Danimarka ulke raporu_2013

DANİMARKA
ÜLKE RAPORU

Hazırlayan : Banu BEKTAŞ

Ankara - February, 2013

DANİMARKA
Temel Sosyal ve Ekonomik Göstergeler
Temel Ekonomik Göstergeler
2007
GSYİH (milyar dolar, cari fiyatlarla)
GSYİH (milyar Danimarka Kronu, cari fiyatlarla)

2008

2009

2010

311

344

311

312

2011 2012b 2013c
343

317

318

1.695 1.753 1.668 1.755 1.832 1.842 1.893

Reel Büyüme Oranı (%)

1,6

-0,8

-5,8

1,3

0,8

-0,5

1,1

Cari İşlemler Dengesi (milyar dolar)

4,8

9,1

11,1

17,1

21,8

13,6

11,3

Kişi Başına GSYİH(dolar, satın alma gücü paritesine 37.721 39.762 37.939 39.693 40.516 41.077 42.298
göre)
İşsizlik Oranı (%, ort.)

3,6

2,6

4,7

6,0

6,2

6,5

6,4

Enflasyon Oranı (%,TÜFE)

1,7

3,4

1,3

2,3

2,8

2,1

2,2

Enflasyon Oranı (%,ÜFE)

4,2

6,5

-6,4

5,0

7,2

4,2

3,9

Kredi Faiz Oranı (%,ort.)

6,3

6,9

5,3

4,3

4,3

4,5

4,7

5,08

5,28

5,19

5,61

5,59

5,92

6,07

İhracat (fob, milyar dolar)

100,7 115,1

92,2

96,6 111,2 101,7 103,0

İthalat (fob, milyar dolar)

-100,3 -114,2

-84,2

Döviz kuru

($:DKK, yılsonu)

Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar)

0,4

0,9

8,1

-87,4 -101,5
9,1

9,7

-97,4 -100,9
4,3

2,1

c Economist Intelligence Unit projeksiyonu
Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Country Report

Temel Sosyal Göstergeler
Resmi Adı

Danimarka Krallığı

Nüfus

5,53 milyon

Dil

Danca, Faroece

Din

Evanjelik Lutheran % 95, diğer Protestan, Roman Katolik % 3, Müslüman % 2

Yüzölçümü

43.075 km 2

Başkent

Kopenhag

Başlıca
Şehirleri(nüfus)

Kopenhag (Başkent) (528 bin), Herning (306 bin), Aalborg (197 bin), Odense (189
bin), Esbjerg (115), Vejle (106 bin)

Yönetim Şekli

Meşruti krallık, parlamenter demokrasi

Devlet Başkanı

Kraliçe 2. Margrethe

Başbakan

Lars Lokke Rasmussen

Para Birimi

Danimarka Kronu (DKK)

Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Country Report

Üyesi Olduğu Uluslararası Kuruluşlar
AfDB, Arctic Council, AsDB, Australia Group, BIS, CBSS, CE, CERN, EAPC, EBRD, EIB, ESA, EU, FAO, G9, IADB, IAEA, IBRD, ICAO, ICC, ICCt, ICFTU, ICRM, IDA, IEA, IFAD, IFC, IFRCS, IHO, ILO, IMF, IMO,
Interpol, IOC, IOM, IPU, ISO, ITU, MIGA, MONUC, NATO, NC, NEA, NIB, NSG, OAS (gözlemci), OECD,
OPCW, OSCE, Paris Club, PCA, UN, UN Güvenlik Konseyi (geçici), UNCTAD, UNESCO, UNHCR, UNIDO,
UNMEE, UNMIL, UNMOGIP, UNOMIG, UNTSO, UPU, WCO, WEU (gözlemci), WHO, WIPO, WMO, WTO,
ZC
Kaynak: Kopenhag Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği, Danimarka’nın Genel Ekonomik Durumu ve Türkiye
ile Ekonomik-Ticari İlişkileri

-, 2013

2 / 34

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir
ortamda dağıtımı yasaktır.

Genel Bilgiler
Coğrafi Konum
Danimarka, Almanya'nın kuzeyindeki Jutland yarımadası ile 406 adadan oluşan 43.075 km2
büyüklüğünde bir ülkedir. Sadece Almanya ile ortak kara sınırı bulunan Danimarka, kuzey ve
doğusundaki Baltık Denizi'yle İsveç ve Norveç'ten ayrılmaktadır. Başkenti Kopenhag, ülkenin
doğusundaki Zealand adasında olup, deniz kıyısında bulunmaktadır. Danimarka'ya bağlı olan Grönland
ve Faroe Adaları, özerk yönetime sahiptir.
Siyasi ve İdari Yapı
Danimarka, 9. ve 11. yüzyıllar arasında merkezi Jutland adasında olan güçlü bir Viking krallığıyla tarih
sahnesinde ilk olarak ismini duyurmuştur. Kraliçe I. Margerethe yönetiminde Danimarka 16.ncı
yüzyılda Norveç, İsveç, İzlanda, Faroe Adaları, Schleswig-Holstein ve Grönland'ı elinde bulunduran
büyük bir güç durumuna gelmiştir. Krallık 1600'lerden itibaren çöküşe geçmiştir. 1658'de İsveç,
1814'de Norveç ayrılmıştır. İzlanda ise yalnızca sembolik olarak Taç'a bağlı kalmış, 1944’te bağımsız
olmuştur.
Bu arada Avrupa genelinde olduğu gibi Danimarka'da da Liberal hareket ortaya çıkmış ve bunun
giderek güçlenmesi neticesinde 1849'da, mutlak monarşiye son verilmiş ve meşruti krallığa geçilmiştir.
Tarihindeki iniş çıkışlara ve büyük toprak kayıplarına rağmen 1000 yıldır bağımsızlığını koruyabilen ülke
İkinci Dünya savaşında Almanya'nın işgaline uğramıştır. Kraliçe Margrethe II 1972'den beri dünyanın
en eski krallığının başında bulunmaktadır. Danimarka, tarihi, ekonomik ve coğrafi nedenlerle hem
Nordik, hem Avrupa Birliği ülkeleriyle yakın ilişkiler içinde olmuş, bununla birlikte büyük komşularının
arasında bir denge arayışının doğal sonucu olarak transatlantik ilişkilerin de güçlü bir savunucusu
olmuştur. Ülke 1973 yılından beri Avrupa Birliği üyesidir.
Yasaları, Hükümet ve Millet Meclisi yapar. Hükümet ve kamu idaresi yasaları uygular. Sözgelimi
yurttaşların kendi aralarındaki anlaşmazlıklarda, ya da yurttaşlarla özel şirketler arasındaki
anlaşmazlıklarda, veya yurttaşlar ile devlet makamları arasındaki anlaşmazlıklarda, yargılama ve ceza
verme yetkisi mahkemelerindir. Mahkemeler, Şehir Mahkemeleri, Adliyeler ve Yargıtay’dan
oluşmaktadır.
Ulusal parlamento “Folketinget”, Millet Meclisi, değişik politik partilere mensup 179 üyeden
oluşmaktadır. Milletvekilleri dört yıl için seçilirler. Millet Meclisi’nin 2 üyesi Gronland’dan, 2 üyesi de
Faroe adalarından seçilmektedir. Halk idaresinin en önemli belirleyicisi, saydam ve anlaşılır olmasıdır.
Bundan ötürü Millet Meclisi’ndeki görüşmeler kamuya acıktır. Politik sistem, seçmenler tarafından eş
zamanlı olarak, basın aracılığı ile denetlenir ve eleştirilir.
Hükümet bir veya bir kaç partiye mensup bakanlardan oluşur ve başbakan tarafından yönetilir. Millet
Meclisi’nde bulunan bir çoğunluk, hükümete güvensizlik duyuyorsa, bu durumda hükümet istifa etmek
veya seçimlere gitmek zorundadır. Bakanlar Başbakan tarafından belirlenir. Bakanlar, belediyeler ve
eyalet belediyeleri ile birlikte yürütme gücünün bir parçasıdır. Hükümetin ve bakanlıkların en önemli
görevi, yasaları hazırlamak ve düzenlemektir.
Genelde koalisyonlarla yönetilen ülkede 1909 yılından beri tek parti hükümeti kurulmamıştır.
Hâlihazırda yürütme görevi, Başbakan Helle Thorning Schmidt başkanlığında, Danimarka Sosyal
Demokrat Partisinin, Sosyalist Partinin ve Radikal Partinin desteklediği koalisyon hükümeti tarafından
sürdürülmektedir.
Yargı bağımsızdır. Danimarka’da bir Yargıtay, iki Adliye ve 82 Şehir Mahkemesi bulunmaktadır. Ayrıca
belirli dava alanları için özel mahkemeler de vardır.

Nüfus ve İşgücü Yapısı
Toplam nüfus 5.534.738 kişi olup yıllık ortalama nüfus artışı % 0,31’dir. Nüfusun en yoğun olduğu
şehirler Kopenhag, Harning, Aarhus, Odense ve Aalborg`dur.
Son 35 yılda, nüfusu 500.000 kişi artan Danimarka’da, bu artışın yarısı dışardan gelen göç kaynaklıdır.
Nitekim göçmenler ve onların çocukları bugün nüfusun % 8,5´ini oluşturmaktadır. 60.000’e yaklaşan
nüfusuyla Türk göçmenler, ülkedeki en büyük azınlığı oluşturmaktadır.
Nüfus İstatistikleri
Yaş Grubu

Yüzde Erkek/Kadın

0-14 yaş

%18,6 Erkek 520.669/Kadın 494.228

15-64 yaş
65 yaş ve üstü

% 66 Erkek 1.817.757/Kadın 1.792.974
% 15,4 Erkek 363.828/Kadın 478.664

Kaynak: Kopenhag Ticaret Müşavirliği

Danimarka Ülke Raporu

3 / 34


Yaklaşık 5,5 milyon olan toplam nüfusun 2,8 milyonu iktisadi olarak aktif nüfus grubuna (16-66)
katılmaktadır. Nüfusun geri kalan 2,3 milyonunun yaklaşık % 50’si çocuk veya öğrenci, % 40’ı emekli
veya erken emekli ve % 10’u da devlet yardımı alan ve işgücü piyasasına katılmayan vatandaşlardan
oluşmaktadır. İşgücüne katılım oranı son 50 yılda % 51’den % 54’e çıkmıştır.
Çalışma yaşındaki vatandaşların %79,9’u çalışmaktadır ki bu oran dünyadaki en yüksek oranlardan
birisidir. Danimarka’nın bu konudaki performansının temel nedeni olarak kadınların işgücü piyasasına
aktif katılımı gösterilmektedir.
Danimarka’daki işgücü son 60 yılda yaklaşık % 50 artmış olmasına rağmen yıllık izin süresinin 3
haftadan 5 haftaya çıkarılması sonucu haftalık çalışma saati 48 saatten 37 saate düşmüş dolayısıyla da
toplam çalışılan saat miktarı aynı oranda artmamıştır.
Diğer birçok Avrupa ülkesinden farklı olarak Danimarka’daki temel çalışma kuralları kanunlarla değil,
işçi ve işveren örgütleri arasındaki anlaşmalar ile düzenlenmektedir. Bu anlaşmalar asgari ücret, grev
hakkı ve izin süreleri gibi konuları da kapsayacak kadar geniş bir içeriğe sahiptir. Danimarkalı
çalışanların %80’i sendikalıdır. İşçi ve işveren arasındaki anlaşmazlıklar “Sanayi Mahkemeleri”nde
çözümlenmektedir.
Ülke bazında bir asgari ücret uygulaması bulunmayan Danimarka’da imalat sanayinde çalışan (18
yaşından büyük ve mesleki eğitimde olmayan) bir işçinin işverene maliyeti ILO (Uluslararası Çalışma
Örgütü) verilerine göre 222,23 kron/saat’tir. Bu da saat başına maliyetin yaklaşık 30 avro olduğu
anlamına gelmektedir. Haftalık ortalama çalışma saatinin 37 saat olduğu dikkate alındığında bir işçinin
aylık maliyetinin 4.400 avro olduğuna işaret etmektedir. İLO’nun bahse konu tahmini Danimarka
İstatistik Kurumu tarafından 4 yılda bir yapılan “İşgücü Maliyeti Anketi”ne dayanmaktadır. İşçinin
işverene maliyeti içinde maaş, fazla çalışma ücreti, sosyal sigorta primi, ikramiye, ayni katkı (gıda vb.),
işgücü maliyeti olarak değerlendirilebilecek vergiler (gelir vergisi vb.) yer almaktadır.
İstihdam-İşgücü İstatistikleri
2007

2008

2009

2010

2011 b

2012 b

2013 b

İşgücü (milyon kişi)

2,9

2,9

2,9

2,9

2,9

2,8

2,8

İşsizlik oranı (%)

3,6

2,6

4,7

6,1

6,1

6,4

6,0

b Economist Intelligence Unit projeksiyonu Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Country Report October 2012

Doğal Kaynaklar ve Çevre
Danimarka, enerjisini Kuzey Denizindeki petrol ve doğal gaz rezervleri, kömür ithalatı ve rüzgar
enerjisinden sağlamaktadır. Teknolojik gelişmeler ışığında jeotermal enerji, güneş enerjisi gibi
kaynaklar da yaratılmaya çalışılmakta ancak bu kaynaklar oldukça düşük seviyelerde kalmaktadır.
Kömür, elektrik üretimi açısından büyük önem arz etmekte, maliyet ve nitelik hususları göz önünde
bulundurularak genellikle Avrupa dışındaki ülkelerden ithal edilmektedir.
Kuzey Denizinde gerçekleştirilen petrol ve doğal gaz üretimi iç talebi karşılamanın yanı sıra ihracatta da
büyük önem arz etmekte ve 1990’lar sonrasında kaydedilen cari işlemler fazlasına büyük katkı
yapmaktadır. Doğal gaz için en önemli ihraç pazarları İsveç ve Almanya’dır. Bununla beraber,
Danimarka Batı Avrupa’da Norveç ve İngiltere’den sonra üçüncü büyük petrol üreticisidir. Bu alanda
faaliyet gösteren dört şirket Maersk Oil and Gas AS, Statoil Exploration and Production AS, Amerade
Hess ApS, Dansk Olie og Naturgas’dır.
Bunun yanı sıra, rüzgar enerjisi alanında dünyadaki sayılı ülkeler arasında yer alan Danimarka, rüzgar
enerjisi sektörü ihracatında önemli düzeyde gelire sahiptir. İç pazarda da büyük ilerleme kaydeden
sektörde, işgücü arzının yetersizliği ilerisi için mevcut büyümenin ve karlılığın korunabilmesini
zorlaştırmaktadır. Rüzgar enerjisi üretimi alanında dünya ölçeğinde rekabet gücüne sahip olunması
Danimarkalı firmaların diğer ülkelerde yatırım şansını arttırmakta; bu amaçla da çevreye duyarlılık
konusu gerek iç kamuoyunda gerekse dünya boyutunda çeşitli toplantılar vesilesiyle gündeme
getirilmektedir. 2009 yılı Kasım ayında da çevreye duyarlılık ve iklim değişikliği vurgulu uluslararası
ölçekli bir toplantıya Danimarka ev sahipliği yapmıştır.

