξημερώματα. Κατά την Αγρυπνία θα ψάλλουν οι
καλλικέλαδοι Ιεροψάλτες κ. Ανδρέας Φύτρος και κ. Διαμαντής
Αργυρόπουλος. Παρακαλούμε για τη συμμετοχή σας.
Εκδρομές: α) Η 3ήμερη στη Κεφαλονιά 19-21/6/2015, η οποία
θα είναι και η τελευταία για αυτό το Εκκλησιαστικό έτος,για
την οποία έχουν συμπληρώθει οι συμμετοχές. Όσοι δήλωσαν
παρακαλούνται να είναι έξω από το Ναό στις 19/6 και ώρα
5.45 π.μ. γιατί στις 6.00 π.μ. ακριβώς αναχωρούμε β) Στις 24/6
στα πλαίσια Λήξεως των Ομιλιών Καταρτισμού Ενηλίκων της
Ενορίας μας για το τρέχον Εκκλησιαστικό Έτος, θα
πραγματοποιήσουμε μία Προσκυνηματική Εκδρομή δωρεάν
ως ένα μικρό αντίδωρο, για τη συμμετοχή τους στις ομιλίες.
Έχουμε κλείσει ένα 35άρι λεωφορείο με προορισμό την Ι. Μ.
στην Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσοπηγής στο Πολυδένδρι
Αττικής, της Ι. Μ. Πειραιώς και Φαλήρου. Αναχωρούμε στις
24/6 και ώρα 4.00 μ.μ. από την Ενορία μας. Παρακαλούνται οι
συμμετέχοντες στις Ομιλίες να προσέλθουν .
* Σ Υ Ν Ε Ι Δ Η Τ Ο ΣΣ Υ Ν Ε Ι Δ Η Τ Ο Σ *
EE NN Ο Ρ Ι Τ Η ΣΟ Ρ Ι Τ Η Σ
Μηνιαία έκδοση Ιερού Ναού ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ Βούλας
Έτος 1Έτος 1ο νο ν
** IIούνιος 2015 * Αριθ. 10ούνιος 2015 * Αριθ. 10
ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 10ου
ΤΕΥΧΟΥΣ
Αδελφοί–Αναγνώστες θα διαπιστώσατε ότι από αυτό το Τεύχος
εμφανισιακά το Έντυπό μας βελτιώθηκε και αυτό οφείλεται στη
προσφορά του Ενορίτη μας κ. Αριστοτέλη Στάντζου και της Εταιρίας
του PRINT MASTER ΜΟΝΟΠΡΟΣΩΠΗ ΙΚΕ (23η επαρχιακή οδός
Καλυβίων Μαρκοπούλου Καλύβια Τ.Κ. 190 10 Αττική, τηλ. 22990 46302 )
ο οποίος αφιλοκερδώς ανέλαβε να εκδίδει τον «Συνειδητό Ενορίτη» . Τον
ευχαριστούμε ιδιαιτέρως και ευχόμαστε σε όλους μας, καλή ανάγνωση
καλόν πνευματικό αγώνα για την περίοδο της νηστείας των Αγίων
Αποστόλων στην οποία έχουμε εισέλθει.
