SlideShare a Scribd company logo
1 of 82
Download to read offline
SezioneVIII | Lesioni legate alla temperatura
DAN Basic Life Support i
Studentbook/EL
DAN Basic Life Support 1
DAN BASIC LIFE SUPPORT
Υπεύθυνος έκδοσης: Guy Thomas
Βασικός συγγραφέας: Guy Thomas
Συντελεστές: Orr, M.S., John Lippmann, Yoshiro Mano M.D., Frans Cronjé M.D., Alessandro Marroni M.D.
Φωτογραφίες: Guy Thomas, Marjo Maebe ( Φιγούρα 5 – σελίδα 10 )
© 2011 Divers Alert Network
Με επιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή, αποθήκευση ή μετάδοση
σε οποιαδήποτε μορφή και με οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή μηχανικό μέσο, περιλαμβανομένης της
φωτοτυπίας, χωρίς την έγγραφη άδεια της Divers Alert Network, P.O. Box DAN, 64026 Roseto, Italy.
Πρώτη έκδοση: Αύγουστος 2006
Δεύτερη έκδοση: Φεβρουάριος 2011
Divers Alert Network – Στοιχεία επικοινωνίας
DAN Europe, P.O. Box DAN, 64026 Roseto, Italy
Τηλ.: +39-085-8930333
Φαξ +39-085-8930050
e-mail (ζητήματα γενικής φύσεως): mail@daneurope.org
e-mail (εκπαιδευτικά ζητήματα): training@daneurope.org
www.daneurope.org
DAN Basic Life Support2
Πίνακαπεριεχομένων
DAN Basic Life Support	 3
Ενότητα 1.	
Βασικές έννοιες Ανατομίας
και Φυσιολογίας	 6
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 8
Ενότητα 2.	
Αλυσίδα της επιβίωσης	 9
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 11
Ενότητα 3.	
Βασική Υποστήριξη Ζωής
(Basic Life Support - BLS)	 13
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 19
Ενότητα 4.	
Αξιολόγηση ασφάλειας του
σημείου του περιστατικού	 21
Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS:
Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου
του ατυχήματος – Η ασφάλεια του
διασώστη προέχει	 24
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 25
Ενότητα 5.	
ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ	 26
Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS:
Αναζωογόνηση - ΚΑΡΠΑ	 36
Προαιρετική δεξιότητα:
Χρήση μάσκας αναζωογόνησης	 40
Προαιρετική δεξιότητα:
Χορήγηση φροντίδας με ΑΕΑ	 41
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 42
Ενότητα 6.	
Θέση ανάνηψης	 43
Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS:
Θέση Ανάνηψης	 44
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 45
Ενότητα 7.	
Αποφράξεις Ξένου Σώματος 	 47
Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS:
Αποφράξεις Ξένου Σώματος	 50
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 52
Ενότητα 8.	
Έλεγχος εξωτερικής αιμορραγίας 	 53
Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS:
(Ακατάσχετη) Εξωτερική αιμορραγία	 55
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 56
Ενότητα 9.	
Διαχείριση καταπληξίας (σοκ)	 57
Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS:
Διαχείριση καταπληξίας (σοκ)	 61
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ	 62
Ενότητα 10.	
Επιπλέον πληροφορίες	 63
Divers Alert Network
DAN Europe	 68
BLS - Ερωτήσεις αναθεώρησης:
Απαντήσεις	70
Basic Life Support
Αξιολόγηση εκπαιδευτικού
προγράμματος	72
Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης
για το σπίτι	 73
DAN Basic Life Support 3
DAN Basic Life Support
Σύνοψη Εκπαιδευτικού
Προγράμματος
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα χορήγη-
σης βασικής Υποστήριξης Ζωής της
DAN (DAN BLS Provider) έχει σχεδιαστεί
με σκοπό να σας διδάξει τις γνώσεις και
τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη
χορήγηση Βασικής Υποστήριξης Ζωής
(Basic Life Support - BLS).
Ενότητα Θεωρητικών
Γνώσεων (1,5 ώρα)
Η ενότητα αυτή έχει σχεδιαστεί με σκο-
πό να σας προσφέρει πληροφορίες που
θα σας επιτρέψουν να:
1)	 Κατανοήσετε βασικές έννοιες Ανα-
τομίας και Φυσιολογίας
2)	 Απαριθμήσετε τους τέσσερις κρί-
κους της «αλυσίδας της επιβίωσης»
3)	 Προστατευτείτε από τη μετάδοση
ασθενειών και άλλους κινδύνους
4)	 Ελέγξετε το επίπεδο ανταπόκρισης
του θύματος
5)	 Ελέγξετε αν η αναπνοή είναι φυσι-
ολογική
6)	 Χορηγήσετε θωρακικές συμπιέσεις
και αναπνοές διάσωσης – CPR
7)	 Αντιμετωπίσετε περιστατικό από-
φραξης ανώτερου αεραγωγού
8)	 Τοποθετήσετε αναίσθητο τραυμα-
τία στη στάση ανάνηψης
9)	 Αντιμετωπίσετε περιστατικό εξωτε-
ρικής αιμορραγίας
10)	Αντιμετωπίσετε περιστατικό θύμα-
τος σε κατάσταση καταληψίας
Θα παρακολουθήσετε μία παράδοση
μαθήματος από τον εκπαιδευτή DAN
BLS που έχετε επιλέξει. Η παράδοση
αυτή υποστηρίζει τις πληροφορίες που
περιέχονται στο παρόν εγχειρίδιο, το
οποίο παρέχει πληροφορίες με απλό και
κατανοητό τρόπο. Στο τέλος κάθε ενό-
τητας, θα βρείτε ερωτήσεις που θα σας
βοηθήσουν να αξιολογήσετε κατά πό-
σον έχετε κατανοήσει την ύλη που έχετε
καλύψει μέχρι εκείνη τη στιγμή
Ενότητα πρακτικής
εφαρμογής (2,5 - 3 ώρες)
Κατά τη διάρκεια αυτής της ενότητας θα
έχετε τη δυνατότητα να εξασκήσετε τις
δεξιότητες της χορήγησης BLS με την
καθοδήγηση του Εκπαιδευτή BLS της
DAN. Η πρακτική αυτή ενότητα έχει σχε-
διαστεί για να σας δώσει τη δυνατότητα
να εφαρμόσετε όσα έχετε μάθει στη θε-
ωρητική ενότητα του μαθήματος.
Αξιολόγηση και Πιστοποίηση
Μετηνολοκλήρωσητουπρογράμματος
DAN BLS, θα λάβετε μία κάρτα πιστο-
ποίησης «DAN BLS Provider» η οποία θα
επιβεβαιώνει πως έχετε διδαχτεί τη χο-
ρήγηση Βασικής Υποστήριξης Ζωής.
Προϋποθέσεις
Δεν υπάρχουν απαραίτητες προϋπο-
θέσεις για την παρακολούθηση αυτού
του εκπαιδευτικού προγράμματος. Το
ίδιο το πρόγραμμα ωστόσο είναι προ-
απαιτούμενο για την παρακολούθηση
άλλων μαθημάτων χορήγησης Πρώτων
Βοηθειών ή Διάσωσης.
DAN Basic Life Support
DAN Basic Life Support4
DAN Basic Life Support
Εκπαιδευτικοί στόχοι
Στο τέλος αυτού του προγράμματος, θα μπορείτε να χορηγήσετε BLS:
1.	 Πραγματοποιώντας εκτίμηση της ασφάλειας του σημείου του περιστατικού
2.	 Χορηγώντας ΚΑΡΠΑ σε άτομο που δεν αναπνέει.
3.	 Τοποθετώντας έναν τραυματία στη θέση ανάνηψης.
4.	 Παρέχοντας βοήθεια σε άτομο που έχει υποστεί απόφραξη αεραγωγού.
5.	 Αντιμετωπίζοντας περιστατικό εξωτερικής αιμορραγίας
6.	 Παρέχοντας φροντίδα σε άτομο που έχει υποστεί καταπληξία
Σημείωση:
Παρόλο που το βιβλίο αυτό θα συνεισφέρει στην εκπαιδευτική διαδικασία πριν και κατά
τη διάρκεια του μαθήματος BLS, η ανάγνωσή του και μόνο δεν μπορεί να σας εκπαιδεύσει
στη χορήγηση BLS.
Για να μπορέσετε να εκτελέσετε τις τεχνικές που περιγράφονται στο βιβλίο αυτό, θα πρέπει
να συμμετάσχετε σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα BLS, διοργανωμένο από πιστοποιημένο και
εν ενεργεία εκπαιδευτή BLS.
Το βιβλίο θα αποτελέσει πολύτιμη πηγή πληροφοριών και μετά την ολοκλήρωση του εκ-
παιδευτικού προγράμματος BLS.
Το εγχειρίδιο αυτό έχει δημιουργηθεί βάσει των οδηγιών για τη χορήγησης Βασική Υπο-
στήριξη Ζωής που δημοσιεύθηκαν το 2010 από το ERC.
Επισκεφθείτε το δικτυακό τόπο της DAN Europe για να μάθετε τι είναι η DAN Europe και τι μπορεί να κάνει η
DAN για σας!
Ο δικτυακός μας τόπος περιέχει πλούτο πληροφοριών σχετικά με την ιδιότητα μέλους της DAN και τα
πλεονεκτήματα που προσφέρει, την καταδυτική ιατρική, την καταδυτική ασφάλεια, την καταδυτική έρευνα, τα
εκπαιδευτικά προγράμματα της DAN Training και πολλά ακόμα...
Το ηλεκτρονικό μας κατάστημα σας δίνει τη δυνατότητα να παραγγείλετε προϊόντα της DAN Europe με ειδικές
εκπτώσεις για τα μέλη της DAN Europe.
DAN Basic Life Support66
Ενοτητα 1 | Βασικές έννοιες Ανατομίας και Φυσιολογίας
1.1
Αεραγωγός – Αναπνοή – Κυκλοφορία
Ο αέρας περιέχει κατά προσέγγιση 21%
οξυγόνο και 79% άζωτο.
Ο οργανισμός μας (κύτταρα, όργανα,
κ.λπ.) χρειάζονται συνεχή παροχή οξυ-
γόνου για να παράγουν ενέργεια και να
επιβιώσουν. Ο μηχανισμός αυτός μπο-
ρεί να συγκριθεί με το ρόλο που παίζουν
τα καύσιμα στα οχήματα.
Χωρίς αυτή τη συνεχή παροχή (και με-
ταφορά) οξυγόνου στον οργανισμό, τα
όργανα και τα κύτταρα αλλοιώνονται
και πεθαίνουν.
A-Airway (Αεραγωγός):
Ο ανοιχτός ανώτερος αεραγωγός (μύτη,
στόμα και τραχεία) εξασφαλίζει πως ο
αέρας μπορεί να περάσει στους πνεύ-
μονες (Φιγούρα 1).
Σημείωση:
Όλες οι πληροφορίες που αναφέρονται στις παρακάτω ενότητες βασίζονται στην πιο πρό-
σφατη βιβλιογραφία της καταδυτικής ιατρικής. Οι σχετικές παραπομπές είναι διαθέσιμες
μέσω του Εκπαιδευτή της DAN ή του τμήματος Εκπαίδευσης της DAN (DAN Training) της
γεωγραφικής περιοχής σας.
ΒασικέςέννοιεςΑνατομίας
καιΦυσιολογίας
Φιγούρα 1:
Ο ανοιχτός ανώτερος αεραγωγός (μύτη,
στόμα και τραχεία) εξασφαλίζει πως ο
αέρας μπορεί να περάσει στους πνεύμονες
1
Σημείωση:
Ο οισοφάγος, ο σωλήνας που μεταφέρει την τροφή από το στόμα στο στομάχι βρίσκεται
ακριβώς πίσω από την τραχεία και το λάρυγγα. Η είσοδος του οισοφάγου και η είσοδος του
λάρυγγα βρίσκονται πολύ κοντά η μία στην άλλη μέσα στο λαιμό. Όταν καταπίνουμε, η επι-
γλωττίδα κλείνει τον λάρυγγα και δεν επιτρέπει σε στερεές και υγρές τροφές να εισέλθουν
στον αεραγωγό.
DAN Basic Life Support 77
Ενοτητα 1 | Βασικές έννοιες Ανατομίας και Φυσιολογίας
1.3
1.2 B-Breathing (Αναπνοή)
Κάθε φορά που εισπνέουμε, ο αέρας ει-
σέρχεται στη μύτη ή το στόμα μας και,
μέσω του λάρυγγα, κατεβαίνει μέσα στην
τραχεία.
Η τραχεία χωρίζεται στον αριστερό και
τον δεξί βρόγχο και ο αέρας εισέρχεται
μέσω των βρόγχων στον αριστερό ή τον
δεξί πνεύμονα αντίστοιχα. Οι βρόγχοι εί-
ναι σαν κλαδιά, χωρίζονται δηλαδή σε μι-
κρότερους βρόγχους, ή αλλιώς βρογχιό-
λια, τα οποία καταλήγουν σε μικροσκοπι-
κούς ασκούς που λέγονται κυψελίδες.
Οι πνεύμονές μας διαθέτουν περίπου
300 εκατομμύρια κυψελίδες και κάθε
κυψελίδα περιβάλλεται από τριχοειδή
αγγεία (μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία
με πολύ λεπτά τοιχώματα).
Από τις κυψελίδες, το οξυγόνο μεταφέ-
ρεται μέσω των λεπτών αυτών τοιχωμά-
των στα τριχοειδή αγγεία. Η διαδικασία
αυτή λέγεται διάχυση.
Στα τριχοειδή αγγεία βρίσκουμε επίσης
διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Πρόκειται
για το τελικό προϊόν του μεταβολισμού
του οργανισμού (το χρησιμοποιημένο
οξυγόνο επιστρέφει στους πνεύμονες
με τη μορφή CO2).
Το διοξείδιο του άνθρακα διαχέεται
μέσω των τριχοειδών αγγείων πίσω στις
κυψελίδες.
Η διάχυση του οξυγόνου στο αίμα είναι
δυνατή μόνο όταν η συγκέντρωση του
οξυγόνου στους πνεύμονες είναι υψη-
λότερη από τη συγκέντρωση του οξυ-
γόνου στις κυψελίδες.
Η λειτουργία της αναπνοής εξασφαλίζει
ότι η συγκέντρωση του οξυγόνου στους
πνεύμονες παραμένει υψηλή.
Όταν εκπνέουμε, ο αέρας (με αυξημένη
συγκέντρωσηCO2)φεύγειαπότουςπνεύ-
μονες και μεταφέρεται μέσω των βρόγ-
χωνκαιτηςτραχείαςστημύτηήτοστόμα,
από όπου εξέρχεται από το σώμα.
C-Circulation(Κυκλοφορία)
Η καρδιά αντλεί το οξυγονωμένο αίμα
(από τις κυψελίδες) και το μεταφέρει στο
υπόλοιπο σώμα.
Η λειτουργία αυτή επιτελείται μέσω της
πνευμονικής (από και προς τους πνεύ-
μονες) και της συστηματικής (από και
προς το υπόλοιπο σώμα) κυκλοφορίας.
Το αποξυγονωμένο αίμα που επιστρέφει
από τη συστηματική κυκλοφορία (και
περιέχει CO2) εισέρχεται στον δεξιό καρ-
διακό κόλπο και ωθείται προς τους πνεύ-
μονες για ανταλλαγή αερίων στις κυψελί-
δες (πνευμονική κυκλοφορία).
Το αίμα που επιστρέφει από τους πνεύ-
μονες εισέρχεται στον αριστερό κόλπο
και μεταφέρεται στην αριστερή κοιλία και
από εκεί ωθείται πως το υπόλοιπο σώμα
(μέσω της συστηματικής κυκλοφορίας).
Το αίμα θα μεταφέρει το οξυγόνο στα
κύτταρα του σώματος μέχρι να επιστρέ-
ψει στον δεξί καρδιακό κόλπο.
Ιατρική ορολογία.
Καρδιακός κόλπος — Θάλαμος της
καρδιάς που παρέχει πρόσβαση σε έναν
άλλο θάλαμο που λέγεται κοιλία.
Λάρυγγας — Το όργανο όπου παράγε-
ται η φωνή.
Φάρυγγας — Τμήμα του αεραγωγού
που συνδέει τη ρινική κοιλότητα με τον
λάρυγγα.
DAN Basic Life Support88
?
Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70
Ενοτητα 1 | Ερωτησεις αναθεωρησης
1.	 Ο οργανισμός μας χρειάζεται συνεχή παροχή οξυγόνου για να
επιβιώσει.
α)	Σωστό
β)	Λάθος
2.	 Για να βεβαιωθούμε πως ο αέρας μπορεί να περάσει στους
πνεύμονες, πρέπει να είναι ________.
α) ελεύθερος ο αεραγωγός
β) ανοιχτό το στόμα
3.	 Η επιγλωττίδα εμποδίζει την είσοδο των στερεών και υγρών
τροφών ___________
α)	στο στομάχι	
β)	στην καρδιά
γ)	στην τραχεία
δ)	στον οισοφάγο
4.	 Η ανταλλαγή αερίων γίνεται _________.
α)	στα αρτηρίδια
β)	στην αορτή
γ)	στις κυψελίδες
δ)	στους καρδιακούς κόλπους
5.	 Το οξυγονωμένο αίμα αντλείται και μεταφέρεται στο υπόλοιπο
σώμα από ______.
α)	το στομάχι	
β)	την καρδιά
γ)	τους μυς	
δ)	το συκώτι
Ενοτητα 1
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
DAN Basic Life Support 99
Ενοτητα 2 | Αλυσίδα της επιβίωσης
2.2
2.1
Τέσσερα βήματα είναι εκείνα που επη-
ρεάζουν τις πιθανότητες επιβίωσης.
Τα βήματα αυτά συχνά αναφέρονται ως οι
τέσσεριςκρίκοιτηςαλυσίδαςτηςεπιβίωσης.
Έγκαιρη άφιξη των
υπηρεσιών Επείγουσας
Προνοσοκομειακής
Φροντίδας (EMS)
Η κλήση του ασθενοφόρου ή άλλου εκ-
παιδευμένου ιατρικού προσωπικού είναι
ζωτικής σημασίας για την αύξηση των πι-
θανοτήτων επιβίωσης (Φιγούρα 2).
Συνεπώς είναι σημαντική η αναγνώριση
του προβλήματος όσο το δυνατόν νωρί-
τερα, ώστε να αποφύγουμε την απώλεια
πολύτιμου χρόνου.
Το άτομο που θα τηλεφωνήσει για ασθε-
νοφόρο είναι σημαντικό να παραμείνει
όσο το δυνατόν πιο ήρεμο και πιο σαφές.
Ενημερώστε τις υπηρεσίες προνοσοκο-
μειακής φροντίδας για:
-	 Την ακριβή τοποθεσία του
επείγοντος περιστατικού
-	 Όσα έχουν συμβεί
-	 Τον αριθμό των τραυματιών
-	 Την κατάσταση των τραυματιών
-	 Τη φροντίδα που έχει ήδη χορηγηθεί
Για να βεβαιωθείτε πως το άτομο από το
οποίο ζητήσατε να τηλεφωνήσει για βοή-
θεια έχει όντως ειδοποιήσει τις υπηρεσίες
επείγουσας προνοσοκομειακής φροντί-
δας, ζητήστε του να επιστρέψει αμέσως
μόλις τηλεφωνήσει.
Προτείνεται επίσης να ζητήσετε από το
άτομο που θα τηλεφωνήσει να επαναλά-
βει τις απαιτούμενες πληροφορίες προ-
τού κάνει το τηλεφώνημα. Έτσι θα μπορέ-
σετε να τον διορθώσετε αν χρειάζεται και
να βεβαιωθείτε πως οι πληροφορίες που
θα δώσει θα είναι οι σωστές.
Ναέχετευπόψηπωςόσονωρίτεραγίνειτο
τηλεφώνημα, τόσο πιο γρήγορα θα φθά-
σουν οι υπηρεσίες εξειδικευμένης υποστή-
ριξης ζωής (advanced life support).
Έγκαιρη BLS
Η έγκαιρη χορήγηση BLS βελτιώνει ση-
μαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης (Φι-
γούρα 3).
Αλυσίδα της επιβίωσης
Φιγούρα 3:
Ξεκινήστε τη
χορήγηση BLS όσο το
δυνατόν νωρίτερα
3Φιγούρα 2:
Η κλήση
για βοήθεια
είναι ζωτικής
σημασίας για
να αυξήσετε
τις πιθανότητες
επιβίωσης
2
DAN Basic Life Support1010
Ενοτητα 2 | Αλυσίδα της επιβίωσης
2.4
2.3
Με τη χορήγηση BLS ή ΚΑΡΠΑ, προσπα-
θούμε να αποφύγουμε τη φθορά των
ζωτικών οργάνων, διατηρώντας την κυ-
κλοφορία οξυγονωμένου αίματος.
Οι θωρακικές συμπιέσεις παίζουν προσω-
ρινά το ρόλο της καρδιάς, αντλώντας και
ωθώνταςτοαίμαπροςτουπόλοιποσώμα.
Οι αναπνοές διάσωσης στέλνουν αέρα
(οξυγόνο) στους πνεύμονες και εξασφα-
λίζουν πως συνεχίζεται η ανταλλαγή αε-
ρίων στις κυψελίδες.
Έγκαιρη απινίδωση
Στις περισσότερες περιπτώσεις ο λόγος
για τον οποίο σταματά η αναπνοή ενός
ανθρώπου είναι η καρδιακή ανακοπή.
Ηκαρδιακήανακοπήσυχνάπροκαλείται
από κοιλιακή μαρμαρυγή (Ventricular
Fibrillation – VF).
Πρόκειται για ηλεκτρική δυσλειτουργία
της καρδιάς, που προκαλεί τρέμουλο
των καρδιακών μυών και δημιουργεί μη
φυσιολογικό, χαοτικό καρδιακό ρυθμό.
Λόγωτηςαπουσίαςφυσιολογικούηλεκτρι-
κούερεθίσματος,ηλειτουργίατηςκαρδιάς
δεν εκτελείται πλέον αποτελεσματικά.
Στις περιπτώσεις αυτές η ΚΑΡΠΑ δεν θα
ξεκινήσει ξανά τη λειτουργία της καρδιάς.
Παρόλο που η ΚΑΡΠΑ θα καθυστερήσει
την πρόκληση (εγκεφαλικής ή άλλης)
βλάβης λόγω έλλειψης οξυγόνου, μόνο
ένας απινιδωτής θα μπορούσε να επανα-
φέρει τον καρδιακό ρυθμό (Φιγούρα4).
Είναι συνεπώς ζωτικής σημασίας να χο-
ρηγηθεί απινίδωση σε άτομο που έχει
υποστεί αιφνίδια καρδιακή ανακοπή το
συντομότερο δυνατό.
Μετά από 7-10 λεπτά, οι πιθανότητες
επιβίωσης είναι ελάχιστες.
Έγκαιρη Εξειδικευμένη
Υποστήριξη Ζωής
Η BLS και η απινίδωση ίσως δεν επανα-
φέρουν τη λειτουργία της καρδιάς. Σε
αυτές τις περιπτώσεις, τις πιθανότητες
επιτυχίας της ανάνηψης αυξάνουν ιατρι-
κές παρεμβάσεις όπως η εξειδικευμένη
διαχείριση αεραγωγού και η χορήγηση
φαρμακευτικών ουσιών. (Φιγούρα 5).
Αν η BLS και/ή απινίδωση έχουν επιτυχία,
η εξειδικευμένη υποστήριξη ζωής θα στα-
θεροποιήσει το θύμα και θα το προετοι-
μάσει για τη μεταφορά στο νοσοκομείο.
Θυμηθείτε: η Εξειδικευμένη Υποστήρι-
ξη Ζωής δεν θα έρθει αν δεν καλέσετε
ασθενοφόρο!
Φιγούρα 5:
Η εξειδικευμένη
διαχείριση
αεραγωγού
αυξάνει τις
πιθανότητες
επιτυχίας της
ανάνηψης
5
Φιγούρα 4:
Αν έχετε την
κατάλληλη
εκπαίδευση,
χρησιμοποιήστε
έναν Αυτόματο
Εξωτερικό
Απινιδωτή (ΑΕΑ)
4
DAN Basic Life Support 1111
?
Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70
Ενοτητα 2 | Ερωτησεις αναθεωρησης
1.	 Ποιοι είναι οι 4 κρίκοι της αλυσίδας της επιβίωσης (στη σωστή
σειρά);
2.	 Κατά τη διάρκεια της έγκαιρης BLS, ________ αναλαμβάνουν
προσωρινά το ρόλο της λειτουργίας της καρδιάς, ενώ __________
στέλνουν οξυγόνο στους πνεύμονες.
Ενοτητα 2
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
Automated External
Defibrillation course (AED)
Η Αιφνίδια Καρδιακή Αναπνοή ευθύνεται για χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο.
Η χορήγηση ΚΑΡΠΑ καθυστερεί το αναπόφευκτο βοηθώντας στην οξυγόνωση του αίματος και βοηθώντας στην
κυκλοφορία του μέσα στο σώμα. Η ΚΑΡΠΑ δεν μπορεί να επαναφέρει τον καρδιακό ρυθμό και να ξεκινήσει ξανά τη
λειτουργία της καρδιάς. Αυτό μπορεί να το κάνει μόνο η απινίδωση.
Κάθε λεπτό που καθυστερεί η απινίδωση, οι πιθανότητες επιβίωσης μειώνονται κατά 7% με 10%.
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα DAN AED σας διδάσκει πώς να προσφέρετε φροντίδα με ΑΕΑ, καθιστώντας κρίσιμο το
ρόλο σας ως διασώστη στην αλυσίδα της επιβίωσης.Το τετράωρο αυτό μάθημα ίσως κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής
και θανάτου.
Ρωτήστε τον εκπαιδευτή σας πώς μπορείτε να πιστοποιηθείτε ως DAN AED Provider, ή επισκεφθείτε το δικτυακό
μας τόπο στο www.daneurope.org
DAN Basic Life Support 1313
Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS)
3.2
3.1 Τι είναι η BLS;
Η BLS αποτελεί ένα σύνολο από τεχνικές
πρώτων βοηθειών που χρησιμοποιού-
νται για να υποστηρίξουν (ή να επανα-
φέρουν) τη ζωή και περιλαμβάνουν την:
•	 Προστασία του διασώστη
•	 Ειδοποίηση του ασθενοφόρου
•	 Παροχή φροντίδας σε
τραυματισμούς που απειλούν τη ζωή
•	 Επαναφορά ή διατήρηση των ABC
(χορήγηση ΚΑΡΠΑ - Φιγούρα 6)
Για να μπορείτε να προσφέρετε φροντί-
δα σε τραυματισμούς που απειλούν τη
ζωή είναι ζωτικής σημασίας να γνωρίζε-
τε τις παρακάτω βασικές τεχνικές Πρώ-
των Βοηθειών:
•	 Εκτίμηση ασφάλειας του σημείου
του ατυχήματος (και προσωπική
προστασία)
•	 Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση
(ΚΑΡΠΑ)
•	 Θέση ανάνηψης
•	 Αντιμετώπιση απόφραξης αεραγωγού
από ξένο σώμα / πνιγμονή
•	 (Ακατάσχετη) Εξωτερική αιμορραγία
•	 Διαχείριση σοκ
Για να εξασφαλίσετε την καλύτερη δυνα-
τή φροντίδα προς έναν τραυματία είναι
σημαντικό να ανανεώνετε και να εξασκεί-
τε τις δεξιότητές σας στη χορήγηση BLS.
Η περιοδική επανεκπαίδευση ή συμμε-
τοχή σε περισσότερα μαθήματα πρώ-
των βοηθειών, όπως η χορήγηση Αυ-
τόματης Εξωτερικής Απινίδωσης ή χο-
ρήγησης οξυγόνου πρώτων βοηθειών
συνιστάται και ενθαρρύνεται.
Γιατί BLS;
Η διατήρηση της παροχής οξυγόνου
στα όργανα του σώματός μας είναι ζω-
τικής σημασίας.
Η παροχή οξυγόνου στα όργανα επιτυγ-
χάνεται όταν:
1)	 Έχουμεένανανοιχτόκαιανεμπόδιστο
Αεραγωγό. Η απόφραξη ή το
κλείσιμο με άλλο τρόπο του
αεραγωγού εμποδίζουν την παροχή
αέρα προς τους πνεύμονες.
2)	 Συνεχίζουμε την Αναπνοή
ώστε ο αέρας που εισπνέουμε
να πηγαίνει από τον αεραγωγό
στους πνεύμονες και να μπορεί
το οξυγόνο να εισέλθει στην
κυκλοφορία του αίματος.
Βασική Υποστήριξη Ζωής
(Basic Life Support - BLS)
Φιγούρα 6:
Οι θωρακικές
συμπιέσεις βοηθούν
στη συνέχιση
της κυκλοφορίας
του αίματος στον
οργανισμό
6
DAN Basic Life Support1414
Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS)
3)	 Το οξυγόνο στα αιμοφόρα αγγεία
μεταφέρεται από τους πνεύμονες
στους ιστούς του σώματος. Αυτό
γίνεται χάρη στην καρδιά η οποία
φροντίζει για την Κυκλοφορία
του αίματος σε όλο το σώμα.
Όταν η παροχή αυτή διακόπτεται, τα
όργανά μας θα υποστούν βλάβη και τε-
λικά θα πεθάνουν. Ο θάνατος του εγκε-