Genel Ekonomik Durum
Ekonomik Yapı
Danimarka ekonomisi, IMF 2011 verilerine göre, dünyanın 34. Avrupa’nın ise 14. büyük ekonomisidir.
Danimarka’da özel tüketim harcamaları GSYİH’in yaklaşık yarısına eşit olup, bu oran kamu
harcamalarının yüksek olmasından dolayı diğer pek çok AB ülkesine göre daha düşüktür. Son dönemde
yapılan reformlar sayesinde devletin ülke ekonomisindeki payı azalmasına karşın, kamu harcamaları
hala GSYİH’in dörtte biri gibi yüksek bir paya sahiptir. Ülkenin gayri safi yatırımları ekonominin
durumuna göre GSYİH’in yaklaşık % 20’si civarında değişmektedir. Bu yatırım oranı diğer AB ülkeleri ile
karşılaştırıldığında Danimarka’nın yüksek seviyedeki üretim verimliliği, ekonomisinin dışa açıklığı ile
açıklanmaktadır.
Tüm sanayileşmiş ve teknolojik açıdan gelişmiş ülkelerde olduğu gibi Danimarka ekonomisi de hizmet
sektörünün öne çıktığı bir ekonomik yapı arz etmektedir. 1990’lı yıllarda gelişen hizmet sektöründe en
önemli faaliyet alanları bankacılık ve finans ile bilgi ve haberleşme teknolojileri olup, önümüzdeki
-, 2013

4 / 34


yıllarda da anılan sektörlerin ekonominin lokomotifi olma konumunu sürdürmeleri beklenmektedir.
Halihazırda ülke nüfusunun yarısı hizmet sektöründe istihdam edilmektedir. Ancak tarım ve sanayi
alanları da önemini korumaya devam etmektedir. 1930’lara kadar sahip olduğu büyük tarım alanları ve
sınırlı kaynakları ile bir tarım ekonomisi görüntüsü sergileyen Danimarka’da hayvan hastalıklarının
kontrolü konusunda var olan kararlılık ve gelişmiş hayvancılık teknolojilerinin uygulamaya konulması,
19’uncu yüzyılda hayvancılığa dayalı bir sanayinin kurulması sonucunu doğurmuştur. Bugün bile et ve
süt ürünleri ihracatta önemli ürünler olmayı sürdürmektedir.
Sanayileşme 1960’larda hız kazanmış, 1970’lerde Kuzey Deniz’indeki petrol ve doğal gaz rezervlerinin
işletilmeye başlamasıyla birlikte sanayi ürünleri ihracattaki en önemli sektör konumunu almıştır.
Sanayileşmenin ilk döneminde gıda, özellikle balık işleme ile bu ürünlerin işlenmesinde kullanılan
makinelerin üretimi ana sektörler olmuş, son yıllarda ise eczacılık ürünleri (özellikle ensülin), rüzgar
türbinleri alanında Danimarka, dünyadaki en önemli üretici konumuna gelmiştir. Biyoteknoloji, bilgi
teknolojileri ve yazılım, gıda ve içecekler, çevrenin korunmasına ve enerji tasarrufuna yönelik sektörler
de gelişme görülen sanayi alanlarıdır.
Doğal kaynakların kısıtlı olması ekonominin oldukça liberal bir yapı arz etmesini gerektirmiştir. Küçük
ve orta ölçekli firmaların sayısı çok fazla olmakla birlikte Carlsberg ve Lego gibi dünya çapında tanınan
firmalara da sahiptir. Danimarka firmalarının dörtte üçünün 50 kişiden az çalışanı bulunmaktadır.
Küçük firmalardan oluşan bu yapının özellikle de ihracat alanında daha verimli olabilmesini teminen
hükümetin de teşvikiyle çeşitli ortaklıklar oluşturulmaktadır. Bu durumun en büyük avantajı büyük
ölçüde esneklik sağlaması ve değişen piyasa koşullarına hızlı bir şekilde adapte edilebilmesidir.
Danimarka işgücü piyasası da aynı şekilde büyük bir esneklik arz etmekte ve bu sayede piyasa mevcut
arz ve talebe göre kolaylıkla şekillenebilmektedir. Nitekim flexicurity adı altında oluşturulan söz konusu
model, Avrupa Birliği tarafından da günümüzde benimsenmiştir
Son dönemde yaşanan küresel krizin ciddi etkilerine rağmen Danimarka ekonomisi halen oldukça
düşük seyreden enflasyonu, istikrarlı maliye politikaları sonucunda fazla veren bütçesi ve cari işlemler
dengesi ile oldukça olumlu bir görünüm sergilemeye devam etmektedir.
Danimarka’nın dünyadaki en gelişmiş ülkeler arasında yer almasının arkasında yatan en önemli faktör,
Danimarka firmalarının yarattığı yüksek orandaki katma değerdir. Söz konusu katma değer işgücü
ücretlerini ve üretim surecinde sermayeden sağlanan karı ifade etmekte olup, söz konusu gelir
üzerinden alınan vergi de Danimarka’nın bir refah devleti olabilmesini sağlayan en önemli yapı
taşlarından birini oluşturmaktadır.
Dünya Ekonomik Forumu tarafından, AB’nin 2010 yılı itibariyle, büyüme hızının ve istihdamın
artırılmasını ve bu sayede dünyanın en rekabetçi ve dinamik ekonomisini yaratmayı amaçlayan Lisbond
Stratejisine ilişkin olarak yapılan değerlendirmede, Danimarka bu alanda kaydedilen ilerleme açısından
diğer AB ülkeleri arasında birinci sırayı almıştır.
GSYİH'nin Sektörlere Göre Dağılımı
2007

2008

2009

2010

2011 b

2012 c

2013

1,2

1,0

0,9

1,2

1,3

1,3

1,3

Sanayi

25,6

25,7

22,5

22,1

22,3

22

22,2

Hizmetler

73,2

73,3

76,6

76,7

76,5

76,7

76,6

Tarım

b Economist Intelligence Unit projeksiyonu Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Country Report October 2012

Ekonomi Politikaları
Danimarka ekonomisi 1990’lı yıllardan itibaren mortgage kredi sistemi, özel sektörü destekleyici vergi
reformları, istihdam hayatındaki düzenlemeler sonucu büyük bir dönüşüm geçirmiştir.
Telekomünikasyon ve enerji sektörlerinde yapılan özelleştirmeler sonucunda da ürün pazarlarında
rekabet oldukça yoğunlaşmıştır. Son dönemde ise vergi artışlarının durdurulması, istihdamı teşvik
etmek amacıyla gelir vergisindeki indirimler, refah düzeyinde herhangi bir kısıtlama olmadan merkezi
ve yerel yönetimlerde verimliliği artırarak kamu harcamalarının azaltılması, ar-ge faaliyetlerinin teşviki,
inşaat sektörü yatırımları ve çevre dostu politikalarının desteklenmesi Danimarka ekonomisinde önemli
rol oynamaktadır.
Ekonomik Performans
Danimarka Avrupa Birliği Ülkeleri içinde Maastricht kriterlerine en kolay uyum sağlayan ülkelerden biri
olmuştur. Ülkenin genel ekonomi politikası denk bütçe, sağlıklı kamu finansmanı, düşük oranlı
enflasyon, istikrarlı para birimi ve daha fazla istihdam amacına yöneliktir.
Tüm batı Avrupa ülkeleri arasında en yüksek yaşam standardına sahip ülkelerden biri olan Danimarka,
aynı zamanda gelirin en eşit şekilde bölüşüldüğü ülkelerin başında gelmektedir.
Reel GSYİH Büyüme Projeksiyonu
2007

2008

2009

2010

2011 a

2012 a

2013 a

GSYİH (milyar dolar, cari fiyatlarla)

311

343,9

311,1

312

333

312,4

316,7

% reel artış

1,6

-1,4

-6,3

0,7

0,2

-0,1

0,5


5 / 34


b Economist Intelligence Unit projeksiyonu Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Country Forecast October 2012

Reel büyüme 2011 yılında % 0,2 olarak kaydedilmiştir.
Ekonomide Geleceğe Yönelik Beklentiler
Son dönemde Danimarka hükümeti özellikle ekonomik büyümeyi desteklemek amacıyla kısa dönemde
bankacılık sisteminde stabilite sağlamayı hedeflemiştir. Dünyada en yüksek vergi yükü olan ülkelerden
biri olan Danimarka’da İstihdamın desteklenmesi amacıyla gelir vergilerinin 2011 yılında düşürülmesi
amaçlanmış, ancak uygulamaya konulamamıştır. Küresel ticaretin önemli oyuncularından biri olan
Danimarka’nın dünya genelinde yaşanan finansal krizden 2008 yılından itibaren olumsuz olarak
etkilenmesi sonucu 2008 ve 2009 yıllarında ekonomisi ciddi bir biçimde küçülmüştür. 2010 yılından
itibaren yavaş da olsa toparlanma sürecine giren ülke ekonomisi 2011 yılının ikinci yarısında
daralmıştır. 2012 yılında ekonominin % 0,4 oranında büyümesi beklenmekle birlikte halen daralma
tehlikesi de geçmiş değildir. Büyüme oranlanın 2013 yılında % 1, 2014-16 yılları arasında ise % 1,7
olacağı tahmin edilmektedir.
Enflasyon
Danimarka’nın 2011 yılı enflasyon oranı % 2,8 olarak gerçekleşmiştir. Danimarka’nın son yıllarda gıda
ve petrol fiyatlarındaki dalgalanmadan kaynaklanan enflasyonist baskılara rağmen enflasyon
performansı oldukça iyidir. 2003-2007 yılları arasında ortalama % 1,6 oranında gerçekleşen enflasyon
oranı, 2007 yılında özel sektör kazançlarının artması sonucu % 3,8 ‘e çıkmıştır. 2009 yılında %1,1
civarında ölçülen enflasyon, dolaylı vergiler ve enerji maliyetlerindeki artış nedeniyle 2010 nisan ayında
yılı başında % 2,4’e fırlamıştır. 2010 yılını ortalama %2,2 ile kapatan Danimarka’da 2011 enflasyon
oranı % 2,8 olarak gerçekleşmiştir. 2012 yılı enflasyon oranının ortalama olarak % 2,4 olarak
gerçekleşmesi beklenmektedir. 2013 yılı için beklenen enflasyon oranı ise % 2,1’dir.
Bölgesel Eğilimler
2007 yılının Ocak ayında yürürlüğe giren yerel yönetim kanununa gore Danimarka’da merkezi, bölgesel
ve yerel yönetimler arasında yetki ve görevler yeniden düzenlenmiştir. Ülkedeki 271 belediye sayısı
98’e indirilmiştir. Yapılan düzenlemeye gore sağlık, bölgesel kalkınma, çevre ve ulaşım gibi konular
bölge yönetimlerinin görevleri olarak belirlenmiştir. Grönland ve Faroe adaları her ne kadar
Danimarka’nın bir parçası olsa da kendi içlerinde bağımsız yönetimleri bulunmaktadır. Bu yönetimler AB
içerisinde yer almamasına rağmen, Danimarka parlamentosunda temsil edilmekte ve mali yardımdan
yararlanmaktadır.

Sektörler
Tarım ve Hayvancılık
Danimarka’da tarım sektörünün ekonomiye katkısı yaklaşık % 1,1 civarında olmasına karşın, halen
Danimarka’da önemli bir sektör olma özelliğini korumaktadır. Nitekim bu sektör teknoloji kullanımı ve
verimlilik açısından Danimarka’nın tarım alanında dünyada önemli bir konuma gelmesini ve gıda
güvenliği/kalitesi ve yeni tarım ürünlerinin geliştirilmesi anlamında Danimarka sayılı ülkeler arasında
yer almasını sağlamıştır.
Danimarka’da çiftçiler üretimin ve üretim tesislerinin sahibidirler. 150 yıllık bir geçmişi olan bu
kooperatif sistemi bu ülkedeki tarım sektörünün başarısının altında yatan önemli faktörlerden biridir.
Süt ve et sektörlerinde faaliyet gösteren kooperatifler Avrupa’da bu sektörlerde faaliyette bulunan en
büyük kooperatiflerdir.
Danimarka yüzölçümünün yaklaşık % 62’si toplam 2,6 milyon hektarlık alan tarımsal alandır.
Danimarka’da yaklaşık 43.500 adet tarla bulunmaktadır.
Danimarka’da tarımsal üretimde tahıl ürünleri, patates ve şeker pancarı, hayvansal üretimde ise
domuz, sığır ve kümes hayvanları üretimi ön plana çıkmaktadır.
1995 yılı sonrasında organik tarım yapan çiftliklerin sayısında artış göze çarpmaktadır. Tarımsal
faaliyette bulunulan toprakların % 6`si organik tarım üretimine ayrılmış olup, bu oran söz konusu
sektörde Danimarka`nın AB-15 içinde ilk beşte yer almasını sağlamaktadır. Ancak üretim organik
ürünler alanında artan talebi karşılamaktan uzaktır. Bu durum da özellikle organik meyve, sebze ve
hububat ürünleri ithalatının ileriki yıllarda daha da artacağına işaret etmektedir.
Balıkçılık sektörünün de tarım gibi Danimarka ekonomisinde tarihsel olarak önemli yeri bulunmaktadır.
GSYİH’a oranı açısından değerlendirildiğinde Danimarka’daki balıkçılık sektörü Avrupa’da İzlanda’dan
sonra ikinci sıradadır. AB tarafından konulan avlanma kotaları avlanma bölgelerindeki faaliyetlerin
azalmasına ve balık çiftliklerinin kurulmasına yol açmıştır.

