Edukim Fizik Prezantim Loja dhe Historia e Shahut

1. Loja e Shahut
Historia, Strategjia, dhe Figurat e
Rëndësishme të Shahut

2. Historia e Shahut
Shahu (nga persisht ‫شاه‬Šāh "mbreti")
është lojë strategjike për dy lojtarë, e
luajtur mbi një tabelë katrore e cila
është e ndarë në 64 kuti, në formën
8x8. Shahu besohet ta ketë zanafillën
nga loja indiane e quajtur chaturanga,
diku pak para shekullit të VII-të.
Shahu arriti në Evropë nga Persia dhe
Arabia nga shekulli i 9-të.

3. Qëllimi i lojës së Shahut
Secili lojtar fillon me nga 16
gurë: një mbret, një
mbretëreshë, dy torra, dy kuaj,
dy oficerë dhe tetë ushtarë.
Qëllimi është zënia mat e
mbretit të kundërshtarit duke e
vendosur nën një kërcënim të
pashmangshëm.

4. Gurët e Shahut
Mbreti
Mbretëresha Oficerët
Kuajt Torra
Ushtarët

5. Gurët e Shahut
Lëvizjet e Ushtarit
Ushtari mund të lëvizë në një kuti të lirë përpara,
ose në lëvizjen e tij të parë dy kuti përpara ose
ushtari mund të eliminojë një gur të kundërshtarit
duke lëvizur një kuti përpara diagonalisht në një
kolonë fqinje.
Kali lëviz në formë L-je: dy kuti vertikalisht dhe një
kuti horizontalisht. Kali është e vetmja figurë që
mund të kapërcejë gurët që i zënë rrugën.
Torra mund të lëvizë përgjatë një rreshti ose kolone
sa kuti të dojë, por nuk mund të kapërcejë gurët që
i zënë rrugën.

6. Gurët e Shahut
Lëvizjet e Kalit Lëvizjet e Torrës

7. Lëvizjet e Oficerit
Gurët e Shahut
Mbreti lëviz një kuti në cilindo drejtim. Mbreti
gjithashtu mund të bëjë një lëvizje të veçantë që
quhet rrokadë dhe që përfshin edhe lëvizjen e një
torre.
Mbretëresha kombinon fuqinë e torrës dhe oficerit
dhe mund të lëvizë përgjatë një rreshti, kolone, ose
në mënyrë diagonale sa kuti të dojë.
Oficeri mund të lëvizë në mënyrë diagonale sa kuti
të dojë, por nuk mund të kapërcejë gurët që i zënë
rrugën.

8. Gurët e Shahut
Lëvizjet e Mbretëreshes Lëvizjet e Mbretit

9. Figurat e rëndësishme së Shahut
Magnus Carlsen
(Norvegjez)
Pesë herë Kampion Bote në Shah
José Raúl Capablanca
(Kubanez)
Kampion i Botës në Shah në vitet 1921-
1927
Garry Kasparov (Rus)
Gjashtë herë Kampion Bote në
Shah
Bobby Fischer (Amerikan)
Kampion i Botës në Shah në vitet 1972-
1975

10. Fakte Interesante rreth Shahut
• Ka më shumë variacione të
mundshme të lojërave të shahut
sesa atome në universin e
vëzhgueshëm.
• Shahu është një lëndë shkollore
e detyruar në Armeni.
• Loja më e gjatë zyrtare e shahut
u zhvillua në vitin 1989, e cila
zgjati 20 orë dhe përfshinte 269
lëvizje.
• Në një lojë të vetme shahu, ka
400 lëvizje të mundshme pas
çdo lëvizje të luajtur.
• Është e mundur ta kapësh
kundërshtarin shah-mat në vetëm
dy lëvizje.
• Shahu përmirëson funksionin e
kujtesës.
• Rekordi botëror për numrin e
lëvizjeve pa kapje është 100 dhe u
vendos në 1992.
• Rreth 70% e popullsisë së rritur ka
luajtur shah në një moment të
jetës së tyre, dhe rreth 605
milionë të rritur luajnë shah
rregullisht!