φαλικού ιστού αρχίζει 3-6 λεπτά από τη
στιγμή που θα στερηθεί το οξυγόνο.
Η ανάγκη για άμεση αντιμετώπιση (με τη
μορφή Βασικής Υποστήριξης Ζωής – Ανά-
νηψης) είναι συνεπώς ζωτικής σημασίας.
ΚατάτηδιάρκειατηςχορήγησηςΒασικής
Υποστήριξης Ζωής ο διασώστης φροντί-
ζει (επαναφέρει ή διατηρεί) τις προανα-
φερθείσες ζωτικές λειτουργίες (στις οποί-
ες αναφερόμαστε και ως τα ABC).
Όταν χορηγούμε ΚΑΡΠΑ ή αναζωογό-
νηση (βασικό μέρος της BLS):
1.	 ελέγχουμε το επίπεδο ανταπόκρι-
σης του ατόμου
2.	 ελέγχουμε τον αεραγωγό (ή τον δι-
ατηρούμε ανοιχτό) και αναζητούμε
ενδείξεις φυσιολογικής αναπνοής
3.	 χορηγούμε θωρακικές συμπιέσεις
με σκοπό να αναλάβουμε προσωρι-
νά το ρόλο της καρδιάς και να φρο-
ντίσουμε ώστε το αίμα να συνεχίσει
να κυκλοφορεί στο σώμα, αμέσως
μόλις επιβεβαιώσουμε πως ο τραυ-
ματίας δεν αναπνέει κανονικά
4.	 χορηγούμε αναπνοές διάσωσης με
σκοπό να στείλουμε αέρα (οξυγό-
νο) στους πνεύμονες.
Ο στόχος της αναζωογόνησης δεν εί-
ναι να ξεκινήσει ξανά η καρδιά, αλλά η
παροχή μικρής αλλά ζωτικής σημασίας
κυκλοφορίας αίματος από την καρδιά
στον εγκέφαλο, διατηρώντας έτσι την
κυκλοφορία οξυγονωμένου αίματος.
Όντως, στις περισσότερες περιπτώσεις,
η χορήγηση ΚΑΡΠΑ δεν θα ξεκινήσει
ξανά την καρδιά, αλλά θα καθυστερήσει
τη βλάβη των ζωτικών οργάνων (όπως ο
εγκέφαλος) και θα κερδίζει χρόνο.
Αυξάνει επίσης τις πιθανότητες επιτυχούς
απινίδωσης (η σημασία των θωρακικών
συμπιέσεων είναι ακόμα μεγαλύτερη στις
περιπτώσεις που δεν υπάρχει δυνατότητα
χορήγησης απινίδωσης εντός 4-5 λεπτών
από την κατάρρευση του θύματος).
Οι στόχοι της BLS:
•	 Η διατήρηση της ζωής
•	 Ηαποτροπήπεραιτέρωτραυματισμών
•	 Η παροχή πρώτων βοηθειών και η
βασική σταθεροποίηση του θύματος
μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο,
Σημείωση:
Ο αέρας που χρησιμοποιούμε κατά τη διάρ-
κεια των αναπνοών διάσωσης είναι εκείνος
που εκπνέουμε και δεν περιέχει πλέον 21%
οξυγόνο, αλλά μόνο 16-17%.
Για καλύτερη οξυγόνωση του αίματος, συ-
στήνεται η χρήση συμπληρωματικού οξυ-
γόνου κατά τη διάρκεια της αναζωογόνη-
σης (αν έχετε την κατάλληλη εκπαίδευση).
Οι τεχνικές χορήγησης οξυγόνου σε άτομα που
δεν αναπνέουν διδάσκονται στα εκπαιδευτι-
κά προγράμματα DAN Oxygen Provider και
Advanced Oxygen Provider (Χορήγηση Οξυγό-
νου Πρώτων Βοηθειών και Εξειδικευμένη Χορή-
γησηΟξυγόνουΠρώτωνΒοηθειώντηςDAN).
DAN Basic Life Support 1515
Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS)
3.3
πράξεις που συνεισφέρουν θετικά
στη διαδικασία ανάρρωσης του
τραυματία.
Η BLS δεν περιορίζεται στη χορήγηση
ΚΑΡΠΑ και οι υπόλοιπες τεχνικές πρώ-
των βοηθειών που διδάσκονται στο εκ-
παιδευτικό πρόγραμμα DAN BLS ίσως
εμποδίσουν την καρδιοπνευμονική παύ-
ση και σώσουν ζωές. Τα μαθήματα χορή-
γησης BLS όχι μόνο εκπαιδεύουν έναν
διασώστη στην ανάνηψη εντός ατόμου
με κυκλοφοριακή παύση, αλλά ίσως προ-
στατεύσουν έναν τραυματία από αυτή
την κατάσταση. Η εξωτερική αιμορραγία
και η καταπληξία για παράδειγμα, ίσως
οδηγήσουν σε σοβαρότατα κυκλοφορι-
κά και αναπνευστικά προβλήματα.
Ειδοποίηση των
Υπηρεσιών Επείγουσας
Προνοσοκομειακής
Φροντίδας (EMS)
Συχνά υποτιμημένη, αλλά εξίσου σημα-
ντική, είναι η Επείγουσα Προνοσοκομει-
ακή Φροντίδα - EMS.
Οι υπηρεσίες EMS θα πρέπει να ειδοποιού-
νται αμέσως μόλις έχετε καθορίσει εάν το
άτομο αναπνέει κανονικά ή όχι. Αν είστε
μόνοι σας, θα πρέπει να ειδοποιήσετε τις
υπηρεσίες EMS πριν ξεκινήσετε την ΚΑΡ-
ΠΑ. Αν δεν είτε μόνοι, μπορείτε να στείλετε
κάποιον να ειδοποιήσει το ασθενοφόρο
όσο εσείς ξεκινάτε τη χορήγηση ΚΑΡΠΑ.
Μία εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα εί-
ναι όταν πρόκειται για:
•	 παιδί ή
•	 θύμα πνιγμού.
Σε αυτή την περίπτωση, αν υπάρχει
μόνο ένας διασώστης, θα πρέπει να χο-
ρηγήσει ΚΑΡΠΑ για ένα λεπτό προτού
καλέσει βοήθεια.
Το τριψήφιος αριθμός κλήσης των υπη-
ρεσιών EMS στην Ελλάδα είναι ο 166,
ενώ σε άλλες χώρες είναι ο 112 ή άλλος
τοπικός αριθμός επειγόντων περιστα-
τικών. Ίσως ερωτηθείτε με ποια υπηρε-
σία θα θέλατε να μιλήσετε (αστυνομία,
πυροσβεστική, EMS).
Το άτομο που θα ειδοποιήσει τις υπη-
ρεσίες EMS θα πρέπει να παραμείνει
ήρεμο και να δηλώσει με σαφήνεια:
•	 Το όνομά του
•	 Τι συνέβη: ποιο είναι το επείγον
περιστατικό και ποια η κατάσταση
του θύματος
•	 Τον αριθμό των τραυματιών
•	 Τις πρώτες βοήθειες που έχουν
χορηγηθεί
•	 Την τοποθεσία του περιστατικού
Αν είστε ο διασώστης στο σημείο ενός
ατυχήματος συστήνεται να δώσετε σα-
φείς οδηγίες προς κάποιον παρευρι-
σκόμενο, ζητώντας του να ειδοποιήσει
τις υπηρεσίες EMS και μετά να επιστρέ-
ψει.
Με αυτόν τον τρόπο θα έχετε μια ιδέα
για το χρόνο που θα χρειαστεί στο ασθε-
νοφόρο να φθάσει και θα είστε βέβαιοι
πως οι υπηρεσίες EMS έχουν ειδοποιη-
θεί. Μια καλή ιδέα θα ήταν να ζητήσε-
τε από το άτομο που θα ειδοποιήσει να
επαναλάβει τις πληροφορίες που του
έχετε δώσει, για να εξασφαλίσετε πως οι
πληροφορίες που θα λάβουν οι υπηρε-
σίες EMS θα είναι οι σωστές.
DAN Basic Life Support1616
Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS)
3.4 Ψυχολογική πίεση και
φόβος μήπως γίνει
λάθος…
Αισθανόμαστε καλά όταν προσφέρου-
με βοήθεια σε κάποιον άλλον, αλλά μία
τέτοια κατάσταση ίσως μας προκαλέσει
συναισθηματική πίεση πριν, κατά τη δι-
άρκεια και μετά το περιστατικό.
Όταν γίνεται ένα ατύχημα ή ένα άτομο
υφίσταται ξαφνική καρδιακή ανακοπή,
πολύ συχνά οι παρευρισκόμενοι μένουν
άπραγοι, περιμένοντας κάποιον άλλον
να χορηγήσει τις πρώτες βοήθειες.
Ο δισταγμός να κάνουμε το πρώτο βήμα
και να χορηγήσουμε BLS συχνά προκα-
λείται από:
•	 φόβο μήπως δεν μπορέσουμε να
προσφέρουμε την καλύτερη δυνα-
τή βοήθεια, μήπως κάνουμε κάποιο
λάθος, μήπως προκαλέσουμε ζημιά,
ή μήπως δεν μπορέσουμε να επα-
ναφέρουμε το άτομο στη ζωή
•	 φόβο νομικών κυρώσεων
•	 φόβο μόλυνσης (στην επόμενη
ενότητα θα μάθετε πώς να αποφύ-
γετε τη μόλυνση)
Το άγχος είναι φυσιολογικό όταν χορη-
γούμε πρώτες βοήθειες. Ο διασώστης
και ο τραυματίας βρίσκονται και οι δύο
σε μία πολύ δύσκολη κατάσταση και ο
διασώστης ίσως σκεφτεί να μην προ-
σφέρει βοήθεια, ώστε να μην αναλάβει
το ρίσκο τυχόν λάθους ή της πιθανότη-
τας να μην μπορέσει να προσφέρει την
τέλεια φροντίδα.
Να έχετε στο μυαλό σας πως δεν είναι και
τόσο κακό να μην προσφέρετε την «τέ-
λεια» φροντίδα στο θύμα. Ένα μικρό λά-
θος πολύ σπάνια θα οδηγήσει σε τραυ-
ματισμό ή θα επιδεινώσει την κατάστα-
ση του θύματος. Ένα μικρό λάθος που
γίνεται την ώρα που προσφέρει κανείς
βοήθεια σε έναν τραυματία είναι πολύ
καλύτερο από το λάθος που δεν θα γίνει
επειδή κανείς δεν βοήθησε το θύμα.
Λάβετε υπόψη πως αν ένας διασώστης
δεν βοηθήσει, η κατάσταση του θύμα-
τος θα παραμείνει ίδια ή θα επιδεινω-
θεί. Ένα άτομο που έχει υποστεί κυκλο-
φοριακή παύση (καμία ένδειξη ζωής)
βρίσκεται στη χειρότερη δυνατή κατά-
σταση. Χορηγώντας ΚΑΡΠΑ, είναι αδύ-
νατο να κάνετε την κατάσταση αυτή
χειρότερη. Ο φόβος της πιθανότητας
να γίνει μεγαλύτερη ζημιά συνεπώς εί-
ναι αδιάφορος και υπερτιμημένος.
Μετά την πιστοποίησή σας ως DAN BLS
Provider μπορείτε να είστε βέβαιοι πως
θα έχετε τη δυνατότητα να χορηγήσετε
BLS με τρόπο σωστό και αποτελεσματικό
και αν χρειαστεί να εφαρμόσετε τις γνώ-
σεις αυτές θα εκπλαγείτε πόσο καθαρά
θα τις θυμάστε. Για να διατηρήσετε όμως
αυτό το επίπεδο ικανότητας, πρέπει να
ανανεώνεται τις γνώσεις σας τουλάχι-
στον κάθε 2 χρόνια, παρακολουθώντας
ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα υπενθύμι-
σης των γνώσεων χορήγησης BLS.
Ο διασώστης ίσως παρουσιάσει αυξημέ-
νο καρδιακό ρυθμό και ταραχή τη στιγ-
μή που παρέχει τις πρώτες βοήθειες.
Πρόκειται για φυσιολογική αντίδραση
του ανθρώπινου οργανισμού (έκκριση
αδρεναλίνης), η οποία μας βοηθάει να
αποφασίσουμε εθελοντικά να προσφέ-
ρουμε τις πρώτες βοήθειες. Μετά την
παροχή φροντίδας και όταν ο διασώ-
DAN Basic Life Support 1717
Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS)
3.5
στης χαλαρώσει, θα αισθανθεί τον καρ-
διακό ρυθμό του να επανέρχεται σε φυ-
σιολογικά επίπεδα.
Ωστόσο, είναι σημαντικό ο διασώστης
να μην δείξει πως το άγχος του, καθώς
αυτό θα ανησυχήσει περισσότερο το
θύμα. Οι τραυματίες συχνά αντιδρούν
παράξενα, με θυμό, ακόμα και βίαια.
Ο διασώστης θα πρέπει να παραμείνει
όσο το δυνατόν πιο ήρεμος και να επι-
κοινωνεί με τον τραυματία, λέγοντάς
του τι ακριβώς κάνει και ηρεμώντας τον.
Οι μη επιτυχημένες διασώσεις επίσης
δημιουργούν έντονη συναισθηματική
φόρτιση στους διασώστες.
Ο διασώστης ίσως κατηγορήσει τον εαυ-
τό του για την αδυναμία του να «σώσει»
(επαναφέρει) το θύμα και/ή να πιστέψει
πως έχει κάνει κάποιο λάθος. Ίσως θα
έπρεπε να μιλήσετε με τον διασώστη
μετά τη διάσωση, ώστε να τον υποστηρί-
ξετε ψυχολογικά και να του δείξετε πως
έκανε ότι ήταν δυνατό. Οι διασώστες που
παρουσιάζουν έντονες συναισθηματικές
αντιδράσεις μετά από την παροχή πρώ-
των βοηθειών ίσως χρειαστεί να ζητή-
σουν επαγγελματική βοήθεια.
Μία μη επιτυχημένη διάσωση σημαίνει
πως ένα άτομο χωρίς ζωτικές ενδείξεις
(νεκρό) παρέμεινε σε αυτή την κατάστα-
σηκαιόχιπωςοδιασώστηςέκανεκάποιο
λάθος που οδήγησε στο θάνατο.
Η επαναφορά της ζωής είναι πέρα από
τον έλεγχο του διασώστη.
Λέγοντας πως η ΚΑΡΠΑ σώζει ζωές ή
πως αν γίνει σωστά, η ΚΑΡΠΑ θα σώσει
μια ζωή, δίνει λανθασμένη εντύπωση
και δεν ισχύει απολύτως. Τέτοιες δηλώ-
σεις απλώς κάνουν έναν διασώστη να
νιώσει χειρότερα μετά από μία μη επι-
τυχή διάσωση.
Θυμηθείτε πως στις περισσότερες πε-
ριπτώσεις, η λειτουργία της καρδιάς
δεν ξεκινάει ξανά με τη χορήγηση ΚΑΡ-
ΠΑ, ακόμα και αν χορηγηθεί άψογα. Η
ΚΑΡΠΑ απλώς αυξάνει τις πιθανότητες
επιβίωσης, δεν την εγγυάται.
Η ΚΑΡΠΑ, ως μέρος της «έγκαιρης χο-
ρήγησης BLS» είναι ένας μόνο κρίκος
στην αλυσίδα της επιβίωσης.
Νομικά ζητήματα
Υποχρέωση πρόνοιας
Η υποχρέωση πρόνοιας υφίσταται όταν
ένα άτομο έχει νομική ευθύνη προς κά-
ποιο άλλο.
Για παράδειγμα, ένα κέντρο αθλητι-
σμού (όπως ένα καταδυτικό κέντρο)
έχει υποχρέωση να παράσχει φροντίδα
προς τους πελάτες (π.χ. δύτες) που πλη-
ρώνουν το κέντρο για την παροχή μίας
υπηρεσίας (όπως μία κατάδυση). Το κέ-
ντρο οφείλει να είναι προετοιμασμένο
να παράσχει πρώτες βοήθειες σχετικές
με τις προσφερόμενες δραστηριότητες.
Τοίδιοισχύειγιατουςεκπαιδευτές(αθλη-
τισμού ή καταδύσεων) για τους οποίους
θεωρείται αυτονόητο πως μπορούν να
προσφέρουν φροντίδα στους μαθητές
τους.
Στις περισσότερες χώρες δεν υπάρχει
νόμος που να απαιτεί από έναν δια-
σώστη χωρίς υποχρέωση πρόνοιας να
προσφέρει πρώτες βοήθειες. Σε κά-
ποιες περιπτώσεις, ο νόμος ορίζει πως
DAN Basic Life Support1818
Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS)
3.6
ένας πολίτης οφείλει να προσφέρει τη βοήθειά του στους συμπολίτες του.
Όταν ένας διασώστης χωρίς υποχρέωση πρόνοιας προσφέρει τις πρώτες βοήθει-
ες, θα πρέπει να προσπαθήσει να μην χρησιμοποιήσει τεχνικές για τις οποίες δεν
έχει εκπαιδευτεί. Αν συμβεί αυτό, τότε ίσως θεωρηθεί υπεύθυνος για την πρόκλη-
ση περαιτέρω τραυματισμών στο θύμα.
Για την αποφυγή νομικών ζητημάτων, συνιστάται να ζητήσετε την άδεια του
τραυματία προτού χορηγήσετε τις πρώτες βοήθειες. Μπορείτε να το κάνετε λέ-
γοντας: «Λέγομαι …… και ξέρω Πρώτες Βοήθειες. Μπορώ να σας βοηθήσω;»
Αν το θύμα ανταποκρίνεται, θα πρέπει να δώσει την άδειά του προτού προσφερ-
θούν οι πρώτες βοήθειες. Αν δεν ζητηθεί άδεια ή αν προσφερθούν οι πρώτες βο-
ήθειες αφού το θύμα τις έχει αρνηθεί, το θύμα ίσως κινηθεί νομικά έναντι του δι-
ασώστη για παροχή βοήθειας χωρίς συγκατάθεση ή για βιαιοπραγία. Αν το θύμα
δεν ανταποκρίνεται, ο νόμος θεωρεί την άδεια δεδομένη.
Οδηγίες για τη χορήγηση BLS
Οι οδηγίες για τον τρόπο χορήγησης BLS ορίζονται από μία διεθνή επιστημονική
ιατρική κοινότητα, την Διεθνή Επιτροπή για την Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνη-
ση (International Liaison Committee on Resuscitation - ILCOR).
Η επιτροπή αποτελείται από εξειδικευμένους περιφερειακούς οργανισμούς όπως
η Επιτροπή Αναζωογόνησης της Αυστραλίας (Australian Resuscitation Committee
- ARC), η Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση (American Heart Association - AHA) και
το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης (European Resuscitation Council - ERC).
Παρόλο που η ILCOR δημοσιεύει διεθνείς οδηγίες για τη χορήγηση BLS, υπεύθυ-
νοι για τις οδηγίες που εφαρμόζονται στην εκάστοτε γεωγραφική περιοχή είναι οι
περιφερειακοί οργανισμοί.
Συνεπώς, είναι πιθανό να υπάρχουν μικρές διαφορές μεταξύ των περιφερειακών
οδηγιών. Το παρόν εγχειρίδιο ακολουθεί τις οδηγίες του ERC που δημοσιεύθηκαν
το 2010.
Επίσης, οι οδηγίες αυτές αλλάζουν κατά καιρούς και είναι πιθανό κάποια παλαιό-
τερα βιβλία να χρησιμοποιούν παλαιότερες οδηγίες.
Για να μάθετε τις πιο πρόσφατες Ευρωπαϊκές Οδηγίες Αναζωογόνησης μπορείτε
να επικοινωνήσετε με τη DAN. Η παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων
υπενθύμισης γνώσεων εξασφαλίζει πως οι γνώσεις σας είναι σύμφωνες με τα τρέ-
χοντα πρότυπα.
DAN Basic Life Support 1919
?
Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70
Ενοτητα 3 | Ερωτησεις αναθεωρησης
1.	 Κατά τη χορήγηση Βασικής Υποστήριξης Ζωής ο διασώστης
επαναφέρει η διατηρεί _________.
2.	 Ο εισπνεόμενος αέρας περιέχει ____% οξυγόνο. Ο εκπνεόμενος
αέρας περιέχει μόνο _____% οξυγόνο. Για καλύτερη οξυγόνωση του
αίματος συστήνεται η χρήση συμπληρωματικού ________________,
αν έχετε την κατάλληλη εκπαίδευση.
3.	 Ο στόχος της ανάνηψης δεν είναι η επαναφορά της λειτουργίας της
__________, αλλά η παροχή περιορισμένης, αλλά ζωτικής σημασίας
_________προςτηνκαρδιάκαιτονεγκέφαλο.Διατηρείτηνκυκλοφορία
_________ αίματος και αποφεύγει τη βλάβη σε _________όργανα.
4.	 Ο στόχος της BLS είναι η ________ της ζωής, η ________ περαιτέρω
τραυματισμών και η ________ πρώτων βοηθειών.
5.	 ΌτανειδοποιείτετιςυπηρεσίεςEMSθαπρέπεινατουςενημερώσετε
για:
α)	Όσα έχουν συμβεί και για την κατάσταση του θύματος
β)	Την ακριβή τοποθεσία του περιστατικού
γ)	Τον αριθμό των θυμάτων
δ)	Το όνομά σας και ποιες πρώτες βοήθειες έχετε χορηγήσει
3)	Όλα τα παραπάνω
6.	 Στις περισσότερες περιπτώσεις, η λειτουργία της καρδιάς ξεκινάει
ξανά με τη χορήγηση ΚΑΡΠΑ
α)	Σωστό
β)	Λάθος
7.	 Για την αποφυγή νομικών προβλημάτων, συστήνεται να ζητήσετε
από τον τραυματία _________ προτού χορηγήσετε τις πρώτες
βοήθειες. Αυτό μπορεί να γίνει λέγοντας ________
Ενοτητα 3
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
Continental Europe Office
Ασφαλήςκατάδυσηχωρίςσύνορα
Η DAN Europe είναι συνώνυμη της καλύτερης ιατρικής και ασφαλιστικής κάλυψης για όλους τους δύτες.
Ως μέλος της DAN ανήκετε στο μόνο διεθνές δίκτυο με καθημερινή 24ωρη δυνατότητα ανταπόκρισης σε
περίπτωση επείγοντος περιστατικού σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη.
Και όχι μόνο. Τα τελευταία 25 χρόνια, η DAN έχει αφοσιωθεί στην προσπάθεια να κάνει την αυτόνομη
κατάδυση ένα πιο ασφαλές σπορ, μέσω της ιατρικής έρευνας και των εξειδικευμένων εκπαιδευτικών
προγραμμάτων πρώτων βοηθειών.
Πριν την επόμενή σας κατάδυση, επισκεφθείτε το δικτυακό μας τόπο και γίνετε μέλος.
Η DAN σας προσφέρει μόνο πλεονεκτήματα!
DAN Basic Life Support 2121
Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού
4.24.1 Κίνδυνος και μετάδοση
μολύνσεων
Ένας διασώστης δεν μπορεί να προ-
σφέρει τις πρώτες βοήθειες αν τραυμα-
τιστεί ο ίδιος. Συνεπώς, η ασφάλεια του
διασώστη έχει προτεραιότητα.
Πριν χορηγήσετε BLS είναι πολύ σημα-
ντικό να εκτιμήσετε το σημείο του ατυ-
χήματος και να αποκλείσετε ή να απο-
μακρύνετε τυχόν κινδύνους (Φιγούρα 7).
Οι πιθανοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν:
•	 Πυρκαγιά
•	 Ηλεκτρισμός ή επικίνδυνα αέρια
•	 Οδική κυκλοφορία
•	 Χημικά
•	 Ζώα (ακόμα και τα πλοκάμια μίας
μέδουσας, για παράδειγμα)
Μετάδοση μολύνσεων
Παρόλο που ο κίνδυνος μετάδοσης
μολύνσεων κατά τη χορήγηση πρώ-
των βοηθειών είναι μικρός, παραμένει
υπαρκτός και ο κίνδυνος μετάδοσης ιών
όπως της Ηπατίτιδας, της Φυματίωσης
και του HIV (AIDS), πρέπει να μειωθεί
στο ελάχιστο.
Για το λόγο αυτό, η ασφάλεια του δι-
ασώστη περιλαμβάνει την προστασία
του από το αίμα, τον εμετό και άλλα
σωματικά υγρά του θύματος.
Για να προστατευθείτε από τη μετάδο-
ση μολύνσεων θα πρέπει να:
•	 χρησιμοποιείτε γάντια μίας χρήσε-
ως (αποφύγετε την επαφή με αιχμη-
ρά αντικείμενα)
•	 χρησιμοποιείτε προστατευτικά μέσα
όπως ρινοστοματική μάσκα αναζω-
ογόνησης ή προστατευτική μάσκα
(Φιγούρα 8)
•	 χρησιμοποιείτε προστατευτικά μα-
τιών
Αξιολόγηση ασφάλειας του
σημείου του περιστατικού
Φιγούρα 7:
Βεβαιωθείτε πως
το σημείο είναι
ασφαλές.
7
Φιγούρα 8:
Ρινοστοματική
Μάσκα
Αναζωογόνησης
8
DAN Basic Life Support2222
Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού
•	 αποφύγετε την επαφή με σύριγγες
•	 πλύνετε τα χέρια σας μετά τη χορή-
γηση πρώτων βοηθειών (καλό πλύσι-
μο, όχι ένα απλό ξέβγαλμα)
Στην περίπτωση που ο διασώστης έρθει
σεεπαφήμεσωματικάυγράτουθύματος
συστήνεται η εξέτασή του από γιατρό.
Η απόφαση να χρησιμοποιήσει αυτές
τις προφυλάξεις είναι του διασώστη, η
οποία ίσως επηρεαστεί από το άτομο
στο οποίο χορηγούνται οι πρώτες βοή-
θειες (το παιδί του ίδιου του διασώστη,
ή ένας άγνωστος άνθρωπος) καθώς και
η διαθεσιμότητα των μέσων αυτών.
Ιδανικά, τα προστατευτικά μέσα βρί-
σκονται σε όλα τα σετ πρώτων βοηθει-
ών, ή ακόμα και στο ντουλαπάκι του αυ-
τοκινήτου σας.
Η προστατευτική μάσκα συνήθως έχει
το μέγεθος ενός μπρελόκ, και στην
περίπτωση που χρειαστεί να χορηγή-
σετε ΚΑΡΠΑ θα σας είναι ανεκτίμητη
(Φιγούρα 9).
Μην βιαστείτε καθώς πλησιάζετε το ση-
μείο ενός ατυχήματος. Αφιερώστε χρό-
νο να σκεφτείτε και να αξιολογήσετε
το σημείο για να βεβαιωθείτε για τη δική
σας ασφάλεια ως διασώστης.
Είναι καλύτερα να πάρετε το σετ πρώτων
βοηθειών στα χέρια σας προτού πλησι-
άσετε το θύμα, αν δεν έχετε άμεσα δια-
θέσιμα γάντια μίας χρήσης ή άλλα προ-
στατευτικά μέσα, ειδικά αν είναι πιθανή η
επαφή με σωματικά υγρά.
ΣΥΜΒΟΥΛΗ:
Προτού φορέσετε τα γάντια, φυσήξτε
αέραμέσασταγάντιακαικλείστετοάνοιγ-
μα, ώστε να παραμείνουν φουσκωμένα.
Βεβαιωθείτε πως τα γάντια δεν παρου-
σιάζουν απώλεια αέρα και άρα είναι σε
άριστη κατάσταση και μπορούν να χρη-
σιμοποιηθούν άφοβα σε άμεση επαφή
με αίμα και άλλα σωματικά υγρά (Φιγού-
ρα 10).
Φιγούρα 10:
Βεβαιωθείτε πως τα
γάντια δεν έχουν
φθορές
10
Φιγούρα 9:
Μπρελόκ
που περιέχει
προστατευτική
μάσκα
9
DAN Basic Life Support 2323
Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού
Και τι γίνεται αφού έχετε χορηγήσει πρώτες βοήθειες;
Τα υλικά πρώτων βοηθειών πολλαπλών χρήσεων πρέπει να
καθαριστούν και να απολυμανθούν μετά από κάθε χρήση.
Τα γάντια προστατεύουν τον διασώστη κατά τη διάρκεια της
χορήγησης πρώτων βοηθειών αλλά αφού αυτές έχουν ολοκλη-
ρωθεί, το αίμα (ή άλλα σωματικά υγρά) ίσως βρίσκονται ακόμα
πάνω στα γάντια. Είναι σημαντικό να αποφύγετε την επαφή με
τα σωματικά υγρά και το αίμα καθώς βγάζετε τα γάντια.
Για να βγάλετε τα γάντια, πιάστε το πρώτο γάντι στο εξωτε-
ρικό του καρπού (Φιγούρα 11) και τραβήξτε το γάντι προς τα
δάχτυλα αυτού του χεριού (Φιγούρα 12). Το γάντι θα γυρίσει
από μέσα προς τα έξω. Τραβήξτε το γάντι και χρησιμοποιή-
στε το προστατευμένο χέρι σας (Φιγούρα 13) για να τυλίξετε
το γάντι σε μια μικρή μπάλα (κάνοντας γροθιά με το χέρι που
φορά γάντι).
Όταν το προστατευμένο γάντι βρεθεί στην παλάμη του προ-
στατευμένου χεριού (γροθιά), περάστε ένα δάχτυλο του
«απροστάτευτου» χεριού σας μέσα στο δεύτερο γάντι (μετα-
ξύ καρπού και γαντιού - Φιγούρα 14) και τραβήξτε το γάντι
προς τα δάχτυλα, όπως πριν (Φιγούρα 15).
Το γάντι θα γυρίσει και αυτό από έξω προς τα μέσα και το
πρώτο γάντι θα βρεθεί μέσα στο δεύτερο, αποφεύγοντας την
πιθανή επαφή με το αίμα και τα υπόλοιπα σωματικά υγρά
που βρίσκονται επάνω στα γάντια.
Τοποθετήστε τα γάντια σε μία σακούλα επικίνδυνων απορ-
ριμμάτων για να βεβαιωθείτε πως κανείς άλλος δεν θα έρθει
σε επαφή με τα γάντια. Η ίδια σακούλα μπορεί να χρησιμο-
ποιηθεί για άλλα μολυσμένα υλικά που θα πρέπει να απορρι-
φθούν μετά τη χρήση (Φιγούρα 16).
Προστατευτικά μέσα χορήγησης αναπνοών διάσωσης
Η χρήση προστατευτικών μέσων για τη χορήγηση αναπνοών
διάσωσης αναλύεται στην ενότητα που ακολουθεί. Ωστόσο
είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν τα μέσα αυτά και κατά τη
διάρκεια της αξιολόγησης του σημείου του ατυχήματος.
11
12
13
14
15
16
DAN Basic Life Support2424
ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΤΟ ΑΚΡΩΝΥΜΟ S-A-F-E
S	 Stop - Σταματήστε
•	 Σταματήστε
•	 Σκεφτείτε
•	 Πράξτε
A	 Assess Scene – Αξιολόγηση σημείου (Φιγούρα 17-18)
•	 Είναι το σημείο ασφαλές;
•	 Είναι ασφαλές να πλησιάσω τον τραυματία;
•	 Υπάρχει κάποιος κίνδυνος;
•	 Υπάρχει κάτι άλλο που ίσως αποτελέσει κίνδυνο για τον
διασώστη;
F	 Find First Aid kit – Εντοπίστε το σετ πρώτων βοηθειών
	 (και τις συσκευές χορήγησης Οξυγόνου και Απινίδωσης) 	
	 (Φιγούρα 19)
•	 Τα σετ πρώτων βοηθειών περιέχουν ζωτικής σημασίας
υλικά, όπως τα προστατευτικά μέσα (Φιγούρα 20).
E	 ExposureProtection- Προστασίααπότηνέκθεσησεμολύνσεις
•	 Χρησιμοποιήστε προστατευτικά μέσα, όπως γάντια και
μάσκες προστασίας.
•	 Φορέστε τα γάντια: ελέγξτε για τυχόν φθορές
•	 Αφαιρέστε τα γάντια:
•	 Πιάστε το εξωτερικό του ενός γαντιού στο ύψος του
καρπού και τραβήξτε το γάντι προς τα δάχτυλα,
γυρίζοντάς το από μέσα προς τα έξω.
•	 Χρησιμοποιήστε το προστατευμένο γάντι για να
τυλίξετε το γάντι που μόλις βγάλατε σαν μπαλάκι.
•	 Περάστε ένα μη προστατευμένο δάχτυλο μέσα στο
δεύτερο γάντι και τραβήξτε το γάντι προς τα δάχτυλα
όπωςπριν,κρατώνταςτοπρώτογάντιμέσαστοδεύτερο.
•	 Τοποθετήστε τα γάντια σε μία σακούλα επικίνδυνων
απορριμμάτων.
ΠρακτικέςγνώσειςχορήγησηςBLS:
Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του
ατυχήματος – Η ασφάλεια του διασώστη προέχει
17
18
19
20
Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού
DAN Basic Life Support 2525
?
Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70
Ενοτητα 4 | Ερωτησεις αναθεωρησης
1.	 Ποιοι κίνδυνοι ίσως υπάρχουν σε ένα σημείο ατυχήματος;
2.	 Η προστασία του διασώστη σημαίνει επίσης προστασία από
____________, _________ ή άλλα _______ _______.
3.	 Ποια άλλα υλικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να
προστατευτείτε από τη μετάδοση ασθενειών;
4.	 Αφού προσφέρετε τις πρώτες βοήθειες, τα υλικά πολλαπλών
χρήσεων πρέπει να _______ και_________.
5.	 Αποφύγετε την επαφή με το εξωτερικό των _______ αφού τα
αφαιρέσετε μετά από τη χορήγηση πρώτων βοηθειών.
Ενοτητα 4
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
DAN Basic Life Support2626
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
5.2
5.1 Καρδιοπνευμονική
Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ)
Όπως είδαμε στην προηγούμενη ενό-
τητα, κατά τη χορήγηση BLS είναι ζω-
τικής σημασίας να ξεκινήσει η παροχή
ΚΑΡΠΑ όσο το δυνατόν νωρίτερα ώστε
να αποφύγουμε τη βλάβη του εγκεφα-
λικού ιστού και των ζωτικών οργάνων.
Η συχνότερη αιτία διακοπής της ανα-
πνοής ενός ενήλικα είναι η Αιφνίδια
Καρδιακή Ανακοπή. Η καρδιά σταμα-
τάει να χτυπάει χωρίς προειδοποίηση
και υπάρχει ακόμα σχετικά υψηλό πο-
σοστό οξυγόνου στα αιμοφόρα αγγεία,
την καρδιά και τον εγκέφαλο.
Συνεπώς, ο αερισμός αρχικά είναι λι-
γότερο σημαντικός από τις θωρακικές
συμπιέσεις.
Στην περίπτωση καρδιακής ανακοπής
μετά από ασφυξία, όπως στην περίπτω-
ση πνιγμού, τα επίπεδα οξυγόνου στο
αίμα έχουν μειωθεί σημαντικά (υποξία),
αυξάνοντας τη σημασία των αερισμών.
Όταν το θύμα είναι παιδί, τα καρδιακά
προβλήματα είναι πολύ σπανιότερα,
ενώ περιμένουμε χαμηλότερα επίπεδα
οξυγόνου στον παιδικό οργανισμό.
Για τους λόγους αυτούς, το πρωτόκολ-
λο χορήγησης BLS σε παιδιά και στην
περίπτωση πνιγμού είναι ελαφρώς δια-
φορετικό.
Η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση
(ΚΑΡΠΑ) είναι μία τεχνική που αποτε-
λείται από θωρακικές συμπιέσεις και
αερισμούς (αναπνοές διάσωσης):
•	 Οι θωρακικές συμπιέσεις
δημιουργούν μία περιορισμένη
αλλά ζωτικής σημασίας κυκλοφορία
αίματος προς τον εγκέφαλο και
το μυοκάρδιο, αυξάνοντας έτσι
τις πιθανότητες επιτυχίας της
απινίδωσης.
•	 Οι αναπνοές διάσωσης στέλνουν
αέρα στους πνεύμονες και
αυξάνουν τη συγκέντρωση
οξυγόνου στις κυψελίδες, το οποίο
κατόπιν θα περάσει στα τριχοειδή
αγγεία μέσω της διάχυσης.
Αναλογία συμπιέσεων –
αναπνοών διάσωσης
Ένα μαθηματικό μοντέλο έχει δείξει πως
η αναλογία 30:2 αποτελεί τον καλύτερο
δυνατό συμβιβασμό μεταξύ της κυκλο-
φορίας του αίματος και της χορήγησης
οξυγόνου, αλλά οι διακοπές των θωρακι-
κών συμπιέσεων πρέπει να διατηρούνται
στο ελάχιστο.
Η αναζωογόνηση πρέπει να συνεχίζεται
μέχρι:
•	 Να αναλάβει τη διάσωση εξειδικευ-
μένο προσωπικό
•	 Το θύμα να αρχίσει να ξυπνά: να κι-
νείται, να ανοίγει τα μάτια του και να
αναπνέει φυσιολογικά
•	 Ο διασώστης να εξαντληθεί εντελώς
ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
DAN Basic Life Support 2727
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
5.3 Γαστρική διάταση –
Παλινδρόμηση
Η γαστρική διάταση ή παλινδρόμηση
είναι η αποβολή του περιεχομένου του
στομάχου και προκύπτει όταν ο αέρας
εισέρχεται στο στομάχι κατά τη χορήγη-
ση αναπνοών διάσωσης.
Η κατάσταση αυτή μοιάζει πολύ με τον
εμετό. Όταν κάνουμε εμετό, το περιε-
χόμενο του στομάχου εξωθείται λόγω
σύσπασης των μυών. Στην περίπτωση
γαστρικής διάτασης, δεν υπάρχει μυϊκή
δραστηριότητα, αλλά η αυξημένη πίεση
μέσα στο στομάχι σπρώχνει το περιεχό-
μενο προς τα έξω. Το περιεχόμενο αυτό
θα χυθεί (όχι με δύναμη, όπως στον εμε-
τό) από το στομάχι στο στόμα.
Αν συμβεί αυτό, ο διασώστης θα πρέπει
να γυρίσει το θύμα στο πλάι και να κα-
θαρίσει τον αεραγωγό.
Ωστόσο, μετά τον καθαρισμό του αε-
ραγωγού, αν συνεχίσουμε τις αναπνοές
διάσωσης, υπάρχει ακόμα ο κίνδυνος να
ωθήσουμε μέρος του περιεχομένου του
στομάχου προς την τραχεία και τους
πνεύμονες.
Συνεπώς, η γαστρική διάταση πρέπει να
αποφεύγεται με κάθε κόστος.
Για να αποφύγουμε την παλινδρόμηση,
ο όγκος του αερισμού δεν πρέπει να ξε-
περνάει τα 500-600 ml (6-7 ml ανά κιλό
σωματικού βάρους).
Οι γρήγορες και έντονες αναπνοές διά-
σωσης επίσης οδηγούν σε γαστρική διά-
ταση. Αυτό συμβαίνει επειδή ο μυς που
χωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι
(οισοφαγικός σφιγκτήρας) ανοίγει σε πι-
έσεις 15-20cm H2O. Όταν φυσάμε πολύ
δυνατά κατά τη διάρκεια των αναπνοών
διάσωσης, μπορούμε πολύ εύκολα να
φτάσουμε αυτή την πίεση. Επίσης, ο σφι-
γκτήρας αυτός ίσως να μην λειτουργεί
πλέον σε θύματα καρδιακής ανακοπής.
Για να αποφύγετε τη γαστρική διάταση
θα πρέπει να:
•	 Δίνετε αναπνοές διάσωσης διάρκειας
τουλάχιστον ενός λεπτού με αρκετό
όγκο ώστε να σηκωθεί ο θώρακας του
θύματος (Φιγούρα 21)
•	 Αποφύγετε τις πολύ γρήγορες ή
δυνατές αναπνοές διάσωσης
•	 Ανοίγετε εντελώς τον αεραγωγό
•	 Επιτρέπετε στο θώρακα να
επιστρέψει στη φυσιολογική του
θέση προτού δώσετε δεύτερη
αναπνοή διάσωσης
•	 Αποφύγετε την άσκηση πίεσης στο
στομάχι
•	 Παρακολουθείτε το στομάχι για
ενδείξεις υπερδιάτασης
Φιγούρα 21:
αναπνοές
διάσωσης
21
DAN Basic Life Support2828
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
5.5
5.4 Σειρά αναζωογόνησης
ενηλίκου – επεξήγηση των
κινήσεων του διασώστη
Η σειρά αναζωογόνησης μπορεί να χω-
ριστεί σε τρία βασικά μέρη:
•	 Προσέγγιση,αξιολόγησηανταπόκρισης
•	 Αξιολόγηση αναπνοής
•	 Έναρξη ΚΑΡΠΑ, αν χρειάζεται.
Προσέγγιση – Αξιολόγηση
ανταπόκρισης –Άνοιγμα
αεραγωγού
Μόλις ο διασώστης βεβαιωθεί πως το
σημείο είναι ασφαλές, θα πρέπει να αξι-
ολογήσει την ανταπόκριση του θύματος.
Αν το θύμα ανταποκρίνεται, θα πρέπει να
μείνει στη θέση που βρέθηκε και να ειδο-
ποιηθούν οι υπηρεσίες Επείγουσας Προ-
νοσοκομειακής Φροντίδας (Emergency
Medical Services - EMS).
Ο διασώστης θα πρέπει να καθησυχάσει
τον τραυματία και να προσπαθήσει να
μάθει τι έχει συμβεί.
Θα πρέπει να συστήσει τον εαυτό του
δηλώνοντας το όνομά του, το γεγονός
ότι είναι εκπαιδευμένος στη χορήγηση
πρώτων βοηθειών και να εκφράσει τη
διάθεσή του να βοηθήσει. Θα πρέπει να
καθησυχάσει το θύμα κάνοντας εμφανές
το ενδιαφέρον του και να ενημερώνει το
θύμα σχετικά με όσα συμβαίνουν και πως
φροντίζει για το καλό του.
Οδιασώστηςθαπρέπειεπίσηςναπροσπα-
θεί να κρατήσει τους παρευρισκόμενους
σε απόσταση για να αποφύγει την άσκηση
περαιτέρω ψυχολογικής πίεσης στο θύμα.
Τοπιθανότεροείναιπωςοτραυματίαςείναι
ανήσυχος ή φοβισμένος σχετικά με την κα-
τάστασήτουκαιόσασυμβαίνουν.Ανοδια-
σώστης τον καθησυχάσει, το θύμα θα νιώ-
σειπιοασφαλέςκαιθαπαραμείνειήρεμο.
Αν ο τραυματίας δεν ανταποκρίνεται, θα
πρέπει ο διασώστης να τον γυρίσει ανάσκε-
λακαιναανοίξειαμέσωςτοναεραγωγό.
Όταν ο αεραγωγός είναι κλειστός, εκτός
φυσικά ότι το θύμα δεν θα μπορεί να
αναπνέει, ο διασώστης δεν θα μπορέσει
να ελέγξει με βεβαιότητα αν η αναπνοή
είναι φυσιολογική.
Στη συνέχεια αυτού του βιβλίου, θα δια-
βάσετε για την απόφραξη αεραγωγού
από ξένο σώμα, αλλά ο αεραγωγός μπο-
ρεί επίσης να κλείσει εξ αιτίας της γλώσ-
σας. Είναι πιθανό η γλώσσα να πέσει
προς τα πίσω και να εμποδίσει τη ροή
του αέρα, όταν το θύμα παρουσιάζει χα-
μηλά επίπεδα ανταπόκρισης.
Το άνοιγμα του αεραγωγού γίνεται με την
έκταση της κεφαλής και την ανύψωση της
κάτω γνάθου (head tilt – chin lift) (Φιγού-
ρα 22). Η εύκολή αυτή τεχνική περιγράφε-
ται στις σελίδες που ακολουθούν.
Σημείωση:
Οι ακριβείς τεχνικές αναζωογόνησης περι-
γράφονταιστιςσελίδεςπρακτικήςεφαρμο-
γήςαυτήςτηςενότητας.
Φιγούρα 22:
Έκταση της κεφαλής
και ανύψωση του
σαγονιού (τεχνική
head tilt – chin lift)
22
DAN Basic Life Support 2929
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
5.7
5.6
Σε κάποιες περιπτώσεις, ίσως είναι αρκε-
τό να ανοίξετε τον αεραγωγό και να τον
διατηρήσετε ανοιχτό μέχρι να φτάσει το
ασθενοφόρο (αν το θύμα αναπνέει).
Αξιολόγηση αναπνοής
Μόλις ο αεραγωγός είναι ανοιχτός, ο
διασώστης θα πρέπει να αναζητήσει
ενδείξεις αναπνοής, όπως κίνηση του
θώρακα, ήχους αναπνοής από το στό-
μα και αίσθηση κίνησης αέρα στο μά-
γουλο ή το αυτί του (Φιγούρα 23).
Αυτό γίνεται διατηρώντας τον αεραγωγό
ανοιχτό και για μέχρι 10 δευτερόλεπτα.
Αν το θύμα αναπνέει φυσιολογικά, θα
πρέπει να τοποθετηθεί σε θέση ανάνη-
ψης για να εξασφαλίσετε πως ο αερα-
γωγός θα παραμείνει ανοιχτός και θα
πρέπει να καλέσετε αμέσως ασθενο-
φόρο.
Ο διασώστης θα πρέπει να ελέγχει πως
το θύμα συνεχίζει να αναπνέει φυσιολο-
γικά και να πράξει αναλόγως.
Ξεκινήστε ΚΑΡΠΑ –
Υποστήριξη Κυκλοφορίας
Όταν το θύμα δεν αναπνέει, ή η αναπνοή
δεν είναι φυσιολογική, οι υπηρεσίες EMS
πρέπει να ειδοποιηθούν άμεσα (ενημε-
ρώνοντάς τις πως το θύμα δεν αναπνέει
φυσιολογικά) και ο διασώστης θα πρέπει
να ξεκινήσει θωρακικές συμπιέσεις, βά-
ζοντας το ένα χέρι πάνω στο άλλο, μπλέ-
κοντας τα δάχτυλα των χεριών μεταξύ
τους, και τοποθετώντας τα χέρια στο
μέσο του θώρακα.
Οι ισχύουσες οδηγίες ΚΑΡΠΑ ορίζουν τη
χορήγηση 30 θωρακικών συμπιέσεων
σε ρυθμό τουλάχιστον 100 ανά λεπτό
(αλλά όχι περισσότερες από 120).
Ο ρυθμός 100 συμπιέσεων ανά λεπτό,
σημαίνει πως σε 18 δευτερόλεπτα θα
πρέπει να δοθούν 30 συμπιέσεις (κάτι
λιγότερο από 2 συμπιέσεις το δευτερό-
λεπτο). Με ρυθμό 100 συμπιέσεων – όχι
περισσότερες από 120 – αυτό σημαίνει
15-18 δευτερόλεπτα. Το βάθος των συ-
μπιέσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον
5 εκατοστά (αλλά όχι περισσότερα από
6 εκατοστά) και είναι σημαντικό να
απελευθερώνεται η πίεση στο θώρα-
Σημαντικό:
Τα πρώτα λεπτά μετά από μία καρδιακή ανα-
κοπή, το θύμα ίσως αναπνέει ελάχιστα, ή σε
αραιά διαστήματα να κάνει αγωνιώδεις και
θορυβώδεις απόπειρες να αναπνεύσει. Μην
συγχέετε αυτή την κατάσταση με φυσιολο-
γική αναπνοή. Αν έχετε αμφιβολίες, πράξτε
σαν η αναπνοή να μην είναι φυσιολογική.
Φιγούρα 23:
Αξιολόγηση
αναπνοής
23
DAN Basic Life Support3030
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
κα μεταξύ συμπιέσεων, αλλά χωρίς να
χάνεται η επαφή μεταξύ του θώρακα
και των χεριών (στο στέρνο). Η ακριβής
θέση των χεριών περιγράφεται λεπτο-
μερώς στη σελίδα των δεξιοτήτων.
Με κάθε συμπίεση, το αίμα ωθείται από
την αριστερή πλευρά της καρδιάς προς το
υπόλοιπο σώμα (Φιγούρα 24). Ταυτόχρο-
να, το αποξυγονωμένο αίμα κινείται από
τη δεξιά πλευρά της καρδιάς προς τους
πνεύμονες,όπουθαπάρειοξυγόνοαπότις
κυψελίδες. Απελευθερώνοντας την πίεση
από το θώρακα, το αίμα ρέει ξανά προς τη
δεξιά πλευρά της καρδιάς και το οξυγονω-
μένο αίμα επιστρέφει από τους πνεύμονες
στην αριστερή πλευρά της καρδιάς.
Αν οι συμπιέσεις γίνονται πολύ γρήγο-
ρα, η καρδιά δεν προλαβαίνει να γεμίσει
με αίμα και συνεπώς οι συμπιέσεις δεν
θα μετακινούν το αίμα μέσα στο σώμα,
κάνοντάς τις αναποτελεσματικές. Αν οι
συμπιέσεις είναι πολύ αργές, το αίμα θα
κινείται πολύ αργά και η πίεση του αίμα-
τος θα παραμείνει πολύ χαμηλή, επίσης
καθιστώντας την κυκλοφορία του αίμα-
τος αναποτελεσματική.
Αν οι συμπιέσεις δεν είναι αρκετά βαθιές, η
ποσότητατουαίματοςπουωθείταιέξωαπό
την καρδιά θα είναι ελάχιστη και ανεπαρ-
κής για την υποστήριξη της κυκλοφορίας.
Αμέσως μετά από αυτές τις 30 συμπιέσεις,
οδιασώστηςθαπρέπειναδώσειδύοαπο-
τελεσματικές αναπνοές διάσωσης.
Αυτόγίνεταιανοίγονταςτοναεραγωγό,το-
ποθετώντας το στόμα γύρω από το στόμα
του θύματος και κλείνοντας τη μύτη του.
Ο διασώστης θα πρέπει να φυσήξει αέρα
από τους πνεύμονές του μέσα στο στόμα
τουθύματος.Ανημύτηδενείναικλειστή,ο
εκπνεόμενος αέρας του διασώστη θα δια-
φύγει μέσα από τη μύτη του θύματος.
Είναι σημαντικό να εκπνέετε σταθερά
μέσα στο στόμα, παρακολουθώντας ταυ-
τόχρονα το θώρακα να σηκώνεται.
Η αναπνοή θα πρέπει να διαρκέσει περί-
που ένα δευτερόλεπτο. (Φιγούρα 25). Όταν
ο θώρακας επιστρέψει στη φυσιολογική
θέση,μπορείναδοθείηδεύτερηαναπνοή.
Ηχορήγησητωνδύοαναπνοώνδιάσωσης
δεν θα πρέπει να διαρκέσει περισσότερο
από 5 δευτερόλεπτα στο σύνολό της.
Όταν χορηγείτε αναπνοές διάσωσης, ο
εκπνεόμενος αέρας από τους πνεύμο-
νες του διασώστη (16% οξυγόνο) πη-
γαίνει στους πνεύμονες του θύματος.
Αν η συγκέντρωση οξυγόνου στους πνεύ-
μονες (κυψελίδες) είναι αρκετά υψηλή, θα
γίνει διάχυση του οξυγόνου στα τριχοειδή
αγγεία και το αίμα θα οξυγονωθεί.
Προφανώς, κατά τη διάρκεια αυτής της
διαδικασίας και επειδή το θύμα δεν ανα-
Φιγούρα 24:
Θωρακικές
συμπιέσεις
24
Φιγούρα 25:
Κάθε αναπνοή
διάσωσης θα
πρέπει να διαρκέσει
περίπου 1
δευτερόλεπτο
25
DAN Basic Life Support 3131
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
5.8πνέει,ησυγκέντρωσητουοξυγόνουστους
πνεύμονες μειώνεται. Αν η συγκέντρωση
μειωθείπάραπολύ,ηδιάχυσηθαδιακοπεί.
Για την αποφυγή αυτού, πρέπει να δώ-
σουμενέεςαναπνοέςδιάσωσης.Ωστόσο,
σε φυσιολογικές συνθήκες η αναπνοή
γίνεται περίπου 12-20 φορές το λεπτό
(ανάλογα με την ηλικία και τη δραστηρι-
ότητα) και κατά τη διάρκεια της ανάνη-
ψης μειώνεται στις 5 περίπου ανά λεπτό.
Το χαμηλότερο ποσοστό οξυγόνου του
εισπνεόμενου αέρα (16% αντί για 21%)
και ο χαμηλός αριθμός αναπνοών, διατη-
ρούν τη συγκέντρωση οξυγόνου στους
πνεύμονες σε σχετικά χαμηλά επίπεδα.
Αυξάνοντας τη συγκέντρωση οξυγόνου
κατά τη διάρκεια των αναπνοών διάσω-
σης, αυξάνουμε τα επίπεδα διάχυσης
οξυγόνου στα τριχοειδή αγγεία και γίνε-
ται καλύτερη οξυγόνωση. Η συγκέντρω-
ση οξυγόνου μπορεί να αυξηθεί χρησι-
μοποιώντας συμπληρωματικό οξυγόνο.
Αν το θύμα είναι παιδί;
Πολλά παιδιά δεν λαμβάνουν αναζωο-
γόνηση επειδή οι δυνητικοί διασώστες
τους φοβούνται μην τους κάνουν κακό.
Ο φόβος αυτός είναι αβάσιμος. Είναι
πολύ καλύτερο να χρησιμοποιήσετε τις
τεχνικές αναζωογόνησης ενηλίκων σε
ένα παιδί, από το να μην κάνετε τίποτα.
Οι παρακάτω μικρές διαφοροποιήσεις
θα πρέπει ωστόσο να τηρούνται:
•	 αν δεν αναπνέει φυσιολογικά, δώστε
αρχικά 5 αναπνοές διάσωσης (διάρ-
κειας 1-1,5 δευτερόλεπτου, επαρκείς
για την ανύψωση του θώρακα)
•	 μετά ελέγξτε για ενδείξεις ζωής για
μέχρι 10 δευτερόλεπτα
•	 αν υπάρχουν ενδείξεις ζωής, συνεχί-
στε τις αναπνοές διάσωσης
•	 αν δεν υπάρχουν ενδείξεις ζωής, αρ-
χίστε τις θωρακικές συμπιέσεις:
•	 πιέστε το θώρακα κατά περίπου
ένα τρίτο του βάθους του. Χρησι-
μοποιήστε δύο δάχτυλα για βρέ-
φος κάτω του ενός έτους. Χρη-
σιμοποιήστε ένα ή δύο χέρια για
παιδί άνω του ενός έτους, όπως
χρειάζεται για να επιτύχετε επαρ-
κές βάθος συμπίεσης (4 εκ. για
βρέφη – 5 εκ. για παιδιά άνω του
ενός έτους)
•	 όταν υπάρχει μόνο ένας διασώστης,
θα πρέπει να χορηγήσει ΚΑΡΠΑ για
περίπου ένα λεπτό προτού αναζητή-
σει βοήθεια, εκτός από τις περιπτώ-
σεις που έχει γίνει μάρτυρας μίας
ξαφνικής κατάρρευσης (στην οποία
περίπτωση πρέπει να αναζητήσει
βοήθεια αμέσως).
Σημείωση:
•	 Απομακρύνετετυχόντεχνητές
οδοντοστοιχίεςανδενμπορείτενατις
κρατήσετεστηθέσητους.Σεκάθεάλλη
περίπτωση,κρατήστετιςστοστόμα
τουθύματοςγιατίθαδιευκολύνουντην
αποφυγήδιαρροήςαέρα.
•	 Ανέχειαποκατασταθείοκαρδιακός
ρυθμός,ηχορήγησηθωρακικών
συμπιέσεωνδεναυξάνειτηνπιθανότητα
επανάληψηςτηςκαρδιακήςανακοπής.
•	 Θωρακικέςσυμπιέσεις(100/λεπτό,όχι
περισσότερεςαπό120/λεπτό),χωρίςτη
χορήγησηαναπνοώνδιάσωσης,μπορούν
ναχρησιμοποιηθούνανοδιασώστης
δενείναιεκπαιδευμένοςήδενθέλεινα
δώσειαναπνοέςδιάσωσης(λόγωφόβου
μετάδοσηςασθενειών)
DAN Basic Life Support3232
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
5.9 Η χρήση προστατευτικής
μάσκας και μάσκας
αναζωογόνησης
Όταν δίνετε αναπνοές διάσωσης, συ-
στήνεται η χρήση μάσκας αναζωογόνη-
σης ή προστατευτικής μάσκας ως προ-
στασία (Φιγούρα 26).
Οι μάσκες προστασίας είναι εύκολες
στη χρήση και διατίθενται με τη μορφή
μπρελόκ. Η τεχνική χορήγησης αναπνο-
ών διάσωσης χρησιμοποιώντας προστα-
τευτική μάσκα είναι ίδια με την τεχνική
χορήγησης αναπνοών διάσωσης (στόμα
με στόμα) χωρίς αυτή.
Οι μάσκες προστασίας διατίθενται με ή
χωρίς προστατευτικό φίλτρο. Παρόλο
που και οι δύο τύποι προσφέρουν μόνο
βασική προστασία, είναι καλύτερο να
χρησιμοποιήσετε μάσκα με φίλτρο.
Αν χρησιμοποιείτε μάσκα αναζωογόνη-
σης, η τεχνική διαφοροποιείται (Φιγού-
ρα 27 - περιγράφεται παρακάτω).
Η μάσκα αναζωογόνησης προσφέρει
καλύτερη προστασία από την μάσκα
προστασίας, αλλά είναι πολύ μεγαλύτε-
ρη και λιγότερο εύκολο να τη μεταφέρε-
τε στην τσέπη σας.
Μπορεί ωστόσο να μεταφερθεί μαζί με
το σετ πρώτων βοηθειών, στο σακίδια ή
την τσάντα σας, ή στο ντουλαπάκι του
αυτοκινήτου.
Η μάσκα αναζωογόνησης λέγεται και
Pocket Mask (εμπορικό όνομα), αν και
το μέγεθός της δεν της επιτρέπει να χω-
ρέσει σε τσέπες.
Φιγούρα 27:
Αναζωογόνηση
με τη χρήση
ρινοστοματικής
μάσκας
αναζωογόνησης
27
Φιγούρα 26:
Συστήνεται η χρήση
προστατευτικού
μέσου κατά
τη χορήγηση
αναπνοών
διάσωσης
26
DAN Basic Life Support 3333
Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
5.10 Χρήση οξυγόνου στην
αναζωογόνηση
Ανείστεεκπαιδευμένοι,καιανείναιδιαθέ-
σιμο, συστήνεται η χρήση οξυγόνου στην
αναζωογόνηση.Αυτόμπορείναγίνειχρη-
σιμοποιώντας μία μάσκα αναζωογόνησης
με βαλβίδα εισόδου για οξυγόνο ή περισ-
σότερο εξειδικευμένη μάσκα, όπως οι μά-
σκες με ασκό αερισμού (Bag Valve Mask
- BVM) και οι μάσκες με βαλβίδα ζήτησης.
Το ποσοστό οξυγόνου που εισπνέει το
θύμα κατά την αναζωογόνηση όταν η ρι-
νοστοματικήμάσκαείναισυνδεδεμένημε
φιάλη οξυγόνου πρώτων βοηθειών, κυ-
μαίνεται από 16% ως 50%, και από 97 ως
100%,ότανχρησιμοποιείταιμάσκαBVMή
μάσκα με βαλβίδα ζήτησης (Φιγούρα28).
Η μάσκα αναζωογόνησης πρέπει να έχει
στόμιο για να συνδεθεί με τη φιάλη οξυγό-
νου. Το στόμιο αυτό διαθέτει ανεπίστροφη
βαλβίδα,ήέναμικρόκαπάκι,τοοποίοσυν-
δέεται στο στόμιο στην περίπτωση που η
μάσκα χρησιμοποιείται χωρίς συμπληρω-
ματικό οξυγόνο. Η μάσκα τότε συνδέεται
με ρυθμιστή οξυγόνου συνεχούς ροής με
ένα διάφανο πλαστικό σωλήνα.
Η χρήση οξυγόνου είναι πολύ σημαντική
στα θύματα πνιγμού και σε καταδυτικά
ατυχήματα, στα οποία η υποξία αποτελεί
κρίσιμο πρόβλημα. Συνεπώς, οξυγόνο
πρώτων βοηθειών θα πρέπει να βρίσκε-
ται σε όλες τις πισίνες και σε όλα τα κατα-
δυτικά σημεία. Οι παροχείς BLS ενθαρρύ-
νονται να παρακολουθήσουν ένα ή πε-
ρισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα
DAN Oxygen Provider για να μπορούν να
το χορηγήσουν σκέτο ή συμπληρωματι-
κό στην αναζωογόνηση.
Η DAN προσφέρει εξειδικευμένα εκπαι-
δευτικά προγράμματα χορήγησης οξυ-
γόνου σε δύτες ή θύματα πνιγμού, καθώς
και ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης μαθη-
τών στη χρήση εξειδικευμένων τεχνικών
αναζωογόνησης.
Φιγούρα 28:
Η χρήση μάσκας
BVM στην
αναζωογόνηση
28
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek
DAN Basic Life Support Manual  - Greek

