Cursus jk utrecht en amsterdam les t.e.m. les 11 2013

Tuinarchitectuur II
Welkom bij de eerste les Tuinarchitectuur II
Wat gaan we doen?
•Doelstelling
•Voorstellen
•Ingebrachte punten
•Bijzondere data
•De Heemtuin, etc
•Huiswerkopdrachten in overleg

© Tuinontwerpburo ALNUS

Tuinarchitectuur II
Doelstelling:
Op een prettige en leerzame manier ,
zonder stress, verdieping van de kennis
m.b.t : Tuinen & Tuinstijlen
Ontwerp techniek, Beplanting &
Beplantingsplan, Ruimte & Massa, Trends, etc.


Tuinarchitectuur II
Wie doet er mee ?
Amsterdam:

Wytske Bottema
Maycke den Ouden
Elvira Melotte
Linda van Schagen
Ingrid Albreghs

Utrecht:
Marieke van Deursen
Cilia Steegmann
Marlene Vermeer
Yet Verseveld
John Blom
Els Vermuë
Dicky de Vos

Kleine groepjes, veel interactie !

Tuinarchitectuur II
Rondje voorstellen:
Wat heb je tot heden in het “groen” gedaan ?
Wat is de reden dat je deze vervolgcursus doet ?
Voor wie ontwerp je ? Voor je zelf of in opdracht
Wat zijn je sterke- en wat je zwakke punten ?
(niet alleen m.b.t. “Groen”)
Zoek je een stage- of baan in het vak ?
Wil je (nog) een examen doen ?


Tuinarchitectuur II
Dagen voor in je agenda:
Kalkar, BRD, 17 & 18 september vanaf 13.00 uur
Odijk, 25 september, Daktuinen 13.00 uur
Zundert, Groot Groen Plus, 2-3-4 oktober
Appeltern, (JK) zondag 6 oktober vanaf 10.00 uur
Houten, Woensdag 9 en Donderdag 10 oktober Dag
van de openbare ruimte, 10 – 20 uur / 10 -17 uur
14/15 en 21/22 oktober geen les:
Herfstvakantie
Apeldoorn, Groene Passie Dagen
22 – 23 – 24 November
Links per email JK

Tuinarchitectuur II
Links:
Kalkar: 16 & 17 september:
http://www.messekalkar.de/nl/congress/19/alles-im-grunen-bereich
Odijk : 25 september daktuinen & Sedumbeplanting
http://roofupdate.nl/nieuws/33
Zundert: 2-3-4 oktober
http://grootgroenplus.nl/index.php?hl=nl_NL
Houten: 9 en 10 oktober
http://www.openbareruimte.nl/nl/home
Apeldoorn:
http://www.groenepassie.nl/pagina/relatiekaart.html


Tuinarchitectuur II
Ingebrachte punten oud-cursisten:
Heemtuinen en zijn beplanting
Calculeren, waarom en hoe ?
Ontwerpsoftware
Plantenkennis uitbreiden
Moderne tuinstijlen en tuinontwerpen
Inspiratie ! Hoe kom ik daaraan ?
Lijnvoering in het ontwerp
Bespreking examenopdracht juni 2013
We lopen eerst deze punten door

Tuinarchitectuur II
Heemtuinen, les 2:
• Steeds meer gevraagd
• Zeer onderhoudsvriendelijk
• Milieu bewust
• Landelijk passend
• ook voor zorginstellingen, scholen, etc.
• ook voor bedrijven

Tuinarchitectuur II
Calculeren: Waarom ? En Hoe ?
 Om inzicht te krijgen over de kosten
Voor jezelf, voor de klant of ter controle
van de hovenier
Met behulp van software (duur)
of met Excel (goedkoop)
Met behulp van tijdtabellen en tijdnormen
Vraag: heeft dit onderwerp zin
voor de hele groep ?

Tuinarchitectuur II
Ontwerpsoftware
• Van “goedkoop” tot “duur”
•“Ontwerp je eigen tuin”
• ITG software
• Google Sketch Up
• Helix - Cad Visual
• Vector Works Tuin & Landschap
Beschikbaar stellen demo software


Tuinarchitectuur II
Uitbreiding Plantenkennis
• Meenemen door docent plantmateriaal
• Meenemen door cursist plantmateriaal
• Software René Koot (zie website)
Inloggen:jankeesvanelsacker@hetnet.nl wachtwoord: plant146
• Presentatie plantenkennis in Word,
bestaande uit 15 planten per cursist


Tuinarchitectuur II
Moderne Tuinstijlen + ontwerpen
• Patio Tuin
• Stads Tuin
• Vlonder/Vijver Tuin
• Dak Tuin
• Heem Tuin ( komt aan bod, 2e Les)
• Cottage tuinen,droge schaduwtuinen,
Prairie tuinen, Siertuin/moestuin geïntegreerd
• Bloembollen tuin ( i.s.m. Linda)
• Eigen commerciële opdracht

Tuinarchitectuur II
Inspiratie ! Maar hoe kom ik daar aan ?
• Tuintrends 2014 (via mijn netwerk)
• Beurzen
• (Nieuwe) Tuinbladen
• Links via websites via docent
• Nieuwe producten via websites via docent
• Via de cursus / docent


Tuinarchitectuur II
Lijnvoering in het onderwerp
• Hoe maak ik optisch de tuin
groter, kleiner, breder of smaller etc
• Wanneer kies ik voor een bepaalde
vorm, rond, diagonaal, ovaal, vierkant etc
• Wanneer kies ik voor veel of weinig contrast of
spanning in mijn ontwerp
• Wat doet de lijnvoering met mijn ontwerp
• Hoe kan ik mijn ontwerp “spannender” maken


Tuinarchitectuur II
Bespreking Examen EHCB opdracht juni 2013
• Voorbeeld examen Marco Icke
• Voorbeeld examen Ageeth Wever
• Voorbeeld andere examen opdrachten

