Energy saving in Lublin

1. Ciepłownictwo systemowe integralnym
elementem gospodarki niskoemisyjnej
w aglomeracjach miejskich
Mgr inż. Beata Jędrzejewska-Kozłowska
Międzynarodowa Konferencja ECOFORUM
„Po pierwsze środowisko”
Lublin, 24-25 września 2014 r.

2. Co to jest gospodarka niskoemisyjna?
Gospodarka niskoemisyjna jest to taka gospodarka,
której wzrost osiąga się w wyniku integracji:
• wydajnych rozwiązań energetycznych,
• stosowania czystej i odnawialnej energii,
• proekologicznych innowacji technologicznych,
przyjaznych dla klimatu Ziemi.
W ramach takiej gospodarki:
• w sposób efektywny zużywa się i produkuje energię
oraz materiały, a także
• usuwa się i odzyskuje odpady metodami
minimalizującymi emisję gazów cieplarnianych.

3. Gospodarka niskoemisyjna
Zwrot ku rozwojowi niskoemisyjnemu, opartemu
na efektywności energetycznej, energii
odnawialnej i zrównoważonej produkcji i
konsumpcji umożliwi państwom UE ochronę
klimatu przy jednoczesnym pobudzeniu
gospodarki i tworzeniu nowych miejsc pracy.
Zmiany klimatu są zagrożeniem dla rozwoju
społeczno- gospodarczego świata i zwalczanie
tych zagrożeń jest sprawą zasadniczą dla Europy.

4. Zmiany klimatu
Najrzetelniejszy, najważniejszy i najlepszy raport o zmianach
klimatu :
Climate Change 2014: Impacts, Adaptation and Vulnerability
Raport jest tworzony przez Międzyrządowy Zespół ds. Zmian
Klimatu (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC),
powołany w 1988 roku przez Światową Organizację
Meteorologiczną oraz ONZ.
Zespół przegląda i ocenia najnowsze naukowe, techniczne,
społeczne i ekonomiczne informacje z całego świata.
Zespół nie przeprowadza własnych badań, nie monituje danych
i parametrów zmian klimatu.
W opracowaniu najnowszego raportu, brało udział 308 autorów z
70 krajów. Wzięto pod uwagę 54 677 uwag i komentarzy
naukowych. Raport jest stale aktualizowany.
•http://ipcc-wg2.gov/AR5/

6. Zmiany temperatury na powierzchni ziemi w
latach 1901 – 2012 wg Climate Change 2013

7. Polityka i prawo
W grudniu 2008 roku 27 państw Unii Europejskiej
postawiło przed sobą trzy bardzo ambitne cele w
ramach tzw. pakietu energetyczno-klimatycznego.
Pierwszym z nich jest zwiększenie efektywności
energetycznej o 20%, drugim zwiększenie
udziału energii ze źródeł odnawialnych o 20%,
trzecim redukcja emisji gazów cieplarnianych o
20%.
Wszystkie trzy cele mają zostać osiągnięte do końca
2020 roku.

8. Narodowy Program Rozwoju
Gospodarki Niskoemisyjnej
Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki
Niskoemisyjnej (przyjęte przez Radę Ministrów w dniu
16 sierpnia 2011 r.)
Cel główny:
Rozwój gospodarki niskoemisyjnej przy
zapewnieniu zrównoważonego rozwoju kraju
Zakłada się, że procesom redukcyjnym towarzyszyć będą
również działania ukierunkowane na poprawę
efektywności nie tylko energetycznej, ale również
wykorzystania zasobów w skali całej gospodarki.
Wdrażane nowe technologie powinny skutkować
ograniczeniem energo-, materiało- i wodochłonności.