More Related Content

What's hot

Ασκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση Ταχύτητα
Ασκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση  ΤαχύτηταΑσκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση  Ταχύτητα
Ασκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση ΤαχύτηταHOME
 
Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)
Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)
Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)ΣΟΦΙΑ ΦΕΛΛΑΧΙΔΟΥ
 
[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύλη
[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύλη[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύλη
[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύληDimitris Kontoudakis
 
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥJohn Fiorentinos
 
Kapnisma
KapnismaKapnisma
Kapnismakar_dim
 
[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & Φορτίο
[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & Φορτίο[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & Φορτίο
[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & ΦορτίοDimitris Kontoudakis
 
μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορίαμικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορίαIordanis Garipidis
 
Ν. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλία
Ν. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλίαΝ. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλία
Ν. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλίαchavalesnick
 
Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)
Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)
Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)Kats961
 
Ασκήσεις στις Δυνάμεις - Φυσική ΄Β Γυμνασίου
Ασκήσεις στις Δυνάμεις  - Φυσική ΄Β ΓυμνασίουΑσκήσεις στις Δυνάμεις  - Φυσική ΄Β Γυμνασίου
Ασκήσεις στις Δυνάμεις - Φυσική ΄Β ΓυμνασίουStathis Gourzis
 
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)Despina Setaki
 
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣKonstantia Tsapra
 
10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb
10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb 10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb
10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb HOME
 
Διαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίου
Διαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίουΔιαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίου
Διαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίουΠαναγιώτα Γκογκόση
 

What's hot (20)

Ασκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση Ταχύτητα
Ασκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση  ΤαχύτηταΑσκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση  Ταχύτητα
Ασκήσεις Φυσικής Β΄ Γυμνασίου: Θέση-Μετατόπιση-Απόσταση-Μέση Ταχύτητα
 
Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)
Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)
Έκθεση Α΄ Λυκείου, Περιγραφή (εργασίες μαθητών)
 
[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύλη
[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύλη[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύλη
[Φυσική Γ' Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας για όλη την ύλη
 
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ ΦΥΣΙΚΗΣ Γ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ
 
Kapnisma
KapnismaKapnisma
Kapnisma
 
Ταλαντώσεις
ΤαλαντώσειςΤαλαντώσεις
Ταλαντώσεις
 
ελευθερη πτωση
ελευθερη πτωσηελευθερη πτωση
ελευθερη πτωση
 
ασκήσεις ανωσης
ασκήσεις ανωσηςασκήσεις ανωσης
ασκήσεις ανωσης
 
[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & Φορτίο
[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & Φορτίο[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & Φορτίο
[Φυσική Γ´ Γυμνασίου] Σύνοψη θεωρίας - Ηλεκτρική δύναμη & Φορτίο
 
Μαθητεία
ΜαθητείαΜαθητεία
Μαθητεία
 
μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορίαμικρή και μεγάλη κυκλοφορία
μικρή και μεγάλη κυκλοφορία
 
Ν. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλία
Ν. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλίαΝ. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλία
Ν. Γλώσσα Β΄ Γυμνασίου: φιλία
 
Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)
Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)
Χημεία Β' Γυμνασίου (15 διαγωνίσματα)
 
Ασκήσεις στις Δυνάμεις - Φυσική ΄Β Γυμνασίου
Ασκήσεις στις Δυνάμεις  - Φυσική ΄Β ΓυμνασίουΑσκήσεις στις Δυνάμεις  - Φυσική ΄Β Γυμνασίου
Ασκήσεις στις Δυνάμεις - Φυσική ΄Β Γυμνασίου
 
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
το κυκλοφορικο συστημα.(εργασία μαθητών Α5)
 
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣ
ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ -ΑΣΚΗΣΕΙΣ
 
φυσική α λυκείου βιβλιομαθήματα
φυσική α λυκείου βιβλιομαθήματαφυσική α λυκείου βιβλιομαθήματα
φυσική α λυκείου βιβλιομαθήματα
 
10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb
10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb 10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb
10 Ασκήσεις στο Νόμο του Coulomb
 
μαζα ογκος πυκνοτητα
μαζα ογκος πυκνοτηταμαζα ογκος πυκνοτητα
μαζα ογκος πυκνοτητα
 
Διαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίου
Διαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίουΔιαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίου
Διαγώνισμα στο 4 κεφάλαιο βιολογίας Γ γυμνασίου
 

