SlideShare a Scribd company logo
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàðûí òóõàé îéëãîëò.
Ñ¿¿ëèéí 20-30 æèëä äýëõèéí
àëü ÷ óëñ îðîíä Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàðûí ãàðàëò Ýð¿¿ë ìýíäèéí
áàéãóóëëàãóóäûí íýí òóëãàìäñàí
àñóóäëûí íýã áîëæ áàéíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
õîð õîõèðîë
• ÝØÕ íü îð õîíîã óðòàñãàõ,
• Íàñ áàðàëòûã íýìýãä¿¿ëýõ,
• Òàõèð äóòóó áîëãîõ,
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
õîð õîõèðîë
• ªâ÷òºí òýäãýýðèéí àð ãýðèéíõíèéã
ñýòãýë ñàíààãààð øàíàëãàõ,
• Ýì÷èëãýý ñóâèëãààíû çàðäëûã
íýìýãä¿¿ëýõ çýðýã íèéãýì, ýäèéí çàñàã,
õóâü õ¿íä ó÷ðóóëàõ ñºðºã ¿ð
äàãàâàðòàé èõòýé .
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
òóõàé îéëãîëò
• 2002-2010 îíä ÕªÒ¯Õ-ò
áàãòàæ áàéãàà “Áóñàä
õàëäâàðò ºâ÷èíòýé
òýìöýõ ñýðãèéëýõ” äýä
õºòºëáºðò ÝØÕ-òàé
òýìöýõ ñýðãèéëýõ
àñóóäàë òóñãàãäàí
õýðýãæèõ áîëñîíû
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
òóõàé îéëãîëò
çýðýãöýý ÄÝÌÁ-ààñ ºã÷
áàéãàà ÷èã õàíäëàãà,
õàëäâàðûí øàëòãààí,
íºëººëæ áàéãàà õ¿÷èí
ç¿éëèéã ¿íäýñëýí ÝØÕ
ãýæ íýðëýõ áîëñîí áàéíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
ãýäýã íü:Ýìíýëýã óðüä÷èëàí
ñýðãèéëýõ áàéãóóëëàãûí íºõöºëä
õàëäâàðëàãäñàí õàëäâàðûã õýëíý.
ªºðººð õýëáýë:
Áè÷èë áèåòýíèé ãàðàëòàé, ýìíýë
ç¿é íü òîäîðõîéëîãäñîí ºâ÷èí íü
ºâ÷òºíèéã îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý õèéëãýõ
çîðèëãîîð ÝÌÁ-ä õàíäàõàä íóóö ¿å, èä
¿åäýý áàéãààã¿é ºâ÷íèé õàëäâàð àâ÷
ºâ÷ëºõ áóþó ýìíýëãèéí ýì÷, àæèëòàí
ººðèéíõºº ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëæ áàéõ ¿åä
ºâ÷ëºõèéã õýëíý.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
íýìýãäýæ áóé øàëòãààí
• 1.Õàëäâàðò ìýäðýã ºâ÷òºí
òîãòìîë îëøèð÷ áàéãàà ÿâäàë
áºãººä ýíý íü íýã òàëààð àíàãààõ
óõààíû àìæèëòûí ñºðºã ¿ð
äàãàâàð þì.
• 2.Îð÷èí ¿åä àíòèáèîòèê íü
ýì÷èëãýý áà ñýðãèéëýëòýíä
ºðãºí õýðýãëýãäýõ ÿâöàä
çîõèñòîé õýðýãëýýíèé áîäëîãî
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
íýìýãäýæ áóé øàëòãààí

• àëäàãäñàíààñ àíòèáèîòèêò
òýñâýðòýé íÿíãèéí òîî ºñ÷ òýð
íü íýã ºâ÷òºíººñ íºãººä
õàëäàõäàà õîðóó ÷àíàð íü
íýìýãääýã.
• 3.Ñ¿¿ëèéí ¿åä ýì÷èëãýý
îíîøëîãîîíû øèíý òåõíèê
òåõíîëîãè íýâòýðñíýýñ
íýìýãäýæ áàéíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
íýìýãäýæ áóé øàëòãààí

• 4.Õóðààãóóð ñóäñàíä ãóóðñ
òàâèõ, äîòîð ýðõòýíèéã
äóðàíäàõ, ýä ýñ àâ÷
øèíæëýõ çýðýã íü õ¿íèé
áèåèéí õàìãààëàõ òîãòîëöîîã
ãýìòýýäýã. ̺í òýäãýýð íü
áîõèðëîãäñîíîîñ ÝØÕ-ûí
ýðñäýëèéã íýìýãä¿¿ëäýã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
íýìýãäýæ áóé øàëòãààí
• 5.ªíºº ¿åä õàëäâàð äàìæèõ
ºâºðìºö îíöëîãòîé ÕÄÕÂ/ÄÎÕ,
ÂÃÂ,ÂÃÑ ãýõ ìýò øèíý áîëîí
ñýðãýæ áàéãàà
õàëäâàðóóä ÷ ÝØÕ-ûí
òàíäàëò ñýðãèéëýëòèéã
ýð÷èìæ¿¿ëýõ
øààðäëàãàòàéã õàðóóëæ
áàéíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
ãàðàõàä íºëººëæ áóé õ¿÷èí
ç¿éë¿¿ä
•
•
•
•

Àõìàä íàñòàí
Àðõàã õóó÷ ºâ÷òºí
Äóòóó íÿðàé
Îëîí óäàà ìýñ àæèëáàð
õèéëãýñýí õ¿ì¿¿ñ
• Òýæýýëèéí äîðîéòîë
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
ãàðàõàä íºëººëæ áóé õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä
• Äàðõëàà ñóë
• Ýìèéí áîëîí àðõè òàìõè
ìàíñóóðóóëàõ áîäèñò
äàñàëòàé õ¿ì¿¿ñ
• Áàéíãà àíòèáèîòèê
õèéëãýäýã õ¿ì¿¿ñ
• Ñýõýýí àìüäðóóëàõ
ýð÷èìò ýì÷èëãýýíä îðñîí
õ¿ì¿¿ñ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð
ãàðàõàä íºëººëæ áóé õ¿÷èí
ç¿éë¿¿ä
Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäàä:
• Ýð¿¿ë àõóé õàëäâàð ýñýðã¿¿öýõ
äýãëýì çºð÷èãäºõ
• Ýì÷èëãýý îíîøëîãîîíû øèíý òºðëèéí
áàãàæ òºõººðºìæ¿¿ä íýâòðýõ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
òàðõàëòûí ¿éë ÿâö
• Ýõ óóðõàé
• Äàìæèõ çàì
• Õàëäâàðò ºðòºìõèé áèå
ìàõáîäèéí ñóðãààëü
¿éë÷èëäýã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
ýõ óóðõàé
• Õàëäâàðòàé ºâ÷òºí
• Íÿí, âèðóñ òýýã÷èä /ºâ÷òºí¿¿äèéí
äóíä áîëîí ýìíýëãèéí àæèë÷äûí
äóíäàõ òóõàéí õàëäâàðûã
òýýã÷èä/
• ¯íäñýí ýõ óóðõàé íü:
• Õàëäâàðòàé ºâ÷òºí
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
ýõ óóðõàé
ÝØÕ-ûí ýõ óóðõàé èõýíõäýý ýìíýëýã äîòðîî,
öººí òîõèîëäîëä ãàäíà áàéäàã áàéíà.¯¿íä:
• Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷ õóó÷èí ºâ÷òºí, òýäíèé
äóíä áàéãàà õàëäâàð õàäãàëàã÷èä
• Ýìíýëãèéí ººðèéíõ íü àæèëòàí, äàäëàãûí
îþóòàíóóäûí äóíä áàéãàà á¿äýã äàëä
õýëáýðýýð ºâ÷ëºãñºä,
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
ýõ óóðõàé
õàëäâàð õàäãàëàã÷èä
• ªâ÷íèéõºº íóóö, óðüäàë ¿åäýý ÿâàà
áîëîí äàëä õýëáýðýýð ºâ÷èëæ áàéãàà
øèíýýð õýâòýã÷èä, òýäíèé äóíä áàéãàà
õàëäâàð õàäãàëàã÷èä
• Ñàõèóð, ýðãýëòèéí õ¿ì¿¿ñèéí äóíä
áàéãàà õàëäâàð õàäãàëàã÷èä, á¿äýã
äàëä õýëáýðýýð ºâ÷ëºãñºä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
ýõ óóðõàé
• ªâ÷òýé õ¿í ººðºº ººðòºº õàëäâàð
/àóòîèíôåêöèÿ/ ¿¿ñãýäýã áàéíà.
Èéì òîõèîëäîë íü áèå ñóëòàé ºâ÷òºí,
ÿëàíãóÿà ºíäºð íàñòàí, áàãà íàñíû
õ¿¿õäèéí äóíä òîõèîëääîã áàéíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
ýõ óóðõàé
• ßëàíãóÿà øýýñ ÿëãàðóóëàõ çàìûí
õàëäâàðûí ýõ óóðõàé íü ºâ÷òºí ººðºº
áàéäàã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Ýìíýëãèéí íºõöºëä ÝØÕ-ûí ¿¿ñãýã÷äèéí
äàìæèõ ºâºðìºö õ¿÷èí ç¿éë, çàì áèé
áîëäîã. Òóõàéëáàë ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷ áèå
ìàõáîäèä íýâòðýí îðîõ øèíý ¿¿ä õààëãà
áèé áîëäîã áàéíà. Ýíä ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷èéí
õîðóó ÷àíàð, îíöëîã øèíæ òºðõ íºëººëäºã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Õîðóó ÷àíàðòàé “ýìíýëãèéí îìîã” èõ
òàðõñàí áàéäãààñ øàëòãààëæ
ýìíýëýãò õèéñýí òàðèëãà íü ãýðèéí
íºõöºëä õèéñýí òàðèëãààñ èë¿¿ èõ
àþóëòàé.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Àãààð äóñëûí çàì:
Áîõèðäñîí àãààð, õ¿ì¿¿ñèéí õºäºë㺺í,
õóóðàé öýâýðëýãýý, áîõèð öàãààí
õýðýãëýë, àãààð ñîëèëöîîíû
òºõººðºìæèéí ýâäðýë çýðýã íü àãààð
áîõèðäóóëàõ ãîë ýõ ¿¿ñâýð áîëäîã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Äýëãýýòýé öàãààí äààâóóí äýýð áîõèð
äààâóóã èë çàäãàé öóãëóóëàõàä òýð
ºðººíèé àãààðò àëòëàã ñòàôèëîêîêê 35, çàðèìäàà 15-20 äàõèí íýìýãääýã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Ýìíýëýãò èë¿¿ òàâèëãà, õèâñ çýðýã ýä
þìñûã ºðºº, òàñàëãàà, õîíãèëä òàâèõ,
äýâñýõ íü àãààðûí áîõèðäîëòûã
íýìýãä¿¿ëäýã.
• Íýã ºðººíä áàéõ îðíû òîî, ºâ÷òºíèé
íÿãòðàë íü àãààðûí áîõèðäîëòûã
íýìýãä¿¿ëäýã áàéíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì

