DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKALARI

1. DÜNYA, AB VE TÜRKİYE ÖZELİNDE YENİLENEBİLİR ENERJİ
PERSPEKTİFLERİ VE POLİTİKALARI
İSTANBUL MEDENİYET ÜNİVERSİTESİ
MÜHENDİSLİK YÖNETİMİ TEZSİZ YÜKSEK LİSANS

2. ENERJİ KAYNAKLARI NELERDİR?

3. BP Enerji Görünümü 2018
Devlet politikalarının, teknolojilerin ve toplumsal tercihlerin
yakın geçmişe benzer bir şekilde ve hızda gelişeceğini varsayan
"Gelişen Dönüşüm" senaryosu, Yenilenebilir Enerji ile ilgili:
Yenilenebilir enerji kaynakları en hızlı büyüyen yakıt
kaynağıdır ve beş kat artarak birincil enerjinin yaklaşık
%14'ünü sağlamaktadır.
Yenilenebilir enerji %400’ün üzerinde büyüyor ve küresel enerji
üretimindeki artışın %50'sinden fazlasını oluşturuyor. Bu güçlü büyüme,
rüzgâr ve güneş enerjisinin artan rekabet gücü sayesinde sağlanıyor.
Sübvansiyonlar, yenilenebilir enerjinin giderek diğer yakıtlara karşı
rekabet edebileceği 2020'lerin ortalarında kademeli olarak ortadan
kalkıyor. Çin, büyümenin en büyük kaynağı olup OECD ülkelerinin
tamamından daha fazla yenilenebilir enerji sağlarken, Hindistan da
2030'a kadar büyümenin en büyük ikinci kaynağı oluyor.

4. YENİLENEBİLİR ENERJİ BÜYÜME ENERJİ PİYASASI DEĞİŞİMİ
(2018 BP Energy Outlook)

5. 2022 yılına kadar, yenilebilir enerji kapasitesini arttıran ülkeler arasında
Çin’in lider olacağı, ikinci sırayı Amerika’nın alması bekleniyor.
Hindistan ise yenilenebilir kapasiteyi iki katına çıkartarak Avrupa’yı
yakalayacağı büyümeyle ilk kez geçmeyi hedefliyor.
BÖLGESEL ANLAMDA NELER OLUYOR?

6. YENİLENEBİLİR ENERJİDE AVRUPADA DURUM

7. KAYNAĞA GÖRE KÜRESEL ELEKTRİK ÜRETİMİ, 2015

8. YENİLENEBİLİR ENERJİ KURULU KAPASİTE DEĞİŞİMİ 2000-2017

9. YENİLENEBİLİR VE YENİLENEMEYEN GÜÇ KAPASİTE İLAVELERİ 2001-2016
2016 yılında dünya çapında eklenen kapasitenin yaklaşık % 60'ını Yenilenebilir Enerji oluşturmuştur.
2012 den beri yenilenebilir enerji , yenilemeyen enerji kapasite artışını geçmiş bulunmaktadır.

10. YENİLENEBİLİR ENERJİDE İSTİHDAM
Görüldüğü üzere yenilenebilir enerji sadece enerji
bağımsızlığını değil aynı zamanda istihdama da ciddi katkılar

11. MALİYETLER NE DURUMDA?
2017 de yenilenebilir enerji gurubundaki kaynakların hepsine yakını maliyet anlamında fosil
kaynaklı yakıtların maliyet aralığına girmiş bulunmaktadır.
2020 de bu maliyetlerin teknolojinin gelişimine bağlı olarak fosile göre daha ucuz olacağı
öngörülmektedir.

12. YATIRIMLAR NE DURUMDA?

13. DÜNYADA HİDROLİK ENERJİ
Yenilenebilir enerji kaynaklarının başında temiz ve en eski olanı hidrolik enerjidir.
Barajlar temiz enerji ve temiz su sağlamakla birlikte kendi habitat alanlarını da oluşturmaktadır.

