1. 1
‫فصل‬5
‫زبان‬‫شناسی‬‫شناخت‬‫ی‬
٢‫ٟٔذ‬ ‫دوتش‬‫پٛسٔحٕذ‬ٛ‫فض‬٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٜ‫پظٚٞـىذ‬ ٣ّٕ‫ف‬ ‫ٞ٥أت‬1
‫مقذمه‬
‫صث‬ ٗ٥‫ث‬ ‫استجبط‬ٟٓٔ ‫ٔجبحث‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ ‫ؿٙبخت‬ ٚ ٖ‫ب‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬ٚ‫د٤ٍش‬ٝ‫ؿبخ‬٢‫ٞب‬٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬‫دس‬ ٢‫ٔتقذد‬ ‫ػؤاالت‬ .‫اػت‬ٝٙ٥ٔ‫ص‬
‫ؿٙبخت‬ ٚ ٖ‫صثب‬ ٗ٥‫ث‬ ‫استجبط‬‫ٔغشح‬‫ا‬‫ػت‬ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ .ٗ٤‫ا‬٢‫ثشا‬ ‫آ٤ب‬ ٝ‫و‬٢‫٤بدٌ٥ش‬٣‫ؿٙبخت‬ ‫سؿذ‬ ‫اص‬ ٣‫خبك‬ ‫ػغح‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫صثب‬‫آ٤ب‬ ‫اػت؟‬ ‫٘٥بص‬
ٜ‫حٛص‬ ‫د٤ٍش‬ ‫ثب‬ ٖ‫صثب‬‫ٞب‬‫٤ب‬ ‫داسد‬ ‫استجبط‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫اص‬ ٣ٙٞ‫ر‬ ٢‫لٛا‬ ‫د٤ٍش‬ ‫اص‬ ُ‫ٔؼتم‬‫اػت‬ ٣‫ٔٙغم‬ َ‫اػتذال‬ ٚ ‫ٞٛؽ‬ ّٕٝ‫خ‬ٖ‫صثب‬ ‫آ٤ب‬ ‫؟‬
‫ٌزاسد‬ ٣ٔ ‫تأث٥ش‬ ‫ؿٙبخت‬ ٢ٚ‫س‬‫؟‬‫آ٤ب‬ٖ‫صثب‬ُ٥ٟ‫تؼ‬ ‫ٔٛخت‬2
‫٤ب‬‫ٕٔب٘قت‬3
‫اص‬‫وبس‬٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫وشدٞب‬،‫ٔب٘ٙذ‬،ٝ‫تٛخ‬ٚ ٝ‫حبفؾ‬ ،٢‫٤بدٌ٥ش‬
‫ؿٛد‬ ٣ٔ َ‫اػتذال‬‫؟‬،‫(د٤ه‬4102).
ٜ‫داد‬ ٖ‫٘ـب‬ ‫ٔتقذد‬ ٢‫پظٚٞـٟب‬‫ا٘ذ‬٣ٔ ٖ‫صثب‬ ٝ‫و‬‫ؿٙبخت‬ ٢ٚ‫س‬ ‫تٛا٘ذ‬٣‫ادساو‬ ٢‫فقبِ٥تٟب‬ ٚ ٝ‫حبفؾ‬ ،.‫ثٍزاسد‬ ‫تأث٥ش‬،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬
ٝ‫ٌشچ‬ْ‫٘ب‬ ٢ٚ‫س‬ ٝ‫و‬ ٣‫ٔغبِقبت‬‫ٌشفت‬ ْ‫ا٘دب‬ ٝ‫حبفؾ‬ ٚ ‫سٍٟ٘ب‬ ٢‫ٌزاس‬ٝ٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ ‫اػت‬ٞ‫د‬ٙٝ‫و‬ ‫ذ‬‫ص٤ؼت‬ ُٔ‫فٛا‬٣‫ؿٙبخت‬ٟٓٔ‫سا‬ ‫٘مؾ‬ ٗ٤‫تش‬
‫داس‬ ‫سٍٟ٘ب‬ ‫ع٥ف‬ ٓ٥‫تمؼ‬ ‫دس‬‫أب‬ ،‫٘ذ‬١‫حبفؾ‬ ٢ٚ‫س‬ ‫٘٥ض‬ ٖ‫صثب‬ٍ٘‫س‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔشثٛط‬‫تأث٥ش‬ ‫ٟب‬٣ٔ‫ٌزاسد‬،٣ِ‫(ٞبس‬4102).٣‫ٚ٤ٍٛتؼى‬(0744)
٣ٔ ٣‫ح٥بت‬ ‫فىش‬ ‫سؿذ‬ ٢‫ثشا‬ ‫سا‬ ٖ‫صثب‬ٚ‫ا‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬ .‫دا٘ذ‬،ٖٚ‫دس‬٣ٔ ‫وٕه‬ ٖ‫وٛدوب‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫صثب‬ ٢‫ػبص‬‫افىبس‬ ‫تب‬ ‫وٙذ‬‫خٛد‬‫سا‬‫خٟت‬‫ٕٙذ‬ٙ‫و‬.‫ٙذ‬
ٛ‫ٕٞچ‬ ٖ‫صثب‬ ‫اص‬ ٖ‫وٛدوب‬ٖ‫سفتبس‬ ٓ٥‫تٙؾ‬ ٣‫حت‬ ٚ ‫خذ٤ذ‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫ػبخت‬ ٢‫ثشا‬ ٢‫اثضاس‬‫خٛد‬٣ٔ ٜ‫اػتفبد‬‫ٔقٙب‬ ‫ٔٙؾش‬ ‫اص‬ .‫وٙٙذ‬٣‫ؿٙبػ‬
٢‫٤بدٌ٥ش‬ ‫٘٥ض‬ ٣٘‫ٚاطٌب‬ٜ‫ٚاط‬٣٤‫ٞب‬ٖٛ‫چ‬«ٖ‫فىشوشد‬»،«ٗ‫دا٘ؼت‬»ٚ«‫افتمبد‬ٗ‫داؿت‬»‫سؿذ‬ ‫دس‬ ٣ٕٟٔ ‫ثؼ٥بس‬ ‫٘مؾ‬ٚ‫ٌؼتشؽ‬ ٚ ٟٓ‫ف‬
،‫ٌٙتٙش‬ ٚ ٣‫(وش٤ؼت‬ ‫داسد‬ ‫ثبٚسٞب‬4104.)
ٝ‫و‬ ٣‫ٔغبِقبت‬‫دس‬21‫دسثبس‬ ‫اخ٥ش‬ َ‫ػب‬٠ٝ‫ٌشفت‬ ‫كٛست‬ ٖ‫صثب‬ ٢‫٤بدٌ٥ش‬ ٚ ‫سؿذ‬ ‫فشا٤ٙذ‬‫اػت‬٣ٔ ٖ‫٘ـب‬‫دٞٙذ‬ٖ‫صثب‬ ‫پشداصؽ‬ ٝ‫و‬
‫وبس‬‫اػت‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫وشد‬‫دسن‬ ٚٝ‫ث‬ ٖ‫وٛدوب‬ ٣٘‫صثب‬ ‫ؽشف٥ت‬‫دسن‬٣ٔ ‫وٕه‬ ٖ‫وٛدوب‬ ٢‫٤بدٌ٥ش‬ ٚ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫فشا٤ٙذٞب‬‫وٙذ‬،‫(د٤ه‬
4102).٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ ‫پظٚٞـٟب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫٘تب٤ح‬‫دٞذ‬‫تأث٥ش‬ ‫ؿٙبخت‬ ‫فشا٤ٙذ‬ ٢ٚ‫س‬ ٣٘‫صثب‬ ‫فّٕىشد‬‫د‬‫اس‬‫د‬.،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ٖ‫ٕٞىبسا‬ ٚ ٕٗ‫ٞبف‬
(0764‫اص‬ )ٝ٘‫دٚصثب‬٣ٙ٥‫چ‬ ٢‫ٞب‬-‫اثتذا‬ ‫خٛاػتٙذ‬ ٣‫اٍّ٘٥ؼ‬٣ٙ‫ٔت‬‫سا‬‫اص‬ ٣ٞٚ‫ٌش‬ ٠‫دسثبس‬ٙ٘‫ثخٛا‬ ‫افشاد‬٠‫دسثبس‬ ‫ػپغ‬ ٚ ‫ذ‬‫آٟ٘ب‬‫تٛض٥ح‬.‫دٞٙذ‬
‫٘تب٤ح‬‫آٟ٘ب‬ ‫تحم٥ك‬ٖ‫٘ـب‬ٝ‫و‬ ‫داد‬‫تٛك٥ف‬ ٠ٛ‫٘ح‬‫پ٥ؾ‬ ‫ثب‬ ‫آصٔٛد٘٥ٟب‬٢‫اٍِٛٞب‬4
٘‫آ‬ ٣‫ؿخل٥ت‬ٝ٘‫دٚصثب‬ .‫داسد‬ ‫تغبثك‬ ‫ٟب‬ٖ‫صثب‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬
٣ٔ ‫فىش‬ ٣ٙ٥‫چ‬،‫وشد٘ذ‬‫پ٥ؾ‬ ‫اص‬ ‫افشاد‬ ‫تٛك٥ف‬ ٢‫ثشا‬ٍِ‫ا‬ٚ ٣ٙ٥‫چ‬ ٢‫ٛٞب‬ٝ٘‫دٚصثب‬٣ٔ ‫فىش‬ ٣‫اٍّ٘٥ؼ‬ ٖ‫صثب‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٞب‬،‫وشد٘ذ‬‫پ٥ؾ‬ ‫اص‬-
ٍِٛ‫ا‬٣‫اٍّ٘٥ؼ‬ ٢‫ٞب‬‫وش‬ ٜ‫اػتفبد‬ِٖ‫صثب‬ ،‫دسٚالـ‬ .‫د٘ذ‬ٜ‫اػتفبد‬ ‫ٔٛسد‬‫پ٥ؾ‬ ‫وبسثشد‬ ‫ثش‬‫اػتٙجبع‬ ،‫اٍِٛٞب‬ٚ ‫ٟب‬‫ثش‬ ‫٘٥ض‬ٍِٛ‫ا‬ ٢‫٤بدآٚس‬٢‫ٞب‬
،٣‫ؿخل٥ت‬‫تأث٥ش‬‫د‬‫اسد‬.
٣‫ثٛسٚد٤تؼى‬ ‫ثبٚس‬ ٝ‫ث‬(4100)،ٝ‫آ٘چ‬«‫تفىش‬»٣ٔ‫خ‬ٛ٘‫ا‬،ٓ٥ٜ‫پ٥چ٥ذ‬ ١‫ٔدٕٛف‬‫اص‬ ٢‫ا‬٤‫٤بدٌ٥ش‬ٗ٥‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٣‫تقبٔالت‬ ٚ ‫ٟب‬
٥٤‫ثبصٕ٘ب‬ٞ‫فشا٤ٙذ‬ ٚ ‫ٟب‬٣ٔ ‫كٛست‬ ٣٘‫غ٥شصثب‬ ٚ ٣٘‫صثب‬ ٢‫ب‬‫ٌ٥ش‬‫د‬.‫٤ٛدٚٚ٤چ‬ ٚ ‫ِٛس٤ب‬ ٗ٥ٙ‫ٕٞچ‬(0750)‫داد‬ ٖ‫٘ـب‬ٜ‫ا‬‫سؿذ‬ ٗ٥‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫٘ذ‬
1
‫تٛػظ‬ ُ‫فل‬ ٗ٤‫ا‬ ٢‫ٚ٤شاػتبس‬٢‫آلب‬ ‫خٙبة‬.‫اػت‬ ٝ‫ٌشفت‬ ْ‫ا٘دب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٜ‫پظٚٞـىذ‬ ٚ ٣‫تٛا٘جخـ‬ ٚ ٣‫ثٟض٤ؼت‬ ّْٛ‫ف‬ ٜ‫دا٘ـٍب‬ ‫اػتبد‬ ‫پٛس‬ ٣ّ٥٘ ‫سضب‬ ‫دوتش‬‫اص‬
.ْ‫ػپبػٍضاس‬ ‫ثؼ٥بس‬ ٖ‫ا٤ـب‬ ٜ‫ػبص٘ذ‬ ‫٘ؾشات‬٢‫آلب‬ ‫خٙبة‬‫دوتش‬‫سا‬ ‫تـىش‬ َ‫وٕب‬ ٖ‫ا٤ـب‬ ٢‫ٕٞىبس‬ ‫اص‬ .‫ٕ٘ٛد٘ذ‬ ٝ‫اسائ‬ ٢‫ا‬ ٜ‫اسص٘ذ‬ ‫اكالحبت‬ ٚ ‫پ٥ـٟٙبدات‬ ٢‫خشاص‬ َ‫وٕب‬
.ْ‫داس‬
2
facilitation
3
inhibition
4
stereotype
‫پ‬ٛ‫س‬ٔ‫ح‬ٕ‫ذ‬.ْ.(۱۳۹۵).‫ص‬‫ث‬‫ب‬ٖ‫ؿ‬ٙ‫ب‬‫ػ‬٣‫ؿ‬ٙ‫ب‬‫خ‬‫ت‬٣.‫د‬‫س‬‫ن‬.‫خ‬‫ش‬‫ا‬‫ص‬٢(ٚ٤‫ش‬‫ا‬٤‫ـ‬ٍ‫ش‬).‫ف‬ّْٛٚ‫ف‬ٙ‫ب‬ٚ‫س‬٤ٟ‫ب‬٢‫ؿ‬ٙ‫ب‬‫خ‬‫ت‬٣ٚ‫و‬‫ب‬‫س‬‫ث‬‫ش‬‫د‬ٞ‫ب‬٢‫آ‬ٖ.‫ك‬‫ق‬.۱۹۳-۲۳۸

2. 2
٥٤‫تٛا٘ب‬٤‫د‬ ٚ ٣٘‫صثب‬ ٢‫ٟب‬ٝ‫ساثغ‬ ٣ٙٞ‫ر‬ ٢‫فشا٤ٙذٞب‬ ‫ٍش‬٢‫ا‬ٓ٥‫ٔؼتم‬‫ٚخٛد‬ٗ٤‫ا‬ ‫٘تب٤ح‬ .‫داسد‬ٝ‫و‬ ‫وشد‬ ‫ٔـخق‬ ‫پظٚٞؾ‬٣ٔ ٣٘‫صثب‬ ‫سؿذ‬‫تٛا٘ذ‬
‫فمت‬ ٖ‫خجشا‬ ‫دس‬ ٢‫تبحذ‬٣٘‫صثب‬ ‫سؿذ‬ ‫اص‬ ‫پغ‬ ،‫دسٚالـ‬ .‫وٙذ‬ ‫وٕه‬ ٖ‫وٛدوب‬ ٣ٙٞ‫ر‬ ٢‫ٔب٘ذٌ٥ٟب‬،‫فقبِ٥ت‬٢‫ٞب‬ٖ‫وٛدوب‬ ‫اص‬ ٝ‫دػت‬ ٗ٤‫ا‬
ٜ‫ػٙد٥ذ‬ ،‫ٞذفٕٙذتش‬‫ػب‬ ٚ ‫تش‬ٝ‫٤بفت‬ ٖ‫صٔب‬‫تش‬٣ٔ.‫ؿٛد‬
‫ؿٛا‬٠‫دٞٙذ‬ ٖ‫٘ـب‬ ٝ‫و‬ ‫دػت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اص‬ ٢‫ٞذ‬ٍٙ‫ت‬ ‫استجبط‬٘‫فشاٚا‬ ‫اػت‬ ‫ؿٙبخت‬ ٚ ٖ‫صثب‬ ٗ٥‫ث‬ ًٙ‫بت‬.‫ٙذ‬٣ٔ ‫آٟ٘ب‬ ١ّٕ‫خ‬ ‫اص‬‫تأث٥ش‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫تٛا‬
‫تـخ٥ق‬ ‫ثش‬ ٖ‫صثب‬ٚ ‫افذاد‬‫وش‬ ٜ‫اؿبس‬ ‫سٍٟ٘ب‬‫د‬.‫(٘ه‬ٖٛ‫ٌّ٥ؼ‬،0740،،‫ٞب٤ذس‬0754ٟٓٔ .)‫تش‬‫ثش‬ ٖ‫صثب‬ ‫تأث٥ش‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔشثٛط‬ ‫ؿٛاٞذ‬ ٗ٤
‫وبس‬٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫وشدٞب‬‫ٔش‬‫ثب‬ ‫تجظ‬‫افذاد‬٣‫تحم٥مبت‬ ‫اص‬٣ٔ ‫دػت‬ ٝ‫ث‬‫آ٤ذ‬٠‫دسثبس‬ ٝ‫و‬‫پ٥شاٞب‬ ٖ‫ٌٛ٤ـٛسا‬1
ٝ‫ٌشفت‬ ‫كٛست‬ ٖٚ‫آٔبص‬ ‫دس‬‫اػت‬.
ٖ‫ٌٛ٤ـٛسا‬‫پ٥شاٞب‬ٖ‫صثب٘ـب‬ ‫دس‬٢‫ثشا‬ ٣‫دل٥م‬ ٣ٔ‫اػب‬‫پظٚٞـ‬ .‫٘ذاس٘ذ‬ ‫افذاد‬٣٤‫ٟب‬‫ٔبدٚسا‬ ٚ ‫اٚست‬ ٝ‫و‬(4100ٖٚ‫ٌٛسد‬ ٚ )(4112)ْ‫ا٘دب‬
‫داد‬ ٖ‫٘ـب‬ ‫داد٘ذ‬‫اػت‬ ٜ‫پ٥شا‬ ٝ‫و‬‫فقبِ٥ت‬ ْ‫ا٘دب‬ ‫دس‬ ‫ٞب‬٣٤‫ٟب‬‫اص‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬‫ثضس‬ ‫افذاد‬‫ٌتش‬ٜ‫اػتفبد‬ ٝ‫ػ‬ ‫اص‬٣ٔ‫ؿٛد‬‫داس٘ذ‬ ٢‫ص٤بد‬ ‫ٔـىالت‬.
ٗ٤‫ا‬ ‫٘تب٤ح‬‫پظٚٞـ‬‫ٟب‬٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ٗ٤‫ا‬ ٢‫ثشا‬ ‫دٞذ‬ٝ‫و‬‫افذاد‬ ‫اص‬ ‫٤ه‬ ‫ٞش‬ ٝ‫و‬ ٣‫ٔٙبػج‬ ٣٘‫صثب‬ ‫اكغالحبت‬ ٝ‫ث‬ ،ٓ٤‫ثـٕبس‬ ‫سا‬ ‫افذاد‬ ‫دل٥ك‬ ‫عٛس‬ ٝ‫ث‬
‫ثبص‬ ٓٞ ‫اص‬ ‫سا‬٣ٔ،٣ِ‫(ٞبس‬ ٓ٤‫٘٥بصٔٙذ‬ ‫ٕ٘ب٤ب٘ذ‬4102.)
‫زبان‬‫زبان‬ ‫و‬ ‫نظری‬ ‫شناسی‬‫شناختی‬ ‫شناسی‬
ٖ‫صثب‬ ‫ٔغبِقبت‬٢‫٘ؾش‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫أشٚص‬‫ثش‬١٤‫پب‬ٖ‫صثب‬ ٜ‫فٕذ‬ ‫ٍ٘شؽ‬ ٝ‫ػ‬‫كٛست‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫ٌشا‬2
ٖ‫صثب‬ ،‫٘مؾ‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫ٌشا‬3
ٖ‫صثب‬ ٚ٣‫ؿٙبػ‬
٣‫ؿٙبخت‬4
‫اػت‬ ‫اػتٛاس‬،ْ‫(دث٥شٔمذ‬0161‫دس‬ .)‫ٔغبِقبت‬ٖ‫صثب‬ٝ‫ث‬ ٜ‫فٕذ‬ ٝ‫تٛخ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬٢‫ػبصٚوبسٞب‬ُ‫ؿى‬٥ٌٚ ‫ؿٙبخت‬ ٢‫ش‬
‫ٔقغٛف‬ ٖ‫صثب‬ ‫ثب‬ ٖ‫آ‬ ١‫ساثغ‬ٓ٥‫تمؼ‬ ٗ٥ٙ‫چ‬ ‫أب‬ .‫اػت‬٤‫ثٙذ‬٣٤‫ٟب‬‫سٞ٥بفت‬ ‫د٤ٍش‬ ٝ‫و‬ ‫٘٥ؼت‬ ‫ٔقٙب‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬ٖ‫صثب‬ ٢‫ٟب‬٣‫ؿٙبػ‬،ٖ‫صثب‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬-
‫كٛست‬ ٣‫ؿٙبػ‬٣‫چبٔؼى‬ ْ‫٘ٛا‬ ٝ‫و‬ ‫ٌشا‬5
‫اػت‬ ٜ‫ٟ٘بد‬ ٖ‫ثٙ٥ب‬ ‫سا‬ ٖ‫آ‬،ٞ ٝ‫خٙج‬ ٝ‫ث‬‫اػت‬ ٝ‫٘ذاؿت‬ ٣ٟ‫تٛخ‬ ٖ‫صثب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫ب‬.