• Õàëäâàðëàãäñàí óñ,
õ¿íñýýð: Áîõèðëîãäñîí óñ,
æèìñ, õ¿íñíèé íîãîî, õîîë õ¿íñ,
ñàâ ñóóëãà, õýðýãñýë,
õ¿¿õäèéí óãæ çýðýã íü
ãýäýñíèé õàëäâàðûí ¿¿ñãýã÷
äàìæèõ õ¿÷èí ç¿éë áîëíî.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Àõóéí õàâüòàëààð /ºâ÷òºí, íÿí
òýýã÷, ýìíýëãèéí àæèë÷äûí
õàëäâàðëàãäñàí ãàð, õóâöàñ,
õºòºâ÷, ýìíýëãèéí áóñàä ýä þìñààð/:
Ýìíýëãèéí àæèëòíû áîõèðäñîí ãàð
ÝØÕ ¿¿ñýõýä ãîë ¿¿ðýã
ã¿éöýòãýíý.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Øàðõíû áîõèð áîîëò ñîëèõîä 10*9,
ìºãººðñºí õîîëîéí áºãëºðºëòèéí ¿åä
¿éë÷èëãýý õèéõýä 10*8, ºâ÷òºíèé áºãñ,
öàâü îð÷ìûã óãààõàä 10*10 áà ò¿¿íýýñ
äýýø îëîí òîîíû íÿíãààð ñóâèëàã÷èéí ãàð
áîõèðääîã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Áîõèð ãàð íü øóóä áà øóóä áóñ çàìààð
öóñàí ¿æèë, ãýäýñ, àìüñãàë, àðüñ,
øýýñ ÿëãàðóóëàõ ýðõòýíèé õàëäâàð
¿¿ñãýã÷èéã äàìæóóëàí õàëäààäàã.
• Ñàéðòñàí, ýâýðøñýí, íàìðàñòñàí,
çóðàãäñàí, øàëáàðñàí ãàðò íÿí
èë¿¿òýé èõ öóãëàðäàã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Áîõèðëîãäñîí áîëîí äóòóó
àðèóòãàãäñàí áàãàæ
õýðýãñýëýýð : òàðèóð,
ãóóðñ, ìýñ çàñëûí,
òºðºõèéí,äóðàíãèéí,
àìüñãàëóóëàã÷,äèàëèçûí,
ãåìîñîðáöûí
áàãàæóóä,àïïàðàò
õýðýãñýë, áîîëòûí
ìàòåðèàë/
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Àðèóòãàë, õàëäâàðã¿éòãýë ÷àíàðòàé
ñàéí áàéëàà ÷ ãýñýí àðèóí
ìàòåðèàëòàé áóðóó õàðüöñàíààñ ÝØÕ
¿¿ñäýã.
• Òàãëààã¿é, èë çàäãàé á¿òýýãýýã¿é
îðõèñîí áàãàæ õýðýãñýëèéí 1ñì êâ
òàëáàéä 30 ìèíóò òóòàìä 1-5 íÿí ñóóæ
áîõèðäóóëäàã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí
äàìæèõ çàì
• Ýìíýëãèéí àæèëòàí àìíû õààëò
õýðýãëýõã¿é, ãàðàà óãààõã¿é,
àðèóòãàõã¿éãýýð áîîëò õèéõ, òàðèàíû
áîëîí áóñàä ìàòåðèàë äýýð àæèëëàõàä
òýäãýýð ç¿éëñ àìàðõàí áîõèðäîíî.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàðûí äàìæèõ çàì
Õàëäâàðëàãäñàí ýì
áýëäìýë /ÿëàíãóÿà
ñóäñàíä øèíãýí þ¿ëýõ,
öóñ þ¿ëýõ/:
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàðûí äàìæèõ çàì
• Ãýìòëèéí äàðààõ õàëäâàðóóä
• Äàìæóóëàã÷ààð äàìæèõ
/õàëóóí õóìõàà, Ẻñíèé
õèæèã çýðýã õàëäâàðóóä,
øóìóóë, æîîì, øîðãîîëæ, ÿëàà
çýðãýýð äàìæèõ/
ÝØÕ-ûí ºðòºìòãèé áèå ìàõáîäü.
• ÝØÕ-ûí ¿åä ºðòºìòãèé áèå ìàõáîäü íü ýìíýëýãò
õýâòýæ áàéãàà áîëîí ¿éë÷ë¿¿ëæ áàéãàà
ºâ÷òºí¿¿ä áàéäàã.
• ªâ÷òýé õ¿íèé áèå ìàõáîäèéí õàëäâàð
ýñýðã¿¿öýõ ÷àäàë íü ýð¿¿ë õ¿íèéõýýñ
èõýýõýí ñóëàðñàí áàéäàã.
• Áîëçîëò ýìãýã òºðºã÷ åðäèéí íºõöºëä ºâ÷èí
¿¿ñãýäýãã¿é, õàðèí äàðõëàà ñóëàðñàí, ºâ÷èí
¿¿ñãýã÷èä îðîõ ¿¿ä íýýãäñýí ¿åä ë õàëäâàð
¿¿ñãýäýã.
ÝØÕ-ûí ºðòºìòãèé áèå ìàõáîäü.

• Àíàãààõ óõààíû àìæèëòóóä íü íýã òàëààð ÝØÕò ºðòºìòãèé ºâ÷òºíèé òîîã íýìýãä¿¿ëæ áàéäàã.
• Äàðõëàà òîãòîö äóòóó áàéäãààñ àìàðæèõ
ãàçàðò íÿðàé , ÿëàíãóÿà äóòóó òºðñºí
õ¿¿õäèéí äóíä ñòàôèëîêîêê, ýíòåðîáàêòåðè,
ñàëüìîíåëë¸çûí õàëäâàð òîõèîëääîã.

• Ýìíýëýãò óäààí õóãàöààãààð õýâòýõ íü ÝØÕ-ò
ºðòºõ áîëîìæèéã íýìýãä¿¿ëäýã.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
• Öóñíû ò¿ãýýìýë õýëáýðèéí
õàëäâàðóóä:
¯æèë
¯æëèéí øîê
Öóñíû ò¿ãýýìýë õýëáýðèéí
õàëäâàðóóä

áóñàä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
Àðüñ õàëèìûí èäýýðò ºâ÷í¿¿ä:
•
•
•
•
•

Àðüñíû èäýýò ¿ðýâñýë
Âåçèêóëîïóñòóë¸ç
Öýâð¿¿ò ¿ðýâñýë
Àðüñíû ø¿¿äýñò ¿ðýâñýë
Õàòèã òºñò èäýýò ¿ðýâñýë¿¿ä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
•
•
•
•
•
•
•
•

Õ¿éí ¿ðýâñýë
Áóãëàà
Õàòèãàíöàð
Òóóðàëòàò ¿ðýâñýë
Áààëàõ ¿ðýâñýë
Áóñàä èäýýò ¿ðýâñýëèéí ºâ÷í¿¿ä
Ìýñ çàñëûí äàðààõ øàðõíû õàëäâàð
Òàðèàíû äàðààõ õ¿íäðýë /áóãëàà,
ø¿¿äýñ/
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
Àìüñãàëûí çàìûí ºâ÷í¿¿ä:
•
•
•
•
•

Õàòãàëãàà
Ãóóðñàí õîîëîéí ¿ðýâñýë
Óóøèãíû èäýýò ¿ðýâñýë
ÿéëñýí áóë÷èðõàéí ¿ðýâñýë
Áóñàä èäýýðò õàëäâàðò ºâ÷í¿¿ä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
•
•
•
•

Òîìóó
Èæ òîìóóãèéí õàëäâàð
ÿéëñýí áóë÷èðõàéí âèðóñèéí õàëäâàð
Áóñàä ø¿¿ðýëòýä âèðóñèéí õàëäâàð
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•

Ñàõóó
Óëààí ýñýðãýíý
Õºõ¿¿ë õàíèàä
Ìåíèíãîêîêêèéí õàëäâàð
Óëààíáóðõàí
Óëààíóóä
Ñàëõèí öýöýã
Ãàõàéí õàâäàð
Ñ¿ðüåý
Áóñàä õàëäâàðóóä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
• Õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýíèé õàëäâàðò
ºâ÷í¿¿ä:
• Õîäîîä ãýäýñíèé öî÷ìîã ¿ðýâñýë
• Íàðèéí ãýäýñíèé ¿ðýâñýë
• Ýíòåðêîëèò
• Õîîëíû õîðäëîãî
• Ýíòåðâèðóñèéí õàëäâàðóóä
íÿíãèéí öóñàí ñóóëãà
ñàëüìîíåëëèéí õàëäâàð
Âèðóñò ãåïàòèòóóä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
•
•
•
•
•

Ìýäðýë ñýòãýõ¿éí ýðõòýíèé ºâ÷í¿¿ä:
Ìåíèíãèò
Äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë
Çîõèíû ¿ðýâñýë /êîíüþêòèâèò/
Íóëèìñíû õ¿¿äèéí ¿ðýâñýë
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
• Öóñíû ýðãýëòèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷í¿¿ä:
• Ýíäîêàðäèò
• Ïåðèêàðäèò /¿íõýëöýã õàëüñíû
¿ðýâñýë/
• Ôëåáèò
• Áóñàä èäýýò õàëäâàðûí ºâ÷í¿¿ä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
•
•
•
•
•

Àðüñ áóë÷èí õîëáîã÷ ýäèéí ºâ÷í¿¿ä:
Öóñíû èäýýò ¿ðýâñýë
Ïåðèîñòèò
¿å ìº÷íèé ¿ðýâñýë
Áóñàä èäýýò ¿ðýâñýëèéí ºâ÷í¿¿ä
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä

• Øýýñ áýëãèéí ýðõòýíèé ºâ÷í¿¿ä:
•
•
•
•
•
•

Ýíäîìåòðèò
Äàâñàãíû ¿ðýâñýë
Øýýñíèé ñ¿âíèé ¿ðýâñýë /óðåòèò/
Õºõíèé ¿ðýâñýë
Ñýìæíèé ¿ðýâñýë /ñàëïèíãèò/
ªíäãºâ÷íèé ¿ðýâñýë /àäíåêñèò/
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò
á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä
•
•
•
•

Äàéâðûí ¿ðýâñýë
Òºìñºãíèé ¿ðýâñýë /îðõèò/
Áóñàä èäýýðò ¿ðýâñýëèéí ºâ÷í¿¿ä
ÕÄÕÂ/
ÁÇÄÕ/
ÄÎÕ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õýëáýðýýð ãàð÷
áîëîõ çàðèì õàëäâàðò ºâ÷íèé íóóö ¿åèéí
õóãàöàà
•

ªâ÷ëºëèéí íýð

•
•
•
•
•
•
•
•
•

Ñàëüìîíåëë¸ç
õýäýí öàãààñ 5-7õ
Öóñàí ñóóëãà
2-3 õ
Õîîëíû õîðäëîãî
6 öàãààñ 3 õ
Ãýäýñíèé êîëè õàëäâàð 18ö-ñ 22 õ
Áàëíàä
5-39 õ
Èæ áàëíàä
3-14 õ
À, ãåïàòèò
7õ–3ñ
Ñ ãåïàòèò /õîäîîä ãýäýñ45-180 õ
íèé , öóñààð äàìæñàí/

Íóóö ¿å

Äóíäàæ
2-3 õ
2-5 õ
6-48 ö
5-6 õ
102 õ
7õ
7õ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õýëáýðýýð ãàð÷ áîëîõ
çàðèì õàëäâàðò ºâ÷íèé íóóö ¿åèéí õóãàöàà
•

ªâ÷ëºëèéí íýð

Íóóö ¿å

•
•
•
•
•
•
•
•
•

Òîìóó
Ñàõóó
Õºõ¿¿ë õàíèàä
Óëààí áóðõàí
Óëààí ýñýðãýíý
Ñàëõèí öýöýã
Ãàõàé õàâäàð
Ìåíèíãîêîêê
Õàëäâàðò ñàà

õýäýí öàãààñ 2-3 õ
3-20 õ
2-21 õ
8-28 õ
3-11 õ
11-21 õ
3-30 õ
2-10õ
5-35 õ

Äóíäàæ
12-48 ö
7-14 õ
2-7 õ
7-10 õ
3-7 õ
2-7 õ
7-14 õ
2-5 õ
3-7 õ
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• Ìàíàé óëñàä ÝØÕ-ûã
1998 îíîîñ ýõëýí
á¿ðòãýæ ýõýëñýí.
Ýíý ¿åä íÿðàéí
õàëäâàð çîíõèëîí
á¿ðòãýãäýæ áàéñàí
áàéíà.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
•
•
•
•
•
•
•

1998 îíä:344 òîõèîëäîë
Íÿðàéí õàëäâàð 145 /42.1%/
ÂÃÂ 116 /33.7%/
ÂÃÑ 15 /4.3%/
Ñàëüìîíåëë¸ç 37 /10.7%/
ÌÇÄØÕ 12 /3.4%/
Áóñàä 19 /5.5%/
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.