Sanayi

-, 2013

6 / 34


Danimarka’da imalat sanayi ihracat gelirlerinde en önemli sektör olmasına rağmen ekonomiye katkısı
yıllar içerisinde giderek azalmış, %22’lere düşmüştür
Danimarka sanayi üretimi büyük çeşitlilik arz etmekte, hem ihracat hem de iç tüketim için oldukça
geniş bir yelpazede üretim yapılmaktadır.
Gıda işleme sanayi (domuz eti ürünleri, süt ürünleri ve bira fabrikaları), kimya sanayi (petrol, ensülin,
plastik ürünleri), mekanik mühendislik sanayi (tarım makineleri, pompalar, termostatlar, rüzgâr
türbinleri, buzdolapları, telekomünikasyon aletleri) ve gemicilik dikkati çeken sektörlerdir. Tüm bunların
yanı sıra mobilyalar, hazır giyim ürünleri ve oyuncaklar da üretimde önem arz eden kalemlerdir.
Ülke sanayinin yapısı 1990 yılı sonrasında büyük farklılaşma göstermiş, gıda ve içki sanayi ülke
üretimindeki mevcut payını sürdürürken, tekstil ve hazır giyim sektörü üretiminde büyük bir azalma
yaşanmıştır. Bu gelişmenin temel kaynağı, bu sektörde Doğu Avrupa ve Güney Doğu Asya ülkelerinde
gerçekleştirilen üretimde kullanılan ucuz işgücü ve artan rekabettir. Bununla beraber, kimya sanayi,
bilgi teknolojileri ve biyoteknoloji alanlarında Danimarka dünyada çok önemli bir konuma sahip
olmuştur.

Madencilik
Danimarka’da ülkenin Kuzey Denizi’nde bulunan petrol ve doğal gaz kaynakları haricinde pek az maden
rezervi bulunmaktadır. Bunlar arasında en önemli maden kaynakları arasında taş, çakıl ve kum
bulunmaktadır.
İnşaat
İnşaat sektöründe istihdam oranı 1990’lı yıllarda Kopenhag metrosunun inşaatı nedeniyle oldukça
artmıştır. Sektördeki firmaların yaklaşık 3’te ikisinde genellikle 5 kişiden daha az kişi istihdam
edilmekte olup, ancak Hoejgaard & Schultz gibi Avrupa inşaat sektörü süper liginde faaliyet gösteren
önemli firmalar da bulunmaktadır. Danimarka’da önümüzdeki dönemde en önemli inşaat projeleri
arasında Danimarka’nın güneyi ile Almanya anakarasını bağlayacak olan Fehmarn köprüsü, elektrikli
arabaların şarj olması için gerekli altyapı çalışmaları ile karayolu ve demiryolu iyileştirme çalışmaları
bulunmaktadır.
Turizm
Turizm sektörünün önemli bir gelir kaynağı olduğu Danimarka`da 1990li yılların ortalarından bu yana
bu sektörden elde edilen gelir toplamda 35 milyar DKK`unu aşmıştır. Ülkeyi ziyaret eden turistler
arasında Norveç ve İsveçli turistler önemli bir yer tutmaktadır. Başkent Kopenhag turizm ve iş gezisi
amacıyla ülkenin en çok ziyaret edilen yeridir. Bu nedenle Kopenhag bölgesi, yapısal ve ulaşım
imkanlarının yenilenmesi ve geliştirilmesi açısından yatırımlardan öncelikli olarak
faydalanmaktadır.Ancak son dönemde Danimarka, çevredeki Baltık ülkelerinin gerek benzer iklime
sahip olaması gerekse ulaşım, konaklama ve yiyecek- içecek açısından daha ucuz olması nedeniyle
daha sıkı rekabet halindedir.
Turizm İstatistikleri
2007

2008

2009 20010 2011

2012

Uluslararası turizm, girişler (bin kişi)

4.715 4.674 4.630 4.637 4.644 4.653

Uluslararası turizm, çıkışlar (bin kişi)

5.071 5.192 5.269 5.363 5.473 5.586

Uluslar arası turizm, harcamalar (milyon dolar)

11.101 12.851 12.809 12.308 12.059 12.222

Uluslar arası turizm, gelirler (milyon dolar)

6.046 7.077 7.232 7.304 7.428 7.772

Tüketici harcamaları, otel ve restoran harcamaları (milyon
dolar)
Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Travel& Tourism Forecast

7.525 8.979 9.061 8.893 8.741 8.860

Ulaştırma ve Telekomünikasyon Altyapısı
Danimarka, ulaştırma sektöründe yapılan kamu yatırımları sayesinde oldukça gelişmiş bir altyapıya
sahiptir. Ulaştırma sektöründe yaklaşık 132,000 kişi istihdam edilmekte olup, bu rakam bahse konu
sektörü iş piyasasında beşinci önemli sektör konumuna getirmektedir.
Demiryolları ile hemen hemen tüm şehirlere ulaşmak imkan dahilinde bulunmaktadır. Yolcu
taşımacılığının %7’si, mal taşımacılığının % 8’i demiryolları ile gerçekleştirilmektedir. Hava yolu trafiği
açısından da dünyadaki en yoğun hava sahalarından birine sahip olan Danimarka’daki havayolu
taşımacılığının % 75’i Kopenhag havaalanı aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Diğer önemli uluslararası
havaalanları Aarhus, Aalborg ve Billund’da bulunmaktadır. Toplam 71.950 km uzunluğunda olan
karayolları da yüksek standarda sahip olup mevcut trafiğe göre büyük bir kapasiteye sahiptir.
2000 yılı Haziran ayında Danimarka ve İsveç’i birbirine bağlayan Oresund köprüsünün açılmasıyla
birlikte, Kopenhag’dan Malmö’ye 20 dakikada ulaşma imkanı yaratılmış ve Danimarka Avrupa kıtasını
İskandinav ve Baltık Ülkelerine bağlayan bir geçiş noktası konumuna kavuşmuştur.

7 / 34


Ülkede 2020 yılına kadar geçerli olan bir ulşatırma planı bulunmaktadır. Hükümet 2020 yılının ilerisi için
yeni ulaştırma stratejisi 2013 yılında açıklayacaktır. Söz konusu planın özellikle Jutland ile Kopenhag
bağlantısını sağlamak üzere yeni yatırımları içermesi beklenmektedir. Hükümetin kısa dönem
öncelikleri arasında Bornholm’deki ulaşım altyapısı bulunmaktadır.
Kopenhag metro sistemine yeni bir ring ekleyecek olan yeni hat inşaatının 2018 yılında tamamlanacağı
tahmin edilmektedir. Ayrıca Aarhus bölgesine yönelik olan 12 km uzunluğunda yeni bir hafif raylı
sistemin inşaatı da gündemdedir.
Telekomünikasyon İstatistikleri
2007

Kişi başına GSYİH

2008

2009

2010

2011

2012

2013

5,5

Nüfus (milyon, kişi)

5,5

5,5

5,6

5,6

5,6

5,6

37.721 39.762 37.939 39.693 40.466 40.988 42.072

Kişisel bilgisayar sayısı(milyon, adet)

3

3,2

3,3

3,7

4

4,3

4,6

İnternet kullanıcısı(milyon, kişi)

4,6

4,6

4,8

4,9

4,9

4,9

4,9

Toplam internet abonesi(milyon, kişi)

1,8

2

2

2,1

2,2

2,2

2,2

Sabit telefon hattı abonesi(milyon, kişi)

2,8

2,9

2,7

2,6

2,4

2,2

2,1

Cep telefonu abonesi(milyon, kişi)

6,4

6,8

7,4

7,8

8,1

8,5

8,9

c Economist Intelligence Unit projeksiyonu Kaynak: The Economist Intelligence Unit Denmark Telecoms & Technology Report

Danimarka oldukça gelişmiş bir telekomünikasyon ağı ile bu sektörde dünyada önde gelen ülkeler
arasında yer almaktadır. Telekomünikasyon sektörü 1996 yılında tamamen özelleştirilmiş olup, Batı
Avrupa’da rekabete en açık piyasalardan biri haline gelmiştir. Diğer İskandinav ülkelerinde olduğu gibi
Danimarka da cep telefonu kullanım oranı % 100’ü geçmiştir. Danimarka hane halkının % 95’inin ADSL
aracılığıyla geniş bantlı internet erişimi imkanı bulunmakta olup, 100 kişi başına Internet aboneliği 66
adet, cep telefonu aboneliği ise 85 adet kaydedilmiştir. Bilgisayar kullanımının çok yaygın olduğu
ülkede, yüksek eğitim seviyesinin yanı sıra bu durumun iki önemli sebebi bulunmaktadır. Öncelikle
elektronik ürünlerde geleneksel olarak yoğun bir rekabet yaşanmakta, bu da fiyatların düşmesine
neden olmakta ve bilgisayar kullanımını yaygınlaştırmaktadır. Diğer önemli faktör de 1980’lerin
ortalarından başlayarak bilgi teknolojilerinin kullanımının yaygınlaştırılmasının bir devlet politikası
olarak benimsenmesidir. Mobil hatlarda en önemli operatörler arasında ise TDC, Sonofon ve Telia
gelmektedir.

Enerji
Danimarka enerjisini, Kuzey Denizindeki petrol ve doğal gaz rezervleri, kömür ithalatı ve rüzgar
enerjisinden sağlamaktadır. Teknolojik gelişmeler ışığında jeotermal enerji, güneş enerjisi gibi
kaynaklar da yaratılmaya çalışılmakta ancak bu kaynaklar oldukça düşük seviyelerde kalmaktadır.
Kömür, elektrik üretimi açısından büyük önem arz etmekte, maliyet ve nitelik hususları göz önünde
bulundurularak genellikle Avrupa dışındaki ülkelerden ithal edilmektedir.
Kuzey Denizinde gerçekleştirilen petrol ve doğal gaz üretimi iç talebi karşılamanın yanı sıra ihracatta da
büyük önem arz etmekte ve 1990lar sonrasında kaydedilen cari işlemler fazlasına büyük katkı
yapmaktadır. Doğal gaz için en önemli ihraç pazarları İsveç ve Almanya’dır. Bununla beraber,
Danimarka Batı Avrupa’da Norveç ve İngiltere’den sonra üçüncü büyük petrol üreticisidir. Bu alanda
faaliyet gösteren dört şirket Maersk Oil and Gas AS, Statoil Exploration and Production AS, Amerade
Hess ApS, Dansk Olie og Naturgas’dır.
Danimarka rüzgar enerjisinde 3.752 mw üretim miktarı ile Avrupa’daki 10. büyük üreticidir. Hükümet
2020 yılında üretimi iki katına çıkarmayı hedeflemektedir. Ülke 2050 yılı itibariyle tamamen
yenilenebilir enerji kaynaklarına geçmeyi hedeflemektedir. Bu hedefe ulaşmak için geliştirilmek istenen
temel enerji kaynakları ise rüzgar enerjisidir. Ayrıca biogaz tüketiminin de artırılması hedeflenmektedir.

Enerji İstatistikleri
2012 a

2013 a

2014 a

2015 a

2016 a

2020 a

2010

2011

-

-

-

-

-

-

-

-

13.568 13.418

13.518

13.718

13.819

13.919

14.019

14.719

Üretim
Kömür(milyon metrik ton)
Elektrik(mwe)
Nükleer enerji(kw/sa)
Petrol(bin varil/gün)
Doğal Gaz (ktoe)

-

-

-

-

-

-

-

-

247

228

204

190

161

159

154

142

7.300

5.800

4.600

4.100

4.500

4.700

4.610

3.994

Tüketim
-, 2013

8 / 34


Kömür(ktoe)
Elektrik(gwh)

3,840

3,594

3,351

3,084

2,824

2,573

2,330

1,443

35,177 34,474

34,245

34,776

35,420

36,159

36,884

40,034

Petrol(ktoe)

6,991

6,901

6,790

6,736

6,690

6,649

6,610

6,497

Doğal Gaz (milyon metreküp)

4,188

4,145

4,084

3,993

3,900

3,810

3,724

3,392

a:Economist Intelligence Unit tahmini. Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Energy Report

Bankacılık
Bu sektörde 1980’lerde yaşanan büyüme sonrasında ortaya çıkan olumsuz piyasa şartları ve artan
rekabet 1990’lı yılların başında bir kriz yaşanmasına neden olmuş, sonrasında bankacılık sektöründe
yeni bir yapılanmaya gidilmiştir. Büyük ve güçlü bankaların gerekliliği sektörde konsantrasyona
gidilmesini gerekli kılmış, gerçekleştirilen şirket birleşmeleri ve satın almalar sonucunda Danske Bank
ve Unibank olmak üzere iki büyük banka ortaya çıkmıştır. Unibank`ın daha sonra MeritaNordBankaen
ve Christiania-Kreditkassen bankası ile birleşmesiyle Nordea oluşturulmuştur. Sektörde en büyük iki
banka olan Danske Bank ve Nordea Bank bankacılık sektörünün 3’te ikisini oluşturmakta olup, ancak,
pek çok küçük ve yerel bankalar da sektörde faaliyet göstermektedir. Son yıllarda kar marjını oldukça
yükselten bankalar, yaşanan küresel krizin etkisiyle daha az risk alma yönüne gitmişlerdir. Global
krizin yaygınlaşması nedeniyle Danimarka Merkez Bankası 2008 yılı içinde Roskilde Bankasına el
koymuş, ayrıca, mecliste bir yasa tasarısı kabul edilerek 2010 yılına kadar bütün mevduat garanti
kapsamına alınmıştır.
Finansal Hizmetler
Uluslararası standartlarla değerlendirildiğinde Danimarka Borsası oldukça küçük ölçeklidir. Bu nedenle
1998 yılı Ocak ayında Kopenhag ve Stockholm Borsaları Norex Birligini kurmuşlardır. Daha sonra Oslo
ve İzlanda Borsalarının da katılımıyla büyüyen Birlik finansal araçların verimli bir şekilde kullanılmasını
amaçlayan stratejik bir ortaklık konumunu almıştır.
Danimarka Borsası genel olarak uluslararası piyasalarda meydana gelen gelişmeleri izlemekte olup,
borsada isleme konu hisselere sahip en önemli şirketler Danske Bank, Nordea, Novo Nordisk, ISS,
Vestas, Lundbeck, Novozymes, Carlsberg, Danisco ve TDC`dir.