Similar to DAN Basic Life Support Manual - Greek

Συνθετικές εργασίες ΔΕ Βιολογία
Συνθετικές εργασίες ΔΕ ΒιολογίαΣυνθετικές εργασίες ΔΕ Βιολογία
Συνθετικές εργασίες ΔΕ Βιολογίαcharalampatou
 
Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag
Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag
Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag Irene Chrysovalanto Themistocleous
 
μικροι διασωστες
μικροι διασωστεςμικροι διασωστες
μικροι διασωστες6lykeiovolou
 
Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄
Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄
Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄Χρήστος Χαρμπής
 
οδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιο
οδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιοοδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιο
οδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιο6lykeiovolou
 
Θεματα Βιολογιας α΄ Γυμνασίου
Θεματα Βιολογιας α΄ ΓυμνασίουΘεματα Βιολογιας α΄ Γυμνασίου
Θεματα Βιολογιας α΄ ΓυμνασίουChristos Gotzaridis
 
Αρχές μάλαξης pdf.pdf
Αρχές μάλαξης pdf.pdfΑρχές μάλαξης pdf.pdf
Αρχές μάλαξης pdf.pdfvangelisprekas
 
Θεραπευτική Ιππασία
Θεραπευτική ΙππασίαΘεραπευτική Ιππασία
Θεραπευτική ΙππασίαMARIA VIDALY
 
Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020
Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020
Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020Victoria Antoniadou
 
E magazine - mind master june-2013
E magazine - mind master june-2013 E magazine - mind master june-2013
E magazine - mind master june-2013 Zissis Ahladas
 
Αναπνοή και υγεία
Αναπνοή και υγείαΑναπνοή και υγεία
Αναπνοή και υγείαteaghet
 
Mind master By LR Health and Beauty Systems
Mind master By LR Health and Beauty SystemsMind master By LR Health and Beauty Systems
Mind master By LR Health and Beauty SystemsAlexandra Tarta
 
Πρωτες βοηθειες
Πρωτες βοηθειεςΠρωτες βοηθειες
Πρωτες βοηθειες4Gym Glyfadas
 
Συστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Συστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσηςΣυστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Συστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσηςdimskalas
 
διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013
διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013
διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013pata00
 
Πρώτες Βοήθειες και Διατροφή
Πρώτες Βοήθειες και ΔιατροφήΠρώτες Βοήθειες και Διατροφή
Πρώτες Βοήθειες και ΔιατροφήΕΠΑΛ Φαρκαδόνας
 
Έντυπο Αποκατάστασης Ώμου
Έντυπο Αποκατάστασης ΏμουΈντυπο Αποκατάστασης Ώμου
Έντυπο Αποκατάστασης Ώμουshouldergr
 

Similar to DAN Basic Life Support Manual - Greek (20)

Συνθετικές εργασίες ΔΕ Βιολογία
Συνθετικές εργασίες ΔΕ ΒιολογίαΣυνθετικές εργασίες ΔΕ Βιολογία
Συνθετικές εργασίες ΔΕ Βιολογία
 
Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag
Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag
Ενδείξεις και αντενδείξεις αναρρόφησης και ambu-bag
 
μικροι διασωστες
μικροι διασωστεςμικροι διασωστες
μικροι διασωστες
 
Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄
Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄
Φυσικά ΣΤ΄. Ενότητα 7η :΄΄Αναπνευστικό σύστημα΄΄
 
οδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιο
οδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιοοδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιο
οδηγιες καρπα επι.ζω. φυλλαδιο
 
Θεματα Βιολογιας α΄ Γυμνασίου
Θεματα Βιολογιας α΄ ΓυμνασίουΘεματα Βιολογιας α΄ Γυμνασίου
Θεματα Βιολογιας α΄ Γυμνασίου
 
Αρχές μάλαξης pdf.pdf
Αρχές μάλαξης pdf.pdfΑρχές μάλαξης pdf.pdf
Αρχές μάλαξης pdf.pdf
 
Θεραπευτική Ιππασία
Θεραπευτική ΙππασίαΘεραπευτική Ιππασία
Θεραπευτική Ιππασία
 
Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020
Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020
Rare e-connect-a secure environment for online collaboration paidiatriki2020
 
E magazine - mind master june-2013
E magazine - mind master june-2013 E magazine - mind master june-2013
E magazine - mind master june-2013
 
E magazine-mindmasterjune2013-130724131656-phpapp01
E magazine-mindmasterjune2013-130724131656-phpapp01E magazine-mindmasterjune2013-130724131656-phpapp01
E magazine-mindmasterjune2013-130724131656-phpapp01
 
Αναπνοή και υγεία
Αναπνοή και υγείαΑναπνοή και υγεία
Αναπνοή και υγεία
 
Mind master By LR Health and Beauty Systems
Mind master By LR Health and Beauty SystemsMind master By LR Health and Beauty Systems
Mind master By LR Health and Beauty Systems
 
Πρωτες βοηθειες
Πρωτες βοηθειεςΠρωτες βοηθειες
Πρωτες βοηθειες
 
Themata apolitiriwn exetasewn 2012- 2013
Themata apolitiriwn exetasewn 2012- 2013Themata apolitiriwn exetasewn 2012- 2013
Themata apolitiriwn exetasewn 2012- 2013
 
Συστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Συστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσηςΣυστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης
Συστάσεις για την προστασία λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης
 
Systaseis
SystaseisSystaseis
Systaseis
 
διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013
διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013
διαγωνισμα βιολογια α γυμνασιου β τριμηνου 2013
 
Πρώτες Βοήθειες και Διατροφή
Πρώτες Βοήθειες και ΔιατροφήΠρώτες Βοήθειες και Διατροφή
Πρώτες Βοήθειες και Διατροφή
 
Έντυπο Αποκατάστασης Ώμου
Έντυπο Αποκατάστασης ΏμουΈντυπο Αποκατάστασης Ώμου
Έντυπο Αποκατάστασης Ώμου
 

More from Kostas Andreadis

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣKostas Andreadis
 
Βασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική Απινίδωση
Βασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική ΑπινίδωσηΒασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική Απινίδωση
Βασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική ΑπινίδωσηKostas Andreadis
 
React Right Instructor Manual
React Right Instructor ManualReact Right Instructor Manual
React Right Instructor ManualKostas Andreadis
 
Advanced Nitrox & Technical Foundation - Greek
Advanced Nitrox & Technical Foundation - GreekAdvanced Nitrox & Technical Foundation - Greek
Advanced Nitrox & Technical Foundation - GreekKostas Andreadis
 
BASIC CAVE DIVING - A Blueprint for Survival
BASIC CAVE DIVING - A Blueprint for SurvivalBASIC CAVE DIVING - A Blueprint for Survival
BASIC CAVE DIVING - A Blueprint for SurvivalKostas Andreadis
 

More from Kostas Andreadis (12)

ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ
ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΑΥΤΟΝΟΜΗΣ ΚΑΤΑΔΥΣΗΣ
 
Βασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική Απινίδωση
Βασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική ΑπινίδωσηΒασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική Απινίδωση
Βασική Υποστήριξη της Ζωής & Αυτόματη Εξωτερική Απινίδωση
 
React Right Instructor Manual
React Right Instructor ManualReact Right Instructor Manual
React Right Instructor Manual
 
CDA Boating Guidelines
CDA Boating GuidelinesCDA Boating Guidelines
CDA Boating Guidelines
 
DAN Oxygen Scuba
DAN Oxygen ScubaDAN Oxygen Scuba
DAN Oxygen Scuba
 
Advanced Nitrox & Technical Foundation - Greek
Advanced Nitrox & Technical Foundation - GreekAdvanced Nitrox & Technical Foundation - Greek
Advanced Nitrox & Technical Foundation - Greek
 
BLS Rescue
BLS RescueBLS Rescue
BLS Rescue
 
CCR Cave Diving
CCR Cave DivingCCR Cave Diving
CCR Cave Diving
 
Giant Stride
Giant StrideGiant Stride
Giant Stride
 
Diving Almanac
Diving AlmanacDiving Almanac
Diving Almanac
 
Breatheology
Breatheology Breatheology
Breatheology
 
BASIC CAVE DIVING - A Blueprint for Survival
BASIC CAVE DIVING - A Blueprint for SurvivalBASIC CAVE DIVING - A Blueprint for Survival
BASIC CAVE DIVING - A Blueprint for Survival
 

DAN Basic Life Support Manual - Greek

  • 1. SezioneVIII | Lesioni legate alla temperatura DAN Basic Life Support i Studentbook/EL
  • 2.
  • 3. DAN Basic Life Support 1 DAN BASIC LIFE SUPPORT Υπεύθυνος έκδοσης: Guy Thomas Βασικός συγγραφέας: Guy Thomas Συντελεστές: Orr, M.S., John Lippmann, Yoshiro Mano M.D., Frans Cronjé M.D., Alessandro Marroni M.D. Φωτογραφίες: Guy Thomas, Marjo Maebe ( Φιγούρα 5 – σελίδα 10 ) © 2011 Divers Alert Network Με επιφύλαξη κάθε νόμιμου δικαιώματος. Απαγορεύεται η αναπαραγωγή, αποθήκευση ή μετάδοση σε οποιαδήποτε μορφή και με οποιοδήποτε ηλεκτρονικό ή μηχανικό μέσο, περιλαμβανομένης της φωτοτυπίας, χωρίς την έγγραφη άδεια της Divers Alert Network, P.O. Box DAN, 64026 Roseto, Italy. Πρώτη έκδοση: Αύγουστος 2006 Δεύτερη έκδοση: Φεβρουάριος 2011 Divers Alert Network – Στοιχεία επικοινωνίας DAN Europe, P.O. Box DAN, 64026 Roseto, Italy Τηλ.: +39-085-8930333 Φαξ +39-085-8930050 e-mail (ζητήματα γενικής φύσεως): mail@daneurope.org e-mail (εκπαιδευτικά ζητήματα): training@daneurope.org www.daneurope.org
  • 4. DAN Basic Life Support2 Πίνακαπεριεχομένων DAN Basic Life Support 3 Ενότητα 1. Βασικές έννοιες Ανατομίας και Φυσιολογίας 6 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 8 Ενότητα 2. Αλυσίδα της επιβίωσης 9 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 11 Ενότητα 3. Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) 13 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 19 Ενότητα 4. Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού 21 Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS: Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του ατυχήματος – Η ασφάλεια του διασώστη προέχει 24 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 25 Ενότητα 5. ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 26 Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS: Αναζωογόνηση - ΚΑΡΠΑ 36 Προαιρετική δεξιότητα: Χρήση μάσκας αναζωογόνησης 40 Προαιρετική δεξιότητα: Χορήγηση φροντίδας με ΑΕΑ 41 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 42 Ενότητα 6. Θέση ανάνηψης 43 Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS: Θέση Ανάνηψης 44 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 45 Ενότητα 7. Αποφράξεις Ξένου Σώματος 47 Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS: Αποφράξεις Ξένου Σώματος 50 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 52 Ενότητα 8. Έλεγχος εξωτερικής αιμορραγίας 53 Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS: (Ακατάσχετη) Εξωτερική αιμορραγία 55 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 56 Ενότητα 9. Διαχείριση καταπληξίας (σοκ) 57 Πρακτικές γνώσεις χορήγησης BLS: Διαχείριση καταπληξίας (σοκ) 61 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ 62 Ενότητα 10. Επιπλέον πληροφορίες 63 Divers Alert Network DAN Europe 68 BLS - Ερωτήσεις αναθεώρησης: Απαντήσεις 70 Basic Life Support Αξιολόγηση εκπαιδευτικού προγράμματος 72 Σχέδιο Έκτακτης Ανάγκης για το σπίτι 73
  • 5. DAN Basic Life Support 3 DAN Basic Life Support Σύνοψη Εκπαιδευτικού Προγράμματος Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα χορήγη- σης βασικής Υποστήριξης Ζωής της DAN (DAN BLS Provider) έχει σχεδιαστεί με σκοπό να σας διδάξει τις γνώσεις και τις δεξιότητες που απαιτούνται για τη χορήγηση Βασικής Υποστήριξης Ζωής (Basic Life Support - BLS). Ενότητα Θεωρητικών Γνώσεων (1,5 ώρα) Η ενότητα αυτή έχει σχεδιαστεί με σκο- πό να σας προσφέρει πληροφορίες που θα σας επιτρέψουν να: 1) Κατανοήσετε βασικές έννοιες Ανα- τομίας και Φυσιολογίας 2) Απαριθμήσετε τους τέσσερις κρί- κους της «αλυσίδας της επιβίωσης» 3) Προστατευτείτε από τη μετάδοση ασθενειών και άλλους κινδύνους 4) Ελέγξετε το επίπεδο ανταπόκρισης του θύματος 5) Ελέγξετε αν η αναπνοή είναι φυσι- ολογική 6) Χορηγήσετε θωρακικές συμπιέσεις και αναπνοές διάσωσης – CPR 7) Αντιμετωπίσετε περιστατικό από- φραξης ανώτερου αεραγωγού 8) Τοποθετήσετε αναίσθητο τραυμα- τία στη στάση ανάνηψης 9) Αντιμετωπίσετε περιστατικό εξωτε- ρικής αιμορραγίας 10) Αντιμετωπίσετε περιστατικό θύμα- τος σε κατάσταση καταληψίας Θα παρακολουθήσετε μία παράδοση μαθήματος από τον εκπαιδευτή DAN BLS που έχετε επιλέξει. Η παράδοση αυτή υποστηρίζει τις πληροφορίες που περιέχονται στο παρόν εγχειρίδιο, το οποίο παρέχει πληροφορίες με απλό και κατανοητό τρόπο. Στο τέλος κάθε ενό- τητας, θα βρείτε ερωτήσεις που θα σας βοηθήσουν να αξιολογήσετε κατά πό- σον έχετε κατανοήσει την ύλη που έχετε καλύψει μέχρι εκείνη τη στιγμή Ενότητα πρακτικής εφαρμογής (2,5 - 3 ώρες) Κατά τη διάρκεια αυτής της ενότητας θα έχετε τη δυνατότητα να εξασκήσετε τις δεξιότητες της χορήγησης BLS με την καθοδήγηση του Εκπαιδευτή BLS της DAN. Η πρακτική αυτή ενότητα έχει σχε- διαστεί για να σας δώσει τη δυνατότητα να εφαρμόσετε όσα έχετε μάθει στη θε- ωρητική ενότητα του μαθήματος. Αξιολόγηση και Πιστοποίηση Μετηνολοκλήρωσητουπρογράμματος DAN BLS, θα λάβετε μία κάρτα πιστο- ποίησης «DAN BLS Provider» η οποία θα επιβεβαιώνει πως έχετε διδαχτεί τη χο- ρήγηση Βασικής Υποστήριξης Ζωής. Προϋποθέσεις Δεν υπάρχουν απαραίτητες προϋπο- θέσεις για την παρακολούθηση αυτού του εκπαιδευτικού προγράμματος. Το ίδιο το πρόγραμμα ωστόσο είναι προ- απαιτούμενο για την παρακολούθηση άλλων μαθημάτων χορήγησης Πρώτων Βοηθειών ή Διάσωσης. DAN Basic Life Support
  • 6. DAN Basic Life Support4 DAN Basic Life Support Εκπαιδευτικοί στόχοι Στο τέλος αυτού του προγράμματος, θα μπορείτε να χορηγήσετε BLS: 1. Πραγματοποιώντας εκτίμηση της ασφάλειας του σημείου του περιστατικού 2. Χορηγώντας ΚΑΡΠΑ σε άτομο που δεν αναπνέει. 3. Τοποθετώντας έναν τραυματία στη θέση ανάνηψης. 4. Παρέχοντας βοήθεια σε άτομο που έχει υποστεί απόφραξη αεραγωγού. 5. Αντιμετωπίζοντας περιστατικό εξωτερικής αιμορραγίας 6. Παρέχοντας φροντίδα σε άτομο που έχει υποστεί καταπληξία Σημείωση: Παρόλο που το βιβλίο αυτό θα συνεισφέρει στην εκπαιδευτική διαδικασία πριν και κατά τη διάρκεια του μαθήματος BLS, η ανάγνωσή του και μόνο δεν μπορεί να σας εκπαιδεύσει στη χορήγηση BLS. Για να μπορέσετε να εκτελέσετε τις τεχνικές που περιγράφονται στο βιβλίο αυτό, θα πρέπει να συμμετάσχετε σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα BLS, διοργανωμένο από πιστοποιημένο και εν ενεργεία εκπαιδευτή BLS. Το βιβλίο θα αποτελέσει πολύτιμη πηγή πληροφοριών και μετά την ολοκλήρωση του εκ- παιδευτικού προγράμματος BLS. Το εγχειρίδιο αυτό έχει δημιουργηθεί βάσει των οδηγιών για τη χορήγησης Βασική Υπο- στήριξη Ζωής που δημοσιεύθηκαν το 2010 από το ERC.
  • 7. Επισκεφθείτε το δικτυακό τόπο της DAN Europe για να μάθετε τι είναι η DAN Europe και τι μπορεί να κάνει η DAN για σας! Ο δικτυακός μας τόπος περιέχει πλούτο πληροφοριών σχετικά με την ιδιότητα μέλους της DAN και τα πλεονεκτήματα που προσφέρει, την καταδυτική ιατρική, την καταδυτική ασφάλεια, την καταδυτική έρευνα, τα εκπαιδευτικά προγράμματα της DAN Training και πολλά ακόμα... Το ηλεκτρονικό μας κατάστημα σας δίνει τη δυνατότητα να παραγγείλετε προϊόντα της DAN Europe με ειδικές εκπτώσεις για τα μέλη της DAN Europe.
  • 8. DAN Basic Life Support66 Ενοτητα 1 | Βασικές έννοιες Ανατομίας και Φυσιολογίας 1.1 Αεραγωγός – Αναπνοή – Κυκλοφορία Ο αέρας περιέχει κατά προσέγγιση 21% οξυγόνο και 79% άζωτο. Ο οργανισμός μας (κύτταρα, όργανα, κ.λπ.) χρειάζονται συνεχή παροχή οξυ- γόνου για να παράγουν ενέργεια και να επιβιώσουν. Ο μηχανισμός αυτός μπο- ρεί να συγκριθεί με το ρόλο που παίζουν τα καύσιμα στα οχήματα. Χωρίς αυτή τη συνεχή παροχή (και με- ταφορά) οξυγόνου στον οργανισμό, τα όργανα και τα κύτταρα αλλοιώνονται και πεθαίνουν. A-Airway (Αεραγωγός): Ο ανοιχτός ανώτερος αεραγωγός (μύτη, στόμα και τραχεία) εξασφαλίζει πως ο αέρας μπορεί να περάσει στους πνεύ- μονες (Φιγούρα 1). Σημείωση: Όλες οι πληροφορίες που αναφέρονται στις παρακάτω ενότητες βασίζονται στην πιο πρό- σφατη βιβλιογραφία της καταδυτικής ιατρικής. Οι σχετικές παραπομπές είναι διαθέσιμες μέσω του Εκπαιδευτή της DAN ή του τμήματος Εκπαίδευσης της DAN (DAN Training) της γεωγραφικής περιοχής σας. ΒασικέςέννοιεςΑνατομίας καιΦυσιολογίας Φιγούρα 1: Ο ανοιχτός ανώτερος αεραγωγός (μύτη, στόμα και τραχεία) εξασφαλίζει πως ο αέρας μπορεί να περάσει στους πνεύμονες 1 Σημείωση: Ο οισοφάγος, ο σωλήνας που μεταφέρει την τροφή από το στόμα στο στομάχι βρίσκεται ακριβώς πίσω από την τραχεία και το λάρυγγα. Η είσοδος του οισοφάγου και η είσοδος του λάρυγγα βρίσκονται πολύ κοντά η μία στην άλλη μέσα στο λαιμό. Όταν καταπίνουμε, η επι- γλωττίδα κλείνει τον λάρυγγα και δεν επιτρέπει σε στερεές και υγρές τροφές να εισέλθουν στον αεραγωγό.
  • 9. DAN Basic Life Support 77 Ενοτητα 1 | Βασικές έννοιες Ανατομίας και Φυσιολογίας 1.3 1.2 B-Breathing (Αναπνοή) Κάθε φορά που εισπνέουμε, ο αέρας ει- σέρχεται στη μύτη ή το στόμα μας και, μέσω του λάρυγγα, κατεβαίνει μέσα στην τραχεία. Η τραχεία χωρίζεται στον αριστερό και τον δεξί βρόγχο και ο αέρας εισέρχεται μέσω των βρόγχων στον αριστερό ή τον δεξί πνεύμονα αντίστοιχα. Οι βρόγχοι εί- ναι σαν κλαδιά, χωρίζονται δηλαδή σε μι- κρότερους βρόγχους, ή αλλιώς βρογχιό- λια, τα οποία καταλήγουν σε μικροσκοπι- κούς ασκούς που λέγονται κυψελίδες. Οι πνεύμονές μας διαθέτουν περίπου 300 εκατομμύρια κυψελίδες και κάθε κυψελίδα περιβάλλεται από τριχοειδή αγγεία (μικροσκοπικά αιμοφόρα αγγεία με πολύ λεπτά τοιχώματα). Από τις κυψελίδες, το οξυγόνο μεταφέ- ρεται μέσω των λεπτών αυτών τοιχωμά- των στα τριχοειδή αγγεία. Η διαδικασία αυτή λέγεται διάχυση. Στα τριχοειδή αγγεία βρίσκουμε επίσης διοξείδιο του άνθρακα (CO2). Πρόκειται για το τελικό προϊόν του μεταβολισμού του οργανισμού (το χρησιμοποιημένο οξυγόνο επιστρέφει στους πνεύμονες με τη μορφή CO2). Το διοξείδιο του άνθρακα διαχέεται μέσω των τριχοειδών αγγείων πίσω στις κυψελίδες. Η διάχυση του οξυγόνου στο αίμα είναι δυνατή μόνο όταν η συγκέντρωση του οξυγόνου στους πνεύμονες είναι υψη- λότερη από τη συγκέντρωση του οξυ- γόνου στις κυψελίδες. Η λειτουργία της αναπνοής εξασφαλίζει ότι η συγκέντρωση του οξυγόνου στους πνεύμονες παραμένει υψηλή. Όταν εκπνέουμε, ο αέρας (με αυξημένη συγκέντρωσηCO2)φεύγειαπότουςπνεύ- μονες και μεταφέρεται μέσω των βρόγ- χωνκαιτηςτραχείαςστημύτηήτοστόμα, από όπου εξέρχεται από το σώμα. C-Circulation(Κυκλοφορία) Η καρδιά αντλεί το οξυγονωμένο αίμα (από τις κυψελίδες) και το μεταφέρει στο υπόλοιπο σώμα. Η λειτουργία αυτή επιτελείται μέσω της πνευμονικής (από και προς τους πνεύ- μονες) και της συστηματικής (από και προς το υπόλοιπο σώμα) κυκλοφορίας. Το αποξυγονωμένο αίμα που επιστρέφει από τη συστηματική κυκλοφορία (και περιέχει CO2) εισέρχεται στον δεξιό καρ- διακό κόλπο και ωθείται προς τους πνεύ- μονες για ανταλλαγή αερίων στις κυψελί- δες (πνευμονική κυκλοφορία). Το αίμα που επιστρέφει από τους πνεύ- μονες εισέρχεται στον αριστερό κόλπο και μεταφέρεται στην αριστερή κοιλία και από εκεί ωθείται πως το υπόλοιπο σώμα (μέσω της συστηματικής κυκλοφορίας). Το αίμα θα μεταφέρει το οξυγόνο στα κύτταρα του σώματος μέχρι να επιστρέ- ψει στον δεξί καρδιακό κόλπο. Ιατρική ορολογία. Καρδιακός κόλπος — Θάλαμος της καρδιάς που παρέχει πρόσβαση σε έναν άλλο θάλαμο που λέγεται κοιλία. Λάρυγγας — Το όργανο όπου παράγε- ται η φωνή. Φάρυγγας — Τμήμα του αεραγωγού που συνδέει τη ρινική κοιλότητα με τον λάρυγγα.
  • 10. DAN Basic Life Support88 ? Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70 Ενοτητα 1 | Ερωτησεις αναθεωρησης 1. Ο οργανισμός μας χρειάζεται συνεχή παροχή οξυγόνου για να επιβιώσει. α) Σωστό β) Λάθος 2. Για να βεβαιωθούμε πως ο αέρας μπορεί να περάσει στους πνεύμονες, πρέπει να είναι ________. α) ελεύθερος ο αεραγωγός β) ανοιχτό το στόμα 3. Η επιγλωττίδα εμποδίζει την είσοδο των στερεών και υγρών τροφών ___________ α) στο στομάχι β) στην καρδιά γ) στην τραχεία δ) στον οισοφάγο 4. Η ανταλλαγή αερίων γίνεται _________. α) στα αρτηρίδια β) στην αορτή γ) στις κυψελίδες δ) στους καρδιακούς κόλπους 5. Το οξυγονωμένο αίμα αντλείται και μεταφέρεται στο υπόλοιπο σώμα από ______. α) το στομάχι β) την καρδιά γ) τους μυς δ) το συκώτι Ενοτητα 1 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
  • 11. DAN Basic Life Support 99 Ενοτητα 2 | Αλυσίδα της επιβίωσης 2.2 2.1 Τέσσερα βήματα είναι εκείνα που επη- ρεάζουν τις πιθανότητες επιβίωσης. Τα βήματα αυτά συχνά αναφέρονται ως οι τέσσεριςκρίκοιτηςαλυσίδαςτηςεπιβίωσης. Έγκαιρη άφιξη των υπηρεσιών Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας (EMS) Η κλήση του ασθενοφόρου ή άλλου εκ- παιδευμένου ιατρικού προσωπικού είναι ζωτικής σημασίας για την αύξηση των πι- θανοτήτων επιβίωσης (Φιγούρα 2). Συνεπώς είναι σημαντική η αναγνώριση του προβλήματος όσο το δυνατόν νωρί- τερα, ώστε να αποφύγουμε την απώλεια πολύτιμου χρόνου. Το άτομο που θα τηλεφωνήσει για ασθε- νοφόρο είναι σημαντικό να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο ήρεμο και πιο σαφές. Ενημερώστε τις υπηρεσίες προνοσοκο- μειακής φροντίδας για: - Την ακριβή τοποθεσία του επείγοντος περιστατικού - Όσα έχουν συμβεί - Τον αριθμό των τραυματιών - Την κατάσταση των τραυματιών - Τη φροντίδα που έχει ήδη χορηγηθεί Για να βεβαιωθείτε πως το άτομο από το οποίο ζητήσατε να τηλεφωνήσει για βοή- θεια έχει όντως ειδοποιήσει τις υπηρεσίες επείγουσας προνοσοκομειακής φροντί- δας, ζητήστε του να επιστρέψει αμέσως μόλις τηλεφωνήσει. Προτείνεται επίσης να ζητήσετε από το άτομο που θα τηλεφωνήσει να επαναλά- βει τις απαιτούμενες πληροφορίες προ- τού κάνει το τηλεφώνημα. Έτσι θα μπορέ- σετε να τον διορθώσετε αν χρειάζεται και να βεβαιωθείτε πως οι πληροφορίες που θα δώσει θα είναι οι σωστές. Ναέχετευπόψηπωςόσονωρίτεραγίνειτο τηλεφώνημα, τόσο πιο γρήγορα θα φθά- σουν οι υπηρεσίες εξειδικευμένης υποστή- ριξης ζωής (advanced life support). Έγκαιρη BLS Η έγκαιρη χορήγηση BLS βελτιώνει ση- μαντικά τις πιθανότητες επιβίωσης (Φι- γούρα 3). Αλυσίδα της επιβίωσης Φιγούρα 3: Ξεκινήστε τη χορήγηση BLS όσο το δυνατόν νωρίτερα 3Φιγούρα 2: Η κλήση για βοήθεια είναι ζωτικής σημασίας για να αυξήσετε τις πιθανότητες επιβίωσης 2
  • 12. DAN Basic Life Support1010 Ενοτητα 2 | Αλυσίδα της επιβίωσης 2.4 2.3 Με τη χορήγηση BLS ή ΚΑΡΠΑ, προσπα- θούμε να αποφύγουμε τη φθορά των ζωτικών οργάνων, διατηρώντας την κυ- κλοφορία οξυγονωμένου αίματος. Οι θωρακικές συμπιέσεις παίζουν προσω- ρινά το ρόλο της καρδιάς, αντλώντας και ωθώνταςτοαίμαπροςτουπόλοιποσώμα. Οι αναπνοές διάσωσης στέλνουν αέρα (οξυγόνο) στους πνεύμονες και εξασφα- λίζουν πως συνεχίζεται η ανταλλαγή αε- ρίων στις κυψελίδες. Έγκαιρη απινίδωση Στις περισσότερες περιπτώσεις ο λόγος για τον οποίο σταματά η αναπνοή ενός ανθρώπου είναι η καρδιακή ανακοπή. Ηκαρδιακήανακοπήσυχνάπροκαλείται από κοιλιακή μαρμαρυγή (Ventricular Fibrillation – VF). Πρόκειται για ηλεκτρική δυσλειτουργία της καρδιάς, που προκαλεί τρέμουλο των καρδιακών μυών και δημιουργεί μη φυσιολογικό, χαοτικό καρδιακό ρυθμό. Λόγωτηςαπουσίαςφυσιολογικούηλεκτρι- κούερεθίσματος,ηλειτουργίατηςκαρδιάς δεν εκτελείται πλέον αποτελεσματικά. Στις περιπτώσεις αυτές η ΚΑΡΠΑ δεν θα ξεκινήσει ξανά τη λειτουργία της καρδιάς. Παρόλο που η ΚΑΡΠΑ θα καθυστερήσει την πρόκληση (εγκεφαλικής ή άλλης) βλάβης λόγω έλλειψης οξυγόνου, μόνο ένας απινιδωτής θα μπορούσε να επανα- φέρει τον καρδιακό ρυθμό (Φιγούρα4). Είναι συνεπώς ζωτικής σημασίας να χο- ρηγηθεί απινίδωση σε άτομο που έχει υποστεί αιφνίδια καρδιακή ανακοπή το συντομότερο δυνατό. Μετά από 7-10 λεπτά, οι πιθανότητες επιβίωσης είναι ελάχιστες. Έγκαιρη Εξειδικευμένη Υποστήριξη Ζωής Η BLS και η απινίδωση ίσως δεν επανα- φέρουν τη λειτουργία της καρδιάς. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τις πιθανότητες επιτυχίας της ανάνηψης αυξάνουν ιατρι- κές παρεμβάσεις όπως η εξειδικευμένη διαχείριση αεραγωγού και η χορήγηση φαρμακευτικών ουσιών. (Φιγούρα 5). Αν η BLS και/ή απινίδωση έχουν επιτυχία, η εξειδικευμένη υποστήριξη ζωής θα στα- θεροποιήσει το θύμα και θα το προετοι- μάσει για τη μεταφορά στο νοσοκομείο. Θυμηθείτε: η Εξειδικευμένη Υποστήρι- ξη Ζωής δεν θα έρθει αν δεν καλέσετε ασθενοφόρο! Φιγούρα 5: Η εξειδικευμένη διαχείριση αεραγωγού αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχίας της ανάνηψης 5 Φιγούρα 4: Αν έχετε την κατάλληλη εκπαίδευση, χρησιμοποιήστε έναν Αυτόματο Εξωτερικό Απινιδωτή (ΑΕΑ) 4
  • 13. DAN Basic Life Support 1111 ? Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70 Ενοτητα 2 | Ερωτησεις αναθεωρησης 1. Ποιοι είναι οι 4 κρίκοι της αλυσίδας της επιβίωσης (στη σωστή σειρά); 2. Κατά τη διάρκεια της έγκαιρης BLS, ________ αναλαμβάνουν προσωρινά το ρόλο της λειτουργίας της καρδιάς, ενώ __________ στέλνουν οξυγόνο στους πνεύμονες. Ενοτητα 2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
  • 14. Automated External Defibrillation course (AED) Η Αιφνίδια Καρδιακή Αναπνοή ευθύνεται για χιλιάδες θανάτους κάθε χρόνο. Η χορήγηση ΚΑΡΠΑ καθυστερεί το αναπόφευκτο βοηθώντας στην οξυγόνωση του αίματος και βοηθώντας στην κυκλοφορία του μέσα στο σώμα. Η ΚΑΡΠΑ δεν μπορεί να επαναφέρει τον καρδιακό ρυθμό και να ξεκινήσει ξανά τη λειτουργία της καρδιάς. Αυτό μπορεί να το κάνει μόνο η απινίδωση. Κάθε λεπτό που καθυστερεί η απινίδωση, οι πιθανότητες επιβίωσης μειώνονται κατά 7% με 10%. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα DAN AED σας διδάσκει πώς να προσφέρετε φροντίδα με ΑΕΑ, καθιστώντας κρίσιμο το ρόλο σας ως διασώστη στην αλυσίδα της επιβίωσης.Το τετράωρο αυτό μάθημα ίσως κάνει τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου. Ρωτήστε τον εκπαιδευτή σας πώς μπορείτε να πιστοποιηθείτε ως DAN AED Provider, ή επισκεφθείτε το δικτυακό μας τόπο στο www.daneurope.org
  • 15. DAN Basic Life Support 1313 Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) 3.2 3.1 Τι είναι η BLS; Η BLS αποτελεί ένα σύνολο από τεχνικές πρώτων βοηθειών που χρησιμοποιού- νται για να υποστηρίξουν (ή να επανα- φέρουν) τη ζωή και περιλαμβάνουν την: • Προστασία του διασώστη • Ειδοποίηση του ασθενοφόρου • Παροχή φροντίδας σε τραυματισμούς που απειλούν τη ζωή • Επαναφορά ή διατήρηση των ABC (χορήγηση ΚΑΡΠΑ - Φιγούρα 6) Για να μπορείτε να προσφέρετε φροντί- δα σε τραυματισμούς που απειλούν τη ζωή είναι ζωτικής σημασίας να γνωρίζε- τε τις παρακάτω βασικές τεχνικές Πρώ- των Βοηθειών: • Εκτίμηση ασφάλειας του σημείου του ατυχήματος (και προσωπική προστασία) • Καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) • Θέση ανάνηψης • Αντιμετώπιση απόφραξης αεραγωγού από ξένο σώμα / πνιγμονή • (Ακατάσχετη) Εξωτερική αιμορραγία • Διαχείριση σοκ Για να εξασφαλίσετε την καλύτερη δυνα- τή φροντίδα προς έναν τραυματία είναι σημαντικό να ανανεώνετε και να εξασκεί- τε τις δεξιότητές σας στη χορήγηση BLS. Η περιοδική επανεκπαίδευση ή συμμε- τοχή σε περισσότερα μαθήματα πρώ- των βοηθειών, όπως η χορήγηση Αυ- τόματης Εξωτερικής Απινίδωσης ή χο- ρήγησης οξυγόνου πρώτων βοηθειών συνιστάται και ενθαρρύνεται. Γιατί BLS; Η διατήρηση της παροχής οξυγόνου στα όργανα του σώματός μας είναι ζω- τικής σημασίας. Η παροχή οξυγόνου στα όργανα επιτυγ- χάνεται όταν: 1) Έχουμεένανανοιχτόκαιανεμπόδιστο Αεραγωγό. Η απόφραξη ή το κλείσιμο με άλλο τρόπο του αεραγωγού εμποδίζουν την παροχή αέρα προς τους πνεύμονες. 2) Συνεχίζουμε την Αναπνοή ώστε ο αέρας που εισπνέουμε να πηγαίνει από τον αεραγωγό στους πνεύμονες και να μπορεί το οξυγόνο να εισέλθει στην κυκλοφορία του αίματος. Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) Φιγούρα 6: Οι θωρακικές συμπιέσεις βοηθούν στη συνέχιση της κυκλοφορίας του αίματος στον οργανισμό 6
  • 16. DAN Basic Life Support1414 Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) 3) Το οξυγόνο στα αιμοφόρα αγγεία μεταφέρεται από τους πνεύμονες στους ιστούς του σώματος. Αυτό γίνεται χάρη στην καρδιά η οποία φροντίζει για την Κυκλοφορία του αίματος σε όλο το σώμα. Όταν η παροχή αυτή διακόπτεται, τα όργανά μας θα υποστούν βλάβη και τε- λικά θα πεθάνουν. Ο θάνατος του εγκε- φαλικού ιστού αρχίζει 3-6 λεπτά από τη στιγμή που θα στερηθεί το οξυγόνο. Η ανάγκη για άμεση αντιμετώπιση (με τη μορφή Βασικής Υποστήριξης Ζωής – Ανά- νηψης) είναι συνεπώς ζωτικής σημασίας. ΚατάτηδιάρκειατηςχορήγησηςΒασικής Υποστήριξης Ζωής ο διασώστης φροντί- ζει (επαναφέρει ή διατηρεί) τις προανα- φερθείσες ζωτικές λειτουργίες (στις οποί- ες αναφερόμαστε και ως τα ABC). Όταν χορηγούμε ΚΑΡΠΑ ή αναζωογό- νηση (βασικό μέρος της BLS): 1. ελέγχουμε το επίπεδο ανταπόκρι- σης του ατόμου 2. ελέγχουμε τον αεραγωγό (ή τον δι- ατηρούμε ανοιχτό) και αναζητούμε ενδείξεις φυσιολογικής αναπνοής 3. χορηγούμε θωρακικές συμπιέσεις με σκοπό να αναλάβουμε προσωρι- νά το ρόλο της καρδιάς και να φρο- ντίσουμε ώστε το αίμα να συνεχίσει να κυκλοφορεί στο σώμα, αμέσως μόλις επιβεβαιώσουμε πως ο τραυ- ματίας δεν αναπνέει κανονικά 4. χορηγούμε αναπνοές διάσωσης με σκοπό να στείλουμε αέρα (οξυγό- νο) στους πνεύμονες. Ο στόχος της αναζωογόνησης δεν εί- ναι να ξεκινήσει ξανά η καρδιά, αλλά η παροχή μικρής αλλά ζωτικής σημασίας κυκλοφορίας αίματος από την καρδιά στον εγκέφαλο, διατηρώντας έτσι την κυκλοφορία οξυγονωμένου αίματος. Όντως, στις περισσότερες περιπτώσεις, η χορήγηση ΚΑΡΠΑ δεν θα ξεκινήσει ξανά την καρδιά, αλλά θα καθυστερήσει τη βλάβη των ζωτικών οργάνων (όπως ο εγκέφαλος) και θα κερδίζει χρόνο. Αυξάνει επίσης τις πιθανότητες επιτυχούς απινίδωσης (η σημασία των θωρακικών συμπιέσεων είναι ακόμα μεγαλύτερη στις περιπτώσεις που δεν υπάρχει δυνατότητα χορήγησης απινίδωσης εντός 4-5 λεπτών από την κατάρρευση του θύματος). Οι στόχοι της BLS: • Η διατήρηση της ζωής • Ηαποτροπήπεραιτέρωτραυματισμών • Η παροχή πρώτων βοηθειών και η βασική σταθεροποίηση του θύματος μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο, Σημείωση: Ο αέρας που χρησιμοποιούμε κατά τη διάρ- κεια των αναπνοών διάσωσης είναι εκείνος που εκπνέουμε και δεν περιέχει πλέον 21% οξυγόνο, αλλά μόνο 16-17%. Για καλύτερη οξυγόνωση του αίματος, συ- στήνεται η χρήση συμπληρωματικού οξυ- γόνου κατά τη διάρκεια της αναζωογόνη- σης (αν έχετε την κατάλληλη εκπαίδευση). Οι τεχνικές χορήγησης οξυγόνου σε άτομα που δεν αναπνέουν διδάσκονται στα εκπαιδευτι- κά προγράμματα DAN Oxygen Provider και Advanced Oxygen Provider (Χορήγηση Οξυγό- νου Πρώτων Βοηθειών και Εξειδικευμένη Χορή- γησηΟξυγόνουΠρώτωνΒοηθειώντηςDAN).
  • 17. DAN Basic Life Support 1515 Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) 3.3 πράξεις που συνεισφέρουν θετικά στη διαδικασία ανάρρωσης του τραυματία. Η BLS δεν περιορίζεται στη χορήγηση ΚΑΡΠΑ και οι υπόλοιπες τεχνικές πρώ- των βοηθειών που διδάσκονται στο εκ- παιδευτικό πρόγραμμα DAN BLS ίσως εμποδίσουν την καρδιοπνευμονική παύ- ση και σώσουν ζωές. Τα μαθήματα χορή- γησης BLS όχι μόνο εκπαιδεύουν έναν διασώστη στην ανάνηψη εντός ατόμου με κυκλοφοριακή παύση, αλλά ίσως προ- στατεύσουν έναν τραυματία από αυτή την κατάσταση. Η εξωτερική αιμορραγία και η καταπληξία για παράδειγμα, ίσως οδηγήσουν σε σοβαρότατα κυκλοφορι- κά και αναπνευστικά προβλήματα. Ειδοποίηση των Υπηρεσιών Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας (EMS) Συχνά υποτιμημένη, αλλά εξίσου σημα- ντική, είναι η Επείγουσα Προνοσοκομει- ακή Φροντίδα - EMS. Οι υπηρεσίες EMS θα πρέπει να ειδοποιού- νται αμέσως μόλις έχετε καθορίσει εάν το άτομο αναπνέει κανονικά ή όχι. Αν είστε μόνοι σας, θα πρέπει να ειδοποιήσετε τις υπηρεσίες EMS πριν ξεκινήσετε την ΚΑΡ- ΠΑ. Αν δεν είτε μόνοι, μπορείτε να στείλετε κάποιον να ειδοποιήσει το ασθενοφόρο όσο εσείς ξεκινάτε τη χορήγηση ΚΑΡΠΑ. Μία εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα εί- ναι όταν πρόκειται για: • παιδί ή • θύμα πνιγμού. Σε αυτή την περίπτωση, αν υπάρχει μόνο ένας διασώστης, θα πρέπει να χο- ρηγήσει ΚΑΡΠΑ για ένα λεπτό προτού καλέσει βοήθεια. Το τριψήφιος αριθμός κλήσης των υπη- ρεσιών EMS στην Ελλάδα είναι ο 166, ενώ σε άλλες χώρες είναι ο 112 ή άλλος τοπικός αριθμός επειγόντων περιστα- τικών. Ίσως ερωτηθείτε με ποια υπηρε- σία θα θέλατε να μιλήσετε (αστυνομία, πυροσβεστική, EMS). Το άτομο που θα ειδοποιήσει τις υπη- ρεσίες EMS θα πρέπει να παραμείνει ήρεμο και να δηλώσει με σαφήνεια: • Το όνομά του • Τι συνέβη: ποιο είναι το επείγον περιστατικό και ποια η κατάσταση του θύματος • Τον αριθμό των τραυματιών • Τις πρώτες βοήθειες που έχουν χορηγηθεί • Την τοποθεσία του περιστατικού Αν είστε ο διασώστης στο σημείο ενός ατυχήματος συστήνεται να δώσετε σα- φείς οδηγίες προς κάποιον παρευρι- σκόμενο, ζητώντας του να ειδοποιήσει τις υπηρεσίες EMS και μετά να επιστρέ- ψει. Με αυτόν τον τρόπο θα έχετε μια ιδέα για το χρόνο που θα χρειαστεί στο ασθε- νοφόρο να φθάσει και θα είστε βέβαιοι πως οι υπηρεσίες EMS έχουν ειδοποιη- θεί. Μια καλή ιδέα θα ήταν να ζητήσε- τε από το άτομο που θα ειδοποιήσει να επαναλάβει τις πληροφορίες που του έχετε δώσει, για να εξασφαλίσετε πως οι πληροφορίες που θα λάβουν οι υπηρε- σίες EMS θα είναι οι σωστές.
  • 18. DAN Basic Life Support1616 Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) 3.4 Ψυχολογική πίεση και φόβος μήπως γίνει λάθος… Αισθανόμαστε καλά όταν προσφέρου- με βοήθεια σε κάποιον άλλον, αλλά μία τέτοια κατάσταση ίσως μας προκαλέσει συναισθηματική πίεση πριν, κατά τη δι- άρκεια και μετά το περιστατικό. Όταν γίνεται ένα ατύχημα ή ένα άτομο υφίσταται ξαφνική καρδιακή ανακοπή, πολύ συχνά οι παρευρισκόμενοι μένουν άπραγοι, περιμένοντας κάποιον άλλον να χορηγήσει τις πρώτες βοήθειες. Ο δισταγμός να κάνουμε το πρώτο βήμα και να χορηγήσουμε BLS συχνά προκα- λείται από: • φόβο μήπως δεν μπορέσουμε να προσφέρουμε την καλύτερη δυνα- τή βοήθεια, μήπως κάνουμε κάποιο λάθος, μήπως προκαλέσουμε ζημιά, ή μήπως δεν μπορέσουμε να επα- ναφέρουμε το άτομο στη ζωή • φόβο νομικών κυρώσεων • φόβο μόλυνσης (στην επόμενη ενότητα θα μάθετε πώς να αποφύ- γετε τη μόλυνση) Το άγχος είναι φυσιολογικό όταν χορη- γούμε πρώτες βοήθειες. Ο διασώστης και ο τραυματίας βρίσκονται και οι δύο σε μία πολύ δύσκολη κατάσταση και ο διασώστης ίσως σκεφτεί να μην προ- σφέρει βοήθεια, ώστε να μην αναλάβει το ρίσκο τυχόν λάθους ή της πιθανότη- τας να μην μπορέσει να προσφέρει την τέλεια φροντίδα. Να έχετε στο μυαλό σας πως δεν είναι και τόσο κακό να μην προσφέρετε την «τέ- λεια» φροντίδα στο θύμα. Ένα μικρό λά- θος πολύ σπάνια θα οδηγήσει σε τραυ- ματισμό ή θα επιδεινώσει την κατάστα- ση του θύματος. Ένα μικρό λάθος που γίνεται την ώρα που προσφέρει κανείς βοήθεια σε έναν τραυματία είναι πολύ καλύτερο από το λάθος που δεν θα γίνει επειδή κανείς δεν βοήθησε το θύμα. Λάβετε υπόψη πως αν ένας διασώστης δεν βοηθήσει, η κατάσταση του θύμα- τος θα παραμείνει ίδια ή θα επιδεινω- θεί. Ένα άτομο που έχει υποστεί κυκλο- φοριακή παύση (καμία ένδειξη ζωής) βρίσκεται στη χειρότερη δυνατή κατά- σταση. Χορηγώντας ΚΑΡΠΑ, είναι αδύ- νατο να κάνετε την κατάσταση αυτή χειρότερη. Ο φόβος της πιθανότητας να γίνει μεγαλύτερη ζημιά συνεπώς εί- ναι αδιάφορος και υπερτιμημένος. Μετά την πιστοποίησή σας ως DAN BLS Provider μπορείτε να είστε βέβαιοι πως θα έχετε τη δυνατότητα να χορηγήσετε BLS με τρόπο σωστό και αποτελεσματικό και αν χρειαστεί να εφαρμόσετε τις γνώ- σεις αυτές θα εκπλαγείτε πόσο καθαρά θα τις θυμάστε. Για να διατηρήσετε όμως αυτό το επίπεδο ικανότητας, πρέπει να ανανεώνεται τις γνώσεις σας τουλάχι- στον κάθε 2 χρόνια, παρακολουθώντας ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα υπενθύμι- σης των γνώσεων χορήγησης BLS. Ο διασώστης ίσως παρουσιάσει αυξημέ- νο καρδιακό ρυθμό και ταραχή τη στιγ- μή που παρέχει τις πρώτες βοήθειες. Πρόκειται για φυσιολογική αντίδραση του ανθρώπινου οργανισμού (έκκριση αδρεναλίνης), η οποία μας βοηθάει να αποφασίσουμε εθελοντικά να προσφέ- ρουμε τις πρώτες βοήθειες. Μετά την παροχή φροντίδας και όταν ο διασώ-
  • 19. DAN Basic Life Support 1717 Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) 3.5 στης χαλαρώσει, θα αισθανθεί τον καρ- διακό ρυθμό του να επανέρχεται σε φυ- σιολογικά επίπεδα. Ωστόσο, είναι σημαντικό ο διασώστης να μην δείξει πως το άγχος του, καθώς αυτό θα ανησυχήσει περισσότερο το θύμα. Οι τραυματίες συχνά αντιδρούν παράξενα, με θυμό, ακόμα και βίαια. Ο διασώστης θα πρέπει να παραμείνει όσο το δυνατόν πιο ήρεμος και να επι- κοινωνεί με τον τραυματία, λέγοντάς του τι ακριβώς κάνει και ηρεμώντας τον. Οι μη επιτυχημένες διασώσεις επίσης δημιουργούν έντονη συναισθηματική φόρτιση στους διασώστες. Ο διασώστης ίσως κατηγορήσει τον εαυ- τό του για την αδυναμία του να «σώσει» (επαναφέρει) το θύμα και/ή να πιστέψει πως έχει κάνει κάποιο λάθος. Ίσως θα έπρεπε να μιλήσετε με τον διασώστη μετά τη διάσωση, ώστε να τον υποστηρί- ξετε ψυχολογικά και να του δείξετε πως έκανε ότι ήταν δυνατό. Οι διασώστες που παρουσιάζουν έντονες συναισθηματικές αντιδράσεις μετά από την παροχή πρώ- των βοηθειών ίσως χρειαστεί να ζητή- σουν επαγγελματική βοήθεια. Μία μη επιτυχημένη διάσωση σημαίνει πως ένα άτομο χωρίς ζωτικές ενδείξεις (νεκρό) παρέμεινε σε αυτή την κατάστα- σηκαιόχιπωςοδιασώστηςέκανεκάποιο λάθος που οδήγησε στο θάνατο. Η επαναφορά της ζωής είναι πέρα από τον έλεγχο του διασώστη. Λέγοντας πως η ΚΑΡΠΑ σώζει ζωές ή πως αν γίνει σωστά, η ΚΑΡΠΑ θα σώσει μια ζωή, δίνει λανθασμένη εντύπωση και δεν ισχύει απολύτως. Τέτοιες δηλώ- σεις απλώς κάνουν έναν διασώστη να νιώσει χειρότερα μετά από μία μη επι- τυχή διάσωση. Θυμηθείτε πως στις περισσότερες πε- ριπτώσεις, η λειτουργία της καρδιάς δεν ξεκινάει ξανά με τη χορήγηση ΚΑΡ- ΠΑ, ακόμα και αν χορηγηθεί άψογα. Η ΚΑΡΠΑ απλώς αυξάνει τις πιθανότητες επιβίωσης, δεν την εγγυάται. Η ΚΑΡΠΑ, ως μέρος της «έγκαιρης χο- ρήγησης BLS» είναι ένας μόνο κρίκος στην αλυσίδα της επιβίωσης. Νομικά ζητήματα Υποχρέωση πρόνοιας Η υποχρέωση πρόνοιας υφίσταται όταν ένα άτομο έχει νομική ευθύνη προς κά- ποιο άλλο. Για παράδειγμα, ένα κέντρο αθλητι- σμού (όπως ένα καταδυτικό κέντρο) έχει υποχρέωση να παράσχει φροντίδα προς τους πελάτες (π.χ. δύτες) που πλη- ρώνουν το κέντρο για την παροχή μίας υπηρεσίας (όπως μία κατάδυση). Το κέ- ντρο οφείλει να είναι προετοιμασμένο να παράσχει πρώτες βοήθειες σχετικές με τις προσφερόμενες δραστηριότητες. Τοίδιοισχύειγιατουςεκπαιδευτές(αθλη- τισμού ή καταδύσεων) για τους οποίους θεωρείται αυτονόητο πως μπορούν να προσφέρουν φροντίδα στους μαθητές τους. Στις περισσότερες χώρες δεν υπάρχει νόμος που να απαιτεί από έναν δια- σώστη χωρίς υποχρέωση πρόνοιας να προσφέρει πρώτες βοήθειες. Σε κά- ποιες περιπτώσεις, ο νόμος ορίζει πως
  • 20. DAN Basic Life Support1818 Ενοτητα 3 | Βασική Υποστήριξη Ζωής (Basic Life Support - BLS) 3.6 ένας πολίτης οφείλει να προσφέρει τη βοήθειά του στους συμπολίτες του. Όταν ένας διασώστης χωρίς υποχρέωση πρόνοιας προσφέρει τις πρώτες βοήθει- ες, θα πρέπει να προσπαθήσει να μην χρησιμοποιήσει τεχνικές για τις οποίες δεν έχει εκπαιδευτεί. Αν συμβεί αυτό, τότε ίσως θεωρηθεί υπεύθυνος για την πρόκλη- ση περαιτέρω τραυματισμών στο θύμα. Για την αποφυγή νομικών ζητημάτων, συνιστάται να ζητήσετε την άδεια του τραυματία προτού χορηγήσετε τις πρώτες βοήθειες. Μπορείτε να το κάνετε λέ- γοντας: «Λέγομαι …… και ξέρω Πρώτες Βοήθειες. Μπορώ να σας βοηθήσω;» Αν το θύμα ανταποκρίνεται, θα πρέπει να δώσει την άδειά του προτού προσφερ- θούν οι πρώτες βοήθειες. Αν δεν ζητηθεί άδεια ή αν προσφερθούν οι πρώτες βο- ήθειες αφού το θύμα τις έχει αρνηθεί, το θύμα ίσως κινηθεί νομικά έναντι του δι- ασώστη για παροχή βοήθειας χωρίς συγκατάθεση ή για βιαιοπραγία. Αν το θύμα δεν ανταποκρίνεται, ο νόμος θεωρεί την άδεια δεδομένη. Οδηγίες για τη χορήγηση BLS Οι οδηγίες για τον τρόπο χορήγησης BLS ορίζονται από μία διεθνή επιστημονική ιατρική κοινότητα, την Διεθνή Επιτροπή για την Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνη- ση (International Liaison Committee on Resuscitation - ILCOR). Η επιτροπή αποτελείται από εξειδικευμένους περιφερειακούς οργανισμούς όπως η Επιτροπή Αναζωογόνησης της Αυστραλίας (Australian Resuscitation Committee - ARC), η Αμερικανική Καρδιολογική Ένωση (American Heart Association - AHA) και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης (European Resuscitation Council - ERC). Παρόλο που η ILCOR δημοσιεύει διεθνείς οδηγίες για τη χορήγηση BLS, υπεύθυ- νοι για τις οδηγίες που εφαρμόζονται στην εκάστοτε γεωγραφική περιοχή είναι οι περιφερειακοί οργανισμοί. Συνεπώς, είναι πιθανό να υπάρχουν μικρές διαφορές μεταξύ των περιφερειακών οδηγιών. Το παρόν εγχειρίδιο ακολουθεί τις οδηγίες του ERC που δημοσιεύθηκαν το 2010. Επίσης, οι οδηγίες αυτές αλλάζουν κατά καιρούς και είναι πιθανό κάποια παλαιό- τερα βιβλία να χρησιμοποιούν παλαιότερες οδηγίες. Για να μάθετε τις πιο πρόσφατες Ευρωπαϊκές Οδηγίες Αναζωογόνησης μπορείτε να επικοινωνήσετε με τη DAN. Η παρακολούθηση εκπαιδευτικών προγραμμάτων υπενθύμισης γνώσεων εξασφαλίζει πως οι γνώσεις σας είναι σύμφωνες με τα τρέ- χοντα πρότυπα.
  • 21. DAN Basic Life Support 1919 ? Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70 Ενοτητα 3 | Ερωτησεις αναθεωρησης 1. Κατά τη χορήγηση Βασικής Υποστήριξης Ζωής ο διασώστης επαναφέρει η διατηρεί _________. 2. Ο εισπνεόμενος αέρας περιέχει ____% οξυγόνο. Ο εκπνεόμενος αέρας περιέχει μόνο _____% οξυγόνο. Για καλύτερη οξυγόνωση του αίματος συστήνεται η χρήση συμπληρωματικού ________________, αν έχετε την κατάλληλη εκπαίδευση. 3. Ο στόχος της ανάνηψης δεν είναι η επαναφορά της λειτουργίας της __________, αλλά η παροχή περιορισμένης, αλλά ζωτικής σημασίας _________προςτηνκαρδιάκαιτονεγκέφαλο.Διατηρείτηνκυκλοφορία _________ αίματος και αποφεύγει τη βλάβη σε _________όργανα. 4. Ο στόχος της BLS είναι η ________ της ζωής, η ________ περαιτέρω τραυματισμών και η ________ πρώτων βοηθειών. 5. ΌτανειδοποιείτετιςυπηρεσίεςEMSθαπρέπεινατουςενημερώσετε για: α) Όσα έχουν συμβεί και για την κατάσταση του θύματος β) Την ακριβή τοποθεσία του περιστατικού γ) Τον αριθμό των θυμάτων δ) Το όνομά σας και ποιες πρώτες βοήθειες έχετε χορηγήσει 3) Όλα τα παραπάνω 6. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η λειτουργία της καρδιάς ξεκινάει ξανά με τη χορήγηση ΚΑΡΠΑ α) Σωστό β) Λάθος 7. Για την αποφυγή νομικών προβλημάτων, συστήνεται να ζητήσετε από τον τραυματία _________ προτού χορηγήσετε τις πρώτες βοήθειες. Αυτό μπορεί να γίνει λέγοντας ________ Ενοτητα 3 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
  • 22. Continental Europe Office Ασφαλήςκατάδυσηχωρίςσύνορα Η DAN Europe είναι συνώνυμη της καλύτερης ιατρικής και ασφαλιστικής κάλυψης για όλους τους δύτες. Ως μέλος της DAN ανήκετε στο μόνο διεθνές δίκτυο με καθημερινή 24ωρη δυνατότητα ανταπόκρισης σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού σε οποιοδήποτε μέρος του πλανήτη. Και όχι μόνο. Τα τελευταία 25 χρόνια, η DAN έχει αφοσιωθεί στην προσπάθεια να κάνει την αυτόνομη κατάδυση ένα πιο ασφαλές σπορ, μέσω της ιατρικής έρευνας και των εξειδικευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων πρώτων βοηθειών. Πριν την επόμενή σας κατάδυση, επισκεφθείτε το δικτυακό μας τόπο και γίνετε μέλος. Η DAN σας προσφέρει μόνο πλεονεκτήματα!
  • 23. DAN Basic Life Support 2121 Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού 4.24.1 Κίνδυνος και μετάδοση μολύνσεων Ένας διασώστης δεν μπορεί να προ- σφέρει τις πρώτες βοήθειες αν τραυμα- τιστεί ο ίδιος. Συνεπώς, η ασφάλεια του διασώστη έχει προτεραιότητα. Πριν χορηγήσετε BLS είναι πολύ σημα- ντικό να εκτιμήσετε το σημείο του ατυ- χήματος και να αποκλείσετε ή να απο- μακρύνετε τυχόν κινδύνους (Φιγούρα 7). Οι πιθανοί κίνδυνοι περιλαμβάνουν: • Πυρκαγιά • Ηλεκτρισμός ή επικίνδυνα αέρια • Οδική κυκλοφορία • Χημικά • Ζώα (ακόμα και τα πλοκάμια μίας μέδουσας, για παράδειγμα) Μετάδοση μολύνσεων Παρόλο που ο κίνδυνος μετάδοσης μολύνσεων κατά τη χορήγηση πρώ- των βοηθειών είναι μικρός, παραμένει υπαρκτός και ο κίνδυνος μετάδοσης ιών όπως της Ηπατίτιδας, της Φυματίωσης και του HIV (AIDS), πρέπει να μειωθεί στο ελάχιστο. Για το λόγο αυτό, η ασφάλεια του δι- ασώστη περιλαμβάνει την προστασία του από το αίμα, τον εμετό και άλλα σωματικά υγρά του θύματος. Για να προστατευθείτε από τη μετάδο- ση μολύνσεων θα πρέπει να: • χρησιμοποιείτε γάντια μίας χρήσε- ως (αποφύγετε την επαφή με αιχμη- ρά αντικείμενα) • χρησιμοποιείτε προστατευτικά μέσα όπως ρινοστοματική μάσκα αναζω- ογόνησης ή προστατευτική μάσκα (Φιγούρα 8) • χρησιμοποιείτε προστατευτικά μα- τιών Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού Φιγούρα 7: Βεβαιωθείτε πως το σημείο είναι ασφαλές. 7 Φιγούρα 8: Ρινοστοματική Μάσκα Αναζωογόνησης 8
  • 24. DAN Basic Life Support2222 Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού • αποφύγετε την επαφή με σύριγγες • πλύνετε τα χέρια σας μετά τη χορή- γηση πρώτων βοηθειών (καλό πλύσι- μο, όχι ένα απλό ξέβγαλμα) Στην περίπτωση που ο διασώστης έρθει σεεπαφήμεσωματικάυγράτουθύματος συστήνεται η εξέτασή του από γιατρό. Η απόφαση να χρησιμοποιήσει αυτές τις προφυλάξεις είναι του διασώστη, η οποία ίσως επηρεαστεί από το άτομο στο οποίο χορηγούνται οι πρώτες βοή- θειες (το παιδί του ίδιου του διασώστη, ή ένας άγνωστος άνθρωπος) καθώς και η διαθεσιμότητα των μέσων αυτών. Ιδανικά, τα προστατευτικά μέσα βρί- σκονται σε όλα τα σετ πρώτων βοηθει- ών, ή ακόμα και στο ντουλαπάκι του αυ- τοκινήτου σας. Η προστατευτική μάσκα συνήθως έχει το μέγεθος ενός μπρελόκ, και στην περίπτωση που χρειαστεί να χορηγή- σετε ΚΑΡΠΑ θα σας είναι ανεκτίμητη (Φιγούρα 9). Μην βιαστείτε καθώς πλησιάζετε το ση- μείο ενός ατυχήματος. Αφιερώστε χρό- νο να σκεφτείτε και να αξιολογήσετε το σημείο για να βεβαιωθείτε για τη δική σας ασφάλεια ως διασώστης. Είναι καλύτερα να πάρετε το σετ πρώτων βοηθειών στα χέρια σας προτού πλησι- άσετε το θύμα, αν δεν έχετε άμεσα δια- θέσιμα γάντια μίας χρήσης ή άλλα προ- στατευτικά μέσα, ειδικά αν είναι πιθανή η επαφή με σωματικά υγρά. ΣΥΜΒΟΥΛΗ: Προτού φορέσετε τα γάντια, φυσήξτε αέραμέσασταγάντιακαικλείστετοάνοιγ- μα, ώστε να παραμείνουν φουσκωμένα. Βεβαιωθείτε πως τα γάντια δεν παρου- σιάζουν απώλεια αέρα και άρα είναι σε άριστη κατάσταση και μπορούν να χρη- σιμοποιηθούν άφοβα σε άμεση επαφή με αίμα και άλλα σωματικά υγρά (Φιγού- ρα 10). Φιγούρα 10: Βεβαιωθείτε πως τα γάντια δεν έχουν φθορές 10 Φιγούρα 9: Μπρελόκ που περιέχει προστατευτική μάσκα 9
  • 25. DAN Basic Life Support 2323 Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού Και τι γίνεται αφού έχετε χορηγήσει πρώτες βοήθειες; Τα υλικά πρώτων βοηθειών πολλαπλών χρήσεων πρέπει να καθαριστούν και να απολυμανθούν μετά από κάθε χρήση. Τα γάντια προστατεύουν τον διασώστη κατά τη διάρκεια της χορήγησης πρώτων βοηθειών αλλά αφού αυτές έχουν ολοκλη- ρωθεί, το αίμα (ή άλλα σωματικά υγρά) ίσως βρίσκονται ακόμα πάνω στα γάντια. Είναι σημαντικό να αποφύγετε την επαφή με τα σωματικά υγρά και το αίμα καθώς βγάζετε τα γάντια. Για να βγάλετε τα γάντια, πιάστε το πρώτο γάντι στο εξωτε- ρικό του καρπού (Φιγούρα 11) και τραβήξτε το γάντι προς τα δάχτυλα αυτού του χεριού (Φιγούρα 12). Το γάντι θα γυρίσει από μέσα προς τα έξω. Τραβήξτε το γάντι και χρησιμοποιή- στε το προστατευμένο χέρι σας (Φιγούρα 13) για να τυλίξετε το γάντι σε μια μικρή μπάλα (κάνοντας γροθιά με το χέρι που φορά γάντι). Όταν το προστατευμένο γάντι βρεθεί στην παλάμη του προ- στατευμένου χεριού (γροθιά), περάστε ένα δάχτυλο του «απροστάτευτου» χεριού σας μέσα στο δεύτερο γάντι (μετα- ξύ καρπού και γαντιού - Φιγούρα 14) και τραβήξτε το γάντι προς τα δάχτυλα, όπως πριν (Φιγούρα 15). Το γάντι θα γυρίσει και αυτό από έξω προς τα μέσα και το πρώτο γάντι θα βρεθεί μέσα στο δεύτερο, αποφεύγοντας την πιθανή επαφή με το αίμα και τα υπόλοιπα σωματικά υγρά που βρίσκονται επάνω στα γάντια. Τοποθετήστε τα γάντια σε μία σακούλα επικίνδυνων απορ- ριμμάτων για να βεβαιωθείτε πως κανείς άλλος δεν θα έρθει σε επαφή με τα γάντια. Η ίδια σακούλα μπορεί να χρησιμο- ποιηθεί για άλλα μολυσμένα υλικά που θα πρέπει να απορρι- φθούν μετά τη χρήση (Φιγούρα 16). Προστατευτικά μέσα χορήγησης αναπνοών διάσωσης Η χρήση προστατευτικών μέσων για τη χορήγηση αναπνοών διάσωσης αναλύεται στην ενότητα που ακολουθεί. Ωστόσο είναι πολύ σημαντικό να υπάρχουν τα μέσα αυτά και κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης του σημείου του ατυχήματος. 11 12 13 14 15 16