• Óëñûí õýìæýýíä
íÿðàéí õàëäâàð 145
òîõèîëäîë
á¿ðòãýãäñýíýýñ 94 /
64.8%/ íü ÓÁ õîòîä. 1
ä¿ãýýð àìàðæèõ
ãàçàð, ÝÍÝØÒ-ä àìüä
òºðñºí 7676 íÿðàéí
1.2% íü õàëäâàðò
ºðòºæ 9.4% íü íàñ
áàðñàí.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
•

Íÿðàéí õàëäâàðûí 2 óäààãèéí
äýãäýëò:

1. 1 ä¿ãýýð àìàðæèõ ãàçàðò 3-ð ñàðûí 1-5-ð
ñàðûí 1 õ¿ðòýë 61 õîíîã.
67 íÿðàé ºâ÷èëæ 6.9% íü íàñ áàðñàí.
2. ÝÍÝØÒ-ä 6-ð ñàðûí 1-1999 îíû 1-ð ñàðûí 31
õ¿ðòýë 15 íÿðàé ºâ÷èëæ 40% íü íàñ
áàðñàí.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• 1999 îíä ÝØÕ-ûí 383 òîõèîëäîë
á¿ðòãýãäñýíýýñ:
• Íÿðàéí õàëäâàð 207 /54%/
• ÂÃÂ 90 /23.4%/
• Ñàëüìîíåëë¸ç 23 /5.7%/
• ÌÇÄØÕ 31 /8.4%/
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
•
•
•
•
•
•

Íÿðàéí õàëäâàðò:
Öóñàí ¿æèë 49 %
Õ¿éí ¿ðýâñýë 17.4%
Êîíüþêòèâèò 6.7%
Âåçèêóëîïóñòóë¸ç 7.2%
Áóñàä 19.9%
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• Óëñûí õýìæýýíä íÿðàéí õàëäâàðûí 207
òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèé 145 òîõèîëäîë
íü ÓÁ õîòîä. ¯¿íèé 102 íü ÝÍÝØÒ-ä.
• Äýãäýëò 5-ð ñàðààñ ýõëýí ãàð÷ 7,8
ñàðóóäàä äýýä öýãòýý õ¿ð÷ 11 ñàðûí
ñ¿¿ë õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëñýí. 87 íÿðàé
ºâ÷èëñºí áàéíà.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• 2000 îíä 281 òîõèîëäîë
á¿ðòãýãäñýíýýñ:
• ÂÃ 41.5%
• Íÿðàéí õàëäâàð 35.6%
• ÌÇÄØÕ 8.5%
• Ñàëüìîíåëë¸ç 12.8%
• Íàñ áàðàëò 8.1%
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• ÓÁ õîòîä óëñûí 20, õóâèéí õýâøëèéí 4
ýìíýëýãò 162 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü óëñûí
õýìæýýíä á¿ðòãýãäñýí õàëäâàðûí 57.6%
áàéíà.
• Á¿òýö:
•
•
•
•
•

ÂÃÂ 19 %
ÂÃÑ 14%
Íÿðàéí õàëäâàð 34%
ÌÇÄØÕ 11%
Ñàëüìîíåëë¸ç 21%
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• Íÿðàéí õàëäâàðûí 100 òîõèîëäîë
á¿ðòãýãäñýíýýñ:
• Öóñàí ¿æèë 64 /64%/
• Êîíüþêòèâèò 18 /18%
• Õ¿éí ¿ðýâñýë 3 /3%/
• Áóñàä 15 /15%/
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• ÝÍÝØÒ-ä 1-7 ñàð õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëæ
39 íÿðàé ºðòºæ 8.1% íàñ áàðñàí.

• Öóñàí ¿æèë 39
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• Ñàëüìîíåëë¸çûí õàëäâàðûí 36 òîõèîëäîë
á¿ðòãýãäñýí íü:
• Õ¿¿õäèéí 3-ð ýìíýëýãò 2,3-ð
ñàðóóäàä
• Òºìºð çàìûí íýãäñýí ýìíýëýãèéí õõ¿õäèéí
òàñàãò 1999 îíû 10,11-ð ñàðààñ ýõëýí
2000 îíû 2-ð ñàð õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëñýí
áàéíà.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• 2001 îíä 276 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ
23 òîõ /8.3%/ íàñ áàðñàí.
• Á¿òýö:
• Íÿðàéí õàëäâàð 78 /28.2%/
• ÂÃÂ 64 /23.2%/
• ÂÃÑ 32 /11.6%/
• Óëààíáóðõàí 37 /13.4%/
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• Íÿðàéí õàëäâàðûí 78 òîõèîëäîë:
•
•
•
•

Íÿðàéí áàêòåðèò ¿æèë 42 /53.8%/
Àðüñ í¿äíèé õàëäâàð 15 /19.2%/
Õ¿éòýñ 17 /21.8%/
Ñòàôèëîêîêêò ¿æèë 4 /5.1%/
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• ÝÍÝØÒ-ä íÿðàéí õàëäâàðûí 2 óäààãèéí
äýãäýëò:
1.2000 îíû 12 ñàðààñ 2001 îíû 5 ñàðûí
ñ¿¿ë õ¿ðòýë 30 íÿðàé
2. 6 ñàðûí 25-íààñ ýõýëæ 5 íÿðàé
ºâ÷èëñºí.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
•
•
•
•
•

2002 îíä 94 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ:
ÂÃÂ 20 /21.2%/
Óëààí áóðõàí 19 /20.2%/
Íÿðàéí õàëäâàð 17 /18.0%/
Ñàëüìîíåëë¸ç 15 /16%/
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• Óëààíáóðõàí ºâ÷íèé õàëäâàðûí 17 òîõèîëäîë
õ¿¿õäèéí 2-ð ýìíýëýãò á¿ðòãýãäñýí áàéíà.
• Ìýñ çàñëûí äàðààõ øàðõíû õàëäâàðûí 6
òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèé 33,3% íü íàñ
áàðñàí.
• 2002 îíû 8-ð ñàðä 2-ð àìàðæèõ ãàçàðò
êåñåðåâ õàãàëãààíû äàðààõ øàðõíû
õàëäâàðûí äýãäýëò áîëæ 4 òîõèîëäîë
á¿ðòãýãäñýí.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• 2003 îíä ÝØÕ-ûí 95 òîõèîëäîë
á¿ðòãýãäñýíèéã á¿òöýýð íü:
• ÂÃ 61%
• Íÿðàéí õàëäâàð 17,9%
• ÌÇÄØÕ 10,5%
• Ñàëõèí öýöýã 5,3%
• Õèéò ¿õøèë 2,1%
• Òºðñíèé äàðààõ ¿æèë 2,1%
• Óëààíóóäûí õàëäâàð 1,1%
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë
•
•
•
•
•
•

Íÿðàéí õàëäâàðûí ýìíýë ç¿éí îíîø:
Íÿðàéí áàêòåðèò ¿æèë 35,3% /6/
Íÿðàéí öóñàí ¿æèë 23,5% /4/
Í¿äíèé ¿ðýâñýë 17,6% /3/
Õ¿éí ¿ðýâñýë 11,8% /2/
Àðüñíû õàëäâàð 11,8% /2/
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë
• 2003 îíû 2-ð ñàðä ÝÍÝØÒºâèéí
òºðºõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí êëèíèêò 4
íÿðàé ºâäñºí.
• Èäýýò ìåíèíãèò äàâàìãàéëñàí
áàéíà.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë
• Ìýñ çàñëûí äàðààõ øàðõíû õàëäâàðûí
10 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü:
• 2-ð àìàðæèõ ãàçàð 4 òîõèîëäîë /40%/
á¿ðòãýãäæýý.
Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà
ÝØÕ-ûí áàéäàë
• Õèéò ¿õøèëèéí õàëäâàðûí 2
òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèé 1
òîõèîëäîë íü 2003 îíû 7-ð ñàðä
Çýâñýãò õ¿÷íèé òºâ ãîñïèòàëä
á¿ðòãýãäñýí áàéíà.
Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ
áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• 2004 îíä ÝØÕ-ûí 70 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí
áàéíà.
• Á¿òöýýð íü:
• ÂÃÂ 35.7% /25/
• ÂÃÑ 17.1% /12/
• Ñàëõèí öýöýã 8.5% /6/
• Íÿðàéí õàëäâàð 14.2%/10/
• Òºðñíèé äàðààõ øàðõíû õàëäâàð 22.8/16/
• Ýõèéí ¿æèëò õàëäâàð 1.4% /1/
Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ
áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• Ýõ óóðõàé, äàìæ çàìààð:
ñàí
•
•
•
•

Ýìíýëãèéí áàãàæ õýðýãñýëýýð 46/65.7%/
Ç¿¿ òàðèóðààð 8 /11.4%/
Àãààð äóñëààð 6 /8.5%/
Àõóé õàâüòàë 10 /14,2%/
Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ
áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë.
• ÝØ Õ á ¿ ð ò ã ý ã ä ñý í ý ìíý ë ã ¿ ¿ ä :
• Óëñûí ¿éë÷èëãýýòýé 6 ýìíýëýãò 15
òîõèîëäîë / 21.4 %/
• Õóâèéí õýâøëèéí 7 ýìíýëýãò 8 òîõèîëäîë /
11.4%/
• Óëààíáààòàð õîòûí ¿éë÷èëãýýòýé 5 ýìíýëýãò
29 òîõèîëäîë /41,4%/
• 1 íóóö ¿åèéí õóãàöààíä 2-3 ýìíýëýã äàìæèæ
ýì÷èëãýý, ¿éë÷èëãýý õèéëãýñýí 17
òîõèîëäîë / 24.2%/
Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ
áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë.
Íÿðàéí õàëäâàðûí 10 òîõèîëäîë:
• 1-ð àìàðæèõ ãàçàð á¿ðòãýãäñýí 8 /
80%/ òîõèîëäîë íü àðüñíû èäýýò
¿ðýâñýë /4/, õºõíèé èäýýò ¿ðýâñýë /4/
áàéëàà.
Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ
áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë
• Ìýñ çàñëûí
äàðààõ øàðõíû
õàëäâàðûí 16
òîõèîëäîë íü 2-ð
àìàðæèõ ãàçàð
á¿ðòãýãäñýí
áàéíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàðûí òóõàé îéëãîëò
• ÝØÕ-ûí á¿õ òºðë¿¿ä èõýíõäýý ºâ÷òºí
ýìíýëýãò õýâòýæ áàéõ õóãàöààíä áîëîí
ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé ÿíç
á¿ðèéí ¿å øàò, ò¿âøèíä õàëäâàð àâ÷
ºâ÷èëäºã òóë ÝØÕ-ààñ òýìöýõ,
ñýðãèéëýõ íü ýìíýëãèéí
áàéãóóëëàãóóäûí íýí ÷óõàë çîðèëò
áàéõ ¸ñòîé.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì
• Ýìíýëýãò ãàäíààñ õàëäâàð
îðóóëàõã¿é áàéõ
• Ýìíýëýã äîòîð òàðõààõã¿é
áàéõ
• Ýìíýëãýýñ ãàäàãø
ãàðãàõã¿é áàéõ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ çàð÷èì
Ýìíýëýãò ãàäíààñ õàëäâàð îðóóëàõã¿é áàéõ:
• ªðõ, ñóì, àìáóëàòîðèéí ýì÷èéí ò¿âøèíä
• Ýìíýëãèéí õ¿ëýýí àâàõ òàñãèéí ýì÷ íàðûí
ò¿âøèíä
• Òàñãóóäûí ò¿âøèíä
•
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ çàð÷èì