14. DÜNYADA HİDROLİK ENERJİ NET EKLENEN KAPASİTE
2013 Yılında 43.298 MW lık artış belirtilen tarihler arasındaki en yüksek kapasitedir.
2016 da toplam kurulu hidroelektrik gücü 4,102 TWh e ulaşmış durumdadır. Buda yenilenebilir enerjideki en büyük payı
oluşturmaktadır.
Çin bu alandaki lider ülke konumundadır. 2016 da eklenen kapasitenin 3 te 1 ini Çin oluşturmuştur. (11.740 MWh)

15. DÜNYADA GÜNEŞ ENERJİSİ
Güneş fotovoltaikleri ilk kez 1839'da Fransız fizikçi Alexandre Edmond Becquerel, tarafından
ışığın elektriğe dönüştürülebildiğini keşfetmiştir.
1873'te Willoughby Smith, selenyumda fotovoltaik etkilerin keşfini yaptı.
İlk silikon güneş pilleri, 1918‘de Polonyalı bilim adamı olan Jan Czochralski'nin, monokristalin
silikonun üretim yönteminin keşfinin ardından bir monokristalin silikonun güneş pili üretimi için
kullanılabileceğini bulmuştur.
Silikon monokristal kullanan ilk güneş pili 1941'de inşa edilmiştir.

16. DÜNYADA GÜNEŞ ENERJİSİ NET EKLENEN KAPASİTE
2015 te kurulu PV elektrik gücü 253,654 GW saate ulaşmış durumdadır.
2016 da buna 7,5 GWh , 2017 de ise 93,7 GWh lik bir kapasite ilave edilmiştir.
2017 de toplam kurulu güç 390,625 GWh e ulaşmış durumdadır.

17. PV VERİMLİLİK VE FİYAT DEĞİŞİMİ
1955'te Hoffman Electronics-Semiconductor Division, fotovoltaik ürünleri sadece% 2'lik bir verim ile piyasaya çıkardı ve enerji maliyeti
1,785 $ / Watt (USD) olarak hesapladı.
1957 yılında, Hoffman Electronics,% 8'lik bir verimlilik artışı ile hücreleri tanıtabilmiştir.
Aynı şirketin güneş pili verimliliği 1958'de% 9'a ve 1959'da% 10'a ve 1960 ta %14 e çıktı.
1992 yılında % 20 verim güneş pili patentlendi. (Şartlar önemli)
Bugüne geldiğimizde bu verim % 25 lere yaklaşmış durumdadır.

18. DÜNYADA RÜZGAR ENERJİ
Rüzgar enerjisinin tarihçesine baktığımız zaman çok eskilere dayanmaktadır. Yelkenli gemiler yel değirmenleri ilk örnekleri
oluşturmaktadır.
Rüzgar türbininden ilk elektrik üretimini 1887 de Amerikalı C. F Brush yapmıştır.
1980 lere geldiğimizde Danimarkalı firmaların RT üretimini seri olarak yapmaya başlamışlardır.
1990 da Almanda kurulu RT gücü 200 MW lara çıkmış ve bununla Almanya dikkatleri üzerine toplamıştır.
2000 li yıllara geldiğimiz zaman çok hızlı bir gelişim gösteren RT leri, 2017 de rüzgar enerjisi 514 GWh lık kurulu güç

19. DÜNYADA RÜZGAR ENERJİSİ NET EKLENEN KAPASİTE
2015 te eklenen kapasite en yüksek rakamlara ulaşmıştır.
(67,5 GWh)
2016 da en fazla RES kurulumunu Çin yapmıştır. Türkiye 7.
sırada bulunmaktadır.
Kurulu güçte de Çin ilk sırada ve onu ABD takip etmektedir.
Grafiklerden anlaşılacağı üzere gelişmiş ve gelişmekte olan
ülkeler enerjilerini çeşitlendirmek adına RES lere ciddi
yatırımlar yapmaktadır.
Ülkelere Göre RES Kurulu Gücü

20. DÜNYADA JEOTERMAL ENERJİ
Jeotermal enerji yer içindeki ısı olarak tarif etmek mümkündür. Buhar, kızgın su ve gazların oluşturduğu ısı enerjisi
kullanılarak enerji üretimi sağlanmaktadır. termal turizm ve tarım sektöründe de farklı uygulama alanlarına sahiptir.
Jeotermal enerjiden küresel ölçekte elektrik üretim oranı yaklaşık yüzde 0,04 civarındadır.
IAEA’nın yapmış olduğu tahminlere bakıldığında ise 2050 yılına gelindiği zaman toplam elektrik üretiminin yaklaşık yüzde
3,5’i jeotermal enerjiden elde edileceğini varsayıyor.
2017 kurulu kapasite 12.864 MWh olarak gerçekleşmiştir.