ΓΙΑΤΙ ΑΝΑΒΟΥΜΕ ΚΕΡΙ ΣΤΗΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑ;
Το κερί συμβολίζει το Φως του Χριστού, τη φλόγα της πίστεως. Ο
Συμεών Θεσσαλονίκης μας λέγει ότι το κερί που ανάβουμε έχει έξι
συμβολισμούς: 1.Συμβολίζει την καθαρότητα της ψυχής μας, γιατί
είναι κατασκευασμένο από καθαρό κερί μέλισσας. 2. Επίσης την
πλαστικότητα της ψυχής μας, μια και εύκολα πάνω του μπορούμε να
χαράξουμε ο,τιδήποτε. 3. Ακόμη την Θεία Χάρη, επειδή το κερί
προέρχεται από τα άνθη που ευωδιάζουν. 4. Επιπλέον συμβολίζει την
θέωση, στην οποία πρέπει να φθάσουμε, επειδή το κερί ανακατεύεται
με τη φωτιά και της δίνει τροφή. 5. Και το φώς του Χριστού επίσης
δείχνει, καθώς καίει και φωτίζει στο σκοτάδι. 6. Και τέλος συμβολίζει
την αγάπη και την ειρήνη που πρέπει να χαρακτηρίζουν κάθε
χριστιανό, επειδή το κερί καίγεται όταν φωτίζει, αλλά και παρηγορεί
τον άνθρωπο με το φώς του μέσα στο σκοτάδι. Ανάβοντας κερί πρέπει
να θυμόμαστε ότι πρέπει να ζούμε μέσα στο φώς που πήραμε με την
βάπτισή μας. Τα κ ε ρ ι ά όπως και το λ ά δ ι είναι μία προσφορά προς
τον Θεό από αυτά τα υλικά αγαθά που ο ίδιος μάς δίνει (τα Σά εκ των
Σών) και συμβολίζουν το εύπλαστο και μαλακό της ψυχής αλλά και
την ενωτική δύναμη του αγίου Πνεύματος. Το κερί, καθώς καίγεται,
φωτίζει το περιβάλλον του. Έτσι και ο συνειδητός χριστιανός, όταν
θυσιάζεται για την αγάπη του Θεού, φωτίζει τους συνανθρώπους του
Φιλόπτωχο και Ενοριακή Τράπεζα Αγάπης: Η Ενοριακή
Τράπεζα Αγάπης θα λειτουργήσει μέχρι το Σάββατο 27
Ιουνίου 2015. Από τις 28/6 αναστέλλεται η λειτουργία της
μέχρι το Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2015 όπου και θα
επαναλειτουργήσει. Ζητούμε την βοήθειά σας για λίγο
ακόμη, ιδιαιτέρως σε όσπρια (φακές, φασόλια, ρεβίθια κ.α.)
και γάλατα. Παρακαλούμε πολύ για την ενίσχυσή της, όπως
το κάνετε τόσο καιρό διακριτικά και ευσυνείδητα. Σας
ευχαριστούμε εκ των προτέρων.
* ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΕΝΟΡΙΤΗΣ ** ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΣ ΕΝΟΡΙΤΗΣ *Μηνιαία ἔκδοση Ἱεροῦ Ναοῦ «Ὰγίου
Νεκταρίου Βούλας (Πλατ. Ἄλσους 1 * Τηλ: 210 8954921 , fax: 210-8990684)
Ἰδιοκτήτης: Ὁ Ἱ. Ναός. Ὑπεύθυνος: Πρεσβύτερος π. Ἀντώνιος Χρήστου

2. και τους δείχνει τον δρόμο της σωτηρίας.
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Αγ.Αποστόλων δεν διατηρήθηκε ως τεσσαρακονθήμερος αλλά
περιορίσθηκε. Η εορτή των Αγίων Αποστόλων, όπως προελέχθη,
δεν υπήρχε αρχικώς στην Ανατολή. Όταν όμως εισήχθη, η νηστεία
εκείνη εξελήφθη ως προπαρασκευαστική τής εορτή των. Γι’ αυτό
και από τότε διαρκεί τόσες ημέρες όσες μεσολαβούν μεταξύ της
εορτής των Αγίων Πάντων και της εορτής των Αγίων Αποστόλων,
των οποίων ημερών ο αριθμός, ως γνωστόν κατ’ έτος είναι
διαφορετικός, ανάλογα με την ημερομηνία, κατά την οποία θα
εορτασθεί το Πάσχα, δεν υπερβαίνει όμως τις 30 ημέρες (σύμφωνα
με το νέο ημερολόγιο). Η τροποποίηση αυτή έγινε μεταξύ 7ου και
9ου αι. και κατ’ αρχάς πιθανώς στην Κωνσταντινούπολη, η οποία
τον 5ο αι. πρώτη δέχθηκε από τη Ρώμη την εορτή των Αγίων
Αποστόλων τής 29ης Ιουνίου και της οποίας Εκκλησίας η σημασία
ενισχύθηκε μετά την κατάκτηση των άλλων πατριαρχείων από
τους Άραβες, ώστε το παράδειγμά της επέδρασε σε όλη την
Ορθόδοξη Ανατολή. Ο Όσ.Θεόδωρος ο Στουδίτης αναφέρει ότι
όπως κατά τη νηστεία τού Πάσχα έτσι και κατά την νηστεία των
Χριστουγέννων, έτρωγαν μία φορά την ημέρα, την ενάτη ώρα
(3μ.μ.) «διά την σμικρότητα των ημερών», ενώ κατά την νηστεία