9. Narodowy Program Rozwoju
Gospodarki Niskoemisyjnej
Cele szczegółowe NPRGN:
1) Rozwój niskoemisyjnych źródeł energii.
2) Poprawa efektywności energetycznej.
3) Poprawa efektywności gospodarowania
surowcami i materiałami.
4) Rozwój i wykorzystanie technologii
niskoemisyjnych.
5) Zapobieganie powstawaniu oraz poprawa
efektywności gospodarowania odpadami.
6) Promocja nowych wzorców konsumpcji.

10. Narodowy Program Rozwoju
Gospodarki Niskoemisyjnej
Osiągnięcie celu będzie wymagało określenia:
• obszarów redukcji emisji gazów cieplarnianych i innych
substancji oraz priorytetów z nimi związanych,
• działań i oczekiwanych z nich efektów,
• instrumentów wsparcia, które w konsekwencji
przyczynią się zarówno do zmniejszenia emisji, jak i
gruntownej modernizacji polskiej gospodarki
• ścieżek redukcji emisji w horyzoncie czasowym do 2050
roku, w rozbiciu na sektor ETS oraz non-ETS,
• punktów pośrednich w realizacji programu,
pozwalających na mierzenia postępu.

11. Co to jest PGN?
Plan gospodarki niskoemisyjnej jest to
DOKUMENT,
który wykorzystuje informacje o wielkości
zużycia energii i wielkości emisji dwutlenku
węgla do osiągnięcia celu jakim jest
zwiększenie efektywnego wykorzystywania
energii, redukcja emisji gazów cieplarnianych
oraz zwiększenie udziału energii z OZE w
ogólnym zużyciu energii.

12. Cele opracowania PGN dla gmin
Efekty organizacyjne:
- poprawa zarządzania zasobami gminy,
- świadome zaplanowanie inwestycji związanych z energią i ochroną
środowiska,
- stworzenie odpowiednich zasobów kadrowych do zarządzania energią w
gminie.
Efekty finansowe:
- pozyskanie środków na inwestycje i na działania miękkie (np. na edukację),
- zmniejszenie kosztów związanych z utrzymaniem budynków i
infrastruktury na terenie gminy.
Efekty wizerunkowe:
- przyczynienie się do ochrony klimatu,
- dobry przykład od samorządu dla mieszkańców gminy.
Efekty ekologiczne:
- poprawa stanu powietrza w gminie,
- zmniejszenie emisji CO2 wynikające z racjonalnego gospodarowania
energią.

13. Skutki zanieczyszczenia powietrza
• Zanieczyszczenie powietrza w miastach powoduje na świecie ok. 1,2 mln
zgonów rocznie (WHO 2010).
• Komisja Europejska szacuje, że w Unii Europejskiej:
- niska jakość powietrza jest najczęstszą przyczyną przedwczesnych zgonów, związaną
ze środowiskiem - zła jakość powietrza jest przyczyną śmierci większej liczby
obywateli niż wypadki drogowe,
- zanieczyszczenie powietrza jest również przyczyną strat dni roboczych i wysokich
kosztów opieki zdrowotnej,
- szkody dotyczą również upraw i budynków.
• Eksperci od zdrowia publicznego w coraz większym stopniu zgadzają się, że
zanieczyszczenia atmosferyczne zwiększają zachorowalność (szczególnie na
choroby układu oddechowego i choroby naczyniowo-sercowe) oraz prowadzą do
podwyższonej śmiertelności w młodszych grupach wiekowych (np. Wilson i
Spengler 1996, WHO 2003, Holland i in. 2005a).
• Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że od lat 70. XX wieku do 2004 roku
globalne ocieplenie przyczyniło się do śmierci 140 000 osób rocznie na całym
świecie.

14. Skutki zanieczyszczenia powietrza

15. Gospodarka niskoemisyjna a jakość powietrza
Gospodarka niskoemisyjna ma znaczny wpływ na
poprawę jakości powietrza.
Ma to szczególne znaczenie na obszarach, na których
odnotowano przekroczenia poziomów dopuszczalnych
stężeń zanieczyszczeń w powietrzu i realizowane są
programy ochrony powietrza (POP).
Działania zawarte w planach gospodarki niskoemisyjnej
muszą być spójne z programami ochrony powietrza
oraz w efekcie doprowadzić do redukcji emisji
zanieczyszczeń do powietrza (w tym: pyłów, dwutlenku
siarki oraz tlenków azotu).

