Ομιλία του π. Αντωνίου Χρήστου στην 1η ΣΥΝΑΞΗ ΚΛΗΡΙΚΩΝ της ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΓΛΥΦΑΔΑΣ 2023-2024

1. 1η ΣΥΝΑΞΗ ΚΛΗΡΙΚΩΝ
Ι.Μ. ΓΛΥΦΑΔΑΣ Ε. Β. Β. & Β.
για το Εκκλησιαστικό Έτος 2023-2024
Ενημέρωση για τις Εργασίες και τα Πορίσματα του Πανελληνίου
Συνεδρίου των Ιερών Μητροπόλεων Εκκλησίας της Ελλάδος»
που διοργάνωσε η Ιερά Σύνοδος με τίτλο :
«Οργάνωση και Επανευαγγελισμός της Ενορίας».
I. N. ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΒΟΥΛΑΣ 17 /10/2023
π. Αντώνιος Χρήστου

2. Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε στο
ξενοδοχείο ELECTRA PALACE (Ναυάρχου
Νικοδήμου 18-20, Αθήνα), 15-16 Ιουνίου 2023

3. Το Συνέδριο πραγματοποιήθηκε με συμμετοχή 60 Ιεραρχών και 120
περίπου συνέδρων εκπροσώπων των Ιερών Μητροπόλεων σε
κλίμα πένθους λόγω του δυστυχήματος των Τεμπών 28/2/2023
αλλά και χαράς λόγω των ονομαστηρίων του Αρχιεπισκόπου.

4. Τη Μητρόπολή μας εκπροσώπησαν:
Ο ίδιος ο Σεβασμιώτατος αλλά και ο
υποφαινόμενος

5. Το εν λόγω Συνέδριο, το οποίο τελούσε υπό την αιγίδα του Μακαριωτάτου
Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, υλοποιήθηκε
κατόπιν Συνοδικής Αποφάσεως της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου κατά τη
Συνεδρία της 11ης Μαΐου 2023 και εξ αφορμής της πραγματοποιηθείσης
κατά τη συνέλευση της ΣεπτήςΙεράς Συνόδου της Ιεραρχίας του Οκτωβρίου
2022 Εισηγήσεως του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου και Ικαρίας κ.
Ευσεβίου, με θέμα: «Ανασυγκρότηση της Ενορίας και επανευαγγελισμός των
πιστών». Και να σημειωθεί ότι ο Ιδιοκτήτης του Ξενοδοχείου ανέλαβε
δωρεάν να φιλοξενήσει το Συνέδριο ως δώρο στο Μακαριώτατο

6. Αξίζει να αναφέρουμε τη Συνοδική Επιτροπή διοργάνωσης του Συνεδρίου που
αποτελούντα από τους Σεβασμιώτατους Μητροπολίτες Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ.
Βαρνάβας, Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος και Φθιώτιδος κ. Συμεών, ενώ Γραμματέας αυτής
ήταν ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Αντώνιος Καλλιγέρης, Διευθυντής
Ποιμαντικής Γάμου και Οικογενείας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών, που έκαναν αρκετές
προσυνοδικές συνεδρίες για να ρυθμίσουν κάθε λεπτομέρεια.

7. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
Μετά την υποδοχή των Συνέδρων και την παραλαβή των φακέλων
 Πραγματοποιήθηκε η έναρξη του Συνεδρίου (αφού κρατήθηκε ενός λεπτού σιγή για τα θύματα των
Τεμπών) από τον Πρόεδρο της Οργανωτικής Επιτροπής αυτού, Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη
Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμο, ο οποίος επεσήμανε ότι η διαρκής περί «οργανώσεως της ενορίας»
ποιμαντική αγωνία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερωνύμου τον
οδήγησε να φέρει το θέμα ως άξιο προβληματισμού στην Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας του περασμένου
Οκτωβρίου, τονίζοντας μάλιστα την ανάγκη επανευαγγελισμού των Ελλήνων Ορθοδόξων
χριστιανών μέσω των ενοριών της Εκκλησίας μας.
 Γι' αυτό ανέθεσε στον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Σάμου και Ικαρίας κ. Ευσέβιο να επικαιροποιήσει
το θέμα με κάθε νέο δεδομένο που υπάρχει στην ελληνική πραγματικότητα. Κατόπιν της εισηγήσεως
του κ. Ευσεβίου, διεξήχθη στην Ιεραρχία συζήτηση που ανέδειξε την ανάγκη να μη σταματήσει, αλλά
να συνεχιστεί ο προβληματισμός με περαιτέρω επεξεργασία των θεμάτων και με τη σύγκληση ενός
Συνεδρίου, το οποίο θα καταλήξει σε ολοκληρωμένα συμπεράσματα.

8. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:.
 Ακολούθησε η εναρκτήρια ομιλία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης
Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, στην οποία, όπως χαρακτηριστικά επεσήμανε, επικοινώνησε απλές
σκέψεις από την εμπειρία 56 ετών, εκ των οποίων τα τελευταία 15 στην πρωτεύθυνη θέση του
Αρχιεπισκόπου.
 Αναφερόμενος στη σημασία του όρου «επανευαγγελισμός» τόνισε ότι ο ίδιος αντιλαμβάνεται
προσωπικά τη σημασία του «ως αναγνώριση εκ μέρους μας ότι υπάρχει ανάγκη να κηρυχθεί εκ
νέου ο ευαγγελικός λόγος σε λιγότερα ή περισσότερα μέλη της εκκλησιαστικής μας κοινότητας,
εξαιτίας της αλλοίωσης του ευαγγελικού τρόπου πίστης, ζωής και ήθους. Ο επανευαγγελισμός
παραπέμπει σε επανακατήχηση, προκειμένου να ευρεθεί ο ορθός προσανατολισμός, η
αυθεντική πίστη, και έτσι να μην τίθεται εν αμφιβόλω η σωτηρία των ανθρώπων».
 Κλείνοντας την ομιλία του ο Μακαριώτατος τόνισε ιδιαίτερα ότι «ο επανευαγγελισμός, η
επανακατήχηση και η συγκρότηση των νέων κοινοτήτων θα γίνει μόνο όταν στραφούμε προς
τον Θεό προσευχόμενοι, εργαζόμενοι και κοπιάζοντες. Όταν φανερώνουμε με τη δική μας ζωή,
την αξία του εκκλησιαστικού τρόπου ζωής όπως αυτός βιώνεται γνήσια στο Ευαγγέλιο και την
ζωή των Αγίων μας και όπως αναδεικνύεται μέσα από το ευχαριστιακό, το ασκητικό και το
κοινωνικό ήθος της Εκκλησίας μας».

9. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Αμέσως μετά, άρχισε η Α' Συνεδρία, στην οποία προήδρευσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης
Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος.
 Η πρώτη Εισήγηση είχε ως θέμα: «Αστική - Ημιαστική - Αγροτική και Διαδικτυακή Ενορία». Ο Εισηγητής,
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας, αφού ανέπτυξε την
εμπεριστατωμένη Εισήγησή του, κατέθεσε έξι προτάσεις, τις οποίες χαρακτήρισε ως αφετηρία πράξεων
και περαιτέρω προβληματισμού:
 1. Συστηματική μελέτη των ποιμαντικών αναγκών κάθε περιοχής με τη συνδρομή ειδικών προσώπων και
υπηρεσιών.
 2. Αξιοποίηση με υπεύθυνο και πνευματικά επωφελή τρόπο των σύγχρονων τεχνολογιών για την
ενημέρωση και πνευματική οικοδομή του ποιμνίου.
 3. Συστηματική επανεξέταση του ζητήματος των Ακολουθιών που τελούνται στις ενορίες.
 4. Ανάπτυξη και ενθάρρυνση των διενοριακών συνεργασιών.
 5. Επιμονή στη σύσφιγξη των σχέσεων ανάμεσα στους ενορίτες.
 6. Ανάπτυξη δικτύου συνεργατών γύρω από τους κληρικούς μας που θα συνδράμουν στο έργο τους.

10. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Ο δεύτερος Εισηγητής, Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος π. Γεώργιος Μίλκας, κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, ανέπτυξε το θέμα:
«Είμαστε έτοιμοι για ένα νεανικό εκκλησιαστικό restart;». Ο π. Γεώργιος, μετά τον ορισμό κάποιων προϋποθέσεων για την προσέγγιση της νεολαίας από τις ενορίες,
κατέθεσε συγκεκριμένες πρακτικές προτάσεις :
 1. Ζωντανό αναβαθμισμένο Συνοδικό Γραφείο Νεότητος με όρεξη και όραμα.
 2. Θέσπιση Γραφείου Νεότητος σε κάθε Ιερά Μητρόπολη.
 3.Αξιοποίηση των σύγχρονων τεχνολογικών μέσων αλλά και προγράμματα διαζώσης.
 4. Αξιοποίηση των αδιορίστων Θεολόγων και αποφοίτων των Θεολογικών Σχολών.
 5. Να φτιαχτεί ένας φορέας με ευθύνη της Εκκλησίας που να μπορούν όσοι νέοι θέλουν να καταθέτουν τις προτάσεις τους
 6. θέσπιση «Βουλής των νέων» ή «Σύνοδος των νέων» για νέους από όλη την Ελλάδα και όχι μόνο.
 7. Λειτουργία μετά την λειτουργία και για τους Νέους σε ζωντανά Πνευματικά Κέντρα των Ενοριών.
 8. Λειτουργία Μητροπολιτικών ή Ενοριακών Κατασκηνώσεων (όχι απαραίτητα ιδιόκτητων) .
 9. Συνέδρια-Συναυλίες-Αθλητικές δράσεις ανοιχτές για όλους.
 10. Λειτουργία των Πνευματικών Κέντρων και Κατασκήνωση Χειμώνα-Καλοκαίρι .
 11. Μητροπόλεις και Ενορίες να αγκαλιάζουν τους Νέους και οι Νέοι να τις βιώνουν ως Μεγάλη Οικογένεια.
 12. Ενναία και προσεγμένα καινούρια Κατηχητικά βοηθήματα με Ορθόδοξη και σύγχρονη θεματολογία.
 13. Σε Θείες Λειτουργίες για παιδιά (σχολικούς εκκλησιασμούς ή σε κατασκηνώσεις) να ακούγονται τα λόγια και σε μετάφραση ιδιαίτερα στα αναγνώσματα.
 14. Υποχρεωτικά σεμινάρια σε Κληρικούς αλλά και σε εθελοντές συνεργάτες μας.
 15. Αξιολόγηση μετά από κάθε δράση που κάνουμε ώστε να βελτιωνόμαστε συνεχώς.
 16. Συνεργασία με όλους τους φορείς, τοπική αυτοδιοίκηση και σχολεία.
 και κατέληξε σε τρεις επισημάνσεις:
 1. Επικαιροποίηση του ευαγγελικού λόγου.
 2. Συνείδηση ότι το πιο πνευματικό έργο είναι να κάνει ο καθένας μας καλά τη δουλειά του.
 3. Ό,τι πράττουμε, να το πράττουμε εν αγάπη.

11. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Η Α' Συνεδρία έληξε με την Εισήγηση του Εκπαιδευτικού κ. Νικολάου Τσιαδήμου, με θέμα: «Ένας
λαϊκός συνεργάτης σκέφτεται φωναχτά». Με την Εισήγησή του ο κ. Τσιαδήμος έθεσε ως αντικείμενο
προβληματισμού τα βασικά ερωτήματα:
 1. Περί του ρόλου των λαϊκών στελεχών στις σύγχρονες Ενορίες. (Να συναποφασίζουν τις δράσεις και
όχι μόνο να εκτελούν)
 2. Πώς μπορούν τα λαϊκά στελέχη να συμβάλλουν στον επανευαγγελισμό της σύγχρονης κοινωνίας.
 3. Πώς μπορούμε όλοι μαζί, κληρικοί και λαϊκοί, να πορευθούμε μέσα στον χώρο της Εκκλησίας στις
παράξενες εποχές που ζούμε.

12. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
Χωρίς διάλειμμα, πραγματοποιήθηκε αμέσως η Β' Συνεδρία, στην οποία προήδρευσε ο
Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβας.
 Η πρώτη Εισήγηση του Πανοσιολογιωτάτου Αρχιμανδρίτου π. Θεοδοσίου
Μαρτζούχου, κληρικού της Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως και Πρεβέζης,
είχε ως θέμα: «Βουβοί.... Κομπάρσοι και Αδιάβροχοι (λειτουργική ζωή και
διακονία λόγου)». Ο Εισηγητής, μετά τα εισαγωγικά και την επισήμανση
διάφορων σύγχρονων εκκλησιαστικών παρεκκλίσεων, κατέθεσε δύο
προτάσεις, προκειμένου, όπως τόνισε χαρακτηριστικά, να μη χρειαστεί
κάποιοι άλλοι ύστερα από μια δεκαπενταετία να ξανασυζητούν τα ίδια. Η
πρώτη πρόταση αφορά την ενεργή συμμετοχή των λαϊκών στην ενορία και
η δεύτερη είναι η δημιουργία λειτουργικής ατμόσφαιρας, που να ωθεί τους
πιστούς να επιθυμούν να συμμετέχουν στη θεία λατρεία με χρησιμοποίηση
της γλώσσας που χρησιμοποιούμε στην εποχή μας.

13. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Ακολούθησε η Εισήγηση της Πρεσβυτέρας κ. Αγγελικής Καριώτογλου, Δρ Θεολογίας
- Εκπαιδευτικού, η οποία είχε ως θέμα: «Πατέρες και γέροντες: Καθοδήγηση προς
την πνευματική ενηλικίωση ή επιστροφή και συντήρηση της πνευματικής
εξάρτησης; (Συμβολή στην αποκατάσταση του δύσβατου τοπίου της πνευματικής
πατρότητας και της ενορίας)». Η Εισηγήτρια, παραθέτοντας αρκετά χωρία Πατέρων
της Εκκλησίας, ανέφερε μεταξύ άλλων μερικά στοιχεία που θεωρούνται στην
νηπτική παράδοση απαραίτητα για την ανάληψη του λειτουργήματος της
πνευματικής πατρότητας, τονίζοντας ιδιαίτερα ότι ο ποιμένας οφείλει να
συνειδητοποιήσει ότι ο ίδιος είναι μόνον ο συνδετικός κρίκος μεταξύ του
ποιμαινόμενου και του Χριστού και ότι ο μοναδικός στόχος του είναι η σωτηρία του
ποιμαινόμενου μέσω της κατεύθυνσης της αγάπης του προς τον Χριστό και όχι προς
το πρόσωπό του.

14. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Τη Β' Συνεδρία έκλεισε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Φθιώτιδος κ. Συμεών, ο οποίος
ανέγνωσε την Εισήγησή του με θέμα: «Εκκλησία και κοινωνία: Όροι και όρια στην έμπρακτη
διακονία της αγάπης».
 Ο Σεβασμιώτατος στην εμπεριστατωμένη Εισήγησή του, αφού κωδικοποίησε την συνοδική
αντιμετώπιση των κατά καιρούς διαφόρων ζητημάτων και κρίσεων και επεσήμανε τις δράσεις
και τις παρεμβάσεις της Εκκλησίας επ' αυτών, αναφέρθηκε στο ζητούμενο του Συνεδρίου, που
είναι η ανάγκη κατάθεσης συγκεκριμένων προτάσεων στον Μακαριώτατο Αρχιεπίσκοπο και
δι' Αυτού στην Εκκλησία, όπως Αυτή ιερουργεί την αλήθεια Της συνοδικά. Προσέθεσε ακόμη
ότι σκοπός του Συνεδρίου είναι και οι απαντήσεις στα νέα δεδομένα, δημιουργώντας το
θεσμικό, κανονιστικό και κυρίως πνευματικό πλαίσιο για ένα έργο αγάπης και προσφοράς με
οσιακή αυτοθυσία και ανιδιοτέλεια και συγχρόνως με υποδειγματικό επαγγελματισμό και
άψογη αρτιότητα για ένα ειλικρινή και γόνιμο διάλογο αγάπης με την κοινωνία για τον
Ευαγγελισμό του σύγχρονου κόσμου.

15. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Ακολούθησε συζήτηση επί των Εισηγήσεων

16. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Μετά την παράθεση γεύματος οι 120 Σύνεδροι
χωρίσθηκαν σε έξι Ομάδες Εργασίας με Συντονιστές τους
έξι Εισηγητές του Συνεδρίου, οι οποίες μετά τις
διαβουλεύσεις υπέβαλαν τα συμπεράσματά τους στον
Πρόεδρο και τα Μέλη της Οργανωτικής Επιτροπής, οι
οποίοι εν συνεχεία τα γνωστοποίησαν στον Μακαριώτατο
Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμο.

17. Οι ομάδες ήταν οι εξής :
 ΟΜΑΔΑ 1η : Με συντονιστή τον
Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη
Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως
κ. Βαρνάβα.
 ΟΜΑΔΑ 2η: Με συντονιστή τον
Πρωτοπρεσβύτερο π. Γεώργιο
Μίλκα.
 ΟΜΑΔΑ 3η :Με συντονιστή τον
Εκπαιδευτικό κ. Νικόλαο Τσιαδήμο.
 ΟΜΑΔΑ 4η : Με συντονιστή τον
Αρχιμανδρίτη π. Θεοδόσιο
Μαρτζούχο.
 ΟΜΑΔΑ 5η : Με συντονίστρια την
Πρεσβυτέρα κ. Αγγελική
Καριώτογλου.
 ΟΜΑΔΑ 6η : Με συντονιστή τον
Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη
Φθιώτιδος κ. Συμεών.

18. 1η μέρα του Συνεδρίου Πέμπτη 15/6/2023:
 Η πρώτη ημέρα του Συνεδρίου έκλεισε αργά το απόγευμα με την
επίσκεψη στο αρχοντικό των Μπενιζέλων (οικία της Αγίας
Φιλοθέης).

19.  Τελέσθηκε Θεία Λειτουργία για τους συνέδρους στο
παρεκκλήσιο του Αγίου Ανδρέα της Ιεράς Αρχιεπισκοπής
Αθηνών και τρισάγιο για τον Επίκουρο Καθηγητή της
ΒιοηθικήςΒασίλειο Φανάρα που κοιμήθηκε 15Ιουνίου.
2η μέρα του Συνεδρίου Παρασκευή 16/6/2023:

20. 2η μέρα του Συνεδρίου Παρασκευή 16/6/2023:
 Ακολούθως, ο Σεβασμιώτατος Πρόεδρος της
Οργανωτικής Επιτροπής του Συνεδρίου,
Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος,
συντόνισε την ανακοίνωση των Πορισμάτων των
έξι Ομάδων Εργασίας για την οργάνωση και την
ανασυγκρότηση της ενορίας και τη δράση της, από
τους Συντονιστές αυτών.

21. 2η μέρα του Συνεδρίου Παρασκευή 16/6/2023:
Μετά από 6 εκπροσώπους των 6 χθεσινών Ομάδων Εργασίας, διαβάστηκαν
τα πορίσματα στην Ολομέλεια.

22. 2η μέρα του Συνεδρίου Παρασκευή 16/9/2023:
 Το Συνέδριο περάτωσε τις εργασίες του με την καταληκτήρια
ομιλία του Μακαριωτάτου Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης
Ελλάδος κ. Ιερωνύμου, την οποία ανέγνωσε ο Σεβασμιώτατος
Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ. Άνθιμος. Ο
Μακαριώτατος, αφού ευχαρίστησε και επαίνεσε τους
Εισηγητές και τους Σύνεδρους, τούς διαβεβαίωσε ότι βούληση
της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος
είναι η περαιτέρω κοινή εργασία και προσπάθεια, ώστε αυτές
οι προτάσεις να μη μείνουν αποτυπωμένες μόνο στο χαρτί,
αλλά να αρχίσουν να εφαρμόζονται στην πράξη μέσα στην
εκκλησιαστική μας ζωή.

23.  1. Ο σύγχρονος τρόπος ὀργάνωσης τῆς κοινωνίας μας ἔχει ὑπερβεῖ κατά πολύ τίς παλαιότερες γεωγραφικές
διακρίσεις, κυρίως λόγῳ τῆς ἀνάπτυξης τῆς τεχνολογίας. Μᾶλλον ἔχουν ὡριμάσει οἱ συνθῆκες, ὥστε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος
νά ἀνοίξει ἕναν εὐρύτερο διάλογο σχετικά μέ τή χρήση τῶν ψηφιακῶν μέσων στόν χῶρο τῆς Ἐνορίας, καί νά προβεῖ σέ
κατάλληλες ἀποφάσεις, ὥστε νά ἀποφευχθεῖ ἡ παράχρησή τους.
 2. Η Ἐνορία ὀφείλει νά ἀφουγκράζεται τόν σφυγμό τῆς τοπικῆς κοινωνίας. Θά ἦταν πολλαπλά ὠφέλιμο, συνεπῶς, νά
ὑπάρξει ἐνδελεχής μελέτη τῶν τοπικῶν ποιμαντικῶν ἀναγκῶν καί νά σχεδιαστεῖ κατάλληλα ἡ ἀντίστοιχη ποιμαντική
διακονία.
 3. Ἡ Ἐκκλησία ὀφείλει νά ἐπιβεβαιώνει διαρκῶς ὅτι ἀποτελεῖ «τό ὄνομα τῆς ἑνότητας». Τά μέλη της καλοῦνται ἀπό
τόν ἴδιο τόν Ἱδρυτή της νά ἐργάζονται σέ κάθε ἐπίπεδο, ὥστε οἱ ἄνθρωποι νά παραμένουν σέ ἑνότητα καί νά μήν ἐπιτρέπουν
νά ἀνθίζουν τά σπέρματα τῆς διχόνοιας.
 4. Ἕνα ἀπό τά «σημεῖα τῶν καιρῶν» φέρνει πολλούς ἀνθρώπους ἀπό ἄλλες χῶρες καί πολιτισμούς «μπροστά στήν
πόρτα μας». Ἀπέναντι σέ αὐτά «τά ἔθνη» ἔχουμε ἕνα ἱεραποστολικό καθῆκον, τό ὁποῖο δέν μποροῦμε νά ἀπεμπολήσουμε.
 5. Οἱ κληρικοί κάθε βαθμίδος καλοῦνται νά ἀναζητήσουν ἐκεῖνα τά πρόσωπα τά ὁποῖα, εἴτε λόγῳ εἰδικότητος εἴτε
λόγῳ διαθεσιμότητος, θά τούς βοηθήσουν νά ἐπιτελέσουν περισσότερο ἀποτελεσματικά τό ἔργο τους.
 6. Τα μέλη τῆς Ἐκκλησίας ὀφείλουν νά συνεργοῦν στό ἔργο τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό ὁποῖο «ἐργάζεται» γιά τήν
ἑνότητά τους. Αὐτό, μεταξύ ἄλλων, σημαίνει ὅτι θά φροντίζουν, ὥστε ἡ σύναξή τους νά μήν περιορίζεται στό πρωί τῆς
Κυριακῆς, ἀλλά ὁ ἐκκλησιασμός τῆς ζωῆς τους νά ἀφορᾶ ὅλες τίς πλευρές τῆς καθημερινότητάς τους.
 7. Θὰ ἤταν ὡφέλιμο, ἀν δινόταν βαρύτητα στὴν αἰσθητικὴ της λατρείας, στὴν καθημερινὴ τέλεση τῶν ἱερῶν ἀκολουθιῶν
‘Εσπερινοῦ καὶ Ὄρθρου, καὶ γενικότερα νὰ ὑπάρξει φροντίδα ὤστε ὁ Ναὸς καὶ ἡ Ἐνορία νὰ καταστοῦν σημεῖο ἀναφορᾶς γιὰ
τὴν τοπικὴ κοινωνία.
 8. ‘Η Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νὰ ἀφιερώσει εἰδικὴ μέριμνα γιὰ:
 α) τὴν ἐνίσχυση τῶν μικρῶν (ὀρεινῶν, νησιωτικῶν καὶ τουριστικῶν) ἐνοριῶν,
 β) τὴ ρύθμιση τῶν ζητημάτων πού προκύπτουν ἀπὸ τὶς παθογένειες ποὺ ἐκδηλώνονται κατὰ τὴ χρήση τῶν ψηφιακῶν μέσων
γιὰ ποιμαντικοὺς σκοποὺς,
 γ) τὴ διαρκὴ ἐπιμόρφωση τῶν ἐκκλησιαστικῶν στελεχῶν κάθε βαθμίδας καὶ θέσης,
 δ) τὴ διανομὴ (καὶ πάλι) ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν ἐφημεριῶν στοὺς πιστοὺς, εἰδικῶν φυλλαδίων γιὰ τὰ Μυστήρια γιὰ τὰ ὁποία
προσέρχονται στοὺς ναοὺς (Θ. Λειτουργία, Βάπτιση,Γάμος, Κηδεία),
 9. Σημειώνεται ἐν κατακλείδι ὅτι πέραν ὅλων τῶν ἐπίσημων ἀποφάσεων, ἡ κεντρικὴ λειτουργία τῆς Ἐνορίας ἀφορᾶ τὴν
ἀνάπτυξη διαπροσωπικῆς σχἐσης τῶν πιστῶν μὲ τὸν Χριστὸ καὶ μεταξύ τους. Τὸ καθήκον τῆς διατήρησης αὐτῆς τῆς
λειτουργίας ἀφορᾶ ὅλο τὸ ἐκκλησιαστικὸ σώμα καὶ ἀποτελεῖ προσωπικὴ εὐθύνη ὅλων τῶν πιστῶν.
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ
1ης Ομάδος : «ΑΣΤΙΚΗ - ΗΜΙΑΣΤΙΚΗ - ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΚΑΙ “ΔΙΑΔIKTYAKH” ΕΝΟΡΙΑ» Ἡ Ὁμάδα Ἐργασίας πού συνεκλήθη γιά νά
συζητήσει τήν Εἰσήγηση τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως κ. Βαρνάβα