των Αποστόλων και τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, έτρωγαν δύο
φορές, την ενάτη και νωρίς το βράδυ. Επιτρέπονταν περίπου οι
τροφές, οι οποίες και σήμερα επιτρέπονται. Αν κατά την νηστεία
των Αποστόλων και των Χριστουγέννων συνέπιπτε εορτή, κατά την
οποία δεν αναγινώσκονταν οι Ώρες, επιτρεπόταν να φάγουν ψάρι,
τυρί και αυγά. Κατ’ αυτές τις εορτάσιμες ημέρες το μεσημεριανό
γεύμα λαμβανόταν περί την έκτη ώρα (12μ.), το δε βραδυνό κατά
την ίδια με τις υπόλοιπες περιόδους ώρα. Προϊόντος του χρόνου
όμως οι νηστείες αυτές (Χριστουγέννων και Αγ.Αποστόλων)
επιβλήθηκαν σε τέτοια έκταση και ένταση, ώστε ίσχυσαν όχι μόνον
για τους μοναχούς αλλά και για τους κληρικούς και λαϊκούς. Όμως
αυτό έγινε μετά το τέλος τού 12ου αι. και τούτο εξαιτίας των
μοναστηριακών κτητορικών τυπικών. Υπήρχαν δηλαδή Τυπικά
διαφόρων Μοναστηριών, τα οποία είχαν συνταχθεί από τους
ιδρυτές τους και εκεί αυτοί όριζαν την έκταση αλλά και την
ποιότητα των δύο αυτών νηστειών και τις οποίες όφειλαν να
τηρούν οι μοναχοί τους. Από εκεί άρχισαν να εισέρχονται, κυρίως
λόγω ευσεβείας, και ανάμεσα στις τάξεις των κληρικών και λαϊκών.
του π. Φιλόθεου Νικολάκη
Από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων αρχίζει η
νηστεία των Αγίων Αποστόλων, η νηστεία δηλαδή που είναι
αφιερωμένη στους Αγίους Αποστόλους και η διάρκειά της ποικίλει
αναλόγως με την ημερομηνία τελέσεως της εορτής τού Πάσχα από
την οποία εξαρτάται η έναρξή της, δηλαδή η Κυριακή των Αγίων
Πάντων. Η νηστεία αυτή είναι αρχαιοπαράδοτος στην Εκκλησία
μας. Πρώτος ο Μέγας Αθανάσιος αναφέρει νηστεία μιάς εβδομάδος
μετά την Πεντηκοστή. «Τη γαρ εβδομάδι μετά την αγίαν
πεντηκοστήν ο λαός νηστεύσας εξήλθε περί το κοιμητήριον
εύξασθαι» (εγράφη περί το 357). Αυτός μεν αναφέρει την νηστεία
αυτή αμέσως μετά την Πεντηκοστή, αλλά το βιβλίο των
Αποστολικών Διαταγών, το οποίο έχει γραφεί πενήντα περίπου έτη
αργότερα και απηχεί αποστολοπαράδοτες εντολές και συνήθειες,
την αναφέρουν μία εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή μετά
την εορτή των Αγίων Πάντων. «Μετά ουν το εορτάσαι υμάς την
πεντηκοστήν εορτάσατε μίαν εβδομάδα και μετ’ εκείνην
νηστεύσατε μίαν, δίκαιον γαρ και ευφρανθήναι επί τη εκ Θεού
δωρεά και νηστεύσαι μετά την άνεσιν». Όπως φαίνεται από το
χωρίο των Αποστολικών Διαταγών, η περί ης ο λόγος νηστεία
σχετιζόταν με την χαρμόσυνη περίοδο από το Πάσχα μέχρι την
Πεντηκοστή, μετά την οποία έπρεπε να επέλθει κάποιας μορφής
αντίδραση, ώστε να μετριασθεί η χαρμόσυνη διάθεση. Επειδή οι
απόστολοι είχαν αρχίσει το κήρυγμα μετά την Πεντηκοστή, οι μετ’
αυτήν ημέρες ήσαν αφιερωμένες σ’ αυτούς. Γι’ αυτό και στις
συριακές πηγές η νηστεία αυτή ονομαζόταν των Αγίων Αποστόλων
αν και δεν είχε ακόμη εισαχθεί από τη Δύση στην Ανατολή η εορτή
των Αγίων Αποστόλων τής 29ης Ιουνίου. Κατ’ αυτήν περίπου την
περίοδο εισάγεται και η αρχικώς ολιγοήμερη νηστεία των
Χριστουγέννων. Και οι δύο, κατ’ αφομοίωση τής νηστείας τής
Μεγάλης Τεσσαρακοστής, γίνονται τεσσαρακονθήμερες αργότερα
περίπου τον 6ο αι. από τους μοναχούς τής Συρίας και της
Παλαιστίνης. Πρώτη γραπτή αναφορά γι’ αυτές τις δύο νέες
τεσσαρακοστές κάνει λόγο ο Άγ.Αναστάσιος ο Σιναϊτης, ηγούμενος
τής Μονής τού Σινά κατά τον 7ο αι., έπειτα ο Πατριάρχης
Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρος καθώς και ο Όσ.Θεόδωρος ο
Στουδίτης (αμφότεροι αρχές 9ου αι.). Η νηστεία όμως των Βαθμηδόν επικράτησαν για όλους και έκτοτε τηρούνται από τους
χριστιανούς μας.