• Bespreken met Ingrid, Linda en Elvira


Tuinarchitectuur II
Tekenmaterialen tegen inkoopsprijs incl. B.T.W.
• A3 schetspapier 50 vel 62gr/m²
€ 13,00
• A3 schetspapier 50 vel 92gr/m²
€ 16,50
• A3 opbergmap HF2
€ 7,50
• A3 opbergmap memphis
€ 8,50
• Staedtler 4 kleuren viltstift S = 0,4 mm € 5,00
F = 0,6 mm € 5,10
M = 1 mm € 5,50
• Staedtler ZW 0.1 / 0.3 / 0.5 / 0.7 set € 7,40
• Staedler 4 kleuren dikke stiften 2 en 5mm € 4.45


Tuinarchitectuur II
Tekenmaterialen tegen gunstige prijzen, zie:

http://www.mkbkantoorartikelen.nl/p/fineliner-staedtler-pigment-308-01-07mmset-4st/8933


Tuinarchitectuur II
Meenemen volgende week:
• Plantenboek met inheemse beplanting
Huiswerk:
• Ontwerpopdracht Fam. Moerland
• Beplantingsplan Fam. Moerland
• Foto‟s en Eisen en Wensen Fam. Moerland
per mail


Tuinarchitectuur II
Dank jullie voor jullie aandacht !
Tot volgende week !


Tuinarchitectuur II
Welkom bij Les 2 !
Wat gaan we doen ?
• Jullie werk bespreken
• De Heemtuin
• “Samen” een ontwerp &
beplantingsplan maken
Tuintype: Heemtuin

De Heemtuin
Wat is een heemtuin ?
Definitie van Jac. P. Thijsse (1865 – 1945):
Een heemtuin (klein) of een heembos (groot) is
een kunstmatig, veelal omheind, stuk grond,
passende in het omliggende landschap, beplant
met inheemse wilde flora (en fauna).
Doelstelling: breng de natuur bij de mens en
geef inzicht in levensgemeenschappen.

De Heemtuin
Thijsse‟s Hof in Bloemendaal (1925) is de
oudste heemtuin van West-Europa
60- er jaren: Scholen kregen kruidentuin,
wildtuin, arboretum maar noemden dat
heemtuin.
80- er jaren: door gigantische vervuiling
ontstond het begrip “biodiversiteit” en “habitat”
90-er jaren: reconstructie van landschappen,
parken, plantsoenen en tuinen i.v.m.
monoculturen, verschraling en overbemesting

De Heemtuin
21e eeuw: In particuliere tuinen herleeft de
liefde voor inheemse flora en fauna
• enerzijds vanwege pure schoonheid
• anderzijds vanwege angst om het milieu
• en het creëren van leef biotopen

De heemtuin wordt dus door
mensenhanden gecreëerd
en in stand gehouden!

De Heemtuin
Er zijn vele mooie en goed onderhouden
heemtuinen te vinden, zie:
http://heemtuinen.tuinpagina.net/ en
http://home.wxs.nl/~jovazo/zomp5.html

Een aanrader: Heemtuin Rucphen, zie:
http://www.heemtuinrucphen.nl
En voor algemene informatie:
http://www.stichtingoase.nl/

De Heemtuin
De start: maken van ontwerp & beplantingsplan

• Let op grondsoort en klimaat / biotoop / zon
• Let op storende en fraaie elementen
• Zorg voor plantenkennis d.m.v.
boeken, bezoeken aan
heemtuinen, specialisten, etc.
• Altijd water in je ontwerp !
• Denk aan het uitgangspunt
• Denk aan wensen & eisen klant
• Geef klant ook uitleg dat mogelijk niet alle
W&E in zijn heemtuin inpasbaar zijn !

De Heemtuin
Bij aanleg:
• Aanbrengen van plantaardige omheining,
denk aan Meidoorn, Spaanse Aak, Knotwilg
• Aanbrengen water in de vorm van geulen,
poelen, sloten etc.
• Creëren of nivelleren reliëf (hoogte) in
landschap
• Voorkomen van erosie, dus windscherm van
grassen, riet, wilgenscherm etc.
• Ingrijpen bodemgesteldheid en samenstelling

De Heemtuin
Tijdens de aanleg:
• Controleren op woekerde en storende vegetatie
• Bescherming en beschutting voor insecten en
dieren
• Uitzetten van insecten en dieren (bv. Bijen)
• Controleren op schadelijke insecten en dieren
• Stimuleren natuurlijke pestbestrijding
• Aanplanten of inzaaien van inheemse flora
• Diersoorten aantrekken d.m.v. bessen en
zaden

De Heemtuin / Water

Het aanleggen van poelen, geulen, etc.
zorgt voor biodiversiteit. Water is onmisbaar
voor leven !


De Heemtuin / Bessen

Boven: Kamperfoelie, Lelie van Dalen, Lijsterbes
Onder: Salomonszegel, Trosvlier, Vuilboom


De Heemtuin / Insecten


De Heemtuin / Planten
Inheemse beplanting wil zeggen, beplanting
die zich vanouds thuis voelt op die specifieke
locatie.
We kunnen dus alleen die planten inzaaien of
inplanten die voldoen aan de gestelde eisen
van grondsoort, klimaat en biodiversiteit !!
Specifieke biotopen: weide, heide, bos, duin
etc.

De Heemtuin / opbouw Planten
In groepen opgesplitst:
1. Voor bosschages en heestergroepen
2. Voor onderbeplanting en verwildering
3. Voor bloemenweiden
4. Voor afwisselende bodembedekking
5. Voor kleurrijke bloemenakkers
6. Voor poelen en waterkanten


De Heemtuin / Bomen en heesters
Bosschages en heestergroepen vormen de
basis van de tuin: geven vorm aan de
ruimte, delen het terrein in en zorgen voor
beschutting en een optimale leefomgeving.
Bij keuze planten let op bodem en
bodemgesteldheid. Opties:
Berk, Eik, Els, Es, Esdoorn, Iep, Lijsterbes, Vogelkers en Wilg.
Onderlaag: haagbeuk, Kardinaalsmuts, Hulst, Rode Kornoelje, Spaanse
Aak, Venijnboom, Vuilboom
Aan de rand: Egelantierroos, Gelderse roos, Hazelaar, Krentenboom,
Sleedoorn, Vlier
Hierna de overgang naar een bloemrijke kruidenzoom met struweel
begroeiers zoals Hop, Bosrank, Heggerank, klimop etc.