  • 26. DAN Basic Life Support2424 ΘΥΜΗΘΕΙΤΕ ΤΟ ΑΚΡΩΝΥΜΟ S-A-F-E S Stop - Σταματήστε • Σταματήστε • Σκεφτείτε • Πράξτε A Assess Scene – Αξιολόγηση σημείου (Φιγούρα 17-18) • Είναι το σημείο ασφαλές; • Είναι ασφαλές να πλησιάσω τον τραυματία; • Υπάρχει κάποιος κίνδυνος; • Υπάρχει κάτι άλλο που ίσως αποτελέσει κίνδυνο για τον διασώστη; F Find First Aid kit – Εντοπίστε το σετ πρώτων βοηθειών (και τις συσκευές χορήγησης Οξυγόνου και Απινίδωσης) (Φιγούρα 19) • Τα σετ πρώτων βοηθειών περιέχουν ζωτικής σημασίας υλικά, όπως τα προστατευτικά μέσα (Φιγούρα 20). E ExposureProtection- Προστασίααπότηνέκθεσησεμολύνσεις • Χρησιμοποιήστε προστατευτικά μέσα, όπως γάντια και μάσκες προστασίας. • Φορέστε τα γάντια: ελέγξτε για τυχόν φθορές • Αφαιρέστε τα γάντια: • Πιάστε το εξωτερικό του ενός γαντιού στο ύψος του καρπού και τραβήξτε το γάντι προς τα δάχτυλα, γυρίζοντάς το από μέσα προς τα έξω. • Χρησιμοποιήστε το προστατευμένο γάντι για να τυλίξετε το γάντι που μόλις βγάλατε σαν μπαλάκι. • Περάστε ένα μη προστατευμένο δάχτυλο μέσα στο δεύτερο γάντι και τραβήξτε το γάντι προς τα δάχτυλα όπωςπριν,κρατώνταςτοπρώτογάντιμέσαστοδεύτερο. • Τοποθετήστε τα γάντια σε μία σακούλα επικίνδυνων απορριμμάτων. ΠρακτικέςγνώσειςχορήγησηςBLS: Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του ατυχήματος – Η ασφάλεια του διασώστη προέχει 17 18 19 20 Ενοτητα 4 | Αξιολόγηση ασφάλειας του σημείου του περιστατικού
  • 27. DAN Basic Life Support 2525 ? Οι απαντήσεις βρίσκονται στη σελίδα 70 Ενοτητα 4 | Ερωτησεις αναθεωρησης 1. Ποιοι κίνδυνοι ίσως υπάρχουν σε ένα σημείο ατυχήματος; 2. Η προστασία του διασώστη σημαίνει επίσης προστασία από ____________, _________ ή άλλα _______ _______. 3. Ποια άλλα υλικά μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να προστατευτείτε από τη μετάδοση ασθενειών; 4. Αφού προσφέρετε τις πρώτες βοήθειες, τα υλικά πολλαπλών χρήσεων πρέπει να _______ και_________. 5. Αποφύγετε την επαφή με το εξωτερικό των _______ αφού τα αφαιρέσετε μετά από τη χορήγηση πρώτων βοηθειών. Ενοτητα 4 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ
  • 28. DAN Basic Life Support2626 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 5.2 5.1 Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) Όπως είδαμε στην προηγούμενη ενό- τητα, κατά τη χορήγηση BLS είναι ζω- τικής σημασίας να ξεκινήσει η παροχή ΚΑΡΠΑ όσο το δυνατόν νωρίτερα ώστε να αποφύγουμε τη βλάβη του εγκεφα- λικού ιστού και των ζωτικών οργάνων. Η συχνότερη αιτία διακοπής της ανα- πνοής ενός ενήλικα είναι η Αιφνίδια Καρδιακή Ανακοπή. Η καρδιά σταμα- τάει να χτυπάει χωρίς προειδοποίηση και υπάρχει ακόμα σχετικά υψηλό πο- σοστό οξυγόνου στα αιμοφόρα αγγεία, την καρδιά και τον εγκέφαλο. Συνεπώς, ο αερισμός αρχικά είναι λι- γότερο σημαντικός από τις θωρακικές συμπιέσεις. Στην περίπτωση καρδιακής ανακοπής μετά από ασφυξία, όπως στην περίπτω- ση πνιγμού, τα επίπεδα οξυγόνου στο αίμα έχουν μειωθεί σημαντικά (υποξία), αυξάνοντας τη σημασία των αερισμών. Όταν το θύμα είναι παιδί, τα καρδιακά προβλήματα είναι πολύ σπανιότερα, ενώ περιμένουμε χαμηλότερα επίπεδα οξυγόνου στον παιδικό οργανισμό. Για τους λόγους αυτούς, το πρωτόκολ- λο χορήγησης BLS σε παιδιά και στην περίπτωση πνιγμού είναι ελαφρώς δια- φορετικό. Η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ) είναι μία τεχνική που αποτε- λείται από θωρακικές συμπιέσεις και αερισμούς (αναπνοές διάσωσης): • Οι θωρακικές συμπιέσεις δημιουργούν μία περιορισμένη αλλά ζωτικής σημασίας κυκλοφορία αίματος προς τον εγκέφαλο και το μυοκάρδιο, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες επιτυχίας της απινίδωσης. • Οι αναπνοές διάσωσης στέλνουν αέρα στους πνεύμονες και αυξάνουν τη συγκέντρωση οξυγόνου στις κυψελίδες, το οποίο κατόπιν θα περάσει στα τριχοειδή αγγεία μέσω της διάχυσης. Αναλογία συμπιέσεων – αναπνοών διάσωσης Ένα μαθηματικό μοντέλο έχει δείξει πως η αναλογία 30:2 αποτελεί τον καλύτερο δυνατό συμβιβασμό μεταξύ της κυκλο- φορίας του αίματος και της χορήγησης οξυγόνου, αλλά οι διακοπές των θωρακι- κών συμπιέσεων πρέπει να διατηρούνται στο ελάχιστο. Η αναζωογόνηση πρέπει να συνεχίζεται μέχρι: • Να αναλάβει τη διάσωση εξειδικευ- μένο προσωπικό • Το θύμα να αρχίσει να ξυπνά: να κι- νείται, να ανοίγει τα μάτια του και να αναπνέει φυσιολογικά • Ο διασώστης να εξαντληθεί εντελώς ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ
  • 29. DAN Basic Life Support 2727 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 5.3 Γαστρική διάταση – Παλινδρόμηση Η γαστρική διάταση ή παλινδρόμηση είναι η αποβολή του περιεχομένου του στομάχου και προκύπτει όταν ο αέρας εισέρχεται στο στομάχι κατά τη χορήγη- ση αναπνοών διάσωσης. Η κατάσταση αυτή μοιάζει πολύ με τον εμετό. Όταν κάνουμε εμετό, το περιε- χόμενο του στομάχου εξωθείται λόγω σύσπασης των μυών. Στην περίπτωση γαστρικής διάτασης, δεν υπάρχει μυϊκή δραστηριότητα, αλλά η αυξημένη πίεση μέσα στο στομάχι σπρώχνει το περιεχό- μενο προς τα έξω. Το περιεχόμενο αυτό θα χυθεί (όχι με δύναμη, όπως στον εμε- τό) από το στομάχι στο στόμα. Αν συμβεί αυτό, ο διασώστης θα πρέπει να γυρίσει το θύμα στο πλάι και να κα- θαρίσει τον αεραγωγό. Ωστόσο, μετά τον καθαρισμό του αε- ραγωγού, αν συνεχίσουμε τις αναπνοές διάσωσης, υπάρχει ακόμα ο κίνδυνος να ωθήσουμε μέρος του περιεχομένου του στομάχου προς την τραχεία και τους πνεύμονες. Συνεπώς, η γαστρική διάταση πρέπει να αποφεύγεται με κάθε κόστος. Για να αποφύγουμε την παλινδρόμηση, ο όγκος του αερισμού δεν πρέπει να ξε- περνάει τα 500-600 ml (6-7 ml ανά κιλό σωματικού βάρους). Οι γρήγορες και έντονες αναπνοές διά- σωσης επίσης οδηγούν σε γαστρική διά- ταση. Αυτό συμβαίνει επειδή ο μυς που χωρίζει τον οισοφάγο από το στομάχι (οισοφαγικός σφιγκτήρας) ανοίγει σε πι- έσεις 15-20cm H2O. Όταν φυσάμε πολύ δυνατά κατά τη διάρκεια των αναπνοών διάσωσης, μπορούμε πολύ εύκολα να φτάσουμε αυτή την πίεση. Επίσης, ο σφι- γκτήρας αυτός ίσως να μην λειτουργεί πλέον σε θύματα καρδιακής ανακοπής. Για να αποφύγετε τη γαστρική διάταση θα πρέπει να: • Δίνετε αναπνοές διάσωσης διάρκειας τουλάχιστον ενός λεπτού με αρκετό όγκο ώστε να σηκωθεί ο θώρακας του θύματος (Φιγούρα 21) • Αποφύγετε τις πολύ γρήγορες ή δυνατές αναπνοές διάσωσης • Ανοίγετε εντελώς τον αεραγωγό • Επιτρέπετε στο θώρακα να επιστρέψει στη φυσιολογική του θέση προτού δώσετε δεύτερη αναπνοή διάσωσης • Αποφύγετε την άσκηση πίεσης στο στομάχι • Παρακολουθείτε το στομάχι για ενδείξεις υπερδιάτασης Φιγούρα 21: αναπνοές διάσωσης 21
  • 30. DAN Basic Life Support2828 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 5.5 5.4 Σειρά αναζωογόνησης ενηλίκου – επεξήγηση των κινήσεων του διασώστη Η σειρά αναζωογόνησης μπορεί να χω- ριστεί σε τρία βασικά μέρη: • Προσέγγιση,αξιολόγησηανταπόκρισης • Αξιολόγηση αναπνοής • Έναρξη ΚΑΡΠΑ, αν χρειάζεται. Προσέγγιση – Αξιολόγηση ανταπόκρισης –Άνοιγμα αεραγωγού Μόλις ο διασώστης βεβαιωθεί πως το σημείο είναι ασφαλές, θα πρέπει να αξι- ολογήσει την ανταπόκριση του θύματος. Αν το θύμα ανταποκρίνεται, θα πρέπει να μείνει στη θέση που βρέθηκε και να ειδο- ποιηθούν οι υπηρεσίες Επείγουσας Προ- νοσοκομειακής Φροντίδας (Emergency Medical Services - EMS). Ο διασώστης θα πρέπει να καθησυχάσει τον τραυματία και να προσπαθήσει να μάθει τι έχει συμβεί. Θα πρέπει να συστήσει τον εαυτό του δηλώνοντας το όνομά του, το γεγονός ότι είναι εκπαιδευμένος στη χορήγηση πρώτων βοηθειών και να εκφράσει τη διάθεσή του να βοηθήσει. Θα πρέπει να καθησυχάσει το θύμα κάνοντας εμφανές το ενδιαφέρον του και να ενημερώνει το θύμα σχετικά με όσα συμβαίνουν και πως φροντίζει για το καλό του. Οδιασώστηςθαπρέπειεπίσηςναπροσπα- θεί να κρατήσει τους παρευρισκόμενους σε απόσταση για να αποφύγει την άσκηση περαιτέρω ψυχολογικής πίεσης στο θύμα. Τοπιθανότεροείναιπωςοτραυματίαςείναι ανήσυχος ή φοβισμένος σχετικά με την κα- τάστασήτουκαιόσασυμβαίνουν.Ανοδια- σώστης τον καθησυχάσει, το θύμα θα νιώ- σειπιοασφαλέςκαιθαπαραμείνειήρεμο. Αν ο τραυματίας δεν ανταποκρίνεται, θα πρέπει ο διασώστης να τον γυρίσει ανάσκε- λακαιναανοίξειαμέσωςτοναεραγωγό. Όταν ο αεραγωγός είναι κλειστός, εκτός φυσικά ότι το θύμα δεν θα μπορεί να αναπνέει, ο διασώστης δεν θα μπορέσει να ελέγξει με βεβαιότητα αν η αναπνοή είναι φυσιολογική. Στη συνέχεια αυτού του βιβλίου, θα δια- βάσετε για την απόφραξη αεραγωγού από ξένο σώμα, αλλά ο αεραγωγός μπο- ρεί επίσης να κλείσει εξ αιτίας της γλώσ- σας. Είναι πιθανό η γλώσσα να πέσει προς τα πίσω και να εμποδίσει τη ροή του αέρα, όταν το θύμα παρουσιάζει χα- μηλά επίπεδα ανταπόκρισης. Το άνοιγμα του αεραγωγού γίνεται με την έκταση της κεφαλής και την ανύψωση της κάτω γνάθου (head tilt – chin lift) (Φιγού- ρα 22). Η εύκολή αυτή τεχνική περιγράφε- ται στις σελίδες που ακολουθούν. Σημείωση: Οι ακριβείς τεχνικές αναζωογόνησης περι- γράφονταιστιςσελίδεςπρακτικήςεφαρμο- γήςαυτήςτηςενότητας. Φιγούρα 22: Έκταση της κεφαλής και ανύψωση του σαγονιού (τεχνική head tilt – chin lift) 22
  • 31. DAN Basic Life Support 2929 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 5.7 5.6 Σε κάποιες περιπτώσεις, ίσως είναι αρκε- τό να ανοίξετε τον αεραγωγό και να τον διατηρήσετε ανοιχτό μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο (αν το θύμα αναπνέει). Αξιολόγηση αναπνοής Μόλις ο αεραγωγός είναι ανοιχτός, ο διασώστης θα πρέπει να αναζητήσει ενδείξεις αναπνοής, όπως κίνηση του θώρακα, ήχους αναπνοής από το στό- μα και αίσθηση κίνησης αέρα στο μά- γουλο ή το αυτί του (Φιγούρα 23). Αυτό γίνεται διατηρώντας τον αεραγωγό ανοιχτό και για μέχρι 10 δευτερόλεπτα. Αν το θύμα αναπνέει φυσιολογικά, θα πρέπει να τοποθετηθεί σε θέση ανάνη- ψης για να εξασφαλίσετε πως ο αερα- γωγός θα παραμείνει ανοιχτός και θα πρέπει να καλέσετε αμέσως ασθενο- φόρο. Ο διασώστης θα πρέπει να ελέγχει πως το θύμα συνεχίζει να αναπνέει φυσιολο- γικά και να πράξει αναλόγως. Ξεκινήστε ΚΑΡΠΑ – Υποστήριξη Κυκλοφορίας Όταν το θύμα δεν αναπνέει, ή η αναπνοή δεν είναι φυσιολογική, οι υπηρεσίες EMS πρέπει να ειδοποιηθούν άμεσα (ενημε- ρώνοντάς τις πως το θύμα δεν αναπνέει φυσιολογικά) και ο διασώστης θα πρέπει να ξεκινήσει θωρακικές συμπιέσεις, βά- ζοντας το ένα χέρι πάνω στο άλλο, μπλέ- κοντας τα δάχτυλα των χεριών μεταξύ τους, και τοποθετώντας τα χέρια στο μέσο του θώρακα. Οι ισχύουσες οδηγίες ΚΑΡΠΑ ορίζουν τη χορήγηση 30 θωρακικών συμπιέσεων σε ρυθμό τουλάχιστον 100 ανά λεπτό (αλλά όχι περισσότερες από 120). Ο ρυθμός 100 συμπιέσεων ανά λεπτό, σημαίνει πως σε 18 δευτερόλεπτα θα πρέπει να δοθούν 30 συμπιέσεις (κάτι λιγότερο από 2 συμπιέσεις το δευτερό- λεπτο). Με ρυθμό 100 συμπιέσεων – όχι περισσότερες από 120 – αυτό σημαίνει 15-18 δευτερόλεπτα. Το βάθος των συ- μπιέσεων πρέπει να είναι τουλάχιστον 5 εκατοστά (αλλά όχι περισσότερα από 6 εκατοστά) και είναι σημαντικό να απελευθερώνεται η πίεση στο θώρα- Σημαντικό: Τα πρώτα λεπτά μετά από μία καρδιακή ανα- κοπή, το θύμα ίσως αναπνέει ελάχιστα, ή σε αραιά διαστήματα να κάνει αγωνιώδεις και θορυβώδεις απόπειρες να αναπνεύσει. Μην συγχέετε αυτή την κατάσταση με φυσιολο- γική αναπνοή. Αν έχετε αμφιβολίες, πράξτε σαν η αναπνοή να μην είναι φυσιολογική. Φιγούρα 23: Αξιολόγηση αναπνοής 23
  • 32. DAN Basic Life Support3030 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ κα μεταξύ συμπιέσεων, αλλά χωρίς να χάνεται η επαφή μεταξύ του θώρακα και των χεριών (στο στέρνο). Η ακριβής θέση των χεριών περιγράφεται λεπτο- μερώς στη σελίδα των δεξιοτήτων. Με κάθε συμπίεση, το αίμα ωθείται από την αριστερή πλευρά της καρδιάς προς το υπόλοιπο σώμα (Φιγούρα 24). Ταυτόχρο- να, το αποξυγονωμένο αίμα κινείται από τη δεξιά πλευρά της καρδιάς προς τους πνεύμονες,όπουθαπάρειοξυγόνοαπότις κυψελίδες. Απελευθερώνοντας την πίεση από το θώρακα, το αίμα ρέει ξανά προς τη δεξιά πλευρά της καρδιάς και το οξυγονω- μένο αίμα επιστρέφει από τους πνεύμονες στην αριστερή πλευρά της καρδιάς. Αν οι συμπιέσεις γίνονται πολύ γρήγο- ρα, η καρδιά δεν προλαβαίνει να γεμίσει με αίμα και συνεπώς οι συμπιέσεις δεν θα μετακινούν το αίμα μέσα στο σώμα, κάνοντάς τις αναποτελεσματικές. Αν οι συμπιέσεις είναι πολύ αργές, το αίμα θα κινείται πολύ αργά και η πίεση του αίμα- τος θα παραμείνει πολύ χαμηλή, επίσης καθιστώντας την κυκλοφορία του αίμα- τος αναποτελεσματική. Αν οι συμπιέσεις δεν είναι αρκετά βαθιές, η ποσότητατουαίματοςπουωθείταιέξωαπό την καρδιά θα είναι ελάχιστη και ανεπαρ- κής για την υποστήριξη της κυκλοφορίας. Αμέσως μετά από αυτές τις 30 συμπιέσεις, οδιασώστηςθαπρέπειναδώσειδύοαπο- τελεσματικές αναπνοές διάσωσης. Αυτόγίνεταιανοίγονταςτοναεραγωγό,το- ποθετώντας το στόμα γύρω από το στόμα του θύματος και κλείνοντας τη μύτη του. Ο διασώστης θα πρέπει να φυσήξει αέρα από τους πνεύμονές του μέσα στο στόμα τουθύματος.Ανημύτηδενείναικλειστή,ο εκπνεόμενος αέρας του διασώστη θα δια- φύγει μέσα από τη μύτη του θύματος. Είναι σημαντικό να εκπνέετε σταθερά μέσα στο στόμα, παρακολουθώντας ταυ- τόχρονα το θώρακα να σηκώνεται. Η αναπνοή θα πρέπει να διαρκέσει περί- που ένα δευτερόλεπτο. (Φιγούρα 25). Όταν ο θώρακας επιστρέψει στη φυσιολογική θέση,μπορείναδοθείηδεύτερηαναπνοή. Ηχορήγησητωνδύοαναπνοώνδιάσωσης δεν θα πρέπει να διαρκέσει περισσότερο από 5 δευτερόλεπτα στο σύνολό της. Όταν χορηγείτε αναπνοές διάσωσης, ο εκπνεόμενος αέρας από τους πνεύμο- νες του διασώστη (16% οξυγόνο) πη- γαίνει στους πνεύμονες του θύματος. Αν η συγκέντρωση οξυγόνου στους πνεύ- μονες (κυψελίδες) είναι αρκετά υψηλή, θα γίνει διάχυση του οξυγόνου στα τριχοειδή αγγεία και το αίμα θα οξυγονωθεί. Προφανώς, κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας και επειδή το θύμα δεν ανα- Φιγούρα 24: Θωρακικές συμπιέσεις 24 Φιγούρα 25: Κάθε αναπνοή διάσωσης θα πρέπει να διαρκέσει περίπου 1 δευτερόλεπτο 25
  • 33. DAN Basic Life Support 3131 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 5.8πνέει,ησυγκέντρωσητουοξυγόνουστους πνεύμονες μειώνεται. Αν η συγκέντρωση μειωθείπάραπολύ,ηδιάχυσηθαδιακοπεί. Για την αποφυγή αυτού, πρέπει να δώ- σουμενέεςαναπνοέςδιάσωσης.Ωστόσο, σε φυσιολογικές συνθήκες η αναπνοή γίνεται περίπου 12-20 φορές το λεπτό (ανάλογα με την ηλικία και τη δραστηρι- ότητα) και κατά τη διάρκεια της ανάνη- ψης μειώνεται στις 5 περίπου ανά λεπτό. Το χαμηλότερο ποσοστό οξυγόνου του εισπνεόμενου αέρα (16% αντί για 21%) και ο χαμηλός αριθμός αναπνοών, διατη- ρούν τη συγκέντρωση οξυγόνου στους πνεύμονες σε σχετικά χαμηλά επίπεδα. Αυξάνοντας τη συγκέντρωση οξυγόνου κατά τη διάρκεια των αναπνοών διάσω- σης, αυξάνουμε τα επίπεδα διάχυσης οξυγόνου στα τριχοειδή αγγεία και γίνε- ται καλύτερη οξυγόνωση. Η συγκέντρω- ση οξυγόνου μπορεί να αυξηθεί χρησι- μοποιώντας συμπληρωματικό οξυγόνο. Αν το θύμα είναι παιδί; Πολλά παιδιά δεν λαμβάνουν αναζωο- γόνηση επειδή οι δυνητικοί διασώστες τους φοβούνται μην τους κάνουν κακό. Ο φόβος αυτός είναι αβάσιμος. Είναι πολύ καλύτερο να χρησιμοποιήσετε τις τεχνικές αναζωογόνησης ενηλίκων σε ένα παιδί, από το να μην κάνετε τίποτα. Οι παρακάτω μικρές διαφοροποιήσεις θα πρέπει ωστόσο να τηρούνται: • αν δεν αναπνέει φυσιολογικά, δώστε αρχικά 5 αναπνοές διάσωσης (διάρ- κειας 1-1,5 δευτερόλεπτου, επαρκείς για την ανύψωση του θώρακα) • μετά ελέγξτε για ενδείξεις ζωής για μέχρι 10 δευτερόλεπτα • αν υπάρχουν ενδείξεις ζωής, συνεχί- στε τις αναπνοές διάσωσης • αν δεν υπάρχουν ενδείξεις ζωής, αρ- χίστε τις θωρακικές συμπιέσεις: • πιέστε το θώρακα κατά περίπου ένα τρίτο του βάθους του. Χρησι- μοποιήστε δύο δάχτυλα για βρέ- φος κάτω του ενός έτους. Χρη- σιμοποιήστε ένα ή δύο χέρια για παιδί άνω του ενός έτους, όπως χρειάζεται για να επιτύχετε επαρ- κές βάθος συμπίεσης (4 εκ. για βρέφη – 5 εκ. για παιδιά άνω του ενός έτους) • όταν υπάρχει μόνο ένας διασώστης, θα πρέπει να χορηγήσει ΚΑΡΠΑ για περίπου ένα λεπτό προτού αναζητή- σει βοήθεια, εκτός από τις περιπτώ- σεις που έχει γίνει μάρτυρας μίας ξαφνικής κατάρρευσης (στην οποία περίπτωση πρέπει να αναζητήσει βοήθεια αμέσως). Σημείωση: • Απομακρύνετετυχόντεχνητές οδοντοστοιχίεςανδενμπορείτενατις κρατήσετεστηθέσητους.Σεκάθεάλλη περίπτωση,κρατήστετιςστοστόμα τουθύματοςγιατίθαδιευκολύνουντην αποφυγήδιαρροήςαέρα. • Ανέχειαποκατασταθείοκαρδιακός ρυθμός,ηχορήγησηθωρακικών συμπιέσεωνδεναυξάνειτηνπιθανότητα επανάληψηςτηςκαρδιακήςανακοπής. • Θωρακικέςσυμπιέσεις(100/λεπτό,όχι περισσότερεςαπό120/λεπτό),χωρίςτη χορήγησηαναπνοώνδιάσωσης,μπορούν ναχρησιμοποιηθούνανοδιασώστης δενείναιεκπαιδευμένοςήδενθέλεινα δώσειαναπνοέςδιάσωσης(λόγωφόβου μετάδοσηςασθενειών)
  • 34. DAN Basic Life Support3232 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 5.9 Η χρήση προστατευτικής μάσκας και μάσκας αναζωογόνησης Όταν δίνετε αναπνοές διάσωσης, συ- στήνεται η χρήση μάσκας αναζωογόνη- σης ή προστατευτικής μάσκας ως προ- στασία (Φιγούρα 26). Οι μάσκες προστασίας είναι εύκολες στη χρήση και διατίθενται με τη μορφή μπρελόκ. Η τεχνική χορήγησης αναπνο- ών διάσωσης χρησιμοποιώντας προστα- τευτική μάσκα είναι ίδια με την τεχνική χορήγησης αναπνοών διάσωσης (στόμα με στόμα) χωρίς αυτή. Οι μάσκες προστασίας διατίθενται με ή χωρίς προστατευτικό φίλτρο. Παρόλο που και οι δύο τύποι προσφέρουν μόνο βασική προστασία, είναι καλύτερο να χρησιμοποιήσετε μάσκα με φίλτρο. Αν χρησιμοποιείτε μάσκα αναζωογόνη- σης, η τεχνική διαφοροποιείται (Φιγού- ρα 27 - περιγράφεται παρακάτω). Η μάσκα αναζωογόνησης προσφέρει καλύτερη προστασία από την μάσκα προστασίας, αλλά είναι πολύ μεγαλύτε- ρη και λιγότερο εύκολο να τη μεταφέρε- τε στην τσέπη σας. Μπορεί ωστόσο να μεταφερθεί μαζί με το σετ πρώτων βοηθειών, στο σακίδια ή την τσάντα σας, ή στο ντουλαπάκι του αυτοκινήτου. Η μάσκα αναζωογόνησης λέγεται και Pocket Mask (εμπορικό όνομα), αν και το μέγεθός της δεν της επιτρέπει να χω- ρέσει σε τσέπες. Φιγούρα 27: Αναζωογόνηση με τη χρήση ρινοστοματικής μάσκας αναζωογόνησης 27 Φιγούρα 26: Συστήνεται η χρήση προστατευτικού μέσου κατά τη χορήγηση αναπνοών διάσωσης 26
  • 35. DAN Basic Life Support 3333 Ενοτητα 5 | ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ - ΚΑΡΠΑ 5.10 Χρήση οξυγόνου στην αναζωογόνηση Ανείστεεκπαιδευμένοι,καιανείναιδιαθέ- σιμο, συστήνεται η χρήση οξυγόνου στην αναζωογόνηση.Αυτόμπορείναγίνειχρη- σιμοποιώντας μία μάσκα αναζωογόνησης με βαλβίδα εισόδου για οξυγόνο ή περισ- σότερο εξειδικευμένη μάσκα, όπως οι μά- σκες με ασκό αερισμού (Bag Valve Mask - BVM) και οι μάσκες με βαλβίδα ζήτησης. Το ποσοστό οξυγόνου που εισπνέει το θύμα κατά την αναζωογόνηση όταν η ρι- νοστοματικήμάσκαείναισυνδεδεμένημε φιάλη οξυγόνου πρώτων βοηθειών, κυ- μαίνεται από 16% ως 50%, και από 97 ως 100%,ότανχρησιμοποιείταιμάσκαBVMή μάσκα με βαλβίδα ζήτησης (Φιγούρα28). Η μάσκα αναζωογόνησης πρέπει να έχει στόμιο για να συνδεθεί με τη φιάλη οξυγό- νου. Το στόμιο αυτό διαθέτει ανεπίστροφη βαλβίδα,ήέναμικρόκαπάκι,τοοποίοσυν- δέεται στο στόμιο στην περίπτωση που η μάσκα χρησιμοποιείται χωρίς συμπληρω- ματικό οξυγόνο. Η μάσκα τότε συνδέεται με ρυθμιστή οξυγόνου συνεχούς ροής με ένα διάφανο πλαστικό σωλήνα. Η χρήση οξυγόνου είναι πολύ σημαντική στα θύματα πνιγμού και σε καταδυτικά ατυχήματα, στα οποία η υποξία αποτελεί κρίσιμο πρόβλημα. Συνεπώς, οξυγόνο πρώτων βοηθειών θα πρέπει να βρίσκε- ται σε όλες τις πισίνες και σε όλα τα κατα- δυτικά σημεία. Οι παροχείς BLS ενθαρρύ- νονται να παρακολουθήσουν ένα ή πε- ρισσότερα εκπαιδευτικά προγράμματα DAN Oxygen Provider για να μπορούν να το χορηγήσουν σκέτο ή συμπληρωματι- κό στην αναζωογόνηση. Η DAN προσφέρει εξειδικευμένα εκπαι- δευτικά προγράμματα χορήγησης οξυ- γόνου σε δύτες ή θύματα πνιγμού, καθώς και ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης μαθη- τών στη χρήση εξειδικευμένων τεχνικών αναζωογόνησης. Φιγούρα 28: Η χρήση μάσκας BVM στην αναζωογόνηση 28