1. 4
De
kracht
van
het
verhaal
De
invloed
van
het
organisatieverhaal
op
de
veranderbereidheid
van
medewerkers.

2. 5
De
kracht
van
het
verhaal
De
invloed
het
organisatieverhaal
op
de
veranderbereidheid
van
medewerkers
Opdrachtgever:
Feenstra
B.V.
Steenstraat
1
8211
AG
Lelystad
Onderwijsinstelling:
Campus
Universiteit
Twente
Drienerlolaan
5
Bastille
–
Gebouw
48
7522
NB
ENSCHEDE
Opleiding:
Sustainable
Executive
Master
of
Business
Administration
(EMBA)
Begeleiders
TSM:
dr.
M.
(Monique)
van
der
Hulst
dr.ir.
M.
(Marc)
Peeters
Begeleider
Feenstra
B.V.:
ir.
L.
(Luuc)
van
Breda
RC
Student:
B.
(Bert)
Hendriks
Datum:
2
juni
2014

3. 6
Samenvatting
Organisaties
veranderen
onder
andere
doordat
de
omgeving
waarin
zij
zich
begeven
verandert.
Voor
Feenstra
hebben
de
bezuinigen
van
corporaties
grote
impact
op
het
bedrijf
en
zorgen
voor
nieuwe
dynamiek1
.
Om
continuïteit
voor
Feenstra
te
waarborgen,
zal
zij
moeten
meebewegen
in
deze
nieuwe
dynamiek.
Iets
wat
overigens
voor
alle
bedrijven
van
belang
is,
willen
zij
overleven.
Dat
heeft
tot
gevolg
dat
de
werkomgeving
van
medewerkers
kan
veranderen,
wat
uiteindelijk
consequenties
kan
hebben
voor
de
medewerker
in
zijn
werkomgeving.
Een
aankondiging
van
een
dergelijke
verandering
start
vaak
met
een
boodschap,
gesprek,
nieuwsbrief,
of
verhaal
over
de
komende
verandering
en
wordt
vaak
gepresenteerd
door
de
leider
van
een
organisatie.
Het
uiteindelijke
doel
dat
leiders
met
het
aankondigen
van
het
verhaal
beogen,
is
de
medewerkers
te
informeren
over
de
betekenis
van
die
verandering
en
met
de
verwachting
dat
zij
de
leider
in
die
nieuwe
toekomst
gaan
volgen.
De
boodschap,
een
organisatieverhaal,
is
dus
een
belangrijk
startmoment
van
de
beoogde
verandering.
Dit
rapport
is
een
onderzoek
naar
organisatieverhalen
en
specifiek
naar
de
kenmerken
van
organisatieverhalen
die
de
veranderbereidheid
van
medewerkers
positief
beïnvloeden.
Het
onderzoek
is
gebaseerd
op
een
literatuurstudie
en
een
praktijkonderzoek
binnen
de
Feenstra-­‐
organisatie.
Om
veranderbereidheid
te
beïnvloeden
is
het
van
belang
te
weten
wat
veranderbereidheid
inhoudt
en
wat
daarin
de
belangrijkste
elementen
zijn.
Vervolgens
is
een
groot
gedeelte
van
dit
rapport
gewijd
aan
organisatieverhalen,
wat
een
verhaal
inhoudt
en
welke
kenmerken
in
een
organisatieverhaal
invloed
hebben
op
de
veranderbereidheid.
Aan
de
hand
van
een
tweetal
organisatieverhalen
is
een
kwalitatief
onderzoek
uitgevoerd
onder
een
groep
respondenten
van
de
Feenstra-­‐organisatie.
Het
doel
daarvan
was
te
achterhalen
of
de
in
de
theorie
gevonden
kenmerken
van
een
organisatieverhaal,
die
van
invloed
zijn
op
de
veranderbereidheid,
ook
door
de
respondenten
van
belang
werden
geacht.
Dit
is
gedaan
op
basis
van
een
open
gestructureerd
interview
omdat
het
verkrijgen
van
nieuwe
inzichten
en
meningen
over
dit
onderwerp
van
belang
is.
De
resultaten
van
het
praktijkonderzoek
geven
het
belang
aan
van
de
in
de
literatuur
gevonden
kenmerken
en
bewijst
dat
een
organisatieverhaal
invloed
heeft
op
de
veranderbereidheid
van
medewerkers.
Een
belangrijk
resultaat
van
dit
onderzoek,
is
een
eerste
stap
in
het
verkrijgen
van
wetenschappelijk
inzicht
naar
het
effect
van
organisatieverhalen
op
de
veranderbereidheid.
De
belangrijkste
aanbeveling
is
wellicht
dat
leiders
de
kenmerken
van
een
goed
organisatieverhaal
moeten
gaan
gebruiken
om
de
‘kracht
van
het
verhaal’
te
vergroten.
Leiders
die
geen
organisatieverhalen
als
instrument
inzetten,
laten
kansen
liggen
om
de
veranderbereidheid
te
vergroten.
1
http://www.cobouw.nl/nieuws-­‐kort/algemeen/2014/01/20/corporaties-­‐bezuinigen-­‐op-­‐alle-­‐fronten

