Chien thang mtao mxay - ngữ văn 10

2. Kiểm tra bài cũ :
1) Văn bản là gì ?
A.Văn bản là đơn vị giao tiếp bằng ngôn
ngữ.
B.Văn bản là sản phẩm được tạo ra trong
hoạt động giao tiếp bằng ngôn ngữ.
C.Văn bản thường gồm nhiều câu.
D.Cả 3 ý trên.
Luyện thi đại học – ôn thi đại học online

3. 2) Dòng nào dưới đây không nói đúng đặc điểm của
văn bản ?
A. Mỗi văn bản tập trung nhất quán vào một chủ đề
và triển khai chủ đề đó một cách trọn vẹn.
B. Các câu trong văn bản có sự liên kết chặt chẽ,
đồng thời cả văn bản được xây dựng theo một
kết cấu mạch lạc.
C. Văn bản phải từ 2 câu trở lên.
D.Mỗi văn bản nhằm thực hiện một mục đích giao
tiếp nhất định.
E. Mỗi văn bản có dấu hiệu hình thức biểu hiện tính
hoàn chỉnh về nội dung : thường mở đầu bằng
một tiêu đề và có dấu hiệu kết thúc thích hợp với
từng loại văn bản.

4. 3) Theo lĩnh vực và mục đích giao tiếp
người ta phân ra những loại văn bản nào?
Cho ví dụ ở mỗi loại văn bản ?
Luyện thi đại học – ôn thi đại học online

5. I. GIỚI THIỆU CHUNG
1. Khái niệm ( SGK trang 17)
- Có 2 loại sử thi :
+ Sử thi thần thoại : Đẻ đất đẻ nước (Mường)
+ Sử thi anh hùng : Đăm Săn, Xing Nhã, Khinh Dú
(Ê đê)…
+Sử thi Đăm Săn: là tác phẩm tiêu biểu cho loại
sử thi anh hùng Tây Nguyên.
Hình thức diễn xướng : một người kể – hát
(thường là các già bản) một mình vừa kể vừa
diễn tất cả các vai bằng các giọng điệu khác
nhau bên bếp lửa nhà rông.

6. - Tóm tắt :
+ Về làm chồng 2 chị em Hơ Nhị và Hơ Bhị, Đăm
Săn trở thành tù trưởng giàu mạnh.
+ Đăm Săn đánh các tù trưởng khác đến cướp vợ
mình, chiến thắng và trở nên giàu mạnh hơn.
+ Chặt cây thần, 2 vợ chết, Đăm Săn lên trời nhờ
trời cứu sống vợ.
+ Đăm Săn lại lên hỏi con gái của Trời – nữ thần
Mặt Trời làm vợ và bị từ chối.
+ Trên đường trở về, Đăm Săn bị chết ngập trong
rừng sáp đen.
+ Hồn Đăm Săn biến thành con ruồi đầu thai vào chị
gái sinh ra Đăm Săn cháu tiếp nối sự nghiệp cậu
mình.

7. 3. Đoạn trích : Chiến thắng Mtao Mxây
a) Vị trí đoạn trích : Nằm ở đoạn giữa tác phẩm, viết về
đề tài chiến tranh.
b) Tóm tắt :
- Đăm Săn khiêu chiến và Mtao Mxây đáp lại.
- Mtao Mxây múa khiên vụng về.
- Đăm Săn đâm trúng nhưng áo của hắn không thủng.
- Được ông Trời bày kế và giết được kẻ thù. Đăm Săn
chiến thắng, thu phục nô lệ và mở tiệc ăn mừng.
c) Đại ý : Miêu tả cuộc đọ sức giữa Đăm Săn và Mtao
Mxây. Đăm Săn đã chiến thắng, thu phục tôi tớ của kẻ
thù, mở tiệc ăn mừng, thể hiện niềm tự hào.
Luyện thi đại học – ôn thi đại học online

9. ĐUA VOI
NHÀ GIÀ LÀNG
RÔNG

10. II. ĐỌC – HIỂU
1. Nguyên nhân xảy ra cuộc chiến:
- Mtao Mxây cướp vợ của Đăm Săn.
- Để bảo vệ danh dự của bản thân và bộ
tộc, giữ gìn hạnh phúc gia đình, Đăm
Săn đã chiến đấu đánh lại kẻ thù.
 Thể hiện tinh thần thượng võ của
người anh hùng.
Luyện thi đại học – ôn thi đại học online

11. 2. Diễn biến cuộc đọ sức
a) Đăm Săn thách đấu
Đăm Săn
• Đến tận nhà kẻ thù thách
đấu ( chủ động).
• Dùng những lời nói khích,
dụ Mxây ra khỏi nhà,
xuống đất đấu tay đôi với
mình (thách đọ dao, doạ
phá sàn, đốt nhà, coi khinh
kẻ thù không bằng con lợn,
con trâu, không thèm đánh
trộm lúc Mxây đi xuống)
• Thái độ quyết liệt, dứt
khoát.
 khí thế hiên ngang, bản
lĩnh tự tin, cứng cỏi.
Mtao Mxây
• Bị động, sợ hãi trước
Đăm Săn
• Lúc đầu huênh hoang,
ngạo nghễ, lời lẽ khiêu
khích (tay ta còn đang bận
ôm vợ 2 chúng ta).
• Sau đó : run sợ, buộc
phải đi ra. ( Sợ bị đâm lén;
Hình dáng Mxây dữ tợn và
hung hãn nhưng lại tần
ngần, do dự).
 Kẻ hèn nhát, xảo
quyệt