Onderbeplanting en verwildering, basisplanten
zijn wilde akelei, daslook, klokjesbloem,
vingerhoedskruid en Boswederik.
Voor overgang en diversiteit aanvullen met
dagkoekoeksbloem, knolsteenbreek,
longkruid, sleutelbloemen In de diepere
schaduw, voorjaar, bosanemoon, dalkruid,
dovenetel, klaverzuring, lelietje-van-dalen,
maagdenpalm, varens.
Voor hoogte: bostulp, aronskelk,salomonszegel
en vogelmelk (Stinzeplanten)

De Heemtuin /
Gazon -Bloemenweide
Een gazon is onnatuurlijk en hoort in een
heemtuin niet thuis. In de plaats komt een
bloemenweide. Heel belangrijk in de keuze
van het bloemmengsel is de grondsoort en de
waterhuishouding. Lage soorten zijn:
akkerhoornbloem, duizendblad,ereprijs,
grasklokje, tijm en zandblauwtje. Hogere
kruiden zijn boerenwormkruid, kruiskruid en
margriet. Aanvullers kunnen zijn beemdkroon,
duifkruid, kamille, klaproos, salie, ossetong,
Kaardenbol,korenbloem, pinksterbloem, heemst.

De Heemtuin /
Gazon -Bloemenweide
Als er sprake is van iets vochtige, doch
Voedselarme grond, kunnen we de
boerenkrokus, kievitsbloem, lenteklokje,
sneeuwklokje , vogelmelk en wilde narcis
uitzetten..


De Heemtuin
Inzaaien van inheemse zaadmengsels, zie
www.cruydthoeck.nl en als catalogus:


Afwisselende bodembedekking
• Een gesloten bodem wordt vanzelf
gecreëerd
• Ingrijpen is soms noodzakelijk
• Met verschillende bladvormen zorg je voor
contrast en afwisseling
• Controleer bovengroei (heesters) op
afleggers, zo ja: verwijderen


Kleurrijke bloemenakkers. De toe te passen
planten houden van zon en een wat lichte en
luchtige grondsoort. Planten zijn bolderik,
dauwnetel, ganzebloem, gipskruid, grijskruid,
klaproos, koekoeksbloem, korenbloem, ruige
anjer, wilde nigelle, wilde ridderspoor, wilde
reseda en zandblauwtje. Ook hogere planten
zoals koningskaars, teunisbloem, wegdistel en
wilde kaardebol mogen een plaatsje
hebben.

De Heemtuin / Poel en waterkant
Water- moeras- en oeverplanten horen in de
heemtuin! We kunnen prachtig de heemtuin in
het landschap laten integreren. De beplanting
loopt dan natuurlijk door en vormt een geheel.
Zo‟n zoomvegetatie kan bestaan uit
biezengras, egelskop, gele lis, groot
hoefblad, kalmoes, kattestaart,
koninginnekruid, lisdodde, moerasandoorn,
moerasspirea, moeraswederik en
wilgenroosje, waterplomp, dotterbloem,
penningkruid.

De Heemtuin / Poel en waterkant
In de vijver, voor zuurstofproductie en voor het
dierenleven, planten we fonteinkruid,
sterrekroos, vederkruid, watergentiaan,
egelskop, pijlkruid, watermunt, waterweegbree
en zwanenbloem.


ISBN 90 215 0746 3


Literatuur lijst aanvulling:
Kruiden langs Heg en Steg, J.P. Thysse (1988)
Uitgeverij Literra Scripta Manet Gorssel ISBN 90 6036112 1
De Wilde Bloementuin , Violet Stevenson
Zuid-Hollandse Uitgeversmaatschappij ISBN 90 5112 451 1
Wilde Planten
Flora en vegetatie in onze natuurgebieden, deel I, II en III
Vereniging tot behoud van Natuurmonumenten
Naar meer Natuur
Ger Londo


Tuinarchitectuur II
Definities :
Duurzaam = ideaal evenwicht tussen ecologische, economische en sociale belangen
Ecologie = studie wisselwerking tussen organismen, levensgemeenschappen of populaties
Biologie = studie van het leven, en levende organismen met inbegrip van hun
structuur, functie, groei, oorsprong, evolutie, taxonomie , verspreiding en onderlinge samenhang
Biotoop = een gebied met een uniform landschapstype waarin bepaalde organismen kunnen gedijen.
Habitat = een specifieke plaats binnen een biotoop waar een organisme zich ophoud.
Heemtuin of heembos = kunstmatig en omheind biotoop in het landschap met inheemse wilde flora
en fauna
Natuurlijk = van of gerelateerd aan de ware natuur, zonder tegen-natuurlijke toevoegingen


Tuinarchitectuur II
Opdracht:
Het maken van een eenvoudig Ontwerp &
Beplantingsplan met als thema: Heemtuin

In bosperceel is een lap bosgrond vrijgemaakt
voor de eigenaar voor het maken van een
heemtuin. Eisen: vijver, met geul naar sloot.
Zonne- en schaduw terras, uitzicht over het
weide landschap, inheemse, passende planten.

Tuinarchitectuur II
Met dank voor jullie aandacht !
Tot volgende week :
Prairietuin en
Ruimtelijk Inzicht.
Neem mee: tekenmateriaal
En
je gemaakte beplantingsplan
van de heemtuin.


