Öğrenme ve davranışa etkisi

1. DAVRANIŞ
BİLİMLERİ
DERSİ
5. ÖĞRENME
Tüm hakları
saklıdır ©
A H M E T C O Ş K U N
ahmetcoskun@erciyes.edu.tr
Erciyes Üniversitesi
8.11.2017

2. NEYİ FARKLI YAPIYORSUNUZ?
• Düne göre
• Geçen haftaya göre
• Geçen aya göre
• Geçen yıla göre
• Neden?
8.11.2017

3. ÖĞRENME NEDİR?
• Davranış potansiyelinde yaşantı sonucu
ortaya çıkan görece kalıcı değişikliklere
verilen isimdir.
• Davranışa yansımayan öğrenme olur mu?
• O halde biz öğreniyor muyuz?
• “Öğrenmede sözü edilen davranış
genellikle bireyin bilinçli tepkilerini hedef
almaktadır.”
• Katılıyor musunuz?
8.11.2017

4. ÖĞRENME-PERFORMANS
• Öğrenme neler yapabileceğimizle ilişkili
• Performans neler yaptığımızla ilişkili
• Öğrendiğimizin tamamını yapabilir miyiz?
• Neden?
• Öğrendiğimizden daha fazlasını yapabilir
miyiz?
• Nasıl?
• “Bilmez ki sorsun, bilse sorar; sormaz ki
bilsin, sorsa bilir.”
• İhtiyaç->Dürtü->Güdü->Öğrenme->Davranış
8.11.2017

5. NASIL ÖĞRENİRİZ?
8.11.2017

6. DAVRANIŞÇI ÖĞRENME
YAKLAŞIMI
• İnsan boş bir levhadır (tabula rasa)
• Davranış, uyaran-tepki bağlantılarından
ibarettir.
• Davranışı anlamak için bu ilişkinin
kurallarını ortaya çıkarmak yeterlidir.
• Davranış geliştirmek/değiştirmek için çevre
koşullarını yeniden düzenlemek gerekir.
8.11.2017

7. PAVLOV – KLASİK KOŞULLANMA
8.11.2017
Koşulsuz uyaran, koşulsuz tepki
Koşullu uyaran, koşullu tepki
Nötr uyaran, nötr tepki
Koşullanma, pekiştirme, sönme, genelleme, ayırdetme, geri gelme

8. 8.11.2017

9. 8.11.2017

10. WATSON – KLASİK KOŞULLANMA
• İki olay zaman ve zemin olarak yakınsa birbiriyle
ilişkilendirilir (bitişiklik).
• En son ve en sık verilen tepki öğrenilir.
• Alışkanlıklar davranışlarımızı yönetir.
8.11.2017

11. KOŞULLANMA
• YORMA YÖNTEMİ
• Öğrenilmiş çaresizlik, cam tavan sendromu
• EŞİK YÖNTEMİ
• Kurbağanın ısıtılması, zamlara alışmak
• ZIT TEPKİLER YÖNTEMİ
• Aşırı çalışma, ödül
8.11.2017

12. BİTİŞİKLİK VE BAĞLAŞIM
• Yaparak öğrenme önemli (bitişiklik).
• Deneme-yanılma (bağlaşım).
8.11.2017

13. • Hazır olma kanunu: hazır olmayana
öğretemezsin.
• Tekrar kanunu: öğrenme süreci tekrar etmeli
• Etki kanunu: ödül varsa olur, yoksa/ceza
varsa istenilen öğrenme olmaz. Kime göre
ödül?
8.11.2017

14. EDİMSEL KOŞULLANMA
• Belirli bir uyaranla başlamayan tepkiler de
var.
• Edim: çevre üzerinde değişiklik yapan tepki
• Davranışı devam ettiren etki değil, tepki
• Olumlu pekiştirme (olumlu var olur)
• Olumsuz pekiştirme (olumsuz yok olur)
• I. tip ceza (olumsuz var olur)
• II. tip ceza (olumlu yok olur)
8.11.2017

15. PEKİŞTİRME
• Sürekli pekiştirme
• Aralıklı pekiştirme
•Sabit zaman aralıklı
•Değişken zaman aralıklı
•Sabit oranlı
•Değişken oranlı
8.11.2017

16. GÖZLEM VE TAKLİT YOLUYLA
ÖĞRENME
• Diğer öğrenme kuramları içeriye bakmaz.
• Yemek yemek, otobüse binmek, oturmak vs.
• Dikkat etme
• Bilgiyi saklama
• Gerektiğinde kullanma (davranış)
• Güdülenme/pekiştirme
• Modelin özellikleri
• Polat’ı izleyen çocuk sorunları nasıl çözer?
8.11.2017

17. BİLİŞSEL YAKLAŞIM
• Tüm davranışlar amaçlıdır.
• Bilme, anlama, kavrama, yargılama vb.
bağlamında gerçekleşir.
• “Bilişsel harita”, davranış-amaç bağı.
• Genetik, yaş, deneyimler, o anki fizyolojik
koşullar
• Gizil öğrenme: Ödül öğrenmeyi etkilemez,
performansı etkiler.
8.11.2017

18. PROBLEM ÇÖZME
• İnceleme/analiz
• Duraklama, dikkat yoğunlaşması
• Akıllıca birkaç deneme-yanılma ve öğrenme
• Başka yollar deneme, devam etme
• Kritik noktanın keşfi, “işte buldum!” anı.
8.11.2017

19. BİLGİYİ İŞLEME
8.11.2017
Tel: 03522076666