Äýýðõ 3 ø¿¿ëò¿¿ðýýñ ãàäíà:
Ýìíýëýãò øèíýýð àæèëä îðîãñîäîä æóðìûí äàãóó óðüä÷èëàí
¿çëýã øèíæèëãýýã õèéõ
Ýìíýëãèéí àæèëëàãñäàä òîãòñîí æóðìûí äàãóó ¿çëýã
øèíæèëãýýã òîãìîë õèéõ
Ýìíýëãèéí àæèëòàí ºã뺺 àæèëäàà îðîõäîî çîõèõ æóðìûí
äàãóó õóâöñàà ñîëèõ, áîëîìæòîé áîë óñàíä îðîõ
Õàëäâàð ýñýðã¿¿öýõ àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëýõ
àñóóäëààð ñóðãàëò ÿâóóëàõ, çààæ ñóðãàõ
Ìýäëýãèéí ò¿âøèíã øàëãàõ
Ñóâèëàã÷, àñðàã÷ íàðûã ñîëèõã¿éãýýð òîãòâîð
ñóóðüøèëòàé íýã òàñàã, õýñýãò àæèëëóóëàõ
Ýðãýëòýýð îðæ áóé õîîë õ¿íñ, ýðãýëòèéí õ¿ì¿¿ñ äàìæóóëàí
õýðýãëýäýã õàëàò, óãëàâ÷ààð õàëäâàð äàìæèõààñ
ñýðãèéëýõ.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ çàð÷èì

Ýìíýëýã äîòîð òàðõààõã¿é áàéõ:
• Ýìíýëãèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæ
• Õ¿ëýýí àâàõ òàñàã /
õàëäâàðã¿éòãýëèéí õýñýã,
àðèóòãàë õàëäâàðã¿éòãýëèéí õýñýã/
• Áàéðíû àãààðæóóëàëò
• Ãýðýëò¿¿ëýã
• Óñàí õàíãàìæ
• Õîã õàÿãäàë
• Àíòèñåïòèê, àñåïòèêèéí äýãëýì, ãàð óãààëò
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ çàð÷èì

Ýìíýëãýýñ ãàäàãø ãàðãàõã¿é áàéõ:
•
•
•
•

Ýìíýëãèéí ýì÷ àæèë÷èä àæëûí äàðàà õóâöñàà ñîëèõ
Àæëûí õóâöàñòàé ãàäóóð ÿâàõ, ãýðòýý àâàà÷èæ óãààõ
Õ¿¿õäýý àæèë äýýð áàéëãàõûã õîðèãëîõ
Ýìíýëãèéí àæèë÷èä, ñàõèóðóóäàä óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýã
øèíæèëãýýã õèéõ
• Ýìíýëãèéí äîòîîä æóðìûã ñàõèí ìºðäºõ, ýìíýëýãò ãàäíûí õ¿ì¿¿ñ
äóðààð ñýëã¿¿öýõèéã õîðèãëîõ
• ÝØÕ ãàðñàí ¿åä ýðãýëòèéí ¿éë àæèëëàãààã çîãñîîõ,
øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä õàëäâàðã¿éòãýë õèéñýíèé äàðàà
áóöààõ
• Ýìíýëãýýñ ãàðàãñàäûã õÿíàëòàíä áàéëãàõ
•

Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ çàð÷èì

Õàëäâàðûí ýõ óóðõàéí õóâüä:

1. Ýìíýëýãò ãàäíààñ õàëäâàð îðîõîîñ õàìãààëàõ
2. ªâ÷òºí, ýìíýëãèéí àæèëòàí, ¿éë÷ëýã÷èä,
ñàõèóðóóäûí äóíä óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýã
õèéõ
3. Õàëäâàð àâñàí ºâ÷òºíèéã òóñãààðëàõ
4. Àíòèáèîòåê õýðýãëýõèéã ýðñ öººð¿¿ëýõ
5. Àíòèáèîòèêò òýñâýðòýé íÿí ¿¿ñýæ òàðõàõààñ
ñýðãèéëýõ
•

Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ çàð÷èì
¯¿ñãýã÷èéí äàìæèõ çàìä:

1. Ýìíýëýã á¿ð ººðèéí ¿éë àæèëëàãààíä òîõèðñîí
áàðèëãà, áàéãóóëàìæòàé áàéõ
2. Ýìíýëãèéí ãàçðûí àãààðæóóëàëò, ãýðýëò¿¿ëýã,
õàëààëòàíä ýð¿¿ë àõóéí ñòàíäàðò, ä¿ðìèéã
ìºðä¿¿ëýõ
3. Àíòèñåïòèê,àñåïòèêèéã ìºðäºõ
4. Õàëäâàðã¿éòãýëèéí ¿éë àæèëëàãààã òîãòñîí
æóðìûí äàãóó ÿâóóëàõ
5. Øàâüæã¿éòãýë, ìýðýã÷ã¿éòãýë õèéõ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ çàð÷èì
•

ªðòºìòãèé áèåä:

1.

Òºëºâëºãººò ìýñ çàñàë õèéëãýõ ºâ÷òºíèéã ýìíýëýãò õýâòýõýýñ ºìíº
àìáóëàòîðèéí íºõöºëä óðüä÷èëàí ñàéí áýëäýõ
Ýìíýëýãò óäààí õóãàöààãààð õýâòäýã ñ¿ðüåý çýðýã àðõàã ºâ÷òýé
ºâ÷òºíèé àñàðãàà ñóâèëãàà, ýì÷èëãýýíä îíöãîé àíõààð÷ õàëäâàð íýìæ
àâàõààñ ñýðãèéëýõ
Ýìíýëýãò ºâ÷òºíèéã ÿìàð ÷ øààðäëàãàã¿éãýýð óäààí õóãàöààãààð
õýâò¿¿ëýõã¿é áàéõ
Äàðõëàà õîìñäîëòîé ºâ÷òýé áîëîí äàðõëàà äàðàíãóéëàõ ýì÷èëãýý
õèéëãýæ áóé ºâ÷òºíèéã îíöãîé äýãëýì, õÿíàëòàíä áàéëãàõ
Äàðõëààæóóëàëòàíä õ¿¿õäèéã á¿ðýí õàìðóóëàõ, øààðäëàãàòàé ¿åä
õàëäâàð ñóäëàëûí çààëòààð äàðõëààæóóëàõ
Ýìíýëãýýñ ýäãýðýí ãàðàãñàäûã ýì÷ëýã÷ ýì÷, ºðõèéí ýì÷èéí õÿíàëòàíä
òîäîðõîé õóãàöààíä áàéëãàõ
Ýì÷ë¿¿ëýãñýä, ñàõèóðóóäûí äóíä ñóðãàëò ñóðòàë÷èëãàà çîõèîõ

2.

3.
4.
5.
6.
7.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ
• Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ,
ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ
õàëäâàð ãàðñàí ¿åä ÝÌÍÕÑûí 1997 îíû À/336 òîîò
òóøààëûí äºðºâä¿ãýýð
õàâñðàëò “Ýìíýëãýýñ
øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ òàëààð Ýð¿¿ë
ìýíäèéí áàéãóóëëàãààñ
õèéõ àæëûí ¿íäñýí ÷èãëýë”èéã áàðèìòëàí àæèëëàíà.
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ
àæèë.

• Õàëäâàðò ºâ÷èíòýé
òýìöýõ ¯íäýñíèé
õºòºëáºðèéí 6 äàõü
äýä õºòºëáºð “Áóñàä”
õàëäâàðò ºâ÷èíòýé
òýìöýõ, ñýðãèéëýõ äýä
õºòºëáºðèéã
õýðýãæ¿¿ëýõ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ àæèë.
Õºòºëáºðèéí çîðèëãî:
• ÝØÕ-ûí ò¿âøèíã òîãòîîõ, äýãäýëòèéã
áóóðóóëàõ
• Àíòèáèîòèêò òýñâýðòýé íÿíãèéí
òàíäàëòûã ñàéæðóóëàõ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ àæèë.
Õºòºëáºðèéí çîðèëò:
• ÝØÕ-ûí õàðóóëäàí òàíäàëòûí
òîãòîëöîîã íýìýãä¿¿ëýõ
• ÝØÕ-ûí ëàáîðàòîðèéí îíîøëîãîî,
àíòèáèîòèêò òýñâýðëýñýí íÿíã
èëð¿¿ëýõ, òàðõàëòûã õÿçãààðëàõ
àðãà õýìæýýíèé ¿ð ä¿íã ñàéæðóóëàõ
Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ
ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ
àæèë
• Ýìíýëãýýñ øàëòãààëñàí õàëäâàðûí
òàíäàëòûí ñòàíäàðòûã ìºðäºæ
àæèëëàõ
Àíõààðàë òàâüñàí ÿâäàëä
áàÿðëàëàà.

More Related Content

What's hot

Eruul mend. bolovsrol
Eruul mend. bolovsrolEruul mend. bolovsrol
Eruul mend. bolovsroldondooubuns
 
Ariun mat haritsah
Ariun mat haritsahAriun mat haritsah
Ariun mat haritsahdashkaubuns
 
Aseptik antiseptik
Aseptik antiseptikAseptik antiseptik
Aseptik antiseptikdashkaubuns
 
Ariun mat haritsah
Ariun mat haritsahAriun mat haritsah
Ariun mat haritsah
dashdavaa dashdeleg
 
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holdashkaubuns
 
Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293
Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293
Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293
Pig Farm Solution
 
Haqqani Anjuman Patrika - October 2018
Haqqani Anjuman Patrika - October 2018Haqqani Anjuman Patrika - October 2018
Haqqani Anjuman Patrika - October 2018
Haqqani Anjuman
 
E2010 pro
E2010 proE2010 pro
Haqqani anjuman may 2019
Haqqani anjuman may   2019Haqqani anjuman may   2019
Haqqani anjuman may 2019
Haqqani Anjuman
 
New World
New WorldNew World
New World
sukwan Pak
 

What's hot (18)

Amin uzuulelt
Amin uzuuleltAmin uzuulelt
Amin uzuulelt
 
Eruul mend. bolovsrol
Eruul mend. bolovsrolEruul mend. bolovsrol
Eruul mend. bolovsrol
 
Tarilga hiih
Tarilga hiihTarilga hiih
Tarilga hiih
 
Tarilga
TarilgaTarilga
Tarilga
 
Erka ts.hicheel
Erka ts.hicheelErka ts.hicheel
Erka ts.hicheel
 
Medeelel uduh
Medeelel uduhMedeelel uduh
Medeelel uduh
 
Suv uureg
Suv uuregSuv uureg
Suv uureg
 
Ariun mat haritsah
Ariun mat haritsahAriun mat haritsah
Ariun mat haritsah
 
Aseptic
AsepticAseptic
Aseptic
 
Aseptik antiseptik
Aseptik antiseptikAseptik antiseptik
Aseptik antiseptik
 
Ariun mat haritsah
Ariun mat haritsahAriun mat haritsah
Ariun mat haritsah
 
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
 
Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293
Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293
Er14 230 phage-therapy_in_the_food_industry_787293
 
L.Ft 101 4 Present.
L.Ft 101 4 Present.L.Ft 101 4 Present.
L.Ft 101 4 Present.
 
