1. Σ.Δ.Ο. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ
Comparative study of marginal and full costing in relation to
decision making
Συγκριτική μελέτη της οριακής και της πλήρους κοστολόγησης
σε σχέση με τη λήψη αποφάσεων
Φραγκόπουλος Εμμανουήλ - Κατσίμη Βασιλική
Εισηγητής: Γκούμας Σπυρίδων
Αθήνα, Σεπτέμβριος 2015
2010
2011
2012
2013
2014
ΠΛΗΡΗΣ ΟΡΙΑΚΗ
Α. Ε. Ι. ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ.

2. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
1
Περίληψη
Γενικά, η κοστολόγηση χαρακτηρίζεται ως μια μέθοδος, όπου σαν κύρια
χρησιμότητα είναι ο έλεγχος και η αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας μιας
επιχείρησης και την κατάσταση, στην οποία βρίσκεται. Αυτό έχει σαν θετικό
αποτέλεσμα την ορθή και πιο πραγματική λήψη αποφάσεων προς όφελος τη σωστή
λειτουργία της εταιρείας και τον καλύτερο προγραμματισμό και σχεδιασμό της
παραγωγικής λειτουργίας και των παραγωγικών συντελεστών της. Η οριακή και η
πλήρης κοστολόγηση παρουσιάζουν η καθεμιά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, τα
οποία θα μας βοηθήσουν να καταλάβουμε ποια μέθοδος θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί
στις ανάγκες μιας επιχείρησης, αλλά και επίσης πόσο θετικά συμβάλλουν στη λήψη
αποφάσεων.
Abstract
In general, costing is characterized as a method which as main utility is the proper
control and evaluates the effectiveness of a company and the status which is at that
period. This has positive effect to end up to the proper and most effective decisions
for the benefit of the most correct and healthy functioning of the company and better
planning and design of the production functioning and the production factors.
Marginal and full costing have both significant advantages and disadvantages that will
help us understand what method will be used to the needs of a business but also how a
positive contribution to decision making.

3. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
2
Ευχαριστίες
Στο σημείο αυτό, θα θέλαμε να δώσουμε τις ευχαριστίες μας στον επιβλέποντα
καθηγητή μας, κ. Γκούμα Σπυρίδων για την πολύτιμη βοήθειά του, για να
μπορέσουμε να διεκπεραιώσουμε την πτυχιακή μας εργασία, καθώς και για τις
συμβουλές και τις παρατηρήσεις που μας υπέδειξε, ώστε να ολοκληρωθεί με επιτυχία
και το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα η μελέτη αυτή.
Επίσης, να ευχαριστήσουμε την Βιβλιοθήκη του Α.Ε.Ι ΠΕΙΡΑΙΑ Τ.Τ. για την
άμεση εξυπηρέτηση και το πλήθος ποικίλλων βιβλίων και χρήσιμου υλικού για την
σωστή και εμπεριστατωμένη διεκπεραίωση της εργασίας μας.
Τέλος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τις οικογένειές μας για την αμέριστη
υποστήριξη, κατανόηση και συμπαράστασή τους για όλη την προσπάθεια που
καταβάλλαμε από την αρχή της φοίτησής μας.

4. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
3
Περιεχόμενα
Περίληψη 1
Ευχαριστίες 2
Περιεχόμενα 3
Εισαγωγή 5
Κεφάλαιο 1. Έννοια της κοστολόγησης
1.1 Εισαγωγή 7
1.2 Τι είναι κόστος 7
1.3 Η σημασία του κόστους 8
1.4 Εξέλιξη του κόστους στο πέρασμα του χρόνου 9
1.5 Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ κόστους, εξόδου και δαπάνης 11
1.6 Σχολιασμός 13
Κεφάλαιο 2. Προσδιορισμός της οριακής και πλήρους κοστολόγησης
2.1 Εισαγωγή 15
2.2 Είδη κόστους - Διαφορά κόστους και κοστολόγησης 15
2.3 Οριακή κοστολόγηση (άμεσο κόστος) 18
2.4 Περιθώριο συμμετοχής 24
2.5 Πλήρης κοστολόγηση 25
2.6 Σχολιασμός 26
Κεφάλαιο 3. Συγκριτική μελέτη οριακής και πλήρους κοστολόγησης
3.1 Εισαγωγή 28
3.2 Διαφορά οριακής και πλήρους κοστολόγησης 29
3.3 Πλεονεκτήματα οριακής και πλήρους κοστολόγησης 31
3.4 Μειονεκτήματα οριακής και πλήρους κοστολόγησης 33
3.5 Στόχοι της οριακής κοστολόγησης 35
3.6 Πρακτική εφαρμογή της πλήρους και οριακής κοστολόγησης 36
3.7 Σχολιασμός 40

5. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
4
Κεφάλαιο 4. Επίδραση της κοστολόγησης σε σχέση με τη λήψη αποφάσεων
4.1 Εισαγωγή 43
4.2 Οριακή κοστολόγηση και λήψη αποφάσεων 47
4.3 Πλήρης κοστολόγηση και λήψη αποφάσεων 54
4.4 Μελέτη περίπτωσης (Case study) 58
Κεφάλαιο 5. Γενικά Συμπεράσματα
69
Βιβλιογραφία 79

6. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
5
Εισαγωγή
Ένας από τους βασικούς σκοπούς της λογιστικής είναι η παροχή
χρηματοοικονομικών πληροφοριών όσο το δυνατόν πληρέστερων και πάνω από όλα
φερέγγυων. Πληροφοριών τέτοιων, που θα χρησιμεύσουν στη διοίκηση της
επιχείρησης, τόσο στον προγραμματισμό της, όσο και στον έλεγχο σε μηνιαία και
ετήσια βάση όλων των δραστηριοτήτων της. Θα μπορούσαμε χοντρικά να το
χωρίζαμε σε δυο κλάδους. Τη χρηματοοικονομική λογιστική και την διοικητική
λογιστική.
Η χρηματοοικονομική αναφέρεται τόσο στα εσωτερικά οικονομικά της εταιρείας,
αλλά σαν κύρια δραστηριότητα είναι η συνεχής πληροφόρηση προς πάσα
ενδιαφερόμενο για την επιχείρηση. Οι οικονομικές καταστάσεις τέλους χρήσης
μπορούν να μας δώσουν κατά κύριο λόγο αυτή τη πληροφόρηση. Οι τακτικές
δημοσιεύσεις των χρηματοοικονομικών στοιχείων, όπως το κόστος και το κέρδος
γίνονται με το σκοπό αυτό. Δηλαδή, να πληροφορήσουν επαρκώς για την κατάσταση
της εταιρείας κάθε ενδιαφερόμενο οι οποίοι μπορεί να είναι μεταξύ άλλων το κράτος,
οι επενδυτές, οι τράπεζες κ.α.
Η διοικητική λογιστική αποσκοπεί στη εσωτερική πληροφόρηση, και ειδικά με
την ανάλυση του κόστους λειτουργίας της επιχείρησης. Επιπλέον, με τον μελλοντικό
προγραμματισμό τόσο σε βραχυπρόθεσμο, όσο και σε μακροπρόθεσμο χρόνο. Στη
συνέχεια, με τον έλεγχο της υλοποίησης και την συνεχή παρακολούθηση
προκειμένου να υπάρξουν και διορθωτικές ενέργειες αν χρειαστεί. Αφού περάσουν
αυτά τα στάδια, γίνεται η τελική αξιολόγηση όλων αυτών. Μετά την πληροφόρηση
όλων των παραπάνω, διοχετεύονται οι πληροφορίες και τα αποτελέσματα στα

7. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
6
κατάλληλα τμήματα προκειμένου να έχουν πλέον την πλήρη, συλλογική και γενική
εικόνα της επιχείρησης αλλά και του τομέα που επιμελήθηκαν οι ίδιοι.
Το κόστος, λοιπόν, έχει πολλές εκφάνσεις και στάδια. Κόστος παραγωγής, κόστος
πωλήσεων και κόστος διοίκησης είναι μερικοί από τους βασικούς πρωταγωνιστές της
μελέτης μας. Μπορούμε να συμπεράνουμε την σημαντικότητα όλων αυτών, όπως και
της ονομασίας, λογιστική κόστους ότι αποτελεί βασικότατο παράγοντα στη
διοικητική λογιστική. Μερικοί, μάλιστα, ταυτίζουν τη λογιστική κόστους με τη
διοικητική λογιστική που δείχνει εν μέρει και την αυτοδυναμία και τη σπουδαιότητα
που παίζει στη πορεία της επιχείρησης.
Η πλήρης και η οριακή κοστολόγηση, λοιπόν, είναι τα δυο είδη κοστολόγησης
που θα μας απασχολήσουν και θα τα αναλύσουμε εκτενώς. Θα προσδιορίσουμε τα
δύο κοστολογικά συστήματα εννοιολογικά, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματά
τους. Δεν θα καλύψουμε, όμως, μόνο το θεωρητικό επίπεδο των κοστολογικών
μεθόδων, αλλά θα εμβαθύνουμε και με πρακτική εφαρμογή αυτών μέσα από
συγκριτική μελέτη παραλληλίζοντας τα αποτελέσματα τους. Συμπερασματικά,
καταλήγουμε στο πως βασικά στοιχεία σαν αυτά, επηρεάζουν τόσο την εικόνα της
εταιρείας και τη πορεία της, όσο και το τρόπο προσέγγισης για πιο αληθινά και
ρεαλιστικά στοιχεία χρήσιμα για τον καθορισμό στρατηγικών αποφάσεων γι’ αυτήν.

8. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
7
Κεφάλαιο 1ο
Έννοια της κοστολόγησης
1.1 Εισαγωγή
Στο παρόν κεφάλαιο, γίνεται στην ουσία μια πρώτη προσέγγιση στην έννοια της
κοστολόγησης. Πιο συγκεκριμένα, προσδιορίζεται η έννοια της κοστολόγησης, οι
ορισμοί του κόστους, όπως αυτοί επαναδιατυπωθήκαν και επαναπροσδιορίστηκαν.
Αυτό συνέβη για δυο βασικούς λόγους. Ο πρώτος, γιατί δημιουργήθηκε η ανάγκη
μέσα από τη ραγδαία τεχνολογική ανάπτυξη και οικονομική εξέλιξη, και ο δεύτερος,
γιατί το κόστος αποτέλεσε σημαντικότατο σημείο παρατήρησης μέσα στην πορεία
της επιχείρησης. Γίνεται, επίσης, μια μικρή ιστορική αναδρομή όπου δείχνει την
σπουδαιότητα του κόστους. Στο τέλος του κεφαλαίου, αναφερόμαστε στις ομοιότητες
και διαφορές μεταξύ κόστους , εξόδου και δαπάνης.
1.2 Τι είναι κόστος
Η αποσαφήνιση και επεξήγηση λέξεων και ορισμών αποτελεί εφαλτήριο για την
ορθή συνέχεια και εμβάθυνση στο θέμα που λέγεται κοστολόγηση, την σημασία και
την σπουδαιότητα αυτής.
Βασική αρχή είναι η αντίληψη τόσο γενικότερα, όσο και ειδικότερα, της έννοιας
του κόστους. Αυτό θα μας βοηθήσει να το διαφοροποιήσουμε από τις άλλες δυο
ενέργειες, οι οποίες βρίσκουν εφαρμογή σε μια επιχείρηση και αυτές δεν είναι άλλες
από τις έννοιες έξοδο και δαπάνη. Παρά το ότι είναι τόσο κοντινές, οι μικρές αυτές
διαφορές είναι τόσο ουσιώδεις που μας βοηθούν να κατανοήσουμε την διαφορετική
εξέλιξη και πορεία μέσα στην επιχείρηση.

9. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
8
Σαν ορισμό, κόστος μπορούμε να πούμε ότι:
«Κόστος είναι ένα αριθμητικό μέγεθος που αντιπροσωπεύει τα ποσά που
επενδύθηκαν για την απόκτηση υλικών ή άυλων αγαθών και υπηρεσιών με σκοπό τη
χρησιμοποίηση τους για την πραγματοποίηση εσόδων από πώληση ή για την κάλυψη
κοινωνικών αναγκών» (Βαρβάκης Α. Κων/νος, 2001).
1.3 Η σημασία του κόστους
Κατά καιρούς και με το πέρασμα του χρόνου δόθηκαν αρκετές ερμηνείες και
ορισμοί στο τι είναι κόστος. Αυτό οφείλονταν στις εκάστοτε καταστάσεις και
εξελίξεις.
Χαρακτηριστικά αναφέρουμε δυο ορισμούς που επικρατούν:
«Κόστος είναι σύνολο δαπανών συνδεομένων δια κοινού οικονομικού
σκοπού, όστις συνίσταται εις την παραγωγή υλικών ή άυλων αγαθών» (Βαρβάκης Α.
Κων/νος, 1993).
Βάσει του πρώτου αυτού ορισμού, έχει καταστεί σαφές ο προσανατολισμός
του συγγραφέα στον κοινό οικονομικό σκοπό. Λόγω της γενικότητας, εξάγεται το
συμπέρασμα ότι μιλάμε για πραγματικό κόστος χωρίς όμως να αποσαφηνίζεται ή να
διευκρινίζεται η συνθήκη με την οποία πραγματοποιείται. Η έννοια ιστορικού
κόστους έχει πλήρη ταύτιση με την έννοια του πραγματικού κόστους με την μόνη
διαφορά ότι αυτή πραγματοποιείται στο τέλος της διαχειριστικής περιόδου και
λειτουργεί απολογιστικά βάσει των πραγματοποιηθέντων θυσιών.
Ο δεύτερος ορισμός που έχει δοθεί είναι ο εξής:

10. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
9
«Ως κόστος εννοούμε το σύνολο της πάσης φύσεως και μορφής οικονομικών
θυσιών, αι οποίαι απαιτούνται όπως υπό δοθείσας εκάστοτε τεχνοοικονομικάς
συνθήκας, ένα προιόν ή υπηρεσία, παράχθη και προσλάβη ορισμένην μορφήν ή
ιδιότητα ως και θέσιν εις τον χώρον και τον χρόνον» (Βαρβάκης Α. Κων/νος, 1993).
Κατά τον δεύτερο ορισμό, ο συγγραφέας παραθέτει την πολύ πιο γενικά και πιο
ευρεία κάλυψη της έννοιας του κόστους. Συμπεριλαμβάνεται, πλέον, η εκάστοτε
συνθήκη με βάση το χώρο και το χρόνο κάνοντας πλέον το κόστος πιο συγκεκριμένο
και γεννώντας την ανάγκη ενός πιο αναλυτικού και κατατοπιστικού χαρακτηρισμού.
Οι θυσίες που απαιτούνται είναι το βασικό στοιχείο που θα χαρακτηρίσει ένα προϊόν
ή μια υπηρεσία και αυτό είναι το κόστος. Το παραπάνω μας παραπέμπει, σαφώς,
στον ορισμό του κανονικού κόστους, όπου οι συνθήκες (κανονικές), αλλά και η
απαιτούμενη θυσία δημιουργεί αυτόματα την αναίρεση οποιουσδήποτε παραπομπής
σε πραγματικό κόστος.
1.4 Εξέλιξη του κόστους στο πέρασμα του χρόνου
Η έννοια του κόστους (Βαρβάκης Α. Κων/νος, 1993) δεν έχει την μορφή και την
ερμηνεία που είχε στις μέρες μας. Δημιουργήθηκε σε αρχικά και ελαφρώς αόριστα
στάδια, και κατόπιν εξελίχθηκε. Η εξέλιξη αυτή δεν προέκυψε από μόνη της. Βρήκε
ερεθίσματα από τις εκάστοτε συνθήκες, και όταν οι ανάγκες της τότε εποχής δώσανε
το πρόσφορο έδαφος, τότε η εξέλιξη του κόστους άρχισε να ανθίζει.
Μετά το πέρας του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, η μικροοικονομική επιστήμη
εξελίσσεται παράλληλα, τόσο μέσα από την θεωρητική έρευνα, όσο μέσα και από την
εξυπηρέτηση αναγκών της επιχειρηματικής ζωής. Τα προβλήματα που προέκυπταν
στο πλαίσιο της διοίκησης των οικονομικών μονάδων, κατέστησαν αναγκαία την
εμβάθυνση και την περαιτέρω εξέλιξη της Μικροοικονομικής επιστήμης.

11. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
10
Η επούλωση των πληγών μεταπολεμικά, οι οικονομικές φθορές και οι ανάγκες
που προέκυψαν, ευνόησαν για ραγδαία ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων. Σαν
συνέπεια όλου αυτού, ήταν η αναθεώρηση εκ νέου της έννοιας κόστους και ο
σημαντικότατος παράγοντας που καθόριζε όχι μόνο τη βιωσιμότητα των
επιχειρήσεων, αλλά και το ποσοστό κέρδους σε ολοένα και πιο ανταγωνιστικό
περιβάλλον.
Παράλληλα, η τεχνολογική πρόοδος απογείωσε το μέγεθος των οικονομικών
μονάδων. Σαν συνέπεια αυτού, η ανάπτυξη σε τέτοιο βαθμό που εξαπλώθηκαν
γεωγραφικά καλούμενες να κορέσουν την ολοένα και αυξανόμενη ζήτηση.
Προοπτικές εξέλιξης και ανάπτυξης υπήρχαν παντού σε μια εποχή που οι εταιρείες
έβρισκαν παρθένο έδαφος και συνεχώς καινούργιες προοπτικές εξέλιξης και
ανάπτυξης. Ανάπτυξη και εξάπλωση, όχι μόνο οικονομικά, αλλά και γεωγραφικά.
Αυτό έφερε στο προσκήνιο καινούργια προβλήματα πολύ πιο πολύπλοκα πλέον, όπως
προβλήματα λειτουργίας και ελέγχου δραστηριότητας.
Οι ΗΠΑ κατείχαν κυρίαρχη θέση στο παγκόσμιο εμπόριο σαν τη μεγαλύτερη
οικονομική δύναμη. Αυτό σιγά σιγά άλλαζε με την Ιαπωνία και την Δυτική Ευρώπη
να διεκδικούν περίοπτη θέση στο οικονομικό στερέωμα αυξάνοντας έτσι τον
ανταγωνισμό και διεκδικώντας επάξια κομμάτι από την παγκόσμια οικονομική πίτα.
Ανταγωνισμός, ειδικά, σε αυτά τα μεγέθη σημαίνει διαρκή και απαιτητική
πρόοδο, ώστε να μπορέσουν οι οικονομικές μονάδες να παραμείνουν στην αιχμή της
τεχνολογίας και να καλύψουν τις ανάγκες, που είτε προκαλούσαν οι ίδιες, είτε ήταν
πραγματικές με τις τότε ανάγκες. Δεν θα μπορούσε σε αυτό το σημείο, το κόστος να
μην παίζει από τους πλέον καθοριστικούς ρόλους μιας που, όπως έχουμε
προαναφέρει, ο έλεγχος του κόστους και η αναλυτική κατανόηση προέλευσης του

12. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
11
εξασφάλιζε όχι μόνο την επιβίωση, αλλά και το μεγαλύτερο κέρδος σε μια
επιχείρηση. Επιπλέον, η επιχείρηση μπορούσε πλέον να ελέγξει καλύτερα τα κόστη
της, αλλά και να επιβιώσει, να επιβληθεί στην διαμόρφωση της τιμής ενός προϊόντος
παγκόσμιου ενδιαφέροντος.
Έτσι, λοιπόν, το κόστος και η έννοια του, όπως όλα τα πράγματα, εξελίχθηκαν
σταδιακά με τη βοήθεια του χρόνου και των αναγκών.
1.5 Ομοιότητες και διαφορές μεταξύ κόστους, εξόδου και δαπάνης
Απαραίτητη προϋπόθεση για την αποσαφήνιση της έννοιας του κόστους είναι ο
προσδιορισμός των εννοιών εξόδου και δαπάνης, καθώς επίσης, οι ομοιότητες και
διαφορές, από τις οποίες διέπονται.
Σημαντικοί πρωταγωνιστές είναι το κόστος και το έξοδο, μιας που αναλαμβάνουν
ξεχωριστούς ρόλους στη βιώσιμη πορεία της επιχείρησης σε διαφορετικά χρονικά
διαστήματα, και όχι μόνο. Πιο συγκεκριμένα, διαφορές μεταξύ κόστους και εξόδου
είναι οι παρακάτω:
Το κόστος αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του ενεργητικού, σε
αντίθεση με το έξοδο, το οποίο είναι ένα στοιχείο που συντελεί στη
διαμόρφωση αποτελεσμάτων.
Καθοριστική ειδοποιός διαφορά είναι, ότι τα έξοδα επιβαρύνουν την
χρήση ή την χρονική περίοδο μέσα στην οποία πραγματοποιούνται
(βραχυπρόθεσμα), ενώ το κόστος μπορεί να μεταφέρεται σε
αλλεπάλληλες χρήσεις, καθώς έχει το προαναφερθέν χαρακτηριστικό,
δηλαδή ότι είναι στοιχείο του ενεργητικού.

13. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
12
Πάντοτε το κόστος προηγείται, έστω και στιγμιαία, του εξόδου, ενώ η
αντίστροφη ενέργεια δεν συμβαίνει.
Γενικό χαρακτηριστικό του κόστους είναι η ικανότητα του να αλλάζει
μορφές μέσα στην οικονομική μονάδα. Αυτό του προσδίδει μεν το
γνώρισμα την αλλαγής, αλλά σε καμία περίπτωση δεν παράγει
αποτέλεσμα. Αυτό συμβαίνει, γιατί η αρχική μορφή του κόστους
έρχεται σε άμεση σύγκριση με ένα άλλο κόστος διαφορετικής μορφής,
αλλά πάντα ισόποσα. Ενδεικτικά, για παράδειγμα, αναφέρουμε ότι το
κόστος του παραχθέντος προϊόντος διαμορφώνεται από το κόστος
πρώτων υλών συνυπολογίζοντας το κόστος των εργατικών και των
ΓΒΕ (γενικά βιομηχανικά έξοδα), δηλαδή τα έμμεσα έξοδα που
ενσωματώνονται στο κόστος παραγωγής.
Στον αντίποδα, το έξοδο συγκρίνεται πάντοτε με το έσοδο. Η
σύγκριση αυτή επιφέρει ένα αποτέλεσμα με κύριο γνώρισμα την μη
ταύτιση των μεταξύ των ποσών.
Εκτός των παραπάνω διαφορών, παρουσιάζονται και ομοιότητες
μεταξύ των εννοιών κόστους και εξόδου.
Εμφανίζεται το φαινόμενο της ποσοτικής ταύτισης μεταξύ κόστους και
εξόδου, αφού το έξοδο προέρχεται από το κόστος ( προϋπάρχων
κόστος) και εξαφανίζεται με το που πραγματοποιείται πώληση αγαθού
ή υπηρεσίας, όπου είναι ενσωματωμένο.
Μιλήσαμε στην αρχή και για την δαπάνη. Η δαπάνη δεν αποτελεί μια
τρίτη κατηγορία από μόνη της, όσον αφορά το κόστος, αλλά είναι μια
παράλληλη ταύτιση μεταξύ του κόστους και του εξόδου. Με τον όρο

14. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
13
δαπάνη, εννοούμε την ενέργεια - διαδικασία, με την οποία
πραγματοποιείται το κόστος ή το έξοδο. Συνεπώς, αποτελεί μια
ομοιότητα μεταξύ των δύο. Σύμφωνα με τα παραπάνω, δαπάνη
εννοείται και η δαπάνη αγοράς πρώτης ύλης, όπου αναφερόμαστε σε
κόστος αγοράς, αλλά και δαπάνες που πραγματοποιήθηκαν σε μια
περίοδο χρήσης, αναφέρονται σε έξοδα χρήσεως.
Η αλληλουχία και η σύνδεση και των τριών όρων μας βοηθάνε να κατανοήσουμε
καλύτερα και να ταυτίσουμε το εκάστοτε έξοδο σε ποιο στάδιο βρίσκεται και τι θα
επακολουθήσει ή τι περιμένουμε όσον αφορά την εξέλιξη του. Το κόστος
περιμένουμε να ταυτιστεί με ένα άλλο κόστος προς το τέλος της χρήσης ή στην
εξέλιξη του προϊόντος μέχρι να φτάσει στο σημείο πώλησης ή ακόμα και να έχει
συνέχεια και στην επόμενη διαχειριστική περίοδο. Το έξοδο από την άλλη, είναι μια
έννοια που καλείται να το διαχειριστεί η επιχείρηση μέχρι το τέλος της περιόδου και
να το ενσωματώσει στα αποτελέσματα χρήσης.
1.6 Σχολιασμός
Σε αυτό το κεφάλαιο, με τον εννοιολογικό προσδιορισμό της κοστολόγησης
θέλαμε να εισάγουμε την έννοια του κόστους, να τονίσουμε την σημασία αυτού και
να επισημάνουμε τις ομοιότητες και τις διαφορές ανάμεσα του κόστους, εξόδου και
δαπάνης.
Αρχικά, δίνουμε τον ορισμό του κόστους, όπως ορίζετε από τις παραπάνω πηγές
που παραπέμψαμε, και εν συνεχεία τονίζουμε την σημασία του κόστους στη βιώσιμη
ζωή μιας επιχείρησης. Το κόστος είναι ζωτικής σημασίας σε μια επιχείρηση, για το

15. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
14
λόγο ότι μπορεί να προδιαγράφει την οικονομική της πορεία, να αφουγκράζεται το τι
θα επακολουθήσει βάση προβλέψεων και να της εξασφαλίσει μια πιο σταθερή πορεία
στον τομέα των δραστηριοτήτων της επηρεάζοντας, ακόμα, και την λήψη αποφάσεων
μέσα στην οικονομική μονάδα.
Επίσης, κάνουμε μια σαφή αναφορά στο πώς εξελίχθηκε το κόστος στο πέρασμα
των χρόνων σε διάφορες χώρες δίνοντας, έτσι, την δυνατότητα να κατανοήσουμε την
απαραίτητη προϋπόθεση της διαμόρφωσης του κόστους και προσαρμογή αυτού στις
εκάστοτε ανάγκες που υπήρχαν, υπάρχουν και θα υπάρχουν λόγω της ραγδαίας
ανάπτυξης της τεχνολογίας και συνεχούς διερεύνησης των τεχνοοικονομικών
γνώσεων.
Τέλος, οι έννοιες κόστος, έξοδο και δαπάνη συχνά συγχέονται, και για το λόγο
αυτό αναλύουμε τις ομοιότητες και διαφορές τους, έτσι ώστε να αποσαφηνίσουμε τις
μεταξύ τους έννοιες και η περαιτέρω ανάλυση της εργασίας αυτής να γίνει πιο
εύκολη και κατανοητή.

16. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
15
Κεφάλαιο 2ο
Προσδιορισμός πλήρους και οριακής κοστολόγησης
2.1 Εισαγωγή
Σ ’αυτό το κεφάλαιο, θα προσδιορίσουμε δύο είδη κοστολόγησης: την πλήρη
και την οριακή κοστολόγηση. Στο παραπάνω κεφάλαιο, αναφέραμε την έννοια του
κόστους, την σημασία του κόστους μέσα στην επιχείρηση και διαφοροποιήσαμε το
κόστος από την δαπάνη και το έξοδο. Το κόστος επιμερίζεται σε διάφορα άλλα είδη
κόστους. Διαφορετικά κόστη, τα οποία το καθένα από αυτά εξειδικεύεται στις
εκάστοτε ανάγκες μιας οικονομικής μονάδας, δημιουργώντας την ανάγκη για
καλύτερη διοίκηση της επιχείρησης, την σωστή λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων
και εν τέλει την πραγματοποίηση του απώτερου σκοπού της επιχείρησης, το καλύτερο
δυνατό αποτέλεσμα με τα λιγότερα κόστη.
2.2 Είδη κόστους – Διαφορά κόστους και κοστολόγησης
Η διαφορά ανάμεσα στην έννοια του κόστους και της κοστολόγησης είναι πολύ
βασική για να διαχωρίσουμε το τι καθορίζει το καθένα από τα δύο, τόσο σε
θεωρητικό επίπεδο, όσο και σε πρακτικό. Ο εννοιολογικός προσδιορισμός ανάμεσα
στο κόστος και στη κοστολόγηση έχουν την εξής διάκριση:
Το κόστος (Βαρβάκης, 2001) είναι ένα αριθμητικό μέγεθος που εκφράζεται σε
νομισματικές μονάδες, και αντιπροσωπεύει την επένδυση αγοραστικής
δύναμης σε αγαθά και υπηρεσίες, αναγκαία για την ανάπτυξη οικονομικών
δραστηριοτήτων με σκοπό την πραγματοποίηση εσόδων από πωλήσεις ή την
κάλυψη κοινωνικών αναγκών.

17. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
16
Κοστολόγηση (Βαρβάκης Α. Κων/νος, 2001) είναι η διαδικασία που
ακολουθούμε για το προσδιορισμό του κόστους.
Οι δύο παραπάνω έννοιες σε θεωρητικό επίπεδο έχουν ξεκάθαρη και σαφή
διάκριση. Σε πρακτικό, όμως, επίπεδο οι έννοιες του κόστους και της
κοστολόγησης συγχέονται και δεν είναι λίγες φορές που χρησιμοποιούνται
εναλλακτικά.
Πιο αναλυτικά, το κόστος είναι αποτέλεσμα μιας κοστολογικής διαδικασίας ,
το οποίο συνάγεται ως παράγωγο προϊόν της κοστολόγησης. Από την μία πλευρά,
ο προσδιορισμός του «κόστους» αποτελεί στόχο για πραγματοποίηση, ενώ, από
την άλλη πλευρά η «κοστολόγηση» έχει να αναλογιστεί με την διαδικασία που
ακολουθείται για να πραγματοποιηθεί ο στόχος που θέτει μια επιχείρηση
(Βαρβάκης Α. Κων/νος, 2001).
Η επιστήμη του κόστους, παράλληλα με τις σύγχρονες ανάγκες του
management των επιχειρήσεων ξεκίνησαν την αναζήτηση νέων κοστολογικών
τύπων, οι οποίοι θα είχαν ως σκοπό την λήψη ορθών επιχειρηματικών
αποφάσεων. Στις μέρες μας, η ύπαρξη κατάλληλων τύπων – ειδών κόστους για να
καλύψουν τις ανάγκες για αποτελεσματικότερη διοίκηση και σωστή λήψη
επιχειρηματικών αποφάσεων είναι ζωτικής σημασίας, έτσι ώστε, να βρεθεί ο
καταλληλότερος τύπος που θα μπορέσει να υπηρετήσει και σε τελικό στάδιο να
χρησιμοποιηθεί για την επίτευξη του στόχου μιας οικονομικής μονάδας και το
καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα που θα αποφέρει σ’ αυτήν.
Ενδεικτικά, διάφορα είδη κόστους που έχουν την ικανότητα να διευκολύνουν
και να αποσαφηνίσουν ανάλογα με το είδος των αποφάσεων που θα ληφθούν και
κρίνονται κατάλληλοι είναι οι παρακάτω (Βαρβάκης Α. Κων/νος, 2001):

18. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
17
Οριακό κόστος
Διαφορικό κόστος
Κόστος ευκαιρίας
Άμεσο μεταβλητό κόστος
Άμεσο πλήρες κόστος
Μεταβλητό κόστος παραγωγής
Μεταβλητό πλήρες κόστος
Σταθερό κόστος παραγωγής
Σταθερό πλήρες κόστος
Πρότυπο κόστος
Κόστος ελέγξιμο και μη ελέγξιμο
Πραγματικό κόστος παραγωγής
Πραγματικό πλήρες κόστος
Εκταμιευόμενο κόστος
Μη εκταμιευόμενο κόστος
Πίπτον κόστος
Προϋπολογιστικό κόστος
Κόστος αντικαταστάσεως
Αρχικό κόστος
Συνδεδεμένο κόστος ή κοινό κόστος
Μελλοντικό κόστος
Περιοδικό κόστος
Διακεκριμένο κόστος
Μεταθετό κόστος

19. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
18
Κόστος κατά περιοχή ευθύνης
Κόστος έργου
Κόστος δραστηριότητας
Αποφεύξιμο κόστος και μη αποφεύξιμο κόστος
Αγορανομικό κόστος
Κόστος αδράνειας
Κόστος μετατροπής
Κόστος εκκίνησης και ροής
Κόστος εν σχέση με τη απασχόληση και το κέρδος
Βασικό σταθερό κόστος
Βραχυχρόνια σταθερό κόστος
Ημιμεταβλητό κόστος
Αύξον κόστος
Φθίνον κόστος
Κλιμακωτό κόστος
Παλίνδρομο κόστος
2.3 Οριακή κοστολόγηση (άμεσο κόστος)
Άμεσο κόστος ονομάζουμε το κόστος που τοποθετείται αυτό καθ’ αυτό στη
λειτουργία ή στο προϊόν. Αυτό δεν συνεπάγεται καμία προηγούμενη κατανομή. Έτσι,
το άμεσο κόστος είναι εμφανές και μπορεί να υπολογιστεί ακριβώς βάσει της αξίας
του μεγέθους του.

20. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
19
Στην παρακάτω εικόνα, βλέπουμε προϊόντα που αποτελούν άμεσο κόστος και
το ένα αποτελεί συνέχεια της παραγωγικής αλυσίδας. Από το βαμβάκι που
καταναλώνεται, προκύπτει το νήμα. Αυτό με την συνέχεια του, θα δημιουργήσει το
ύφασμα, όπου το ύφασμα θα μεταποιηθεί σε ρούχο (τελικό προϊόν).
Προς διευκρίνιση, το κόστος μπορεί να είναι άμεσο ως προς ένα προϊόν παραγωγής
αλλά έμμεσο ως προς το σύνολο των παραγόμενων προϊόντων του τμήματος αυτού.
Δηλαδή, οι αμοιβές για την παραγωγή ενός συγκεκριμένου είδους αποτελούν άμεσο
κόστος, αλλά αποτελεί έμμεσο κόστος, καθώς είναι μέρος των αμοιβών που
απαιτούνται για την παραγωγή πολλών προϊόντων από το τμήμα αυτό.
Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να τονίσουμε κάποιες διισταμένες απόψεις
σε σχέση με το άμεσο κόστος και την άμεση κοστολόγηση.
Το άμεσο ταυτίζεται, από ορισμένους, με το αυστηρά μεταβλητό κόστος χωρίς καμία
πρόσμιξη σταθερού. Άλλοι, το οριοθετούν με βάση την ευκολία επακριβούς
μέτρησης και της άμεσης αναγνώρισης, και φυσικά της επιβάρυνσης χωρίς
προηγούμενη κατανομή. Αυτό βέβαια σε μια επιχείρηση που παράγει ένα μόνο
προϊόν τείνει να ενώσει το άμεσο με το πλήρες κόστος. Οι καινούργιες απαιτήσεις
χαρακτηρισμού και πιο σαφή και εμφανή αναγνώριση του άμεσου κόστους το

21. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
20
απομακρύνει, σαφώς, από οτιδήποτε έχει να κάνει με σταθερό κόστος. Έτσι, το άμεσο
κόστος απολαμβάνει πλήρης αποδοχής πλέον του άμεσου με το μεταβλητό κόστος
σαν έννοιές ταυτόσημες.
Γενικά, για να ξεχωρίσουμε το άμεσο κόστος από την άμεση κοστολόγηση
μπορούμε να το αναπτύξουμε ως εξής (Βαρβάκης Α. Κων/νος, 1993):
Παρά το γεγονός, ότι οι εταιρείες σε πολλές περιπτώσεις τείνουν να ταυτίσουν το
άμεσο κόστος με την άμεση κοστολόγηση, θα μπορέσουμε να παραθέσουμε την
μικρή αλλά ουσιώδη διαφορά μεταξύ των δυο που αποσαφηνίζει τον ξεχωριστό τους
ρόλο στον προσδιορισμό του κόστους σε μια λειτουργική μονάδα. Στην επιστήμη της
οικονομίας, το άμεσο κόστος ταυτίζεται εξ’ ολοκλήρου με το μεταβλητό κόστος.
Επίσης, χαρακτηριστικό είναι η δυνατότητα επ’ ακριβούς μέτρησής του, με συνέπεια
η άμεση και εύκολη αναγνώριση του από την οικονομική μονάδα, από την οποία
προέρχεται και ταυτόχρονα επιβαρύνει, χωρίς προηγούμενο διαχωρισμό ή κατανομή.
Απαραίτητη προϋπόθεση, για να μπορέσουμε να προσδιορίσουμε το άμεσο
κόστος, είναι να ακολουθήσουμε μια συγκεκριμένη διαδικασία, η οποία ποικίλει με
βάση την οικονομική διάρθρωση της εκάστοτε οικονομικής μονάδας. Αυτή η
διαδικασία προσδιορισμού του άμεσου κόστους λέγεται άμεση κοστολόγηση. Έτσι,
λοιπόν, διαχωρίζοντας και αφαιρώντας το σταθερό κόστος από το σύνολο μικτών
δαπανών ακολουθούμε την διαδικασία της άμεσης κοστολόγησης, η οποία θα μας
πληροφορήσει με τα μεταβλητά κόστη (άμεσα).
Το κόστος πρώτων υλών αθροιστικά με το κόστος της άμεσης εργασίας και τα
μεταβλητά βιομηχανικά έξοδα αποτελούν το οριακό κόστος. Έτσι, λοιπόν, η
κοστολόγηση, από την οποία προσδιορίζουμε το οριακό κόστος ονομάζεται άμεση ή
οριακή.

22. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
21
Σύμφωνα με τα παραπάνω, τα σταθερά γενικά βιομηχανικά έξοδα δεν λαμβάνονται
υπόψη, και σαφέστατα δεν επιβαρύνουν το κόστος παραγωγής των προϊόντων. Τα
έξοδα αυτά που δεν οφείλονται στην ύπαρξη του προϊόντος δεν μπορούν να
αποθεματοποιηθούν. Επίσης, αυτά λέγονται και κόστος περιόδου. Η διαχείριση των
εν λόγω εξόδων γίνεται με την απευθείας αφαίρεσή τους από την αντίστοιχη περίοδο.
Η οριακή κοστολόγηση αποτελεί το πιο δραστικό εργαλείο για τον
προγραμματισμό και τον έλεγχο της λειτουργίας των επιχειρήσεων, καθώς και στη
διαδικασία λήψης επιχειρηματικών αποφάσεων.
Από την τιμή πώλησης αν αφαιρέσουμε το οριακό (μεταβλητό) κόστος θα
έχουμε ως αποτέλεσμα το περιθώριο συμμετοχής. Με τον όρο περιθώριο συμμετοχής
εννοούμε το ποσό, στο οποίο συμμετέχει μια μονάδα προϊόντος για την κάλυψη των
σταθερών γενικών βιομηχανικών εξόδων. Μέσα σε αυτά συμπεριλαμβάνεται το
συνολικό σταθερό κόστος και η διαφορά μεταξύ τους μας καθορίζει το αποτέλεσμα.

23. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
22
(Σχήμα 1)
Πηγή: Βαρβάκης Α. Κων/νος, 1993
Το αποτέλεσμα αυτό μπορεί να έχει τρεις εκδοχές:
Αν το περιθώριο συμμετοχής είναι μεγαλύτερο από συνολικό σταθερό
κόστος, τότε η επιχείρηση παρουσιάζει κέρδος, το οποίο θα αυξάνεται
σταδιακά με την κάθε επιπλέον μονάδα προϊόντος που θα πωλείται.
Αυτό θα συμβεί γιατί το συνολικό σταθερό κόστος θα διαμοιράζεται
και ελαττώνεται σε ακόμα περισσότερες πωληθέντες μονάδες
προϊόντος.

24. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
23
Αν το περιθώριο συμμετοχής είναι μικρότερο από το συνολικό
σταθερό κόστος, τότε η επιχείρηση παρουσιάζει ζημιά, η οποία θα
αυξάνει την ζημιά μιας που η επιχείρηση αδυνατεί να καλύψει τα
πάγια σταθερά κόστη της.
Αν το περιθώριο συμμετοχής είναι ίσο με το συνολικό σταθερό
κόστος, τότε η επιχείρηση δεν παρουσιάζει ούτε κέρδος, ούτε ζημιά.
Το σημείο αυτό στην επιχείρηση ονομάζεται νεκρό σημείο. (Σχήμα 1)
(Σχήμα 2)
Πηγή: Βαρβάκης Α. Κων/νος, 1993

25. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
24
2.4 Περιθώριο συμμετοχής
Βασική έννοια της οριακής κοστολόγησης είναι το περιθώριο συμμετοχής
(contribution margin) (Βιενιέρης Γ. και λοιποί, 2005). Το μοναδιαίο περιθώριο
συμμετοχής είναι η διαφορά μεταξύ της τιμής πώλησης μιας μονάδας προϊόντος και
οποιουδήποτε μεταβλητού κόστους σχετικό τόσο με την παραγωγή, όσο και με την
πώληση του προϊόντος ή της υπηρεσίας. Το μοναδιαίο περιθώριο συμμετοχής
δηλώνει το ποσό που απομένει από την πώληση μιας μονάδας προϊόντος για την
κάλυψη του σταθερού της κόστους. Πιο συγκεκριμένα, ονομάζεται περιθώριο
συμμετοχής για το λόγω του ότι αντανακλά το ποσό με το οποίο συμμετέχει κάθε
μονάδα που έχει πωληθεί προς κάλυψη του σταθερού κόστους της λειτουργικής
μονάδας. Το μοναδιαίο περιθώριο συμμετοχής εκφράζεται και σε ποσοστό επί της
τιμής πώλησης του προϊόντος.
Το συνολικό περιθώριο συμμετοχής ενός προϊόντος είναι το γινόμενο του
περιθωρίου συμμετοχής ανά μονάδα επί τον αριθμό των πωληθέντων μονάδων.
Για τον υπολογισμό του καθαρού περιθωρίου συμμετοχής του προϊόντος
αφαιρείται το άμεσο σταθερό κόστος από το συνολικό περιθώριο συμμετοχής.
Υπάρχει περίπτωση όπου δεν υπάρχει άμεσο σταθερό κόστος, κι έτσι το συνολικό
περιθώριο συμμετοχής του προϊόντος ταυτίζεται με το καθαρό περιθώριο συμμετοχής
του.
Για τον υπολογισμό του χρηματοοικονομικού αποτελέσματος (Βιενιέρης Γ.
και λοιποί, 2005) μιας επιχείρησης κατά τη διάρκεια μιας χρονικής περιόδου,
αφαιρείται από το συνολικό περιθώριο συμμετοχής όλων των προϊόντων της, το
συνολικό σταθερό κόστος της. Το συνολικό σταθερό κόστος αφορά το σταθερό
κόστος μιας επιχείρησης που διαμορφώνεται από τις επιμέρους λειτουργίες της, όπως

26. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
25
είναι η παραγωγή, διοίκηση, πωλήσεων κ. ά., και παράλληλα, δεν μπορεί να
εξατομικευτεί έγκαιρα ανά προϊόν.
2.5 Πλήρης κοστολόγηση
Η πλήρης ή απορροφητική κοστολόγηση σε αντίθεση με την οριακή
περιλαμβάνει όλους τους συντελεστές του κόστους που συμμετέχουν για την
παραγωγή μιας μονάδας προϊόντος. Πιο συγκεκριμένα, έχει όλα τα χαρακτηριστικά
γνωρίσματα της οριακής (πρώτες ύλες, άμεση εργασία, γενικά βιομηχανικά έξοδα),
και επιπρόσθετα, τα σταθερά γενικά βιομηχανικά έξοδα.
Η ειδοποιός, αυτή, διαφορά είναι αυτή που ξεχωρίζει τα δύο είδη κόστους, η
οποία παίζει και το καθοριστικό ρόλο στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων.
Χαρακτηριστικό γνώρισμα της πλήρης κοστολόγησης είναι η πιο ρεαλιστική και
ορθή απεικόνιση κόστους σε ετήσια και σταθερή βάση. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά
ότι μια οικονομική μονάδα, η οποία έχει εποχικές αυξομειώσεις σε επίπεδο
παραγωγής, θα δώσει σαφώς εσφαλμένα αποτελέσματα και ψευδή πληροφόρηση, αν
εφαρμόσουμε την οριακή κοστολόγηση. Πριν την εποχική ζήτηση, η οριακή ζήτηση
θα δείξει μηδενικά ή σχεδόν μηδενικά μιας που οι πωλήσεις δεν θα έχουν αυξηθεί και
θα κυμαίνονται αναλογικά με την τρέχουσα περίοδο. Συμπερασματικά, θα
καταγραφούν ζημιές την περίοδο χαμηλών πωλήσεων και πολύ υψηλά κέρδη την
διάρκεια της εποχικής ζήτησης. Στον αντίποδα, τα σταθερά γενικά βιομηχανικά έξοδα
συμπεριλαμβάνονται στην αποτίμηση του αποθέματος ετοίμων προϊόντων και θα
διαχωριστούν σαν έξοδο μόνο κατά την περίοδο πώλησης των αγαθών. Στην
περίπτωση αυτή, η πλήρης κοστολόγησης εμφανίζεται να μας δίνει πληρέστερη και
πιο αληθοφανή εικόνα για το τελικό αποτέλεσμα της οικονομικής μονάδας.

27. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
26
Πηγή: http://www.oe-e.gr/oe/images/
2.6 Σχολιασμός
Σε αυτό το κεφάλαιο, σκοπός μας είναι να προσδιορίσουμε τα δυο βασικά
είδη κοστολόγησης, την οριακή και την πλήρη. Αρχικά, αναφέρουμε διάφορα είδη
κόστους που απασχολούν ποικίλες και διαφορετικές δραστηριότητες μέσα σε μια
επιχειρηματική μονάδα. Εν συνεχεία, αναφερθήκαμε επιγραμματικά στις έννοιες που
μας απασχολούν άμεση και πλήρη κοστολόγηση και στις διαφορές αυτών.
Η άμεση κοστολόγηση αναφέρεται στο κόστος, το οποίο δεν συμπεριλαμβάνει τα
σταθερά και πάγια έξοδα. Μας δείχνει, σαφώς, την πορεία της επιχείρησης
αναφορικά με την παραγωγή και διάθεση των πωληθέντων και μας παρουσιάζει μια
εικόνα κόστους και τον διαχωρισμό αυτών, όπως αυτό διαμορφώνεται χωρίς τα
σταθερά να λαμβάνονται υπόψη.
Τελευταίο, αλλά μέγιστης σημασίας, είναι το νεκρό σημείο, το οποίο είναι ο
απόλυτος κριτής που επί πραγματικών στοιχείων δείχνει το μέλλον της επιχείρησης,
δηλαδή αν αυτή θα συνεχίσει να υφίσταται ή όχι.

28. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
27
Αναλυτικότερα, είναι άξιο αναφοράς ο καθορισμός του αποτελέσματος σε
μια εταιρεία και τα διαφορετικά συμπεράσματα που μπορεί να καταλήξει κάποιος
εφαρμόζοντας τις δυο μεθόδους. Υπό κάποιες προϋποθέσεις και αναλόγως τον κύκλο
εργασιών μιας επιχείρησης είναι απαραίτητο να ακολουθήσουμε συγκεκριμένο είδος
κοστολόγησης (πλήρη), ώστε να έχουμε την πληρέστερη και την πιο αληθοφανή
εικόνα. Τα αποτελέσματα αυτά είναι τα πραγματικά και μας δείχνουν την εικόνα
ομοιογενή και αληθινή μιας που η επιχείρηση εκδηλώνει τα αποτελέσματά της, όχι σε
μηνιαία ή τριμηνιαία βάση, αλλά σε μια διαχειριστική περίοδο, δηλαδή ένα έτος.
Έτσι, συγκεντρώνοντας τα μέχρι τώρα στοιχεία αντιλαμβανόμαστε ότι σε μια
επιχείρηση, ο τρόπος αντίληψης κόστους και η επιχειρηματική δραστηριότητα της
κάθε εταιρείας είναι καθοριστικά στο να επιλέξουμε το σωστό τρόπο κοστολόγησης.
Στο ερώτημα γιατί να χρησιμοποιήσουμε πλήρη κοστολόγηση και όχι οριακή
η απάντηση είναι ότι με βάση την εποχιακή δραστηριότητα, γιατί όχι; Αφού η εικόνα
κρίνεται συλλογικά και η επιχείρηση κρίνεται με βάση το χρόνο, γιατί να δοθεί
εσφαλμένη εντύπωση ζημιάς, ενώ η περιοδική λειτουργία αποσκοπεί σε μελλοντικό
κέρδος και προοικονομεί σε αναμενόμενη κάλυψη ζήτησης;
Στον αντίποδα, γιατί να εφαρμόσω πλήρη κοστολόγηση και όχι οριακή σε μια
επιχείρηση με σταθερό κύκλο εργασιών καθ’ όλο το έτος; Η απάντηση εδώ έχει να
κάνει με το τι συμπεράσματα θέλουμε να αποκομίσουμε και πόσο θέλουμε να
συγκεκριμενοποιήσουμε το κόστος, αλλά και τι κερδοφορία παρουσιάζει αυτό καθ’
εαυτό το προϊόν. Αν θέλω κάτι τέτοιο, σαφώς, η οριακή κοστολόγηση είναι η πλέον
κατάλληλη.

29. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
28
Κεφάλαιο 3ο
Συγκριτική μελέτη οριακής και πλήρους κοστολόγησης
3.1 Εισαγωγή
Στο παραπάνω κεφάλαιο, αναλύσαμε λεπτομερέστερα τα δύο είδη
κοστολόγησης, την οριακή και την πλήρη. Ολοκληρώνοντας την παραπάνω ενότητα,
είναι λογικό να μας δημιουργηθούν κάποιες απορίες και μερικοί προβληματισμοί
γύρω από τις έννοιες αυτές.
Έτσι, το κεφάλαιο αυτό καλείται να συγκρίνει την οριακή και την πλήρη
κοστολόγηση με σκοπό να απαντηθούν τα διάφορα ερωτηματικά. Η συγκριτική
μελέτη των δύο συστημάτων κοστολόγησης θα γίνει για να απαντηθούν ορισμένα από
τα ερωτήματα όπως: ποια είναι η βασική διαφορά των δύο μεθόδων, έχει σημασία
ποια από τις δύο θα χρησιμοποιηθεί από την εκάστοτε οικονομική μονάδα, και αν ναι,
για ποιο λόγο; Έχει σημασία το μέγεθος της επιχείρησης; Εν συνεχεία, οφείλουμε να
αναδείξουμε τα πλεονεκτήματα της οριακής και της πλήρους κοστολόγησης, αλλά
και να υποδείξουμε τα μειονεκτήματα της καθεμιάς.
Σκοπός του κεφαλαίου είναι να αποσαφηνίσει την οριακή και την πλήρη
κοστολόγηση, να εμβαθύνει στα δύο αυτά είδη που μελετάμε στην εργασία μας, έτσι
ώστε μέσω της σύγκρισης να ξεκαθαριστούν οι όροι. Ακόμα, προσδιορίζοντας τα
πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα θα είναι πιο διακριτοί οι λόγοι εφαρμογή της
μίας ή της άλλης μεθόδου κοστολόγησης, ή αντίθετα ποιος ο λόγος να αποφύγει μια
οικονομική μονάδα να χρησιμοποιήσει την οριακή ή πλήρη κοστολόγηση. Αυτή η
συγκριτική μελέτη που θα διεκπεραιώσουμε σε αυτό εδώ το κεφάλαιο, θα μας δώσει
το εφαλτήριο για να επισημάνουμε στη συνέχεια και να «ανοίξουμε» ένα άλλο πολύ

30. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
29
σημαντικό κομμάτι του πώς επηρεάζει η εφαρμογή των δύο συστημάτων
κοστολόγησης στη λήψη αποφάσεων μιας επιχείρησης.
3.2 Διαφορά οριακής και πλήρους κοστολόγησης
Η βασική διαφορά της οριακής και της πλήρους κοστολόγησης είναι η
συμμετοχή των σταθερών δαπανών της παραγωγικής λειτουργίας (Ρούτση Ελένη,
2010). Πιο συγκεκριμένα, στην οριακή (άμεση) κοστολόγηση το κόστος παραγωγής
των προϊόντων και των υπηρεσιών προκαθορίζεται από τις μεταβλητές δαπάνες
παραγωγής, δηλαδή από: α) τα άμεσα υλικά παραγωγής, β) την άμεση εργασία και γ)
τα μεταβλητά γενικά βιομηχανικά έξοδα παραγωγής. Από την άλλη πλευρά, η πλήρης
κοστολόγηση καθορίζεται από το σύνολο των σταθερών και μεταβλητών δαπανών
της παραγωγικής λειτουργίας και έχει ως εξής: α) τα άμεσα υλικά παραγωγής, β) την
άμεση εργασία και γ) τα σταθερά και μεταβλητά γενικά βιομηχανικά έξοδα (Γ.Β.Ε.).
Αναλυτικότερα, στην οριακή (άμεση) κοστολόγηση αναφέραμε ότι
συμπεριλαμβάνονται μόνο τα μεταβλητά έξοδα στο κόστος παραγωγής, πράγμα που
σημαίνει πως τα σταθερά Γ.Β.Ε. δεν λαμβάνουν μέρος στο κόστος παραγωγής. Άρα,
στην περίπτωση που υπάρχουν αποθέματα ημικατεργασμένων ή έτοιμων προϊόντων
αυτό σημαίνει ότι δεν αποθεματοποιούνται στο τέλος μιας χρονικής περιόδου. Στη
συνέχεια, τα σταθερά γενικά βιομηχανικά έξοδα θεωρούνται σαν κόστος περιόδου
και αφαιρούνται από τα έσοδα της ίδιας χρονικής περιόδου μέσα που συνέβησαν.
Στον αντίποδα, στο σύστημα της πλήρους κοστολόγησης
συμπεριλαμβάνονται τόσο τα μεταβλητά, όσο και τα σταθερά έξοδα στο κόστος
παραγωγής, όπως προαναφέραμε. Πιο συγκεκριμένα, αυτό σημαίνει πως ένα μέρος
των σταθερών γενικών βιομηχανικών εξόδων μιας χρονικής περιόδου ενσωματώνεται
(Αγγελάκη Μαρία και λοιποί, 2011) στο κόστος παραγωγής του αποθέματος των

31. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
30
ημικατεργασμένων ή των έτοιμων προϊόντων που δεν πωλούνται μέσα στην ίδια
χρονική περίοδο για να αφαιρεθούν από τα έσοδα κάποιας άλλης μελλοντικής
χρονικής περιόδου, δηλαδή εκείνης που θα πωληθούν. Επιπλέον, στην πλήρη
κοστολόγηση δεν διαχωρίζεται το σταθερό ή το μεταβλητό κόστος, αλλά
διαχωρίζεται κατά τις επιμέρους λειτουργίες της επιχείρησης.
Επιπρόσθετα, μια άλλη σημαντική διαφορά είναι στην αποτύπωση του
κόστους αποθέματος απογραφής. Στην οριακή κοστολόγηση περιλαμβάνεται μόνο το
μεταβλητό κόστος αποθεμάτων, ενώ στην πλήρη κοστολόγηση περιλαμβάνεται και το
μεταβλητό και το σταθερό κόστος των αποθεμάτων.
Ως γνωστόν, σκοπός μιας επιχείρησης οποιασδήποτε δραστηριότητας είναι το
μεγαλύτερο δυνατό κέρδος με τα λιγότερα κόστη. Οι μακροχρόνιες καταστάσεις
αποτελεσμάτων χρήσης έχουν σκοπό να εκτιμήσουν την επίδραση διάφορων
παραγόντων που μπορούν να επηρεάσουν τα κέρδη μιας οικονομικής μονάδας. Όμως,
υψίστης σημασίας έχουν και οι βραχυχρόνιες καταστάσεις αποτελεσμάτων χρήσης
για τις επιχειρήσεις γιατί δεν λαμβάνουν υπόψη την συνολική παραγωγή και τον
κύκλο των προϊόντων. Πέρα απ’ αυτό, η οριακή κοστολόγηση έρχεται να καλύψει
αυτό το κενό (Ρούτση Ελένη,2010) και για το λόγο αυτό είναι ζωτικής σημασίας για
τις μικρές επιχειρήσεις που διαθέτουν περιορισμένους πόρους. Από την άλλη πλευρά,
το σύστημα της πλήρους κοστολόγησης υποθέτει ότι οι υπάρχουσες εγκαταστάσεις
και η διοίκηση της επιχείρησης είναι διατεθειμένες να παράγουν και να πωλούν ένα
μέσο όρο με την πάροδο του χρόνου.
Εν κατακλείδι, η οριακή κοστολόγηση εξοδοποιεί (Αθανάσιος Α. Δημητρίου,
2006) όλα τα σταθερά κόστη μέσα στην χρήση, αντίθετα με την πλήρη κοστολόγηση

32. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
31
που εξοδοποιεί μόνο ένα μέρος από τα σταθερά κόστη και το υπόλοιπο τα κάνει
απόθεμα έως ότου πωληθεί.
3.3 Πλεονεκτήματα οριακής και πλήρους κοστολόγησης
Αν δεν προσδιορίσουμε τα θετικά και αρνητικά στοιχεία της οριακής και της
πλήρους κοστολόγησης πιθανότατα να υπάρχουν ασάφειες γύρω από τις δύο έννοιες.
Σ’ αυτήν εδώ την ενότητα, θα προσδιορίσουμε τα πλεονεκτήματα της οριακής και της
πλήρους κοστολόγησης για να διευκρινιστούν τα θετικά στοιχεία και εν τέλει στην
επιλογή ή όχι εφαρμογής τους.
Τα πλεονεκτήματα της οριακής (άμεση) κοστολόγησης είναι τα παρακάτω:
Η χρησιμοποίηση της οριακής κοστολόγησης είναι πιο απλή μέθοδος
κοστολόγησης για το λόγο ότι δεν προϋποθέτει (Πλάγας- Πιλάγας Χρήστος,
2011) τους επιμερισμούς και τους επαναπροσδιορισμούς των γενικών
βιομηχανικών εξόδων, όπως συμβαίνει με την μέθοδο της πλήρους
κοστολόγησης.
Η οριακή κοστολόγηση είναι το πιο κατάλληλο σύστημα κοστολόγησης για
την σύνταξη εκθέσεων που σκοπό έχει να πληροφορήσει το εσωτερικό
περιβάλλον μιας επιχείρησης, δηλαδή τους υφισταμένους της. Αυτό είναι το
πιο βασικό πλεονέκτημα (Αθανάσιος Α. Δημητρίου, 2006) της οριακής
κοστολόγησης επειδή προσφέρει στα στελέχη της επιχείρησης πληροφορίες
πλήρεις, ακριβείς και σε λιγότερο χρόνο και τους δίνει την δυνατότητα να
αξιολογούν και να ενημερώνονται εσωτερικά για ποικίλα θέματα, να
επέμβουν και να πάρουν αποφάσεις ή να προβούν σε τυχόν αλλαγές.
Η οριακή κοστολόγηση δεν συμπεριλαμβάνει τις διαφορές που
δημιουργούνται κατά την ενσωμάτωση των γενικών βιομηχανικών εξόδων

33. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
32
ειδικά από προϊόντα που ο όγκος παραγωγής τους μεταβάλλεται λόγω
εποχικών ή άλλων παραμέτρων.
Επιπλέον, προσφέρει καλύτερη πληροφόρηση για τη λήψη επιχειρηματικών
αποφάσεων.
Στην κατάσταση αποτελεσμάτων, η εμφάνιση του ποσού του συνολικού
σταθερού κόστους δίνει σαφέστερα καλύτερη εικόνα του συνολικού του ύψος.
Ο προγραμματισμός (Αγγελάκη Μαρία και λοιποί, 2011) του οικονομικού
αποτελέσματος μιας μελλοντικής χρονικής περιόδου είναι
αποτελεσματικότερος, γιατί η οριακή κοστολόγηση αντιμετωπίζει το σταθερό
κόστος σαν κόστος περιόδου χωρίς να επηρεάζεται το οικονομικό αποτέλεσμα
μιας περιόδου από το αν μεταβάλλονται τα αποθέματα των έτοιμων
προϊόντων ή των ημικατεργασμένων.
Στις περιπτώσεις όπου μια οικονομική μονάδα παράγει παραπάνω από ένα
προϊόντα, το περιθώριο συμμετοχής δίνει καλύτερη εικόνα του κατά πόσο
συμμετέχει κάθε παραγόμενο προϊόν στην αντιμετώπιση του σταθερού
κόστους.
Ύστερα, θα συνεχίσουμε αντίστοιχα με τον προσδιορισμό των πλεονεκτημάτων της
πλήρους κοστολόγησης.
Τα πλεονεκτήματα της πλήρους κοστολόγησης είναι τα εξής παρακάτω:
Η πλήρη κοστολόγηση είναι βασικό εργαλείο για μια οικονομική μονάδα έτσι
ώστε να προσδιορίσουν τα πραγματικά βραχυχρόνια αποτελέσματα.
Επίσης, η πλήρη κοστολόγηση μπορεί να χρησιμοποιηθεί από την επιχείρηση
για τη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων (Ρούτση Ελένη, 2010) όπως τον
προσδιορισμό τιμών πώλησης των προϊόντων.

34. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
33
Η πλήρη κοστολόγηση έχει καλύτερη συσχέτιση των εσόδων και των
αντίστοιχων εξόδων απ’ ότι έχει η οριακή κοστολόγηση.
Χρησιμοποιείται, ως επί το πλείστον, για τη σύνταξη λογιστικών
καταστάσεων που απευθύνονται σε εξωτερικούς (Δρογαλάς Γεώργιος,
παρουσίαση ppt) χρήστες, το εξωτερικό περιβάλλον της επιχείρησης.
Το σύστημα της πλήρους κοστολόγησης είναι σύμφωνη με τα λογιστικά
πρότυπα και την φορολογική νομοθεσία.
Στο σημείο αυτό, ολοκληρώσαμε τα πλεονεκτήματα των δύο μεθόδων κοστολόγησης.
3.4 Μειονεκτήματα οριακής και πλήρους κοστολόγησης
Για την καλύτερη μελέτη της εργασίας, θα συνεχίσουμε στα μειονεκτήματα
των δύο, έτσι ώστε να αξιολογήσουμε τα δύο συστήματα και να αποφευχθούμε στην
καταλληλότερη για την εφαρμογή της.
Τα μειονεκτήματα της οριακής κοστολόγησης είναι τα εξής:
Η οριακή κοστολόγηση δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη σύνταξη
ισολογισμού και των καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσεως για το εξωτερικό
περιβάλλον της επιχείρησης. Δεν «προσφέρεται» αυτό το είδος κοστολόγησης
για την ενημέρωση τρίτων, δηλαδή αυτών που είναι εκτός της επιχείρησης,
και οι οποίοι ενδιαφέρονται για την οικονομική της κατάσταση ή ακόμα για το
αποτέλεσμα των δραστηριοτήτων που φέρει σε μια χρονική περίοδο.
Ο διαχωρισμός των γενικών βιομηχανικών εξόδων σε σταθερά και μεταβλητά
είναι δύσκολος και μερικές φορές ανέφικτος.

35. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
34
Η παραγωγή ενός προϊόντος δεν υφίσταται χωρίς την ύπαρξη των σταθερών
βιομηχανικών εξόδων, για το λόγο αυτό η παραγόμενη μονάδα προϊόντος
πρέπει να επιβαρύνεται με το ανάλογο σταθερό κόστος.
Σε μακροχρόνια περίοδο, η τιμή προϊόντος καθορίζεται ανά μονάδα κόστους
βάση της πλήρους κοστολόγησης, κι όχι της οριακής.
Με την οριακή κοστολόγηση, η αποτίμηση των αποθεμάτων είναι μικρότερης
αξίας, λόγω του ότι δεν συμπεριλαμβάνεται το σταθερό κόστος. Αυτό
σημαίνει την παραποίηση (Ρούτση Ελένη, 2010) της εικόνας της επιχείρησης
ως προς τις ανάγκες της για κεφάλαιο κίνησης.
Ακόμα, η χρησιμοποίηση της οριακής κοστολόγησης δημιουργεί αυταπάτες
και παρανόηση ότι το σταθερό κόστος δεν λαμβάνει μέρος με την διαδικασία
παραγωγής προϊόντων.
Τέλος, η μέθοδος της οριακής κοστολόγησης δεν συμφωνεί (Βενιέρης Γ.,
1986) με τις γενικά παραδεκτές λογιστικές αρχές που χρησιμοποιούνται για
την σύνταξη του ισολογισμού και των αποτελεσμάτων χρήσεως.
Τα μειονεκτήματα της πλήρους κοστολόγησης είναι τα ακόλουθα (Ρούτση Ελένη,
2010):
Το ανά μονάδα κόστος παραγωγής επηρεάζεται από τις αμφιταλαντεύσεις του
όγκου παραγωγής ή πωλήσεων με αποτέλεσμα να έχει αντίκτυπο στα
αποτελέσματα χρήσεως δημιουργώντας με την σειρά του προβλήματα στον
αποτελεσματικό έλεγχο του κόστους παραγωγής.
Η πλήρης κοστολόγηση δεν χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει μια
επιχείρηση την αποδοτικότητα ή την κερδοφορία των κατ’ είδος προϊόντων.

36. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
35
Επίσης, το σύστημα της πλήρους κοστολόγησης δεν ενδείκνυται για τη λήψη
επιχειρηματικών αποφάσεων όσον αφορά την αποδοχή ή την απόρριψη μιας
έκτατης παραγγελίας.
Εδώ, ολοκληρώσαμε και την ανάλυση των μειονεκτημάτων της οριακής και της
πλήρους κοστολόγησης.
Συμπερασματικά, καταλήγουμε πως δεν μπορούμε να κρίνουμε υπέρ της μίας
ή της άλλη μεθόδου κοστολόγησης γιατί και οι δύο αντίστοιχα έχουν τα υπέρ και τα
κατά τους. Αυτό σημαίνει πως ανάλογα με το τι σκοπό έχει η εκάστοτε οικονομική
μονάδα ή τι πληροφορίες θέλει να δείχνει θα χρησιμοποιήσει είτε την οριακή, είτε
την πλήρη.
3.5 Στόχοι της οριακής κοστολόγησης
Καθώς πλησιάζουμε προς το τέλος της σύγκρισης των μεθόδων που μελετάμε,
είναι μέγιστης σημασίας να τονίσουμε τι στόχο έχει η οριακή κοστολόγηση κατά την
εφαρμογή της μέσα σε μια επιχείρηση.
Μια επιχείρηση που χρησιμοποιεί οριακή ή άμεση κοστολόγηση επιδιώκει να
πραγματοποιήσει τους εξής στόχους (Χλιαράς Χρήστος, 2011):
Τον αποτελεσματικό έλεγχο του πραγματικού κόστους χωρίς τις επιδράσεις
των συντελεστών απασχόλησης ή παραγωγής.
Τον προσδιορισμό του κόστους παραγωγής και του κόστους πωληθέντων να
είναι πιο ακριβής, χάρη στην απαλλαγή των σταθερών δαπανών.
Την πιστή εφαρμογή της συντηρητικότητας κατά τον ετήσιο προσδιορισμό
αποτελεσμάτων.

37. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
36
Την διευκόλυνση στη λήψη επιχειρηματικών αποφάσεων όσον αφορά με την
άσκηση τιμολογιακής πολιτικής, όπως για παράδειγμα η αγορά ενός
προϊόντος αντί της παραγωγής αυτού, την αποδοχή ή την απόρριψη μιας
έκτακτης παραγγελίας κ. ά.
Η οριακή κοστολόγηση έχει μια πιο ρεαλιστική εικόνα από την πλήρη
κοστολόγηση. Σε πολλές περιπτώσεις, η οριακή κοστολόγηση λαμβάνει υπόψη
της μόνο το κόστος που σχετίζεται με μία επιχειρηματική απόφαση που θέλει η
επιχείρηση την δεδομένη στιγμή να πάρει. Πιο συγκεκριμένα, αυτό που θέλει να
κατανοήσουμε βαθύτερα είναι πως το σταθερό κόστος είναι ένα κόστος που
προϋπάρχει και θα εξακολουθεί να υπάρχει, και δεδομένο αυτού δεν χρειάζεται να
το λαμβάνουν υπόψη οι άνθρωποι μέσα στην επιχείρηση όταν καλούνται να
πάρουν κάποιες αποφάσεις. Έτσι, χαρακτηρίζεται πως το σταθερό κόστος είναι μη
σχετικό και γι’ αυτό το λόγο καταλογίζεται στην περίοδο που έχει συμβεί.
Η αξία που έχει η οριακή κοστολόγηση μέσα σε μια επιχείρηση, αλλά και
οποιοδήποτε άλλο είδος κοστολόγησης, είναι απόλυτα λογικό να επιδιώκει την
επίτευξη κάποιων στόχων όπως προαναφέραμε, αλλά ταυτόχρονα διαγράφεται η
αξία της μεθόδου κοστολόγησης ή άλλου συστήματος διοίκησης, όταν η πλευρά
της διοίκησης δεν είναι σε θέση να χρησιμοποιήσει την εκάστοτε μέθοδο
αποτελεσματικά και λειτουργικά για την ευζωία της επιχείρησης.
3.6 Πρακτική εφαρμογή πλήρους και οριακής κοστολόγησης
Για να κατανοήσουμε βαθύτερα τα όσα έχουμε θεωρητικά αναφέρει
παραπάνω, θα παραθέσουμε ένα σενάριο μιας εταιρείας, όπου θα αναλυθούν τα
κόστη και οι πωλήσεις, προκειμένου να προσδιορίσουμε το αποτέλεσμα χρήσης
και την τελική αξία. Αξιοσημείωτο είναι ότι θα δούμε τη συμπεριφορά των

38. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
37
αποτελεσμάτων ανά έτος, καθώς επίσης, και το τελικό αποτέλεσμα με τις δυο
μεθόδους στο διάστημα των δυο αυτών ετών.
ΣΧΕΣΗ
ΑΜΕΣΑ ΥΛΙΚΑ 288.000 € (1) (6)
ΑΜΕΣΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 144.000 € (2) (7)
ΜΕΤΑΒΛΗΤΑ ΓΒΕ 144.000 € (3)
ΣΤΑΘΕΡΑ ΓΒΕ 576.000 € (4)
(10)
(13)
(14)
ΔΕΔΟΜΕΝΑ
ΤΙΜΗ ΠΩΛΗΣΗΣ ΑΝΑ
ΜΟΝΑΔΑ
2.016 €
ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΕΞΟΔΑ ΠΩΛΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΓΩΓΗ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΩΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ
ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΕΤΟΥΣ 0 ΜΟΝΑΔΕΣ
ΠΟΥΛΗΘΗΚΑΝ 1200 ΠΡΟΣ 2016 / ΜΟΝΑΔΑ
ΠΑΡΗΧΘΗΣΑΝ 1000 ΜΟΝΑΔΕΣ
2ο ΕΤΟΣ
1ο ΕΤΟΣ
ΠΟΥΛΗΘΗΚΑΝ 800 ΠΡΟΣ 2016 / ΜΟΝΑΔΑ
ΠΑΡΗΧΘΗΣΑΝ 1000 ΜΟΝΑΔΕΣ
(5)
ΤΕΛΙΚΟ ΑΠΟΘΕΜΑ ΠΡΩΤΟΥ ΕΤΟΥΣ 200 ΜΟΝΑΔΕΣ
(8) (11)
(9) (12)
800 2016
800 1152
800 2016
576.000 €
576.000 €
1.152.000 €
921.600 €
1.612.800 €
ΚΑΘΑΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ
ΜΕΙΚΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ
1.612.800 €
ΣΤΑΘΕΡΑ ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ
ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ
ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ (παραγωγης)
0 €
691.200 €
460.800 €
1.152.000 €
ΑΜΕΣΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ
576 €
576800
ΛΥΣΗ
(11) / (6)
ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ
ΚΟΣΤΟΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ
ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΜΟΝΑΔΑ
ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (1)+(2)+(3)+(4)
460.800 €(7) * (12)
115.200 €(10) * (12)230.400 €
1.152 €
1ο ΕΤΟΣ
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΜΕΣΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΛΗΡΟΥΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ
(7) * (9)
(10) * (9)
(8) / (6)
ΠΛΗΡΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ
921.600 €
576.000 €(1)+(2)+(3)
ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ
691.200 €
ΚΑΘΑΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ

39. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
38
Συμπερασματικά, από την κίνηση του πρώτου έτους βγάζουμε τα εξής
συμπεράσματα:
Πρώτον, με την πλήρη κοστολόγηση, τα σταθερά ΓΒΕ επιβαρύνουν το κόστος
του προϊόντος. Και δεύτερον, στην άμεση κοστολόγηση τα σταθερά ΓΒΕ
αποτελούν κόστος για την περίοδο που μετράμε (ετήσια) και βαρύνουν
κατευθείαν το αποτέλεσμα και δεν φορτώνουν το ανά μονάδα προϊόν.
Άρα, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως βλέποντας τα δυο τελικά καθαρά
αποτελέσματα ότι: Στην πλήρη κοστολόγηση, το καθαρό αποτέλεσμα είναι
μεγαλύτερο από την άμεση κοστολόγηση. Αυτό συμβαίνει, γιατί το απόθεμα των
200 μονάδων, που έχει παραμείνει αδιάθετο στην πλήρη κοστολόγηση δεν
εμφανίζεται, γιατί έχουν επιμεριστεί στο ανά μονάδα πωληθέν αγαθό τα σταθερά
ΓΒΕ. Επομένως, στην τρέχουσα περίοδο, ναι μεν το κόστος του αγαθού έχει
επωμιστεί και τα σταθερά ΓΒΕ, αλλά το αδιάθετο προϊόν παρουσιάζεται
ακριβότερο σε σχέση με το αδιάθετο προϊόν στην άμεση κοστολόγηση.
Η διαφορά των 115.200 € μπορεί πολύ εύκολα να δικαιολογηθεί με την εξής
πράξη:
576.000 (4) / 1.000 = 576 €.
Συνεπώς, 576 € * 200 που είναι το απόθεμα μας κάνει την διαφορά που είναι
115.200 €.

40. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
39
Συμπερασματικά και από τα δυο έτη έχουμε τα εξής (www.karagiwrgos.gr):
Στην πλήρη κοστολόγηση, τα σταθερά ΓΒΕ επωμίζονται στην χρήση, στην
οποία πωλούνται, και όχι στη χρήση την οποία παρήχθησαν. Αυτό σημαίνει, ότι
όσο έχω αποθέματα τα σταθερά ΓΒΕ θα μετακυλίωνται από χρήση σε χρήση και
θα ολοκληρώνεται η εικόνα, μόνο εφόσον διατεθούν όλα.
Τα αντίστοιχα αποθέματα, με την άμεση κοστολόγηση, επωμίζονται τα ΓΒΕ
την ίδια περίοδο παραγωγής και γι’ αυτό παρουσιάζονται τον πρώτο χρόνο με
λιγότερο καθαρό αποτέλεσμα σε σχέση με την πλήρη κοστολόγηση.
Γι’ αυτό το δεύτερο έτος, ισοσταθμίζεται το αποτέλεσμα και παρουσιάζεται
συνολικά και για τις δυο χρήσεις. και με τις δυο μεθόδους το ίδιο ακριβώς
αποτέλεσμα.
(8) (11)
(9) (12)
1200 2016
1200 1152
1200 2016
ΚΟΣΤΟΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ (1)+(2)+(3)+(4) 1.152.000 € (1)+(2)+(3) 576.000 €
ΛΥΣΗ
2ο ΕΤΟΣ
ΠΛΗΡΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΑΜΕΣΗ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ
ΚΟΣΤΟΣ ΑΝΑ ΜΟΝΑΔΑ (8) / (13) 1.152 € (11) / (6) 576 €
ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ (14) * (9) 1.382.400 € (14) * (12) 691.200 €
ΚΟΣΤΟΣ ΤΕΛΙΚΟΥ ΑΠΟΘΕΜΑΤΟΣ 0 € 0 €
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΛΗΡΟΥΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ 2.419.200 €
ΚΟΣΤΟΣ ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ 1.382.400 €
ΜΕΙΚΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ 1.036.800 €
ΛΟΙΠΑ ΕΞΟΔΑ 0 €
ΚΑΘΑΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ 1.036.800 €
ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΑΜΕΣΗΣ ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΠΩΛΗΣΕΙΣ 2.419.200 €
ΜΕΤΑΒΛΗΤΟ ΚΟΣΤΟΣ ΚΟΣΤΟΣ
ΠΩΛΗΘΕΝΤΩΝ (παραγωγης)
1200 576 691.200 €
ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑΣ 1.728.000 €
ΣΤΑΘΕΡΑ ΕΞΟΔΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ 576.000 €
ΚΑΘΑΡΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ 1.152.000 €

41. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
40
Δηλαδή. αθροιστικά έχουμε και με τις δυο μεθόδους καθαρό αποτέλεσμα
1.728.000 €.
3.7 Σχολιασμός
Ολοκληρώνοντας το τρίτο κεφάλαιο, η σύγκριση των δύο ειδών
κοστολόγησης, της οριακής και της πλήρους πλησιάζει στο τέλος της. Αρχικά,
συγκρίναμε την οριακή και την πλήρη κοστολόγηση επισημαίνοντας την βασική
διαφορά των δύο. Ύστερα, συνεχίσαμε αναφορικά με τις διαφορές που
συγκαταλέγονται ανάμεσα στα δύο συστήματα κοστολόγησης με σκοπό να
ξεδιαλύνουμε τις μεταξύ τους διαφορές.
Εν συνεχεία, συγκεντρώσαμε και παραθέσαμε από την μία πλευρά τα
πλεονεκτήματα της οριακής και της πλήρους κοστολόγησης, και από την άλλη
πλευρά τα μειονεκτήματα αυτών. Σκοπός μας είναι να αποσαφηνίσουμε τις δύο
έννοιες, να ξεκαθαρίσουμε τις διαφορές τους και συγκεντρώνοντας αναλυτικά τα
θετικά και αρνητικά της οριακής και της πλήρους κοστολόγησης να μπορέσουμε να
καταλήξουμε σε συμπεράσματα, όπως για ποιο λόγο να χρησιμοποιήσει μια
επιχείρηση το σύστημα της πλήρους κοστολόγησης ή αντίθετα, της οριακής, ποια
μέθοδος κοστολόγησης είναι αποτελεσματικότερη, η επιχείρηση τι σκοπούς θέλει να
πετύχει ανάλογα με την οριακή ή την πλήρη κοστολόγηση.
Επισημαίνεται πως δεν μπορούμε να κρίνουμε κατάλληλη τη μία μέθοδο
κοστολόγησης ή την άλλη αντίστοιχα. Και οι δύο έχουν θετικά και αρνητικά στοιχεία
που αναλόγως τα κριτήρια που θέτει η επιχείρηση, τον σκοπό που θέλει αυτή να
επιτύχει ή ακόμα το τι πληροφορίες θέλει η εκάστοτε επιχείρηση να δείξει, θα κρίνει
το ένα ή το άλλο σύστημα κοστολόγησης πιο ικανό και πιο κοντά στα «θέλω» της για
να το εφαρμόσει .

42. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
41
Όλα αυτά που περιγράφονται λεπτομερέστερα παραπάνω έχουν έναν τελικό
στόχο: τη σύνδεση των δύο συστημάτων κοστολόγησης, της οριακής και της πλήρους
με την λήψη αποφάσεων μέσα στην επιχείρηση. Η σύγκριση που μελετήσαμε δεν
έγινε μόνο για να επισημάνουμε τις διαφορές της οριακής και της πλήρους
κοστολόγησης, αλλά και για να καταλήξουμε σε κριτήρια επιλογής μιας λειτουργικής
μονάδας και πώς η εφαρμογή της μιας ή της άλλης μεθόδου επηρεάζει στη λήψη
αποφάσεων.
Εν κατακλείδι, στοχεύουμε να αποσαφηνιστούν τα παραπάνω ερωτήματα σε
πρακτικό επίπεδο μέσω της πραγμάτωσης μίας μελέτης περιπτώσεων βασισμένη σε
διαφορετικά σενάρια κατά την εφαρμογή της άμεσης ή πλήρους κοστολόγησης μέσα
σε μια οικονομική μονάδα.

43. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
42
Πηγή: Πλήρης και άμεση κοστολόγηση, ΜΒΑ – Master in Business Administration
Τμήμα: Οικονομικών Σπουδών, Power Point, Διδάσκων: Δρ. Γεώργιος Δρογαλάς
∞ Ά Ύλες ∞ Ά Ύλες
∞ Άμεση Εργασία ∞ Άμεση Εργασία
∞ Μεταβλητά Γ.Β.Ε. ∞ Μεταβλητά Γ.Β.Ε.
∞ Σταθερά Γ.Β.Ε.
∞ Μεταβλητά Έξοδα Διοίκησης
∞ Μεταβλητά Έξοδα Πωλήσεων
∞ Σταθερά Γ.Β.Ε.
∞ Μεταβλητά Έξοδα Διοίκησης
∞ Σταθερά Έξοδα Διοίκησης ∞ Σταθερά Έξοδα Διοίκησης
∞ Μεταβλητά Έξοδα Πωλήσεων
∞ Σταθερά Έξοδα Πωλήσεων ∞ Σταθερά Έξοδα Πωλήσεων
Καθαρό ΑποτέλεσμαΚαθαρό Αποτέλεσμα
Οριακή κοστολόγηση Πλήρης κοστολόγηση
Πωλήσεις Πωλήσεις
Μεικτό ΑποτέλεσμαΠεριθώριο Συνείσφοράς

44. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
43
Κεφάλαιο 4ο
Επίδραση της κοστολόγησης σε σχέση με τη λήψη
αποφάσεων
4.1 Εισαγωγή
Αναλύοντας, στο προηγούμενο κεφάλαιο, τις δυο μεθόδους κοστολόγησης
πλέον μπορούμε να συμπεράνουμε πόσο διαφορετική εικόνα παρουσιάζουν μεταξύ
τους. Αυτή η προσέγγιση είναι η ειδοποιός διαφορά που μας δείχνει τον τρόπο που
βλέπει μια επιχείρηση την πορεία της. Πιο συγκεκριμένα, είναι κάποιοι παράγοντες
που είτε ξεχωριστά, είτε σε συνεργασία μεταξύ τους αποτελούν οδηγό ή αναγκαστική
επιλογή της επιχείρησης για τον τρόπο που θα ακολουθήσει και θα διαχειριστεί τα
διάφορα θέματα που καλείται να επιλύσει.
Βασικοί παράγοντες για την μέθοδο και την λήψη αποφάσεων είναι:
Καταρχήν, να υπάρχει η δυνατότητα αλλαγών μέσα σε μια επιχείρηση, αλλά
και η θέληση. Μπορεί να υπάρχει η θέληση, αλλά όχι η δυνατότητα. Ισχύει
και το αντίστροφο.
Τι προσέγγιση θέλει πλέον να έχει μια επιχείρηση και τι την εξυπηρετεί και
για ποιο σκοπό. Αν θέλει δηλαδή ανάλυση σε βάθος ή αν θέλει γενικά να
δείχνει την εικόνα της και την συνολική οικονομική πορεία.
Επιπλέον, πέρα τον οικονομικό σχεδιασμό τόσο σε βραχυχρόνιο, όσο και
μακροχρόνιο στόχο, απαιτείται η σωστή μέθοδος, αλλά και η συνεργασία
όλων των τμημάτων. Η σαφής οικονομική εικόνα βοηθάει, έτσι ώστε να
εντοπιστούν όχι μόνο σπατάλες, αλλά και με πιθανό διαφορετικό σχεδιασμό

45. Α. Ε. Ι. Πειραιά Τ.Τ. 2015
44
στην παραγωγική αλυσίδα μπορεί να επιφέρει πολλαπλά κέρδη στην
επιχείρηση.
Η λήψη αποφάσεων καθορίζει τη μέθοδο προσέγγισης, αλλά και η μέθοδος
την λήψη. Μια μέθοδος μπορεί να αναδείξει προβλήματα, αλλά και να τα
κρύψει ή να μην τα κάνει ευδιάκριτα. Είναι μια αλληλεπίδραση και γι’ αυτό
εξαρτάται με τι κριτήρια έχουμε επιλέξει την εκάστοτε μέθοδο κοστολόγησης
αναλόγως το τι θέλει να καταφέρει να αναδείξει η επιχείρηση.
Επιπλέον, οι εξωγενείς παράγοντες ή η ραγδαία ανάπτυξη μιας επιχείρησης
μπορούν να την αναγκάσουν να αλλάξει την μέθοδο κοστολόγησης για τον
καλύτερο έλεγχο και την αποτελεσματικότερη απόδοση των οικονομικών της
στοιχείων.
Επομένως, ο τρόπος που ελέγχουμε το κόστος σε μια επιχείρηση είναι από
τους πιο σημαντικούς στη λήψη αποφάσεων, γιατί όχι μόνο θα φέρει μείωση
κόστους, αλλά θα μπορέσει να επιφέρει και σημαντική ανάπτυξη στην
παραγωγή. Αυτό επιτυγχάνεται καθώς θα μπορέσει η εν λόγω επιχείρηση να
συγκεντρώσει τα σταθερά βιομηχανικά έξοδα και τα έξοδα διοικητικής
λειτουργίας, και στη συνέχεια θα τα ελέγξει, τόσο μέσα στην τιμή του
πωληθέντος αγαθού, όσο και θα δείξει το μέγεθος που επιβαρύνουν την
επιχείρηση.
Για την λήψη αποφάσεων ακολουθούνται κάποια βήματα – στάδια που είναι
απαραίτητα για το καλύτερο αποτέλεσμα και την επίτευξη στόχων. Αυτά είναι τα
κάτωθι: