Presentatie van Dorien Baelden op de EMSOC 'Gebruikers aan de macht? Sociale media studiedag'. Generatie Z maakt volop gebruik van sociale mediaplatformen. Het gebruik van deze platformen brengt naast vele voordelen ook een aantal privacy-gerelateerde risico’s met zich mee, zoals cyberpesten, grooming, sexting en identiteitsdiefstal. Vermoed wordt dat jongeren zich onvoldoende bewust zijn van de gevolgen van het delen van persoonlijke informatie via sociale mediaplatformen. Maar is dat ook zo? Dorien Baelden gaat dieper in op deze vraag en op de vraag hoe we jongeren kunnen sensibiliseren om sociale media bewuster, vaardiger en kritischer te gebruiken.

1. Jongeren, sociale media & privacy
Drie tips voor een geslaagde
sensibiliseringsactie
Dorien Baelden

2. ! Waarom delen jongeren persoonlijke
informatie via sociale media?
! Zijn jongeren zich bewust van de
mogelijke privacy invasieve gevolgen van
het delen van persoonlijke informatie via
sociale media?
! Hoe kunnen we jongeren sensibiliseren
om sociale media op een meer bewuste
manier te gebruiken?

3. Zijn jongeren zich bewust van de
mogelijke privacy invasieve
gevolgen van het delen van
persoonlijke informatie via
sociale media?

4. JA M A A R….

5. ! Bezorgdheid over privacy heeft voornamelijk te
maken met cyberpesten en minder met andere
aspecten (reclame, overheid, politie, grooming)
! Jongeren hebben relatief weinig inzicht in wat er
exact met hun online gegevens gebeurt
! Privacy beleid en instellingen worden zelden
nagekeken, wegens een gebrek aan vaardigheden
en kennis.
! Bezorgdheid over privacy wordt niet altijd
vertaald in privacy beschermende acties

6. Waarom blijven jongeren dan
persoonlijke informatie via
sociale media delen?

7. ! Defaitisme: privacy kan niet beschermd worden
! Privacy dilemma
! Derde persoonseffect
! Vragen van hulp aan ouders en leerkrachten is
wenselijk, maar momenteel niet haalbaar

8. Hoe kunnen we jongeren
sensibiliseren om sociale media
toch op een bewuste en vaardige
manier te gebruiken?

9. TIP 1
Sensibiliseringsacties gericht aan jongeren
moeten gericht zijn op zowel bewustzijn als op
kennis en vaardigheden
! Ook digital natives zijn kwetsbaar
! Defaitisme aankaarten
! Inzichten verwerven in mechanismen van o.a. gep. reclame
! Ontwikkelen van meer geavanceerde digitale vaardigheden

10. TIP 2
Sensibiliseringsacties dienen via verschillende
kanalen ontwikkeld te worden
! Bewustzijn: grootschalige campagnes, scoiale media,
persoonlijke en tastbare verhalen, ouders en leerkrachten
! Kennis en vaardigheden: autodidactische strategieën
verspreid via sociale media, ouders en leerkrachten

11. TIP 3
Sensibiliseringsacties dienen op een holistische
manier ontwikkeld te worden
! Kaderen binnen bredere digitale geletterdheidsacties
! Niet enkel focussen op jongeren, maar ook op ouders
(opleidingen, informatie over opvoedingsstijlen, opvolgen
sociale media gebruik van kinderen, etc.)
! Focus op leerkrachten: digitale geletterdheid van
leerkrachten, bundelen van relevante lespakketen
! Werken aan aanbevelingen voor de industrie voor co- en
zelfregulering

17. Dorien Baelden
dbaelden@vub.ac.be
iMinds-SMIT Digital Society Department
Vrije Universiteit Brussel
Pleinlaan 9 – 1050 Brussel