21. DÜNYADA JEOTERMAL ENERJİDEKİ İLK 10 ÜLKE
2015 te 13,2 GW olan toplam jeotermal enerji kapasitesine yaklaşık 315 MW lık kapasite eklenmiştir.
Jeotermal enerjide kapasitesi bakımından dünyada ABD ilk sırada yer alırken onu sırasıyla Filipinler, Endonezya ve
Türkiye nin izlediğini görmekteyiz.
Türkiye 2015 yılında gerçekleşen kapasite artışı bakımından dünyada ilk sırada yer almaktadır.
Türkiye’nin bu kapasite artışı 315 MW’lık artışın neredeyse yarısı kadardır.

22. DÜNYADA BİYOKÜTLE ENERJİSİ
Biyokütle bitki ve hayvanların (mikro-organizmaların) organik madde kitlesi anlamına gelir.
Biyokütle kaynaklarından elektrik, ısı ve yakıt üretimi birçok farklı teknoloji kullanımı ile gerçekleşebilmektedir. Enerji üretimi
için seçilmiş olan kaynaklar termo-kimyasal veya biyo-kimyasal çevirim yöntemleri ile istenilen teknolojiye uygun bir enerji
formuna çevrilmektedir.
Biyokütle çevrim sürecinden sonra elde edilen yakıtlar katı, sıvı ve gaz olmak üzere üçe ayrılmaktadır.

23. DÜNYADA BİOENERJİDE KAPASİTELER
2015 yılında toplam nihai enerji tüketiminin yaklaşık% 10'unu ve küresel enerji üretiminin% 1,4'ünü oluşturmuştur.
2017 de kurulu güç kapasitesi 110 GWh e ulaşmış durumdadır.
Kurulu güçte ABD ilk sırayla (12 GW), ikinci olan Çin Halk Cumhuriyeti nin (10 GW) ve Almanya (6.9 GW) lık gücüyle onları takip
etmektedir.
Çin 2020 yılında 30 GW kurulu güce çıkmayı hedefleyerek bu enerji türünden lider konuma gelmeyi planlamaktadır.

24. TÜRKİYEDE YENİLENEBİLİR ENERJİ
Ülkemiz yenilenebilir enerji kaynakları açısından zengin bir konuma ve coğrafyaya sahiptir.
Hidrolik, jeotermal, rüzgâr ve güneş enerjisi potansiyelleri açışından Avrupa ülkeleri ile
kıyaslandığında, ülkemizin avantajlara sahip konumda görülmektedir.
Ülkemiz kaynakça zengin olmasına rağmen yararlanmada düşük seviyelerdedir
Türkiye’nin gelecek projeksiyonu ve 2023 hedefleri dahilinde yenilenebilir enerji konusunda son
dönemlerde yapılan yatırımlar son derece önemli ve kıymetlidir. Enerjide dışa bağımlığı
azaltacak ve milli ekonomiye katkı sağlayacak yenilenebilir enerji yatırımları ülkemiz için stratejik
hedef haline gelmelidir.

25. 2017 YILI SONU İTİBARİYLE KAYNAK BAZINDA KURULU GÜÇ VE ELEKTRİK
ÜRETİMİ (EPDK)
Yenilenebilir enerji son 5 yılda dünyada yaklaşık %8,6 oranında büyürken, Türkiye’de ise
%12,6’lık büyüme oranı önemli ama potansiyel düşünüldügü zaman yetersiz
kalmaktadır.
Türkiye’nin 2017 yılı itibariyle kurulu gücünde yenilenebilir enerjinin payı ise %43
civarında olup bu oran 10 yıl önce %25 seviyesindeydi.

27. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) Faaliyet İnfografiği - 1

28. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) Faaliyet İnfografiği- 2

29. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM) Faaliyet İnfografiği - 3

30. HEDEFLER VE MEVCUT DURUM 2017 SONU

31. İSTİHDAM

32. Yenilenebilir Enerji Teknolojileri, Teşvik, Yaklaşık İndikatif Kapasite
Faktörleri ve Katkı Payları

33. SÜPER TEŞVİKLERDE YENİLENEBİLİR ENERJİ

34. ÇEŞİTLİ HABERLER
Milli enerji eğitim hamlesi - Söz konusu eğitim
projesi Nurol Holding, Sabancı Vakfı, TANAP
Doğalgaz İletim AŞ ve Doğanlar Holding'in
destekleriyle gerçekleştirilecek.
Negatif fiyatlama, Almanya'nın dünyanın
pekçok ülkesi gibi giderek artan yenilenebilir
enerji üretimine adapte olamadığını
gösteriyor. Teknolojik ilerlemeler bu ek
üretimi depolamada ve şebekeye daha iyi
bir şekilde dağıtmada geri kaldı.

35. SONUÇ VE ÖNERİLER
Dünyadaki enerji trendi yenilenebilir enerji lehine sonuçlanmış bulunmaktadır. Ülkemizde
bulunduğu coğrafik konum hasebiyle bu kaynaklara oldukça elverişli durumdadır. Ülkemiz fosil
yakıtlar bakımdan zayıf olduğu için yakıtlarını dışardan tedarik etmekte ve buda cari açığımızı çok
olumsuz şekilde etkilemektedir. Bu olumsuzluklar düşünülerek yapılacak en iyi hamle mevcut
potansiyelimizi en optimumda kullanmamız ve enerjimizi çeşitlendirmemiz gerekmektedir.
Devletin özel sektörü teşvik edici rolü son derece önemlidir. Devlet ve özel sektör işbirliği enerji
planlamasının en önemli mihenk taşlarından biridir.
Yenilenebilir Enerji Mevzuatlarının bir an önce stabil hale getirilerek şeffaf hale getirilmelidir. Şuan bu mevzuatları iyi
bir şekilde yöneten ülkeler (ABD, Danimarka, Almanya ve Japonya Modelleri) incelenerek tecrübelerinden
faydalanmak ve çerçeveyi ona göre oluşturmak daha doğru sonuçlara sebep olacaktır. Bürokratik süreçlerle
yatırımcılar yıpratılmamalı ve önlerini görebilecekleri vizyonlar sunarak güven ortamı tesis edilmeye çalışılmalıdır.
Sektörün ihtiyaç duyduğu dijitalleşme ve inovasyon süreçlerini hızlandırmak ve geleceğe uyumlu olacak şekilde
teknolojik Ar-Ge yatırımlarına hız verilmesi gerekmektedir.
Kullanılan yazılım ve donanımların yerli kaynaklarla en optimum olacak şekilde dış müdahalelere karşı dayanıklı
olması stratejik anlamda önemle durulması gereken konular arasındadır.
Üretim altyapısı sağlanması gerektiği gibi nitelikli personel yetiştirilmesi ve üniversite sanayi işbirliğinin arttırılması
sürecin daha hızlı ve teknolojik yürümesine katkı sağlayacaktır.

36. Yapılan büyük ihalelerde yerli ve küçük işletmelerin rekabet güçlerini globale
taşıyabilmeleri ve kendilerini geliştirebilmeleri için destek sağlanmalı ve dış kaynaklı
büyük firmaların tekelinde kalmaması için önemle üzerinde durulması gerekmektedir.
Yapılan yatırımları getirileri düşünüldüğü gibi çevresel faktörlerde göz önünde
bulundurulmalıdır. Özellikle HES projeleri çevreyle uyumlu olmalı ve var olan habitatı
en az etkileyecek şekilde tasarlanmalı ve inşa edilmelidir.
Emekleme aşamasında olan bu sektörün yaratabileceği fırsatları göz önünde
bulundurarak uzun vadeli planlama ve programlama yapılmalıdır.
Geleceğin temiz enerji üretebilmenin yanında bu üretilen enerjiyi depolayacak
sistemlerin de çok önemli olduğu göz önünde bulundurularak perspektifler
oluşturulmalı ve depolama ile ilgili gelişmeler çok yakından takip edilmelidir.
Bilinçlendirme çalışmaları ve hane halkının da bireysel anlamda yapacağı yatırımlarda
özendirilmelidir. Bireysel olarak yapılan küçük yatırımlarda ülke ekonomisine katkı
sağlayabileceği gibi aile ekonomisine de katkı sağlayacaktır ve daha bilinçli nesiller
yetişmesine katkıda bulunacak, tasarruf sağlamasına yardımcı olacaktır.