ٝ‫ث‬ ‫٘٥ض‬ ٣‫صا٤ـ‬ ‫دػتٛس‬١‫ساثغ‬‫د‬ ٝ‫تٛخ‬ ‫ؿٙبخت‬ ٚ ٖ‫صثب‬‫ا‬‫سد‬‫٤ه‬ ‫اص‬ ٣ِٚ ،٢‫فغش‬ ‫سا‬ ٖ‫صثب‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ٛ‫ػ‬‫د٤ٍش‬ ٢ٛ‫ػ‬ ‫اص‬ ٚ،‫خٛٞش‬
ٛ‫٘ح‬ ‫سا‬ ٖ‫صثب‬ ٣ّ‫اك‬٣ٔ‫دا‬‫٘ذ‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫٘٥ض‬ ٣‫صا٤ـ‬ ‫دػتٛس‬ ،‫دسٚالـ‬ .٣‫ؿٙبخت‬‫اص‬ٖ‫صثب‬ٝ‫اسائ‬٣ٔ‫وٙذ‬ٚٝ‫ث‬ٖ‫صثب‬٣‫ٔبٞ٥ت‬٣ٙٞ‫ر‬‫٘ؼجت‬٣ٔ-
‫دٞذ‬(‫ٌش٤شااست‬‫ض‬،4114‫وتبة‬ ‫ثب‬ ٣‫چبٔؼى‬ .)‫ػبخت‬٢ٛ‫٘ح‬ ٢‫ٟب‬6
(0735)ٖ‫صثب‬ ‫دس‬ ‫سا‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫ا٘مالة‬.‫ٟ٘بد‬ ٖ‫ثٙ٥ب‬ ٢‫٘ؾش‬ ٣‫ؿٙبػ‬
‫ٔقبكش‬ ٖ‫دٚسا‬ ‫دس‬١‫ساثغ‬ ٠‫حٛص‬ ‫دس‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫ا٘مالة‬ ٚ‫د‬ٖ‫صثب‬‫ثب‬ٗٞ‫ر‬‫ؿٙبخت‬ ٚ،َٚ‫ا‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫ا٘مالة‬ ‫دس‬ .‫اػت‬ ٝ‫ٌشفت‬ ‫كٛست‬
٣‫چبٔؼى‬٥ّ‫تح‬ ‫ثش‬ ٝ٥‫تى‬ ‫ثب‬ّ‫ػبخت‬ ‫اص‬ ٢‫كٛس‬ ٢‫ٟب‬٢ٛ‫٘ح‬ ٢‫ٟب‬،ٖ‫صثب‬ ‫ٔغبِقبت‬ ‫دس‬ َٛ‫تح‬ ‫پ٥ـتبص‬‫ثٛد‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٚ ٣‫ؿٙبػ‬ٝ‫ث‬ ٣ِٚ ،
ُ‫ؿى‬ ٣ٍٍ٘ٛ‫چ‬‫أب‬ .‫٘ذاؿت‬ ٢‫ص٤بد‬ ٝ‫تٛخ‬ ‫ٔقٙب‬ ٢‫ٌ٥ش‬‫ِ٥ىبف‬ ‫خٛسج‬7
‫اص‬ ٣‫٤ى‬ ٝ‫و‬ٖ‫ؿبٌشدا‬‫ٔقٙبداس‬ ٠ٛ٥‫ؿ‬ ‫ثش‬ ٝ٥‫تى‬ ‫ثب‬ ،‫ثٛد‬ ٣‫چبٔؼى‬
‫صث‬ ٖ‫ؿذ‬‫ؿٙبخت‬ ‫دس‬ ٖ‫آ‬ ‫٘مؾ‬ ٚ ٖ‫ب‬،‫پ٥ؾ‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬ٖ‫تبصا‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬٣‫ؿٙبخت‬ ْٚ‫د‬ ‫ا٘مالة‬ ٚ ٣‫ؿٙبخت‬،‫پٛس‬ ٣ّ٥٘( ‫ؿذ‬0172.)
ٖ‫صثب‬ ‫چبسچٛة‬ ‫دس‬ ‫اثتذا‬ ‫دس‬ ٣‫چبٔؼى‬‫كٛست‬ ٣‫ؿٙبػ‬٢‫٘مذٞب‬ ‫ٌشا‬ٖ‫سٚا‬ ‫ثش‬ ٢‫خذ‬٣٤‫سفتبسٌشا‬ ٣‫ؿٙبػ‬8
‫و‬ ‫ٚاسد‬،‫شد‬ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬
‫٘ؾش‬ ‫ثشخالف‬ ٖ‫صثب‬ ٢‫٤بدٌ٥ش‬ ‫فشا٤ٙذ‬ ٝ‫ا٤ٙى‬ٖ‫سفتبسٌشا٤ب‬ٝ‫ث‬ٖ‫تىشاسوشد‬ٝ‫ٚاثؼت‬ ٜ‫ؿذ‬ ٝ‫٤بدٌشفت‬ ‫پ٥ؾ‬ ‫اص‬ ٣٘‫صثب‬ ٢‫ٞب‬ ٍِٛ‫ا‬9
،٢ٚ‫(وب‬ ‫٘٥ؼت‬
،٢ٚ‫(وب‬4116٣ٕ٘ ‫سا‬ ٣٤‫چ٥ضٞب‬ ‫تٟٙب‬ ‫وٛدن‬ ٣ٙ‫٤ق‬ .)‫تٟٙب‬ ٗ٤‫ٚاِذ‬ ،‫وٛدن‬ ٢‫٤بدٌ٥ش‬ ‫فشا٤ٙذ‬ ‫دس‬ .‫ثبؿذ‬ ٝ‫فشاٌشفت‬ ‫سا‬ ‫آٟ٘ب‬ ً‫ال‬‫لج‬ ٝ‫و‬ ‫ٌٛ٤ذ‬
٣ٔ‫تٛا٘ٙذ‬.‫وٙٙذ‬ ٝ‫فشض‬ ٚ‫ا‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ٣٘‫صثب‬ ‫اعالفبت‬ ‫اص‬ ٣‫وٛچى‬ ‫ثخؾ‬‫وٛدن‬ ‫أب‬٣ٔ‫تِٛ٥ذ‬ ‫سا‬ ٣‫خٕالت‬ ‫تٛا٘ذ‬ً‫ال‬‫لج‬ ‫سا‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫ٞشٌض‬ ٝ‫و‬ ‫وٙذ‬
.‫اػت‬ ٜ‫٘ـٙ٥ذ‬
٣‫چبٔؼى‬ ٢‫٘مذٞب‬ ٢‫دػتبٚسدٞب‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬١٤‫٘ؾش‬ ‫اص‬ ٖ‫ٔحممب‬ ‫اص‬ ٢‫ثؼ٥بس‬ ‫پغ‬ ٖ‫آ‬ ‫اص‬ ٝ‫و‬ ‫ثٛد‬ ٗ٤‫ا‬ ٣٤‫سفتبسٌشا‬ ‫ٍ٘شؽ‬ ٝ‫ث‬
‫ٔحشن‬-ٚ ‫وـ٥ذ٘ذ‬ ‫دػت‬ ٖ‫صثب‬ ٢‫٤بدٌ٥ش‬ ‫دس‬ ‫پبػخ‬‫ػٕت‬ ‫ٔٛخت‬ ‫أش‬ ٗ٥ٕٖٞ‫صثب‬ ‫ث٥ـتش‬ ٢‫ٌ٥ش‬ٖ‫سٚا‬ ٝ‫ث‬ ٢‫٘ؾش‬ ٣‫ؿٙبػ‬٣‫ؿٙبػ‬
ٙ‫ؿ‬‫دس‬ .‫ؿذ‬ ٣‫بخت‬ٖ‫صثب‬ ‫ٔغبِقبت‬٣ٔ ٝ‫ٌفت‬ ٣٤‫چبٔؼى٥ب‬ ‫ا٘مالة‬ ،‫تغ٥٥ش‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬ ،٣‫ؿٙبػ‬،ٕٗ٘‫(ثبس‬ ‫ؿٛد‬4104‫ۺ‬012٠‫حٛص‬ ،‫دسٚالـ‬ .)
1
Piraha
2
formal linguistics
3
functional linguistics
4
cognitive linguistics
5
Noam Chomsky
6
Syntactic Structures
7
George Lakoff
8
behaviourism
9
historically unbound

3. 3
ٖ‫سٚا‬‫خٛد‬ ‫٘مؾ‬ ،‫داؿت‬ ٖ‫خش٤ب‬ ٖ‫دٚسا‬ ٖ‫آ‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫ا٘مالة‬ ‫دس‬ ‫تٛا٘ؼت‬ ٣٘‫صٔب‬ ‫تٟٙب‬ ٓٞ ٣‫ؿٙبػ‬‫اص‬ ٝ‫و‬ ‫وٙذ‬ ‫ا٤فب‬ ٣‫خٛث‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬
،‫(ٔ٥ّش‬ ‫٤بفت‬ ٣٤‫سٞب‬ ٣٤‫سفتبسٌشا‬ ‫سٚ٤ىشد‬4111.)
ٝ‫و‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬١ٞ‫د‬ ‫دس‬0731‫ثبصتقش٤ف‬ ٝ‫ث‬ٖ‫سٚا‬ْ‫ٔشد‬ ،٣‫ؿٙبػ‬ٖ‫صثب‬ ٚ ٣‫ؿٙبػ‬‫پشداخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬،ّْٛ‫ف‬ ٣٤‫ؿىٛفب‬ ‫ٔٛخت‬
ٝ٘‫سا٤ب‬ ّْٛ‫ف‬ ٖٛ‫ٕٞچ‬ ٢‫د٤ٍش‬‫فلت‬ ٚ ٢‫ا‬٣‫ؿٙبػ‬‫ٌشد٤ذ‬،‫(ٔ٥ّش‬4111.)‫دس‬ٗ٤‫ا‬ ‫اص‬ ،٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٖٛ‫ٔت‬١ّ‫٘ح‬‫ثب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬
١ٞ‫د‬ ‫اص‬ ٝ‫و‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ‫خذ٤ذ‬ ‫سٚ٤ىشد‬ ٝ‫و‬ ٣ِ‫حب‬ ‫دس‬ .‫اػت‬ ٜ‫ؿذ‬ ‫٤بد‬ َٚ‫ا‬ ُ‫٘ؼ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٖ‫فٙٛا‬0751ٖ‫صثب‬ ١‫تٛػق‬ ‫ثب‬ ٜ‫ٕٞشا‬-
‫اػت‬ ٝ‫ٌشفت‬ ُ‫ؿى‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬،‫سٚؽ‬ ‫٘ؾش‬ ‫اص‬،ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬ ( ‫داسد‬ ‫تقّك‬ ْٚ‫د‬ ُ‫٘ؼ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ؿٙبػ‬0777،
،‫پٛس‬ ٣ّ٥٘0172.)‫ثخؾ‬ ‫دس‬‫ثقذ‬َٛ‫اك‬ٖ‫صثب‬ ‫سٚ٤ىشد‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫سا‬ٜ‫حٛص‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬ ٝ‫و‬‫اػت‬ ْٚ‫د‬ ُ‫٘ؼ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٢‫ٞب‬ٝ‫ث‬
‫اختلبس‬ٔ ٣‫ثشسػ‬٣.ٓ٥ٙ‫و‬
‫زبان‬‫شناختی‬ ‫شناسی‬
ٖ‫صثب‬ٟٓٔ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٜ‫حٛص‬ ٗ٤‫تش‬ٗٞ‫ر‬ ٚ ٖ‫صثب‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ْٚ‫د‬ ُ‫٘ؼ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٢‫ٞب‬‫ثب‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫استجبط‬ ٚ
‫تدبسة‬‫ثذٕ٘ٙذ‬1
ٖ‫ا٘ؼب‬٣ٔ.‫پشداصد‬ٝ‫ث‬ ‫ٌشا٤ؾ‬‫اص‬ ٝ‫سؿت‬ ٗ٤‫ا‬١ٞ‫د‬0751٣‫پ‬ ‫دس‬‫سٚ٤ىشد‬ ‫اص‬ ٣‫٘بسضب٤ت‬٢‫كٛس‬ ٢‫ٞب‬‫ٔقٙب‬ ٝ‫ث‬ ٣ٟ‫تٛخ‬ ٣‫ث‬ ٚ
‫ٔقٙب‬٥‫ثشسػ‬ ‫دس‬٢‫ٟب‬٣ّٕ‫ف‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬،ٖ‫صثب‬ ٖ‫ٔحممب‬ ‫اص‬ ٗ‫چٙذت‬ ‫تالؽ‬ ‫ثب‬‫الٍ٘بوش‬ ‫سٚ٘بِذ‬ ،‫ِ٥ىبف‬ ‫خٛسج‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ ٣‫ؿٙبػ‬2
‫ِئٛ٘بسد‬ ٚ
٣ِٕ‫تب‬3
ٖ‫صثب‬ .‫ٌشفت‬ ‫سٚ٘ك‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬٣‫ثشسػ‬ ٝ‫ث‬ٟ‫ٔف‬ ٢‫دػتٍبٟٞب‬،‫ؿٙبخت‬ ٣ٔٛ‫ٔقٙب‬ ‫ػبخت‬ٚ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ػبختبسٞب‬ ٗ٥٥‫تج‬ ٚ
.‫پشداصد‬ ٣ٔ ٣٘‫صثب‬ ‫دا٘ؾ‬ ‫ثب‬ ‫ٔشتجظ‬ ٣ٙٞ‫ر‬ ٢‫فشا٤ٙذٞب‬
ٖ‫صثب‬‫ثب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫ػبختبس‬ٝ‫عجم‬ ٚ ‫ثٙذ٤ٟب‬ٝٙ‫كح‬ ،ٖ‫ٔىب‬ ٚ ٖ‫صٔب‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ ،٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ثٙذ٤ٟب‬ٞٚ ‫حشوبت‬ ،‫سٚ٤ذادٞب‬ ،‫ب‬
‫داسد‬ ‫ػشٚوبس‬ ‫ٔٛلق٥تٟب‬،٣ِٕ‫(تب‬4100‫ۺ‬444‫ػبختبس‬ .)٢‫ٞب‬ٖ‫صثب‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫تدبسة‬ ‫عش٤ك‬ ‫اص‬٣‫حؼ‬-٢‫ػبختبسٞب‬ ‫لبِت‬ ‫دس‬ ٚ ٣‫حشوت‬
٣ٔ ‫پذ٤ذ‬ ٣‫فلج‬٤‫آ‬ٙ،ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫(ِ٥ىبف‬ ‫ذ‬5590777‫فلت‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٜ‫دػتٍب‬ ‫٤ه‬ ً‫ب‬‫ٟ٘ب٤ت‬ ‫٘٥ض‬ ٖ‫صثب‬ ‫دػتٛس‬ .)،ٝ٥٘ٛ‫(فٛو‬ ‫اػت‬ ٣‫ؿٙبخت‬
4111(.‫ثشاػبع‬َٛ‫اك‬ٖ‫صثب‬٣‫ٚلت‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫ٔب‬٣ٔ ٣٘‫صثب‬ ‫فقبِ٥ت‬ ‫٤ه‬ ‫دسٌ٥ش‬‫ثش‬ ‫سا‬ ‫خٛد‬ ٣٘‫صثب‬ ‫فّٕىشد‬ ٜ‫٘بخٛدآٌب‬ ،ٓ٤ٛ‫ؿ‬
١٤‫پب‬٢‫ٞب‬ ٝ‫تدشث‬٣‫حؼ‬ ٓ٥‫فؾ‬-٣‫حشوت‬٣ٔ ُ‫ؿى‬ ‫خٛد‬ ٣ٍٙٞ‫فش‬ ٚ ٣‫ؿٙبخت‬،ٝ٥٘ٛ‫(فٛو‬ ٓ٥ٞ‫د‬4111‫دس‬ .)٠‫حٛص‬ ٗ٤‫ا‬٣‫ٔغبِقبت‬ٖ‫صثب‬ ،
‫اثضاس‬ ٝ‫ٔثبث‬ ٝ‫ث‬،٣ٞ‫ػبصٔب٘ذ‬‫ٔحؼٛة‬ ‫اعالفبت‬ َ‫ا٘تمب‬ ٚ ‫پشداصؽ‬٣ٔٛ‫ؿ‬‫د‬.،ٗ٤‫ثٙبثشا‬ٖ‫صثب‬ ‫دس‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫ۺ‬
)‫اِف‬ٖ‫صثب‬ٝ‫ٔـخل‬ ‫ثشٚ٘ذاد‬( ‫اػت‬ ‫ؿٙبخت‬ ٣ّ‫و‬ ٢‫ٞب‬ٕ٥ٕ‫تق‬ ُ‫اك‬٣،‫ِ٥ىبف‬ ،0771)‫؛‬
٣٤‫ثبصٕ٘ب‬ )‫ة‬٘‫ثذ‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ‫ثشٚ٘ذاد‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫ٕٙذ‬ٖ‫ا٘ؼب‬ُٔ‫تقب‬ ٣ٍٍ٘ٛ‫چ‬ ٚ٣‫اختٕبف‬ ٖ‫خٟب‬ ‫ثب‬ ٖ‫آ‬-‫اػت‬ ٣‫ف٥ض٤ى‬١٤‫(٘ؾش‬
‫ؿٙبخت‬)‫ثذٕ٘ٙذ‬‫؛‬
)‫ج‬‫دػتٛس‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ٖ‫صثب‬،( ‫اػت‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬،‫الٍ٘بوش‬0765)
)‫د‬‫ثشا‬ ‫ٔقٙب‬َ‫فقب‬ ‫٤ٙذ‬٢‫ػبص‬‫ػبختبس‬٠‫ػ٥غش‬ ‫تحت‬ ٚ ‫اػت‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫دا٘ؾ‬‫داسد‬ ‫لشاس‬ ‫ثبفت‬(،‫ا٤ٛا٘ض‬4115.)
١٤‫٘ؾش‬ ‫ثشخالف‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬ٛ‫٘ح‬-٣٤‫چبٔؼى٥ب‬ ٖ‫ثٙ٥ب‬ٖ‫صثب‬ ‫دس‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٗ٥‫ث‬‫ٔقٙب‬٣ِٛ‫اك‬ ‫تٕب٤ض‬ ٣‫وبسثشدؿٙبػ‬ ٚ ٣‫ؿٙبػ‬
‫ا٤ٛا٘ض‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬ .‫٘ذاسد‬ ‫ٚخٛد‬(4115)ٖ‫صثب‬ ،٢‫ٔقٙب‬ ٗ٥‫ث‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٚ ٣ّ‫اك‬ٙ‫ٔق‬‫وبسثشد‬ ٢‫ب‬٣‫ؿٙبخت‬ٙ‫ٔق‬ ‫٤ب‬‫ب‬ٚ ٣‫اختٕبف‬ ٢
٣ِٛ‫اك‬ ‫تٕب٤ض‬ ٣ٍٙٞ‫فش‬٣ٕ٘ ُ‫لبئ‬ٙ‫ٔق‬ ٗ‫دا٘ؼت‬ .‫ؿٛد‬‫ب‬ٜ‫ٚاط‬ ٢ٞ‫آٟ٘ب‬ ‫وبسثشد‬ ٣ٍٍ٘ٛ‫چ‬ ٗ‫دا٘ؼت‬ ٚ ‫ب‬،‫ٔقٙب‬ ‫دا٘ؾ‬ ‫اص‬ ٣ٕٟٔ ٢‫ثخـٟب‬٣‫ؿٙبػ‬
‫ؿٕبس‬ ٝ‫ث‬٣ٔ‫آ‬‫٤ٙذ‬ٚ‫د‬ ٗ٤‫ا‬ .‫تدبسة‬ ٖ‫خش٤ب‬ ‫دس‬ ‫ٔقٙب‬ ٝ‫ٚخ‬ٛ‫ؿ‬ ٣ٔ ٝ‫آٔٛخت‬ ٢‫فشد‬٘‫ذ‬.