Tuinarchitectuur II
Welkom bij Les 3
Wat gaan we doen?
• Bekijken plantmateriaal
• Bekijken van jullie ontwerp opdracht (Moerland)
• Bekijken van jullie Heemtuin beplantingsplan
• Groepsopdracht overleg ontwerpers
• De Prairie tuin
• Huiswerk


PRAIRIE TUIN
Wat is een prairie tuin ?
Begin in Hermannshof te Weinheim (2004)
http://www.sichtungsgarten-hermannshof.de
Door de heer Cassian Schmidt
Proeftuin waarin onderzoek werd en wordt gedaan
naar onderlinge concurentie tussen vaste
planten, bollen en siergrassen
Voortrekkers in Nederland: Piet Oudolf en
Lourens Lageschaar , zie www.lageschaar.nl

Lageschaar vaste planten
Groot Deunkweg 3
7122 RS Aalten (Barlo)
T. 0543-451084
F. 0543-451511
E. info@lageschaar.eu
www.lageschaar.eu

PRAIRIE TUIN
Wat is een prairie tuin / perennial meadows ?
Een onderhoudsarme sierbeplanting die op een
ondergrond van lavasteentjes een heel jaar door met
een minimum aan onderhoud een interessant en
bloemrijk beeld geeft. De relatie wordt gemaakt met
de wilde prairie in de noordelijke USA, die als
inspiratiebron diende. Door diepe en
bodembedekkende planten te gebruiken is er voor
onkruidgroei niet of nauwelijks plaats. Niet bemesten

PRAIRIE TUIN
Voordelen van een prairiebeplanting
Een natuurlijk uitzicht, elk seizoen weer anders
Veel belevingswaarde voor weinig onderhoud
Trekt bijen, vlinders en andere insecten aan
Geen bestrijdingsmiddelen nodig
Geen beregening nodig door het afdekken van de
grond met Prairie lava
Geen bemesting nodig


PRAIRIE TUIN
Waar toe te passen
Geschikt voor open, zonnige terreinen; er moet
zeker een halve dag zon zijn (dus terreinen op het
zuiden, oosten en westen gericht) .
Zowel voor grote als kleine oppervlaktes
toepasbaar


PRAIRIE TUIN
Locaties voor toepassing van Prairie tuinen:
Zorgcentra
Openbaar groen
Landschappelijke tuinen
Parken, bermen en rotondes
Thematuinen en recreatiecentra
Dierentuinen en attractieparken
Kantoor- en bedrijfstuinen
Begraafplaatsen
Particuliere tuinen

PRAIRIE TUIN
Het weinige onderhoud bestaat uit:
• Het eerste jaar onkruid weg halen
• Na aanplant goed water geven
• In droge periodes vanaf 6 weken water geven
• Controleren of alle beplanting goed aanslaat
• Eventueel dode beplanting weghalen en vernieuwen
• Het tweede jaar in maart alle beplanting wegmaaien
of gecontroleerd afbranden
• Controle op beplantingsplan (wijkers en blijvers)
• Controle op ziekten en plagen, zo ja, aktie nemen

PRAIRIE TUIN
Waarom gebruiken we lava steentjes ?
Goede vochthuishouding; Lava kan in droge periodes tot
een derde van zijn gewicht aan water vasthouden
Lava heeft van alle inerte materialen de meest
natuurlijke uitstraling
Onkruidwerend vermogen
Verhindert structuurbederf van de grond
Houdt de warmte van de opgewarmde grond vast
Belet overvloedig uitzaaien van planten
Let op: alle “stof” moet uit lava verwijderd zijn, om
dichtslempen te voorkomen

Voorbeeld Prairie tuin
• Graag hoor ik van jullie wat jullie van de
prairietuin (of het concept) vinden?
• Voor ?
• Tegen ?

Tuinarchitectuur II
Huiswerk:
Werk aan ontwerp & beplantingsplan
Fam. Moerland
Heemtuin
Tuin jong gezin


Tuinarchitectuur II
Welkom bij Les 4
Wat gaan we doen?
• Bekijken plantmateriaal
• Bekijken van jullie ontwerp opdracht (Moerland)
• Bekijken van jullie Heemtuin ontwerp &
beplantingsplan (heemtuin Nunspeet)
• Groepsopdracht overleg ontwerpers
(schoonheidsspecialiste + familie)

• De kleine stadstuin
Huiswerk 4 stadstuintjes Amsterdam

Tuinarchitectuur II
De kleine stadstuin:
Je ziet 13 foto‟s, schrijf per foto op wat je eerste
indrukken zijn en bepaal tot slot welke foto jou
het meeste Dé Stadstuin verbeeldt. Met
motivatie.
P.S.: je buurvrouw kan een andere mening
hebben…………………………………………..


De kleine stadstuin, foto 13 laatste

Tuinarchitectuur II
De kleine stadstuin:
Heel belangrijk is het goed luisteren naar de
opdrachtgever. (Eisen & wensenlijstje)

De belangrijkste vraag is:
“Wat is het doel van jullie tuinruimte ?”


Tuinarchitectuur II
Het doel van de tuinruimte kan zijn:
• Tuin bij het huis voegen, zijnde tuinkamer
• Eten en drinken
• Ruimte voor de kinderen primair
• Privacy ruimte voor de ouders primair
• Werkruimte in groene sfeer
• Siertuin met vijver en veel (bloeiende)
planten
• Fruit- & moestuin ( biologisch?)


Tuinarchitectuur II
Vaak lopen we bij de kleine stadstuin tegen een
aantal problemen aan, zoals:
• (zeer) beperkte ruimte
• hoge ommuring (haag, schutting etc)
• moeilijke hoekjes of moeilijk grondstuk
• schaduw
• te veel eisen & wensen voor te klein kavel
• voor aanleg moeilijk bereikbaar
• etc.


Tuinarchitectuur II
Huiswerk:
Werk aan ontwerp & beplantingsplan
Fam. Moerland
Heemtuin
Tuin jong gezin
4 stads tuintjes


Tuinarchitectuur II
Welkom bij les 5

Wat gaan we doen vanavond ?
• Plantmateriaal bekijken
• Jullie werk bekijken en analyseren
• Boeken en tijdschriften
• De Daktuin + huiswerkopdracht
• meer eerst een paar mededelingen……..
• en de herfst met zijn kleurenpracht


Tuinarchitectuur II
Meer eerst een paar mededelingen……..

• Volgende 2 weken GEEN LES !
• 28 oktober weer les
• even tijd voor………………..
• Huiswerk opdracht “Daktuin”
• 9 & 10 oktober Dag van de Openbare
Ruimte te Houten
• 26 & 27 oktober Rozen dagen De Wilde
www.dewilde.nl

Wie kent deze plant ? 1

Kiwi , Actinidia chinensis

Wie kent deze plant ? 2

Hybiscus, Alcea, Malva ???