24.  Η Εκκλησία είναι η μεγάλη αγκαλιά που μας χωράει όλους. Απ’ τους αγέννητους μέχρι τους
κεκοιμημένους.
 Πρώτη προτεραιότητα όμως πρέπει να δώσουμε στους νέους μας, στο αύριο.
 Αναβάθμιση ΣυνοδικούΓραφείου Νεότητος
 Ζωντανά Γραφεία νεότητος στις Μητροπόλεις
 Ιερείς νεότητος, εξομολόγοι νεότητος, σε Ενορίες ή Αρχιερατικές Περιφέρειες.
 «Βουλή νέων» με ευθύνη της Εκκλησίας, κάθε 1ή 2 χρόνια την Διακαινήσιμο Εβδομάδα. Αξιοποίηση
Αδιόριστων Αποφοίτων Θεολογικών Σχολών.
 Αξιοποίηση Τεχνολογίας
 Επιδίωξη: στις Ενορίες ζωντανά πνευματικά κέντρα
 στις Μητροπόλεις προώθηση θεσμού κατασκηνώσεων
 Ενιαία, προσεγμένα κατηχητικά βοηθήματα. Νέα Αναλυτικά προγράμματα
 Μεγάλη προσοχή στο ήθος και την κατάρτιση των ποιμένων και των συνεργατών τους.
 Δίνεται η δυνατότητα στους κατά τόπους Επισκόπους να προσαρμόζουν ανάλογα τα της λατρείας
και του κηρύγματος (διάρκεια, ωράριο, γλώσσα κτλ)
 κυρίως στις λατρευτικές συνάξεις νέων. (π.χ. Σεπτέμβριος 2023: με ευλογία των κατά τόπους
Επισκόπων, ο Αγιασμός των Σχολείων να μπορεί να γίνει στη δημοτική γλώσσα). Προσοχή σ’ όλα
τα της λατρείας («μυστικές» ευχές –παπαδάκια- προσέγγιση Αγ.Γραφής
 ‘’Δεῖ δή χρημάτων,,
 Σεμινάρια επιμόρφωσης, Δια βίου μάθηση. Όλων υποχρεωτικά
 Πολλαπλή φροντίδα για την οικογένεια
 Συνεργασίες. Ενοριών, Μητροπόλεων, Εκκλησιών. Με σχολεία, με τοπική αυτοδιοίκηση, με φορείς.
Επισκέψεις σε σχολεία.
 Θεσμική συμμετοχή των νέων στο Μητροπολιτικό και στο Εκκλησιαστικό συμβούλιο.
 Τακτικότερη διοργάνωση παρόμοιων με το διοργανωθέν Συνέδριο και συναντήσεις.
ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ 2η Ομάδα Εργασίας Εισηγήσεως
π. Γεωργίου Μίλκα

25.  Η «συμμαρτυρία» των υπεύθυνων ποιμένων για τα λαϊκά στελέχη των ενοριών είναι σημαντική και απαραίτητη. Στην
προσπάθεια για συμπερίληψη νέων στελεχών οι πατέρες των ενοριών λαμβάνουν υπόψη τους το εκκλησιαστικό φρόνημα
αυτών που θα επιλεγούν. Να μην ξεχνάμε ότι η εθελοντική διακονία είναι και ένας τρόπος για να κατηχηθούμε.
 Απαραίτητη διάκριση ρόλων και λειτουργιών για τους λαϊκούς συνεργάτες: Δεν είναι όλοι για όλα. Διοικητικό, κατηχητικό
και φιλανθρωπικό έργο.
 Επέκταση και διεύρυνση του επιμορφωτικού προγράμματος του Ι.Π.Ε. Δυνατότητα παροχής πιστοποίησης σε όλους τους
συμμετέχοντες, κληρικούς και λαϊκούς.
 Παράλληλα, λειτουργία προγραμμάτων επιμόρφωσης λαϊκών στελεχών από τις Μητροπόλεις όπου θα λαμβάνονται
υπόψη οι συγκεκριμένες ανάγκες της κάθε περιοχής και των συνεργατών. Παροχή βεβαιώσεων
 Μητρώο Μητρόπολης με κληρικούς και λαϊκούς εκπαιδευτές.
 Θεσμοθέτηση Ελεύθερου-Ανοικτού Πανεπιστημίου σε Μητροπολιτικό επίπεδο.
 Δημιουργία μητρώου ειδικών λαϊκών συνεργατών σε κάθε Μητρόπολη που θα επικουρούν το ποιμαντικό και διοικητικό
έργο των ποιμένων (ψυχολόγοι, ψυχίατροι, ιατροί, μηχανικοί κ.α).
 Προσλήψεις λαϊκών από τις Ι.Μητροπόλεις (Θεολόγων και άλλων)
 Διενοριακή και Διαμητροπολιτική συνεργασία και σε ποιμαντικά θέματα.
 Λειτουργία σε κάθε ενορία «αποκεντρωμένων» συμβουλίων-ένα είδος συμβουλευτικών ομάδων που θα βοηθούν το έργο
των ενοριακών θεσμών.
 Διαμόρφωση ενός πιο «εξωστρεφούς» προσώπου της Εκκλησίας. Συντονισμένη και προσεκτική παρουσία στο διαδίκτυο
και στα κοινωνικά δίκτυα. Το Γραφείο δημοσίων σχέσεων κάθε Μητρόπολης συντονίζει με την αρωγή ειδικών λαϊκών.
 Ενοριακές συνελεύσεις στην αρχή κάθε εκκλησιαστικού έτους. Απολογισμός και οργάνωση των δράσεων.
 Οι εκκλησιαστικές δομές μπορούν να γίνουν πιο ελκυστικές με την καθιέρωση καινούργιων ονομασιών (πχ Ενοριακές
Φιλικές Συντροφιές, Διακονία Αγάπης κ.ο.κ).
 Τέλος, για τον καλύτερο συντονισμό και λειτουργία των παραπάνω αλλά και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που
θα προκύπτουν στις ραγδαία εξελισσόμενες κοινωνίες, προτείνουμε την σύσταση και λειτουργία Συνοδικού Γραφείου
Λαϊκών Συνεργατών από την Εκκλησία της Ελλάδος με την ενεργό συμμετοχή σε αυτό λαϊκών συνεργατών.
Πορίσματα 3ης Ομάδας Εργασίας
του Εκπαιδευτικού κ. Νικόλαο Τσιαδήμου

