SlideShare a Scribd company logo
Hernieuwbare Energieproductie en (rest)warmtegebruik in de industrie. Met quickscans de mogelijkheden snel in kaart brengen. 
Lex Bosselaar 
Alfred van Kessel 
8 oktober 2014
Gemeenschappelijke uitdaging 
•Doelstelling Nederland: 14% hernieuwbare energie in 2020, 16% in 2023 
•Energieakkoord 2013 
•Handtekening van VNO – NCW die de Industrie hierin vertegenwoordigt 
2
Ondersteuning industrie 
•Financiële ondersteuning 
•Fiscale regelingen: MIA/VAMIL, EIA 
•Subsidies: SDE+ 
•Green Deals; maatwerk 
•Bieden van praktische ondersteuning: 
•kennis, hulpmiddelen 
3
Kiezen voor duurzame energie; motieven 
•Verminderen gevoeligheid voor de energieprijs 
•Imago bij de klant en aandeelhouder (marketing) 
•Waarde toekennen aan “afval”/ reststromen. 
4
Proces en ondersteuning RVO.nl 
5 
Bedrijfs- 
situatie 
DE technieken 
Kansrijke DE opties 
Detail onderzoek 
Realisatie 
Visie 
-SDE + -EIA -Procesondersteuning 
-Factsheets per techniek 
-Website 
-Quickscan 
MJA- resultaten
Toelichting op de factsheets 
Factsheet Warmte Koude Opslag 
Factsheet Wind Op Land 
Factsheet Zonneboiler 
Factsheet Zonnestroom 
Factsheet Bio vergisting 
Factsheet Bio verbranding 
Factsheet Bio vergassing 
Factsheet Geothermie 
6
Voorbeeld: Biomassaverbranding 
• Voor elektriciteit en of warmte 
• Bioketel €290,- per kW meerinvestering 
• Tvt: ca. 5 jaar 
• Bio-wkk €1200,- per kWth 
• Tvt: ca. 3 jaar 
• SDE+ en EIA mogelijk 
• Vergt extra ruimte 
• Prijs biomassa is onzeker 
• Voorbeelden 
• DE in Joure 
• Houtindustrie Schijndel (WKK) 
7
Quickscan duurzame energie voor de industrie 
•Quickscan: snelle globale beoordeling van mogelijk geschikte duurzame-energie-opties 
•Is geen vervanging voor een haalbaarheidsstudie 
•Biedt afweging met verschillende DE-opties 
8
Toelichting op de Quickscan 
Drie vragenronden: 
1: algemeen over het energiegebruik 
-Tussenresultaat (temperatuur / schaalgrootte) 
2: Bedrijfsstrategie en visie 
3: Verdiepingsvragen 
-Eindresultaat: rangschikking van technieken, TvT, besparingen. 
Daarna mogelijkheid om te optimaliseren 
9
Resultaat Quickscan 
10 
TechniekenInvesteringenTerugverdientijdRisicoDuurin DEIncl. subsidieExcl. subsidieproject[k€][jr][jr] Biomassa WKK (verbranden)0Niet bepaaldNiet bepaaldlaaggemiddeldBiomassa ketel (verbranden)6.0309Niet terugverdiendlaaggemiddeldBiomassa vergisten (ketel)11.31613Niet terugverdiendmiddelgemiddeldBiomassa vergisten (WKK)24.62826middelgemiddeldGeothermie0Niet bepaaldNiet bepaaldhooglangWindenergie op land (midsize)38.57146middellangWindenergie op land (groot)28.63634middellangWKO0Niet bepaaldNiet bepaaldlaaggemiddeldZonnestroom (PV)75.441611laagkortZonnewarmte (boiler)0Niet bepaaldNiet bepaaldlaagkort
CO2-besparingen 