Perakende Sektörü
Danimarka perakende sektörü, Danimarkalı A.P. Moller-Maersk grubuna ait olan Dansk Supermarket,
yine Danimarkalı bir holding olan Dagrofa ve Coop Denmark gibi az sayıda bulunan büyük ve yerel
perakende mağazalarından oluşmaktadır. Sektördeki en büyük ilk beş perakende mağaza sektörün
%70’ine sahip bulunmakta olup, perakende mağazalarının % 30’u gıda maddelerini satmakta ve bu
mağazalar toplam gıda satışının beşte dördünü gerçekleştirmektedir. Gıda dışı perakende sektöründe
ise her ne kadar Avrupalı büyük perakende zincirleri faaliyet göstermekte olsa bile, daha küçük ve daha
bölünmüş mağazalar bulunmaktadır.
Doğrudan Yabancı Yatırımların Görünümü
Danimarka, yabancı yatırımcılar için farklı teşvikler uygulamamakta, Danimarkalı ve yabancı
yatırımcılar aynı muameleye tabi tutulmaktadır. Ancak, ülkede var olan ekonomik istikrar, modern
altyapı koşulları, ülkenin konumu, eğitimli işgücü ve verimli iş ortamı yabancı yatırımların bu ülkeye
yönelmesinde önemli rol oynamaktadır. Son olarak, Heritage Foundation tarafından yapılan bir
değerlendirmede, Danimarka’nın dünyanın liberal ekonomileri arasında on birinci sırada yer aldığı ifade
edilmiştir. Ayrıca, Economist Intelligence Unit tarafından yapılan bir değerlendirmede de önümüzdeki
beş yıl içinde iş yapmak için en uygun yerin Danimarka olduğu belirtilmektedir. Söz konusu sıralamada
Danimarka`yi Singapur, Kanada ve İsviçre takip etmektedir.
İngiltere, İsveç, Norveç, ABD, Hollanda ve Almanya, Danimarka yatırımlarının yöneldiği en önemli
ülkelerdir. Danimarka`ya yönelik stok doğrudan yabancı sermeye ağırlıklı olarak hizmetler, ticaret,
finans ve imalat sektörlerinde gerçekleştirilmiş olup, söz konusu yatırımların kaynağı incelendiğinde
İsveç, Lüksemburg, Hollanda ve ABD`nin dikkati çektiği görülmektedir.
Yabancı Yatırımlar
2007
Doğrudan Yabancı Yatırımlar (milyar dolar)
DYY / GSYİH (%)

2008

2009

2010

2011

2012

2013

11.8

2.2

3.9

-7.7

15.2

10.2

8.2

3.8

0.6

1.3

-2.5

4.6

3.3

2.6

DYY / Gayri Safi Sabit Sermaye Yatırımı (%)

17.3

3.0

6.7

-14.2

26.4

18.7

14.5

DYY İhracı (milyar dolar)

20.0

-14.3

-5.9

-3.3

-23.9

-14.3

-14.7

8.2

-12.1

-1.9

-11.0

-8.7

-4.1

-6.5

Net DYY (milyar dolar)

9 / 34


DYY Stoku (milyar dolar)
Kişi Başına DYY Stoku (dolar)

135.0

121.6

119.2

106.1

110.5

120.7

128.9

24,718 22,139 21,573 19,114 19,792 21,498 22,849

DYY Stoku / GSYİH (%)

43.3

35.4

38.3

34.0

33.3

38.7

40.6

Dünya DYY Akışındaki Payı (%)

0.61

0.15

0.48

-0.86

1.40

0.81

0.60

Dünya DYY Stoğundaki Payı (%)

0.92

0.85

0.77

0.64

0.63

0.64

0.63

a:Economist Intelligence Unit tahmini. Kaynak: The Economist Intelligence Unit, Denmark Forecast August 2012

Ülkedeki Serbest Bölgeler (Özel Ekonomik Bölgeler)
Danimarka’da tek serbest liman Kopenhag Serbest Limanıdır. 2001 yılında Kopenhag ve Malmö
Limanları CMP adlı bir firma altında ticari faaliyetlerini birleştirmişlerdir. Serbest liman, ithal edilen
malların ihracat, transit ticaret veya dağıtım öncesinde vergi ödemeden depolanması için
kullanılmaktadır.

Dış Ticaret
Genel Durum
Danimarka iç pazarının küçük oluşu, Danimarkalı üreticilerin dış pazarlara yönelmesini gerektiren bir
unsur olmuş, bu bağlamda da dış ticaret ekonominin çok önemli bir bileşeni haline gelmiştir. II. Dünya
Savası sonrasında, ihracata konu ürünler oldukça büyük değişiklik göstermiş, tarım ürünlerinin payı
giderek azalırken, sanayi ürünlerinin payında artış yaşanmıştır. Günümüzde Danimarka sanayi
sektörünün yapısı genel olarak yüksek teknolojiye dayalı, hammadde ve yarı mamul ürün ithal ederek,
küçük ölçekli, sınırlı bir alanı olan pazarlara yüksek teknoloji ürünleri satan firmalar şeklindedir. Sanayi
sektöründeki birçok firma üretiminin %50-80’ini ihraç etmekte dolayısıyla önemli ölçüde ihracata
bağımlı bulunmaktadır.
2011 yılında 110,3 milyar dolarlık ihracat ve 95,3 milyar dolarlık ithalat gerçekleştiren Danimarka’nın
elektrikli ve elektriksiz makineler, petrol, doğalgaz ve ürünleri, ilaçlar ile tarımsal ürünler içerisinde
bulunan et ve süt ürünleri en çok ihracatını yaptığı; yine elektrikli ve elektriksiz makineler, petrol,
kömür, doğalgaz ve ürünleri, kara taşıtları, ilaçlar ile plastik ve plastik ürünleri ilaçlar en çok ithalatını
yaptığı mallardır. Almanya, İsveç, İngiltere , Hollanda ve Norveç en çok ticaret yaptığı ülkelerdir.
Ülkenin Dış Ticareti
Danimarka iç pazarının küçük oluşu, Danimarkalı üreticilerin dış pazarlara yönelmesini gerektiren bir
unsur olmuş, bu bağlamda da dış ticaret ekonominin çok önemli bir bileşeni haline gelmiştir. II. Dünya
Savası sonrasında, ihracata konu ürünler oldukça büyük değişiklik göstermiş, tarım ürünlerinin payı
giderek azalırken, sanayi ürünlerinin payında artış yaşanmıştır. Günümüzde Danimarka sanayi
sektörünün yapısı genel olarak yüksek teknolojiye dayalı, hammadde ve yarı mamul ürün ithal ederek,
küçük ölçekli, sınırlı bir alanı olan pazarlara yüksek teknoloji ürünleri satan firmalar şeklindedir. Sanayi
sektöründeki birçok firma üretiminin %50-80’ini ihraç etmekte dolayısıyla önemli ölçüde ihracata
bağımlı bulunmaktadır.
2011 yılında 110,3 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Danimarka % 0,67’lik bir payla dünyanın en
büyük 32. ihracatçısı konumundadır. Danimarka, ihracatta AB ülkeleri arasında 13. sıradadır.
İhracatının 2015 yılında 120 milyar dolar olması beklenmektedir.
Danimarka’nın ihracatının % 77,4’ü Avrupa ülkelerine yöneliktir. Danimarka’nın ihracat yaptığı başlıca
ülkeler; Almanya, İsveç, İngiltere, Norveç ve ABD’dir.
Elektrikli ve elektriksiz makineler, petrol, doğalgaz ve ürünleri, ilaçlar ile tarımsal ürünler içerisinde
bulunan et ve süt ürünleri Danimarka’nın en çok ihracatını yaptığı ürünlerdir.
Enzimler, müstahzar enzimler ve ham postlar ihracatında Danimarka dünya birincisidir. Danimarka gıda
ürünleri açısından net ihracatçı konumundadır.
Danimarka, 2011 yılında 95,3 milyar dolarlık ithalat gerçekleştirmiş ve % 0,56’lık payla dünyanın en
büyük 33. ithalatçısı konumuna ulaşmıştır. 2015 yılında Danimarka’nın ithalat miktarının 116,4 milyar
dolar olacağı tahmin edilmektedir.
Danimarka, ithalatta AB ülkeleri arasında 13. sıradadır. İthalatın % 81,3’ü Avrupa ülkelerinden
gerçekleştirilmektedir.
Elektrikli ve elektriksiz makineler, petrol, kömür, doğalgaz ve ürünleri, kara taşıtları, ilaçlar ile plastik
ve plastik ürünleri ilaçlar Danimarka’nın en çok ithalatını yaptığı ürünlerdir. Almanya, İsveç, İngiltere,
Hollanda, Norveç ve Çin Danimarka’nın başlıca tedarikçileridir.
Danimarka, akamber, misk, kuduz böceği ve safra, gudde ve diğer hayvansal maddeler, bitkisel
lifden/samandan/ağaç talaşından yapılmış pano levha, karo blok, amyantlı çimentodan ve selülozlu
çimentodan eşyaların ithalatında dünya birincisi konumundadır.

-, 2013

10 / 34


Dış Ticaret Göstergeleri (Milyar Dolar)
2007

2008

2009

2010

2011

2012 b

2013 b

İhracat (fob, milyar dolar)

100,7

115,1

92,2

96,6

110,3

101,2

101,0

İthalat (fob, milyar dolar)

100,3

114,2

84,2

87,4

95,3

95,7

97,4

Dış Ticaret Hacmi (fob, milyar dolar)

201

229,3

176,4

184

205,6

196,9

198,4

Dış Ticaret Dengesi (milyar dolar)

0,4

0,9

8

9,2

15

5,5

3,6

2010

2011

b:Economist Intelligence Unit tahmini

İhracatında Başlıca Ürünler
İhraç Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
GTİP Kodu GTİP Açıklaması
Toplam

Tüm Ürünler

2009

92.507 97.729 110.311

84 Elektriksiz makineler

16.245 12.038

27 Petrol, kömür, doğal gaz ve ürünleri

13.687

8.507

9.447

30 İlaçlar

7.446

7.362

8.563

85 Elektrikli makineler, elektronik cihazlar

9.747

7.872

7.865

5.293

4.477

4.494

90 Optik, teknik, medikal cihazlar

4.687

4.161

4.480

3 Balık ve diğer deniz ürünleri

2.383

1.950

2.980

73 Demir-çelikten eşyalar

3.285

2.774

2.525

39 Plastik ve plastik ürünler

3.020

2.393

2.516

94 Mobilya, aydınlatma eşyaları, prefabrik yapılar

3.365

2.455

2.491

2.658

2.307

2.470

87 Kara taşıtları

3.085

2.167

2.316

62 Dokuma giyim

2.211

1.937

1.913

61 Örme giyim

1.761

1.545

1.629

38 Diğer kimyasal ürünler

1.490

1.497

1.529

72 Demir-çelik

2.359

1.091

1.517

35 Albüminoidler, modifiye nişasta, yapıştırıcılar, enzimler vs.

1.422

1.329

1.420

29 Organik kimyasallar

1.415

1.434

1.409

21 Diğer yenilebilir hazır ürünler

1.542

1.381

1.406

2 Et

4 Süt ürünleri, yumurta, bal ve diğer yenilebilir hayvansal ürünler

43 Postlar, deriler, taklit kürkler ve bunlardan mamul eşya

12.953

985

790

1.335

16 Et ve su ürünleri konserveleri

1.523

1.354

1.303

48 Kağıt ve karton, bunlardan mamul eşya

1.163

985

1.046

23 Gıda sanayisi atıkları ve yemler

1.057

974

1.045

76 Alüminyum ve alüminyumdan eşyalar

1.300

937

1.021

89 Deniz taşıtları

1.494

1.114

977

600

491

926

727

884

837

95 Oyuncaklar, spor malzemeleri
1 Canlı hayvanlar
22 Alkollü ve alkolsüz içecekler

889

766

827

1.153

818

774

15 Hayvansal ve bitkisel yağlar

858

649

711

19 Unlu mamuller, makarna, pastacılık ürünleri

909

800

708

44 Ağaç ve ahşap eşya, odun kömürü

71 Mücevherat, metal paralar, kıymetli metal ve taşlar

486

514

664

2.457

1.964

655

64 Ayakkabı, vb. ürünler

732

648

652

32 Boyalar, pigmentler

768

640

631

99 Başka fasılda yer almayan ürünler


11 / 34


70 Cam ürünleri
6 Ağaçlar, bitkiler, kökler, çiçekler

1.437

1.105

628

656

618

554

34 Sabun, deterjan ve mumlar

653

562

551

10 Hububat

360

380

544

24 Tütün ve tütün mamulleri

315

313

433

17 Şeker ve şekerli mamuller

443

472

420

33 Uçucu yağlar, kozmetikler

446

352

384

83 Çeşitli metal eşya

472

359

367

68 Taş, alçı, çimento, amyant, mermer vs. ürünleri

424

360

343

12 Yağlı tohumlar ve diğer tohumlar

451

373

326

49 Basılı yayınlar

362

286

282

20 İşlenmiş meyve ve sebze

326

278

269

13 Laklar, sakızlar, reçineler vs.

116

98

261

63 Diğer tekstil ürünleri / ev tekstilleri

313

265

250

40 Kauçuk ve kauçuk ürünler

291

207

249

25 Mineraller

298

236

247

56 Vatka, keçe, dokunmamış kumaşlar, özel iplikler vs.

322

251

238

28 İnorganik kimyasallar

154

135

211

88 Hava taşıtları

246

235

210

74 Bakır ve bakırdan eşyalar

244

153

198

5 Diğer hayvansal ürünler

171

184

195

82 Metal aletler, bıçakçı eşyası, sofra takımları vs.

265

195

187

42 Deri eşya, deri giyim, saraciye

241

184

181

11 Değirmencilik ürünleri, malt, nişasta, inülin, buğday gluteni

136

107

181

55 Sentetik ve suni devamsız elyaflar, iplik ve kumaşlar

100

69

176

69 Seramik ürünleri

162

142

175

57 Halılar ve dokunmuş yer kaplamaları

239

182

174

18 Kakao ve kakaolu mamuller

178

162

144

155

122

140

7 Sebzeler
47 Odun ve diğer selüloz hamurları, geri kazanılmış kağıt veya karton

107

72

136

96 Fırçalar, taraklar, kalemler, düğmeler, çakmaklar vs.

148

122

124

41 Ham postlar, deriler ve köseleler

102

69

115

9 Kahve, çay ve baharatlar

72

63

89

8 Meyveler

66

65

73

77

58

62

135

83

58

93 Silah ve mühimmat

53

43

55

51 Yün, kıl ve ürünleri

91

69

55

91 Saatler

53

49

50

174

135

48

60 Örme kumaş ve eşya

63

46

40

97 Sanat eserleri, antika eşyalar

44

38

37

52 Pamuk

43

27

31

31 Gübreler

58

24

29

58 Özel dokunmuş kumaşlar, danteller, işlemeler vs.