4. 7
Geraadpleegde
literatuur
Boeken:
Boje,
D.M.
(2001).
Narrative
methods
for
organisational
and
communication
research.
London:
Sage
publications
Ltd.
Boonstra,
J.J.
(2004).
Dynamics
of
organizational
Change
and
Learning.
Chichester:
Wiley
&
Sons
Ltd.
Boonstra,
J.
(2008).
Succesvol
veranderen
van
organisaties.
Mainpress.
Brouwer
et
al.
(2009).
Veranderkunst
veranderkunst,
een
wetenschappelijke
inleiding.
Elving
en
Boonstra
p.
21-­‐40.
Assen:
Koninklijke
Van
Gorcum
B.V.
Cozijnsen,
J.
(2004).
Sturen
op
slaagfactoren
bij
complexe
veranderprojecten.
Amsterdam:
Pearson
Education
Benelux.
Daft,
R.L.
(2002).
Organisatietheorie
en
–Ontwerp.
Den
Haag:
Sdu
Uitgevers
bv.
Denning,
S.
(2011).
The
leadership
Guide
to
Storytelling:
San
Francisco,
CA:
Jossey-­‐
Bass
Koenen,
E.
(2007).
De
Kunst
van
leiderschap
in
tijden
van
verandering.
Soest:Uitgeverij
Nelissen.
Kotter,
J.P.
(1997).
Leiderschap
bij
verandering.
Den
Haag:
Academic
Service
Loo
van
der,
H
et
al.
(2007).
Kus
de
visie
wakker.
Den
Haag:
Sdu
uitgevers
McNiff,
J
&
Whitehead,
J.
(2005).
All
you
need
to
know
about
Action
Research.
London:
SAGE
publications
Ltd.
Metselaar,
et
al.
(2011).
Van
weerstand
naar
veranderbereidheid.
Heemstede:
Holland
business
publications.
Pink,
D.
(2013).
Een
compleet
nieuw
brein.
Amsterdam:
uitgeverij
Business
Contact.
Schutte,
A.
(2012).
Echte
leiders
hebben
een
goed
verhaal.
Zaltbommel:
uitgeverij
Haystack.
Schutte,
A.
&
Hendriks,
T.
(2007).
Corporate
Stories.
Amsterdam:
Adformatie
groep.
Simmons,
A.
(2006).
The
Story
Factor:
Secrets
of
Infuence
from
the
Art
of
Storytelling.
Cambridge:
Basic
Books
Tesselaar,
S.
&
Scheringa,
A.
(2009).
Storytelling
handboek.
Amsterdam:
Uitgeverij
Boom.
Turner
M.
(1996).
The
Literary
Mind.
The
origins
of
Thought
an
Language.
NewYork,
NY.
Oxford
University
Press.
Witte
de,
M.
et
al.
(2012).
Essenties
van
verandermanagement.
Deventer:
Kluwer
Publicaties:
Bouma
,
T.J.
(2009).
Why
participation
works:
The
role
of
employee
involvement
in
the
implementation
of
the
customer
relationship
management
type
of
organizational
change.
Groningen.
SOM
Research
School,
University
of
Groningen.
Bovey,
W/.
&
Hede,
A.
(2001).
Recistance
to
organisational
change:
the
role
of
cognitive
and
affective
processes.
Leadership
&
Organisation
Development
Journal
22/8
p
372-­‐382.
Breuer,
F.
(2004).
Storytelling
als
interactieve
interventie:
Toepassing
van
narratieve
benadering
bij
organisatieverandering.
Bruïne
et
al.
(2011).
Bronnenboek
Onderzoekstrategieën.
©LEOZ
2011