CO2 besparingen ten opzichte van uw ingegeven situatie 
Technieken 
Vermeden CO2 
Direct 
Indirect 
Totaal 
[ton/j] 
% 
[ton/j] 
% 
[ton/j] 
% 
Biomassa WKK (verbranden) 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
Biomassa ketel (verbranden) 
13.552 
100% 
4.235 
14% 
17.787 
41% 
Biomassa vergisten (ketel) 
13.552 
100% 
4.235 
14% 
17.787 
41% 
Biomassa vergisten (WKK) 
13.552 
100% 
42.359 
144% 
55.911 
130% 
Geothermie 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
Windenergie op land (midsize) 
0 
0% 
25.229 
86% 
25.229 
59% 
Windenergie op land (groot) 
0 
0% 
25.229 
86% 
25.229 
59% 
WKO 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
Zonnestroom (PV) 
0 
0% 
25.229 
86% 
25.229 
59% 
Zonnewarmte (boiler) 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
11
Besparingen (op fossiele energie) 
Besparingen energie ten opzichte van uw ingegeven situatie - Voorbeeld brouwerij 
Technieken 
In potentie bespaarde energie 
Gas 
Elektriciteit 
Stoom 
[m3/j] 
% 
[kWh/j] 
% 
[GJ/j] 
% 
Biomassa WKK (verbranden) 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
Biomassa ketel (verbranden) 
7.551.589 
100% 
0 
0% 
134.460 
100% 
Biomassa vergisten (ketel) 
7.551.589 
100% 
0 
0% 
134.460 
100% 
Biomassa vergisten (WKK) 
7.551.589 
100% 
68.000.000 
151% 
134.460 
100% 
Geothermie 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
Windenergie op land (midsize) 
0 
0% 
45.000.000 
100% 
0 
0% 
Windenergie op land (groot) 
0 
0% 
45.000.000 
100% 
0 
0% 
WKO 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
Zonnestroom (PV) 
0 
0% 
45.000.000 
100% 
0 
0% 
Zonnewarmte (boiler) 
0 
0% 
0 
0% 
0 
0% 
12
Quickscan duurzame energie voor de industrie 
Vragen? 
13
Stoomtool 
•Rekenmodel voor stoomnet 
•Berekening van net 
•Indicatie van de kosten 
•Beschikbaar op: http://www.rvo.nl/stoom-tool-new 
14
Maching Tool WarmteAtlas 
•Restwarmtebenutting: belangrijk onderdeel Energieakkoord 
•Warmtevisie 
•Samenhangmet WarmteAtlas 
•Opvolger verkenning restwarmte 
•www.expertisecentrumwarmte.nl 
15
16 
www.warmteatlas.nl
Matching Tool WarmteAtlas 
•Geeft aanbieder en afnemer van warmte inzicht in de mogelijkheden 
•Wat biedt de Maching Tool? 
•Invoeren kenmerken van warmteaanbod of –vraag 
•Nu in de testfase 
•Resultaten Algemene kenmerken van de restwarmte- uitwisseling Benodigde investeringen Investering en kosten van een alternatief voor restwarmte De risico’s Beschrijving van mogelijke toepassingen 
17
18
Dank voor uw aandacht Vragen? 
19 
Meer info: http://www.rvo.nl/onderwerpen/tools/starten-met- duurzaam-ondernemen/duurzame-productie-en-energie/duurzame- energie-0 
Contact: Lex Bosselaar, Lex.Bosselaar@rvo.nl 088-6022495 
Alfred van Kessel alfred.vankessel@rvo.nl 088-6027887