Herfst sfeer


Herfst sfeer
Die herfst verkleuring, hoe komt dat nou ?

• Blad bevat chlorofyl, bladgroen
• Chlorofyl wordt in het voorjaar onder
invloed van het zonlicht aangemaakt
• In de herfst neem de aanmaak door
minder aanwezig zonlicht af. Plant komt tot
rust.
• Nog aanwezig chlorofyl wordt opgeslagen
in tak, bast en wortels

Herfst sfeer

• Hierdoor komen andere pigmentstoffen in
de meerderheid en ontstaan verkleuringen
• Rode kleur wordt veroorzaakt door
anthocyaan
• Gele tinten door xantofyl
• Oranje tinten door caroteen


Herfst sfeer

• het weer ( afname zonlicht, koudere
temperaturen en wind toename) spelen een
belangrijke rol, evenals standplaats
• Een mooi en warm najaar versterkt het
effect van herfstsfeer, maar bepalend is de
keuze van beplanting !


Herfst sfeer
Fraai herfst sfeer planten zijn:
Boom:
Hamamelis x intermedia
Ginkgo biloba
Koelreuteria paniculata
Liquidamber syraciflua
Acer diversen
Rhus typhia
Zelkova
Cercidiphyllumjaponicum
Parottia persica (1e foto)
Amelanchier lamarckii
Nyssa sinensis etc.


Heester / vaste plant:
Cotinus coggygria
Darmera pelata
Geranium wlassovianum
Sedum aizoon
Parthenocissus tricuspidata etc.

De Daktuin
Is het Daktuin of Tuindak ?
• Wat zijn de voordelen van een Daktuin ?
• Wat zijn de nadelen ?
• Waar moeten we goed op letten ?
Kom ik straks op terug
•

•Laten we eens naar voorbeelden kijken


De Daktuin
< Opgang naar dakterras


De Daktuin


De Daktuin
Waar moeten we o.a. op letten?

Bestemmingsplan
Omgevingsvergunning
Privaatrecht
Voor-, zij- en achter gevelrooilijn
Maximale dakbelasting (specialist inschakelen !)
Monumenten pand ?
Dak bedekking
Toegankelijkheid (service) diensten
(Ramenwasser, elektra, lift, kabel, etc.)

Tuinarchitectuur II
Daktuin opdracht A:
• Probeer uit te zoeken welke wettelijke
regelingen van toepassing zijn op het
aanleggen en inrichten van daktuinen en/of
dakterrassen op appartement gebouwen
• Gelden dezelfde regels voor
bedrijfsgebouwen?
• En voor overheidsgebouwen met publieke
functie ?


Tuinarchitectuur II
Daktuin opdracht B:
Je krijgt een A3 ontwerp plattegrond, schaal
1:50
Er woont op dit appartement, 3e etage, een
senioren echtpaar. Niet erg goed meer ter been.
Zij willen graag een daktuin, met sfeer, veel
groenblijvende planten. Graag plantenbakken
met siergrassen. Beschutting, maar ook een
paar doorzicht plaatsen.
Waterelement welkom

Tuinarchitectuur II
Daktuin opdracht B, vervolg:
Dak terras ligt gehele dag in de zon, dus
schaduwplekje welkom. Denk aan veiligheid.
Hoe creëren we hier schaduw ?
Om het dakterras heen is veel wind, hoe gaan
we dit oplossen ?
Uit bouwkundig rapport blijkt een dakbelasting
van maximaal 250 kg per m² toegestaan, houdt
hier dus rekening mee

Tuinarchitectuur II
Daktuin opdracht B, vervolg:
• Dak is van beton, bedekt met PVC folie en
afgestrooide grindlaag
• Geef aan met wat voor materiaal of
materialen je de beloopbare delen gaat
maken.
• Geef aan met wat voor andere (harde)
materialen je gaat werken


Tuinarchitectuur II
2 weken geen les!
Volgende les 28 / 29 oktober
Huiswerk: 4 stadstuintjes grachtenpandjes
Als schets / ontwerp
Denk na over planten
Daktuin vragen &
Daktuin schetsen


Tuinarchitectuur II
Welkom bij les 6
• Eerst jullie werk bekijken en analyseren
“Schoonheidssalon”
“ 4 kleine Grachten tuintjes”
“Heemtuin met vijvers”
“Daktuin”

Hebben we tijd over, dan:

• Bollen en Knollen
• De grotere natuurlijke tuin
• Vlonder materialen in hout en HKC
• Opgave huiswerkopdracht

Dienstmededeling:
• Pauze in de “Noodkantine”3e etage
• Ook voor de rokers onder ons
• i.v.m. docenten/leerlingen avond is de begane
grond voor ons “Verboden Toegang”!
• Gaarne jullie begrip & medewerking

Tuinarchitectuur II
Jullie werk goed bekijken en analyseren
“ Schoonheidssalon”
“Daktuin”

Het is belangrijk om goed naar jullie schets
ontwerpen te kijken en te bespreken.
Hierna de definitieve tekening maken,
netjes inkleuren, met juiste dikte pendikte
(hoog, zoals huis, boom, pergola etc. is
dikkere lijn, laag bij de grond met dunnere
lijndikte) en beplantingsplan + lijst maken

Tuinarchitectuur II
Jullie werk goed bekijken en analyseren
“ Schoonheidssalon”
“Daktuin”

Ook mogen jullie een zgn. „moodboard‟
maken, en afbeeldingen van toegepaste
materialen zoals
meubelen, verlichting, hout, bestratingsmat
eriaal etc.
Jullie krijgen nog 1 multi
ontwerpopdracht, de grote
(landschappelijke) tuin.

