1. Układ rozrodczy, ogół narządów warunkujących rozmnażanie, a tym samym dalsze
istnienie gatunku. Jako jedyny układ w organizmie wykazuje różne postacie morfologiczne i
czynnościowe, uwzględniające dwa różne typy osobnicze - samca i samicę.
U samców podstawowymi składnikami układu rozrodczego są: gonady męskie - jądra, w których
produkowane są gamety - plemniki - i hormony płciowe, nasieniowody służące do transportu
plemników, gruczoły dodatkowe (np.: pęcherzyki nasienne, gruczoł krokowy) oraz narząd
kopulacyjny - prącie, umożliwiający przeniesienie plemników (nasienia) do ciała samicy.
UKŁAD WYDALNICZY
Elementy układu wydalniczego
* para nerek (najczęściej)
* drogi odprowadzające krew
a) tętnica doprowadzająca
b) żyła odprowadzająca:
*
o moczowody
o pęcherz moczowy (u ptaków brak)
o cewka moczowa
Nerki
Nerki
*
o kora nerki (jaśniejsza)
* rdzeń nerki (ciemniejszy) współtworzy
o piramidy nerkowe (podstawami zwrócone do kory wierzchołkami do wewnątrz)
o kielichy nerkowe
o miedniczka nerkowa
Przepływ moczu
Mocz jest wyprowadzany z piramid nerkowych ujściami przewodów wyprowadzających przez
kielichy nerkowe do miedniczki nerkowej. Z miedniczki mocz przepływa do moczowodu i dalej do
pęcherza moczowego. Stamtąd usuwany jest na zewnątrz przez cewkę moczową.
Drogi wyprowadzające służą do transportowania moczu z nerek, magazynowania go przez krótki
czas oraz usuwania go z organizmu. Tworzą je moczowody, pęcherz oraz cewka moczowa. W
ciałku nerkowym każdego nefronu następuje filtracja krwi. Wówczas z naczyń włosowatych do
torebki nerkowej przedostaje się część osocza krwi. Płyn ten nosi nazwę moczu pierwotnego.
Kiedy mocz pierwotny przepływa przez kanalik nerkowy, potrzebne organizmowi substancje
przenikają z niego do krwi. Jednocześnie pobierana jest część wody, dlatego mocz ulega
zagęszczeniu. Tak powstaje mocz ostateczny, który jest usuwany z organizmu.
Budowa nefronu

2. Osobny artykuł: Nefron.
Nefron to podstawowa jednostka czynnościowo - strukturalna nerki.
Budowa:
* ciałko nefronu (inaczej ciałko Malphiego)
* torebka nefronu (inaczej torebka Bowmana)
Ściany zbudowane z nabłonka jednowarstwowego płaskiego o dużej przepuszczalności wody i
składników drobnocząsteczkowych.
* kłębuszek naczyniowy (każdą torebkę nefronu otacza niewielkie skupienie naczyń
włosowatych)
* kanalik nerkowy (uchodzą do przewodów zbiorczych)
Tworzony przez nabłonek jednowarstwowy sześcienny, który ma rozwiniętą zdolność do
aktywnego transportowania jonów, jest słabo przepuszczalny dla mocznika
* pętla nefronu składa się z dwóch ramion biegnących w różnym kierunku
Powstawanie moczu
Tętniczka doprowadzająca ma większą średnicę, niż tętniczka odprowadzająca. Przepływająca
przez kłębuszek naczyniowy krew naciska na ściany naczyń włosowatych. W kłębuszku nerkowym
tworzy się wysokie ciśnienie hydrostatyczne przez co krew zostaje quot;wyciskanaquot; do światła torebki
nefronu. Proces ten to filtracja. W naczyniach włosowatych pozostają białka oraz krwinki. Reszta to
mocz pierwotny. Składa się on z wody, soli mineralnych, mocznika, barwników, metabolitów po
lekach, kwasów i jonów - składników zarówno potrzebnych, jak i zbędnych, a wręcz szkodliwych.
Dalej przepływa przez kanalik nerkowy, gdzie otaczające go naczynia krwionośne odbierają wodę,
sole mineralne, kwasy organiczne, jony (sodu, potasu), aminokwasy i glukozę, czyli wszystkie
potrzebne produkty. Nazywa się to resorpcją zwrotną obowiązkową. Przepływając dalej przez
kanalik II rzędu, odzyskiwana jest dalej woda (resorpcja nadobowiązkowa - o ile jest to konieczne)
oraz sole. Następuje tu również zakwaszanie moczu przez dodawanie jonów wodorowych. Tak
zostaje mocz ostateczny składający się z wody, jonów wodorowych i pochodnych leków.
Fizjologia – nauka o czynnościach życiowych organizmów. Bada ona prawa rządzące
pracą narządów, komórek, tkanek oraz zachodzących w tych organizmach procesów
integracyjnych i regulacyjnych.
Zwykle dzieli się na fizjologię zwierząt i roślin. Jednak w miarę rozwoju nauki pojawiły się badania
dotyczące węższych grup organizmów lub specjalizacje np. w ramach konkretnych narządów a
nawet funkcji i tak możemy wyróżnić:
* fizjologię drobnoustrojów
* elektrofizjologię
* fizjologię komórek (cytofizjologia)
* fizjologię mowy
* fizjologię patologiczną (patofizjologia)
* fizjologię roślin (fitofizjologia)
* fizjologię układu nerwowego (neurofizjologia)
* fizjologię zwierząt w tym:
* fizjologię człowieka