2. Τι είναι το παραμύθι;
Παραμύθι είναι μία ιστορία που έχει κάποιον μύθο,αποτελεί
μία επινόηση,μία φανταστική αφηγηση και μυθιστοριογραφία
με την μεταφορική χρήση κάποιου ζώου ή στερεοτυπικού
χαρακτήρα για πρωταγωνιστή.Το παραμύθι χρησιμοποιεί
διάφορα σύμβολα που αποδίδουν νόημα στις μεταφορές του
με διάφορους τροπους πχ λυρικό,ποιτητικό.Τιθεται εκτός της
λογικής του χωροχρόνου και προσωποποιεί διάφορα στοιχεία
από τον οργανικό στον ανόργανο κόσμο,τον άνθρωπο και τα
ζωα,το περιβάλλον και τη φύση και τα εξατομικεύει με
πικοίλλους τρόπους.
3. Αφηγηματικά χαρακτηριστικά του:
Αόριστος χρόνος
Αόριστος τόπος
δράσης
Οι επαναλήψεις είναι
συχνές και προσδίδουν
όγκο στην ιστορία
Οι αντίθετοι
χαρακτήρες βρίσκονται
αντιμέτωποι
Η δράση εξελίσσεται
μέσω της ανωνυμίας
των προσώπων
4. Θετική επίδραση παραμυθιών στην αναπτυξη
του παιδιού σε όλα τα πεδία:
γνωστική γλωσσική συναισθηματική
κοινωνική ηθική
5. Οξύνει το μυαλό..
• Όσον αφορά την γνωστική αναπτυξη, το παιδί εξοικειώνεται μέσω
των βιβλίων με νέους πολιτισμούς,παραδόσεις,ήθη και έθιμα και
βελτιώνονται άλλες βασικές γνωστικές του λειτουργίες όπως η
κριτική σκέψη,η μνήμη,η συγκέντρωση,η προσοχή.Ενισχύονται
παρόλα αυτά και διάφορες δεξιότητες όπως η φαντασία ,η
εφευρετικότητα και η δημιουργικότητα.
• Κριτική σκέψη: Η κριτική σκέψη αποτελεί μία λογική διαδικασία
που: αναλύονται,συνθέτονται,αξιολογούνται διάφορες πληροφορίες
που παράγονται και συλλέγονται από : την εμπειρία,την
παρατήρηση,το συλλογισμό ,την επικοινωνία γενικότερα και καθιστά
οδηγό δράσης .
6. Διαδικασία κριτικής σκέψης:
• Αναγνώριση προβλημάτων
• Κατανόηση προτεραιοτήτων
• Συγκέντρωση πληροφοριών
• Εντοπισμός αστήριχτων υποθέσεων και αξιών
• Ερμηνεία δεδομένων
• Αναγνώριση λογικών σχέσεων
• Εξαγωγή συμπερασμάτων και γενικεύσεων
• Ανάπτυξη πεποίθησης σύμφωνα με την εμπειρία
• Ακρίβεια της για καταστάσεις της καθημερινότητας
7.
8. Τι πρέπει να κάνει ο δάσκαλος:
• Τόσο ο γονίος όσο και ο δάσκαλος θα πρέπει να ενθαρρύνει την περιέργεια των παιδιών
ώστε να κάνουν ερωτήσεις.Απο αυτές τις ερωτήσεις ενθαρρύνεται η κριτική σκέψη του
παιδιού .
• Ο δάσκαλος μπορεί να ζητήσει μέσω του μαθήματος ,από τα παιδιά να κάνουν
ενναλακτικές απαντήσεις ,επεξηγήσεις και λύσεις για μία ιστορία .Δεν υπάρχει σωστή
απάντηση καθώς τα παιδιά εξετάζουν πολλαπλές λύσεις κι έτσι γίνονται πιο ευέλικτοι
στοχαστές.