Tuinarchitectuur II
Deze huiswerkopdracht bestaat uit het
maken van een analyse en visie en
vervolgens een schetsontwerp van, naar
keuze:

Boerderij uit 1925
Nieuwbouw villa, jaren „30 stijl
Nieuwbouw villa, moderne stijl
Zie foto‟s volgende dia‟s:

Nieuwbouwvilla, jaren ‘30 stijl

Nieuwbouw villa, moderne stijl

Tuinarchitectuur II
• Dit is voorlopig even de laatste ontwerpopdracht
• Als alle huiswerk opdrachten bekeken en
besproken zijn, gaan we gezamenlijk verder met
ontwerpen & beplanten, maar neem ook je eigen
privé werkopdrachten mee ter bespreking !
• Graag hoor ik jullie wensen, open staan
verlichting, beplanting, calculeren
• Denken jullie ook aan de “Appeltern
ontwerp” wedstrijd?

Tuinarchitectuur II
Bollen en Knollen
Bolgewas: de gehele plant, van stengel tot
bloemknop en bladeren zit al in de bol. De
opbouw van de bol bestaat uit bolrokken of
bolschubben.
Groentegewassen zijn Ui en Knoflook
Bloem siergewassen zijn
Tulp, Narcis, Blauw
Druifje, Hyacint, Keizerskroon
Amaryllis,Sneeuwklokje, Lenteklokje, Lelie

Tuinarchitectuur II
Knolgewassen slaan reserve voedsel op,
maar niet in gerokte of geschubte delen. Ze
doen dat in de massieve stengel- of wortelknol.
Ook de wortelstokplanten vallen onder de
knolgewassen
Gewassen met een stengelknol zijn
knolbegonia‟s, cyclamen, gladiolen en
krokussen, Herftstijloos, Crocosmia
Gewassen met een wortelknol zijn de Dahlia,
de Aardappel, Agapanthus, Canna, Aronskelk

Tuinarchitectuur II
Wortelstok planten zijn planten met een soms
iets verhoute gezwollen en langgerekte wortels.
Voorbeeld: De Baard Iris


Tuinarchitectuur II
Vlezige wortel planten:
Ook dit zijn planten, vaak vaste planten, die
reserve voedsel opslaan in de wortels . Deze
wortels hebben plaatselijke verdikkingen.
Wetenschappers weten niet altijd zeker of deze
planten onder de Bollen & Knollen thuishoren.
Een voorbeeld is de Gember (Zingiber officinale)
en de Liriope


Tuinarchitectuur II
Er is een enorme keuze uit bollen en knollen
Hele jaar door bloeiende planten, gebruik ze !
Houdt u rekening met
• Standplaats
• Inplantdiepte
• Grondstructuur
• Verwijder uitgebloeide bloemen
• Dat voorkomt zaadvorming
• Laat blad afsterven ( desnoods speciale geul)
• Rooi bollen en knollen of plant elk jaar
nieuwe bollen & knollen, of anders gebruik
• Botanische bollen & knollen
•


Bollen inplanten met de hand


Keukenhof:
Elk jaar meer dan 7.000.000 bollen
Inplanten, waarvan 65% met de hand


Machinale bollenplanter

Tuinarchitectuur II
De grote(re) tuin:
• Minimaal 2000 m² groot
• Voorzien van grotere bomen en heesters
• Tuinstijl afhankelijk van
1. Omgeving
2. Bewoners (Eisen & Wensen)
3. Gebouw(en)
4. Financiën (misschien wel punt 1…………..)

Tuinarchitectuur II
We gaan kijken naar een 20- tal voorbeelden van
grote (sier) tuinen, in diverse tuinstijlen.
Noteer wat je van sfeer, uitstraling, beleving
vind, of wat je per tuin zelf zou willen
aanpassen of misschien wil toevoegen of
verwijderen. Soms zie je maar een deel van de
tuin.


foto 1


foto 2, gemeenschappelijke tuin

Tuinarchitectuur II
Huiswerk:
Eerst alle “oude” opdrachten
netjes uitwerken en inkleuren incl. beplantingsplan,
moodboard etc. Heb je tijd over (?) dan”
Grote tuin, keuze uit:
1. Boerderijtuin
2. Villa tuin modern
3. Villa tuin jaren 30
Per e-mail ontvang je de 3 beschrijvingen,
En via We transfer krijg je deze les 6


Tuinarchitectuur II
Welkom bij les 7
• Eerst jullie werk verder bekijken en
analyseren
“Schoonheidssalon”
“Daktuin”
“Grote (landelijke) tuin”

• Gezamenlijk de beplantingsplannen van
bovenstaande tuinontwerpen / schetsen
van elkaar bekijken en bespreken
• Bollen en Knollen
• De grotere natuurlijke tuin


Tuinarchitectuur II
Welkom bij les 8
• Eerst jullie werk verder bekijken en
analyseren
• Gezamenlijk een beplantingslijst en/of
beplantingsplan
Maken
• Stadsbomen
• Park bomen
• Trends 2014

Tuinarchitectuur II
In elke kleine stadstuin
Stadsboom: tussen de 3 en 5 meter
Blad houdend of blad verliezend
Let op :
Biotoop standplaats (zon, schaduw etc.)
Transparantie blad ( veel schaduw etc.)
Bloem en vrucht
Natuurwaarde ( Vogels, insecten etc.)


Tuinarchitectuur II
In elke grote tuin
Park- of Laanboom: tussen de 8 en 40 meter
Blad houdend of blad verliezend
Let op :
Ruimte & Zichtlijnen, lijnvoering bij meerdere
exemplaren
Biotoop standplaats (zon, schaduw etc.)
Transparantie blad ( veel schaduw etc.)
Bloem en vrucht
Natuurwaarde ( Vogels, insecten etc.)

