2. Consumimos constantemente recursos naturais
que son limitados.
Como consumidores temos que elixir entre as
distintas posibilidades que nos ofrecen, tendo en
conta a protección do medio, a solidariedade e outros
valores.
Para ser consumidores responsables temos que ter
en conta todas as repercusións:
• Sociais
• Ambientais e
• Económicas
cando eliximos entre as opcións que nos ofrece o mercado.
Os cinco R do consumo responsable son:
• REDUCIR: mercar o necesario
• RESPONSABILIZAR: debemos ter en
conta ademais do prezo e a calidade o
impacto ambiental e social.
• RECICLAR: separar e tirar ao colector
que corresponda
• REUTILIZAR: non tires o que poida
servir para outros usos.
• RECLAMAR: pregunta, infórmate, súmate
ás campañas, fai que a túa voz se
escoite e exerce os teus dereitos como
persoa consumidora
Este curso imos aprender un pouco mellor a ser
CONSUMIDORES RESPONSABLES DE
AUGA E ENERXÍA

3. O ciclo da auga explica as súas transformacións e
movementos pola Terra: o Sol evapóraa do mar e, ao
condensarse, cae de novo en forma de chuvia, neve ou xeo.
Filtrándose a través da terra pode acumularse en
acuíferos subterráneos . O 97% encóntrase no mar, o 2%
en forma de xeo e o 1% en ríos, lagos e acuíferos.
A procedente do xeo e dos acuíferos xeralmente xa é potable e non
precisa tratamento. Pero a auga que chega ás casas adoita obterse dos ríos e
tratarse en plantas depuradoras mediante filtrados e engadindo
desinfectantes. A auga que procede das plantas desalinizadoras de auga de
mar é de moita máis calidade.
Imaxina que un día te ergues e non sae auga da billa. Fai un repaso
pola túa actividade diaria e pensa no que non poderías facer.
A OMS estima en 50 l. por persoa ao día a cantidade de
auga necesaria para cubrir as necesidades básicas dunha
persoa. A media española está en 171 l por persoa ao día,
máis do triplo. Unha dilapidación que quizais non nos
podamos permitir.
A Directiva Marco da Auga Europea establece que o recibo da auga incluirá
todos os custos de subministración e de tratamento de augas residuais, o
que suporá un incremento apreciable na factura.
Compre pois un cambio nos nosos hábitos e costumes, para que non
chegue o día no que nos falte e para contaminar o menos posible.
• No inodoro: Non tires innecesariamente da cadea doWC, de
cada vez estás a gastar entre 10 e 15 l. de auga. Podes
introducir na cisterna unha botella chea de area, para
descargar menos auga.
• A ducha mellor que o baño: se para encher a bañeira
necesitas máis ou menos 300 litros, cunha ducha de cinco
minutos consumirás aproximadamente 100 litros.

4. • Abre as billas só o necesario cando laves os dentes ou as mans.
• Instala alcachofas de ducha especiais, ou perlizadores, que mesturan o
aire coa auga, o que pode supor un aforro de ata o 40%.
• Na cociña:
o Utiliza o lavalouza cando estea cheo
o Se fregas a man non teñas aberta a billa todo
o tempo.
o Garda auga no frigorífico e non esperes a que
saia auga fría da billa.
• Para lavar a roupa:utiliza a lavadora cando estea chea e evita o
prelavado sempre que sexa posible.
• Para regar: rega as plantas á mañá ou á noite, pois evaporarase menos,
sempre que poidas emprega a auga da chuvia ou a que usaches para cocer
verdura ou pasta.
• Pecha ben as billas e arranxa as que goteen: 10 pingas de auga por
minuto son máis de 1000 litros perdidos ao ano.
• NO BAÑO
o Non uses o retrete coma se fose unha papeleira, xa que se o fas
gastarás máis auga e contaminarala máis.
o Non uses desodorizantes para o WC dos que se disolven na auga.
o Utiliza vinagre para limpar inodoro, lavabos, ..., así evitarás a
destrución do equilibrio bacteriano das augas residuais.
• NA COCIÑA
o Utiliza o menos posible aqueles produtos de limpeza que sexan
agresivos, e decídete polos ecolóxicos ou por solucións caseiras
(vinagre, limón...)
o Non tires polo vertedoiro residuos, aceites, graxas.
o Non abuses do deterxente cando esteas fregando, utiliza só o
necesario.
• NA COADA
o Utiliza deterxentes sen fosfatos e modera a cantidade.
o Non laves o coche preto de fontes, regatos e ríos, e sempre que
poidas faino en lugares habilitados, así contaminarás e consumirás
menos.