26.  Η λατρευτική μας ζωή σε μεγάλο βαθμό είναι "δυσκίνητη"! Είναι απαραίτητο να αρχίσει να αποκτά θέρμη και ζωντάνια, και να μεταδίδει
ένα αυξανόμενο σφρίγος στη χριστιανική ζωή, ιδιαιτέρως των νέων ανθρώπων. Να μην είναι η Κυριακάτικη Λειτουργία μια υποχρέωση, μια
παρεμβολή στην καθημερινότητα, μια τυπικότητα με άφωνους θεατές. Αντίθετα πρέπει να είναι ημέρα ευφρόσυνη, όπως λέει ο προφήτης
Ησαΐας, γιορτή του σπιτιού ολόκληρου και όχι μια νομική τυπολατρία. Μόνο με κέντρο την κοινή λατρεία η Εκκλησία μπορεί να
πραγματοποιήσει το παιδευτικό-κατηχητικό της έργο.
 Ο σημερινός άνθρωπος είναι προικισμένος με μια ακατηγόρητη ανάγκη για ειλικρίνεια. Κάθε γενιά κληρονομεί το παρελθόν και είναι
υπεύθυνη για το μέλλον. Βέβαια τα ηλικιωμένα άτομα νοιώθουν περισσότερη... παρελθοντική έλξη και δυσκολεύονται στην... ευκινησία!
 Για την Εκκλησία η αλλαγή ποτέ δεν γίνεται χάριν της αλλαγής. Η λατρεία της Εκκλησίας πρέπει να διδάσκει τον άνθρωπο ότι δεν μπορεί να
ζει για τον εαυτό του, αλλά να είναι μέρος ολόκληρης της κοινότητας.
 Στοιχώντας στην ανάγκη να γίνει η Λατρεία έκφραση ζωής και κατηχητική αφομοίωση της πίστεως, οδηγηθήκαμε να προτείνουμε δύο
διαδρομές μετοχής των χριστιανών, για συμμετοχική αμεσότητα και βαθύτερη σχέση με τη ζωή της καθημερινότητας της ενορίας και
φυσικά μέθεξης των Μυστηρίων.

Α. Πρέπει να ενεργοποιηθούν οι κατά Κυριακή μετέχοντες στην Ευχαριστία με τα (και στα) θέματα της καθημερινής ζωής της Ενορίας. Η
Ενορία να γίνει και να είναι σπίτι τους. Δυο προτάσεις θα μπορούσαν να γίνουν επ’αυτού:
 1. Δημιουργία μητρώου εκκλησιαζομένων: καταγραφή κάποιων στοιχείων εκείνων των εκκλησιαζομένων που θέλουν να τα δώσουν. Ο
πιστός που δηλώνει τα στοιχεία του σε κάποια εκκλησιαστική κοινότητα να μην μπορεί να τα δηλώσει και σε άλλη. Σε αυτή που δήλωσε
ανήκει (άσχετα αν ενίοτε εκκλησιάζονται και αλλού).
 2. Δημιουργία σώματος στελεχών: Οι επίτροποι, οι κατηχητές, τα μέλη του φιλοπτώχου ταμείου, οι νεωκόροι, οι ψάλτες, οι διακονητές (και
ο αριθμός εδώ μπορεί να είναι πολύ ευρύς) και επιπλέον όσοι έχουν διακονήσει την εκκλησιαστική κοινότητα στο παρελθόν στις παραπάνω
θέσεις, μπορούν να συγκροτήσουν ένα σώμα με ενεργό συμμετοχή στη λήψη αποφάσεων και την περαιτέρω εκλογή στελεχών στο μέλλον.
 Η 2η πρόταση μπορεί να ενεργοποιηθεί άμεσα. Η πρώτη βαθμιαία και με υπομονή.
 Β. Η Λατρεία να γίνει προσβάσιμη στον κάθε μέτοχο, με προσεκτική και σταδιακή χρήση της Δημοτικής. Μπορούν να ειπωθούν τα εξής:
 1. Η χρήση αυτή θα αποφασίζεται από το σώμα των στελεχών (βλ. πρόταση Α2).
 2.Μιλάμε για μετάφραση συγκεκριμένων πτυχών (όχι εκτεταμένων) της λατρείας: ο Απόστολος, κάποιες προφητείες, κάποιες ευχές
(Πεντηκοστής, Θεοφανείων κλπ)
 3. Φυσικά η άδεια για να γίνει κάτι τέτοιο (μετά την απόφαση του σώματος των στελεχών) θα εναπόκειται στον Επίσκοπο.
 4. Για μια τέτοια κίνηση χρειαζόμαστε βιβλίο: Μεταφράσεις με αισθητικές φιλοδοξίες (να αποδίδουν το νόημα με ευήκοο ρυθμό)
Πορίσματα 4ης Ομάδας με Συντονιστή τον Αρχιμανδρίτη π. Θεοδόσιο Μαρτζούχο.