16. Zanieczyszczenie powietrza w Polsce
Raport z realizacji Polityki Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z
perspektywą do roku 2016 stwierdza, że najistotniejszym problemem
zanieczyszczenia powietrza w Polsce jest emisja powierzchniowa czyli
tzw. niska emisja, która jest główną przyczyną niedotrzymania standardów
jakości powietrza. Podczas spalania paliw stałych (czasami też śmieci) w
piecach domowych i lokalnych kotłowniach emitowane są pyły, dwutlenek
siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla oraz benzo(a)piren.
"W Polsce w 2012 roku stwierdzone zostały przekroczenia:
• w 38 strefach ze względu na przekroczenie poziomu dopuszczalnego
pyłów PM10,
• w 22 strefach ze względu na przekroczenie poziomów dopuszczalnych,
powiększonych o margines tolerancji pyłu PM2,5 oraz
• w 42 strefach ze względu na przekroczenie poziomu docelowego
benzo(a)pirenu.”
W Polsce w 2012 roku 46 stref podlegało ocenie pod względem
zanieczyszczeń powietrza.

17. Program ochrony powietrza dla Strefy
Aglomeracja Lubelska
Uchwała NR XXXVII/608/2013 Sejmiku Województwa
Lubelskiego z dnia 25 listopada 2013 roku w sprawie przyjęcia
zaktualizowanego „Programu ochrony powietrza dla
strefy – Aglomeracja Lubelska”
• Obszar przekroczeń dopuszczalnych stężeń 24-
godzinnych pyłu PM10 zajmuje 75,4 km² czyli ponad
połowę obszaru Lublina.
• Na podwyższone stężenia pyłu PM10 narażonych
jest 178 789 mieszkańców miasta czyli ponad
połowa mieszkańców miasta.

18. Program ochrony powietrza dla Strefy
Aglomeracja Lubelska
„Program ochrony powietrza dla strefy –
Aglomeracja Lubelska” wskazuje działania
naprawcze, mające na celu poprawę jakości
powietrza. Są to między innymi:
• modernizacja sieci ciepłowniczej,
• podłączenia obiektów do sieci ciepłowniczej,
• uwzględnianie w planach zagospodarowania
przestrzennego wymagań dotyczących
zaopatrywania mieszkań w ciepło, szczególnie na
terenach, gdzie jest możliwe podłączenie
mieszkań do miejskiej sieci ciepłowniczej.

19. Efekt ekologiczny działań naprawczych
Wskaźniki opracowane dla Lublina na potrzeby
szacunków ograniczania emisji pyłu PM10 przy
realizacji Programu ochrony powietrza:
Rodzaj działania naprawczego Zmniejszenie emisji pyłu PM10
[kg/(100m² · rok)]
Podłączenie do miejskiej sieci
ciepłowniczej
30,67
Wymiana kotłów węglowych na
gazowe /olejowe / opalane brykietami
30,63/ 30,38 / 26,87
Termomodernizacja 10,73
Zastosowanie kolektorów słonecznych 2,36

20. Niska emisja a niskoemisyjność
Niska emisja to emisja zanieczyszczeń powietrza z
domowych pieców grzewczych i lokalnych kotłowni
węglowych.
Duża liczba niskich kominów w zwartej zabudowie
mieszkaniowej powoduje, że emitowane gazy i pyły źle
rozprzestrzeniają się w powietrzu i powodują wysokie
stężenia w miejscu powstawania.
Chcemy ograniczyć niską emisję.
Chcemy zwiększyć niskoemisyjność czyli:
efektywność energetyczną i wykorzystanie
odnawialnych źródeł energii,
przy jednoczesnym ograniczaniu emisji CO2.

