1. Arte e Deporte
Na Grecia Antiga, a Arte e o Deporte
encontrábanse unidos de forma natural, polo que nos
Xogos Olímpicos músicos e poetas cantábanlle e eloxiaban
ós atletas nas súas composicións. Desta maneira creouse
o Discóbolo de Mirón, que data do ano 455a.C. (aprox.),
sendo unha das obras mestras da escultura contendo toda
unha lección de anatomía deportiva: o corpo dun atleta
no momento de máxima tensión; a torsión vigorosa,
porén harmoniosa do corpo botado cara adiante para
producir co balance o posterior impulso co que lanzar o
disco; e un rostro que reflexa concentración (non se
conserva a orixinal estatua de bronce, mais si varias copias
romanas en mármore).
Durante a Idade Media e Moderna,
esqueceuse esta relación entre a disciplina
artística e a deportiva, mais exercicios ligados
a actividade bélica e a caza foron obxecto de
representación.
Na idade Contemporánea, como na
Antiga Grecia, esta vinculación deporte - arte
volve estar presente: líricas, esculturas, obras
arquitectónicas, pinturas… marcan a
recuperación desta simbiose entre estes
conceptos que aparentan estar tan afastados. Escritores prerrománticos fixeron exercicio físico
para levar unha vida máis saudable e estar en mellor forma. Coa aparición, do poeta romántico,
sedutor e elegante, que coidará a súa forma física coa práctica deportiva para seducir tamén coa
boa presenza, xorden deportes coma o tenis, o polo, o críquet, o golf…
Na actualidade, Arte e Deporte van
unidas en moitas manifestacións coma os concursos
fotográficos sobre deportes, os museos dedicados ó
deporte e a celebración de Bienais sobre Arte,
destacando a Bienal Internacional de Deporte e Arte
que achega a pintores ó mundo do deporte. Hoxe por
hoxe, a arquitectura e a publicidade, completamente
artísticas, tamén tocan escenarios deportivos
facendo dun estadio toda unha obra mestra.
Na pintura contemporánea o deporte é un tema
privilexiado.
2. Todos os deportes en si son un
espectáculo artístico no que o ser humano
crea co seu corpo toda unha obra a través
da técnica, a precisión, a exactitude e o
talento. Porén existen disciplinas que
tenden a identificarse máis a miúdo coa
expresión artística, xa sexa porque
integren danza e música, porque cada
movemento se fai de forma artística
(figuras que de seren xeadas poderían
quedar plasmadas nun lenzo) ou porque o
corpo das persoas xunto coa súa
execución rebosan equilibrio, destreza e
nelas ten unha gran importancia a presentación e a actitude do corpo. Son considerados deportes
moi artísticos, entre outros, a ximnasia rítmica, a natación sincronizada, o patinaxe artístico, a
esgrima, o tiro con arco, a equitación, os saltos…
Danza como deporte
A danza é unha disciplina de exercicio físico que
moldea os músculos de quen a practica; pero ademais
desta práctica física, adxunta un elemento esencial que a
define: a arte, a beleza que se busca coas formas e
movementos do corpo e o sentimento que se transmite.
Exceptuando isto, a danza é moi similar a calquera
deporte. Existe unha metodoloxía para sistematizar un bo
adestramento que calquera deportista ou bailarín segue a
diario: o primeiro é o quentamento, logo tanto bailarín
coma deportista, realizan unha serie de exercicios e táboas
3. de repeticións para traballar a técnica; a continuación desenvólvese todo o potencial mediante a
práctica do deporte ou a realización de coreografías. Ó rematar, ambos realizan estiramentos para
evitar lesións nas articulacións e nos músculos. Outra similitude entre a danza e calquera deporte
é que habitúa haber un mestre ou adestrador que dirixe os movementos e adestra o corpo, a quen
se lle debe o máximo respecto, polo que son obedecidos e tomas como líderes do corpo de baile e
do equipo, respectivamente.