ٖ‫صثب‬ٖ‫صثب‬ ١٤‫٘ؾش‬ ‫ثشخالف‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫اػت‬ ‫ٔقتمذ‬ ،‫داؿت‬ ‫تٕشوض‬ ٖ‫صثب‬ ٛ‫٘ح‬ ٢ٚ‫س‬ ٝ‫و‬ ٣‫چبٔؼى‬ ٢‫ٌـتبس‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٝ‫و‬
‫ٔغب‬ُ‫ؿى‬ ٜٛ٥‫ؿ‬ ‫ثشاػبع‬ ‫ثب٤ذ‬ ٣٘‫صثب‬ ‫ِقبت‬ُ‫ؿى‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫تٛخ‬ ‫ثب‬ ٚ ‫ٔقٙب‬ ٢‫ٌ٥ش‬‫خٛٞش‬ ،٣‫چبٔؼى‬ ‫ثبٚس‬ ٝ‫ث‬ .‫ثبؿذ‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫لٛا‬ ٢‫ٌ٥ش‬
‫اػت‬ ٛ‫٘ح‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٖ‫صثب‬ ١٥ِٚ‫ا‬.‫ثش‬ٝ‫و‬ ٣‫پبػخ‬ ،‫اػبع‬ ٗ٥ٕٞ‫چبٔؼى‬٣ٝ‫و‬ ٣‫فّؼف‬ ‫پشػؾ‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬«ٝ‫چ‬ ‫ٔب‬ٓ٥‫ٞؼت‬ ٣‫ٔٛخٛدات‬ ‫٘ٛؿ‬»‫؟‬
٣ٔ‫اػت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫دٞذ‬ٝ‫و‬٣ِ‫حب‬ ‫دس‬ .‫اػت‬ ٢ٛ‫٘ح‬ ٢‫ٔٛخٛد‬ ٖ‫ا٘ؼب‬٣٘ٚ‫٘ٛس‬ ‫ٔٛخٛدات‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٗ٤‫ا‬ ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬ ‫پبػخ‬ ٝ‫و‬
1
embodied experience
2
Ronald Langacker
3
Leonard Talmy

4. 4
ٓ٥‫ٞؼت‬‫٤بدٌ٥ش٤ٟب‬ ١ٕٞ ٚٚ‫ثبٚسٞب‬٢٘‫صثب‬ ٢‫٤بدٌ٥ش‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ ‫ٔب‬٣ٓٞ‫ثش‬ ١‫٘ت٥د‬ٝ‫تدشث‬ ٚ ٓ‫خؼ‬ ،‫ٔغض‬ ‫وٙؾ‬ٔ ٢‫ٞب‬٣ّ٥٘( ‫اػت‬ ٣‫ح٥غ‬
،‫پٛس‬0172،،٣‫چبٔؼى‬4104)
‫روش‬‫زبان‬ ‫در‬ ‫شناسی‬‫شناختی‬ ‫شناسی‬
ٖ‫صثب‬ٖ‫صثب‬ ‫ثب‬ ٝ‫ٔمب٤ؼ‬ ‫دس‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ِٚ‫لّٕش‬ ،٢‫ٌـتبس‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫سٚؽ‬ ٚ ٢‫٘ؾش‬ٚ ‫ٔتفبٚت‬ ٣‫ؿٙبخت‬ٜ‫ٌؼتشد‬‫فجبست‬ ٝ‫ث‬ .‫داسد‬ ٢‫تش‬
ٖ‫صثب‬ ،‫د٤ٍش‬ٜ‫حٛص‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٝ‫و‬ ‫٘٥ؼت‬ ٢‫ا‬ٚ ٢‫٘ؾش‬ ٣٤‫ثشٔجٙب‬ ً‫ب‬‫كشف‬،‫(ا٤ٛا٘ض‬ ‫ثبؿذ‬ ٜ‫ثٙبؿذ‬ ٣‫تدشث‬ ‫ؿٛاٞذ‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫تٛخ‬ ٖٚ‫ثذ‬
4104ٖ‫صثب‬ .)ٜ‫حٛص‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٖ‫ٔ٥ب‬ ٢‫ا‬ٝ‫سؿت‬‫اػت‬ ٢‫ا‬٢‫ص٤شثٙبٞب‬ ٚ ٣ٙٞ‫ر‬ ٢‫ثبصٕ٘ب٤٥ٟب‬ ،٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ػبختبسٞب‬ ٗ٥‫ث‬ ‫استجبط‬ ٝ‫و‬
‫فلت‬٣ٔ ٣‫ثشسػ‬ ‫سا‬ ٣٘‫صثب‬ ٢‫٤بدٌ٥ش٤ٟب‬ ٣‫ؿٙبخت‬.‫وٙذ‬
ٖ‫ٔ٥ب‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ُ٥ِ‫د‬ ٝ‫ث‬ٝ‫سؿت‬ٖ‫صثب‬ ٢‫ا‬‫ؿ‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫آصٔب٤ؾ‬ ٢‫ثشا‬ ‫اغّت‬ ٝ‫سؿت‬ ٗ٤‫ا‬ ،٣‫ٙبخت‬ٝ٤‫٘ؾش‬‫تدشث‬ ‫ؿٛاٞذ‬ ‫اص‬ ‫خٛد‬ ٢‫ٞب‬ٚ ٣
‫ٍٕٞشا‬1
٣ٔ ٜ‫اػتفبد‬ٖ‫صثب‬ ‫دس‬ ٖٛ‫چ‬ ،٣‫فجبست‬ ٝ‫ث‬ .‫وٙذ‬‫ثب‬ ‫ثب٤ذ‬ ‫سٚد‬ ٣ٔ ‫وبس‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫صثب‬ ‫ػبخت‬ ٗ٥٥‫تج‬ ٢‫ثشا‬ ٝ‫و‬ ٣ِٛ‫اك‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬
ٝ‫٤بفت‬ ٚ ‫٘تب٤ح‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫سؿت‬ ٗ٤‫ا‬ ،‫ثبؿذ‬ ٝ‫داؿت‬ ٢‫ػبصٌبس‬ ٗٞ‫ر‬ ٚ ‫ٔغض‬ ٢‫وبسوشدٞب‬ٜ‫حٛص‬ ‫د٤ٍش‬ ٚ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫افلبة‬ ّْٛ‫ف‬ ٣‫تدشث‬ ٢‫ٞب‬٢‫ٞب‬
،‫(ا٤ٛا٘ض‬ ‫داسد‬ ‫ثؼ٥بس‬ ٝ‫تٛخ‬ ٣‫ؿٙبخت‬4104).ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ٝ‫و‬ ٣‫ٔٛضٛفبت‬ٖ‫صثب‬ ‫دس‬‫ؿٙبػ‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣٣ٔ ٝ‫ٔغبِق‬‫ؿٛد‬ٖ‫صثب‬ٜ‫پ٥ىش‬ ٣‫ؿٙبػ‬-
،٢‫ا‬٣‫حشوت‬ ٖ‫صثب‬2
ٜ‫اؿبس‬ ٖ‫صثب‬ ،3
ٚ‫سٚؿ‬ .‫اػت‬ ٖ‫ٌفتٕب‬ ُ٥ّ‫تح‬‫آ‬ ٢‫ٟب‬٢‫آصٟٔٛ٘ب‬ ‫٘٥ض‬ ٖ‫آ‬ ٣ٞ‫صٔب٤ـٍب‬٢‫سفتبس‬،،٢‫ٔغض‬ َ‫ػ٥ٍٙب‬ ‫ثجت‬
َ‫ٔذ‬ ‫٘٥ض‬ ٚ ٢‫ٔغض‬ ٢‫تلٛ٤شثشداس‬‫ٔحبػج‬ ٢‫ػبص‬‫ب‬‫ت‬٣‫اػت‬،‫(ا٤ٛا٘ض‬4104.)
،ٗ٥ٙ‫ٕٞچ‬‫ث٥بٍ٘ش‬ ٣٘‫صثب‬ ٢‫اٍِٛٞب‬٘‫صٔب‬ ‫ثب‬ ‫ٔشتجظ‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫اٍِٛٞب‬‫ٙذ‬ٗ٥ٙ‫چ‬ ٣٘‫صثب‬ ٢‫اٍِٛٞب‬ ‫اص‬ .٣ٔ‫ثش‬ٝ‫و‬ ‫آ٤ذ‬«ٝ‫ٌزؿت‬»
‫ػشٟ٘بد‬ ‫پـت‬ ‫سا‬ ٖ‫آ‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٢‫چ٥ض‬ٜ‫ا‬ٚ ٓ٤«ٜ‫آ٤ٙذ‬»‫سٚث‬ ‫دس‬ ‫اػت‬ ٢‫چ٥ض‬ٝ‫ث‬ ٜ‫اؿبس‬ ٖ‫صثب‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔشثٛط‬ ‫ٔغبِقبت‬ ‫اص‬ ٝ‫و‬ ٢‫ؿٛاٞذ‬ .‫ٔب‬ ٢ٚ‫س‬ٝ
ٜ‫آٔذ‬ ‫دػت‬‫اػت‬ٟٛ‫ٔف‬ ٢ٍِٛ‫ا‬ ٗ٥ٙ‫چ‬ ‫ٚخٛد‬ ‫ثش‬ ‫٘٥ض‬‫دػت‬ .‫داسد‬ ‫دالِت‬ ٣ٔ( ٖ‫صثب‬ ٣‫اٍّ٘٥ؼ‬ ٖ‫ٌٛ٤ـٛسا‬ٚ‫اص‬ ٢‫ثؼ٥بس‬ ٖ‫ٌٛ٤ـٛسا‬
٘‫صثب‬‫ٟب‬)‫د٤ٍش‬ ٢٠‫دسثبس‬ ‫كحجت‬ ْ‫ٍٞٙب‬ ٚ ‫فمت‬ ‫ػٕت‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫ٌزؿت‬ ٠‫دسثبس‬ ‫كحجت‬ ْ‫ٍٞٙب‬ّٛ‫خ‬ ‫ػٕت‬ ٝ‫ث‬ ٜ‫آ٤ٙذ‬٣ٔ ‫حشوت‬‫وٙذ‬.‫ؿٛاٞذ‬
٢‫ٍٕٞشا‬ٚ‫د‬‫سٚؽ‬٣‫استجبع‬٠‫دٞٙذ‬ ٖ‫٘ـب‬ )ٖ‫ثذ‬ ‫حشوبت‬ ٚ ٖ‫(صثب‬٢ٍِٛ‫ا‬ ‫ٚخٛد‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ٗ٥‫ث‬ ‫ٔـتشن‬‫آٟ٘بػت‬(‫ا٤ٛا٘ض‬ٚ،ٗ٤‫ٌش‬
4114‫ۺ‬051.)
‫اصل‬ ‫دو‬‫زبان‬ ‫در‬ ‫بنیادی‬‫شناختی‬ ‫شناسی‬
( ‫ِ٥ىبف‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬2190771)ٖ‫صثب‬‫سٚؽ‬ ‫٘ؾش‬ ‫اص‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫تقٟذ‬ ‫٤ب‬ ُ‫اك‬ ٚ‫د‬ ١٤‫ثشپب‬ ٣‫ؿٙبػ‬4
٢‫ثٙ٥بد‬ْ‫٘ب‬ ٝ‫ث‬٣ٕ٥ٕ‫تق‬ ‫تقٟذ‬5
ٚ
٣‫ؿٙبخت‬ ‫تقٟذ‬6
،،٣ٕ٥ٕ‫تق‬ ‫تقٟذ‬ .‫اػت‬ ٜ‫ثٙبؿذ‬١ٕٞ ‫ثش‬ ٓ‫حبو‬ ٣ّ‫و‬ َٛ‫اك‬ٝ‫خٙج‬ٖ‫صثب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ ‫ٔـخق‬ ‫سا‬ ‫ثـش‬٢‫ثشا‬ .‫وٙذ‬
ٜ‫حٛص‬ ،‫اػتٙجبط‬ ‫دس‬ ٓ٥ٕ‫تق‬ ُٔ‫ؿب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬ ٠‫حٛص‬ ‫دس‬ ٣ٕ٥ٕ‫تق‬ ‫تقٟذ‬ ،َ‫ٔثب‬،٣٤‫ٔقٙب‬ ‫دا٘ؾ‬ ‫ػبختبس‬ ،٣٤‫ٔقٙب‬ ٢‫ٞب‬
،‫(ِ٥ىبف‬ ‫اػت‬ ٣٤‫چٙذٔقٙب‬ ٚ ٣٤‫ٔقٙب‬ ٌٖٛ‫ٌٛ٘ب‬ ‫استجبعبت‬0771.)
ٕ٥ٕ‫تق‬ ُ‫اك‬٣،ٖ‫صثب‬ ٖ‫آ‬ ‫ثشاػبع‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٢‫تقٟذ‬٣ٔ ٣‫ثشسػ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٍٝ٘ٛ‫چ‬ ‫وٙذ‬ٝ‫خٙج‬٣٘‫صثب‬ ‫دا٘ؾ‬ ‫ٔختّف‬ ٢‫ٞب‬
ٖ‫صثب‬ ‫ثشاػبع‬ .‫٤بثٙذ‬ ٗ٤ٛ‫تى‬ ‫ثـش‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣ّ‫و‬ ٣٤‫تٛا٘ب‬ ١‫ٚاػغ‬ ٝ‫ث‬ ‫تٛا٘ٙذ‬ ٣ٔ ٛ‫٘ح‬ ٚ ‫كشف‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ٜ‫حٛص‬ ٗ٤‫ا‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ٝ‫ث‬ ‫ٞب‬
ٜ‫حٛص‬ ‫كٛست‬٣ٕ٘ ‫پشداصؽ‬ ٗٞ‫ر‬ ‫دس‬ ‫ٔدضا‬ ً‫ال‬ٔ‫وب‬ ٢‫ٞب‬ٝ‫ثّى‬ ،‫ؿٛ٘ذ‬،‫ثش‬ٝ‫خٙج‬ ٢ٚ‫س‬ٜ‫حٛص‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٔـتشن‬ ٢‫ٞب‬‫دس‬ ‫آٟ٘ب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫٘مؾ‬ ٚ ‫ٞب‬
‫سٚ٘ذ‬٣ٔ ‫تأو٥ذ‬ ‫ؿٙبخت‬ ٚ ٢‫٤بدٌ٥ش‬،ٖ‫ٕٞىبسا‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬ ‫ؿٛد‬4115).
٣‫ؿٙبخت‬ ُ‫اك‬،ٜ‫حٛص‬ ‫عش٤ك‬ ‫اص‬ ‫ٔب‬ ٝ‫آ٘چ‬ ‫ثب‬ ‫سا‬ ‫ثـش‬ ٖ‫صثب‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٢‫تقٟذ‬٣‫ؿٙبخت‬ ‫افلبة‬ ّْٛ‫ف‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫د٤ٍش‬ ٢‫ٞب‬
ٖ‫سٚا‬ ٚ٣ٔ ‫ٔغض‬ ٚ ٗٞ‫ر‬ ٠‫دسثبس‬ ٣‫ؿٙبػ‬٣ٔ ‫ا٘غجبق‬ ٓ٥٘‫دا‬ٜ‫حٛص‬ ٖ‫ٔحممب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫تقٟذ‬ ُ‫اك‬ .‫دٞذ‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬٣ٔ ْ‫ّٔض‬ ‫سا‬ ٣‫ؿٙبخت‬-
1
converging evidence
2
gesture
3
sign language
4
commitment
5
generalization commitment
6
cognitive commitment

5. 5
‫تب‬ ‫ػبصد‬٣‫ث‬ ‫٘تب٤ح‬ ‫دسثشاثش‬،‫(ِ٥ىبف‬ ‫ثبؿٙذ‬ ٍٛ‫پبػخ‬ ٣‫تدشث‬ ٢‫پظٚٞـٟب‬ ‫ؿٕبس‬2190771.)٣ٔ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ٝ‫ث‬ ٖ‫تٛا‬‫٘تب٤ح‬‫دس‬ ‫پظٚٞؾ‬
ٙ٥ٔ‫ص‬١ِٝٛ‫ٔم‬٢‫ثٙذ‬1
ٓ٥ٞ‫ٔفب‬‫دس‬ٖ‫سٚا‬ٖ‫سٚا‬ ،٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬ْ‫ٔشد‬ ٚ ‫سؿذ‬ ٣‫ؿٙبػ‬٣‫ؿٙبػ‬ٖ‫٘ـب‬ ٝ‫و‬ِٛ‫ٔم‬ ‫ٚخٛد‬ ٠‫دٞٙذ‬ٝ‫دس‬ ٢‫ثٙذ‬
‫تأث٥ش‬ ‫٘٥ض‬ ٚ ٝ٤‫پب‬ ‫ػغٛح‬ٕ٘ٛ٘‫ػش‬‫ٟب‬2
٠‫دسثبس‬ ٝ‫و‬ ٣‫ٔغبِقبت‬ ‫٘تب٤ح‬ ،‫اػت‬‫ٔبٞ٥ت‬ٝ‫عجم‬ ٚ ‫سٍٟ٘ب‬ ‫دسن‬ٜ‫حٛص‬ ‫دس‬ ٢‫ثٙذ‬٢‫ٞب‬٢‫ف٥ض٤ِٛٛط‬
‫افلبة‬3
ْ‫ٔشد‬ ٚ٣‫ؿٙبػ‬ٔ‫آ‬ ‫دػت‬ ٝ‫ث‬‫ا‬ ٜ‫ذ‬ٚ ‫ػت‬١ٙ٥ٔ‫ص‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ٣‫تحم٥مبت‬ ‫٘تب٤ح‬‫فلت‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬4
‫ػبصٚوبس‬‫ٔغض‬ ٣‫ٔحبػجبت‬ ٢‫ٞب‬
ٝ‫ٌشفت‬ ْ‫ا٘دب‬‫ا‬‫ػت‬‫وشد‬ ٜ‫اؿبس‬ ،،‫(ِ٥ىبف‬0771.)ٟ٥ٌ‫ٚ٤ظ‬ ٗ٥ٕٞ٢‫ب‬‫تقٟذ‬ٖ‫صثب‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٣‫ؿٙبخت‬٠‫حٛص‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬
ٖ‫ٔ٥ب‬ ٣‫ٔغبِقبت‬ٝ‫سؿت‬ٝ‫ػبخت‬ ‫ٔشتجظ‬ ْٚ‫د‬ ُ‫٘ؼ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ّْٛ‫ف‬ ٢‫ا‬.‫اػت‬
‫حوزه‬‫اصلی‬ ‫های‬‫در‬ ‫مطالعاتی‬‫زبان‬‫شناختی‬ ‫شناسی‬
‫ٔقٙب‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬5
‫سٚ٤ىشد‬ ٚ٣‫ؿٙبخت‬‫٘ؼجت‬‫دػتٛس‬ ٝ‫ث‬6
ٚ‫د‬٠‫حٛص‬٣‫ٔغبِقبت‬ ٣ّ‫اك‬٣٘‫صثب‬ٖ‫صثب‬ ‫دس‬٣ٔ ‫ؿٕبس‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬-
٣ٔ.‫آ٤ٙذ‬‫ا‬‫ث‬‫ٔختلش‬ ‫عٛس‬ ٝ‫ث‬ ‫تذا‬٣‫ؿٙبخت‬ ‫سٚ٤ىشد‬‫٘ؼجت‬ٝ‫ث‬‫دػتٛس‬ٖ‫صثب‬٣‫ثشسػ‬ ‫سا‬٣ٔٙ‫و‬‫ػپغ‬ ٚ ٓ٥٣‫ٔقشف‬ ٝ‫ث‬َٛ‫اك‬٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬
٣‫ؿٙبخت‬٣ٔ‫پشداص‬.ٓ٤
‫شناختی‬ ‫رویکرد‬‫نسبت‬‫دستور‬ ‫به‬
٢‫پظٚٞـٟب‬‫ثش‬ ٣ٙ‫ٔجت‬‫س‬َ‫ٔذ‬ ‫ثش‬ ‫دػتٛس‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ‫ٚ٤ىشد‬٣٘‫صثب‬ ْ‫٘ؾب‬ ٢‫ػبص‬‫(دػتٛس‬‫سٚ٤ىشد‬ .‫داس٘ذ‬ ‫تٕشوض‬ )٣ٙٞ‫ر‬ٝ‫ث‬ ٣‫ؿٙبخت‬
ٖ‫صثب‬ ‫دػتٛس‬١٘‫ػبٔب‬ ‫تٛك٥ف‬ ٚ ٖ‫صثب‬ ْ‫٘ؾب‬ ١‫ٔغبِق‬ ٝ‫ث‬ ً‫ب‬‫اػبػ‬‫ص‬٣ٔ ٝ٘‫ػبٔب‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬ ‫٘ؼجت‬ ‫ٔب‬ ‫دا٘ؾ‬ ٚ ٣٘‫ثب‬‫پشداصد‬(،‫الٍ٘بوش‬0765.)
٣‫٘تب٤د‬‫ٔقٙب‬ ‫ٔغبِقبت‬ ‫اص‬ ٝ‫و‬٣ٔ ‫دػت‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬٤‫آ‬‫دػتٛس‬ ٢‫پظٚٞـٟب‬ ‫آغبص‬ ١‫٘مغ‬ ‫ذ‬ٖ‫صثب‬‫اػت‬ ٣‫ؿٙبخت‬ٙ‫ٔق‬ ،ٗ٤‫ثٙبثشا‬ .‫ب‬
‫سٚ٤ىشد‬ ٢‫ٔشوض‬ ١‫ٞؼت‬‫صثب‬ٖ٣‫ؿٙبػ‬٣‫ؿٙبخت‬‫٘ؼجت‬ٝ‫ث‬ٚ ٖ‫صثب‬‫دػتٛس‬ٖ‫صثب‬٣ٔ ‫ٔحؼٛة‬‫ؿٛد‬،ٖ‫ٕٞىبسا‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4115).