21. Ciepło systemowe pomaga zwalczać
niską emisję
Wg danych GUS w ramach indywidualnego ogrzewania spala
się w Polsce co najmniej 10 mln ton węgla rocznie. W ten
sposób produkuje się 180 000 TJ ciepła i emituje do
atmosfery 101 000 ton szkodliwych dla zdrowia pyłów.
Ta sama ilość ciepła dostarczona do budynków poprzez sieci
ciepłownicze ograniczyłaby emisję szkodliwych pyłów
ponad dziesięciokrotnie.
Przyłączenie budynków do systemu ciepłowniczego jest
ważnym sposobem likwidacji niskiej emisji i poprawy stanu
powietrza w miastach.
Ciepło systemowe gwarantuje też większe bezpieczeństwo i
wygodę dostaw niż rozwiązania indywidualne.

22. Ciepło systemowe pomaga zwalczać
niską emisję
http://www.cieplosystemowe.pl

23. Rola ciepłownictwa systemowego w
ograniczaniu emisji CO2
W Europie dzięki ciepłu sieciowemu udaje się obecnie
ograniczyć emisję dwutlenku węgla o 113 milionów ton
rocznie.
Szacuje się, że dalsze usprawnienie systemu i podwojenie
sprzedaży energii cieplnej pochodzącej z tego źródła
pozwoliłyby na zwiększenie tej wartości o dodatkowe 404
miliony ton.
Skutkiem rozwoju ciepła sieciowego jest centralizacja źródeł
emisji zanieczyszczeń, co z kolei pozwala na łatwą kontrolę
przestrzegania norm i wprowadzenie kompleksowych
rozwiązań, zmniejszających negatywny wpływ wytwarzania
ciepła na środowisko naturalne.
http://www.forbes.pl

24. Inteligentne sieci ciepłownicze
W 2013 roku ośrodek analityczny THINKTANK przeprowadził
badanie na temat wiedzy polskich miast o idei smart city.
Badanie odbyło się na reprezentatywnej próbie
zarządzających z 90. polskich miast z 16. województw.
W badaniu stwierdzono, że wszystkie badane duże miasta
(powyżej 100 000 mieszkańców) deklarują zaangażowanie
w działania smart w dalszej przyszłości.
Już za trzy lata 2/3 z dużych polskich miast będzie miało
inteligentne systemy zarządzania siecią ciepłowniczą,
wodociągową, lub gazową oraz inteligentne systemy
zarządzania odpadami. Jest szansa, że między innymi dzięki
rozwiązaniom smart większe ośrodki miejskie staną się
regionalnymi lokomotywami rozwoju dla swoich mniejszych
sąsiadów.

25. Smart w polskich miastach wg raportu
Przyszłość miast miasta przyszłości

26. Inteligentne sieci ciepłownicze
"Inteligenta Sieć Ciepłownicza" to projekt, który będzie wspierał i
optymalizował procesy decyzyjne związane z zarządzaniem siecią.
Projekt jest realizowany przez Dalkię Warszawa. Stołeczna sieć
ciepłownicza to największy tego typu system w Unii Europejskiej.
Inwestycja, z uwagi na swoją skalę i kompleksowość, ma charakter
pionierski.
Innowacyjny projekt, o wartości ponad 50 milionów zł, uzyskał
dofinansowanie w wysokości 30% w ramach programu
finansowego "Inteligentne Sieci Energetyczne" Narodowego
Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Projekt realizowany będzie od lata 2014 roku do połowy 2017 roku.
Prowadzone prace nie będą powodowały przerw w funkcjonowaniu
miejskiej sieci ciepłowniczej ani żadnych niedogodności dla
odbiorców ciepła i mieszkańców Warszawy.