• Συζήτηση για τις προκαταλήψεις:Ώστε οι μαθητές να καταλάβουν πως τα
συναισθήματα,οι πόθοι μας και τα κίνητρά μας επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τις
αποφάσεις μας.
• Προώθηση της γραφής,έτσι ΄τα παιδιά αποσαφηνίζουν τις έννοιες και εμπλουτίζουν τα
επιχειρήματά τους
• Διάλογος: Τα παιδιά δεν χρειάζονται ανάλυση ακαδημαϊκών θεμάτων αλλά μία
συζήτηση περί ηθικών και δημόσιων θεμάτων είναι ιδανική για να οξύνει την κριτική
τους σκέψη
9. Πως διαβάζουμε παραμύθια σε παιδιά με
αποτελεσματικό τρόπο:
• Ο τόνος αφήγησης ,οι αφηγηματικές τεχνικές και η εμφάνιση
πλασματικών όντων ενός παραμυθιού βοηθάνε στην ανάπτυξη της
κριτικής κέψης ενός παιδιού.Ωστόσο πολύ σημαντικές είναι οι
εικόνες του παραμυθιού αλλά η ουσία είναι η πλούσια εικαστική
γλώσσα του κειμένου!!
• Στην φάση της ζωής του παιδιού ,ο ρόλος του παιδικού αυτού
παραμυθιού είναι να εκπαιδεύει νέους ααγνλωστες με
ανεπτυγμένες κρίσιμες δεξιότητες ανάγνωσης.Μπορεί να αποτελέσει
μεγάλη έμπνευση για προσεκτική ανάγνωση και κριτική
αντιμετώπιση ο τρόπος που το κάθε παιδί κατανοεί τα θέματα ,τα
μοτίβα,τη γλώσσα και το ύφος του παιδικού βιβλίου.
10. Βήματα:
• 1ον:Κινητοποίηση παιδιού μέσω ερωτημάτων: (Τι περιμένει από το
παραμύθι;,Ποιο πιστεύει ότι θα είναι το εμπόδιο που θα βρουν οι
ήρωες;,Γιατί ο κεντρικό ήρωας το έπαθε αυτό;,Τι έμαθε στο τέλος;)
• 2ον: Η μεθοδος της ¨κοπής¨:Παύση ανάγνωσης σε σημεία ιδιαίτερα
δραματικά χωρισμένα με την χρήση έξυπνων ερωτημάτων ώστε να
προβληματιστεί και να αποκτήσει συναισθηματική εμπειρία και
κατανόηση:· (Τι πιστεύεις ότι θα γίνει τώρα;,Θα τα καταφέρει ο ήρωας;Θα
δεχτεί ή θα αρνηθεί; Τι λάθος πιστεύεις ότι έκανες;)
3ον:Σύγκριση παραμυθιών:Αυτό είναι το τελικό στάδιο μετά την ανάγνωση
παραμυθιών στα παιδιά.Αυτό αποτελεέι και το σηαντικότερο στάδιο που
επιτυγχάνεται η παρατήρηση της δομής και των αλλαγών που συμβαίνουν
κατά την προσαρμογή και την επανάληψη ενός παραμυθιού που έχει
υποστεί πολυάριθμες μεταμορφώσεις.
11. Προτεινόμενα παραμύθια:
Παραμύθι Συγγραφέας Εκδοτικός Οίκος
Η Δόνα Τερηδόνα και το μυστικό
της γαμήλιας τούρτας
Τριβιζάς Ευγένειος Καλέντης
Τα τρία μικρά λυκάκια Τριβιζάς Ευγένειος Μίνωας
Ο τζακ και η φασολιά Που & Κατλίν Πατάκη
Η κοκκινοσκουφίτσα Σωτηρίου Αγγέλα Ψυχογιός
Η μαγισσουλα που έτρωγε τους
αριθμούς
Χρυσάνθη Τσιαμπαλή Ψυχογιός