‫سٚ٤ىشد‬ ‫دس‬٣‫ؿٙبخت‬‫٘ؼجت‬‫ٔقٙب‬ ‫اص‬ ُ‫ٔؼتم‬ ٖ‫صثب‬ ٣٤‫ثبصٕ٘ب‬ ‫ػغٛح‬ ‫٤ب‬ ٚ ٖ‫صثب‬ ْ‫٘ؾب‬ ،٢‫دػتٛس‬ ٢‫ػبختبسٞب‬ ٚ ٖ‫صثب‬ ‫دػتٛس‬ ٝ‫ث‬
ٝ‫ثّى‬ ،‫٘٥ؼتٙذ‬١ٕٞ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ٔحتٛا‬ ٢‫ػبختبسثٙذ‬ ‫دس‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫وبسوشد‬ ٚ ‫ٞؼتٙذ‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ً‫ب‬‫رات‬ ٢‫دػتٛس‬ ٢‫ػبختبسٞب‬ّٕٝ‫خ‬‫دخبِت‬ ‫ٞب‬
.‫داس٘ذ‬١ِٛ‫ٔم‬ ‫ٞ٥چ‬ ،‫سٚ٤ىشد‬ ٗ٤‫ا‬ ‫دس‬.‫٘ذاسد‬ ‫ٚخٛد‬ ‫ٔقٙب‬ ٚ ‫ؿٙبخت‬ ‫اص‬ ُ‫ٔؼتم‬ ٢‫دػتٛس‬ٖ‫صثب‬ ‫دس‬ ،ٗ٤‫ثٙبثشا‬‫ثشخالف‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬
‫كٛست‬ ٖ‫صثب‬ ‫دػتٛس‬ٜٛ٥‫ؿ‬ ٢ٛ‫٘ح‬ ٢‫ػبختٟب‬ ،٣٤‫چبٔؼى٥ب‬ ٢‫ٌشا‬٢‫ٞب‬ٝ٘‫٘ـب‬ ٖ‫لشاسداد‬ ٓٞ ‫وٙبس‬ ٢‫ثشا‬ ٢‫لشاسداد‬٣‫ث‬ ٢‫كٛستٟب‬ ‫٤ب‬ ٚ ‫ٞب‬-
‫ل‬ ٚ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫اثضاسٞب‬ ٝ‫ثّى‬ ،‫٘٥ؼتٙذ‬ ‫ٔقٙب‬‫تدبسة‬ ٚ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٖ‫ث٥ب‬ ٢‫ثشا‬ ٢‫شاسداد‬،‫پٛس‬ ٣ّ٥٘( ‫ٞؼتٙذ‬ ٖ‫ا٘ؼب‬0172.)
ِٝٛ‫ٔم‬ ،‫سٚ٤ىشد‬ ٗ٤‫دسا‬‫كفت‬ ،ٓ‫اػ‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬ ٣٘‫ٚاطٌب‬ ٢‫ٞب‬ٚ‫ل٥ذ‬ٚ ‫ٔمٛالت‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ثّى‬ ،‫٘٥ؼتٙذ‬ ٢‫دػتٛس‬ ‫ٔمٛالت‬ ‫تٟٙب‬٣٘‫اطٌب‬
٤‫اثضاسٞب‬٣٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫ا‬‫٘ذ‬،‫(الٍ٘بوش‬0765.)ٖ‫صثب‬ ‫دس‬‫ٚا‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫ثخـ‬ ‫اص‬ ٢‫پ٥ٛػتبس‬ ‫كشف‬ ٚ ٛ‫٘ح‬ ،ٖ‫طٌب‬ٗ٤‫ٕ٘بد‬ ٢‫ٟب‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬
ُ٥‫تـى‬ ‫سا‬ ٖ‫صثب‬٣ٔ‫لشاس‬ ‫كٛست‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ‫دٞٙذ‬،٢‫داد‬٢‫اخضا‬‫دس‬ ‫ٔدضا‬‫٘ؾش‬٣ٔ.ٓ٤‫ٌ٥ش‬
‫ثشاػبع‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬،٣‫ؿٙبخت‬٢‫دػتٛس‬ ٢‫ػبختٟب‬ ‫اص‬ ‫٤ه‬ ‫ٞش‬٢‫٘٥ٕشخٟب‬7
ُ٥ٕ‫تح‬ ٣٘‫صثب‬ ‫فٙبكش‬ ٣٤‫ٔقٙب‬ ‫اسصؽ‬ ‫ثش‬ ‫سا‬ ٣‫خبك‬
٣ٔ ُ٥ٕ‫تح‬ٙ‫و‬ٗ٤‫ثٙبثشا‬ .‫ٙذ‬،‫طسف‬ ‫٤ه‬ ٢‫دػتٛس‬ ٢‫سٚػبختٟب‬ ‫ص٤ش‬ ّٕٝ‫خ‬ ٚ‫د‬‫ػبخ‬‫٤ب‬ ٢‫دػتٛس‬ ٢‫ػبختٟب‬ ‫ث٥بٍ٘ش‬ ٝ‫ثّى‬ ،‫٘٥ؼتٙذ‬ ‫ٚاحذ‬ ‫ت‬
‫تلٛ٤ش‬٣‫ٔتفبٚت‬ ٢‫ػبص٤ٟب‬‫ا‬‫٘ذ‬.
1.‫داد‬ ‫سا‬ ‫وتبة‬ ٣ّ‫ف‬ ٝ‫ث‬ ٗ‫حؼ‬ .)
4.‫داد‬ ٣ّ‫ف‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ‫وتبة‬ ٗ‫حؼ‬ .)
1
categorization
2
prototypes
3
neurophysiology
4
cognitive neuroscience
5
cognitive semantics
6
cognitive approaches to grammar
7
profiles

6. 6
ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫طسف‬ ‫ٚخٛد‬ ٝ‫ث‬ ُ‫لبئ‬٣‫ا٘تضاف‬ ‫ػبخت‬ّٕٝ‫خ‬ ٢‫ثشا‬‫ٞ٥چ‬ ٗ٤‫ثٙبثشا‬ ٚ ‫٘٥ؼت‬ ‫ٞب‬١ّٕ‫خ‬ ٚ‫د‬ ‫اص‬ ْ‫وذا‬٢‫د٤ٍش‬ ‫اص‬ ‫ثبال‬
ٚ‫د‬ ٗ٤‫ا‬ ٗ٥‫ث‬ ‫استجبط‬ ،٣ٙ‫٤ق‬ .‫اػت‬ ٜ‫٘ـذ‬ ‫ٔـتك‬ّٕٝ‫خ‬،٠‫لبفذ‬ ‫٤ه‬ ‫وبسثشد‬ ُ‫حبك‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ١‫حبدث‬ ‫ثبال‬ ١ّٕ‫خ‬ ٚ‫د‬ ٝ‫ثّى‬ .‫٘٥ؼت‬ ٢‫ٌـتبس‬
ٚ‫د‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ٢‫ٚاحذ‬٢‫دػتٛس‬ ١ٌ٘ٛ‫ٔتفبٚت‬٣ٔ ٖ‫ث٥ب‬‫وٙٙذ‬.‫دسٚا‬٣‫ٔتفبٚت‬ ٢‫دسوٟب‬ ّٕٝ‫خ‬ ٚ‫د‬ ٗ٤‫ا‬ ،‫لـ‬‫ٚاحذ‬ ‫سخذاد‬ ‫اص‬ ‫سا‬٣ٔ ٝ‫اسائ‬.‫دٞٙذ‬
‫ثشخؼت‬ ‫دس‬ ‫تغ٥٥ش‬ ‫اص‬ ٣‫٘بؿ‬ ّٕٝ‫خ‬ ٚ‫د‬ ٗ٤‫ا‬ ٗ٥‫ث‬ ‫تفبٚت‬ٝ‫اػت‬ ٣٘‫صثب‬ ‫فٙبكش‬ ٢‫ػبص‬،‫(الٍ٘بوش‬0764).ْٟٛ‫ٔف‬ َٚ‫ا‬ ١ّٕ‫خ‬ ‫دس‬«٣ّ‫ف‬ ٝ‫ث‬»
ٝ‫ثشخؼت‬ٗ٥‫ث‬ ‫ٔبِى٥ت‬ ١‫ساثغ‬ ْٚ‫د‬ ١ّٕ‫خ‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ٣ِ‫حب‬ ‫دس‬ ،‫اػت‬ ٜ‫ؿذ‬ ‫تش‬‫وتبة‬ ٚ ٣ّ‫ف‬ٝ‫ثشخؼت‬‫تش‬ٜٛ‫ٚخ‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬ ‫تٕب٤ض‬ ٗ٤‫ا‬ .‫اػت‬
ٗ٤‫ٕ٘بد‬ ٢‫ٚاحذٞب‬ ‫پز٤شؽ‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٖ‫دػتٛسصثب‬ ٝ‫ث‬ ‫٘ؼجت‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫د٤ذٌبٟٞب‬ ‫ٔـتشن‬1
٣ٔ ٜ‫خٛا٘ذ‬ٗ٤‫ٕ٘بد‬ ٢‫ٚاحذٞب‬ .‫ؿٛد‬
٣ٔ ٚ ‫ٞؼتٙذ‬ ‫ٔقٙب‬ ٚ ‫كٛست‬ ٗ٥‫ث‬ ‫استجبط‬ ُ‫حبك‬٘‫تٛا‬ٜ‫پ٥چ٥ذ‬ ‫٤ب‬ ٚ )‫تىٛاط‬ ُ‫(ٔث‬ ٜ‫ػبد‬ ‫ٙذ‬‫تش‬.‫ثبؿٙذ‬ )ّٕٝ‫خ‬ ‫٤ب‬ ٚ ٜٚ‫ٌش‬ ،ٜ‫ٚاط‬ ُ‫(ٔث‬
‫شناختی‬ ‫معناشناسی‬
٣ٔ ٣٘‫سٔضٌشدا‬ ٖ‫صثب‬ ‫لبِت‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٔقٙب‬ ‫ػبختبس‬ ٚ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬ ،ٖ‫ا٘ؼب‬ ١‫تدشث‬ ٗ٥‫ث‬ ‫استجبط‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬‫ؿٛ٘ذ‬،٣ٔ-
ٖ‫ٔحممب‬ ،٢‫تقج٥ش‬ ٝ‫ث‬ .‫پشداصد‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬‫ثش‬ ٣‫ؿٙبخت‬٠ٛ٥‫ؿ‬٣٤‫ٔقٙب‬ ‫ػبختبس‬ ٚ )٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫(ػبختبس‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫اعالفبت‬ ٣٤‫ثبصٕ٘ب‬
ْٟٛ‫(ٔف‬ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬ ‫داس٘ذ‬ ‫تٕشوض‬ )٢‫ػبص‬،ٗ٤‫ٌش‬4114ٝٙ٤‫آ‬ ٖٛ‫ٕٞچ‬ ‫سا‬ ٖ‫صثب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬ .)٣ٔ ‫دس٘ؾش‬ ٢‫ا‬‫عش٤ك‬ ‫اص‬ ٝ‫و‬ ‫ٌ٥شد‬
٣ٔ ٖ‫آ‬ٜ‫پذ٤ذ‬ ٖ‫تٛا‬،ٝ‫دس٘ت٥د‬ .‫وشد‬ ٣‫ثشسػ‬ ‫سا‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٢‫ٞب‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬‫ٔقٙب‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫آ٘دب‬ ‫تب‬ٝ‫ث‬ ،‫ثبؿذ‬ ‫ٔشثٛط‬ ٣٘‫صثب‬ ٣‫ؿٙبػ‬
ٜٛ٥‫ؿ‬َ‫ٔذ‬ ٢‫ٞب‬‫اص‬ ٗٞ‫ر‬ ٢‫ػبص‬‫تدبسة‬ٝ‫فالل‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫ؿٙب‬ ٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬ .‫اػت‬ ‫ٔٙذ‬‫ثش‬ ٣‫خت‬٣‫ؿٙبخت‬ ُ‫اك‬ ‫چٟبس‬( ‫اػت‬ ‫اػتٛاس‬ٚ ‫ا٤ٛا٘ض‬
،ٗ٤‫ٌش‬4114‫ۺ‬035)ٝ‫و‬‫پشداخت‬ ٓ٥ٞ‫خٛا‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫ٔختلش‬ ‫تٛض٥ح‬ ٝ‫ث‬‫ۺ‬
.‫است‬ ‫بذنمنذ‬ ‫مفهومی‬ ‫ساختار‬ :‫اول‬ ‫اصل‬٣‫اػبػ‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬ ‫دس‬ ٝ‫ٔغبِق‬ ‫ٔٛسد‬ ‫ٔٛضٛفبت‬ ٗ٤‫تش‬
ٝ٤‫پب‬ ٚ ‫خبسج‬ ٢‫د٘٥ب‬ ‫ثب‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ُٔ‫تقب‬ ٣ٍٍ٘ٛ‫چ‬ ٣‫ثشسػ‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫ػبختبس‬ ١٤‫٘ؾش‬ ٢‫س٤ض‬٠ٛ٥‫ؿ‬ ‫ثشاػبع‬‫اػت‬ ‫خبسج‬ ٖ‫خٟب‬ ‫اص‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ‫ادسان‬
،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4114‫ۺ‬035.)،ٝٙ٥ٔ‫ص‬ ٗ٤‫ا‬ ‫دس‬ٖ‫صثب‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫تج٥٥ٟٙب‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٣ٞ‫ػبصٔب٘ذ‬ ‫تٛك٥ف‬ ٢‫ثشا‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬
‫ثذٕ٘ٙذ‬ ‫ؿٙبخت‬ ١٥‫فشض‬ ‫اػت‬ ٜ‫ؿذ‬ ‫ٔغشح‬ ‫خبسج‬ ٢‫د٘٥ب‬ ‫ثب‬ ٖ‫ثذ‬ ُٔ‫تقب‬ ‫ثشاػبع‬2
.‫اػت‬
‫اص‬ ‫ٔٙؾٛس‬‫فلت‬ ‫ػبختبس‬ ‫دس‬ ٖ‫ثذ‬ ١‫ٚاػغ‬ ٝ‫ث‬ ‫خبسج‬ ٖ‫خٟب‬ ‫اص‬ ‫ٔب‬ ‫تدبسة‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ؿٙبخت‬ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ٚ ٣‫ؿٙبخت‬
٣ٔ ٢‫ػبختبسثٙذ‬ ‫ٔب‬ ٣‫ف٥ض٤ِٛٛط٤ى‬‫ؿٛد‬‫فجبست‬ ٝ‫ث‬ .‫د٤ٍش‬٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬ ،‫تقب‬ ٚ ٓ٤‫داس‬ ٣‫دػتشػ‬ ‫آٟ٘ب‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬‫ث٥ش‬3
‫اص‬ ‫ٔب‬«‫ٚالق٥ت‬»4
ٝ‫و‬
‫٤ب‬ ‫فىش‬ ‫آٟ٘ب‬ ٠‫دسثبس‬٣ٔ ‫كحجت‬ٓ٥ٙ‫و‬‫تدبسة‬ ‫اص‬ ‫ٔتأثش‬ ،٣ٔ ‫تٟٙب‬ ‫ٔب‬ .‫ٔبػت‬ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٓ٥ٙ‫و‬ ‫كحجت‬ ٣٤‫چ٥ضٞب‬ ٠‫دسثبس‬ ٓ٥٘‫تٛا‬
ٓ٤‫داس‬ ‫سا‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫ادسان‬ ٚ ‫دس٤بفت‬ ٖ‫أىب‬ ٣‫٘ٛف‬.٣ٔ ٝ‫ٌفت‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬ ‫ؿٙبخت‬ ُ‫اك‬ ،٣‫ؿٙبخت‬ ُ‫اك‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬ ‫ؿٛد‬4114.)
‫ٔب‬ ‫ٍ٘شؽ‬ٖ‫خٟب‬ ٝ‫ث‬‫خبسج‬،‫ػبخت‬‫بس‬‫ٔب‬ ‫تدبسة‬ ٚ ‫افىبس‬‫ت‬ ‫تحت‬‫أث٥ش‬١‫تدشث‬‫لشاس‬ ‫ٔب‬ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬‫داسد‬‫اص‬ ٣‫٤ى‬ .٢‫ٔثبِٟب‬٢‫ثذٕ٘ٙذ‬
‫سا‬٣ٖٔ‫تٛا‬‫دس‬‫سٍٟ٘ب‬ ‫ادسان‬‫خؼت‬‫وشد‬ ٛ‫ٚخ‬،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4114).ٝ‫ػ‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٣٤‫ث٥ٙب‬ ٓ‫ػ٥ؼت‬َ‫وب٘ب‬‫دس٤بفت‬‫داسد‬ ً٘‫س‬،٣ِٚ
‫تقذاد‬‫وب٘بِٟب‬‫اػت‬ ‫ٔتفبٚت‬ ‫د٤ٍش‬ ‫ٔٛخٛدات‬ ‫دس‬‫(ٚاِشا‬ٖٚ‫ٕٞىبسا‬،0770)‫خشٌٛؿ‬ ٚ ‫ػٙدبثٟب‬ ،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .‫ٟب‬ٚ‫د‬٣ِٚ ،٣٤‫ث٥ٙب‬ َ‫وب٘ب‬
ٚ ‫لشٔض‬ ٣ٞ‫ٔب‬ ُ‫ٔث‬ ٣‫ٔٛخٛدات‬‫دس٤بفت‬ َ‫وب٘ب‬ ‫چٟبس‬ ‫وجٛتشٞب‬َ‫وب٘ب‬ ‫ٔتفبٚت‬ ‫تقذاد‬ .‫داس٘ذ‬ ً٘‫س‬‫د‬١‫تدشث‬ ٢ٚ‫س‬ ً٘‫س‬ ‫س٤بفت‬‫اص‬ ‫ٔٛخٛدات‬
ٍ٘‫س‬‫ٟب‬‫اث‬‫ش‬٣ٔ‫ٌزاس‬‫د‬،ٍ٘‫س‬ ٠‫ٌؼتش‬ ‫وب٘بِٟب‬ ‫تقذاد‬ ‫ص٤شا‬‫د‬ ُ‫لبث‬ ٢‫ٟب‬٣ٔ ‫ٔـخق‬ ‫سا‬ ٣ٍ٘‫س‬ ‫ع٥ف‬ ‫٤ه‬ ‫دس‬ ٣‫ػتشػ‬‫ٔث‬ ٢‫ثشا‬ .‫ػبص٘ذ‬٣‫ثقض‬ ،َ‫ب‬
٣ٔ ‫ٔٛخٛدات‬‫تٛا٘ٙذ‬ٖٚ‫ٔبد‬ ٢‫٘ٛسٞب‬٣ٕ٘ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٣ِٚ ،‫وٙٙذ‬ ‫دس٤بفت‬ ‫سا‬ ‫لشٔض‬‫س‬ ‫اص‬ ٜ‫ٌؼتش‬ ٗ٤‫ا‬ ‫تٛا٘ذ‬ٍٟ٘.‫ثج٥ٙذ‬ ‫سا‬ ‫ب‬‫ٔبٞ٥ت‬ ٗ٤‫ثٙبثشا‬
‫ٔبػت‬ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ ‫اثقبد‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬ ٝ‫و‬ ‫ٔب‬ ٣٤‫ث٥ٙب‬ ١٘‫ػبٔب‬،‫ت‬ ‫ثش‬ٍ٘‫س‬ ‫ع٥ف‬ ‫دسن‬ ٢‫ثشا‬ ‫ٔب‬ ٣٤‫ث٥ٙب‬ ‫دبسة‬ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬ ‫داسد‬ ٓ٥‫ٔؼتم‬ ‫تأث٥ش‬ ‫ٟب‬
،ٖ‫ٕٞىبسا‬594115).
( ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫ا٤ٛا٘ض‬4114‫ۺ‬035)٢‫ثشا‬َ‫ٔثب‬ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ ١ّ‫ٔؼئ‬‫سا‬ ‫ص٤ش‬٣ٔ٘‫ص‬‫اتبق‬ ‫دس‬ ‫وٙ٥ذ‬ ‫تلٛس‬ .‫ٙذ‬ٝ‫دسثؼت‬٢‫ا‬ٝ‫لشاسٌشفت‬‫ا٤ذ‬.