Haqqani Anjuman Patrika - October 2018
Haqqani Anjuman Patrika - October 2018Haqqani Anjuman Patrika - October 2018
Haqqani Anjuman Patrika - October 2018
 
E2010 pro
E2010 proE2010 pro
E2010 pro
 
Haqqani anjuman may 2019
Haqqani anjuman may   2019Haqqani anjuman may   2019
Haqqani anjuman may 2019
 
New World
New WorldNew World
New World
 

More from dashkaubuns

Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holdashkaubuns
 
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holdashkaubuns
 
Traheostomiin guurs archilgaa
Traheostomiin guurs archilgaaTraheostomiin guurs archilgaa
Traheostomiin guurs archilgaadashkaubuns
 
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holdashkaubuns
 
Emiin bodis bied damjuulah
Emiin bodis bied damjuulahEmiin bodis bied damjuulah
Emiin bodis bied damjuulahdashkaubuns
 
4. buur sheesnii zam
4. buur sheesnii zam4. buur sheesnii zam
4. buur sheesnii zamdashkaubuns
 
3. amisgaliin togtoltsoo
3. amisgaliin togtoltsoo3. amisgaliin togtoltsoo
3. amisgaliin togtoltsoodashkaubuns
 
2.hool bolovsruulah
2.hool bolovsruulah2.hool bolovsruulah
2.hool bolovsruulahdashkaubuns
 
1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah arga
1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah arga1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah arga
1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah argadashkaubuns
 
4. huuhdiin hunguvchluh
4. huuhdiin hunguvchluh4. huuhdiin hunguvchluh
4. huuhdiin hunguvchluhdashkaubuns
 
бургуйдалт
бургуйдалтбургуйдалт
бургуйдалтdashkaubuns
 
Stoma iltgel 2003
Stoma iltgel 2003Stoma iltgel 2003
Stoma iltgel 2003dashkaubuns
 
Skill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх нь
Skill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх ньSkill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх нь
Skill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх ньdashkaubuns
 
Hog hayagdal garugaah beelii umsuh
Hog hayagdal garugaah beelii umsuhHog hayagdal garugaah beelii umsuh
Hog hayagdal garugaah beelii umsuhdashkaubuns
 

More from dashkaubuns (20)

Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
 
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
 
Traheostomiin guurs archilgaa
Traheostomiin guurs archilgaaTraheostomiin guurs archilgaa
Traheostomiin guurs archilgaa
 
Tarilga
TarilgaTarilga
Tarilga
 
Hog hayagdal
Hog hayagdalHog hayagdal
Hog hayagdal
 
Gar ugaah
Gar ugaah Gar ugaah
Gar ugaah
 
Beelii umsuh
Beelii umsuhBeelii umsuh
Beelii umsuh
 
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.holAjlaa tailbarlakhiin a.hol
Ajlaa tailbarlakhiin a.hol
 
Emiin bodis bied damjuulah
Emiin bodis bied damjuulahEmiin bodis bied damjuulah
Emiin bodis bied damjuulah
 
4. buur sheesnii zam
4. buur sheesnii zam4. buur sheesnii zam
4. buur sheesnii zam
 
3. amisgaliin togtoltsoo
3. amisgaliin togtoltsoo3. amisgaliin togtoltsoo
3. amisgaliin togtoltsoo
 
2.hool bolovsruulah
2.hool bolovsruulah2.hool bolovsruulah
2.hool bolovsruulah
 
1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah arga
1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah arga1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah arga
1.hunguvchluhiin tuuh , uvdult namdaah arga
 
4. huuhdiin hunguvchluh
4. huuhdiin hunguvchluh4. huuhdiin hunguvchluh
4. huuhdiin hunguvchluh
 
бургуйдалт
бургуйдалтбургуйдалт
бургуйдалт
 
Stoma iltgel 2003
Stoma iltgel 2003Stoma iltgel 2003
Stoma iltgel 2003
 
Skill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх нь
Skill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх ньSkill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх нь
Skill 45 1 пульсны оксиметрийг хэрэглэх нь
 
Hog hayagdal garugaah beelii umsuh
Hog hayagdal garugaah beelii umsuhHog hayagdal garugaah beelii umsuh
Hog hayagdal garugaah beelii umsuh
 