27.  Ανυπερθέτως να δημιουργηθεί κεντρική εκκλησιαστική επιτροπή εξέτασης των υποψηφίων κληρικών (με έμπειρους
πνευματικούς και με πιστούς ειδικούς ψυχικής υγείας) η οποία θα γνωμοδοτεί δύο φορές, σε χρονικές στιγμές που θα
απέχουν μεταξύ τους ένα τουλάχιστον έτος.
 Η κεντρική αυτή επιτροπή θα αποτελέσει ασφαλιστική δικλείδα και προστασία για τους κατά τόπους επισκόπους.
Αποστολή της θα είναι, τόσο ο αποκλεισμός των ακαταλλήλων υποψηφίων, όσο και η υπόδειξη περαιτέρω
ψυχολογικής βοήθειας και ωρίμανσης για όσους υποψηφίους θα κρίνονται κατάλληλοι αλλά προς το παρόν ανώριμοι.
 Είναι ανάγκη να υπάρξει προσεκτική και συστηματική διαχείριση των υποψηφίων κληρικών, δεδομένου ότι
 α) Aργότερα θα αποτελέσουν πηγή πολλών προβλημάτων αν γίνουν και πνευματικοί και
 β) τα αρρωστήματα των πνευματικών εμφανίζονται σε ελαφρότερη μορφή πριν από την χειροτονία, οπότε κάποια
από αυτά μπορούν να διορθωθούν όταν θα είναι πιο εύκολο, πριν αποκτήσουν εξουσία.
 2.Τουλάχιστον διετής προετοιμασία των υποψηφίων εξομολόγων, σε μικρές ομάδες, σε εβδομαδιαία βάση, με τη
μορφή Σεμιναρίου και όχι διάλεξης. Να είναι Σπουδαστήριο όπου θα διδάσκουν έμπειροι πνευματικοί και ειδικοί στο
χώρο της μελέτης της ανθρώπινης προσωπικότητας, με βάση βιβλιογραφία που θα δίνει την αφορμή να συζητηθούν
κεντρικά σημεία του τρόπου με τον οποίο πρέπει να προσεγγίζεται ο εξομολογούμενος.. Σκοπός του προγράμματος
είναι να προκύπτουν λαϊκοί και κληρικοί με «ειδίκευση» στην εξομολόγηση και την ψυχική υγεία. Κατώτερο ηλικιακό
όριο των εξομολόγων το 35ο έτος.
 Η επιμόρφωση έχει στόχο την αποφυγή εκ μέρους των πνευματικών προσωπικών ιδεολογικών τοποθετήσεων. Είναι
απαραίτητο να αναδειχθεί η συνυπευθυνότητα κατά τη διάρκεια του Μυστηρίου, το οποίο πρέπει να βασίζεται στο
μυστήριο του πρόσωπο και όχι σε πρακτικές γενίκευσης. Πρέπει να υπάρξει επιμονή στην άρνηση αφαίμαξης της
ευθύνης των εξομολογούμενων ή με θετικό τρόπο επιμονή στην προσπάθεια ανάδειξης του μυστηρίου της ευθύνης.
 Δημιουργία ομάδων επικοινωνίας των νέων εξομολόγων, υπό την εποπτεία κάθε φορά έμπειρου πνευματικού. Σε
μηνιαία βάση θα συζητάει μαζί τους περιστατικά που τους δυσκόλεψαν κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους
και θα αναζητείται από κοινού η καταλληλότερη αντιμετώπιση. Στις ομάδες συμπροβληματισμού των πνευματικών
να συμμετέχουν κατά καιρούς και ψυχολόγοι και ψυχίατροι, ώστε να διαφωτίζονται οι κληρικοί σε ζητήματα
ψυχοπαθολογίας. Συζητήθηκε ευρέως στην ομάδα η αλλαγή της νοοτροπίας «ιδιοκτησίας» των πνευματικών τέκνων
εκ μέρους των πνευματικών πατέρων.
 Μέσω του Ι.Π.Ε να δημιουργηθεί δια ζώσης κύκλος μετεκπαίδευσης και συμβουλευτικής των κληρικών. Ίδρυση
μικρών ομάδων αξιολόγησης των ήδη υπαρχόντων πνευματικών πατέρων από έμπειρους πνευματικούς μέχρι την
αποφοίτηση των πρώτων εξομολόγων, με μέλη έμπειρους πνευματικούς και πιστούς ειδικούς ψυχικής υγείας.
 Διάκριση της πνευματικής καθοδήγησης από την ακολουθία της εξομολόγησης. Η εξομολόγηση είναι μετάνοια και
επιστροφή. Μπορεί κάποιος να εξομολογείται χωρίς υποχρεωτικά να καθοδηγείται από τον συγκεκριμένο εξομολόγο,
ή να καθοδηγείται και από τον εξομολόγο και από κάποιον άλλον. Η πνευματική καθοδήγηση μπορεί να γίνεται ακόμα
και από φωτισμένους λαϊκούς, άνδρες ή γυναίκες, δηλαδή διάκριση της ακολουθίας της εξομολόγησης από τη
συμβουλευτική.
Πορίσματα 5ης Ομάδας Εργασίας με συντονίστρια την Πρεσβυτέρα κ. Αγγελική Καριώτογλου.

28.  Δημιουργία οργάνου-δομής η οποία θα φροντίζει τους πνευματικούς προστατεύοντας ή θεραπεύοντάς τους
από την υπερκόπωση και την εξάντληση, τόσο συνηθισμένες στους ευσυνείδητους κληρικούς. Θα προσφέρει
υπηρεσίες ψυχικής υγείας, συμβουλευτικής, ψυχικής ανανέωσης κτλ Το ίδιο και για την σύζυγο του
πνευματικού η οποία υφίσταται τα παραπάνω.
 Τα εκκλησιαστικά συμβούλια, να αποτελούνται ισομερώς από άνδρες και γυναίκες και πρέπει να περιέχουν
και εκπαιδευτικούς, που με κάποιο τρόπο σχετίζονται με το εκκλησιαστικό έργο με ευρεία έννοια (θεολόγους
εκπαιδευτικούς, δασκάλους, η εκπαιδευτικούς εκκλησιαστικών σχολών). Να ανοίξει δηλαδή το πεδίο δράσης
των συμβουλίων και να επεκταθούν οι αρμοδιότητές του, πέραν της οικονομικής διαχείρισης του ναού, και σε
θέματα κατήχησης.
 Ο ιερατικώς υπεύθυνος να καλλιεργεί κλίμα ελευθερίας και διαλόγου, ώστε να ελκύσει (κατηχητές,
επιμορφωτές κλπ. και κατηχούμενους) που να είναι πραγματικά μέλη της
κοινωνίας, απ' όλες τις κατηγορίες νοητικές, κοινωνικές, ηλικιακές κλπ. Να μην καλλιεργείται κλίμα
εξάρτησής τους από την χαρισματική ηγεσία, παρατήρηση που ισχύει γενικά για το ενοριακό έργο. Επίσης
προτείνουμε να ανανεωθούν οι ονομασίες του κατηχητικού έργου με σύγχρονους όρους, που θα δεν θα
παραπέμπουν σε αγκυλώσεις του παρελθόντος.Η προετοιμασία των υπευθύνων της κατήχησης μπορεί να
γίνεται και σε ενοριακό επίπεδο.
 8. Να αναδειχθεί θεσμικά ο ρόλος των γυναικών, μοναχών ή λαϊκών στο θέμα της πνευματικής καθοδήγησης,
αλλά και στο θέμα της παρουσίας τους μέσα στην ενορία. Να αξιοποιούνται ισομερώς με τους άνδρες λαϊκούς
στο πνευματικό έργο της ενορίας. Αυτό περιλαμβάνει και την αναβίωση του θεσμού των διακονισσών, ο
οποίος δεν καταργήθηκε ποτέ. Ας αρχίσει αυτό από μοναχές που ήδη λειτουργούν το ρόλο αυτό,
καθοδηγώντας πνευματικά τους ανθρώπους.
 9. Θεσμοθέτηση συνάξεων ηγουμένων (ανδρών και γυναικών), τόσο για τον αμοιβαίο εμπλουτισμό της
ποιμαντικής τους πείρας εντός της μονής, όσο και για την καθοδήγηση όσων εκ της αδελφότητας
συμβουλεύουν λαϊκούς.
Πορίσματα 5ης Ομάδας Εργασίας με συντονίστρια την Πρεσβυτέρα κ. Αγγελική Καριώτογλου.