A danza deportiva é un tipo de baile no que se respectan unhas direccións e se seguen
unhas normas establecidas e escritas, bailándose en todo o mundo da mesma forma. Nesta
modalidade só están incluídos dez bailes cunha técnica froito dunha longa tradición internacional
e comportada dun elevado grao de exercicio físico na que é moi importante o compoñente
artístico. En moitos países a danza deportiva está oficialmente recoñecida coma un deporte e
existen diversos organismos que regulan a súa práctica tanto no campo afeccionado coma no
profesional (Federación Internacional de Baile Deportivo, Consello Mundial de Baile e Baile
Deportivo…)
Esta modalidade foi recoñecida coma
deporte olímpico polo Comité Olímpico
Internacional no ano 1997, mais a Federación
Internacional de Baile Deportivo está
traballando para que sexa incluída no programa
olímpico.
A danza, ó igual que calquera práctica
que leve consigo unha actividade física
periódica, é un hábito enriquecedor e que fai a
nosa vida máis saudable.
4. Saúde e exercicio físico
O exercicio físico ten multitude de beneficios
para a nosa saúde. A continuación enuméranse algúns
dos beneficios físicos que nos aporta a actividade
física:
Diminúe a frecuencia cardíaca en repouso e,
cando se fai un esforzo, aumenta a cantidade
de sangue que expulsa o corazón en cada
latido, aforrando enerxía.
Estimula a circulación dentro do miocardio.
Contribúe a redución da presión arterial.
Aumenta a circulación nos músculos.
Diminúe a formación de coágulos, previndo
infartos e tromboses cerebrais.
Mellora o funcionamento venoso previndo as
varices.
Aumenta a capacidade de aproveitamento do
osíxeno.
Aumenta a actividade das encimas
musculares.
Colabora na diminución do colesterol.
Mellora a tolerancia á glicosa.
Incrementa a secreción de diferentes hormonas.
Colabora no mantemento dunha vida sexual plena.
Mellora a resposta inmunolóxica.
Fortalece e mellora o sistema locomotor (músculo - esquelético).
Diminúe problemas gástricos e o risco de padecer cáncer de colon.
Axuda a deixar de fumar.
Aumenta a sensación de benestar e diminúe o estrés grazas as endorfinas diminuíndo a
agresividade, ira, ansiedade, angustia e depresión.
Diminúe a sensación de fatiga.
Aumenta a elasticidade muscular e articular.
Incrementa a forza e a resistencia muscular.
Prevén a osteoporose e o deterioro muscular.
Mellora o sono.
Mellora o funcionamento mental
…
5. Estímase que entre un 9 e un 16% das mortes dos países desenvolvidos poden ser
atribuídas a estilos de vida sedentarios. No V Congreso da Sociedade Española de Nutrición
Comunitaria destacouse a importancia da realización de actividades deportivas para o desenrolo
físico, psíquico e social.
A mellora que o exercicio físico produce no noso estado mental, estimulando a memoria,
autonomía, rapidez e estabilizando a personalidade é, polo de agora, algo certamente
descoñecido. Mens sana in corpore sano recoñece a evidente conexión entre a saúde física e
mental, mais a gran variedade de efectos que o exercicio físico produce no noso cerebro é algo
que comezamos a coñecer. Ó parecer o exercicio físico activa unha serie de procesos encargados
de manter e protexer as células nerviosa, unha especie de sistema de neuroprotección fisiolóxica
que, entre outras, mantén a capacidade intelectual a medida que se envellece e protexe ante
enfermidades neurodexenerativas. Segundo isto a vida sedentaria non só aumenta o risco de
padecer obesidade, hipertensión e diabetes, senón que tamén é un factor de risco para
enfermidades neurodexenerativas.
Polo de agora, a influencia do exercicio físico sobre a nosa saúde física e mental, explícase
dicindo que o noso corpo está deseñado para manter unha actividade física constante e, mentres
os nosos hábitos cambiaron drasticamente en pouco menos dun século, a nosa fisioloxía segue
sendo a mesma. O ser humano precisa actividade física para manter as súas funcións básicas,
manter a saúde das nosas neuronas. Para mover o corpo mentres se realiza exercicio físico require
unha activación cerebral xeral que coordine os músculos, a respiracións, os latexos… A capacidade
funcional das nosas neuronas depende do uso que fagamos delas.
Como conclusión podemos dicir que realizar exercicio físico moderado é beneficioso para
manter o cerebro san e evitar enfermidades neurodexenerativas, xa que o exercicio aumenta o
rego sanguíneo (tamén no cerebro) e optimiza a eficacia das neuronas coas relacións que
establecen entre elas.
González Seara, Irene