Hog hahkl'new
Hog hahkl'newHog hahkl'new
Hog hahkl'new
 
Hand wash
Hand washHand wash
Hand wash
 

Emnelgees shaltgalah haldvar

  • 2. Ñ¿¿ëèéí 20-30 æèëä äýëõèéí àëü ÷ óëñ îðîíä Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí ãàðàëò Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäûí íýí òóëãàìäñàí àñóóäëûí íýã áîëæ áàéíà.
  • 3. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí õîð õîõèðîë • ÝØÕ íü îð õîíîã óðòàñãàõ, • Íàñ áàðàëòûã íýìýãä¿¿ëýõ, • Òàõèð äóòóó áîëãîõ,
  • 4. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí õîð õîõèðîë • ªâ÷òºí òýäãýýðèéí àð ãýðèéíõíèéã ñýòãýë ñàíààãààð øàíàëãàõ, • Ýì÷èëãýý ñóâèëãààíû çàðäëûã íýìýãä¿¿ëýõ çýðýã íèéãýì, ýäèéí çàñàã, õóâü õ¿íä ó÷ðóóëàõ ñºðºã ¿ð äàãàâàðòàé èõòýé .
  • 5. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí òóõàé îéëãîëò • 2002-2010 îíä ÕªÒ¯Õ-ò áàãòàæ áàéãàà “Áóñàä õàëäâàðò ºâ÷èíòýé òýìöýõ ñýðãèéëýõ” äýä õºòºëáºðò ÝØÕ-òàé òýìöýõ ñýðãèéëýõ àñóóäàë òóñãàãäàí õýðýãæèõ áîëñîíû
  • 6. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí òóõàé îéëãîëò çýðýãöýý ÄÝÌÁ-ààñ ºã÷ áàéãàà ÷èã õàíäëàãà, õàëäâàðûí øàëòãààí, íºëººëæ áàéãàà õ¿÷èí ç¿éëèéã ¿íäýñëýí ÝØÕ ãýæ íýðëýõ áîëñîí áàéíà.
  • 7. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð ãýäýã íü:Ýìíýëýã óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áàéãóóëëàãûí íºõöºëä õàëäâàðëàãäñàí õàëäâàðûã õýëíý.
  • 8. ªºðººð õýëáýë: Áè÷èë áèåòýíèé ãàðàëòàé, ýìíýë ç¿é íü òîäîðõîéëîãäñîí ºâ÷èí íü ºâ÷òºíèéã îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý õèéëãýõ çîðèëãîîð ÝÌÁ-ä õàíäàõàä íóóö ¿å, èä ¿åäýý áàéãààã¿é ºâ÷íèé õàëäâàð àâ÷ ºâ÷ëºõ áóþó ýìíýëãèéí ýì÷, àæèëòàí ººðèéíõºº ¿¿ðãýý áèåë¿¿ëæ áàéõ ¿åä ºâ÷ëºõèéã õýëíý.
  • 9. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð íýìýãäýæ áóé øàëòãààí • 1.Õàëäâàðò ìýäðýã ºâ÷òºí òîãòìîë îëøèð÷ áàéãàà ÿâäàë áºãººä ýíý íü íýã òàëààð àíàãààõ óõààíû àìæèëòûí ñºðºã ¿ð äàãàâàð þì. • 2.Îð÷èí ¿åä àíòèáèîòèê íü ýì÷èëãýý áà ñýðãèéëýëòýíä ºðãºí õýðýãëýãäýõ ÿâöàä çîõèñòîé õýðýãëýýíèé áîäëîãî
  • 10. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð íýìýãäýæ áóé øàëòãààí • àëäàãäñàíààñ àíòèáèîòèêò òýñâýðòýé íÿíãèéí òîî ºñ÷ òýð íü íýã ºâ÷òºíººñ íºãººä õàëäàõäàà õîðóó ÷àíàð íü íýìýãääýã. • 3.Ñ¿¿ëèéí ¿åä ýì÷èëãýý îíîøëîãîîíû øèíý òåõíèê òåõíîëîãè íýâòýðñíýýñ íýìýãäýæ áàéíà.
  • 11. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð íýìýãäýæ áóé øàëòãààí • 4.Õóðààãóóð ñóäñàíä ãóóðñ òàâèõ, äîòîð ýðõòýíèéã äóðàíäàõ, ýä ýñ àâ÷ øèíæëýõ çýðýã íü õ¿íèé áèåèéí õàìãààëàõ òîãòîëöîîã ãýìòýýäýã. ̺í òýäãýýð íü áîõèðëîãäñîíîîñ ÝØÕ-ûí ýðñäýëèéã íýìýãä¿¿ëäýã.
  • 12. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð íýìýãäýæ áóé øàëòãààí • 5.ªíºº ¿åä õàëäâàð äàìæèõ ºâºðìºö îíöëîãòîé ÕÄÕÂ/ÄÎÕ, ÂÃÂ,ÂÃÑ ãýõ ìýò øèíý áîëîí ñýðãýæ áàéãàà õàëäâàðóóä ÷ ÝØÕ-ûí òàíäàëò ñýðãèéëýëòèéã ýð÷èìæ¿¿ëýõ øààðäëàãàòàéã õàðóóëæ áàéíà.
  • 13. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð ãàðàõàä íºëººëæ áóé õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä • • • • Àõìàä íàñòàí Àðõàã õóó÷ ºâ÷òºí Äóòóó íÿðàé Îëîí óäàà ìýñ àæèëáàð õèéëãýñýí õ¿ì¿¿ñ • Òýæýýëèéí äîðîéòîë
  • 14. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð ãàðàõàä íºëººëæ áóé õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä • Äàðõëàà ñóë • Ýìèéí áîëîí àðõè òàìõè ìàíñóóðóóëàõ áîäèñò äàñàëòàé õ¿ì¿¿ñ • Áàéíãà àíòèáèîòèê õèéëãýäýã õ¿ì¿¿ñ • Ñýõýýí àìüäðóóëàõ ýð÷èìò ýì÷èëãýýíä îðñîí õ¿ì¿¿ñ
  • 15. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð ãàðàõàä íºëººëæ áóé õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãóóäàä: • Ýð¿¿ë àõóé õàëäâàð ýñýðã¿¿öýõ äýãëýì çºð÷èãäºõ • Ýì÷èëãýý îíîøëîãîîíû øèíý òºðëèéí áàãàæ òºõººðºìæ¿¿ä íýâòðýõ
  • 16. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí òàðõàëòûí ¿éë ÿâö • Ýõ óóðõàé • Äàìæèõ çàì • Õàëäâàðò ºðòºìõèé áèå ìàõáîäèéí ñóðãààëü ¿éë÷èëäýã.
  • 17. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí ýõ óóðõàé • Õàëäâàðòàé ºâ÷òºí • Íÿí, âèðóñ òýýã÷èä /ºâ÷òºí¿¿äèéí äóíä áîëîí ýìíýëãèéí àæèë÷äûí äóíäàõ òóõàéí õàëäâàðûã òýýã÷èä/ • ¯íäñýí ýõ óóðõàé íü: • Õàëäâàðòàé ºâ÷òºí
  • 18. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí ýõ óóðõàé ÝØÕ-ûí ýõ óóðõàé èõýíõäýý ýìíýëýã äîòðîî, öººí òîõèîëäîëä ãàäíà áàéäàã áàéíà.¯¿íä: • Õýâòýí ýì÷ë¿¿ëýã÷ õóó÷èí ºâ÷òºí, òýäíèé äóíä áàéãàà õàëäâàð õàäãàëàã÷èä • Ýìíýëãèéí ººðèéíõ íü àæèëòàí, äàäëàãûí îþóòàíóóäûí äóíä áàéãàà á¿äýã äàëä õýëáýðýýð ºâ÷ëºãñºä,
  • 19. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí ýõ óóðõàé õàëäâàð õàäãàëàã÷èä • ªâ÷íèéõºº íóóö, óðüäàë ¿åäýý ÿâàà áîëîí äàëä õýëáýðýýð ºâ÷èëæ áàéãàà øèíýýð õýâòýã÷èä, òýäíèé äóíä áàéãàà õàëäâàð õàäãàëàã÷èä • Ñàõèóð, ýðãýëòèéí õ¿ì¿¿ñèéí äóíä áàéãàà õàëäâàð õàäãàëàã÷èä, á¿äýã äàëä õýëáýðýýð ºâ÷ëºãñºä
  • 20. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí ýõ óóðõàé • ªâ÷òýé õ¿í ººðºº ººðòºº õàëäâàð /àóòîèíôåêöèÿ/ ¿¿ñãýäýã áàéíà. Èéì òîõèîëäîë íü áèå ñóëòàé ºâ÷òºí, ÿëàíãóÿà ºíäºð íàñòàí, áàãà íàñíû õ¿¿õäèéí äóíä òîõèîëääîã áàéíà.
  • 21. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí ýõ óóðõàé • ßëàíãóÿà øýýñ ÿëãàðóóëàõ çàìûí õàëäâàðûí ýõ óóðõàé íü ºâ÷òºí ººðºº áàéäàã.
  • 22. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Ýìíýëãèéí íºõöºëä ÝØÕ-ûí ¿¿ñãýã÷äèéí äàìæèõ ºâºðìºö õ¿÷èí ç¿éë, çàì áèé áîëäîã. Òóõàéëáàë ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷ áèå ìàõáîäèä íýâòðýí îðîõ øèíý ¿¿ä õààëãà áèé áîëäîã áàéíà. Ýíä ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷èéí õîðóó ÷àíàð, îíöëîã øèíæ òºðõ íºëººëäºã.
  • 23. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Õîðóó ÷àíàðòàé “ýìíýëãèéí îìîã” èõ òàðõñàí áàéäãààñ øàëòãààëæ ýìíýëýãò õèéñýí òàðèëãà íü ãýðèéí íºõöºëä õèéñýí òàðèëãààñ èë¿¿ èõ àþóëòàé.
  • 24. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Àãààð äóñëûí çàì: Áîõèðäñîí àãààð, õ¿ì¿¿ñèéí õºäºë㺺í, õóóðàé öýâýðëýãýý, áîõèð öàãààí õýðýãëýë, àãààð ñîëèëöîîíû òºõººðºìæèéí ýâäðýë çýðýã íü àãààð áîõèðäóóëàõ ãîë ýõ ¿¿ñâýð áîëäîã.
  • 25. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Äýëãýýòýé öàãààí äààâóóí äýýð áîõèð äààâóóã èë çàäãàé öóãëóóëàõàä òýð ºðººíèé àãààðò àëòëàã ñòàôèëîêîêê 35, çàðèìäàà 15-20 äàõèí íýìýãääýã.
  • 26. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Ýìíýëýãò èë¿¿ òàâèëãà, õèâñ çýðýã ýä þìñûã ºðºº, òàñàëãàà, õîíãèëä òàâèõ, äýâñýõ íü àãààðûí áîõèðäîëòûã íýìýãä¿¿ëäýã. • Íýã ºðººíä áàéõ îðíû òîî, ºâ÷òºíèé íÿãòðàë íü àãààðûí áîõèðäîëòûã íýìýãä¿¿ëäýã áàéíà.
  • 27. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Õàëäâàðëàãäñàí óñ, õ¿íñýýð: Áîõèðëîãäñîí óñ, æèìñ, õ¿íñíèé íîãîî, õîîë õ¿íñ, ñàâ ñóóëãà, õýðýãñýë, õ¿¿õäèéí óãæ çýðýã íü ãýäýñíèé õàëäâàðûí ¿¿ñãýã÷ äàìæèõ õ¿÷èí ç¿éë áîëíî.
  • 28. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Àõóéí õàâüòàëààð /ºâ÷òºí, íÿí òýýã÷, ýìíýëãèéí àæèë÷äûí õàëäâàðëàãäñàí ãàð, õóâöàñ, õºòºâ÷, ýìíýëãèéí áóñàä ýä þìñààð/: Ýìíýëãèéí àæèëòíû áîõèðäñîí ãàð ÝØÕ ¿¿ñýõýä ãîë ¿¿ðýã ã¿éöýòãýíý.
  • 29. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Øàðõíû áîõèð áîîëò ñîëèõîä 10*9, ìºãººðñºí õîîëîéí áºãëºðºëòèéí ¿åä ¿éë÷èëãýý õèéõýä 10*8, ºâ÷òºíèé áºãñ, öàâü îð÷ìûã óãààõàä 10*10 áà ò¿¿íýýñ äýýø îëîí òîîíû íÿíãààð ñóâèëàã÷èéí ãàð áîõèðääîã.
  • 30. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Áîõèð ãàð íü øóóä áà øóóä áóñ çàìààð öóñàí ¿æèë, ãýäýñ, àìüñãàë, àðüñ, øýýñ ÿëãàðóóëàõ ýðõòýíèé õàëäâàð ¿¿ñãýã÷èéã äàìæóóëàí õàëäààäàã. • Ñàéðòñàí, ýâýðøñýí, íàìðàñòñàí, çóðàãäñàí, øàëáàðñàí ãàðò íÿí èë¿¿òýé èõ öóãëàðäàã.
  • 31. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Áîõèðëîãäñîí áîëîí äóòóó àðèóòãàãäñàí áàãàæ õýðýãñýëýýð : òàðèóð, ãóóðñ, ìýñ çàñëûí, òºðºõèéí,äóðàíãèéí, àìüñãàëóóëàã÷,äèàëèçûí, ãåìîñîðáöûí áàãàæóóä,àïïàðàò õýðýãñýë, áîîëòûí ìàòåðèàë/
  • 32. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Àðèóòãàë, õàëäâàðã¿éòãýë ÷àíàðòàé ñàéí áàéëàà ÷ ãýñýí àðèóí ìàòåðèàëòàé áóðóó õàðüöñàíààñ ÝØÕ ¿¿ñäýã. • Òàãëààã¿é, èë çàäãàé á¿òýýãýýã¿é îðõèñîí áàãàæ õýðýãñýëèéí 1ñì êâ òàëáàéä 30 ìèíóò òóòàìä 1-5 íÿí ñóóæ áîõèðäóóëäàã.
  • 33. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Ýìíýëãèéí àæèëòàí àìíû õààëò õýðýãëýõã¿é, ãàðàà óãààõã¿é, àðèóòãàõã¿éãýýð áîîëò õèéõ, òàðèàíû áîëîí áóñàä ìàòåðèàë äýýð àæèëëàõàä òýäãýýð ç¿éëñ àìàðõàí áîõèðäîíî.