27. Inteligentne sieci ciepłownicze
Inwestycja polega na wyposażeniu sieci ciepłowniczej w
infrastrukturę do monitorowania efektywności przesyłu ciepła
oraz zdalnego i zintegrowanego zarządzania pracą całego systemu.
• W skład infrastruktury wejdą rozwiązania z obszaru telemetrii oraz
telesterowania czyli zarządzanie na odległość 3 przepompowniami,
27 komorami ciepłowniczymi oraz 2 500 węzłów cieplnych.
• Umożliwi to zdalne odczytywanie parametrów, takich jak ciśnienie i
temperatura, w czasie zbliżonym do rzeczywistego.
• Zebrane dane będą przetwarzane przez narzędzia informatyczne,
które zarekomendują optymalne parametry pracy sieci
ciepłowniczej.
• Celem projektu "Inteligenta Sieć Ciepłownicza" jest
maksymalne wykorzystanie źródeł ciepła, a zarazem ograniczenie
czasu korzystania z ciepłowni szczytowych.

28. Inteligentne sieci ciepłownicze
• Projekt "Inteligenta Sieć Ciepłownicza" tworzy podstawy do wdrażania
zaawansowanych usług efektywności energetycznej dla zarządzających
budynkami wspólnot mieszkaniowych.
• Korzyścią dla klientów Dalkii Warszawa będzie:
- możliwość szybkiej reakcji na zmiany pogodowe i na zjawiska zachodzące
w sieci ciepłowniczej,
- zmniejszenie awaryjności sieci,
- podniesienie sprawności i komfortu dostaw ciepła.
• "Inteligenta Sieć Ciepłownicza" wpłynie na zwiększenie efektywności
energetycznej poprzez ograniczenie strat ciepła rocznie o 123 TJ,
co jest równoważne ogrzaniu około 5 tysięcy nieenergooszczędnych
mieszkań o powierzchni 65 m², które będzie można ogrzać bez dodatkowej
emisji CO2.
• Dzięki inwestycji zostaną zredukowane straty ciepła na przesyle oraz
ograniczona emisja dwutlenku węgla - rocznie o ponad
14 tysięcy ton, co jest równoważne posadzeniu miliona drzew.

29. Kogeneracja
• Kogeneracja – równoczesne wytwarzanie ciepła i energii
elektrycznej w jednym procesie technologicznym. Kogeneracja
zapewnia wzrost sprawności energetycznej i prowadzi do
znacznie mniejszego zużycia paliwa niż w procesach
rozdzielonych.
Korzyści:
• oszczędność paliwa (do 40 %)
• mniejsza emisja CO2 (do 60%)
• redukcja strat przesyłu energii
•zwiększenie sprawności ogólnej procesu wytwarzania energii.
Efektywność energetyczna kogeneracji jest zwykle o 40%
wyższa niż w przypadku oddzielnego wytwarzania energii
elektrycznej w elektrowni kondensacyjnej i ciepła w kotłowni,
zakładając korzystanie przez nie z tego samego paliwa
(Nuorkivi 2008).

30. Kogeneracja
http://www.comesoon.com.cn

31. Struktura zużycia energii pierwotnej w
systemach kogeneracyjnych i tradycyjnych
http://www.cagen.pl

32. Kogeneracja
http://www.epsway.com

33. The Future of Heating: Meeting the challenge
Department of Energy and Climate Change
London 2013

34. Trigeneracja
Trigeneracja polega na jednoczesnej produkcji energii
elektrycznej, cieplnej oraz chłodniczej.
Systemy trigeneracyjne składają się z dwóch podstawowych
urządzeń: modułu kogeneracyjnego oraz absorpcyjnego
agregatu wody lodowej.
Ciepło odebrane przez układ chłodzenia silnika jest
wykorzystywane do podgrzewu np. wody. Innym źródłem
ciepła generowanym przez moduł kogeneracyjny są gorące
spaliny powstające na skutek spalania paliwa. W zależności
od typu zastosowanego układu ich temperatura może
wynosić 300 – 500 °C. Zarówno ciepło odebrane przez układ
chłodzenia silnika jak i ciepło zawarte w gorących spalinach
wykorzystane może być do podgrzania wody.