٣ٕ‫حد‬ ‫ٔختلبت‬ ‫ٔزوٛس‬ ‫اتبق‬‫خبف‬‫داسد‬ ‫سا‬ ‫خٛد‬‫ٔحلٛس‬ ٖ‫آ‬ ‫عشف‬ ‫چٟبس‬ ‫ۺ‬،‫اػت‬،٣٘ٚ‫دس‬ ‫ثخؾ‬ ‫٤ه‬‫د٤ٛا‬‫س‬.‫داسد‬ ٣٘ٚ‫ث٥ش‬ ‫ثخؾ‬ ٚ
1
symbolic units
2
the thesis of embodied cognition
3
construals
4
reality

7. 7
ٜٚ‫فال‬ٖ‫ثشآ‬،١‫ٔـخل‬٢‫د٤ٍش‬ ٢‫وبسوشد‬‫٘٥ض‬ْ‫٘ب‬ ٝ‫ث‬«ٓ‫حد‬»1
ٝ‫ث‬ٝ‫ٔـخل‬‫اتبق‬ ٢‫ٞب‬٣ٔ ٝ‫اضبف‬ٛ‫ؿ‬ٖ‫ا٘ؼب‬ ‫دۺ‬٣ٕ٘‫تشن‬ ‫سا‬ ‫اتبق‬ ‫تٛا٘ذ‬
.‫وٙذ‬ٕ‫حد‬‫٥ت‬٢‫تبحذ‬‫ثشا‬‫٤ٙذ‬‫ٔحلٛس‬٣ٌ‫ؿذ‬٘‫ا٘ؼب‬ .‫اػت‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٖ‫ثذ‬ ‫ٔـخلبت‬ ‫اص‬ ٣‫٘بؿ‬ ٢‫تبحذ‬ ٚ ‫اتبق‬٣ٕ٘ ‫ٟب‬‫ٌب‬ ُ‫ٔث‬ ‫تٛا٘ٙذ‬‫اص‬ ‫ص‬
ٗ٥‫ث‬ٛ‫ؿ‬ ‫خبسج‬ ‫دسصٞب‬ٝ‫ٔٛسچ‬ ُ‫ٔث‬ ٚ ‫٘ذ‬‫ص٤ش‬ ‫اص‬ ‫ٞب‬‫ثٍزس‬ ‫دس‬‫٤ب‬ ‫حدٕ٥ت‬ ،٣‫فجبست‬ ٝ‫ث‬ .‫٘ذ‬٣‫خبك‬ ‫٘ٛؿ‬ ‫تجقبت‬ ‫اص‬ ٣ٌ‫ٔحلٛسؿذ‬‫اص‬‫سٚاثظ‬
٣‫ف٥ض٤ى‬‫ثذٕ٘ٙذ‬‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬٣ٔ ٝ‫تدشث‬ ‫خبسج‬ ٢‫د٘٥ب‬ ‫ثب‬ ُٔ‫تقب‬ ‫دس‬،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬ ٓ٥ٙ‫و‬4114‫ۺ‬036.)
ٖ‫صثب‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٢‫چ٥ض‬ ٓ‫حد‬ ‫ثب‬ ‫ٔشتجظ‬ ْٟٛ‫ٔف‬ٖ‫آ‬ ٝ‫ث‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬«٠‫عشحٛاس‬٢‫تلٛ٤ش‬2
ٓ‫حد‬»٣ٔ ٝ‫ٌفت‬.‫ؿٛد‬‫تدبسة‬
ُ‫ؿى‬ ٝ‫ث‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٠‫عشحٛاس‬ ‫عش٤ك‬ ‫اص‬ ‫ٔب‬ ٣٘‫ثذ‬٣ٔ ‫ٔقٙبٔٙذ‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٢‫ٌ٥ش‬ٔ‫ا٘دب‬١‫تدشث‬ ُ‫حبك‬ ٓ‫حد‬ ْٟٛ‫ٔف‬ .‫ذ‬٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ ٓ٥‫ٔؼتم‬‫ٔب‬
‫ٔٛل‬ ٝ‫ث‬ ‫٘ؼجت‬‫ٔحلٛس‬ ٢‫ق٥تٟب‬ٓ‫حد‬ ٢‫داسا‬ ‫٤ب‬ ٜ‫ؿذ‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫ػبختبس‬ .‫اػت‬٠‫عشحٛاس‬٣ٔ ٢‫تلٛ٤ش‬ُ‫ؿى‬ ‫ٔٛخت‬ ‫تٛا٘ذ‬ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٢‫ٌ٥ش‬
‫ا٘تض‬٣‫اف‬ِ‫ٔثب‬ ٝ‫ث‬ .‫ؿٛد‬ ‫تش‬٢‫ٟب‬‫ص٤ش‬٠‫دسثبس‬٢‫تلٛ٤ش‬ ٜ‫عشحٛاس‬ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬ ٝ‫و‬(0761‫ۺ‬14)‫دس‬٣ٔ ‫ٔغشح‬ ‫خلٛف‬ ٗ٤‫ا‬‫وٙٙذ‬
ٙ‫و‬ ٝ‫تٛخ‬‫٥ذ‬‫ۺ‬
0ُ‫و‬ ‫اص‬ ٚ‫ا‬ ..‫آٔذ‬ ٖٚ‫ث٥ش‬ ‫ٕب‬
4‫ٔـىال‬ ‫اص‬ ‫ٔب‬ .‫ت‬.ٓ٤‫آٔذ‬ ٖٚ‫ث٥ش‬
1‫سضب٤ت‬ ‫ؿشا٤ظ‬ ‫ٚاسد‬ ٚ‫ا‬ .‫ثخؾ‬٢‫تش‬.‫اػت‬ ٜ‫ؿذ‬
‫ِ٥ىبف‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬(0765)ٗ٤‫ا‬ّٕٝ‫خ‬‫عش٤ك‬ ‫اص‬ ‫ٞب‬ِ‫ؾ‬ٙ‫افى‬٢‫اػتقبس‬3
ٓ‫حد‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٠‫عشحٛاس‬،٠‫حٛص‬ ٢ٚ‫س‬ِ٣‫ا٘تضاف‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫ٔٛلق٥ت‬4
،
٣ٙ‫٤ق‬٢‫ث٥ٕبس‬ ٚ ُ‫ٔـى‬ ‫اص‬ ٖ‫آٔذ‬ ٖٚ‫ث٥ش‬ٝ‫ػبخت‬‫ؿ‬‫ذ‬ٜ‫ا٘ذ‬ِ‫ؾ‬ٙ‫افى‬ ‫اص‬ ‫ٔٙؾٛس‬ .٤‫ا‬ ٢‫اػتقبس‬ِ‫ذ‬ٙٔ‫ٔقٙب‬ ‫ػبختبس‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٗ٣‫٘بؿ‬١‫تدشث‬ ‫اص‬
٣٘‫ثذ‬،‫عشحٛاس‬ ٖٛ‫ٕٞچ‬ ٣ٙ٥‫ف‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫خّك‬ ‫ٔٛخت‬٠٣ٔ ٓ‫حد‬ ٢‫تلٛ٤ش‬١‫٘ٛث‬ ٝ‫ث‬ ‫فشا٤ٙذ‬ ٗ٤‫ا‬ ٚ ‫ؿٛد‬‫ٔٛخ‬ ‫خٛد‬ُ‫ؿى‬ ‫ت‬ٜ‫حٛص‬ ٢‫ٌ٥ش‬-
ٔ ٢‫ٞب‬ٟٔٛ‫ف‬٣‫ا٘تضاف‬ ٣‫تش‬‫ٔٛلق٥ت‬ ٖٛ‫چ‬٣ٔ‫ٌشدد‬(ٚ ‫ا٤ٛا٘ض‬،ٗ٤‫ٌش‬4114‫ۺ‬036.)‫اػت‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫ػبختبس‬ ،‫اػبع‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ثش‬.
‫است‬ ‫مفهومی‬ ‫ساختاری‬ ،‫معنایی‬ ‫ساختار‬ : ‫دوم‬ ‫اصل‬.ٝ‫ٔدٕٛف‬ ٖ‫صثب‬ ،ْٚ‫د‬ ُ‫اك‬ ‫ثشاػبع‬‫دس‬ ‫ٔٛخٛد‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫اص‬ ٢‫ا‬
‫ٌٛ٤ـٛس‬ ٗٞ‫ر‬ً‫ب‬ٕ٥‫ٔؼتم‬ ٚ ‫اػت‬ٝ‫ث‬‫دس‬ ‫ٔٛخٛد‬ ٢‫اؿ٥ب‬ ٚ ‫ٔبٞ٥تٟب‬‫خبسج‬‫ثش‬٘٣ٕ‫ٌشد‬‫د‬‫ػبخت‬ ،٣‫فجبست‬ ٝ‫ث‬ .‫بس‬ٔ( ٣٤‫ٔقٙب‬٣٘‫قب‬٢‫لشاسداد‬
‫ٔشتجظ‬‫ثب‬ٜ‫ٚاط‬‫ثخـ‬ ‫د٤ٍش‬ ٚ ‫ٞب‬ٖ‫صثب‬ ٢‫ٟب‬٣ٔ ‫سا‬ )‫ػبخت‬ َ‫ٔقبد‬ ٖ‫تٛا‬‫بس‬‫دا٘ؼت‬ )ٓ٥ٞ‫(ٔفب‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫٘٥ؼت‬ ‫ٔقٙب‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬ ‫ادفب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٞشچٙذ‬ .
‫ثب‬ ً‫ب‬‫دل٥م‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫ػبختبس‬ ٚ ٣٤‫ٔقٙب‬ ‫ػبختبس‬ ٝ‫و‬‫ثشاثش‬ ٓٞ‫ٔقٙب‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬ ،‫فٛم‬ ‫دس‬ .‫٘ذ‬‫ؿ‬ ٖ‫ؿٙبػب‬‫فٙبكش‬ ‫تٛػظ‬ ٣ِ‫ا٘تمب‬ ٣٘‫ٔقب‬ ،٣‫ٙبخت‬
‫(ٔب٘ٙذ‬ ٣٘‫صثب‬ٜ‫ٚاط‬)‫ٞب‬،ٝ‫ص٤شٔدٕٛف‬ ‫تٟٙب‬ٜٛ‫ثبِم‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫اص‬ ٢‫ا‬‫ا‬‫٘ذ‬(،ٖ‫ٕٞىبسا‬ ٚ ‫ا٤ٛا٘ض‬4115‫ۺ‬6.)
ٜ‫ا٤ذ‬ ،‫افىبس‬ ‫ٔب‬٣ٕ٘ ٝ‫و‬ ٓ٤‫داس‬ ٢‫ص٤بد‬ ‫احؼبػبت‬ ٚ ‫ٞب‬ٖ‫ٕٞب‬ .ٓ٥ٙ‫و‬ ٣٘‫سٔضٌشدا‬ ٖ‫صثب‬ ‫لبِت‬ ‫دس‬ ‫سا‬ ‫آٟ٘ب‬ ٓ٥٘‫تٛا‬‫عٛس‬‫الٍ٘بوش‬ ٝ‫و‬
(0765٣ٔ ٜ‫اؿبس‬ ٖ‫ثذا‬ )‫داسد‬ ‫ٚخٛد‬ ‫ٔب‬ ٗٞ‫ر‬ ‫دس‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ،‫وٙذ‬‫و‬ٖ‫ٔ٥ب‬ ١ّ‫فبك‬ ٝ‫ث‬ ٝٚ ٣ٙ٥‫ث‬‫ِت‬ُ٥‫ػج‬ ‫سٚ٤ؾ‬ ٖ‫ٔىب‬ ٝ‫و‬ ٖ‫دٞب‬ ٢‫ثبال‬
‫ثش‬ ‫اػت‬٣ٔ٢‫ثشا‬ .‫ٌشدد‬ٝ‫ا٤ٙى‬ٓ٥ٕٟ‫ثف‬ْ‫٘ب‬٣٤ٛٔ٣ٔ ‫سؿذ‬ ‫كٛست‬ ‫اص‬ ٝ٥‫٘بح‬ ٗ٤‫ا‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬‫وٙذ‬«ُ٥‫ػج‬»ٗ٤‫ا‬ ‫اص‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫ثب٤ذ‬ ،‫اػت‬
‫دس‬ ٖ‫ثذ‬ ‫اص‬ ‫لؼٕت‬‫سا‬.ٓ٥‫ثبؿ‬ ٝ‫داؿت‬ ٗٞ‫ر‬٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ ٕٝ٘ٛ٘ ٗ٥ٕٞ٣٘‫ٚاطٌب‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٝ‫و‬ ‫دٞذ‬5
ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫٤ب‬٢‫لشاسداد‬ ‫عٛس‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫ٔقٙب‬
‫ثب‬ٖ‫صثب‬ ‫ثخؾ‬ ‫٤ه‬‫ٔشتجظ‬ ٜ‫ٚاط‬ ُ‫ٔث‬‫ا‬‫٘ذ‬،ٝ‫ص٤شٔدٕٛف‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬ ‫تٟٙب‬١‫ٔدٕٛف‬ ٗ٥‫ث‬ ‫اص‬ ‫ٞب‬ّٔ‫وب‬٣‫ا‬ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫ص‬‫ٔٛخٛد‬ٖ‫ٌٛ٤ـٛسا‬ ٗٞ‫ر‬ ‫دس‬
٣ٔ‫ثبؿ‬‫ذ‬(،ٖ‫ٕٞىبسا‬ ٚ ‫ا٤ٛا٘ض‬4115).
‫دائر‬ ‫ماهیتی‬ ‫معنایی‬ ‫ساختار‬ :‫سوم‬ ‫اصل‬‫ة‬‫دارد‬ ‫المعارفی‬.ُ‫اك‬ ‫ثشاػبع‬‫ػ‬ْٛ٣٘‫ٚاطٌب‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ،ٝ‫ثؼت‬ً‫ال‬ٔ‫وب‬ ٢‫ٞب‬
٣ٕ٘ ٣٤‫ثبصٕ٘ب‬ ‫سا‬ ٣٤‫ٔقٙب‬ ‫ٔـخق‬ٜ‫رخ٥ش‬ ٝ‫ث‬ ٣‫دػتشػ‬ ٗ٤‫آغبص‬ ١‫٘مغ‬ ‫تٟٙب‬ ٣٘‫ٚاطٌب‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٝ‫ثّى‬ .‫وٙٙذ‬‫ٔشثٛط‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٣‫دا٘ـ‬ ٢‫ٞب‬
٣ٔ ‫خبف‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٠‫حٛص‬ ‫٤ب‬ ْٟٛ‫ٔف‬ ٝ‫ث‬‫ثبؿ‬ٜٙ‫ٚاط‬ ٝ‫و‬ ‫٘٥ؼت‬ ‫ٔقٙب‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬ ‫ادفب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫عشح‬ ٝ‫اِجت‬ .‫ذ‬٤‫ٔقٙب‬ ‫ٞب‬٢‫لشاسداد‬ ٣.‫٘ذاس٘ذ‬‫تفبٚت‬ٚ‫د‬
١ّٕ‫خ‬‫ص٤ش‬‫اص‬‫ِحبػ‬٣٤‫ٔقٙب‬،٣‫٘بؿ‬‫اص‬٠‫ٌؼتش‬٣٘‫ٔقب‬‫كفبت‬«َ‫خٛؿحب‬»ٚ«‫٘بأ٥ذ‬»٣ٔ،‫(ا٤ٛا٘ض‬ ‫ثبؿذ‬4112.)
0..‫اػت‬ َ‫خٛؿحب‬ ٖ‫ٟٔشا‬
1
container
2
image schema
3
metaphorical projection
4
state
5
lexical concepts

8. 8
4..‫اػت‬ ‫٘بأ٥ذ‬ ٖ‫ٟٔشا‬
‫اص‬‫٘ؾش‬‫ٔقٙب‬٢‫لشاسداد‬ ٢‫ٔقٙب‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٖ‫ؿٙبػب‬،ٜ‫ٚاط‬ ‫٤ه‬ٙ‫ت‬ٝ‫و‬ ‫سا‬ ٣٤‫ٔقٙب‬ ‫ػبخت‬ ‫پشداصؽ‬ ٣‫٘ٛف‬ ‫ٟب‬٘‫ا‬‫ثب‬ ‫ٔتٙبػت‬ ٢‫تفؼ٥ش‬ ‫تخبة‬
‫اػت‬ ‫ثبفت‬«٣ٔ‫ثش‬‫اٍ٘٥ض‬٘‫ا‬‫ذ‬»ٜ‫ٚاط‬ ،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .«ِٓ‫ػب‬»‫ٔقٙب‬ ٗ٤‫چٙذ‬٤‫ٔقٙب‬ .‫داسد‬٣ٔ ‫ا٘تخبة‬ ٜ‫ٚاط‬ ٗ٤‫ا‬ ٢‫ثشا‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ٣ٓ٥ٙ‫و‬،‫تأث٥ش‬ ‫تحت‬
ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٣‫ثبفت‬‫وب‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫آ‬ ‫دس‬ ٜ‫ٚاط‬‫اػت‬ ٝ‫سفت‬ ‫س‬(٥٘ٛ‫فٛو‬ٝ‫تش٘ش‬ ٚ،4114‫ۺ‬43.)ِ‫ٔثب‬‫ص٤ش‬ ٢‫ٟب‬٣ٔ ٗ‫سٚؿ‬ ‫سا‬ ٝ‫٘ىت‬ ٗ٤‫ا‬ٙ‫و‬.‫ٙذ‬
0.ٝ‫ٌزؿت‬ ‫سٚص‬ ٢‫غزا‬‫ٞٙٛص‬.‫اػت‬ ِٓ‫ػب‬
4ٖ‫ث٥ٕبسػتب‬ ‫اص‬ ٚ‫ا‬ ..‫ثشٌـت‬ ٝ٘‫خب‬ ٝ‫ث‬ ِٓ‫ػب‬
1.‫اػت‬ ‫ثشخٛسداس‬ ِٓ‫ػب‬ ٣‫اخالل‬ ‫اص‬ ٚ‫ا‬ .
َ‫ٔثب‬ ‫تفؼ٥ش‬َٚ‫ا‬ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٗ٤‫ا‬‫غزا‬ٜ‫٘ـذ‬ ‫فبػذ‬‫اػت‬.١ّٕ‫خ‬ ‫تفؼ٥ش‬ ‫أب‬ْٚ‫د‬‫٘٥ؼت‬ ٗ٤‫ا‬‫٘٥ؼت‬ ‫ث٥ٕبس‬ ً‫ال‬‫و‬ ٚ‫ا‬ ٝ‫و‬،ٖ‫آ‬ ٢‫ٔقٙب‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫ثّى‬
ٝ‫و‬ ‫اػت‬‫خغش‬ُ‫ؿى‬ ٗ٥ٕٞ ٝ‫ث‬ .‫اػت‬ ٜ‫ؿذ‬ ‫ٔشتفـ‬١ّٕ‫خ‬ ،‫ٔقٙب‬ ٗ٤‫ا‬ ٝ‫ث‬ ْٛ‫ػ‬‫ػت‬‫اػت‬ ‫خٛة‬ ٚ‫ا‬ ‫اخالق‬ ٝ‫و‬ٗ٤‫ا‬ .٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ ‫ٔثبِٟب‬‫دٞٙذ‬
ٝ‫و‬٣ٔ ‫ٌٛ٤ـٛس‬ ‫٤ه‬ ٝ‫آ٘چ‬ ٟٓ‫ف‬ ٢‫ثشا‬،‫ٌٛ٤ذ‬‫ٔب‬‫اثتذا‬‫دائش‬ ‫دا٘ؾ‬ ٝ‫ث‬‫ة‬٠‫دسثبس‬ ‫خٛد‬ ٣‫إِقبسف‬«‫غزا‬»،«٢‫ث٥ٕبس‬»،«‫اخالق‬»‫دا٘ؾ‬ ‫٘٥ض‬ ٚ
٠‫دسثبس‬ ‫خٛد‬‫ٔختّف‬ ٣٘‫ٔقب‬٠‫ٚاط‬«ِٓ‫ػب‬»‫سخٛؿ‬٣ٔ،ٖ‫آ‬ ‫اص‬ ‫پغ‬ .ٓ٥ٙ‫و‬‫ثب‬ٙ‫ٔق‬ ‫ا٘تخبة‬‫ٔٙبػت‬ ٢‫ب‬‫اص‬،‫ثبفت‬ٙ‫ٔق‬‫ب‬٢ّٕٝ‫خ‬‫سا‬٣ٔٓ٤‫ػبص‬
(،‫ا٤ٛا٘ض‬4112.)