5. Son aquelas que non se esgotan nunca porque usan como
abastecemento un recurso que se rexenera coa intervención dos homes,
pero que ao mesmo tempo, non teñen a súa dispoñibilidade garantida xa que
depende de factores como o clima ou as condicións xeográficas.
• Enerxía hidráulica: aquela que aproveita a forza dos cursos das
augas superficiais ou a das mareas para xerar electricidade.
• Enerxía eólica: a que aproveita a forza do vento
para xerar electricidade utilizando os muíños de
vento.
• Enerxía solar: con equipos especializados
(placas térmicas e placas fotovoltaicas),
recóllese a enerxía que o sol produce.
• Enerxía xeotérmica: é aquela que se desprende da
codia terrestre e que deriva da actividade
magmática no interior da terra. Utilízase sobre todo
para a produción de calor.
• Biomasa: É a enerxía que se acumula nos restos
vexetais, e que pode aproveitarse mediante a
combustión da materia orgánica ou pola combustión
do gas que se desprende coa súa descomposición.
Son aquelas que teñen recursos limitados e
diminúen a medida que as imos consumindo
podendo, no caso de non facer un uso responsable,
esgotarse ou dispararse o seu custo. Estas son o
petróleo, o carbón, os biocombustibles, a enerxía
nuclear e o gas natural.

6. Es consciente de canta enerxía consumides no teu fogar?
Fíxate nesta imaxe
É preciso que cada persoa e cada familia se comprometa a aforrar o
máximo de enerxía. Basta con introducir algún cambio nos costumes e ter en
conta criterios ambientais e económicos no momento de adquirir aparatos
novos e de usar os que temos.
O obrigado etiquetado enerxético europeo de electrodomésticos é
unha fonte de información moi útil para o consumidor. Permite detectar
dunha ollada a cualificación enerxética de lavadoras, frigoríficos e
conxeladores grazas a un sistema de letras –da moi eficiente A á pouco
rentable G- e cores que van do verde ao vermello.

7. • Cando vaias mercar un electrodoméstico, elixe o que menos enerxía
consuma. A etiquetaxe enerxética dos electrodomésticos infórmanos
do consumo de enerxía e outros datos complementarios.
o No caso de electrodomésticos de frío (frigoríficos,
conxeladores…) hai outras dúas categorías (A+ e A++) para
aparatos con eficiencia enerxética superior aos da clase A.
• Desconecta os aparatos eléctricos (aparato de música, televisor,
ordenador, DVD…) da rede cando non estean funcionando. A pequena
luz vermella que indica o modo stand by tamén consome enerxía.
Se tes varios aparatos deste tipo nun mesmo cuarto, podes conectalos
todos a un ladrón de conexión múltiple con interruptor, así cando
apagues ese interruptor apagarás todos os aparatos conectados e
poderás aforrar ata 40 euros anuais.
• A enerxía que producen as pilas é 600 veces máis cara ca a da
rede. Conecta os aparellos á rede sempre que sexa posible.
• A calefacción. Non esquezas que a mellor calefacción é un bo
illamento.
Non abras as fiestras coa calefacción acendida.
Pecha as persianas pola noite.
Para ventilar chega con 10-15 minutos.
Non tapes radiadores con cortinas ou mobles.
Instala un termostato e non poñas máis de 20º de día e
17º de noite.
Pecha os radiadores que non precises.
• O frigorífico.
Colócao lonxe de fontes de calor.
Se vas desconxelar alimentos, pásaos ao frigorífico,
gañarás frío nesa zona.
Deixa que os alimentos quentes se arrefríen
completamente antes de metelos na neveira.
Evita ter a porta aberta moito tempo.

8. • Cociña e forno:
Para cociñar , xestiona con eficiencia os recursos:
microondas, cociña con ola a presión e forno en último
lugar.
Tapa as potas durante a cocción
Non abras a porta do forno.
Utiliza a lavadora e lavalouza a carga completa.
• A iluminación:
Sempre que poidas utiliza a luz natural.
Non deixes luces acendidas onde non se estea.
Substitúe as luces incandescentes polas de
baixo consumo, aforrarás cartos e enerxía .
Usa tubos fluorescentes onde precises máis luz
durante moitas horas, como na cociña.
• O ordenador:
Se vas mercar un, escolle un que teña sistema de aforro de
enerxía.
Cando non vaiamos empregalo durante períodos curtos podemos
apagar só a pantalla.
As pantallas LCD aforran un 37% da enerxía en funcionamento
e un 40% en modo de espera.
Para aprender xogando:
http://www.inega.es/inega/Xogo_Enerx_as_Renovables/index.html
http://xogo.climantica.org/
Para informarnos mellor:
http://eduprimaria.climantica.org/wq/wq1.htm
http://www.repsol.com/es_gl/casa_y_hogar/energia_en_casa/reportajes
/ahorro_energetico/
http://biblioteca.climantica.org/gl/biblioteca/unidades-
didacticas/unidade-2
http://www.eroski.es/ga/aforraenerxia/consellos
http://www.inega.es/inega/2007/web/portada.php
http://www.inega.es/inega/2007/web/index.php?dep=19