Tuinarchitectuur II Trends 2014
De 3 STN-VHG tuinstijlen voor 2014 zijn:

1. Golden Age Garden
2. Twisted Garden
3. Biotope Garden
Bruggen bouwen tussen “oud & nieuw”
Meer info: http://www.tuinzaken.nl/nieuws/1161-tuintrends-voor-2014.html

Te zien in Tuinen van Appeltern


Golden Age Garden

Style: Golden Age

•Oud in een nieuw jasje
•Inspiratie de Gouden Eeuw
• Klassiek, romantisch
• Luxe uitstraling
• Kleuren goud, koper zwart
• Planten voor vormsnoei
en Iris, Lelie en donker
bladige planten
• Klassieke elementen

We kijken nu naar de tuinstijl “Twisted Garden”
• Modern, vernieuwend en verrassend
• Strak, design, verhoogd en verdiept
• Strakke beplantingsvorm, monotoon
• Vormgeving is dominant
• Gladde moderne materialen: ijzer, hout, glas,
natuursteen, alles glad en glanzend gepolijst
• Kleur: overwegend wit met wat limoengroen en
natuurlijke bruinen en grijzen


Tuinstijl: Twisted Garden


De Biotoop Garden:
• Natuurlijke uitstraling, groene oase
• Planten staan centraal
• Natuur heeft “vrijspel”
• Toch luxe uitstraling d.m.v. kostbare
natuurlijke materialen marmer, koper
• Eetbare en diervriendelijke planten
• Veel hangplanten in mooie potten


Helaas, foto’s nog niet beschikbaar


Dank voor jullie aandacht !
•Huiswerkopdrachten:
•Ontwerpen/schetsen Stadswoningen +
beplantingsplan (totaal 4 tuintjes)
•Ontwerpen/schetsen “Groot kavel” +
beplantingsplan (totaal 3 grote tuinen)
•Nadenken over de ontwerpwedstrijd
• Perceel 10 x 10 meter
•Thema: ”Dromend van Holland”

TUINARCHITECTUUR II
Welkom bij les 9 !
Wat gaan we doen?
• Eerst al jullie werk bekijken, bespreken
en analyseren
• Ontwerp “Dromend over Holland”
• Praktijk gevalletje afvoer

Let op regenpijp afvoer buis
Was bij bouw niet aangesloten

9 november 2013

Dromend van Holland
• Omzoomd met haag Carpinus betulus
• Thema: ”Dromend van Holland”

•Denk na over items, zoals;
1. Sloot, koeien, weiland, houten bruggetje, etc.
2. Dorp, stadje, streek, provincie, etc.
3. Moestuin, kruidentuin, bollentuin, etc.
4. Kazen, pannenkoeken, haring, etc.
5. Waterwerken etc.

Dromend van Holland
• Omzoomd met haag Carpinus betulus
• Thema: ”Dromend van Holland”
Denk na over items, zoals;
1. Sloot, koeien, weiland, houten bruggetje, etc.
2. Dorp, stadje, streek, provincie, etc.
3. Moestuin, kruidentuin, bollentuin, etc.
4. Kazen, pannenkoeken, haring, etc.
5. Waterwerken
6. Folklore

Dromend van Holland
Sloot, koeien, weiland, houten bruggetje, etc.


Dromend van Holland
Dorp, stadje, streek, provincie, etc.


Dromend van Holland
Moestuin, kruidentuin, bollentuin, etc.


Dromend van Holland
Kazen, pannenkoeken, haring, etc.


Dromend van Holland
Waterwerken, Visserij, etc..


Dromend van Holland
Folklore, etc..


•Ontwerpen/schetsen “Groot kavel” +
beplantingsplan (totaal 3 grote tuinen)
• Verder gaan met ontwerpwedstrijd

TUINARCHITECTUUR II
Welkom bij les 10 !
Wat gaan we doen?
en analyseren
• Kijken naar “Dromend over Holland”
• Utrecht: “Tulp”& “Van Gogh”
• Calculeren: Waarom en Hoe ?
• Aanbesteden: Waarom en Hoe?

TUINARCHITECTUUR II
Maar eerst nog:
• EHCB examens 1 - 7 februari gaat zeer
waarschijnlijk niet door
• Wel zekerheid over 2 – 7 juni 2014

• Onderwerpen voor les 11 & 12


TUINARCHITECTUUR II
Calculeren:
Wat is dat ?
Waarom doe je dat ?
Hoe doe je dat?


TUINARCHITECTUUR II
Calculeren:
Wat is dat ?
Het inzichtelijk maken van de TOTALE
kosten m.b.t. het aanleggen van de tuin
incl. arbeidskosten, materiaal kosten en
B.T.W.
document op papier of digitaal.

TUINARCHITECTUUR II
Calculeren:
Waarom doe je dat ?
Meestal om de opdrachtgever inzage te
geven in de totale kosten, bij budget
overschrijding makkelijk en flexibel te
kunnen aanpassen én om de hovenier(s)
te kunnen controleren op de offerte(s).

TUINARCHITECTUUR II
Calculeren:
Hoe doe je dat?
Er zijn zeer dure PC pakketten voor, maar
ook goedkope EXCEL
http://www.infogroen.nl
http://www.groenvision.com


TUINARCHITECTUUR II
Calculeren:
We kunnen gebruik maken van
Tijdsnormen en coderingen.
1,0

Voorbereidende werkzaamheden

2,0

Grondwerk

3,0

Grondbewerking

4,0

Afscheidingen

5,0

Verhardingen

6,0

Gazon en grasveld

7,0

Beplanting

8,0

Diversen


TUINARCHITECTUUR II
Calculeren:
We kijken even naar EXCEL voorbeeld van
mevrouw Linda de Jong te Driebergen


TUINARCHITECTUUR II
Aanbesteden:
Wat is dat ?
Waarom doe je dat ?
Hoe doe je dat?


TUINARCHITECTUUR II
Aanbesteden:
Wat is dat ?
Het in opdracht van de klant aan
verschillende (2 of 3) hoveniers vragen
om een werk omschrijvende offerte,
dusdanig dat de hovenier niet veel
“creatieve” speelruimte heeft en een
goede vergelijking dus mogelijk is.

TUINARCHITECTUUR II
Aanbesteden:
Waarom doe je dat ?
Om voor de klant de beste kwaliteit
versus prijs te verkrijgen én toezicht te
kunnen houden bij de realisatie van de
tuin (kwaliteitsbewaking)

TUINARCHITECTUUR II
Aanbesteden:

Hoe doe je dat?
Door de aanbestedingsbrief ( het bestek)
zo zuiver en helder mogelijk te
beschrijven.


TUINARCHITECTUUR II
Aanbesteden:
We kijken even naar een voorbeeld
Van aanbestedingsbrief dubbele
achtertuin te Odijk.