‫به‬ ‫زبان‬ ‫معنایی‬ ‫ساخت‬ :‫چهارم‬ ‫اصل‬‫مفهوم‬ ‫شیوۀ‬‫است‬ ‫سازی‬٣ٕ٘ ٣٘‫سٔضٌشدا‬ ‫سا‬ ‫ٔقٙب‬ ٖ‫صثب‬ ُ‫اك‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اػبع‬ ‫ثش‬ .-
‫ث‬ ،‫وٙذ‬ٝ‫ّى‬ٜ‫ٚاط‬‫ٞب‬‫ٔحشن‬ ‫فمظ‬‫ٔقٙب‬ ‫ػبخت‬‫ٞؼتٙذ‬‫ثش‬ .٣ٔ ٝ‫ػبخت‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫دسػغح‬ ‫ٔقٙب‬ ،‫اػبع‬ ٗ٤‫ا‬َ‫ٔقبد‬ ‫ٔقٙب‬ ‫ػبخت‬ .‫ؿٛد‬
ْٟٛ‫ٔف‬٢‫ػبص‬1
‫اػت‬‫ٔف‬ ٚ٢‫فشا٤ٙذ‬ ٢‫ػبص‬ ْٟٖٛ‫صثب‬ ٢‫ثخـٟب‬ ٖ‫آ‬ ١‫ٚاػغ‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ٜ‫ٚاط‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬٢‫ثشا‬ ‫ٞب‬ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫فّٕ٥بت‬ ‫آسا٤ؾ‬ٚ ٣
‫پ٥ؾ‬ ‫دا٘ؾ‬ ٢‫وبسٌ٥ش‬ ٝ‫ث‬ٝٙ٥ٔ‫ص‬،٣‫تحش٤ى‬ ‫٘مؾ‬‫اػت‬ ‫فشا٤ٙذ‬ ‫٤ه‬ ‫ٔقٙب‬ .‫داس٘ذ‬٘‫آ‬ ٝ٘ ،٣٤‫ٔدضا‬ ١ِٛ‫ٔم‬ ٝ‫ى‬ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ٖ‫آ‬ ٖ‫ثتٛا‬ ٝ‫و‬‫كٛست‬‫٤ه‬
‫ٔدضا‬ ١‫ثؼت‬٣‫اعالفبت‬ ٢‫وش‬ ‫اوتؼبة‬‫د‬‫ساٞجشد‬ ٗ٥ٙ‫ٕٞچ‬ .‫داسد‬ ‫دخبِت‬ ‫ٔقٙب‬ ‫ػبخت‬ ‫دس‬ ‫٘٥ض‬ ‫اػتٙجبط‬(‫ا٤ٛا٘ض‬ٚ،ٖ‫ٕٞىبسا‬4115.)
‫زبان‬‫استعاره‬ ‫و‬ ‫شناختی‬ ‫شناسی‬
ٜ‫اػتقبس‬٣‫٤ى‬‫اص‬ٜٛ٥‫ؿ‬٢‫ٞب‬٣‫اػبػ‬٘‫ث٥ب‬٣‫ٔف‬ٟٛٔ٣‫اػت‬ٝ‫و‬‫دس‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬٣‫ؿٙبخت‬‫ٔٛسد‬ٝ‫تٛخ‬٢‫خذ‬‫لشاس‬ٝ‫ٌشفت‬‫اػت‬.‫سٚ٤ىشد‬
‫خذ٤ذ‬‫٘ؼجت‬ٝ‫ث‬،ٜ‫اػتقبس‬ٗ٥ِٚ‫ا‬‫ثبس‬‫دس‬َ‫ػب‬0761‫تٛػظ‬‫ِ٥ىبف‬ٖٚٛ‫خب٘ؼ‬‫دس‬‫وتبة‬‫ثؼ٥بس‬ٟٓٔ‫آٟ٘ب‬ٜ‫اػتقبس‬٣٤‫ٞب‬ٝ‫و‬‫ثب‬‫آٟ٘ب‬
٣ٌ‫ص٘ذ‬٣ٔٓ٥ٙ‫و‬2
‫ٔغشح‬‫ؿذ‬.‫دس‬ٖ‫صثب‬٣‫ؿٙبػ‬،٣‫ؿٙبخت‬‫ثشخالف‬ٜ‫د٤ذٌب‬٣‫ػٙت‬‫اص‬ٜ‫اػتقبس‬‫ث‬ ‫تٟٙب‬٢‫شا‬‫اثش‬٣‫ثالغ‬ٖ‫آ‬ٜ‫اػتفبد‬٣ٕ٘-
،‫ؿٛد‬ٝ‫ثّى‬ٜ‫اػتقبس‬‫خضء‬‫خذا٘بپز٤ش‬ْٟٛ‫ٔف‬‫ػبص‬٢‫دس‬ٖ‫صثب‬‫اػت‬.ٜ‫اػتقبس‬٣٤‫ٞب‬ٖٛ‫ٕٞچ‬«ٛ‫ت‬ٜ‫تبص‬َٚ‫ا‬٣ٞ‫سا‬»ٚ‫٤ب‬«‫اص‬‫ثحث‬٣ّ‫اك‬‫دٚس‬
ٛ‫٘ـ‬»٠‫سٚصٔش‬ ٖ‫صثب‬ ‫دس‬ ،ْ‫ٔشد‬٢‫فبد‬ٜ‫اػتفبد‬٣ٔ‫ؿٛد‬ٚ‫ٔختق‬ٖ‫اد٤جب‬ٖٚ‫ؿبفشا‬‫٘٥ؼت‬.«‫ٚلت‬‫عال‬‫اػت‬»،«‫ص٤ش‬‫لشضٟب‬ْ‫ٔب٘ذ‬»،
«‫ل٥ٕتٟب‬‫ثبالسفت‬»ٚ«٣ٌ‫ص٘ذ‬ْ‫ا‬‫ِت‬ٜ‫پشتٍب‬‫اػت‬»ٚ«ٗ٤‫ا‬ّٝ‫ٔشح‬‫سا‬ٝ‫ث‬٣‫خٛث‬‫پـت‬‫ػش‬ٓ‫ٌزاؿت‬»،ٕٝ٘ٛ٘٢‫د٤ٍش‬ ٢‫ٞب‬‫اص‬ٜ‫اػتقبس‬-
٣٤‫ٞب‬‫اػت‬ٝ‫و‬‫دس‬ٖ‫صثب‬٣‫فبسػ‬ٜ‫اػتفبد‬٣ٔ‫ؿٛ٘ذ‬.،‫دسٚالـ‬‫ثشاػبع‬ٗ٤‫ا‬‫سٚ٤ىشد‬،ٜ‫اػتقبس‬‫ػبخت‬ ‫٤ه‬٣‫اضبف‬ٚ٣ٙ٥٤‫تض‬‫دس‬ٖ‫صثب‬
،‫٘٥ؼت‬ٝ‫ثّى‬‫فشا٤ٙذ‬‫اختٙبة‬‫٘بپز٤ش‬‫تفىش‬ْٟٚٛ‫ٔف‬‫ػبص‬٢٣‫ا٘تضاف‬‫ٔحؼٛة‬٣ٔ‫ؿٛد‬.ٝ‫ث‬،٣‫فجبست‬‫تفىش‬‫٘٥ض‬٢‫داسا‬٣‫ٔبٞ٥ت‬٢‫اػتقبس‬
‫اػت‬.
،٣‫ؿٙبخت‬ ‫سٚ٤ىشد‬ ‫دس‬ٜ‫اػتقبس‬‫ؿجبٞت‬ ١٤‫ثشپب‬ ‫تٟٙب‬٣ٕ٘ ٝ‫ػبخت‬ٛ‫ؿ‬‫د‬،ٜ‫اػتقبس‬ ٝ‫ثّى‬١‫تدشث‬ ٚ ‫دسن‬‫چ‬ ‫ثشاػبع‬ ‫چ٥ض‬ ‫٤ه‬٥‫ض‬
‫د٤ٍش‬‫اػت‬(،ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬0761.)،ٖ‫ٔحممب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬‫تٟٙب‬ ٜ‫اػتقبس‬ٝ‫ث‬ ‫ٔشثٛط‬‫ػبخت‬‫٘٥ؼت‬ ٖ‫صثب‬،ٝ‫ثّى‬٠ٛ٥‫ؿ‬١‫ا٘ذ٤ـ‬
‫٘٥ض‬ ‫سا‬ ٖ‫ا٘ؼب‬٣ٔ ‫دسثش‬‫ٌ٥شد‬.‫اػت‬ ٜ‫اػتقبس‬ ‫ثش‬ ٣ٙ‫ٔجت‬ ‫ٔب‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ،٢‫تقج٥ش‬ ٝ‫ث‬ ٚ‫ٔب‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬ ٝ‫و‬ ‫ثشداؿت‬ ٗ٤‫ا‬ ‫اٌش‬
،‫ثبؿذ‬ ‫دسػت‬ ‫اػت‬ ٢‫اػتقبس‬ ‫ؿذت‬ ٝ‫ث‬ٝ‫و‬ ‫ٔقٙبػت‬ ٖ‫ثذا‬٣ٔ ٝ‫تدشث‬ ٝ‫آ٘چ‬ ،‫ٔب‬ ‫تفىش‬ ٠ٛ٥‫ؿ‬ٝ‫آ٘چ‬ ٚ ٓ٥ٙ‫و‬٣ٔ ْ‫ا٘دب‬ ‫سٚص‬ ‫ٞش‬‫٘٥ض‬ ٓ٥ٞ‫د‬
ٜ‫اػتقبس‬ ،٢‫تقج٥ش‬ ٝ‫ث‬ .‫ٞؼتٙذ‬ ٢‫اػتقبس‬ً‫ب‬‫كشف‬٢‫ثشا‬ ٣٘‫صثب‬ ‫اثضاس‬ٝ‫ا٘ذ٤ـ‬ ٖ‫ث٥ب‬‫٘٥ؼت‬ ‫ٞب‬،٢‫ثشا‬ ٣ٞ‫سا‬ ٝ‫ثّى‬٠ٛ٥‫ؿ‬٠‫دسثبس‬ ٖ‫ا٘ذ٤ـ٥ذ‬
‫چ٥ضٞبػت‬،ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫(ِ٥ىبف‬0761).
1
conceptualization
2
Metaphors We Live By

9. 9
ْ‫٘ؾب‬٢‫تلٛس‬ٖ‫ا٘ؼب‬ ٗٞ‫ر‬‫ثش‬١‫ٔدٕٛف‬ ١٤‫پب‬٣‫وٛچى‬‫اص‬ٓ٥ٞ‫ٔفب‬٣‫تدشث‬ٝ‫و‬ً‫ب‬ٕ٥‫ٔؼتم‬‫اص‬‫تدشث‬‫٥بت‬‫ٔب‬٣‫٘بؿ‬٣ٔٛ‫ؿ‬٘‫ذ‬،ُ‫ؿى‬
ٝ‫ٌشفت‬‫اػت‬(،ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬0761.)ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬٣‫تدشث‬٣ٖٔ‫تٛا‬ٝ‫ٔدٕٛف‬ ٝ‫ث‬٢‫ا‬‫اص‬‫سٚاثظ‬ُ‫(ٔث‬ ٣٘‫ٔىب‬،‫ثبال‬،ٗ٥٤‫پب‬،ّٛ‫خ‬
،)‫فمت‬١‫ٔدٕٛف‬ٓ٥ٞ‫ٔفب‬٣‫ٞؼت‬‫ؿٙبػ‬٣٣‫ف٥ض٤ى‬ُ‫(ٔث‬‫ٔٛخٛد‬ٚ)‫ؽشف‬ٚٝ‫ٔدٕٛف‬٢‫ا‬‫تد‬ ‫اص‬‫ب‬‫سة‬‫٤ب‬٢‫فقبِ٥تٟب‬٣‫اػبػ‬‫ٔب٘ٙذ‬‫حشوت‬
ٖ‫وشد‬،.‫ٕ٘ٛد‬ ٜ‫اؿبس‬
‫٘ؾب‬٠‫ؿبِٛد‬ ٝ‫و‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ٠‫اػتقبس‬ ٖ‫ٞضاسا‬ ٢ٚ‫حب‬ ‫اػت‬ ٖ‫صثب‬ ‫٤ه‬‫ٔف‬‫آٟ٘ب‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٣ٟٔٛ‫ا٘غجبق‬ ٣‫٘ٛف‬‫ٍ٘بؿت‬ ‫٤ب‬
٢‫لشاسداد‬1
ٜ‫حٛص‬ ‫٤ه‬ ‫اص‬‫(ٔجذا‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬‫ء‬))‫(ٔملذ‬ ‫د٤ٍش‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٠‫حٛص‬ ٝ‫ث‬٣ٔ ‫كٛست‬‫ٌ٥شد‬.ٜ‫اػتقبس‬‫خذ‬ ٢‫ٞب‬‫اص‬ ً‫ب‬‫فٕذت‬ ٖ‫صثب‬ ‫٤ه‬ ‫٤ذ‬
٣ٔ ‫دػت‬ ٝ‫ث‬ ٢‫لشاسداد‬ ‫ثضسي‬ ْ‫٘ؾب‬ ٗ٥ٕٞ ‫ثؼظ‬٤‫آ‬‫ٙذ‬(،‫ِ٥ىبف‬4114).‫دس‬ٖ‫صثب‬ ‫سٚ٤ىشد‬‫ػب٤ش‬ ،٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬‫تدبسة‬‫ٔب‬ٝ‫و‬
١‫تدشث‬ ُ‫حبك‬ ً‫ب‬ٕ٥‫ٔؼتم‬٣‫ف٥ض٤ى‬‫٘٥ؼتٙذ‬ ‫ٔب‬،ً‫ب‬‫عج٥قت‬٣‫ٔبٞ٥ت‬٢‫اػتقبس‬٣ٔ ‫خٛد‬ ٝ‫ث‬‫ٌ٥ش٘ذ‬.‫ِ٥ىبف‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬،ٗ٤‫ا‬‫تلٛسات‬ٚ ٢‫اػتقبس‬‫٤ب‬
٣‫ا٘تضاف‬‫اص‬‫عش٤ك‬٢‫اٍِٛثشداس‬‫اص‬ ٢‫اػتقبس‬١‫ٔدٕٛف‬٣‫وٛچى‬‫اص‬ٓ٥ٞ‫ٔفب‬٣‫تدشث‬ٚ٣‫اػبػ‬ٗٞ‫ر‬ُ‫ؿى‬ ‫ٔب‬ٝ‫ٌشفت‬،‫دسن‬٣ٔ‫ؿٛ٘ذ‬.‫دس‬
ٜ‫اوثشاػتقبس‬،‫ٞب‬‫اص‬ٖ‫صثب‬ٚ٣‫فجبسات‬ٜ‫اػتفبد‬٣ٔ‫ؿٛد‬٢‫ثشا‬ ٝ‫و‬‫كحجت‬‫٤ب‬٠‫حٛص‬ ‫دسن‬٣‫ا٘تضاف‬‫ّٕٔٛع‬‫تش٘ذ‬.
‫استعارۀ‬ ‫نظریۀ‬‫مفهومی‬‫زبان‬ ‫در‬‫شناختی‬ ‫شناسی‬
ٝ٤‫٘ؾش‬ ٗ٥ِٚ‫ا‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٠‫اػتقبس‬ ١٤‫٘ؾش‬‫ٞب‬ٟٓٔ ٢٠‫حٛص‬ ‫دس‬ٙ‫ٔق‬٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫بؿٙبػ‬٠‫اػتقبس‬ ١٤‫٘ؾش‬ ‫دس‬ ٣ّ‫اك‬ ٠‫ا٤ذ‬ .‫اػت‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬
ٚ ٣٘‫صثب‬ ‫اثضاس‬ ‫٤ه‬ ‫تٟٙب‬ ٜ‫اػتقبس‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٗ٤‫ا‬١‫ٔؤِف‬‫ػجه‬٣‫ؿٙبػ‬١‫ا٘ذ٤ـ‬ ٚ ‫فىش‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ٝ‫ثّى‬ ،‫٘٥ؼت‬‫اػت‬ ٢‫اػتقبس‬ ‫٘٥ض‬ ٣٘‫ا٘ؼب‬
،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4114‫ۺ‬464.)‫دس‬١٤‫ثشپب‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫ػبختبس‬ ،‫ٍ٘شؽ‬ ٗ٤‫ا‬‫ا٘غجبق‬‫ٍ٘بؿت‬ ‫٤ب‬ٜ‫حٛص‬٣ٔ ٣ٞ‫ػبصٔب٘ذ‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ٞب‬.‫ؿٛد‬
ٝ٤‫٘ؾش‬ ٗ٤‫ا‬ َٛ‫اك‬ٚ‫د‬ ‫ثب‬‫ٍ٘شؽ‬‫ا‬ ‫ٔشتجظ‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ٔقٙبؿٙبػ‬ ‫دس‬ ٣ّ‫اك‬‫ػت‬‫ۺ‬
0-٣ٙ‫٤ق‬ ،‫ثذٕ٘ٙذ‬ ‫ؿٙبخت‬‫تدبسة‬ ‫دس‬ ٝ‫س٤ـ‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ‫ػبختبس‬‫ثذٕ٘ٙذ‬‫ٔب‬‫داسد‬.
4-٣٤‫ٔقٙب‬ ‫ػبختبس‬ٖ‫صثب‬،ْٟٛ‫ٔف‬ ‫ػبختبس‬ ‫اص‬ ٣‫ثبصتبث‬.‫اػت‬
‫پ٥ذا‬ ٣ٞ‫ٌب‬ٜٛ٥‫ؿ‬ ٖ‫وشد‬٢‫ا‬‫كحجت‬ ٢‫ثشا‬ ٢‫غ٥شاػتقبس‬٠‫دسثبس‬ ٖ‫وشد‬٣‫ثقض‬‫اص‬‫وٙ٥ذ‬ ٣‫ػق‬ ،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .‫اػت‬ ُ‫ٔـى‬ ‫ثؼ٥بس‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬
‫اسخبؿ‬ ٖٚ‫ثذ‬‫فضب‬ ٝ‫ث‬2
‫حشوت‬ ‫٤ب‬3
.‫ثض٘٥ذ‬ ‫حشف‬ ٖ‫صٔب‬ ٠‫دسثبس‬ِ‫ٔثب‬‫ص٤ش‬ ٢‫ٟب‬‫دس٘ؾش‬ ‫سا‬‫ثٍ٥ش٤ذ‬‫ۺ‬
0.‫داسد‬ ‫ف٥ذ‬ٜ‫سا‬ ‫اص‬٣ٔ.‫سػذ‬
4.ٓ‫و‬ٓ‫و‬٣ٔ ‫٘ضد٤ه‬ ‫ف٥ذ‬ ٝ‫ث‬ ٓ٤‫داس‬.ٓ٤ٛ‫ؿ‬
‫ٔب‬٣ٔ ‫دسن‬ ٜ‫اػتقبس‬ ‫لبِت‬ ‫دس‬ ‫سا‬ ‫خٛد‬ ٠‫سٚصٔش‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫اص‬ ٢‫ثؼ٥بس‬َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .ٓ٥ٙ‫و‬،ْٟٛ‫ٔف‬«ٓ‫خـ‬»٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬ .‫ثٍ٥ش٤ذ‬ ‫دس٘ؾش‬ ‫سا‬
ٖٛ‫چ‬ٓ‫خـ‬‫اػت‬ ٣٘‫ا٘ؼب‬ ‫تدبسة‬ ٗ٥ِٚ‫ا‬ ٚ‫خض‬،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4114)‫أب‬ .‫ٚخٛد‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ثب‬،ْٟٛ‫ٔف‬ ٠ٛ٥‫ؿ‬٢‫ػبص‬ٓ‫خـ‬٢‫اػتقبس‬ ‫ثؼ٥بس‬
‫اػت‬ِ‫ٔثب‬ .٢‫ٟب‬‫ص٤ش‬‫ثج٥ٙ٥ذ‬ ‫سا‬.
0..‫آٔذ‬ ‫خٛؽ‬ ٝ‫ث‬ ٓ٘ٛ‫خ‬
4..‫س٤خت‬ ٓٞ ٝ‫ث‬ ٓ‫افلبث‬
1.٣ٔ ٣‫لبع‬ ْ‫داس‬.ٓٙ‫و‬
2..ْ‫وشد‬ ‫داك‬ ٍٝ٤‫د‬
‫مشخصه‬‫استعارۀ‬ ‫نظریۀ‬ ‫های‬‫مفهومی‬
1
conventional mapping
2
space
3
motion

10. 10
ٝ‫خٙج‬ ‫اص‬ ٣‫٤ى‬٣‫اػبػ‬ ٢‫ٞب‬ٝ٤‫٘ؾش‬ ‫تٛػظ‬ ٝ‫و‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٠‫اػتقبس‬ٖ‫صثب‬ ٖ‫پشداصا‬‫اػت‬ ٜ‫ٌشد٤ذ‬ ‫ٔغشح‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬٤‫ه‬٣ٍ٤ٛ‫ػ‬1
ٜ‫اػتقبس‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ٞب‬ٜ‫اػتقبس‬ .‫اػت‬٠‫حٛص‬ ‫اص‬ ‫سا‬ ٣٤‫ػبختبسٞب‬ ‫ٞب‬٣‫حؼ‬ ٢‫ٔجٙب‬ ٝ‫و‬ ‫ٔجذا‬-‫داس‬ ٣‫حشوت‬٘،‫ذ‬‫ٔٙغجك‬ ‫ٔملذ‬ ٠‫حٛص‬ ‫ثب‬٣ٔ-
،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .‫ثشفىغ‬ ٝ٘ ٚ ‫وٙٙذ‬«‫فـك‬»‫ثب‬ ‫سا‬«‫ػفش‬»ْٟٛ‫ٔف‬٣ٔ ٢‫ػبص‬‫أب‬ ،ٓ٥ٙ‫و‬‫ثب‬ ‫سا‬ ‫ػفش‬ ٓ٥٘‫تٛا‬ ٣ٕ٘«‫فـك‬»ْٟٛ‫ٔف‬.ٓ٥ٙ‫و‬ ٢‫ػبص‬
«ٖ‫ٔؼبفشا‬»٣ٕ٘ ‫سا‬‫كٛست‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫تٛا‬ٖ‫فٙٛا‬ ٝ‫ث‬ ٢‫لشاسداد‬«‫فبؿك‬»ٚ«‫ٔقـٛق‬»ٚ«٣ٌ‫سا٘ٙذ‬ ‫تلبدف‬»ٖ‫فٙٛا‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬«ٝ‫ؿىؼت‬ ‫لّت‬»
ْٟٛ‫ٔف‬‫وشد‬ ٢‫ػبص‬،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4114‫ۺ‬475.)ِ‫ٔثب‬ ‫دس‬٤‫ص‬ ٢‫ٟب‬‫ش‬،٠‫اػتقبس‬ ٚ‫د‬«‫ٞؼتٙذ‬ ٗ٥‫ٔبؿ‬ ‫ا٘ؼبٟ٘ب‬»ٚ«ٙ٥‫ٔبؿ‬ٖ‫ا٘ؼب‬ ‫ٟب‬
‫ٞؼتٙذ‬»‫٤ى‬ ١ٙ٤‫آ‬‫آٟ٘ب‬ ‫اص‬ ‫٤ه‬ ‫ٞش‬ ‫أب‬ ،‫ذ٤ٍش٘ذ‬٠ٛ٥‫ؿ‬‫داس‬ ‫سا‬ ‫خٛد‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔشثٛط‬ ٣‫ٍ٘بؿت‬ ‫٤ب‬ ٣‫ا٘غجبل‬٘.‫ذ‬
0.٘‫ا٘ؼب‬‫ٟب‬‫ٔب٘ٙذ‬‫ٞؼتٙذ‬ ٗ٥‫ٔبؿ‬.