34

29

25

79 Çinko ve çinkodan eşyalar

21

14

23

92 Müzik aletleri

29

21

22

59 Sıvanmış, kaplanmış, lamine edilmiş vs. kumaş ve ürünler
54 Sentetik ve suni filamentler, iplik ve kumaşlar

86 Demiryolu taşıtları, sinyalizasyon cihazları (karayolu hariç)

-, 2013

12 / 34


65 Başlıklar, şapkalar vs.

23

22

22

37 Fotoğraf kimyasalları

15

12

11

36 Patlayıcılar, kibritler vs.

14

12

10

26 Maden cevherleri

6

8

10

78 Kurşun ve kurşundan eşyalar

5

7

8

66 Şemsiyeler, bastonlar, kamçılar vs.

6

6

7

46 Hasır, saz vb. ürünlerden eşya, sepetçi ve hasırcı eşyası

6

5

7

81 Diğer metaller, sermetler ve bunlardan eşya

6

4

7

14 Diğer bitki parçaları

7

6

6

75 Nikel ve nikelden eşyalar

4

3

6

10

4

3

53 Diğer bitkisel lifler ve bunlardan kumaşlar

4

4

3

80 Kalay ve kalaydan eşyalar

2

2

2

50 İpek

1

1

1

45 Mantar ve mantardan eşya

1

1

0

2009

2010

67 Kuş tüyü, yapma çiçekler, insan saçı ve bunlardan eşya

Kaynak: Trademap

İthalatında Başlıca Ürünler
İthal Ettiği Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
GTİP Ürün Grupları
Toplam İhracat
2709

2011

92.833 96.811 95,253
6.118

3.882

4.374

0203 Domuz eti

3.787

3.165

3.138

3004 İlaçlar (dozlandırılmış)

5.791

5.666

2.840

2710

Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar)

4.011

2.404

2.790

8502 Elektrojen grupları, rotatif elektrik konvertisörleri

1.276

1.220

1.638

3002 İnsan ve hayvan kanı, serum, ası, toksin vb. ürünler

1.401

1.472

1.568

9403 Diğer mobilyalar, aksam ve parçaları

1.944

1.486

1.347

0406 Peynir ve lor

1.491

1.363

1.343

4301 Ham postlar

958

772

1.312

8481 Muslukçu, borucu eşyası

1.421

958

1.235

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları

1.314

1.194

1.162

9021 Ortopedik cihazlar

1.152

1.025

1.138

9018 Tıp, cerrahı, dışçılık, veterinerlik alet ve cihazları

1.162

1.135

1.134

8413 Sıvılar için pompalar, sıvı elevatörleri

1.286

963

1.058

967

960

1.025

Petrol yağları ve bitümenlı minerallerden elde edilen yağlar

3507 Enzimler, müstahzar enzimler
8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler
7308 Demir-çelikten inşaat ve aksamı
8471

Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri

8708

Kara taşıtları için aksam, parçaları

2716 Elektrik enerjisi

913

786

1.009

1.513

1.332

953

597

604

831

1.073

744

809

904

487

744

1.134

512

743

0103 Canlı domuzlar

617

776

718

7204 Demir-çelik döküntü ve hurdaları, bunların külçeleri

854

464

701

8412 Diğer motorlar ve kuvvet hasıl eden makineler

8901 Yolcu gemileri, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar

1.151

495

691

6204 Kadın/kız çocuk için takım, takım elbise, ceket vs.

774

646

661

8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri islemek için cihazlar

889

657

658


13 / 34


9503 Diğer oyuncaklar, küçültülmüş modeller, bulmacalar

218

205

615

8517

770

533

610

Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar

8503 Elektrik motor, jeneratör, elektrojen grupları aksam, parçaları

1.061

1.240

573

6110 Kazaklar, süveterler, hırkalar, yelekler vb. eşya (örme)

613

526

571

8431 Ağır iş makine ve cihazlarının aksamı, parçaları

786

567

556

2309 Hayvan gıdası olarak kullanılan müstahzarlar

708

566

553

8473

500

467

547

9027 Fiziksel, kimyasal tahlillere mahsus cihazlar

512

477

536

8479 Kendine özgü fonksiyonlu makine ve cihazlar

596

448

533

7113 Kıymetli metaller ve kaplamalarından mücevherci eşyası

169

231

530

0304 Balık filetoları ve diğer balıketleri (taze/soğutulmuş/dondurulmuş)

615

510

506

3926 Plastikten diğer eşya

687

547

503

1602 Hazırlanmış/et, sakatat/kandan müstahzar-konserveler

509

478

495

8421 Santrifüjle çalışan kurutma, filtre, arıtma cihazları

540

478

487

Yazı, hesap, muhasebe, bilgi işlem, büro için diğer makine ve cihazların aksamı

Kaynak: Trade Map

Başlıca Ülkeler İtibarı ile Dış Ticareti
Başlıca Ülkeler İtibarı ile İhracat (Milyon Dolar)
2009

2010

2011

92.507

92.507

95.253

Almanya

19.109

14.942

16.667

İsveç

16.369

11.560

13.051

İngiltere

8.718

7.207

7.604

ABD

5.829

4.988

5.856

Norveç

6.906

5.728

5.759

Hollanda

4.972

4.063

4.595

Fransa

4.587

3.491

4.275

İtalya

3.210

2.498

2.871

İspanya

2.797

2.241

2.407

Çin

2.044

1.940

2.351

Finlandiya

2.749

2.027

2.349

Polonya

2.575

2.062

2.349

Japonya

1.769

1.394

1.880

Rusya Federasyonu

1.873

1.297

1.658

Belçika

1.489

1.347

1.426

Hong Kong, Çin

1.027

903

1.423

Kanada

1.074

817

1.208

Özel Kategori

8.741

8.024

1.202

İrlanda

Toplam

1.379

1.084

1.045

Çek Cmh.

642

530

902

İsviçre

912

810

864

Avustralya

768

814

842

Avusturya
Diğer ülkeler

802

618

697

15.840

12.422

11.515

Kaynak: Trademap

Başlıca Ülkeler İtibarı ile İthalat (Milyon Dolar)

-, 2013

14 / 34


2009
Toplam

2010

2011

92.507

84.886

95.253

Almanya

23.195

17.253

17.493

İsveç

15.277

10.791

11.340

Çin

6.487

5.329

6.148

Hollanda

7.339

5.733

6.058

İngiltere

5.534

4.554

5.048

Norveç

5.218

4.340

4.835

Italy

4.288

2.805

2.872

Belçika

3.825

2.837

2.853

Fransa

4.055

2.875

2.835

A.B.D.

3.481

2.792

2.556

Polonya

2.973

2.151

2.515

Finlandiya

2.439

1.348

1.460

İspanya

1.815

1.194

1.244

İrlanda

1.051

916

1.058

Çek Cumhuriyeti

1.057

885

986

Rusya

2.142

860

909

994

886

843

Avusturya

1.154

785

820

Turkiye

1.048

740

757

İsviçre

Tayland
Diğer ülkeler

571

543

742

15.840

12.422

11.515

Kaynak: Trademap

Dış Ticaret Politikası ve Vergiler
Dış Ticaret Politikası
Danimarka dış ticaretinin GSYİH içindeki payı (2/3) büyük önem arz etmektedir. Bu bağlamda
Danimarka, ülkeler arasındaki mal ve servis ticaretinin herhangi bir engelle karşılaşılmadan
yapılmasına büyük önem atfetmektedir. Danimarka dış ticareti, AB ve DTÖ üyeliğinden kaynaklanan
kurallara göre şekillenmiştir. AB gümrük birliğine tabi olan Danimarka, tarım sektörü dışında tüm
sektörlerde serbest mal ticaretini benimsemiştir. AB 27 üye ülkeleri arasında malların ticaretinde
gümrük tarifesi bulunmamaktadır. AB üye ülkeler arasındaki ticarette tarife dışı kısıtlamaların (sağlıkla
ilgili düzenlemeler v.b.) kaldırılmasında başarılı olunmuştur. Danimarka için önemli bir diğer husus da,
Avrupa Serbest Ticaret Birliği (EFTA) ve AB üye ülkeleri arasında 1 Ocak 1994’te yapılan anlaşma ile
Avrupa Ekonomik Alanı (AEA) kapsamında, AB üyesi olmayan Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn ile de tek
pazar oluşturulmuş olmasıdır. Ayrıca, AB üye ülkesi olması nedeniyle Danimarka’nın Türkiye ile gümrük
birliği anlaşması ve bazı ülkelerle de serbest ticaret anlaşmaları bulunmaktadır.
Tarifeler ve Diğer Vergiler
Danimarka dış ticarette Avrupa Birliği’nin Ortak Ticaret Politikasını (OTP) uygulamaktadır. Ülkenin
gümrük vergi oranları Ortak Gümrük Tarifesi (OGT) çerçevesinde tespit edilmektedir. OGT’sinde yer
alan 8’li bazdaki toplam 9699 tarife satırının % 89,9’u advalorem, % 10,1’i advalorem dışı gümrük
vergilerine tabi olup, advalorem eşdeğeri olarak tarife hadleri % 0 ile % 604,3 aralığındadır. Advalorem
harici gümrük vergisi uygulanan ürünlerin tamamı tarım ürünüdür.
Genel olarak gümrük vergi oranları % 5 - % 17 arasında değişiklik göstermektedir. Genellikle tüm
ürünler ve hizmetler için ise % 25 oranında KDV uygulanmaktadır.

Tarife Dışı Engeller
AB üyesi ülkeler, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları uyarınca ticari ve ekonomik yaptırımlar,
diğer uluslararası konvansiyonlar çerçevesinde de bazı ticari kısıtlamalar uygulamaktadırlar.
Sığır eti, koyun, keçi, tavuk, hindi, süt ürünleri, patates, bazı taze sebze ve meyveler, buğday pirinç,

15 / 34


mısır, nişasta, mantar, sosis, şeker ve üzüm suyunun da aralarında bulunduğu bir takım tarım
ürünlerinde tarife kotası uygulanmaktadır. Domates, salatalık, kabak, narenciye, üzüm, elma, armut,
kayısı, şeftali, kiraz, erik, meyve suları ve bazı şaraplar mevsimsel olarak değişen “giriş fiyatı”
uygulamasına tabidir.
Ayrıca, miktar kısıtlaması, korunma önlemi veya gözetime konu olan ürünler ile bazı çelik ve tarım
ürünlerinin ithalatında lisans uygulaması bulunmaktadır.
Korunma önlemi uygulamaları tüm AB üyesi ülkelerce eşgüdüm içerisinde yürütülmekte olup, bu
kapsamda, 31 Mart 2007 tarihi itibariyle 130 anti-damping ve 12 karşı önlem uygulaması yürürlükte
bulunmaktadır.
Danimarka’nın, uygulamakta olduğu AB Ortak Ticaret Politikası çerçevesinde, EFTA, Akdeniz Ülkeleri,
Güney Afrika, Meksika ve bazı Balkan Ülkeleri ile ticaretinde, AB ile bahse konu ülkeler arasında
imzalanan Serbest Ticaret Anlaşmaları hükümleri geçerlidir. Buna ilaveten gelişmekte olan ülkelerle
ticaretinde tek taraflı taviz öngören Genelleştirilmiş Preferanslar Sistemi’ni uygulamaktadır.
Öte yandan, Topluluk mevzuatı birçok teknik düzenleme, standart, sağlık ve bitki sağlığına yönelik
tedbir içermekte olup, herhangi bir ürünün Topluluğa ithalatındaki uygulamalar hakkında bilgiye
http://export-help.cec.eu.int/ adresinden ulaşmak mümkündür.