35. Trigeneracja
Zimą gorąca woda wykorzystywana jest na potrzeby
centralnego ogrzewania i na przygotowanie ciepłej wody.
Latem odpadowe ciepło z produkcji energii elektrycznej
stanowi energię napędową w absorpcyjnym procesie
wytwarzania tzw. wody lodowej. Stwarza to szansę na
zrekompensowanie w pewnym stopniu spadku
zapotrzebowania na ciepło, powodującego zmniejszenie
produkcji energii elektrycznej w skojarzeniu.
Woda lodowa dostarczona do obiektu chłodzi pomieszczenia.
Jest ona szczególnie przydatna w pomieszczeniach
technologicznych, w których do tej pory stosowano
instalację wentylacyjno - chłodniczą, wykorzystującą
szkodliwe substancje freonowe.

36. Trigeneracja
http://www.trigeneration.com/

37. Inteligentne miasta - Helsinki
Helsinki – powierzchnia 186 km², liczba ludności 591 306 osób.
• ogrzewanie sieciowe pokrywa 93% łącznego zapotrzebowania na ciepło w
Helsinkach, reszta pochodzi z indywidualnych pomp ciepła, ogrzewania
olejowego i elektrycznego;
• 1230 km podziemnych sieci ciepłowniczych i ponad 10 000 odbiorców
(budynki) istnieje w integralnym systemie ciepłowniczym;
• ponad 90% energii dla ciepłownictwa jest produkowane przez
elektrociepłownię w skojarzeniu;
• roczna wartość efektywności energetycznej elektrociepłowni przekracza
90% i jest to jeden z najwyższych poziomów w świecie;
• 7 dużych jednostek kogeneracyjnych , 5 pomp ciepła i ponad 10 kotłów
szczytowych jest połączonych w integralną sieć;
• szybki rozwój chłodnictwa pomimo zimnych warunków klimatycznych;
• UE promuje technologię stosowaną w Helsinkach jako BAT (najlepszą
osiągalną technologię).
Źródło: http://www.helen.fi

38. Inteligentne miasta- Wiedeń
Wiedeń – powierzchnia 414,87 km², liczba ludności 1 731 236 osób
Cztery spalarnie odpadów włączone są w system energetyczno-
ciepłowniczy Wiednia, który łącznie w 13 rozproszonych źródłach
ciepła i energii elektrycznej dysponuje sumaryczną mocą termiczną
1793 MW w źródłach podstawowego przeznaczenia i 1450 MW w
źródłach szczytowych, uruchamianych zazwyczaj gdy temperatura
powietrza zimą spada poniżej minus 10 stopni Celsjusza oraz 3706
MW w źródłach generujących energię elektryczną.
Wiedeń jest jednym z nielicznych europejskich miast (obok Helsinek,
Amsterdamu, Barcelony, Paryża i Sztokholmu), które budują sieć
centralnego chłodu. Na razie liczy ona kilka kilometrów i obejmuje
Centralny Szpital Kliniczny, wieżowce Wiedeńskiego Centrum
Międzynarodowego i Uniwersytetu Przyrodniczego.
Zapotrzebowanie na moc chłodniczą jest w tej chwili jeszcze
niewielkie bo sięga 17 MW, ale jest to rynek dość perspektywiczny,
szacowany na co najmniej 250 MW.