29.  1. Συντονισμὸς τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου μέσω τῆς Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς Κοινωνικῆς Πρόνοιας καὶ Εὐποιίας, ὥστε
ἡ Ἱερὰ Σύνοδος νὰ γνωρίζει, νὰ ἐπεμβαίνει καὶ νὰ καθοδηγεῖ τό φιλανθρωπικὸ καὶ κοινωνικὸ ἔργο τῆς Ἐκκλησίας.
Δημιουργία τύπου ἐκκλησιαστικῆςπιστοποίησης γιὰ τὶς δομὲς τῶν ἐνοριῶν καὶ τῶν λοιπῶν νομικῶνπροσώπων.
Ὁρισμὸς ὑπευθύνου τοῦ Φιλανθρωπικοῦ καὶ ΚοινωνικοῦἜργου, Ποιμαντικοῦ Συνεργάτη, γιὰ καλύτερο
συντονισμὸ καὶ ἐνημέρωση.
 2. Δημιουργία μητρώου ὑπηρεσιῶν καὶ ἐθελοντῶν. Ἀξιοποίηση τῶν ψηφιακῶν μέσων γιὰ καταγραφὴ ὅλου τοῦ
τοπίου τῆς κοινωικοπρονοιακῆς διακονίας.
 3. Ὀργάνωση καὶ συνεκτικὴ λειτουργία ἑνὸς πανελληνίου δικτύου τῶν διακονικῶν δομῶν καὶ φορέων τῆς
Ἐκκλησίας μέ τὴν δημιουργία εἰδικοῦ ὑλικοῦ ἐκπαίδευσης γιὰ ἐθελοντές στὸ διακονικὸ ἔργο καὶ προγράμματα
κατάρτισης καὶ ἐπιμόρφωσης
 4. Καθιέρωση πανελλαδικῆς συναντήσης συντονιστῶν (κάθε ἕνα ἢ δύο ἔτη) μὲ στόχο τὴν ἀνταλλαγὴ καλῶν
πρακτικῶν, τὴν διαχείριση πληροφοριῶν
 5. Συνεργασία μὲ πανεπιστημιακὲς μονάδες ποὺ σχετίζονται μέ τὸ κοινωνικὸ ἔργο καὶ ἰδιαίτερα μέ τὶς Θεολογικὲς
Σχολὲς
 6. Πρωτόκολλα συνεργασίας μὲ κοινωνικοὺς φορεῖς καὶ MΚΟ μὲ στόχο τὴν δικτύωση καί τὴν συνεργασία στὴν
παροχὴ κοινωνικῆς φροντίδας σὲ τοπικὸ ἐπίπεδο.
 7. Ἔμφαση στὸν ἐπιστημονικὸ γραμματισμὸ τῶν μαθητῶν ποὺ προέρχονται ἀπό τὶς εὐπαθεῖς ὁμάδες τοῦ
πληθυσμοῦ μὲ ἐφαρμογὴ καινοτόμων ἐκπαιδευτικῶν μεθόδων. Εἰδικὴ μέριμνα γιά τοὺς ἀνηλίκους ποὺ ἔχουν ἤδη
ἀπασχολήσει τὴν Δικαιοσύνη. Ἀνάπτυξη δομῶν μέσα στὰ σωφρονιστικὰ ἱδρύματα στὰ ἐξῆς πεδία κατάρτισης:
Ἐκμάθηση τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας, Πολιτικὴ Ἀγωγὴ, Ἀνάπτυξη διαλεκτικῆς ἱκανότητας καὶ ἐπιχειρηματολογίας,
Κριτήρια ἀξιολόγησης πολιτισμικῶν στοιχείων, Ἐπαγγελματικὸς προσανατολισμὸς, Τηλεπικοινωνίες, Η/Υ, πράσινη
ἐνέργεια, Βασικὲς ἀρχὲς οἰκονομίας, Παγκόσμια λογοτεχνία καὶ πολυπολιτισμικότητα, Ἀφήγηση ὡς μέσο
διαμόρφωσης τῆς διαπολιτισμικῆς ταυτότητας, Πρῶτες βοήθειες, Προπόνηση ἀθλητικῶν ὁμάδων, Ξένες γλῶσσες,
Βιβλιοθηκονομία κ.ἄ.
Πορίσματα 6ης Ομάδας Εργασίας με συντονιστή τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ.
Συμεών Ἐκκλησία καὶ Κοινωνία.
Ὅροι καὶ ὅρια στὴν ἔμπρακτη διακονία τῆς ἀγάπης

30.  8. Πρόγραμμα «Γιαγιάδες τῆς ἐνορίας σὲ δράση». Νὰ τὶς ἐπιτάξουμε γιὰ μιὰ ποικιλία ἀπὸ δράσεις,
ὅπως ἡ φύλαξη παιδιῶν, ἡ φροντίδα τους, ἡ δημιουργικὴ ἀπασχόληση καὶ ἡ κατήχησή τους. Τὰ
νόστιμα φαγάκια τῆς γιαγιᾶς μποροῦν νὰ θωρακίσουν τὴν πολύτιμη ὑγεία τῶν παιδιῶν μας ἀπό
τὴν παχυσαρκία καί τὸν παιδικὸ διαβήτη. « Ὁ κῆπος τῆς σωτηρίας»: τὰ παραμύθια τῆς γιαγιᾶς. Οἱ
κοινὲς δράσεις τῶν γιαγιάδων καί τῶν ἐγγονιῶν τῆς Ἐνορίας στὸ πλαίσιο μιᾶς ἀλληλοδιδακτικῆς
διδασκαλίας.
 9. Προγράμματα ἐπαγγελματικῆς κατάρτισης γιὰ μακροχρόνια ἀνέργους, ἄγαμες μητέρες καὶ ἄλλες
κατηγορίες πληθυσμοῦ στὰ ἐξῆς ἀντικείμενα: Ἐκκλησιαστικὲς τέχνες, Ξυλογλυπτική,
Μαρμαρογλυπτική, Κηροπλαστική.
 10.Δημιουργία δομῶν ὑποδοχῆς καὶ φιλοξενίας.
 11. Δημιουργία ὀργανωμένων ὑπηρεσιῶν ἀνακουφιστικῆς φροντίδας κατ’ οἶκον, ἀπὸ
διεπιστημονικὴ ὁμάδα, ἐποπτευόμενες ἀπὸ Ἱερὲς Μητροπόλεις, στὴν ἕδρα τῶν ὁποίων
λειτουργοῦν Πανεπιστήμια καὶ κυρίως Ἰατρικὲς ἢ / καὶ Νοσηλευτικὲς Σχολὲς.
 12. Δημιουργία ὀργανωμένων ὑπηρεσιῶν ὑποστήριξης στὴν καθημερινὴ διαβίωση εὐπαθῶν
ὁμάδων (γέροντες, ἀσθενεῖς, ΑΜΕΑ), ἰδιαιτέρως ἐκείνων ποὺ βρίσκονται στὸ τέλος τῆς ζωῆς, στὴν
κοινότητα. Ὑπηρεσία τοῦ «Στοργικοῦ Γείτονα».
 13. Ἀνάπτυξη δραστηριοτήτων σχετικῶν μέ τὴν τέχνη γιά τὴν δημιουργικὴ ἀπασχόληση ἀσθενῶν
καὶ ἄλλων εὐπαθῶν ὁμάδων στὴν κοινότητα.
 14.Δημιουργία ὑπηρεσίας παροχῆς πληροφοριῶν καὶ προστασίας ἀπὸ διαδικτυακὲς ἀπάτες.
 15. Δημιουργία ὁμάδας ἀτόμων, οἱ ὁποῖοι θὰ ἐπισκέπτονται ἐκ περιτροπῆς & ἐκκλησιαστικὰ
ἱδρύματα ποὺ θὰ ὀργανώνουν δράσεις στοὺς χώρους τῶν ἱδρυμάτων σὲ συνεργασία μέ τὰ στελέχη
τους (ὑπάρχει σχετικὴ δραστηριότητα γιὰ μὴ ἐκκλησιαστικὰ)
Πορίσματα 6ης Ομάδας Εργασίας με συντονιστή τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ.
Συμεών Ἐκκλησία καὶ Κοινωνία.
Ὅροι καὶ ὅρια στὴν ἔμπρακτη διακονία τῆς ἀγάπης