Ürün Standartları ile İlgili Uygulamalar
Danimarka mevzuatı, AB teknik mevzuatı ile uyumludur. AB teknik mevzuatında birçok sanayi ürünü
için CE işareti zorunludur.
CE işareti ürünün, AB direktiflerine uygun olduğunu ve gerekli bütün uygunluk değerlendirme
faaliyetlerinden geçtiğini gösteren bir birlik işaretidir. CE işareti, AB sağlık, çevre, güvenlik ve tüketiciyi
koruma kapsamına giren direktiflerle ilgili ürünleri içermektedir. Avrupa pazarında ürünlerini
pazarlamak isteyen üreticiler CE işareti taşımak zorundadır. Direktiflere uymayan ürünler AB üye
ülkeleri, ilgili mevzuat uyumunu gerçekleştirmiş aday ülkeler ile Norveç, İzlanda ve Lihtenştayn
pazarlarında yer alamaz.
Gıda ürünleriyle ilgili olarak, AB üye devletleri arasında tek pazar oluşturmak amacıyla, genel
prensiplerin ve temel düzenlemelerin çerçevesini belirleyen EC 178/2002 sayılı düzenleme ile Gıda
Yasası uygulanmaktadır. 2002 yılı içerisinde yürürlüğe giren bu düzenlemeyle, aynı zamanda, AB Gıda
Güvenliği Otoritesi kurulmuş ve gıda güvenliği konusundaki uygulanması zorunlu prosedürler
belirlenmiştir. Düzenleme genel olarak Genel Gıda Yasası olarak bilinmekte olup, gıdaların izlenebilirliği
konusunda da düzenlemeleri içermektedir (Madde 18). Genel Gıda Yasası’nın belirlediği ana başlıklar
Ocak 2005 tarihinde uygulamaya girmiştir. Bu yasayı ve uygulanmasına dair esasları içeren direktifleri
ve diğer ilgili yükümlülükleri tüm üye devletler kabul etmiştir. Buna göre, uygulanan AB tek pazar
anlayışı çerçevesinde tüm gıda ürünlerinin AB üye devletleri içerisinde mi üretildiği yoksa üçüncü
ülkelerden ithal edildiği konusu bilinmektedir. Gıda Kanununun üye devletler içerisinde
uyumlaştırılması amacıyla iki farklı yaklaşım söz konusudur. Bunlardan ilki, etiketleme, hijyen ve katkı
maddeleri gibi yatay konuları içermekte olup; ikincisi spesifik gıda maddeleri(kakao, çikolotalı ürünler,
şeker, bal, reçel, meyve suyu, yeni geliştirilen gıdalar v.b.) ile ilgili dikey konuları içermektedir.
Ayrıca, gıda ürünleri konusunda “tarladan sofraya” kavramı çevresinde her aşamada güvenlik ve
kaliteyi garantileyen HACCP(Kritik Kontrol Noktalarda Tehlike Analizi) teknik zorunluluktur.
Avrupa Birliği için bir diğer önemli konuda, kimyasal ürünlerdir. Birliğin yeni kimyasal ürünler politikası
uyarınca kimyasalların üretimi, pazara sunumu, ithalatı ve kullanımına yönelik olarak 1 Haziran 2007
tarihi itibariyle yürürlüğe giren REACH (Registration, Evaluation and Authorisation of Chemicals)
sistemi kapsamında kimyasalların kayıt, değerlendirme ve izni zorunlu kılınmıştır.
Bunun yanında zorunlu olamamakla birlikte GLOBALGAP(EUREPGAP) 1997 yılında Avrupalı büyük
perakendeci süpermarketlerin raflarına koydukları tarım ürünlerinin güvenli insan sağlığına zararlı
olmadığından emin olmak için bir araya gelip kurdukları ve uygulamaya koydukları tüm dünyada
geçerli olan bir standart haline gelmiştir.
ISO 9000 kalite yönetim serisi ile ISO 14000 Çevre Standartları, ISO 22000 standartları ve iş sağlığı ve
güvenliği ile ilgili olarak 18001(OHSAS-İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi) standartları AB üye
ülkelerinde önemli bir pazarlama unsurudur.
Standartların Avrupa ve uluslar arası normlara oluşturulması ve var olan standartların
uyumlaştırılmasından sorumlu olan Danimarka Standartları Kurumu, hem Avrupa Standardizasyon
Kuruluşu(CEN), hem de uluslar arası Standardizasyon Kuruluşu (ISO) üyesidir.

Türkiye ile Ticaret
Genel Durum
2012 yılında Danimarka’ya olan ihracatımız geçen yıla göre % 12'lik bir artış göstererek 986 milyon
dolar olarak gerçekleşmiştir.
Türkiye 2000 yılından beri Danimarka ile dış ticaretinde fazla vermektedir. 2012 yılında dış ticaret
fazlamız 256 milyon dolardır.
Danimarka`ya yönelik ihracatımızda ağırlıklı olarak hazır giyim eşyaları bulunmaktadır. (tişörtler,
pantolonlar, bluzlar, gömlekler, elbiseler vb.). Söz konusu ürünler Danimarka’ya yönelik ihracatımızın
-, 2013

16 / 34


ortalama olarak % 60’ına tekabül etmektedir.
Danimarka’dan ithalatımızda kazanlar, makineler, elektrikli makine ve cihazlar, eczacılık ürünleri, ayar
cihazları, tıbbi aletler, demir ve çelikten eşyalar başta gelmektedir.
Türkiye-Danimarka Dış Ticaret Değerleri(Milyon Dolar)
Yıl

İhracat

İthalat

Ticaret Dengesi

Ticaret Hacmi

2002

365

293

72

658

2003

454

345

109

799

2004

637

343

294

980

2005

733

435

298

1.168

2006

827

446

381

1.273

2007

1.009

656

353

1.665

2008

953

902

51

1.855

2009

679

585

94

1.264

2010

765

678

87

1.443

2011

881

733

148

1.614

2012

986

720,1

256,1

1.706,9

Kaynak: Trade Map

?
Türkiye'nin Danimarka'ya İhracatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
2010 2011 2012
6109 Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)

114,4 120,6 129,8

6203 Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve
şort (yüzme kıy
6204 Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon
etek, vb.(yüzm
8703 Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu
taşıtlar (yarış

64,2 85,1 95,6

2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar

23,0 30,0 52,9

8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar

26,9 34,6 43,1

6106 Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler, gömlek -bluzlar (örme)

24,9 25,7 40,7

6110 Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme)

32,6 32,2 34,9

6104 Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve
şort (örme)(yüz
7305 Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular (dikişli, perçinli) (kesitleri daire
şeklinde, dış ç

32,8 37,3 34,5

8418 Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları

17,5 18,9 22,3

6115 Külotlu çoraplar,taytlar, kısa ve uzun konçlu çoraplar, soketler (varis çorapları dahil)
ve patik ço
8901 Yolcu gemileri, gezinti gemileri, feribotlar, yük gemileri, mavnalar ve insan veya yük
taşımaya mahs

27,6 23,9 20,7

8708 Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar

11,7 16,7 15,1

8528 Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları

77,8 80,1 84,8
27,0 51,8 66,7

0,0

0,0

6,6

0,1 24,1

0,0 19,7

8,3 11,0

7013 Sofra, mutfak, tuvalet, yazıhane, ev tezyinatı ve benzeri işler için cam eşya

10,8 10,5

9,0

4203 Tabii veya terkip yoluyla elde edilen deri ve köseleden giyim eşyası ve aksesuarı

11,5 13,4

7,7

6205 Erkekler ve erkek çocuklar için gömlekler

5,8

7,0

7,3

7412 Bakırdan ince ve kalın boru bağlantı parçaları (rakorlar, dirsekler, manşonlar gibi)

3,2

5,0

6,0

3923 Plastiklerden eşya taşınmasına veya ambalajlanmasına mahsus malzeme, tıpa,
kapak, kapsül ve diğer ka

6,3

7,0

5,8

3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)

5,3

7,5

5,7

6108 Kadın ve kız çocuk için kombinezon, jüp veya jüpon, slip ve külot, gecelik, pijama,
lizöz, bornoz vb

7,4

6,3

5,5

6302 Yatak çarşafı, masa örtüleri, tuvalet ve mutfak bezleri

4,0

7,1

5,2

5402 Sentetik filament iplikleri (dikiş ipliği hariç) (perakende olarak satılacak hale
getirilmemiş)

1,9

4,1

5,1


17 / 34


0504 Hayvan bağırsak, mesane ve midesi (taze, soğutulmuş, dondurulmuş, tuzlanmış,
salamura, kurutulmuş ve

2,6

3,1

5,0

6114 Diğer giyim eşyası (örme)

9,7

5,0

4,9

7326 Demir veya çelikten diğer eşya:

2,2

1,4

4,8

6006 Diğer örme mensucat

5,0

6,1

4,8

6111 Bebek için giyim eşyası ve aksesuarı (örme)

3,3

3,9

4,8

7604 Aluminyumdan çubuklar ve profiller

3,5

4,3

4,7

6206 Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler ve gömlek-bluzlar

6,5

4,7

4,7

8516 Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları,
ütüler

4,9

5,7

4,6

6305 Eşya ambalajında kullanılan torba ve çuval

5,9

6,4

4,5

8544 İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden
oluşan fibe

4,0

2,7

4,4

7607 Aluminyumdan yaprak ve şeritler (kalınlık <= 0, 2mm)

2,0

2,3

4,4

6004 Diğer örme mensucat (en>30cm, elastomerik/kauçuk iplik=>%5)

2,1

3,0

4,3

0809 Kayısı, kiraz, şeftali, erik ve çakal eriği (taze)

2,1

0,9

3,8

2008 Tarifenin başka yerinde belirtilmeyen meyve ve yenilen diğer bitki parçalarının
konserveleri
8422 Bulaşık, şişe vb yıkama ve kurutma makinaları, şişe, kutu çuval vb doldurma,
etiketleme makinaları,

2,4

2,5

3,7

3,2

3,0

3,6

4202 Deri ve köseleden sandık, bavul, valiz, evrak çantası, seyahat eşyası, kılıf vb.

1,2

2,1

3,6

Diğer
TOPLAM

161,3 190,7 162,0
765,1 880,9 986,0

Kaynak: Trade Map

Türkiye'nin Danimarka'dan İthalatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
2010 2011 2012
7204 Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile
elde dilmiş külçe

157,1 171,8 179,7

3004 Tedavide veya korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış)

86,3 95,7 107,0

8502 Elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları ve rotatif elektrik konvertörleri

60,8 10,2 43,8

3507 Enzimler, müstahzar enzimler

37,0 40,3 43,6

8413 Sıvılar için pompalar (ölçü tertibatı olsun olmasın) ve sıvı elevatörleri

20,1 20,4 19,8

8438 Yiyecek ve içeceklerin sınai amaçlarla hazırlanması veya imaline mahsus makina ve
cihazlar
8481 Borular, kazanlar, tanklar, depolar ve benzeri diğer kaplar için musluklar, valfler
(vanalar) ve ben

11,6 12,4 17,4

3002 İnsan kanı, hayvan kanı, serum, aşı, toksin vb. Ürünler

10,3 12,8 10,5

10,8 16,0 15,9

8402 Buhar kazanları, kızgın su kazanları

3,4

1,4

9,6

8419 Isı değişikliği yöntemi ile maddeleri işlemek için cihazlar, elektrikli olmayan şofbenler
veya depol

5,7 10,4

9,4

9018 Tıpta, cerrahide, dişçilikte ve veterinerlikte kullanılan alet ve cihazlar

5,8 10,7

9,1

1003 Arpa

0,0

0,0

7,9

9021 Ortopedik cihazlar; cebireler, kırıklar için cihazlar vb; protez organlar; işitme
cihazları, vücut i

6,7

7,5

7,5

8708 Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar

4,5

8,3

7,2

8526 Radar cihazları,hava-deniz trafiğine yardımcı telsiz cihazları ve uzaktan kumanda
etmeye mahsus tels

0,4

0,4

7,0

3920 Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)

0,9

5,6

6,6

2941 Antibiyotikler

2,8

3,8

6,4

-, 2013

18 / 34


8421 Santrifüjler; sıvıların veya gazların fiıtre edilmesine veya arıtılmasına mahsus makina
ve cihazlar

8,5

6,6

6,0

8418 Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları

3,1

3,5

5,8

8517 Telefon cihazları, ses, görüntü veya diğer bilgileri almaya veya vermeye mahsus
diğer cihazlar
9027 Fiziksel-kimyasal analiz alet-cihazlar; akışkanlık, genleşme vb ölçü cihazlar;
ısı-ışık-ses ölçme ci

1,3

2,5

5,5

3,4

3,2

5,3

1209 Ekim amacıyla kullanılan tohum, meyve ve sporlar

6,2

5,9

5,0

4302 Dabaklanmış, aprelenmiş kürkler

3,5

2,1

4,9

8434 Süt sağma makinaları ve sütçülükte kullanılan makina ve cihazlar

1,5

2,1

4,6

3404 Suni mumlar ve müstahzar mumlar

2,7

2,8

4,6

3824 Dökümhane maçalarına veya kalıplarına mahsus müstahzar bağlayıcılar, kimya ve
bağlı sanayide kull. D

5,2

5,7

4,6

9032 Otomatik kontrol ve ayar alet ve cihazları

2,6

3,4

4,3

8479 Kendine özgü bir fonksiyonu olan diğer makinalar ve mekanik cihazlar

2,2

4,4

4,0

2106 Tarifenin başka yerinde yer almayan gıda müstahzarları

6,0

4,4

3,8

21,0 60,3

3,8

8503 Sadece veya esas itibariyle 85.01 veya 85.02 pozisyonlarındaki makinalarda
kullanılmaya elverişli ak
8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertörler (örneğin; redresörler) ve endüktörler

3,0

2,9

3,8

8408 Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel)

4,3

2,3

3,5

8483 Transmisyon milleri, kranklar; yatak kovanları ve mil yatakları; dişliler ve
sistemleri;vidalar;diş

7,9

8,8

3,5

7108 Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)

0,2

4,8

3,4

5603 Dokunmamış mensucat (emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş olsun
olmasın)

8,0 11,0

3,2

8501 Elektrik motorları ve jeneratörler [elektrik enerjisi üretim (elektrojen) grupları hariç]

2,5

2,6

2,9

8417 Sanayi veya laboratuvarlara mahsus elektrikli olmayan fırınlar ve ocaklar (çöp yakma
fırınları dahil

0,0

1,5

2,8

3822 Laboratuvarlarda, teşhiste kullanılan reaktifler

0,9

2,0

2,8

8436 Tarla ve bahçe tarımına, ormancılığa, kümes hayvancılığına, arıcılığa mahsus diğer
mak. ve cih.
8537 Elektrik kontrol, dağıtım tabloları, panolar, konsollar, kabinler, diğer mesnetler ve
sayısal kontro