12. b) Vào cuộc chiến
 Hiệp một :
Đăm Săn
Khích để Mxây múa
trước.
 Đứng im bình tĩnh,
thản nhiên, mỉa mai kẻ
thù.
 Chủ động, tự tin, biết
người biết ta.
Mtao Mxây
 Bị khích, quá tự tin vào
bản thân.
 Múa khiên như trò chơi,
khiên “kêu lạch xạch như
quả mướp khô”,khoe
khoang, khoác lác.
 Kém cỏi, tự cao tự đại,
không tự biết mình.

13.  Hiệp hai, ba
Đăm Săn
Đăm Săn múa trước vừa
khoẻ, vừa đẹp (vượt đồi
tranh, đồi lồ ô, chạy vun
vút qua phía đông, phía
tây)
 Đớp được miếng trầu 
càng mạnh, múa càng đẹp
hơn.
 Đâm vào người Mxây
nhưng không thủng. Thấm
mệt, vừa chạy, vừa ngủ.
 Nhanh nhẹn, mạnh hơn
hẳn kẻ thù
Mtao Mxây
Bỏ chạy, bước cao bước
thấp, chém trượt khoeo chân
kẻ thù, chỉ trúng cái chão cột
trâu.  Xuống sức
. Nhờ Hơ Nhị quăng miếng
trầu nhưng không đớp được
 Yếu sức, hèn hạ

14.  Hiệp bốn
Được ông Trời mách
nước (dùng chày mòn
ném vào vành tai kẻ thù).
Làm theo :
+ Đuổi Mxây quanh chuồng
lợn, phá tan chuồng lợn,
chuồng trâu, dồn Mxây
ngã lăn quay ra đất.
+ Hỏi tội cướp vợ, giết chết
Mxây, chặt đầu bêu ngoài
đường.
 Chiến thắng, xứng
đáng là một anh hùng.
Giáp sắt trở thành vô
dụng vì chày mòn đâm
vào vành tai ( chỗ hiểm).
 Tháo chạy, cùng đường,
ngã lăn quay ra đất.
Giả đối cầu xin tha mạng
(làm lễ cầu phúc cho
thêm một trâu, một voi).
 Bị giết chết.
 Thất bại thảm hại.

15. Sự can thiệp của
miếng trầu thần
linh, chiếc chày
thần linh có ý
nghĩa gì?
Biểu trưng cho cộng đồng giúp cho
Đăm săn thực hiện ý nguyện:cứu vợ,
chinh phục một tù trưởng để làm giàu
cho buôn làng mình.

16. 3. Kết quả cuộc đọ sức
 Đăm Săn dành thắng lợi, cứu được vợ, bảo vệ hạnh phúc gia
đình, mở rộng bờ cõi làm nổi uy danh của cộng đồng.
- Thu phục tôi tớ và dân làng :
Đăm Săn xứng đáng là tù trưởng của dân làng, họ đặt niềm
tin và ủng hộ tuyệt đối.
 Ý chí thống nhất của toàn thể cộng đồng Ê đê.
- Sau khi thu phục tôi tớ : mở tiệc mừng công
+ Số lượng người đông đúc : dân làng khắp mọi nơi, các tù
trưởng khác cũng đến.
+ Cách ăn mừng : nhộn nhịp, tưng bừng.
+ Thời gian kéo dài, không gian mở rộng.
Không khí tưng bừng như ngày hội.
- Nhân vật Đăm Săn nổi bật trong sự khâm phục, ngợi ca
của cả buôn làng.
 Người anh hùng lý tưởng với vẻ đẹp hình thể, tầm vóc lẫn
chiến công.
Luyện thi đại học – ôn thi đại học online

18.  Nghệ thuật :
Dùng những kiểu câu cảm thán, hô ngữ, so
sánh phóng đại, liệt kê những biểu hiện của sự
vui sướng, vui vẻ tưng bừng tấp nập của sự
giàu có;
Dùng vũ trụ để “đo” kích cỡ nhân vật anh hùng
là một cách phóng đại để đề cao anh hùng.
Ngôn ngữ trang trọng giàu nhịp điệu, giàu hình
ảnh mang những nét đặc trưng của sử thi Tây
Nguyên.

19. III.LUYỆN TẬP
Theo em động cơ nào thôi thúc Đăm Săn
chiến đấu và chiến thắng kẻ thù?
Vì danh dự, hạnh phúc riêng, sự thịnh
vượng cho bộ tộc.
Đăm Săn được tôn vinh là anh hùng
chiến trận, anh hùng văn hóa trong tình
yêu,xả thân vì lợi ích, sự phát triển của
cộng đồng.
Luyện thi đại học – ôn thi đại học online