και τους δείχνει τον δρόμο της σωτηρίας.
Η ΝΗΣΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΑΠΟΣΤΟΛΩΝ Αγ.Αποστόλων δεν διατηρήθηκε ως τεσσαρακονθήμερος αλλά
περιορίσθηκε. Η εορτή των Αγίων Αποστόλων, όπως προελέχθη,
δεν υπήρχε αρχικώς στην Ανατολή. Όταν όμως εισήχθη, η νηστεία
εκείνη εξελήφθη ως προπαρασκευαστική τής εορτή των. Γι’ αυτό
και από τότε διαρκεί τόσες ημέρες όσες μεσολαβούν μεταξύ της
εορτής των Αγίων Πάντων και της εορτής των Αγίων Αποστόλων,
των οποίων ημερών ο αριθμός, ως γνωστόν κατ’ έτος είναι
διαφορετικός, ανάλογα με την ημερομηνία, κατά την οποία θα
εορτασθεί το Πάσχα, δεν υπερβαίνει όμως τις 30 ημέρες (σύμφωνα
με το νέο ημερολόγιο). Η τροποποίηση αυτή έγινε μεταξύ 7ου και
9ου αι. και κατ’ αρχάς πιθανώς στην Κωνσταντινούπολη, η οποία
τον 5ο αι. πρώτη δέχθηκε από τη Ρώμη την εορτή των Αγίων
Αποστόλων τής 29ης Ιουνίου και της οποίας Εκκλησίας η σημασία
ενισχύθηκε μετά την κατάκτηση των άλλων πατριαρχείων από
τους Άραβες, ώστε το παράδειγμά της επέδρασε σε όλη την
Ορθόδοξη Ανατολή. Ο Όσ.Θεόδωρος ο Στουδίτης αναφέρει ότι
όπως κατά τη νηστεία τού Πάσχα έτσι και κατά την νηστεία των
Χριστουγέννων, έτρωγαν μία φορά την ημέρα, την ενάτη ώρα
(3μ.μ.) «διά την σμικρότητα των ημερών», ενώ κατά την νηστεία
των Αποστόλων και τής Κοιμήσεως τής Θεοτόκου, έτρωγαν δύο
φορές, την ενάτη και νωρίς το βράδυ. Επιτρέπονταν περίπου οι
τροφές, οι οποίες και σήμερα επιτρέπονται. Αν κατά την νηστεία
των Αποστόλων και των Χριστουγέννων συνέπιπτε εορτή, κατά την
οποία δεν αναγινώσκονταν οι Ώρες, επιτρεπόταν να φάγουν ψάρι,
τυρί και αυγά. Κατ’ αυτές τις εορτάσιμες ημέρες το μεσημεριανό
γεύμα λαμβανόταν περί την έκτη ώρα (12μ.), το δε βραδυνό κατά
την ίδια με τις υπόλοιπες περιόδους ώρα. Προϊόντος του χρόνου
όμως οι νηστείες αυτές (Χριστουγέννων και Αγ.Αποστόλων)
επιβλήθηκαν σε τέτοια έκταση και ένταση, ώστε ίσχυσαν όχι μόνον
για τους μοναχούς αλλά και για τους κληρικούς και λαϊκούς. Όμως
αυτό έγινε μετά το τέλος τού 12ου αι. και τούτο εξαιτίας των
μοναστηριακών κτητορικών τυπικών. Υπήρχαν δηλαδή Τυπικά
διαφόρων Μοναστηριών, τα οποία είχαν συνταχθεί από τους
ιδρυτές τους και εκεί αυτοί όριζαν την έκταση αλλά και την
ποιότητα των δύο αυτών νηστειών και τις οποίες όφειλαν να
τηρούν οι μοναχοί τους. Από εκεί άρχισαν να εισέρχονται, κυρίως
λόγω ευσεβείας, και ανάμεσα στις τάξεις των κληρικών και λαϊκών.