2,6

0,5

2,7

17,1

2,7

2,7

Diğer

140,8 159,0 119,0

TOPLAM

678,8 732,8 720,9

Kaynak: Trade Map

İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
İki Ülke Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller
Anlaşma Adı

İmza Tarihi

Ticaret Anlaşması

15 Aralık 1948

Türkiye-Danimarka İktisadi, Sınai, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Anlaşması

26 Ekim 1976

Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşması

7 Şubat 1990

Sağlık İşlerine İlişkin Protokol

25 Nisan 1991

Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anlaşması

30 Mayıs 1991

Turizm İşbirliği Anlaşması

20 Temmuz
1993

Türkiye-Danimarka Ekonomik, Sınai, Bilimsel ve Teknik İşbirliği Karma Komisyonu II. 8 Kasım 1995
Dönem Toplantısı Mutabakat Zaptı
Sosyal Güvenlik Sözleşmesi

13 Aralık 1999

Kaynak: T.C. Kopenhag Büyükelçiliği Ticaret Müşavirliği


19 / 34


Karma Ekonomik Komisyonu Toplantısı:
İlki 3-4 Nisan 1990 tarihinde İzmir’de, ikincisi 6-8 Kasım 1995 tarihinde Kopenhag’ta gerçekleştirilen
söz konusu toplantıların üçüncüsünün 1999 yılının ilk üç ayı içinde yapılması hususunda taraflar
arasında mutabakata varılmış, ancak, bugüne kadar söz konusu toplantı gerçekleştirilmemiştir.
Danimarka makamlarının Karma Ekonomik Komisyonu toplantılarını fazla yararlı bulmadıkları
gözlenmektedir. 2009 yılı itibari ile de Türkiye söz konusu toplantıları yapma yönünde eğilim
göstermektedir.
Kara Ulaştırması:
Ülkemiz ile Danimarka arasındaki kara ulaştırmasına ilişkin hususlar 14 Temmuz 1977 tarihinde
imzalanan “Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anlaşması” ve bu anlaşma çerçevesinde imzalanan
protokoller kapsamında yürütülmekte olup, iki ülke arasındaki son Kara Ulaştırması Karma Komisyon
Toplantısı 22-23 Şubat 2007 tarihlerinde Kopenhag`da gerçekleştirilmiştir. Bu toplantı sonunda
imzalanan Protokol’e göre, 2008 ve 2009 yılları için Türk taşımacılarına ikili ve transit taşımalar için
3500 adet, 3. ülke taşımaları için 300 adet izin belgesi kotası verilmesi kararlaştırılmıştır.

Türkiye-Danimarka Yatırım İlişkileri
Türkiye’ye yabancı sermaye yatırımı yapan ülkeler arasında Danimarka 13. sırada yer almaktadır. Son
dönemde Danimarka’nın Türkiye’ye yabancı sermaye yatırımına yönelik degerlendirmelerinde bir artis
oldugu gözlenmektedir.
2010 sonu itibariyle Danimarka’nin Türkiye’deki dogrudan yabanci sermaye yatirimi toplami 256 milyon
$ olmustur. TCMB verilerine göre Danimarka firmaları tarafından 2011 yılında 11 milyon dolar, 2012
yılında ise Haziran ayı itibariyle 3 milyon dolar yatırım gerçekleştirilmiştir. 2012 Haziran ayı itibariyle
Türkiye'de Danimarkalı firmaların ortaklığı ile kurulmuş toplam 547 firma bulunmakta olup, söz konusu
firmalar inşaat, imalat, ticaret, otel-pansiyon ve gıda gibi alanlarda faaliyet göstermektedirler.
Danimarka’da faaliyet gösteren Türk firmalarının sayısı ise son derece cüzi olup, bu firmalar genellikle
turizm, gıda, tekstil, lokantacılık sektörlerinde faaliyet göstermektedirler. Ancak, söz konusu
firmalarımızın hemen hemen tamamının küçük ve orta ölçekli olduklarının belirtilmesinde yarar
bulunmaktadır. Ancak son dönemlerde Türk girişimcilerin giderek arttığı görülmektedir.
Diğer taraftan, Danimarka firmalarının ülkemizin enerji ve çevre projelerine artan ilgisi ve bu konularda
Danimarka’nın ileri düzeyde gelişmişliği söz konusu alanlarda yeni işbirliği olanakları yaratmaya aday
görünmektedir.

İş Konseyi
Türk-Danimarka İş Konseyi’nin Türk kanadının ilk adımı 1992 yılında atılmış, Danimarka’da DEİK
benzeri iş dünyası organizasyonları ile çeşitli toplantı ve seminerlerin düzenlenmesine yönelik işbirliği
yapılmıştır. Mart 1999 tarihinde İstanbul’da düzenlenen “Danimarka-Türkiye İşbirliği Günü”
kapsamında, imzalanan protokol ile Türk-Danimarka İş Konseyi resmen kurulmuştur. İş Konseyi
Başkanlığını Türk tarafında Sayın Feyhan Yaşar yürütürken, Danimarka’daki muhatap kuruluş
Danimarka Sanayiciler Konfederasyonu’dur.
İş Konseyi etkinlikleri kapsamında Danimarka iş dünyasına Türkiye’deki iş ve yatırım imkanlarını
tanıtmaya yönelik etkinliklere öncelik verilmektedir. Danimarkalı yatırımcıların Türkiye’ye yönelik
ilgisinin artırılması, teknoloji geliştirme konularında proje kapsamında işbirliği sayısının arttırılması İş
Konseyi’nin öncelikli hedefleridir.

İşbirliği İmkanları
Tüm dünyada hazır giyim piyasasında yaşanan büyümenin etkisiyle, bu ürünlerde Danimarka’nın
ithalatının daha da artması beklenmektedir. Danimarka hazır giyim ürünleri ihracatı da son yıllarda
önemli bir artış kaydetmiştir. Özellikle AB ülkelerine yönelik bu ihracat artısının en önemli itici gücü,
Danimarkalı ihracatçıların gerekli hammaddeleri sağlayacağı pazarları iyi tanımaları ve üretim surecine
moda tasarımı alanında sahip oldukları yaratıcılık ve “know-how” ı ekleyerek ürünü pazara
sunmalarıdır. Tasarımın her alanında dünyanın önemli ülkeleri arasında yer alan Danimarkalı
modacılarla bu anlamda ilişkilerin geliştirilmesinde fayda bulunmaktadır.
Danimarka’ya ihracat açısından son yıllarda önem kazanan diğer bir sektör de gemiciliktir. Gemi inşa
sanayi konusunda çok eskiye uzanan bağları bulunan Danimarka, gemi yapımı konusunda Türkiye ile
büyük bir işbirliği içindedir. Danimarka Denizcilik Birliği’nce ülkemiz gemi inşa sanayi dikkatle
izlenmektedir.
İki ülke arasında işbirliği açısından potansiyel arz eden önemli bir sektör de rüzgar enerjisidir. Alternatif
enerji alanındaki çalışmaların yoğunluk kazandığı günümüzde, bu alanda önemli bir potansiyel arz eden
ülkemiz ile, dünyanın en önemli rüzgar türbini üreticilerinden biri olan Danimarka arasında ilişkilerin
önümüzdeki donemde yoğunlaşacağı düşünülmektedir.
Söz konusu sektörlerde, Danimarka pazarına yönelik gerçekleştirilecek ziyaretlerin, karşılıklı tanıtım
etkinliklerinin, bu pazarda varlığımızın yaygınlaştırılması ve Danimarkalı firmaların ülkemizdeki
yatırımlarının artırılması açısından etkili olacağına inanılmaktadır.
-, 2013

20 / 34


Pazar ile İlgili Bilgiler
Dağıtım Kanalları
Danimarka’daki dağıtım kanalları ürüne göre farklılık arz etmektedir. Sermaye malları ve sanayi
hammaddeleri satış acenteleri, yüksek teknoloji ürünler iştirakler, tüketim malları ithalatçı acenteler ve
distribütörler, gıda dışı perakende ürünleri zincir mağazalar tarafından dağıtılmaktadır.
Günümüz modern iletişim teknikleri aracı kişilere/kurumlara ihtiyacı ortadan kaldırmışsa da Danimarkalı
firmalar halen yurt dışından doğrudan almak yerine yerel acente ve distribütörler aracılığıyla iş
yapmayı tercih etmektedirler. Doğrudan alım sistemin gelişimine yönelik olarak yavaş bir gelişme göze
çarpmaktadır. Bununla beraber, yabancı firmaların ülkede ofis açmalarına yönelik bir eğilimin varlığı da
dikkati çekmektedir.
Danimarka`ya ihracatımızın yoğun olduğu gıda alanındaki perakende sektörüne bakıldığında, Coop
Denmark ve Dansk Supermarked olmak üzere iki büyük perakende zinciri dikkati çekmektedir.,
Danimarka, Norveç ve İsveç`te yerleşik perakende satış firmalarının sahibi olduğu Coop Norden % 30
seviyesindeki pazar payı ile İskandinavya`nın tüketim ürünleri alanındaki en büyük perakende satış
firmasıdır. Coop Norden Kopenhag`da bulunan ofisi aracılığıyla tüm dünyadan gıda ürünleri ithal eden
NAF International`ın bir üyesidir. DSG (Dansk Supermarked Group) ise perakende sektöründe
Danimarka`nın iki numaralı en büyük firmasıdır. Faaliyetlerini, İsveç ile birlikte diğer Avrupa ülkelerine
de yaygınlaştırmaktadır. Bu iki büyük firmaya ilave olarak Danimarka`da Dagrofa/Supergros`un sahibi
olduğu United Nordic, İskandinavya pazarının %25`ini oluşturmaktadır.
Son yıllarda yeni firmaların çeşitli ortaklıklar yoluyla pazara girmesi sonucunda özellikle düşük fiyatlı
ürünlere yönelik perakende piyasasında rekabetin artması beklenmektedir.
Gıda ürünlerinin bazı kesimlere dağıtımı, bağımsız ya da büyük perakende zincirleri ile entegre olmuş
toptancılar tarafından gerçekleştirilmektedir. Genellikle bu toptancılar ayni zamanda ithalatçı
konumundadırlar. Birçok büyük perakende zinciri ithalatlarını kendileri gerçekleştirmektedir. Avrupa
dışından yapılan ithalatın önemli bir bölümü Lembcke (www.lembcke.dk) isimli firma tarafından
gerçekleştirilmektedir.
Buna ilave olarak orta ölçekli bazı toptancılar daha çok yeni gelişmekte olan etnik ve organik gıda
piyasasında faaliyetlerini yoğunlaştırmaktadırlar.
Tüketici Tercihleri
Danimarka’da tüketici tercihlerinde demografik durum büyük önem arz etmektedir. Son yıllarda
yaşlanan nüfusun etkisiyle tüketiciler özellikle sağlıklı ürünlere yönelmektedir. Bunun yanında artan
gelir durumu, hane halkı sayısı ve çocuklu aile sayısının az oluşu kişisel harcamaları da arttırmaktadır.
Özellikle tek kişilik hane halkı sayının fazla olması nedeniyle eve yapılan harcamaların oranı yüksektir.
Bunun yanında çalışan kadın nüfusunun fazla olması pratik ve dayanıklı ürünlere olan talebi arttırmıştır.
Danimarkalı tüketicilerin teknolojik ürünlere ve teknolojinin kullanıma yakınlığı fazladır. Alışverişte eticaretin kullanımı ise her geçen gün artmaktadır.
Tüketim Harcamaları
Harcama Şekli

1990

1995

2000

2005

2010

2015

Gıda ve alkolsüz içecekler

90,3

87,9

88,1

88,8

82,6

79,0

Alkollü içecekler ve tütün

32,7

31,3

29,5

28,8

26,6

25,1

Giyim ve ayakkabı

34,8

35,8

37,6

38,4

35,9

33,9

Barınma

179,5

191,4

208,3

219,8

229,8

243,7

Ev gereçleri

39,6

41,5

47,3

50,8

52,8

53,7

Sağlık

16,2

18,1

20,3

21,4

21,7

21,6

Ulaşım

90,3

87,3

109,3

122,1

136,7

137,2

İletişim

12,1

14,1

16,5

18,7

21,7

23,9

Dinlenme ve eğlence

69,5

78,8

83,8

88,7

93,4

96,2

4,9

5,5

5,8

6,1

6,6

6,8

34,2

36,8

40,9

44,6

48,8

51,5

Eğitim
Konaklama ve yiyecek
Diğer ürün ve hizmetler
Toplam

78,9

89,9

101,2

111,0

120,5

126,5

100,00

100,00

100,00

100,00

100,00

100,00

Kaynak: Euromonitor, Consumer Lifestyles-Denmark


21 / 34


Satış Teknikleri ve Satışı Etkileyen Faktörler
İthalatçıyla ilk defa bağlantıya geçmek için ilk adım olarak tercihan numune ve katalogla birlikte bir
ihracat teklifi gönderilmelidir. Teklifte en iyi fiyat verilmelidir. İletişim bilgilerinin yanlış verilmesi kötü
bir izlenim verebilmekte ve ithalatçının ilgisi kaybolmaktadır. Öte yandan, ithalatçılar ihracatçının
internet sayfası olmasına önem vermektedirler. Tüm pazarlama bilgilerinin ve internet sitesinin
İngilizce olması gerekmektedir.
İhracatçı firmanın, görüşmede fiyat, kalite, teslim süresi gibi tüm ilgili sorulara cevap verebilmesi için
hazırlıklı olması gerekmektedir. İhracatçı, iş bağlantısı kurulmadan önce ithalatçı ile çok sayıda
görüşme yapmak zorunda kalabilir. Bu nedenle, ilk görüşmede çok şey beklenmemelidir.
Ürün, ithalatçının doğrudan iş alanına giriyorsa, ithalatçı numune ve somut teklifler olmayınca görüşme
için isteksiz davranmaktadır. Danimarkalı işadamları genel olarak sonuç odaklıdır ve kendi konularına
hakimdirler.
Sevkiyat ile ilgili güvenirlik ve taahhüdü yerine getirmek büyük önem taşımaktadır. Danimarkalı
ithalatçılar, kısa dönemlerle çalışmaktadırlar ve siparişin anlaşmaya varılan sürede, miktarda teslim
edilmesini beklemektedirler. İhracatçının sevkıyatı zamanında ve güvenilir bir şekilde teslim etmesi
fiyat kadar önemli bir rekabet avantajı sağlamaktadır. Yeni iş ilişkilerinin geleceği, bu nedenle yerine
getirebileceği gerçekçi bir teslim süresini tayin etmeye bağlı olacaktır. İşbirliğinin kurulmasından önce,
ihracatçının gerçekçi bir teslim süresi belirlemesi zorunlu gözükmektedir. Sözleşmede yer almayan
gecikme ve ürüne yönelik tolerans, çok sınırlıdır ve siparişin iptal edilmesine neden olabilmektedir.
Ürünlerin Danimarka’ya nakliyesi önemli bir gider kalemidir. Güvenli ve zamanında sevkiyat ve maliyeti
önemli olduğundan en iyi ulaştırma aracını seçmek önem arz etmektedir. Son on yılda, Danimarka’da
“politik tüketiciler” olarak adlandırılan gittikçe büyüyen tüketici grubu, ithalatçı ve üreticilerden
gelişmekte olan ülkelerden ithal edilen ürünlerin üretiminde çocuk işçi çalıştırılmamasını, endüstriyel
kirliliğe ve çevreye zarar vermemesi konusunda garanti istemektedirler. Bu nedenle, Danimarkalı
ithalatçılar, gelişmekte olan ülkelerdeki tedarikçilerden söz konusu konularda garanti vermesi
konusunda bir sözleşme imzalanmasını talep edebilmektedirler.