‫س‬ ٜ‫ٕ٘ش‬ ٗ٤‫ثٟتش‬ ٣ّ‫ف‬‫ا‬.‫اػت‬ ‫حؼبة‬ ٗ٥‫ٔبؿ‬ ٚ‫ا‬ .‫ٌشفت‬
4.ٙ٥‫ٔبؿ‬‫ٟب‬‫ٔب٘ٙذ‬‫ٞؼتٙذ‬ ٖ‫ا٘ؼب‬.
ٝ٘‫سا٤ب‬‫ا‬ٗٔ ‫اص‬ ْ٣ٕ٘ ‫خٛؿؾ‬‫ٕٞ٥ـ‬ .‫آ٤ذ‬ٜٝ‫داد‬٣ٔ ‫حزف‬ ‫ٔشا‬ ٢‫ٞب‬.‫وٙذ‬
٠‫اػتقبس‬ ‫دس‬«٘‫ا٘ؼب‬‫ٞؼتٙذ‬ ٗ٥‫ٔبؿ‬ ‫ٟب‬»‫خلّت‬ ،٣‫ٔىب٘٥ى‬ ٚ ٢‫وبسوشد‬ ٢‫ٟب‬ٝ٘‫سا٤ب‬ٖ‫ا٘ؼب‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫آ‬ ٣ّ‫و‬ ‫ػبختبس‬ ٚ ‫ػشفت‬ ّٕٝ‫خ‬ ‫اص‬‫٘ؼجت‬
ٜ‫داد‬‫ؿ‬‫ذ‬‫اػت‬ ٜ،٠‫اػتقبس‬ ‫دس‬ ‫أب‬«ٙ٥‫ٔبؿ‬‫ٞؼتٙذ‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ‫ٟب‬»،"‫خٛؽ‬ٖ‫آٔذ‬"ٚ"ٖ‫وشد‬ ٜ‫اؿتجب‬"٘‫ا٘ؼب‬‫ٟب‬‫ثب‬٣ٔ ‫ٔٙغجك‬ ٝ٘‫سا٤ب‬‫ؿٛد‬
،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4114‫ۺ‬475).
ٚ‫د‬‫ػؤ‬َ‫ا‬٠‫دسثبس‬٤‫ه‬ٛ‫ٚخ‬ ٢‫اػتقبس‬ ‫ا٘غجبق‬ ٣ٍ٤ٛ‫ػ‬‫د‬َٚ‫ا‬ َ‫ػؤا‬ .‫داسد‬ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٗ٤‫ا‬‫آ٤ب‬٠‫حٛص‬ ٗ٥٥‫تق‬ ٢‫ثشا‬ ٣٤ٍِٛ‫ا‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬
ً‫ب‬‫فٕذت‬ ٝ‫و‬‫دس‬‫٤ب‬ ‫ٔجذأ‬ ‫٘مؾ‬ٚ‫س‬ ٣ٔ‫وبس‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔملذ‬‫د‬،‫داسد؟‬ ‫ٚخٛد‬‫ػؤ‬‫داس٘ذ؟‬ ‫٘مؾ‬ ٍِٛ‫ا‬ ٗ٤‫ا‬ ٗ٥٥‫تق‬ ‫دس‬ ٣ّٔ‫فٛا‬ ٝ‫چ‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٗ٤‫ا‬ ْٚ‫د‬ َ‫ا‬
ٚٛ‫و‬‫ؿ‬‫ؾ‬(4114‫ؿذ‬ ٝ‫ٔتٛخ‬ ‫خٛد‬ ٣‫ثشسػ‬ ‫دس‬ )‫سا٤ح‬ ٝ‫و‬ٜ‫حٛص‬ ٗ٤‫تش‬‫ٞب‬‫ٔجذأ‬ ٢٤ ‫ا٘غجبق‬ ٢‫ثشا‬٢‫اػتقبس‬ ‫ٍ٘بؿت‬ ‫ب‬،ٜ‫حٛص‬‫ثب‬ ‫ٔشتجظ‬ ٢‫ٞب‬
( ٖ‫ا٘ؼب‬ ٖ‫ثذ‬ٝ‫غٛع‬ ‫ٌشفتبس٤ٟب‬ ٗ‫ثغ‬ ‫دس‬ ٗٔ‫ٚس‬ٚ‫س‬ ٚ‫(ا‬ ‫ح٥ٛا٘بت‬ ،)ْ‫ّبس‬‫ى‬ٔ ٣ٞ‫ثب‬( ٖ‫ٌ٥بٞب‬ ،)‫اػت‬ٚ‫ا‬٠ٛ٥ٔٗٔ ‫فٕش‬‫اػت‬‫غزا‬ ،)ٗٔ(٣‫آؿ‬
ٝ‫پخت‬ ٛ‫ت‬ ٢‫ثشا‬ْ‫ا‬)‫٘٥بٚس٤ذ‬ ‫فـبس‬ ٚ‫ا‬ ٝ‫(ث‬ ٚ‫٘٥ش‬ ٚ )‫اػت‬.
ٚٛ‫و‬ ‫ثبٚس‬ ٝ‫ث‬‫ؿ‬‫ؾ‬(4114،)‫سا٤ح‬ٜ‫حٛص‬ ٗ٤‫تش‬٤ ‫ا٘غجبق‬ ٢‫ثشا‬ ‫ٔملذ‬ ٢‫ٞب‬‫اػتقبس‬ ‫ٍ٘بؿت‬ ‫ب‬٢،ٝ‫عجم‬ٖٛ‫ٕٞچ‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ٞب‬
‫احؼبػبت‬َ‫پ‬ ٣ِ‫خٛؿحب‬ ‫(اص‬‫ش‬)ْ‫دسآٚسد‬‫اخالل٥بت‬ ،ٝ‫ٚػٛػ‬ ‫دسثشاثش‬ ٚ‫(ا‬)‫وشد‬ ‫ٔمبٚٔت‬ ‫ٞب‬‫افىبس‬ ،)ٓ‫ٞؼت‬ ‫ٔٙؾٛست‬ ٝ‫(ٔتٛخ‬‫سٚاثظ‬ ،
٣٘‫ا٘ؼب‬١‫ساثغ‬ ٚ‫ا‬ ‫(ثب‬‫د‬ ٣ٕ‫ٔؼتحى‬ ٣‫دٚػت‬ْ‫اس‬)ٖ‫صٔب‬ ٚ٣ٔ ٖ‫(صٔب‬)‫ٌزسد‬٣ٔ‫ثبؿذ‬.١ٞ‫د‬ ‫اٚاػظ‬ ‫تب‬0771٠‫ا٤ذ‬ٛ‫ث‬ ٗ٤‫ا‬ ٣ّ‫اك‬ٝ‫و‬ ‫د‬
٣‫ا٘تضاف‬ ً‫ب‬‫فٕذت‬ ‫ٔملذ‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬‫ٔـخلبت‬ ٚ ‫تش٘ذ‬ٚ ‫داس٘ذ‬ ٢‫وٕتش‬ ٣‫ف٥ض٤ى‬‫كحجت‬ ‫ِزا‬‫دسن‬ ٚ ‫آٟ٘ب‬ ٠‫دسثبس‬ ٖ‫وشد‬‫آ‬ٖ‫خٛدؿب‬ ١٤‫ثشپب‬ ‫ٟ٘ب‬
ُ‫ٔـى‬‫تش‬،ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫(ِ٥ىبف‬ ‫اػت‬0777‫دسفٛم‬ .)،ٜ‫حٛص‬٣ٙ٥‫ف‬ ‫ٔجذأ‬ ٢‫ٞب‬ٖ‫آػب‬ ‫آٟ٘ب‬ ٟٓ‫ف‬ ٚ ‫تش٘ذ‬‫تش‬.‫اػت‬‫اص‬،ٚ‫س‬ ٗ٤‫ا‬ٚ ٖ‫صٔب‬
‫ثشح‬ ‫حشوت‬‫فضب‬ ‫ؼت‬ْٟٛ‫ٔف‬٣ٔ ٢‫ػبص‬ٛ‫ؿ‬٘‫ذ‬ِ‫ٔثب‬ ٝ‫ث‬ .٢‫ٟب‬‫ۺ‬ ‫وٙ٥ذ‬ ٝ‫تٛخ‬ ‫ص٤ش‬
0..‫وـ٥ذ‬ َٛ‫ع‬ ٢‫ص٤بد‬ ‫ٔذت‬ ٝ‫ساثغ‬ ٗ٤‫ا‬
4.‫داس‬٤ٗ٤‫ثٟتش‬ ٝ‫ث‬ ٓ‫ٔٛلـ‬٣ٔ ‫٘ضد٤ه‬ َ‫ػب‬ٛ‫ؿ‬٤.ٓ
1.ٓ٥ٕ‫تل‬ ٖ‫صٔب‬.‫اػت‬ ٜ‫فشاسػ٥ذ‬ ٢‫ٌ٥ش‬
2.٣ٔ ‫داسد‬ ْ‫ٔحش‬ ٜ‫ٔب‬.‫آ٤ذ‬
ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬ ‫ثبٚس‬ ٝ‫ث‬(0777)‫ثؼتش‬ ‫دس‬ ٖ‫صٔب‬‫حشوت‬٣ٔ ‫ػبختٕٙذ‬‫ؿٛد‬،‫تد‬ ‫اص‬ ٖ‫صٔب‬ ‫اص‬ ‫ٔب‬ ٟٓ‫ف‬ ‫ص٤شا‬‫بسة‬ٝ‫ث‬ ‫٘ؼجت‬ ‫ٔب‬ ٣ٞ‫آٌب‬ ٚ
٣ٔ ٣‫٘بؿ‬ ‫اػت‬ ‫حشوت‬ ١‫ثشخؼت‬ ‫اثقبد‬ ‫اص‬ ٝ‫و‬ ‫تغ٥٥ش‬١‫تدشث‬ .‫ؿٛد‬ٖ‫صٔب‬ ‫اص‬ ‫ٔب‬،‫تدبسة‬ ‫دس‬ ٝ‫س٤ـ‬٣‫حشوت‬ ٢‫سٚ٤ذادٞب‬ ُ‫ٔث‬ ‫ٔب‬ ٣‫اػبػ‬
‫دا‬‫س‬‫د‬.
ٜ‫اػتقبس‬‫دا٘ؾ‬ ،‫ٍ٘بؿت‬ ‫٤ب‬ ‫ا٘غجبق‬ ‫ا٤دبد‬ ‫ثش‬ ٜٚ‫فال‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ٞب‬٢‫د٤ٍش‬‫سا‬ٔ ٣ٞ‫ٌب‬ ٝ‫و‬‫ثبؿذ‬ ‫ص٤بد‬ ‫خضئ٥بت‬ ٢ٚ‫حب‬ ‫اػت‬ ٗ‫ٕى‬
٣ٔ ‫لشاس‬ ‫ٔب‬ ٢ٚ‫فشاس‬.‫دٞٙذ‬،٢‫تقج٥ش‬ ٝ‫ث‬‫ا٘غجبل‬‫اػتّضأبت‬ ٢ٚ‫حب‬ ٢‫اػتقبس‬ ٢‫ٟب‬2
‫٤ب‬٤‫اػتٙجبعٟب‬٣٣ٙ‫غ‬3
.‫ٞؼتٙذ‬ِ‫ٔثب‬٢‫ٟب‬ٝ‫ث‬ ‫ٔشثٛط‬ ‫ص٤ش‬
1
unidirectionality
2
enrichments
3
rich inferences

11. 11
٠‫اػتقبس‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬«‫ثحث‬،‫٤ه‬‫اػت‬ ‫ػفش‬»٣ٔ٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ ‫ٔثبِٟب‬ ٗ٤‫ا‬ .‫ثبؿذ‬٢‫ػبختبس‬ ‫دٞٙذ‬‫سا‬٣ٔ ‫داسد‬ ‫ٚخٛد‬ ‫ٔجذأ‬ ٠‫حٛص‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ٖ‫تٛا‬
٠‫حٛص‬ ‫دس‬‫وشد‬ ‫اػتٙجبط‬ ‫٘٥ض‬ ‫ٔملذ‬ِ‫ٔثب‬ ٝ‫ث‬ .٢‫ٟب‬‫ۺ‬ ‫وٙ٥ذ‬ ٝ‫تٛخ‬ ‫ص٤ش‬
0.٣ٔ ّٛ‫خ‬ ْ‫لذ‬ ٝ‫ث‬ ْ‫لذ‬ ‫ٔب‬.ٓ٤ٚ‫س‬
4.‫ٔب‬ٜ‫داد‬ ‫پٛؿؾ‬ ‫سا‬ ٢‫ص٤بد‬ ٢‫ثخـٟب‬.ٓ٤‫ا‬
1.ٝ‫٘ت٥د‬ ٝ‫ث‬ ٓ٥‫٘تٛا٘ؼت‬.ٓ٥‫ثشػ‬ ٢‫ا‬
2..‫وٙذ‬ َ‫د٘جب‬ ‫سا‬ ‫ثحث‬ ‫٘تٛا٘ؼت‬ ٚ‫ا‬
‫ٔـبسوت‬ ،‫ٔثبِٟب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫دس‬ٖ‫وٙٙذٌب‬‫د‬‫ثب‬ ‫ثحث‬ ‫س‬،ٖ‫ٔؼبفشا‬ٚ ‫ػفش‬ ‫ثب‬ ‫ثحث‬‫ٔؼ٥ش‬ ‫ثب‬ ‫ثحث‬ ‫دس‬ ‫پ٥ـشفت‬‫ا٘غجبق‬‫داسد‬‫ٔجذأ‬ ٠‫حٛص‬ ‫دس‬ .
)‫(ػفش‬ٌٓ ‫اػت‬ ٗ‫ٕٔى‬ ٖ‫ٔؼبفشا‬‫ؿٛ٘ذ‬،ٔ ٝ‫ث‬ ‫اػت‬ ٗ‫ٕٔى‬‫ٔجذأ‬ ٗ٥‫ث‬ ٣‫تذاف‬ .ٜ‫غ٥ش‬ ٚ ‫٘شػٙذ‬ ‫ملذ‬‫ٔملذ‬ ّٕٚ‫تض‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ٔٛخت‬ٗ
٣ٔ )٣ٙ‫غ‬ ‫(اػتٙجبط‬٣ٔ ‫سٚ٤ذادٞب‬ ٗ٥ٕٞ ٝ‫و‬ ‫ؿٛد‬٘‫تٛا‬ٙ٠‫حٛص‬ ‫دس‬ ‫ذ‬‫ٔملذ‬)‫(ثحث‬‫٘٥ض‬‫ث٥فت‬ ‫اتفبق‬ٙ‫ذ‬،ٗ٤‫ٌش‬ ٚ ‫(ا٤ٛا٘ض‬4114.)