5. 8
Jak
S.
en
Evers
A.V.A.M
(2010).
A
renewed
instrument
for
organizational
commitment.
Gedrag
&
Organisatie,
volume
23,
June
2010,
nr.
2,
pp.
158-­‐171
Keller,
S.
&
Aiken,
C
(2008).
The
Inconvenient
Truth
About
Change
Management.
The
McKinsey
Quartery,
McKinsey&Company
LaClair,
J.
&
Rao,
P.
(2004).
Helping
employees
embrace
change.
The
McKinsey
Quarterly
2002,
number
4.
McKee
,R.
(2003).
Storytelling
that
moves
people.
Harvard
Business
Review,
june
2003,
R0306B,
pp
1-­‐8.
Metselaar,
E.
E.
&
Cozijnsen,
A.
J.
(2005).
Van
weerstand
naar
veranderingsbereidheid
over
willen,
moeten
en
kunnen
veranderen.
(4e
dr
ed.)
Heemstede:
Holland
Business
Publications.
Metselaar,
E.E.
&
Kolk,
J.
vd.(1998).
Werken
aan
veranderingsbereidheid
met
het
interventiewiel.
Organisatie-­‐
instrumenten.
File:
C1090.
Meyer
et
al.
(2002).
Affective,
Continuance,
and
Normative
Commitment
to
the
Organization:
A
Meta-­‐analysis
of
Antecedents,
Correlates,
and
Consequences’.
Journal
of
Vocational
Behavior
61,
20–52
(2002)
doi:10.1006/jvbe.2001.1842
Internetbronnen
http://www.annettesimmons.com/wp-­‐content/files_mf/1294790921StoryFactorChap1.pdf
http://www.brainmatters.nl/terms/limbisch-­‐systeem/
http://buschmanconsultancy.com/2013/06/03/het-­‐halo-­‐en-­‐horn-­‐effect/
http://www.careerhandling.nl/site/page.php?ID=1041&lang
http://www.cobouw.nl/nieuws-­‐kort/algemeen/2014/01/20/corporaties-­‐bezuinigen-­‐op-­‐alle-­‐fronten
http://www.cohrgroup.com
http://www.consultancyreview.nl/publicaties/verandermoeheid-­‐frustreert-­‐vooruitgang
http://www.corporatestory.nl/storytelling/wat-­‐is-­‐storytelling/
http://emobilityawards.nl/
http://www.managementsite.nl/kennisbank/verandermanagement#Sec5
http://www.installatie.nl/nieuws/id366-­‐nuon-­‐wil-­‐af-­‐van-­‐feenstra.html
https://insights.abnamro.nl/effect-­‐huidige-­‐btw-­‐verlaging-­‐installatiesector-­‐nihil/
http://www.intermediair.nl/carriere/doorgroeien/leiding-­‐geven/intermediair-­‐leiderschaps-­‐onderzoek
http://www.rug.nl/news-­‐and-­‐events/promotion-­‐inauguration/2009/23_12
http://www.schrijvenvoorinternet.nl/2009/12/22/mensen-­‐onthouden-­‐maar-­‐een-­‐ding/
http://scribemeetsworld.com/2011/screenplay-­‐writing/inciting-­‐incident-­‐definition-­‐examples/
http://www.scienceprogress.nl/verandering/action-­‐research-­‐lewin
http://www.thestoryconnection.nl/voorbeelden-­‐2/wat-­‐is-­‐storytelling-­‐wat-­‐is-­‐een-­‐verhaal
http://www.tussentaalenbeeld.nl/A38.htm

6. 9
https://www.uneto-­‐vni.nl/zakelijk/actueel/actueel-­‐berichten/actueel-­‐2013/zwaar-­‐weer-­‐in-­‐installatiebranche-­‐houdt-­‐
aan
http://www.verhalenbank.nl/items/show/19113
https://www.youtube.com/watch?v=Z6L56Yh37ws