  • 34. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì Õàëäâàðëàãäñàí ýì áýëäìýë /ÿëàíãóÿà ñóäñàíä øèíãýí þ¿ëýõ, öóñ þ¿ëýõ/:
  • 35. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí äàìæèõ çàì • Ãýìòëèéí äàðààõ õàëäâàðóóä • Äàìæóóëàã÷ààð äàìæèõ /õàëóóí õóìõàà, Ẻñíèé õèæèã çýðýã õàëäâàðóóä, øóìóóë, æîîì, øîðãîîëæ, ÿëàà çýðãýýð äàìæèõ/
  • 36. ÝØÕ-ûí ºðòºìòãèé áèå ìàõáîäü. • ÝØÕ-ûí ¿åä ºðòºìòãèé áèå ìàõáîäü íü ýìíýëýãò õýâòýæ áàéãàà áîëîí ¿éë÷ë¿¿ëæ áàéãàà ºâ÷òºí¿¿ä áàéäàã. • ªâ÷òýé õ¿íèé áèå ìàõáîäèéí õàëäâàð ýñýðã¿¿öýõ ÷àäàë íü ýð¿¿ë õ¿íèéõýýñ èõýýõýí ñóëàðñàí áàéäàã. • Áîëçîëò ýìãýã òºðºã÷ åðäèéí íºõöºëä ºâ÷èí ¿¿ñãýäýãã¿é, õàðèí äàðõëàà ñóëàðñàí, ºâ÷èí ¿¿ñãýã÷èä îðîõ ¿¿ä íýýãäñýí ¿åä ë õàëäâàð ¿¿ñãýäýã.
  • 37. ÝØÕ-ûí ºðòºìòãèé áèå ìàõáîäü. • Àíàãààõ óõààíû àìæèëòóóä íü íýã òàëààð ÝØÕò ºðòºìòãèé ºâ÷òºíèé òîîã íýìýãä¿¿ëæ áàéäàã. • Äàðõëàà òîãòîö äóòóó áàéäãààñ àìàðæèõ ãàçàðò íÿðàé , ÿëàíãóÿà äóòóó òºðñºí õ¿¿õäèéí äóíä ñòàôèëîêîêê, ýíòåðîáàêòåðè, ñàëüìîíåëë¸çûí õàëäâàð òîõèîëääîã. • Ýìíýëýãò óäààí õóãàöààãààð õýâòýõ íü ÝØÕ-ò ºðòºõ áîëîìæèéã íýìýãä¿¿ëäýã.
  • 38. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • Öóñíû ò¿ãýýìýë õýëáýðèéí õàëäâàðóóä: ¯æèë ¯æëèéí øîê Öóñíû ò¿ãýýìýë õýëáýðèéí õàëäâàðóóä áóñàä
  • 39. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä Àðüñ õàëèìûí èäýýðò ºâ÷í¿¿ä: • • • • • Àðüñíû èäýýò ¿ðýâñýë Âåçèêóëîïóñòóë¸ç Öýâð¿¿ò ¿ðýâñýë Àðüñíû ø¿¿äýñò ¿ðýâñýë Õàòèã òºñò èäýýò ¿ðýâñýë¿¿ä
  • 40. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • • • • • • • • Õ¿éí ¿ðýâñýë Áóãëàà Õàòèãàíöàð Òóóðàëòàò ¿ðýâñýë Áààëàõ ¿ðýâñýë Áóñàä èäýýò ¿ðýâñýëèéí ºâ÷í¿¿ä Ìýñ çàñëûí äàðààõ øàðõíû õàëäâàð Òàðèàíû äàðààõ õ¿íäðýë /áóãëàà, ø¿¿äýñ/
  • 41. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä Àìüñãàëûí çàìûí ºâ÷í¿¿ä: • • • • • Õàòãàëãàà Ãóóðñàí õîîëîéí ¿ðýâñýë Óóøèãíû èäýýò ¿ðýâñýë ÿéëñýí áóë÷èðõàéí ¿ðýâñýë Áóñàä èäýýðò õàëäâàðò ºâ÷í¿¿ä
  • 42. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • • • • Òîìóó Èæ òîìóóãèéí õàëäâàð ÿéëñýí áóë÷èðõàéí âèðóñèéí õàëäâàð Áóñàä ø¿¿ðýëòýä âèðóñèéí õàëäâàð
  • 43. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • • • • • • • • • • Ñàõóó Óëààí ýñýðãýíý Õºõ¿¿ë õàíèàä Ìåíèíãîêîêêèéí õàëäâàð Óëààíáóðõàí Óëààíóóä Ñàëõèí öýöýã Ãàõàéí õàâäàð Ñ¿ðüåý Áóñàä õàëäâàðóóä
  • 44. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • Õîîë áîëîâñðóóëàõ ýðõòýíèé õàëäâàðò ºâ÷í¿¿ä: • Õîäîîä ãýäýñíèé öî÷ìîã ¿ðýâñýë • Íàðèéí ãýäýñíèé ¿ðýâñýë • Ýíòåðêîëèò • Õîîëíû õîðäëîãî • Ýíòåðâèðóñèéí õàëäâàðóóä íÿíãèéí öóñàí ñóóëãà ñàëüìîíåëëèéí õàëäâàð Âèðóñò ãåïàòèòóóä
  • 45. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • • • • • Ìýäðýë ñýòãýõ¿éí ýðõòýíèé ºâ÷í¿¿ä: Ìåíèíãèò Äóíä ÷èõíèé ¿ðýâñýë Çîõèíû ¿ðýâñýë /êîíüþêòèâèò/ Íóëèìñíû õ¿¿äèéí ¿ðýâñýë
  • 46. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • Öóñíû ýðãýëòèéí òîãòîëöîîíû ºâ÷í¿¿ä: • Ýíäîêàðäèò • Ïåðèêàðäèò /¿íõýëöýã õàëüñíû ¿ðýâñýë/ • Ôëåáèò • Áóñàä èäýýò õàëäâàðûí ºâ÷í¿¿ä
  • 47. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • • • • • Àðüñ áóë÷èí õîëáîã÷ ýäèéí ºâ÷í¿¿ä: Öóñíû èäýýò ¿ðýâñýë Ïåðèîñòèò ¿å ìº÷íèé ¿ðýâñýë Áóñàä èäýýò ¿ðýâñýëèéí ºâ÷í¿¿ä
  • 48. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • Øýýñ áýëãèéí ýðõòýíèé ºâ÷í¿¿ä: • • • • • • Ýíäîìåòðèò Äàâñàãíû ¿ðýâñýë Øýýñíèé ñ¿âíèé ¿ðýâñýë /óðåòèò/ Õºõíèé ¿ðýâñýë Ñýìæíèé ¿ðýâñýë /ñàëïèíãèò/ ªíäãºâ÷íèé ¿ðýâñýë /àäíåêñèò/
  • 49. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðò á¿ðòãýãäýõ ºâ÷í¿¿ä • • • • Äàéâðûí ¿ðýâñýë Òºìñºãíèé ¿ðýâñýë /îðõèò/ Áóñàä èäýýðò ¿ðýâñýëèéí ºâ÷í¿¿ä ÕÄÕÂ/ ÁÇÄÕ/ ÄÎÕ
  • 50. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õýëáýðýýð ãàð÷ áîëîõ çàðèì õàëäâàðò ºâ÷íèé íóóö ¿åèéí õóãàöàà • ªâ÷ëºëèéí íýð • • • • • • • • • Ñàëüìîíåëë¸ç õýäýí öàãààñ 5-7õ Öóñàí ñóóëãà 2-3 õ Õîîëíû õîðäëîãî 6 öàãààñ 3 õ Ãýäýñíèé êîëè õàëäâàð 18ö-ñ 22 õ Áàëíàä 5-39 õ Èæ áàëíàä 3-14 õ À, ãåïàòèò 7õ–3ñ Ñ ãåïàòèò /õîäîîä ãýäýñ45-180 õ íèé , öóñààð äàìæñàí/ Íóóö ¿å Äóíäàæ 2-3 õ 2-5 õ 6-48 ö 5-6 õ 102 õ 7õ 7õ
  • 51. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õýëáýðýýð ãàð÷ áîëîõ çàðèì õàëäâàðò ºâ÷íèé íóóö ¿åèéí õóãàöàà • ªâ÷ëºëèéí íýð Íóóö ¿å • • • • • • • • • Òîìóó Ñàõóó Õºõ¿¿ë õàíèàä Óëààí áóðõàí Óëààí ýñýðãýíý Ñàëõèí öýöýã Ãàõàé õàâäàð Ìåíèíãîêîêê Õàëäâàðò ñàà õýäýí öàãààñ 2-3 õ 3-20 õ 2-21 õ 8-28 õ 3-11 õ 11-21 õ 3-30 õ 2-10õ 5-35 õ Äóíäàæ 12-48 ö 7-14 õ 2-7 õ 7-10 õ 3-7 õ 2-7 õ 7-14 õ 2-5 õ 3-7 õ
  • 52. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Ìàíàé óëñàä ÝØÕ-ûã 1998 îíîîñ ýõëýí á¿ðòãýæ ýõýëñýí. Ýíý ¿åä íÿðàéí õàëäâàð çîíõèëîí á¿ðòãýãäýæ áàéñàí áàéíà.
  • 53. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • • • • • • • 1998 îíä:344 òîõèîëäîë Íÿðàéí õàëäâàð 145 /42.1%/ Âà116 /33.7%/ ÂÃÑ 15 /4.3%/ Ñàëüìîíåëë¸ç 37 /10.7%/ ÌÇÄØÕ 12 /3.4%/ Áóñàä 19 /5.5%/
  • 54. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Óëñûí õýìæýýíä íÿðàéí õàëäâàð 145 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ 94 / 64.8%/ íü ÓÁ õîòîä. 1 ä¿ãýýð àìàðæèõ ãàçàð, ÝÍÝØÒ-ä àìüä òºðñºí 7676 íÿðàéí 1.2% íü õàëäâàðò ºðòºæ 9.4% íü íàñ áàðñàí.
  • 55. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Íÿðàéí õàëäâàðûí 2 óäààãèéí äýãäýëò: 1. 1 ä¿ãýýð àìàðæèõ ãàçàðò 3-ð ñàðûí 1-5-ð ñàðûí 1 õ¿ðòýë 61 õîíîã. 67 íÿðàé ºâ÷èëæ 6.9% íü íàñ áàðñàí. 2. ÝÍÝØÒ-ä 6-ð ñàðûí 1-1999 îíû 1-ð ñàðûí 31 õ¿ðòýë 15 íÿðàé ºâ÷èëæ 40% íü íàñ áàðñàí.
  • 56. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • 1999 îíä ÝØÕ-ûí 383 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ: • Íÿðàéí õàëäâàð 207 /54%/ • Âà90 /23.4%/ • Ñàëüìîíåëë¸ç 23 /5.7%/ • ÌÇÄØÕ 31 /8.4%/
  • 57. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • • • • • • Íÿðàéí õàëäâàðò: Öóñàí ¿æèë 49 % Õ¿éí ¿ðýâñýë 17.4% Êîíüþêòèâèò 6.7% Âåçèêóëîïóñòóë¸ç 7.2% Áóñàä 19.9%
  • 58. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Óëñûí õýìæýýíä íÿðàéí õàëäâàðûí 207 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèé 145 òîõèîëäîë íü ÓÁ õîòîä. ¯¿íèé 102 íü ÝÍÝØÒ-ä. • Äýãäýëò 5-ð ñàðààñ ýõëýí ãàð÷ 7,8 ñàðóóäàä äýýä öýãòýý õ¿ð÷ 11 ñàðûí ñ¿¿ë õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëñýí. 87 íÿðàé ºâ÷èëñºí áàéíà.
  • 59. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • 2000 îíä 281 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ: • Âà 41.5% • Íÿðàéí õàëäâàð 35.6% • ÌÇÄØÕ 8.5% • Ñàëüìîíåëë¸ç 12.8% • Íàñ áàðàëò 8.1%
  • 60. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • ÓÁ õîòîä óëñûí 20, õóâèéí õýâøëèéí 4 ýìíýëýãò 162 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü óëñûí õýìæýýíä á¿ðòãýãäñýí õàëäâàðûí 57.6% áàéíà. • Á¿òýö: • • • • • Âà19 % ÂÃÑ 14% Íÿðàéí õàëäâàð 34% ÌÇÄØÕ 11% Ñàëüìîíåëë¸ç 21%
  • 61. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Íÿðàéí õàëäâàðûí 100 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ: • Öóñàí ¿æèë 64 /64%/ • Êîíüþêòèâèò 18 /18% • Õ¿éí ¿ðýâñýë 3 /3%/ • Áóñàä 15 /15%/
  • 62. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • ÝÍÝØÒ-ä 1-7 ñàð õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëæ 39 íÿðàé ºðòºæ 8.1% íàñ áàðñàí. • Öóñàí ¿æèë 39
  • 63. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Ñàëüìîíåëë¸çûí õàëäâàðûí 36 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü: • Õ¿¿õäèéí 3-ð ýìíýëýãò 2,3-ð ñàðóóäàä • Òºìºð çàìûí íýãäñýí ýìíýëýãèéí õõ¿õäèéí òàñàãò 1999 îíû 10,11-ð ñàðààñ ýõëýí 2000 îíû 2-ð ñàð õ¿ðòýë ¿ðãýëæèëñýí áàéíà.
  • 64. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • 2001 îíä 276 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ 23 òîõ /8.3%/ íàñ áàðñàí. • Á¿òýö: • Íÿðàéí õàëäâàð 78 /28.2%/ • ÂÃÂ 64 /23.2%/ • ÂÃÑ 32 /11.6%/ • Óëààíáóðõàí 37 /13.4%/
  • 65. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Íÿðàéí õàëäâàðûí 78 òîõèîëäîë: • • • • Íÿðàéí áàêòåðèò ¿æèë 42 /53.8%/ Àðüñ í¿äíèé õàëäâàð 15 /19.2%/ Õ¿éòýñ 17 /21.8%/ Ñòàôèëîêîêêò ¿æèë 4 /5.1%/
  • 66. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • ÝÍÝØÒ-ä íÿðàéí õàëäâàðûí 2 óäààãèéí äýãäýëò: 1.2000 îíû 12 ñàðààñ 2001 îíû 5 ñàðûí ñ¿¿ë õ¿ðòýë 30 íÿðàé 2. 6 ñàðûí 25-íààñ ýõýëæ 5 íÿðàé ºâ÷èëñºí.