•Ontwerpen/schetsen “Groot kavel” + beplantingsplan
(totaal 3 grote tuinen)

• “Stap in het Schilderij” & “De Tulp”

TUINARCHITECTUUR II
Welkom bij les 11 !
Wat gaan we doen?
en analyseren
• download en CD-RomDemo Vector Works
• Verlichting in de tuin
• Kijken naar “Dromend over Holland”
“Van Gogh’s Stap in het schilderij”
Optimalisatie beplantingsplan, thema naar
keuze (Van Gogh, Tulp, etc.)

TUINARCHITECTUUR II
• Per mail download Demo Vector Works
U kunt de software hier downloaden:
Vectorworks 2014 - voor Windows
Vectorworks 2014 - voor Mac
• Alternatieven ITG software
www.itgsoftware.nl
• Helixcad visual: www.infogroen.com

TUINARCHITECTUUR II
Verlichting in de tuin
•
•
•
•

Waarom ?
Welke spanning?
Hoe aan te leggen ?
Welke leveranciers ?

• 10 foto’s, graag uw mening én onderbouwing
• Opdracht Tuinverlichting

TUINARCHITECTUUR II
• Waarom ?
• Functionele tuinverlichting (veiligheid)
• Accent tuinverlichting ( aandacht geven)
• Sfeer tuinverlichting (ambiance )


TUINARCHITECTUUR II
• Welke spanning?
• 220 Volt / xx Watt
• Voordeel: nooit een tekort aan licht
• Ook andere apparatuur aankoppelbaar, denk
aan koelkast, elektrische maaimachine
, Heather etc.
• Nadeel: installatie duurder: vakman !! En
kabel is een stuk duurder
installatiekabel YMvK-mb 4 aderig

TUINARCHITECTUUR II
• Welke spanning?
•
•
•
•

In-Lite 12 Volt systeem
Voordeel: gemakkelijke aanleg
En bij kabel doorspitten geen 220V schok
Nadeel: beperkt vermogen ivm afstand en
wattage


TUINARCHITECTUUR II
• Hoe aan te leggen ?
• Altijd met een verlichtingsplan !!
• Hierop staan: kabels, stopcontacten,
verlichting armaturen, type lampen en alle
aansluitingen !
• Kabels altijd min. 60 cm diep

Tuin verlichtingsplan, schematisch !

TUINARCHITECTUUR II
• Welke leveranciers ?
•
•
•
•
•

Franssen Buitenverlichting
In-Lite
Dexter outdoor lighting
Output Professional lighting
SLV Lagotronics


TUINARCHITECTUUR II
• 8 foto’s, graag uw mening én onderbouwing


• De “hardheid van verlichting” komt door de
keuze van armatuur en type lamp
• Gloeilampen geven “warm” licht
• Halogeenlampen wat “koeler blauw” licht
• LED lampen kunnen tegenwoordig met diverse
“kleurtemperaturen” aangeschaft worden en
zijn veel zuiniger in gebruik. Koop bekende
fabricaten, veel rommel op de markt !

Dromend van Holland
“Ik kan niet het feit veranderen dat mijn
schilderijen niet verkopen. Maar de tijd
zal komen dat mensen zullen erkennen
dat zij meer waard zijn dan de waarde
van de verf die ik heb gebruikt in het
schilderij”
Vincent van Gogh

Van Droom naar Werkelijkheid
Bij “Dromend over Holland” doemden beelden
op van schilderijen, Hollandse luchten,
meester-schilders en primaire kleuren. Het idee
van “ stap in het schilderij” was geboren.
Ga mee met ons op reis in een impressie van de
belevingswereld van Van Gogh, uitgebeeld in 4
kleine tuintjes.

Ontwerp “Stap in het schilderij”

Ontwerp toegelicht
Beukenhaag
Impressie van
Bloesemschilderij
Impressie van
Zonnebloemschilderij

Impressie van
Papaverschilderij

Impressie van
Irisschilderij

Gritpad

Gouden houten lijst

Stap in het
schilderij

Beplantingsplan
Geel

Blauw

Rood

Bomen & Heesters

Doronicum
plantagineum

Iris Siberica groep

Anemone coronaria
‘Hollandia’

Pachysandra
‘Green carpet’

Erythronium

Anemone blanda
blue shades

Anemone Coronaria
“Surprise’

Malus ‘Prof
Sprenger’

Euporbia Redwing

Lupine hartwegii

Cactus Dahlia Red Pygmy

Calamagrotis ‘Çarl
Foster’

Tulipa montecarlo

Salvia ‘uliginosa’

Geum coccineum ‘Borisii’

Tulipa moonshine

Delphinium’
elatum’mengsel

Geum rivale ‘Leonard’

Allium molly

Aconitum napellus

Geum ‘Mrs. Bradshaw’

Iris curlew

Campanula
percicifolia

Lobelia speciosa

Gazania dorothy

Aster nova belgii

Papaver O. ‘Rembrandt’

Primula florindae

Hydrangea bonnet

Papaver O. ‘Sturmfackel’

Helenium automnale

Myosotis sylvestris

Papaver Rhoeas’

Solidago Golden
Mosa

Tulipa blue amaibele Rosa ‘Dame de Coeur’
Rosa ‘Duftwolke’

Blijft het bij dromen?
“Hoopvol uitzien naar betere tijden, moet
niet alleen louter een gevoel zijn, maar het
moet een gevoel zijn, dat zich omzet in
een dadelijk doen.”
Vincent van Gogh

Een productie van:
John, Els, Jet, Marlene, Dicky, Marieke en Celia

Ondersteund door:
Jan Kees van Elsacker
Mogelijke sponsors:
Buiter Beton, BPC en Planta

•Ontwerpen/schetsen “Groot kavel” + beplantingsplan
(totaal 3 grote tuinen)

• Volgende week laatste les, wat
willen jullie nog bespreken/doen ??

Cursus jk utrecht en amsterdam les t.e.m. les 11 2013

Recommended

Recommended

More Related Content

Similar to Cursus jk utrecht en amsterdam les t.e.m. les 11 2013

Similar to Cursus jk utrecht en amsterdam les t.e.m. les 11 2013 (20)

Cursus jk utrecht en amsterdam les t.e.m. les 11 2013