39. Inteligentne miasta - Kopenhaga
Kopenhaga – powierzchnia 88,25 km², liczba ludności 518,574.
Miejski system ciepłowniczy Kopenhagi znalazł się wśród największych i najbardziej
efektywnych systemów tego typu na świecie, jest jednym z najbardziej
niskoemisyjnych sposobów produkcji i dostarczania energii na skalę lokalną.
Miejska sieć ciepłownicza zapewnia ogrzewanie 98% obszaru miasta, jest niezawodna
i dostępna w przystępnej cenie.
Kongeneracyjny system wytwarzania ciepła i energii elektrycznej wykorzystuje około
30% mniej paliwa do produkcji tej samej ilości energii cieplnej, którą zużyłyby
tradycyjne elektrociepłownie.
Kopenhaga składuje jedynie 2% swoich odpadów. Połowa odpadów generowanych
przez miasto trafia do recyclingu, a pozostała część jest wykorzystywana do
zasilenia miejskiej sieci ciepłowniczej. Dzięki temu obywatele postrzegają odpady
przez pryzmat ich ponownego wykorzystania, jako źródło ciepła i energii
dostarczanej do domów i przedsiębiorstw. To sprawia, że zwracają większą uwagę
na to, w jaki sposób obchodzą się ze swoimi odpadami. Uważa się, że jeden worek
domowych odpadów może dostarczyć 3,5 godziny energii elektrycznej i aż 4
godziny ogrzewania jednemu gospodarstwu domowemu.
• Kopenhaga obniżyła emisję CO2 o 20% w ciągu 10 lat ( od 2003 do 2012 roku).

40. Ciepło systemowe integralnym elementem
gospodarki niskoemisyjnej w miastach
80% zużycia energii i emisji CO2 w UE
związanych jest z działalnością obszarów
miejskich;
40% całkowitego zużycia energii w UE przypada
na budynki, które często są największym
odbiorcą energii i największym źródłem emisji
CO2 na terenach miejskich.
73% energii zużywanej w polskim budynku jest
przeznaczone na ogrzewanie.

41. „Europejski rynek CHP na potrzeby
komunalnych układów sieci cieplnych"
Firma doradcza Frost & Sullivan przygotowała analizę pt. „Europejski rynek CHP na
potrzeby komunalnych układów sieci cieplnych".
(ang. Combined Heat and Power, CHP = kogeneracja)
Zdaniem firmy doradczej polityka Unii Europejskiej pozwoli na znaczący
rozwój sieci ciepłowniczych oraz kogeneracji.
Unia Europejska kładzie duży nacisk na poprawę efektywności energetycznej, aby do
roku 2020 osiągnąć zakładane cele polityki energetyczno- klimatycznej - tzw. 3x20.
Zdaniem analityków Frost & Sullivan:
• przejście na technologie redukujące szkodliwe emisje,
• sięgnięcie po paliwa alternatywne,
• wykorzystanie układów sieci ciepłowniczych
przyczyni się do tego, że kogeneracja wraz z sieciami ciepłowniczymi
znacząco wpłynie na możliwość osiągnięcia celów UE do 2020 roku.
Pozycję ciepłownictwa systemowego umocni również możliwość
generowania energii ze źródeł odnawialnych jako głównej alternatywy
dla paliw kopalnych.

42. „Europejski rynek CHP na potrzeby
komunalnych układów sieci cieplnych"
Z raportu wynika, że przychody sektora kogeneracja - sieci ciepłownicze w UE wyniosły
482,5 mln euro w 2012 roku. Do 2019 roku poziom przychodów ma wzrosnąć do
1,025 mld euro.
Frost & Sullivan zauważa, że:
• Europa notuje już stopniowe, choć niewielkie postępy w zakresie rozwoju
technologii oraz łańcucha dostaw w kierunku osiągnięcia efektywności
energetycznej poprzez zastosowanie systemów kogeneracja – sieci ciepłownicze.
Dla wsparcia tych działań potrzebne jest wprowadzenie zdecydowanej polityki
wobec technologii kogeneracji oraz odpowiednich zmian regulacyjnych w systemie
podatkowym i na rynku energii.
• Państwa, które posiadają dobrze działające sieci, takie jak Niemcy, Francja i
Holandia, staną się najważniejszymi rynkami dla rozwoju systemów kogeneracja
- sieci ciepłownicze.
• Polska i Niemcy już teraz dostarczają największą ilość ciepła na potrzeby
ciepłownictwa komunalnego.
• Przewiduje się, że w przyszłości najszybsze tempo rozwoju sieci ciepłowniczych
będzie można zaobserwować w Austrii i we Włoszech.