  • 67. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • • • • • 2002 îíä 94 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíýýñ: Âà20 /21.2%/ Óëààí áóðõàí 19 /20.2%/ Íÿðàéí õàëäâàð 17 /18.0%/ Ñàëüìîíåëë¸ç 15 /16%/
  • 68. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Óëààíáóðõàí ºâ÷íèé õàëäâàðûí 17 òîõèîëäîë õ¿¿õäèéí 2-ð ýìíýëýãò á¿ðòãýãäñýí áàéíà. • Ìýñ çàñëûí äàðààõ øàðõíû õàëäâàðûí 6 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèé 33,3% íü íàñ áàðñàí. • 2002 îíû 8-ð ñàðä 2-ð àìàðæèõ ãàçàðò êåñåðåâ õàãàëãààíû äàðààõ øàðõíû õàëäâàðûí äýãäýëò áîëæ 4 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí.
  • 69. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • 2003 îíä ÝØÕ-ûí 95 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèéã á¿òöýýð íü: • Âà 61% • Íÿðàéí õàëäâàð 17,9% • ÌÇÄØÕ 10,5% • Ñàëõèí öýöýã 5,3% • Õèéò ¿õøèë 2,1% • Òºðñíèé äàðààõ ¿æèë 2,1% • Óëààíóóäûí õàëäâàð 1,1%
  • 70. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë • • • • • • Íÿðàéí õàëäâàðûí ýìíýë ç¿éí îíîø: Íÿðàéí áàêòåðèò ¿æèë 35,3% /6/ Íÿðàéí öóñàí ¿æèë 23,5% /4/ Í¿äíèé ¿ðýâñýë 17,6% /3/ Õ¿éí ¿ðýâñýë 11,8% /2/ Àðüñíû õàëäâàð 11,8% /2/
  • 71. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë • 2003 îíû 2-ð ñàðä ÝÍÝØÒºâèéí òºðºõ ýìýãòýé÷¿¿äèéí êëèíèêò 4 íÿðàé ºâäñºí. • Èäýýò ìåíèíãèò äàâàìãàéëñàí áàéíà.
  • 72. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë • Ìýñ çàñëûí äàðààõ øàðõíû õàëäâàðûí 10 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí íü: • 2-ð àìàðæèõ ãàçàð 4 òîõèîëäîë /40%/ á¿ðòãýãäæýý.
  • 73. Ìàíàé îðîíä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë • Õèéò ¿õøèëèéí õàëäâàðûí 2 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýíèé 1 òîõèîëäîë íü 2003 îíû 7-ð ñàðä Çýâñýãò õ¿÷íèé òºâ ãîñïèòàëä á¿ðòãýãäñýí áàéíà.
  • 74. Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • 2004 îíä ÝØÕ-ûí 70 òîõèîëäîë á¿ðòãýãäñýí áàéíà. • Á¿òöýýð íü: • Âà35.7% /25/ • ÂÃÑ 17.1% /12/ • Ñàëõèí öýöýã 8.5% /6/ • Íÿðàéí õàëäâàð 14.2%/10/ • Òºðñíèé äàðààõ øàðõíû õàëäâàð 22.8/16/ • Ýõèéí ¿æèëò õàëäâàð 1.4% /1/
  • 75. Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • Ýõ óóðõàé, äàìæ çàìààð: ñàí • • • • Ýìíýëãèéí áàãàæ õýðýãñýëýýð 46/65.7%/ Ç¿¿ òàðèóðààð 8 /11.4%/ Àãààð äóñëààð 6 /8.5%/ Àõóé õàâüòàë 10 /14,2%/
  • 76. Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. • ÝØ Õ á ¿ ð ò ã ý ã ä ñý í ý ìíý ë ã ¿ ¿ ä : • Óëñûí ¿éë÷èëãýýòýé 6 ýìíýëýãò 15 òîõèîëäîë / 21.4 %/ • Õóâèéí õýâøëèéí 7 ýìíýëýãò 8 òîõèîëäîë / 11.4%/ • Óëààíáààòàð õîòûí ¿éë÷èëãýýòýé 5 ýìíýëýãò 29 òîõèîëäîë /41,4%/ • 1 íóóö ¿åèéí õóãàöààíä 2-3 ýìíýëýã äàìæèæ ýì÷èëãýý, ¿éë÷èëãýý õèéëãýñýí 17 òîõèîëäîë / 24.2%/
  • 77. Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë. Íÿðàéí õàëäâàðûí 10 òîõèîëäîë: • 1-ð àìàðæèõ ãàçàð á¿ðòãýãäñýí 8 / 80%/ òîõèîëäîë íü àðüñíû èäýýò ¿ðýâñýë /4/, õºõíèé èäýýò ¿ðýâñýë /4/ áàéëàà.
  • 78. Óëààíáààòàð õîòîä á¿ðòãýãäýæ áàéãàà ÝØÕ-ûí áàéäàë • Ìýñ çàñëûí äàðààõ øàðõíû õàëäâàðûí 16 òîõèîëäîë íü 2-ð àìàðæèõ ãàçàð á¿ðòãýãäñýí áàéíà.
  • 79. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðûí òóõàé îéëãîëò • ÝØÕ-ûí á¿õ òºðë¿¿ä èõýíõäýý ºâ÷òºí ýìíýëýãò õýâòýæ áàéõ õóãàöààíä áîëîí ýìíýëãèéí òóñëàìæ, ¿éë÷èëãýýíèé ÿíç á¿ðèéí ¿å øàò, ò¿âøèíä õàëäâàð àâ÷ ºâ÷èëäºã òóë ÝØÕ-ààñ òýìöýõ, ñýðãèéëýõ íü ýìíýëãèéí áàéãóóëëàãóóäûí íýí ÷óõàë çîðèëò áàéõ ¸ñòîé.
  • 80. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì • Ýìíýëýãò ãàäíààñ õàëäâàð îðóóëàõã¿é áàéõ • Ýìíýëýã äîòîð òàðõààõã¿é áàéõ • Ýìíýëãýýñ ãàäàãø ãàðãàõã¿é áàéõ
  • 81. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì Ýìíýëýãò ãàäíààñ õàëäâàð îðóóëàõã¿é áàéõ: • ªðõ, ñóì, àìáóëàòîðèéí ýì÷èéí ò¿âøèíä • Ýìíýëãèéí õ¿ëýýí àâàõ òàñãèéí ýì÷ íàðûí ò¿âøèíä • Òàñãóóäûí ò¿âøèíä
  • 82. • 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì Äýýðõ 3 ø¿¿ëò¿¿ðýýñ ãàäíà: Ýìíýëýãò øèíýýð àæèëä îðîãñîäîä æóðìûí äàãóó óðüä÷èëàí ¿çëýã øèíæèëãýýã õèéõ Ýìíýëãèéí àæèëëàãñäàä òîãòñîí æóðìûí äàãóó ¿çëýã øèíæèëãýýã òîãìîë õèéõ Ýìíýëãèéí àæèëòàí ºã뺺 àæèëäàà îðîõäîî çîõèõ æóðìûí äàãóó õóâöñàà ñîëèõ, áîëîìæòîé áîë óñàíä îðîõ Õàëäâàð ýñýðã¿¿öýõ àðãà õýìæýýã õýðýãæ¿¿ëýõ àñóóäëààð ñóðãàëò ÿâóóëàõ, çààæ ñóðãàõ Ìýäëýãèéí ò¿âøèíã øàëãàõ Ñóâèëàã÷, àñðàã÷ íàðûã ñîëèõã¿éãýýð òîãòâîð ñóóðüøèëòàé íýã òàñàã, õýñýãò àæèëëóóëàõ Ýðãýëòýýð îðæ áóé õîîë õ¿íñ, ýðãýëòèéí õ¿ì¿¿ñ äàìæóóëàí õýðýãëýäýã õàëàò, óãëàâ÷ààð õàëäâàð äàìæèõààñ ñýðãèéëýõ.
  • 83. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì Ýìíýëýã äîòîð òàðõààõã¿é áàéõ: • Ýìíýëãèéí áàðèëãà áàéãóóëàìæ • Õ¿ëýýí àâàõ òàñàã / õàëäâàðã¿éòãýëèéí õýñýã, àðèóòãàë õàëäâàðã¿éòãýëèéí õýñýã/ • Áàéðíû àãààðæóóëàëò • Ãýðýëò¿¿ëýã • Óñàí õàíãàìæ • Õîã õàÿãäàë • Àíòèñåïòèê, àñåïòèêèéí äýãëýì, ãàð óãààëò
  • 84. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì Ýìíýëãýýñ ãàäàãø ãàðãàõã¿é áàéõ: • • • • Ýìíýëãèéí ýì÷ àæèë÷èä àæëûí äàðàà õóâöñàà ñîëèõ Àæëûí õóâöàñòàé ãàäóóð ÿâàõ, ãýðòýý àâàà÷èæ óãààõ Õ¿¿õäýý àæèë äýýð áàéëãàõûã õîðèãëîõ Ýìíýëãèéí àæèë÷èä, ñàõèóðóóäàä óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýã øèíæèëãýýã õèéõ • Ýìíýëãèéí äîòîîä æóðìûã ñàõèí ìºðäºõ, ýìíýëýãò ãàäíûí õ¿ì¿¿ñ äóðààð ñýëã¿¿öýõèéã õîðèãëîõ • ÝØÕ ãàðñàí ¿åä ýðãýëòèéí ¿éë àæèëëàãààã çîãñîîõ, øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä õàëäâàðã¿éòãýë õèéñýíèé äàðàà áóöààõ • Ýìíýëãýýñ ãàðàãñàäûã õÿíàëòàíä áàéëãàõ
  • 85. • Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì Õàëäâàðûí ýõ óóðõàéí õóâüä: 1. Ýìíýëýãò ãàäíààñ õàëäâàð îðîõîîñ õàìãààëàõ 2. ªâ÷òºí, ýìíýëãèéí àæèëòàí, ¿éë÷ëýã÷èä, ñàõèóðóóäûí äóíä óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ¿çëýã õèéõ 3. Õàëäâàð àâñàí ºâ÷òºíèéã òóñãààðëàõ 4. Àíòèáèîòåê õýðýãëýõèéã ýðñ öººð¿¿ëýõ 5. Àíòèáèîòèêò òýñâýðòýé íÿí ¿¿ñýæ òàðõàõààñ ñýðãèéëýõ
  • 86. • Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì ¯¿ñãýã÷èéí äàìæèõ çàìä: 1. Ýìíýëýã á¿ð ººðèéí ¿éë àæèëëàãààíä òîõèðñîí áàðèëãà, áàéãóóëàìæòàé áàéõ 2. Ýìíýëãèéí ãàçðûí àãààðæóóëàëò, ãýðýëò¿¿ëýã, õàëààëòàíä ýð¿¿ë àõóéí ñòàíäàðò, ä¿ðìèéã ìºðä¿¿ëýõ 3. Àíòèñåïòèê,àñåïòèêèéã ìºðäºõ 4. Õàëäâàðã¿éòãýëèéí ¿éë àæèëëàãààã òîãòñîí æóðìûí äàãóó ÿâóóëàõ 5. Øàâüæã¿éòãýë, ìýðýã÷ã¿éòãýë õèéõ
  • 87. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ çàð÷èì • ªðòºìòãèé áèåä: 1. Òºëºâëºãººò ìýñ çàñàë õèéëãýõ ºâ÷òºíèéã ýìíýëýãò õýâòýõýýñ ºìíº àìáóëàòîðèéí íºõöºëä óðüä÷èëàí ñàéí áýëäýõ Ýìíýëýãò óäààí õóãàöààãààð õýâòäýã ñ¿ðüåý çýðýã àðõàã ºâ÷òýé ºâ÷òºíèé àñàðãàà ñóâèëãàà, ýì÷èëãýýíä îíöãîé àíõààð÷ õàëäâàð íýìæ àâàõààñ ñýðãèéëýõ Ýìíýëýãò ºâ÷òºíèéã ÿìàð ÷ øààðäëàãàã¿éãýýð óäààí õóãàöààãààð õýâò¿¿ëýõã¿é áàéõ Äàðõëàà õîìñäîëòîé ºâ÷òýé áîëîí äàðõëàà äàðàíãóéëàõ ýì÷èëãýý õèéëãýæ áóé ºâ÷òºíèéã îíöãîé äýãëýì, õÿíàëòàíä áàéëãàõ Äàðõëààæóóëàëòàíä õ¿¿õäèéã á¿ðýí õàìðóóëàõ, øààðäëàãàòàé ¿åä õàëäâàð ñóäëàëûí çààëòààð äàðõëààæóóëàõ Ýìíýëãýýñ ýäãýðýí ãàðàãñàäûã ýì÷ëýã÷ ýì÷, ºðõèéí ýì÷èéí õÿíàëòàíä òîäîðõîé õóãàöààíä áàéëãàõ Ýì÷ë¿¿ëýãñýä, ñàõèóðóóäûí äóíä ñóðãàëò ñóðòàë÷èëãàà çîõèîõ 2. 3. 4. 5. 6. 7.
  • 88. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ • Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ, ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàð ãàðñàí ¿åä ÝÌÍÕÑûí 1997 îíû À/336 òîîò òóøààëûí äºðºâä¿ãýýð õàâñðàëò “Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ òàëààð Ýð¿¿ë ìýíäèéí áàéãóóëëàãààñ õèéõ àæëûí ¿íäñýí ÷èãëýë”èéã áàðèìòëàí àæèëëàíà.
  • 89. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ àæèë. • Õàëäâàðò ºâ÷èíòýé òýìöýõ ¯íäýñíèé õºòºëáºðèéí 6 äàõü äýä õºòºëáºð “Áóñàä” õàëäâàðò ºâ÷èíòýé òýìöýõ, ñýðãèéëýõ äýä õºòºëáºðèéã õýðýãæ¿¿ëýõ
  • 90. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ àæèë. Õºòºëáºðèéí çîðèëãî: • ÝØÕ-ûí ò¿âøèíã òîãòîîõ, äýãäýëòèéã áóóðóóëàõ • Àíòèáèîòèêò òýñâýðòýé íÿíãèéí òàíäàëòûã ñàéæðóóëàõ
  • 91. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ àæèë. Õºòºëáºðèéí çîðèëò: • ÝØÕ-ûí õàðóóëäàí òàíäàëòûí òîãòîëöîîã íýìýãä¿¿ëýõ • ÝØÕ-ûí ëàáîðàòîðèéí îíîøëîãîî, àíòèáèîòèêò òýñâýðëýñýí íÿíã èëð¿¿ëýõ, òàðõàëòûã õÿçãààðëàõ àðãà õýìæýýíèé ¿ð ä¿íã ñàéæðóóëàõ
  • 92. Ýìíýëãýýñ øàëòãààëàõ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ òàëààð öààøèä õèéõ àæèë • Ýìíýëãýýñ øàëòãààëñàí õàëäâàðûí òàíäàëòûí ñòàíäàðòûã ìºðäºæ àæèëëàõ