More Related Content

What's hot

Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Dutch Power
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas LimburgWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Els Brouwers
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Els Brouwers
 
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatieGroenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
Netherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Klimaatverbond Nederland
 
Bernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens NederlandBernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens Nederland
Dutch Power
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han Vandevyvere
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han VandevyvereWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han Vandevyvere
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han Vandevyvere
Els Brouwers
 
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster IndustrieEnergietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
Dutch Power
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo Energieneutraal
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo EnergieneutraalWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo Energieneutraal
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo Energieneutraal
Els Brouwers
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheer
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheerWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheer
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheer
Els Brouwers
 
Themadag 17 september - Samenspel
Themadag 17 september - SamenspelThemadag 17 september - Samenspel
Themadag 17 september - Samenspel
Dutch Power
 
Synenergy
SynenergySynenergy
Synenergy
Hilco Witteveen
 
2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...
2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...
2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...
Carmen Oude Wesselink
 
Zonder energieopslag geen energietransitie
Zonder energieopslag geen energietransitieZonder energieopslag geen energietransitie
Zonder energieopslag geen energietransitie
Netherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland
2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland
2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland
Klimaatverbond Nederland
 
Opening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkensOpening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkensLTO_Commerce
 
Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'
Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'
Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'
Klimaatverbond Nederland
 
2 energie besparen slimme lichtregeling2
2 energie besparen slimme lichtregeling22 energie besparen slimme lichtregeling2
2 energie besparen slimme lichtregeling2Lighting Controls BV
 
Strategisch energiemanagement in de praktijk
Strategisch energiemanagement in de praktijkStrategisch energiemanagement in de praktijk
Strategisch energiemanagement in de praktijk
Lode Denecker
 
Webinar energiesubsidies voor ondernemers
Webinar energiesubsidies voor ondernemersWebinar energiesubsidies voor ondernemers
Webinar energiesubsidies voor ondernemers
www.klimaatplein.com
 

What's hot (20)

Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
Hoe pakt industrie de energietransitie aan?
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas LimburgWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Collectieve energie op onbenutte daken in ...
 
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatieGroenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
Groenregeling na update ubouw nieuwbouw en renovatie
 
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
Energietransitie Gelderland, presentatie tijdens masterclass 26 juni 2014
 
Bernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens NederlandBernard Fortuyn - Siemens Nederland
Bernard Fortuyn - Siemens Nederland
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han Vandevyvere
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han VandevyvereWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han Vandevyvere
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Inleiding Han Vandevyvere
 
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster IndustrieEnergietransitie, impact op de Cluster Industrie
Energietransitie, impact op de Cluster Industrie
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo Energieneutraal
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo EnergieneutraalWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo Energieneutraal
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Eeklo Energieneutraal
 
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheer
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheerWerelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheer
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Uitdagingen voor het netbeheer
 
Themadag 17 september - Samenspel
Themadag 17 september - SamenspelThemadag 17 september - Samenspel
Themadag 17 september - Samenspel
 
Synenergy
SynenergySynenergy
Synenergy
 
2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...
2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...
2018 01-11 Twence: Transitie naar Euregionaal producent duurzame energie en g...
 
Zonder energieopslag geen energietransitie
Zonder energieopslag geen energietransitieZonder energieopslag geen energietransitie
Zonder energieopslag geen energietransitie
 
2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland
2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland
2014 windvisie voor masterclasses wethouders Provincie Gelderland
 
Opening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkensOpening en presentatie peter erkens
Opening en presentatie peter erkens
 
Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'
Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'
Energietransitie Gelderland 'Werk met eigen energie'
 
2 energie besparen slimme lichtregeling2
2 energie besparen slimme lichtregeling22 energie besparen slimme lichtregeling2
2 energie besparen slimme lichtregeling2
 
Strategisch energiemanagement in de praktijk
Strategisch energiemanagement in de praktijkStrategisch energiemanagement in de praktijk
Strategisch energiemanagement in de praktijk
 
Webinar energiesubsidies voor ondernemers
Webinar energiesubsidies voor ondernemersWebinar energiesubsidies voor ondernemers
Webinar energiesubsidies voor ondernemers
 

Similar to Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: hernieuwbare energieproductie en (rest)warmtegebruik in de industrie (2014)

WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015
WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015
WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015
WDP
 
Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016
Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016
Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016
www.klimaatplein.com
 
Workshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEF
Workshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEFWorkshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEF
Workshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEF
Dutch Power
 
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010bergk101
 
Infoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijven
Infoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijvenInfoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijven
Infoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijven
Howest_ENM
 
Gijs Linthorst - Linthorst Installatietechniek
Gijs Linthorst - Linthorst InstallatietechniekGijs Linthorst - Linthorst Installatietechniek
Gijs Linthorst - Linthorst InstallatietechniekPleisureworld1
 
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Warmtepompen
 
2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx
2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx
2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx
Tanja Nolten
 
Basispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIES
Basispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIESBasispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIES
Basispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIES
janwillemvandegroep
 
Investeren In Besparen Loont
Investeren In Besparen LoontInvesteren In Besparen Loont
Investeren In Besparen Loont
Netherlands Enterprise Agency (RVO.nl)
 
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energieHoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Energie Nodus
 
Studieavond - Lokale energie opslag voor bedrijven
Studieavond - Lokale energie opslag voor bedrijvenStudieavond - Lokale energie opslag voor bedrijven
Studieavond - Lokale energie opslag voor bedrijven
Howest_ENM
 
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
GreenFacts
 
Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)
Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)
Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)
duurzame verhalen
 
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel   hernieuwbare energie in uw ondernemingUnizo brussel   hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneming
lard Vanobbergen
 
Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"
Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"
Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"
Stork
 
2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)
2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)
2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)
Patrick VanSchijndel
 
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)ketenDutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Krispijn Beek
 

Similar to Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: hernieuwbare energieproductie en (rest)warmtegebruik in de industrie (2014) (20)

WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015
WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015
WDP - Smart Energy Tool - Efficient Energy Event 2015
 
Voka energei
Voka energeiVoka energei
Voka energei
 
Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016
Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016
Energiemonitoring van beek klimaatplein event 2016
 
Workshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEF
Workshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEFWorkshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEF
Workshop 3 - Gijs Verhoeven TUE - Daniel Bakker KWR Water - Jan Pellis TROEF
 
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010Presentatie Energie Uraad   15 Juni 2010
Presentatie Energie Uraad 15 Juni 2010
 
Infoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijven
Infoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijvenInfoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijven
Infoavond Howest - Voka - ABB - Batterijopslag voor bedrijven
 
Gijs Linthorst - Linthorst Installatietechniek
Gijs Linthorst - Linthorst InstallatietechniekGijs Linthorst - Linthorst Installatietechniek
Gijs Linthorst - Linthorst Installatietechniek
 
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
Nederlands Warmtepomp Congres 2016 - 1.1 Peter Wagener - Markt in cijfers, ka...
 
2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx
2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx
2024 SMARTCirculair Beoordelingscriteria.pptx
 
Basispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIES
Basispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIESBasispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIES
Basispresentatie EnergieSprong_OPGAVE_CREATIEVECOALITIES
 
Investeren in besparen loont
Investeren in besparen loontInvesteren in besparen loont
Investeren in besparen loont
 
Investeren In Besparen Loont
Investeren In Besparen LoontInvesteren In Besparen Loont
Investeren In Besparen Loont
 
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energieHoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
Hoe elk bedrijf winst kan boeken op energie
 
Studieavond - Lokale energie opslag voor bedrijven
Studieavond - Lokale energie opslag voor bedrijvenStudieavond - Lokale energie opslag voor bedrijven
Studieavond - Lokale energie opslag voor bedrijven
 
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
Energietechnologieën Scenario’s tot 2050
 
Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)
Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)
Zelfvoorzienend huis via Modulair Woning Energie Systeem (MWES)
 
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel   hernieuwbare energie in uw ondernemingUnizo brussel   hernieuwbare energie in uw onderneming
Unizo brussel hernieuwbare energie in uw onderneming
 
Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"
Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"
Stork Webinar: "Klaar voor waterstof?!"
 
2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)
2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)
2007 energy facts and figures in the Netherlands (In Dutch)
 
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)ketenDutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
Dutch Green Building Week Duurzaamheid in de (inkoop)keten
 

More from Renatuurlijk

Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...
Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...
Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...
Renatuurlijk
 
Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...
Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...
Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...
Renatuurlijk
 
Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...
Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...
Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...Renatuurlijk
 
Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...
Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...
Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...
Renatuurlijk
 
Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)
Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)
Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)
Renatuurlijk
 
Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu...
 Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu... Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu...
Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu...
Renatuurlijk
 
Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2...
 Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2... Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2...
Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2...
Renatuurlijk
 
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Renatuurlijk
 
PassiefBouwen Event 2014: het programma
PassiefBouwen Event 2014: het programmaPassiefBouwen Event 2014: het programma
PassiefBouwen Event 2014: het programma
Renatuurlijk
 

More from Renatuurlijk (9)

Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...
Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...
Het reduceren van het energieverbruik binnen Neopost Technologies (Industrial...
 
Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...
Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...
Wilfried van Sark (Utrecht University) Citizen Science - het succes van de Te...
 
Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...
Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...
Wilfried van Sark, Utrecht University: No data, no performance - the importan...
 
Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...
Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...
Leo Janssen (manager afdeling Technisch Project Advies Vaillant Group): Duurz...
 
Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)
Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)
Power Window: a clean electricity producing tinted window (2014)
 
Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu...
 Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu... Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu...
Xander van Mechelen (Groen Gas Nederland): Gasontwikkelingen Nederland en Eu...
 
Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2...
 Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2... Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2...
Energy Circle: Gasvoorziening en prijzen in Europa, en gas uit het oosten (2...
 
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
Jeroen de Joode: Rol van gas in het Nederlandse energiesysteem (2014)
 
PassiefBouwen Event 2014: het programma
PassiefBouwen Event 2014: het programmaPassiefBouwen Event 2014: het programma
PassiefBouwen Event 2014: het programma
 

Rijksdienst voor Ondernemend Nederland: hernieuwbare energieproductie en (rest)warmtegebruik in de industrie (2014)

  • 1. Hernieuwbare Energieproductie en (rest)warmtegebruik in de industrie. Met quickscans de mogelijkheden snel in kaart brengen. Lex Bosselaar Alfred van Kessel 8 oktober 2014
  • 2. Gemeenschappelijke uitdaging •Doelstelling Nederland: 14% hernieuwbare energie in 2020, 16% in 2023 •Energieakkoord 2013 •Handtekening van VNO – NCW die de Industrie hierin vertegenwoordigt 2
  • 3. Ondersteuning industrie •Financiële ondersteuning •Fiscale regelingen: MIA/VAMIL, EIA •Subsidies: SDE+ •Green Deals; maatwerk •Bieden van praktische ondersteuning: •kennis, hulpmiddelen 3
  • 4. Kiezen voor duurzame energie; motieven •Verminderen gevoeligheid voor de energieprijs •Imago bij de klant en aandeelhouder (marketing) •Waarde toekennen aan “afval”/ reststromen. 4
  • 5. Proces en ondersteuning RVO.nl 5 Bedrijfs- situatie DE technieken Kansrijke DE opties Detail onderzoek Realisatie Visie -SDE + -EIA -Procesondersteuning -Factsheets per techniek -Website -Quickscan MJA- resultaten
  • 6. Toelichting op de factsheets Factsheet Warmte Koude Opslag Factsheet Wind Op Land Factsheet Zonneboiler Factsheet Zonnestroom Factsheet Bio vergisting Factsheet Bio verbranding Factsheet Bio vergassing Factsheet Geothermie 6
  • 7. Voorbeeld: Biomassaverbranding • Voor elektriciteit en of warmte • Bioketel €290,- per kW meerinvestering • Tvt: ca. 5 jaar • Bio-wkk €1200,- per kWth • Tvt: ca. 3 jaar • SDE+ en EIA mogelijk • Vergt extra ruimte • Prijs biomassa is onzeker • Voorbeelden • DE in Joure • Houtindustrie Schijndel (WKK) 7
  • 8. Quickscan duurzame energie voor de industrie •Quickscan: snelle globale beoordeling van mogelijk geschikte duurzame-energie-opties •Is geen vervanging voor een haalbaarheidsstudie •Biedt afweging met verschillende DE-opties 8
  • 9. Toelichting op de Quickscan Drie vragenronden: 1: algemeen over het energiegebruik -Tussenresultaat (temperatuur / schaalgrootte) 2: Bedrijfsstrategie en visie 3: Verdiepingsvragen -Eindresultaat: rangschikking van technieken, TvT, besparingen. Daarna mogelijkheid om te optimaliseren 9
  • 10. Resultaat Quickscan 10 TechniekenInvesteringenTerugverdientijdRisicoDuurin DEIncl. subsidieExcl. subsidieproject[k€][jr][jr] Biomassa WKK (verbranden)0Niet bepaaldNiet bepaaldlaaggemiddeldBiomassa ketel (verbranden)6.0309Niet terugverdiendlaaggemiddeldBiomassa vergisten (ketel)11.31613Niet terugverdiendmiddelgemiddeldBiomassa vergisten (WKK)24.62826middelgemiddeldGeothermie0Niet bepaaldNiet bepaaldhooglangWindenergie op land (midsize)38.57146middellangWindenergie op land (groot)28.63634middellangWKO0Niet bepaaldNiet bepaaldlaaggemiddeldZonnestroom (PV)75.441611laagkortZonnewarmte (boiler)0Niet bepaaldNiet bepaaldlaagkort
  • 11. CO2-besparingen CO2 besparingen ten opzichte van uw ingegeven situatie Technieken Vermeden CO2 Direct Indirect Totaal [ton/j] % [ton/j] % [ton/j] % Biomassa WKK (verbranden) 0 0% 0 0% 0 0% Biomassa ketel (verbranden) 13.552 100% 4.235 14% 17.787 41% Biomassa vergisten (ketel) 13.552 100% 4.235 14% 17.787 41% Biomassa vergisten (WKK) 13.552 100% 42.359 144% 55.911 130% Geothermie 0 0% 0 0% 0 0% Windenergie op land (midsize) 0 0% 25.229 86% 25.229 59% Windenergie op land (groot) 0 0% 25.229 86% 25.229 59% WKO 0 0% 0 0% 0 0% Zonnestroom (PV) 0 0% 25.229 86% 25.229 59% Zonnewarmte (boiler) 0 0% 0 0% 0 0% 11
  • 12. Besparingen (op fossiele energie) Besparingen energie ten opzichte van uw ingegeven situatie - Voorbeeld brouwerij Technieken In potentie bespaarde energie Gas Elektriciteit Stoom [m3/j] % [kWh/j] % [GJ/j] % Biomassa WKK (verbranden) 0 0% 0 0% 0 0% Biomassa ketel (verbranden) 7.551.589 100% 0 0% 134.460 100% Biomassa vergisten (ketel) 7.551.589 100% 0 0% 134.460 100% Biomassa vergisten (WKK) 7.551.589 100% 68.000.000 151% 134.460 100% Geothermie 0 0% 0 0% 0 0% Windenergie op land (midsize) 0 0% 45.000.000 100% 0 0% Windenergie op land (groot) 0 0% 45.000.000 100% 0 0% WKO 0 0% 0 0% 0 0% Zonnestroom (PV) 0 0% 45.000.000 100% 0 0% Zonnewarmte (boiler) 0 0% 0 0% 0 0% 12
  • 13. Quickscan duurzame energie voor de industrie Vragen? 13
  • 14. Stoomtool •Rekenmodel voor stoomnet •Berekening van net •Indicatie van de kosten •Beschikbaar op: http://www.rvo.nl/stoom-tool-new 14
  • 15. Maching Tool WarmteAtlas •Restwarmtebenutting: belangrijk onderdeel Energieakkoord •Warmtevisie •Samenhangmet WarmteAtlas •Opvolger verkenning restwarmte •www.expertisecentrumwarmte.nl 15
  • 17. Matching Tool WarmteAtlas •Geeft aanbieder en afnemer van warmte inzicht in de mogelijkheden •Wat biedt de Maching Tool? •Invoeren kenmerken van warmteaanbod of –vraag •Nu in de testfase •Resultaten Algemene kenmerken van de restwarmte- uitwisseling Benodigde investeringen Investering en kosten van een alternatief voor restwarmte De risico’s Beschrijving van mogelijke toepassingen 17
  • 18. 18
  • 19. Dank voor uw aandacht Vragen? 19 Meer info: http://www.rvo.nl/onderwerpen/tools/starten-met- duurzaam-ondernemen/duurzame-productie-en-energie/duurzame- energie-0 Contact: Lex Bosselaar, Lex.Bosselaar@rvo.nl 088-6022495 Alfred van Kessel alfred.vankessel@rvo.nl 088-6027887