İşadamlarının Pazarda Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
Ticareti Etkileyen Kültürel Faktörler
Danimarkalıların mesai süreleri, diğer ülkelere göre daha kısadır. Standart çalışma süresi haftada 37
saattir. 3 haftası yaz aylarında olmak üzere yılda 5 hafta zorunlu tatil bulunmaktadır. Sömestir tatilleri
Haziran 20 ile Ağustos 8 arasında olmaktadır ve işler bu dönemde yavaşlamakta ve bazı firmalar kapalı
olmaktadır. Sömestir ve yaz tatilinde (Haziran-Ağustos başlangıcı) ve Paskalya zamanında iş ziyaretleri
yapılmaması tavsiye edilmektedir. Resmi tatillerle ilgili bilgiler ekte yer almaktadır.
Danimarkalı işadamları başlangıçta biraz resmi görünmekle birlikte, bir süre sonra daha samimi iletişim
kurulabilmektedir. Bununla birlikte, görüşmeler sonuç odaklı yürütülmektedir. Karşılaşma ve
ayrılışlarda tokalaşma kullanılmaktadır. İş kabulleri daha çok öğleyin yapılmakta, nadiren akşam tercih
edilmektedir. İş yaşamında, kurallar ilişkilerin önünde gelmektedir. Kişisel ve profesyonel ilişkiler
arasında belirgin bir fark bulunmaktadır. Danimarkalılar, ticari ortaklarını kişisel olarak tanıma
konusunda pek istekli olmamaktadırlar. Ancak bu ticaret yapmak istemedikleri anlamına
gelmemektedir. Danimarkalılar iş görüşmelerinde dakikliğe önem vermektedirler. Dakik olmak saygılı
bir davranış ve verimli bir iş ortağı olarak algılanmaktadır. Randevuya geç kalmak karşı tarafın
zamanına saygı gösterilmediği anlamına gelmektedir. Bu konudaki kültürel farklılıklara pek hoşgörü
gösterilmemektedir. Randevulara, toplantılara zamanında gelmek ürünlerinde zamanında teslim
edileceği imajını vermektedir.
Danimarkalılar görüşmelerde ne beklediklerini ve ne tür bir katkıları olacakları konusunda çok açık ve
net davranmaktadır. İhracatçı firmaların karşılayamayacakları veya yerine getiremeyecekleri taahhütte
bulunmamaları gerekmektedir. Danimarkalılar varılan mutabakatın yazıya dökülmesini tercih
etmektedirler. Sözleşme imzalandıktan sonra yükümlülükleri mutlaka yerine getirmek gerekmektedir.
İş görüşmelerinde hediye vermek pek yaygın değildir. Hediye verilecekse, maddi değeri düşük
hediyelerin verilmesi önerilmektedir.

Para Kullanımı
Para birimi olarak, Danimarka Kronu kullanılmaktadır. 1 Danimarka Kronu, 100 Öre'den oluşmaktadır.
Madeni paralar, 25 öre, 50 öre, 1,2,5,10 ve 20 Kron olarak basılmaktadır. Banknotlar ise,
50,100,200,500 ve 1000 Kron olarak mevcuttur. Visa, Mastercard ve American Express, Diners Club
gibi belli başlı kredi kartları rahatlıkla ve oldukça yaygın olarak kullanılmaktadır. Bununla birlikte,
bilhassa küçük dükkanlar kart kabul etmeyebilmektedir. Ayrıca, Danimarka’ya özgü bir debit/kredi
kartı sistemi olan “Dankort”lar dışındaki kartlara çoğu işyeri işlem başına % 3 ilE 5 oranında faiz
uygulamaktadır. Çek kullanımıyla yapılan ödemelerde, kullanım bedeli olarak 4,- DKK ilave ücret tahsil
edilmektedir. Yabancıların çekleri çoğunlukla kabul edilmemekle birlikte, bunların büyük bankalar
tarafından nakde çevrilmesi imkanı vardır.
Pasaport ve Vize İşlemleri

-, 2013

22 / 34


Türk vatandaşları için umuma mahsus pasaport hamilleri vizeye tabidir. Diplomatik, hizmet ve hususi
pasaport hamilleri ise, altı ay içinde üç ayı aşmamak kaydıyla, anılan ülkeye yapacakları seyahatlerinde
vizeden muaftır. AB ve Schengen Anlaşması taraf ülkeleri vatandaşlarının ülkeye girişinde vize
istenmemektedir.
Resmi Tatiller ve Çalışma Saatleri
1 OCAK (Yeni yıl), 1-2-5 Nisan(Paskalya), 30 Nisan (Dini Bayram), 13 Mayıs( Dini tatil), 24 Mayıs( Dini
tatil), 5 Haziran(Ulusal Gün), 24 Aralık(Noel arifesi), 25 Aralık( Noel), 26 Aralık(Noel sonrası)
Danimarka’da resmi tatil günleridir.
Danimarka’da, ülkemizde olduğu gibi, Pazartesi-Cuma günlerini kapsayan hafta içindeki beş gün iş
günlerini, Cumartesi ve Pazar günleri ise resmi tatil günlerini oluşturmaktadır.
Danimarka’daki özel işyerleri ve mağazalar genellikle, hafta içi günlerde 09.00-18.00 saatleri arası açık
olup, Cumartesi günleri anılan işyerlerinin kapanış saatleri 16.00 ila 17.00 olarak değişmektedir. Pazar
günleri ise, “Kiosk” olarak adlandırılan küçük marketler dışındaki tüm mağaza ve işyerleri kapalı
kalmaktadır. Bu ülkede, kamu kurumlarının tamamında ve özel sektörün çok büyük bir bölümünde,
hafta içi çalışma saatleri 09.00-17.00 olarak belirlenmiş iken, Cuma günleri resmi daireler dahil olmak
üzere, söz konusu kurum, kuruluş ve işyerlerinin büyük bölümü 09.00-15.00 saatleri arasında
çalışmaktadır.

Kullanılan Lisan
Danca Danimarka'da konuşulan, İskandinavca olarak da bilinen Kuzey Cermen dil ailesinden bir dildir.
Danimarka, Noveç, İsveç, Finlandiya ülkelerinde daha çok İskandinavca olarak bilinir.
Dünya çapında, 5.5 milyon kişi tarafından konuşulur. Bunların çoğu Danimarka ve Almanya'nın
Danimarka sınırında yaşar. Ayrıca Danimarka'nın eski sömürgeleri olan İzlanda, Grönland ve Faroe
Adalarındaki okullarda da zorunlu ikinci dil olarak öğretilir.

Ulaşım
Danimarka’da ulaşım imkanları oldukça gelişmiş ve çok çeşitlidir. İyi yapılmış yollan, hızlı dizel trenleri,
çok sayıda köprüsü ve adalar arası işleyen feribotları bulunmaktadır. Falster ve Seeland adalarını
birbirine bağlayan köprü olan “Great Belt” köprüsü Avrupa'nın en uzun köprülerinden biridir.
Danimarka’da bisiklet ile ulaşım çok yaygındır ve anayolların yanı sıra, özel bisiklet yolları
bulunmaktadır.
Toplam 92 adet sivil havaalanına sahip olan Danimarka’da hava trafiğinin en yoğun olduğu alanlar,
başta Kopenhag olmak üzere, Aarhus, Aalborg ve Billund havaalanlarıdır. Türk Hava Yolları,
Kopenhag'la İstanbul arasında, hem kış, hem de yaz döneminde karşılıklı olarak haftada 7 sefer (her
gün) düzenlemektedir. Yaz aylarında ise Kopenhag ile Ankara arasında haftada üç sefer doğrudan uçuş
yapılmaktadır. En önemli limanları ise Kopenhag, Aarhus, Esbjerg’dir. Gelişmiş bir raylı ulaşım
sistemine sahip olan Danimarka’daki Kopenhag metrosu da dünyanın en iyi metroları arasında
gösterilmektedir.

Yerel Saat
Danimarka, Greenwich’e göre 1 saat ileridedir (GMT + 1). Türkiye’den de 1 saat geridedir.
Yerel Ölçü Birimleri
Metrik ölçü sistemi kullanılmaktadır.
Telefon Kodları
Danimarka ile telefon ya da faks yoluyla iletişim kurmak için uluslar arası telefon kodu +45’dir.

Tarım ve Gıda Ürünleri İhraç Potansiyelimiz


23 / 34


Sektör

Yaş Meyve
Sebze

GTİP

0709.60

Potansiyel Ürün

Capsicum/Pimenta
cinsi meyveler

Kuru Meyveler 0813.10

Kuru kayısı

Domates
Salçası

Ketçap ve diğer
domates sosları

2103.20

Kuru Meyveler 0806.20

Kuru üzüm

Ülkenin
Ülkenin Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'nin
Ülkenin
Türkiye'nin Türkiye'nin
Türkiye'ye
Toplam
Ülkeye
Toplam
Dünya
Ülkeye
Toplam
Ülke İthalatında
Ülkeye
Ülkeye
ve Rakip
İthalatı
İhracatı
İhracatı
İthalatında İhracatındaki İthalatındaki
İlk 5 Ülke ve
İhracatı
İhracatı
Ülkelere
2011
2011
2011
Ülkenin
Değişim
Değişim
Pazar Payları
2011 Aylık 2012 Aylık
Uyguladığı
(milyon
(milyon
(milyon
Payı 2011
2010-2011
2010-2011
(%)
Veriler*
Veriler*
Gümrük
dolar)
dolar)
dolar)
(%)
(%)
Oranları

70

1,9

69

1,59

67

7

0,4

6,7

3,0

351

1,59

11

-6

1,7

33

2,2

32

1,95

22

-1

2,0

22

1,2

418

1,39

-13

9

1,0

Hollanda(50),
İspanya(32,1),
1,8 Almanya(11,4),
Türkiye(3),
Macaristan(1,7)
Türkiye (87),
Almanya(6,2),
1,7 Hollanda(4,7),
İngiltere(0,9),
İspanya(0,5)
İsveç(46,3),
Hollanda(13,2),
1,1 Almanya(10,7),
İtalya(8),
Türkiye(7)
ABD(59,2),
Şili(16,1),
1,7 Almanya(7,6),
Türkiye(5,7),
Hollanda(5,3)

AB, STA,
Türkiye
%0

AB, STA,
Türkiye
%0
AB, STA,
ve
Türkiye
%0
AB, STA
ve
Türkiye
%0,
A.B.D. ve
diğer
ülkeler
%2,4

Almanya(60,5),
Hollanda(11,9), AB, STA,
Sert Kabuklu
2008.19
İşlenmiş fındık
21
2,4
541
0,89
-4
4
1,8
2,6 İsveç(16,8),
Türkiye
Meyveler
İspanya(5,4),
%0
Yunanistan(5,4),
AB, STA
Almanya(61,9), %0,
Türkiye
Türkiye(20,8),
Sert Kabuklu
%3,
0802.22
Fındık (Kabuksuz)
11
2,9
892
0,9
-21
4
1,9
1,4 Hollanda(8,5),
Meyveler
Norveç ve
İsveç(5,9),
diğer
Norveç(2,6)
ülkeler
%3,2
Türkiye(69,7),
AB, STA,
Almanya(14,5), ve
Kuru Meyveler 0804.20.90 Kuru incir
6,2
1,2
158
1,6
-40
1
0,2
1,0 Hollanda(6),
Türkiye
İspanya(5,1),
%0
İngiltere(1,7)
Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
-, 2013

24 / 34
Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

Kaynak : Tablonun hazırlanmasında Türkiye'ye ilişkin rakamlarda TUİK, diğer ülkelere ilişkin istatistik rakamlarında UN-ITC TradeMap, gümrük vergisi konusunda AB ülkeleri için TARIC diğer ülkeler için kendi
gümrük idarelerinin verileri kullanılmıştır.
* Veriler 9 aylıktır.

Yasal Uyarı : Kaynak gösterilmek kaydı ile alıntı yapılabilir. Dokümanın her hangi bir yöntemle çoğaltılması ve/veya basılı ya da elektronik her hangi bir ortamda dağıtımı yasaktır.

25 / 34

Danimarka ulke raporu_2013

Recommended

Recommended

More Related Content

Viewers also liked

Viewers also liked (9)

Similar to Danimarka ulke raporu_2013

Similar to Danimarka ulke raporu_2013 (9)

More from UlkeRaporlari2013

More from UlkeRaporlari2013 (20)

Danimarka ulke raporu_2013