του π. Φιλόθεου Νικολάκη
Από την Δευτέρα μετά την Κυριακή των Αγίων Πάντων αρχίζει η
νηστεία των Αγίων Αποστόλων, η νηστεία δηλαδή που είναι
αφιερωμένη στους Αγίους Αποστόλους και η διάρκειά της ποικίλει
αναλόγως με την ημερομηνία τελέσεως της εορτής τού Πάσχα από
την οποία εξαρτάται η έναρξή της, δηλαδή η Κυριακή των Αγίων
Πάντων. Η νηστεία αυτή είναι αρχαιοπαράδοτος στην Εκκλησία
μας. Πρώτος ο Μέγας Αθανάσιος αναφέρει νηστεία μιάς εβδομάδος
μετά την Πεντηκοστή. «Τη γαρ εβδομάδι μετά την αγίαν
πεντηκοστήν ο λαός νηστεύσας εξήλθε περί το κοιμητήριον
εύξασθαι» (εγράφη περί το 357). Αυτός μεν αναφέρει την νηστεία
αυτή αμέσως μετά την Πεντηκοστή, αλλά το βιβλίο των
Αποστολικών Διαταγών, το οποίο έχει γραφεί πενήντα περίπου έτη
αργότερα και απηχεί αποστολοπαράδοτες εντολές και συνήθειες,
την αναφέρουν μία εβδομάδα μετά την Πεντηκοστή, δηλαδή μετά
την εορτή των Αγίων Πάντων. «Μετά ουν το εορτάσαι υμάς την
πεντηκοστήν εορτάσατε μίαν εβδομάδα και μετ’ εκείνην
νηστεύσατε μίαν, δίκαιον γαρ και ευφρανθήναι επί τη εκ Θεού
δωρεά και νηστεύσαι μετά την άνεσιν». Όπως φαίνεται από το
χωρίο των Αποστολικών Διαταγών, η περί ης ο λόγος νηστεία
σχετιζόταν με την χαρμόσυνη περίοδο από το Πάσχα μέχρι την
Πεντηκοστή, μετά την οποία έπρεπε να επέλθει κάποιας μορφής
αντίδραση, ώστε να μετριασθεί η χαρμόσυνη διάθεση. Επειδή οι
απόστολοι είχαν αρχίσει το κήρυγμα μετά την Πεντηκοστή, οι μετ’
αυτήν ημέρες ήσαν αφιερωμένες σ’ αυτούς. Γι’ αυτό και στις
συριακές πηγές η νηστεία αυτή ονομαζόταν των Αγίων Αποστόλων
αν και δεν είχε ακόμη εισαχθεί από τη Δύση στην Ανατολή η εορτή
των Αγίων Αποστόλων τής 29ης Ιουνίου. Κατ’ αυτήν περίπου την
περίοδο εισάγεται και η αρχικώς ολιγοήμερη νηστεία των
Χριστουγέννων. Και οι δύο, κατ’ αφομοίωση τής νηστείας τής
Μεγάλης Τεσσαρακοστής, γίνονται τεσσαρακονθήμερες αργότερα
περίπου τον 6ο αι. από τους μοναχούς τής Συρίας και της
Παλαιστίνης. Πρώτη γραπτή αναφορά γι’ αυτές τις δύο νέες
τεσσαρακοστές κάνει λόγο ο Άγ.Αναστάσιος ο Σιναϊτης, ηγούμενος
τής Μονής τού Σινά κατά τον 7ο αι., έπειτα ο Πατριάρχης
Κωνσταντινουπόλεως Νικηφόρος καθώς και ο Όσ.Θεόδωρος ο
Στουδίτης (αμφότεροι αρχές 9ου αι.). Η νηστεία όμως των Βαθμηδόν επικράτησαν για όλους και έκτοτε τηρούνται από τους
χριστιανούς μας.