‫طرحواره‬‫تصویری‬ ‫های‬
‫اص‬ ٣‫٤ى‬‫پشػـ‬‫ٟب‬٣ٕٟٔ ٢ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬ ٝ‫و‬(0761)٠‫دسثبس‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬‫وش‬ ‫ٔغشح‬‫د‬ٜٗ٤‫ا‬ ‫ا٘ذ‬٘ ٣ٌ‫پ٥چ٥ذ‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ْ‫ؾب‬
٣ٔ ٣‫٘بؿ‬ ‫ودب‬ ‫اص‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬.‫ؿٛد‬ٜ‫فٕذ‬ ‫ثخؾ‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬ ‫اص‬ ٢‫ا‬‫داس‬ ٢‫اػتقبس‬ ٢‫ػبختبس‬ ‫ٔب‬‫٘ذ‬‫فج‬ ٝ‫ث‬ .‫ث٥ـتش‬ ،٣‫بست‬
‫تب‬ ‫ٔب‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ٜ‫ا٘ذاص‬‫لبِت‬ ‫دس‬ ٢‫ا‬٣ٔ ‫دسن‬ ‫د٤ٍش‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬‫ٔف‬ ‫آ٤ب‬ ‫أب‬ .‫ؿٛ٘ذ‬٥ٞ‫ب‬ٚ ٣ٕ‫خ‬‫داس‬ ‫ٛد‬ٜ٘‫اػتقبس‬ ٖٚ‫ثذ‬ ٚ ٓ٥‫ٔؼتم‬ ‫عٛس‬ ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ‫ذ‬
٘‫آ‬ ٖ‫ثتٛا‬‫ٟب‬‫وشد؟‬ ‫دسن‬ ‫سا‬
٣ٔ ‫دسن‬ ٓ٥‫ٔؼتم‬ ‫عٛس‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬ٓ٥ٙ‫و‬،ٝ‫ٔـخل‬ ٖ‫ٔ٥ب‬ ‫استجبط‬ ُ‫حبك‬‫ٔب‬ ٣ٕ‫خؼ‬ ٢‫ٞب‬٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫ا٘ٛاؿ‬ ٚ
ٓ٤‫لبدس‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬‫سا‬ ‫آٟ٘ب‬ٓ٤‫ثؼبص‬،‫ٟٔٙذ‬ ‫(ساػخ‬0171‫ٔبػت‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬ ١‫تدشث‬ ١٤‫پب‬ ‫ثش‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٗ٤‫ا‬ ‫ػبخت‬ ٣ٙ‫٤ق‬ .)‫ػب‬ ،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .‫ختبس‬
‫دل٥ك‬ ‫تقج٥ش‬ ٝ‫ث‬ ٚ ‫ٔب‬ ٣٘‫ٔىب‬ ‫تدبسة‬ ُ‫حبك‬ ٣٘‫ٔىب‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬٣‫اػبػ‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫اص‬ ٝ‫دػت‬ ٗ٤‫ا‬ .‫اػت‬ ٣‫ف٥ض٤ى‬ ‫ٔح٥ظ‬ ‫ثب‬ ‫ٔب‬ ُٔ‫تقب‬ ١‫٘ت٥د‬ ،‫تش‬-
٥ٞ‫ٔفب‬ ٗ٤‫تش‬٣ٔ ٣ٌ‫ص٘ذ‬ ‫آٟ٘ب‬ ‫ثب‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ‫ٞؼتٙذ‬ ٣ٕٙ‫و‬‫خب‬ ٚ ‫(ِ٥ىبف‬ ٓ٥،ٖٛ‫٘ؼ‬0761ِ‫ٔثب‬ .)‫ص٤ش‬ ٢‫ٟب‬٣ٔ ٖ‫٘ـب‬‫دسن‬ ٢‫ثشا‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ‫دٞٙذ‬
ٕ‫خؼ‬ ‫٤ب‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬ ٣ٙ٥‫ف‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫اص‬ ٣‫ا٘تضاف‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٖ‫ث٥ب‬ ٚ٣ٔ ٜ‫اػتفبد‬ ٣٘‫ب‬ٓ٥ٙ‫و‬‫ۺ‬
0..‫اػت‬ ٝ‫سفت‬ ‫ثبال‬ ٖ‫وبسٔٙذا‬ ‫دسآٔذ‬ َ‫أؼب‬
4..‫اػت‬ ٜ‫وشد‬ ‫ػمٛط‬ ٗ‫ٔؼى‬ ‫ل٥ٕت‬
1..‫اػت‬ ٜ‫افتبد‬ ٣ٌ‫ثضس‬ ‫دسدػش‬ ٢ٛ‫ت‬ ٚ‫ا‬
ٖ‫ٕٞب‬‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬ ،‫ؿذ‬ ٝ‫ٌفت‬ ٝ‫و‬ ‫عٛس‬ٖٛ‫خب٘ؼ‬ ٚ ‫ِ٥ىبف‬(0761‫ٔبٞ٥ت‬ ُ‫حبك‬ ‫داسد‬ ‫ٚخٛد‬ ‫ٔب‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ٣ٌ‫پ٥چ٥ذ‬ )
ٕ‫خؼ‬٘‫ب‬٢‫تقج٥ش‬ ٝ‫ث‬ .‫اػت‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٣،‫تأث٥ش‬ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ٕ٥‫ٔؼتم‬٣ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ‫ػبختبس‬ ٢ٚ‫س‬ ‫ثش‬‫دس‬ ٝ‫و‬ ٣‫ٔٛضٛفبت‬ ٗ٤‫ٟٕٔتش‬ ‫اص‬ .‫داسد‬
‫ػبخت‬ ‫ثب‬ ٖ‫آ‬ ‫استجبط‬ ٚ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ ‫خلٛف‬٠‫عشحٛاس‬ ‫اػت‬ ‫ٔغشح‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬٢‫تلٛ٤ش‬1
‫اػت‬.ٜ‫عشحٛاس‬٢‫ٞب‬٥٤‫ثبصٕ٘ب‬ ٢‫تلٛ٤ش‬٢‫ٟب‬
ٜ‫سٚصٔش‬ ُٔ‫تقب‬ ُ‫حبك‬ ً‫ب‬ٕ٥‫ٔؼتم‬ ٝ‫و‬ ‫ٞؼتٙذ‬ ٣‫ا٘تضاف‬ ً‫ب‬‫٘ؼجت‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ٖ‫اعشافٕب‬ ٢‫د٘٥ب‬ ‫ثب‬ٖ‫ٔـبٞذاتٕب‬ ٚ٣ٔ‫ثبؿ‬،٣‫فجبست‬ ٝ‫ث‬ .‫ٙذ‬
ٜ‫عشحٛاس‬٢‫ٞب‬٣ٔ ‫٘ـئت‬ ٖ‫ثذٕ٘ٙذٔب‬ ١‫تدشث‬ ‫اص‬ ٝ‫و‬ ‫ٞؼتٙذ‬ ٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬ ٢‫تلٛ٤ش‬٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ ١٤‫٘ؾش‬ .‫ٌ٥ش٘ذ‬‫اػبع‬‫ٔف‬ ٣ٞ‫ػبصٔب٘ذ‬ٚ ٣ٟٔٛ
‫ؿ‬ ٝ‫ث‬ ٣٤‫ٔقٙب‬ ‫ػبختبس‬٣ٔ ‫ٕبس‬.‫آ٤ذ‬
(ٖٛ‫خب٘ؼ‬0765)‫دس‬‫وتبة‬ٗٞ‫ر‬ ‫دس‬ ٖ‫ثذ‬2
،‫اكغالحبت‬«ٜ‫عشحٛاس‬»3
،«٠‫عشحٛاس‬ٕ‫خؼ‬ ‫٤ب‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬٣٘‫ب‬»4
ٚ«‫عشحٛاس‬٠
٢‫تلٛ٤ش‬»ٓٞ ٢‫خب‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬‫وبس‬ ٝ‫ث‬٣ٔ.‫ثشد‬‫اكغال‬٠‫عشحٛاس‬ ‫حبت‬ٕ‫خؼ‬ ‫٤ب‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٠‫عشحٛاس‬ ٚ ٣٘‫ب‬‫ثب‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ ‫دٞذ‬
1
image schema
2
The body in the mind
3
schema
4
embodied schema

12. 12
ٜ‫عشحٛاس‬ ٢‫ػبختبسٞب‬ٚ‫ػش‬ ٢‫ا‬ٝ‫ث‬ ٝ‫و‬ ٓ٤‫داس‬ ‫وبس‬‫ٔب‬ ٣٘‫ثذ‬ ‫حشوبت‬ ،‫ٔب‬ ٣‫ادساو‬ ْ‫٘ؾب‬ ‫دس‬ ْٚ‫ٔذا‬ ‫عٛس‬‫دس‬‫اؿ٥ب‬ ٣‫ف٥ض٤ى‬ ‫تغ٥٥شات‬ ٚ ‫فضب‬
‫وبسوشد‬٣ٔ ٖ‫٘ـب‬ ٢‫ثذٕ٘ٙذ‬ ٗ٤‫ثٙبثشا‬ .‫داس٘ذ‬ٜ‫عشحٛاس‬ ٝ‫و‬ ‫دٞذ‬ٜ‫ٌضاس‬ ٢‫ػبختٟب‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬٢‫ا‬1
،٣ٙ‫٤ق‬٢‫ػبختبسٞب‬ٜ‫ٌضاس‬-ٖ‫ثٙ٥ب‬
٣‫ا٘تضاف‬٣ٔ ‫ٔـخق‬ ‫سا‬ ‫كذق‬ ‫ؿشا٤ظ‬ ٝ‫و‬‫وٙٙذ‬،‫ٔب٘ٙذ‬«٢ٚ‫س‬ ٝ‫ٌشث‬٢‫پبدس‬‫اػت‬»،.‫٘٥ؼتٙذ‬ٜ‫عشحٛاس‬٢‫ٞب‬‫ٔؼتٕش‬ ‫كٛست‬ ٝ‫ث‬ ٢‫تلٛ٤ش‬
ٝ‫ث‬ ٣‫ل٥بػ‬ ٚ‫ٔب‬ ‫دسن‬٣ٔ ‫وٕه‬ ‫سٚ٤ذادٞب‬ ‫اص‬ٜ‫عشحٛاس‬ ‫ػبختبس‬ ‫اٌش‬ .‫وٙٙذ‬ٜ‫ٌضاس‬ ‫كٛست‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬‫د٤ٍش‬ ،ٓ٥ٙ‫و‬ ‫تٛك٥ف‬ ٢‫ا‬
٣ٕ٘٣‫عج٥ق‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ٓ٥٘‫تٛا‬ُ٤‫تجذ‬ ‫لبثّ٥ت‬ ٚ ‫آٟ٘ب‬ ‫فّٕىشد‬2
‫آٟ٘ب‬٠‫عشحٛاس‬ ٝ‫ث‬ ٜ‫عشحٛاس‬ ‫٤ه‬ ‫اص‬‫د٤ٍش‬‫سا‬ٙ‫و‬ ٗ٥٥‫تج‬ٓ٥،ٖٛ‫(خب٘ؼ‬0765
‫ۺ‬41.)
ٖٛ‫خب٘ؼ‬(0765‫اػت‬ ‫ٔقتمذ‬ )ُ‫ؿى‬ ‫ثبفث‬ ‫ٔب‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬ ١‫تدشث‬ٜ‫عشحٛاس‬ ٢‫ٌ٥ش‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬ ‫دس‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬‫ٔب‬٣ٔ-
‫ٌش‬ ‫دس٘ؾش‬ ‫ثب‬ ،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .‫ؿٛ٘ذ‬،ٓ‫لبئ‬ ُ‫ؿى‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٖ‫صد‬ ْ‫لذ‬ ‫٘ٛؿ‬ ٗ‫فت‬ٗ٥٤‫پب‬ ‫لؼٕت‬ ‫دس‬ ‫ٔب‬ ٢‫پب‬ ٚ ‫ٔب‬ ٖ‫ثذ‬ ٢‫ثبال‬ ‫ٔب‬ ‫ػش‬ ٝ‫و‬ ‫آ٘دب‬ ‫اص‬
‫ٔب‬ ٖ‫ثذ‬‫لشاسداسد‬‫ثب‬ ‫٘٥ض‬ ٚٝ‫ث‬ ٝ‫تٛخ‬٢ٚ‫٘٥ش‬٣ٔ ‫خٛد‬ ‫عشف‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ْ‫اخؼب‬ ٝ‫و‬ ٝ‫خبرث‬٢‫وبسوشد‬ ‫ِحبػ‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٖ‫ثذ‬ ٢‫فٕٛد‬ ‫ٔحٛس‬ ،‫وـذ‬
ٝٙ٤‫٘بلش‬‫٘ب‬ ٢‫فٕٛد‬ ‫ٔحٛس‬ ٣ٙ‫٤ق‬ .‫اػت‬‫ثخـ‬ ٚ ‫داسد‬ ٗ٥٤‫پب‬ ٝ‫ث‬ ‫ثبال‬ ٣ٍٙ٤‫لش‬‫ثبال‬ ٢‫ٟب‬‫ٔتفبٚت‬ ٖ‫ثذٕ٘ب‬ ٗ٥٤‫پب‬ ٚ.‫ٙذ‬
٣‫ؿٙبخت‬ ٖ‫ٔقٙبؿٙبػب‬ ‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬،ِ٣ٍٙ٤‫٘بلش‬‫اص‬ ٖ‫ثذ‬ ٢‫فٕٛد‬ ‫ٔحٛس‬‫٘ؾش‬ ٗ٤‫ا‬‫سا‬ ‫ٔح٥ظ‬ ‫ثب‬ ٖ‫استجبعٕب‬ ٠ٛ٥‫ؿ‬ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٟٓٔ
٣ٔ ٗ٥٥‫تق‬،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .‫وٙذ‬‫اٌش‬‫٘جبؿٙذ‬ ُ‫ٚك‬ ٣٤‫خب‬ ٝ‫ث‬ ‫اؿ٥ب‬،ٝ‫خبرث‬ ُ٥ِ‫د‬ ٝ‫ث‬٣ٔ ٗ٥ٔ‫ص‬ ‫ثش‬ٝ‫ث‬ ٝ‫ثبتٛخ‬ .‫افتٙذ‬٢‫فٕٛد‬ ‫ٔحٛس‬ ٣ٍٙ٤‫٘بلش‬
٘‫ا٘ؼب‬ ‫ٔب‬ ٝ‫و‬ٓ٤‫داس‬ ‫ٟب‬،ٔ‫داس‬ ‫لشاس‬ ٗ٥ٔ‫ص‬ ٢ٚ‫س‬ ٝ‫و‬ ٣٤‫اؿ٥ب‬ ٗ‫ثشداؿت‬ ٢‫ثشا‬ ٓ٤‫دجٛس‬‫٘ذ‬،ٚ ٓ٤ٛ‫ؿ‬ ٓ‫خ‬٘‫آ‬ ٗ‫ثشداؿت‬ ٢‫ثشا‬‫ٟب‬ٜ‫ٍ٘ب‬ ٗ٥٤‫پب‬ ٝ‫ث‬
٘‫آ‬ ٖ‫وشد‬ ‫ثّٙذ‬ ٢‫ثشا‬ ٚ ٓ٥ٙ‫و‬‫ٟب‬ٙ‫و‬ ٜ‫ٍ٘ب‬ ‫ثبال‬ ٝ‫ث‬٠ٛ٥‫ؿ‬ ‫ٔب‬ ٢‫ف٥ض٤ِٛٛط‬ ،٣‫فجبست‬ ٝ‫ث‬ .ٓ٥‫سا‬ ‫ٔح٥ظ‬ ‫ثب‬ ٖ‫استجبعٕب‬ٗ٥٥‫تق‬٣ٔ‫وٙذ‬‫٘ؾش‬ ٝ‫ث‬ .
ٖٛ‫خب٘ؼ‬(0765)،٠‫عشحٛاس‬ ‫ا٤دبد‬ ‫ثبفث‬ ‫ٔب‬ ‫تدبسة‬ ‫اص‬ ٝ‫خٙج‬ ٗ٤‫ا‬‫ثبال‬ ٢‫تلٛ٤ش‬-ٗ٥٤‫پب‬3
٣ٔ.‫ؿٛد‬
ٜٚ‫فال‬،ٖ‫ثذ‬ ‫اص‬ ٣‫٘بؿ‬ ‫تدبسة‬ ٗ٤‫ا‬ُٚٔ‫تقب‬ ١‫تدشث‬‫د٘٥ب‬ ‫ثب‬ ‫ٔب‬‫اص‬ٖ‫دٚسا‬٣‫وٛدو‬‫اػت‬،‫(ٔٙذِش‬4112).ٜ‫عشحٛاس‬ ،‫دسٚالـ‬٢‫ٞب‬
٢‫تلٛ٤ش‬ٝ‫٘ٛخبػت‬4
ٙ‫٤ق‬ ،‫ٞؼتٙذ‬‫دا٘ـ‬ ٢‫ػبختبسٞب‬ ،٣٣‫٘٥ؼتٙذ‬ ٣‫رات‬،‫(ٔٙذِش‬4112)،ٝ‫ثّى‬٣‫٘بؿ‬ ٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ٢‫ػبختبسٞب‬‫اص‬‫تدبسة‬
٣ٔ ‫ٔب‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬‫ثبؿ‬ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ‫روش‬ ٝ‫ث‬ ْ‫الص‬ .‫ٙذ‬‫ادساوبت‬ ٝ‫ث‬ ‫ٔحذٚد‬ ٜ‫سٚصٔش‬ ٖ‫صثب‬ ‫دس‬ ‫تلٛ٤ش‬ ‫اكغالح‬‫دس‬ ‫اكغالح‬ ٗ٤‫ا‬ ‫أب‬ ،‫ٔبػت‬ ٣٤‫ث٥ٙب‬
ٖ‫سٚا‬ٖ‫صثب‬ ٚ ٣‫ؿٙبػ‬‫ٚػ٥ـ‬ ‫وبسثشد‬ ٣‫ؿٙبخت‬ ٣‫ؿٙبػ‬٣‫حؼ‬ ‫تدبسة‬ ‫ا٘ٛاؿ‬ ٣ٔ‫تٕب‬ ٚ ‫داسد‬ ٢‫تش‬-٣ٔ ُٔ‫ؿب‬ ‫سا‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٣‫ادساو‬.‫ؿٛد‬
ٜ‫عشحٛاس‬ ً‫ال‬ٛ‫اك‬‫پ٥ؾ‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬5
‫ٔٙذِش‬ .‫ٞؼتٙذ‬(4112)ٜ‫عشحٛاس‬ ٝ‫و‬ ‫داسد‬ ٜ‫فم٥ذ‬ٜ‫دٚس‬ ‫دس‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬-
ٖ‫ا٘ؼب‬ ُٔ‫تىب‬ ١٥ِٚ‫ا‬ ٢‫ٞب‬ُ‫ؿى‬ ‫اص‬ ‫پ٥ؾ‬ ٚٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٢‫ٌ٥ش‬،‫عش٤ك‬ ‫اص‬‫ٚخٛد‬ ٝ‫ث‬ ٣‫حؼ‬ ‫تدبسة‬ٜ‫آٔذ‬٘‫ا‬‫ذ‬.ٜ‫عشحٛاس‬ ٝ‫و‬ ‫ٔقٙبػت‬ ٖ‫ثذا‬ ٗ٤‫ا‬-
،٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬‫خبف‬ ‫٘ٛؿ‬ ‫اص‬ ٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬‫ٞؼتٙذ‬‫دسٚالـ‬ .،ٜ‫عشحٛاس‬٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬ٖ‫ثٙ٥ب‬٣ٟٔٛ‫ٔف‬ ْ‫٘ؾب‬‫ا‬‫٘ذ‬،ٜ‫عشحٛاس‬ ٝ‫و‬ ‫چشا‬٢‫ٞب‬
٥ٞ‫ٔفب‬ ٗ٥ِٚ‫ا‬ ٢‫تلٛ٤ش‬٣ٔ ُ‫ؿى‬ ٖ‫ا٘ؼب‬ ٗٞ‫ر‬ ‫دس‬ ٝ‫و‬ ‫ٞؼتٙذ‬ ٣ٕ‫تدبسة‬ ‫ثب‬ ٖٛ‫چ‬ ٚ ‫ٌ٥ش٘ذ‬‫ٔشتجظ‬ ‫ٔب‬‫ٞؼت‬،‫ٙذ‬ُ‫ؿى‬ٜ‫عشحٛاس‬٢‫ا‬‫داس‬.‫٘ذ‬
ٝ‫اضبف‬ ‫حشٚف‬ ‫ثب‬ ٝ‫و‬ ٣ٕ٥ٞ‫ٔفب‬ُ‫ٔث‬«‫دس‬»ٚ«ٛ‫ت‬»٣ٔ ٣٘‫ٚاطٌب‬‫عشحٛاس‬ ‫ثب‬ ‫ؿٛ٘ذ‬٠‫ح‬‫ٔشتجظ‬ ٓ‫د‬ٓ‫حد‬ ٠‫عشحٛاس‬ ،‫ٚالـ‬ ‫دس‬ .‫ٞؼتٙذ‬
ٟٔٛ‫ٔف‬٣ٜ‫عشحٛاس‬٢‫ا‬-١ٕٞ ٝ‫و‬ ‫اػت‬ ٢‫تلٛ٤ش‬‫دسثش‬ ‫سا‬ ‫خبف‬ ٜ‫ؿذ‬ ٣٘‫ٚاطٌب‬ ٓ٥ٞ‫ٔفب‬ ٗ٤‫ا‬‫داسد‬.‫وبسثشد‬ ‫ٔب٘ٙذ‬١‫اضبف‬ ‫حشف‬«ٛ‫ت‬»‫دس‬
ّٕٝ‫خ‬.‫ص٤ش‬ ٢‫ٞب‬
0..‫دسدػش‬ ٛ‫ت‬ ْ‫افتبد‬
4.١‫ٔخٕل‬ ٢ٛ‫ت‬٢‫ثذ‬‫ٌ٥ش‬‫افتبد‬ٜ‫ا‬.ْ
ٖ‫ٕٞب‬ٜ‫عشحٛاس‬ ٖٛ‫چ‬ ،ٓ٤‫د٤ذ‬ ٝ‫و‬ ‫عٛس‬٣ٔ ‫دػت‬ ٝ‫ث‬ ٖ‫خٟب‬ ‫ثب‬ ‫ٔب‬ ُٔ‫تقب‬ ‫عش٤ك‬ ‫اص‬ ،‫ٞؼتٙذ‬ ‫ٔب‬ ‫ثذٕ٘ٙذ‬ ‫تدبسة‬ ُ‫حبك‬ ٢‫تلٛ٤ش‬ ٢‫ٞب‬-
‫آ‬٤٠‫عشحٛاس‬ ،َ‫ٔثب‬ ٢‫ثشا‬ .‫ٙذ‬٢‫تلٛ٤ش‬«ٚ‫٘٥ش‬»٥ٍ‫ث‬ ‫دس٘ؾش‬ ‫سا‬ٗ٤‫ا‬ .‫ش٤ذ‬٠‫عشحٛاس‬١‫تدشث‬ ‫اص‬ ٢‫تلٛ٤ش‬‫٤ب‬ ٚ ‫د٤ٍش‬ ٣‫ٔبٞ٥ت‬ ٢ٚ‫س‬ ‫ٔب‬ ٣‫وٙـ‬
‫دس‬ ٝ‫و‬ ‫ٔب‬ ٢ٚ‫س‬ ‫ٔبٞ٥ت‬ ‫٤ه‬ ‫وٙؾ‬١‫٘ت٥د‬٣ٔ َ‫ا٘تمب‬ ٣‫حشوت‬ ٢‫ا٘شط‬ ٖ‫آ‬٣ٔ ‫دػت‬ ٝ‫ث‬ ‫٤بثذ‬.‫آ٤ذ‬
ٖٛ‫خب٘ؼ‬(0765‫ۺ‬21٠‫عشحٛاس‬ ٣ّٔ‫تقب‬ ١‫ٔـخل‬ )‫ص٤ش‬ ‫كٛست‬ ٝ‫ث‬ ‫سا‬ ٢‫تلٛ٤ش‬‫ت‬‫ـ‬‫ش‬٤٣ٔ ‫ح‬ٙ‫و‬‫عش٤ك‬ ‫اص‬ ٝ‫ٕٞ٥ـ‬ ٚ‫٘٥ش‬ ‫ذۺ‬
٣ٔ ٝ‫تدشث‬ ُٔ‫تقب‬٘‫آ‬ ‫اص‬ .‫ؿٛد‬ٝ‫و‬ ‫دب‬ٝ‫و‬ ٣٤‫اؿ٥ب‬ ٚ ‫ٔب‬ ٢ٚ‫س‬ ٚ‫٘٥ش‬‫اث‬ ‫لشاسداس٘ذ‬ ‫ٔب‬ ٣‫ادساو‬ ٠‫حٛص‬ ‫دس‬٣ٔ ‫ش‬ٖ‫آ‬ ٝ‫ث‬ ‫٘ؼجت‬ ٝ‫ٕٞ٥ـ‬ ،‫ٌزاسد‬
1
propositional
2
transformation
3
up-down schema
4
emergent
5
pre-conceptual