43. Projekt Polityki Energetycznej Polski do
2050 roku – sierpień 2014
„W sektorze ciepłownictwa następować będzie
ewolucyjna wymiana stosowanych nośników
energetycznych i form ich wykorzystania w kierunku
większego wykorzystania energii pochodzącej z
termicznej utylizacji odpadów komunalnych oraz
biomasy i innych pochodnych technologii
energetycznych, wiążących się z gospodarka
komunalną lub przemysłem.
Celowe jest również zwiększanie udziału kogeneracji oraz
modernizacja sieci ciepłowniczych.”

44. Projekt Polityki Energetycznej Polski do
2050 roku – sierpień 2014
„Ciepłownictwo systemowe należy w Polsce do najważniejszych
form zaspokajania zapotrzebowania na ciepło.
Łączna długość sieci ciepłowniczych w 2011 roku wyniosła 19 620,6 km.
Na koniec 2011 roku liczba przedsiębiorstw koncesjonowanych wynosiła około
480.
Wg stanu na koniec 2012 roku w grupie przedsiębiorstw ciepłowniczych
własność komunalną zachowało jeszcze ponad 60% podmiotów.
Głównym paliwem pierwotnym do wytwarzania ciepła jest węgiel kamienny
(74%). Jego pozycja wydaje się niezagrożona przez następne co najmniej
20 lat.
W 2009 roku z ciepła sieciowego korzystało 40% wszystkich gospodarstw
domowych. Wśród odbiorców ciepła z sieci zdecydowanie przeważali
mieszkańcy bloków, a jego stosowanie w domach jednorodzinnych było
niewielkie. Spośród konsumentów ciepła sieciowego, 60% używało go
również do ogrzewania wody.”

45. Projekt Polityki Energetycznej Polski do
2050 roku – sierpień 2014
Wnioski – ciepłownictwo:
• Należy oczekiwać dalszego rozwoju systemów sieci ciepłowniczych i wzrostu
liczby odbiorców do nich przyłączonych.
• Będzie następowała systematyczna modernizacja sieci ciepłowniczych w kierunku zastosowania rur
preizolowanych oraz montażu układów pomiarowych i indywidualnych węzłów ciepłowniczych u
wszystkich odbiorców.
• Modernizacja sieci będzie uwzględniała dostosowanie jej parametrów u dotychczasowych
odbiorców ze względu na postępującą termomodernizację budynków i podwyższanie standardów
izolacyjności w nowych budynkach
• Spadek zapotrzebowania na ciepło systemowe wynikający z działań proefektywnościowych
odbiorców będzie mógł być równoważony poprzez pozyskanie nowych odbiorców, w tym w
mniejszych ośrodkach miejskich, na obrzeżach miast i terenach o mniejszej gęstości zaludnienia.
• Postęp technologiczny powinien umożliwić wykorzystanie ciepła systemowego na potrzeby
klimatyzacji obiektów przyłączonych do sieci ciepłowniczych.
• Zastępowanie węgla innymi paliwami w ogrzewaniu budynków wykorzystujących piece
indywidualne może być stymulowane w szczególności upowszechnianiem rozwiązań
technologicznych i infrastruktury umożliwiającej przechodzenie na źródła gazowe, przyczyniając się
jednocześnie do ograniczania poziomu zanieczyszczeń powietrza i tzw. niskiej emisji.
• Ze względu na obserwowane okresowe nadwyżki w wytwarzaniu ciepła należy
dążyć do dalszego rozwoju kogeneracji.

46. Dziękuję Państwu za uwagę
Mgr inż. Beata Jędrzejewska-Kozłowska
Główny specjalista ds. zarządzania energią
Wydział Ochrony Środowiska
Urząd Miasta Lublin