31.  16. Διάκριση τοῦ φιλανθρωπικοῦ ἔργου τῆς Ἐκκλησίας: α. ἐκκλησιαστικὰ κέντρα/δομές, β. συνεργαζόμενα, γ.
ἐξονομασθέντες ἐκπρόσωποι διακονικοῦ ἔργου ἀνὰ Ἱ. Μητρόπολη. Μεθοδολογικὰ ἐργαλεῖα: Ἔρευνα καὶ κοινωνικὴ
ἀνάλυση,Ἐκτίμηση ἀναγκῶν, Σχέδιο δράσης, πρόταση, χρηματοδότηση, Ὀργάνωση ἀνάλογα μέ τοὺς πόρους. Διαρκής,
μέση, τελικὴ ἀξιολόγηση καὶ προσαρμογὲς σὲ τακτὰ χρονικὰ διαστήματα, «Πολιτικῆς τῆς Ταυτότητας».
 17. Συνέργεια ὅλων τῶν ἐμπλεκόμενων παραγόντων.
 18. Ἀλληλοσυμπλήρωση ἐθελοντικῆς καὶ ἐπαγγελματικῆς προσφορᾶς.
 19. Ἀνακήρυξη ἐτήσιων θεματικῶν γιὰ ἐκστρατεῖες ἐνημέρωσης.
 20. Προγράμματα συμπαραστάσεως νέων καὶ mentoring.
 21. Συμβουλευτικὴ γιά τὴν σύνταξη καί τὰ κοινωνικὰ βοηθήματἂ.
 22. Ἔνταξη στὴν κοινότητα. Ἡ συντροφιὰ καὶ οἱ εὐκαιρίες κοινωνικῆς ἀλληλεπίδρασης εἴτε μέ τὴν δημιουργία ὁμάδων
ἀλληλοβοήθειας, εἴτε μὲ ἐπισκέπτες στὸ σπίτι τῶν γερόντων/ισσών συνεισφέρει ἀποφασιστικά στὴν ἀνάπτυξη μιᾶς
ὁλοκληρωμένης κοινωνικῆς ζωῆς.
 23. Δημιουργία Κέντρου - Παρατηρητηρίου Ποιμαντικῶν καὶ Κοινωνικῶν Μελετών/Δεδομένων/Θεμάτων ὑπὸ τὴν ἐποπτεία
τῆς ἁρμόδιας Συνοδικῆς Ἐπιτροπῆς. Θεσμοῦ αὐτοῦ τοῦ Ποιμαντικοῦ Συνεργάτη (Π.Σ.)
 24. Δίκτυο ξενώνων φιλοξενίας συνοδῶν ἀσθενῶν, ἀσθενῶν καὶ φοιτητῶν.
 25. Θεσμοθέτηση σε ετήσια βάση σύναξης Προέδρων Γενικών Φιλοπτώχων Ταμείων Ιερών Μητροπόλεων και Στελεχών
Κοινωνικοπρονοιακών ΕκκλησιασιαστικώνΙδρυμάτων καιΔομών.
 26. Συγκέντρωση και καταγραφή πρότυπων και πρωτότυπων δραστηριοτήτων ποιμαντικής μέριμνας και φροντίδας με
καινοτομικό χαρακτήρα και με σκοπό την ανάδειξη του έργου, της συμβολής και της ενότητας της Εκκλησίας σε
κοινωνικοπρονοιακές δράσεις.
 27. Προγραμματισμός και υλοποίηση επιμορφωτικών δράσεων πιστοποίησης εθελοντών και στελεχών Μητροπόλεως με
επιμέρους θεματικές.
Πορίσματα 6ης Ομάδας Εργασίας με συντονιστή τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ.
Συμεών Ἐκκλησία καὶ Κοινωνία.
Ὅροι καὶ ὅρια στὴν ἔμπρακτη διακονία τῆς ἀγάπης

32.  28. Θεσμοθέτηση σε ετήσια βάση μεγάλης Καλλιτεχνικής Συναυλίας με συμμετοχή γνωστών καλλιτεχνών,
χορωδιών και χορευτικών συγκροτημάτων Ιερών Μητροπόλεων σε σύμπραξη με τα μουσικά σύνολα της
Εκκλησίας της Ελλάδος. Διάθεση εσόδων για στήριξη πολύτεκνων οικογενειών σε κάθε Μητρόπολη ή άλλο
φιλανθρωπικό σκοπό.
 29. Κοινωνικοπρονοιακὴ Δικτύωση Ἐκκλησίας μὲ Σχολικὴ Μονάδα
 30. Θεσμοθέτηση Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού με τίτλο: «Εκκλησία και ανθρώπινες ανάγκες. Παρόν και
μέλλον μέσα από τα μάτια των μαθητών».
 31. Δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας με προσβάσιμο υλικό για Α.Μ.Ε.Α. όπως α) θεία λειτουργία σε νοηματική, β)
θεία λειτουργία σε απτικό κώδικα Braille και γ) γνωριμία με τη θεία λειτουργία μέσω παιχνιδομάθησης και
ψηφιακών εργαλείων web 2.0 για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες, όπως δυσλεξία ή διάχυτες αναπτυξιακές
διαταραχές-αυτισμό. Διεύρυνση χρήσης ειδικού χρωματικού κωδικαλφάβητου ColorADD για πρόσωπα με
δυσχρωματοψία.
 32. Σχεδιασμός πιστοποιημένου προγράμματος επιμόρφωσης για τη διδασκαλία της βυζαντινής μουσικής σε
μαθητές με ολική τύφλωση και διάφορα προβλήματα όρασης μέσω ειδικού κώδικα Braile και ηλεκτρονικού
κώδικα e-braile Bυζαντινής μουσικής.
 33. Λειτουργία 24ωρης τηλεφωνικής γραμμής ψυχοπνευματικής στήριξης σε καταστάσεις απόγνωσης και
αυτοκτονιών. Στελέχωση από εξειδικευμένους συνεργάτες της Εκκλησίας που αξιολογούν μεμονωμένα κάθε
περίπτωση και παραπέμπουν αναλόγως των περιστατικών. Στη δράση μπορούν να εμπλακούν ενεργά και Ιερές
Μονές.
 34. Ορισμός σε κάθε ενορία Κληρικού ως Συνδέσμου με Κ.Α.Π.Η. ενορίας.
 35. Ετήσια Δράση-Πρόγραμμα: «Εκκλησία και Νοσοκομείο σε κοινή πορεία με στόχο τον άνθρωπο». Θεσμοθέτηση
σε ετήσια βάση εβδομάδας ενημέρωσης & προληπτικής ιατρικής σε συνεργασία Μητροπόλεων και
Νοσοκομειακών μονάδων την Κυριακή του Παραλύτου.
 36. Ἐμπρόθεσμη καὶ ὁλοκληρωμένη ἀπάντηση στὰ Ἐγκύκλια Σημειώματα τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.
Πορίσματα 6ης Ομάδας Εργασίας με συντονιστή τον Μητροπολίτη Φθιώτιδος κ.
Συμεών Ἐκκλησία καὶ Κοινωνία.
Ὅροι καὶ ὅρια στὴν ἔμπρακτη διακονία τῆς ἀγάπης

33.  Το συνέδριο αυτό προσπάθησε να είναι ένα εφαλτήριο για αλλαγή και βελτίωση
της ποιμαντικής μας προσέγγισης προς την σύγχρονη και συνεχώς μεταλλασόμενη
κοινωνία μας, όχι μόνο με θεωρητικές διαπιστώσεις λαθών αλλά και προσπάθεια
πρακτικών υλοποιήσιμων και εφαρμόσιμων προτάσεων.
 Γενική διαπίστωση των συνέδρων ήταν πως οι εξελίξεις μας έχουν προλάβει και
οφείλουμε να δράσουμε γρήγορα και αποφασιστηκά σε όλα τα επίπεδα Ιεράς
Συνόδου-Μητροπόλεων-Ενοριών.
 Σκοπός είναι η σωτηρία – η θέωση-η αγιότητα όλων Ποιμένων και Ποιμενομένων
και αυτό είναι κάτι διαχρονικό και δεδομένο. Ο τρόπος όμως που θα επιτευχθεί
είναι το ζητούμενο! Μαζί με τη χάρη Του Θεού χρειάζεται η συνέργεια του
ανθρώπου.
 Ο καιρός που περιμένουμε τους πιστούς να έρθουν στους Ναούς και στα Γραφεία
μας έχει περάσει ανεπιστρεπτί! Οφείλουμε εμείς να είμαστε κοντά στο λαό και στον
τόπο που εργάζεται και ζει, όπως έκανε ο ίδιος ο Χριστός.
 Χρειάζεται συνεχής επικοινωνία των στελεχών κληρικών και λαϊκών με την Ιερά
Σύνοδο και οι Μητροπόλεις μεταξύ τους, με ανταλλαγή υλικού, εμπειρίας και
γενικότερης επικοινωνίας. Το διαδίκτυο και τα δίκτυα κοινωνικής δικτύωσης
μπορούν γρήγορα και οικονομικά να βοηθήσουν σε αυτή την κατεύθυνση,
χρειάζεται όμως καλός και υπεύθυνος συντονισμός.
Συνοψίζοντας και ολοκληρώνοντας
τι αποκομίσαμε από το Συνέδριο :

34. Σεβασμιώτατε και σεβαστοί Πατέρες και αδελφοί,
σας ευχαριστώ για το χρόνο και την προσοχή σας!
Συγχωρέστε με για τις ελλείψεις της εισηγήσεως και
για την κούραση που σας προκάλεσα !
Την ευχή σας!