2. ბორჯომის რაიონი ქვეყნის
ცენტრალურ ნაწილში, ზღვის
დონიდან 800 – 1000 მეტრის
სიმაღლეზე მდებარეობს. რაიონის
ტერიტორია მოიცავს მცირე
კავკასიონის ნაწილს, თრიალეთის
ქედის დასავლეთ და მესხეთის ქედის
აღმოსავლეთ დაბოლოებებს, უჭირავს
ე.წ. თორის ქვაბული და ბორჯომის
ხეობა.
7. ბორჯომის ხეობაში
ერთ–ერთი უძველესი
და საინტერესო
ნაგებობაა წმინდა
მარიამის მიძინების
ეკლესია რომელიც
ქვაბისხევში
მდებარეობს იგი მე–VIII–
IX საუკუნეების
სამნავიანი ბაზილიკაა,
ხოლო მხატვრობა მე–
XII-XIII საუკუნით
თარიღდება.
8. წმინდა გიორგის სახელობის დაბის
ეკლესია საქართველოში ერთ–ერთი
უძველესი და უძლიერესი
სალოცავია, რომელიც დაბურულ
ტყეში მდებარეობს და გზიდან არ
მოჩანს. ტაძარს სანახევროდ
გამოქვაბული ფარავს. დასავლეთის
კარზე ამოკვეთილი წარწერა
გვამცნობს: "ინდიქტიონისა მეფეთ–
მეფე გიორგისა, ძისა დიმიტრისა,
მეცხრამეტისა, სიტყვისა ღვთისა
ხორცშესხმის მიზეზით, აღვაშენე
ტაძარი ესე ჟამსა მეფეთ–მეფის
გიორგისა მე მოლარეთუხუცესმა“.
დაბის ეკლესია
9. მწვანე მონასტერი
ქ.ბორჯომიდან რამოდენიმე კილომეტრში,
სოფ.ჭობისხევის მახლობლად, დაბურული
ფოთლოვანი ტყის შუაგულში დგას ქართული
ხუროთმოძღვრების ძეგლი მწვანე მონასტერი.
აქ დღესაც მამათა მონასტერია, სადაც ბერები
ქვეყნისა და ხალხის კეთილდღეობისათვის
ლოცვას აღავლენენ. IX საუკუნის ეს ძეგლი,
მეცნიერთა აზრით, ცნობილი ქართველი
მოღვაწის, წმ. გრიგოლ ხანძთელის მოწაფეების
– ქრისტეფორესა და თევდორეს აშენებულია.
იგი სამი ბაზილიკის ტიპის ეკლესიისა და
სამრეკლოსაგან შედგება, სადაც ქართული
ხუროთმოძღვრებისათვის დამახასიათებელი
ჩუქურთმები ახლაც კარგად იკითხება.
მონასტრის ტერიტორიაზე დღესაც შეგიძლიათ
ძნელბედობის ჟამს დაღვრილი ბერების
სასწაულებრივად უხრწნადი სისხლის უამრავი
ნაკვალევის ნახვა. ეს ტაძრის უდიდესი
სიწმინდეა, რომელსაც დრო და ჟამი ვერაფერს
აკლებს.
10. გოგიას ციხე
ქ.ბორჯომს ჩრდილო–დასავლეთიდან შუა
საუკუნეების ძეგლი, ე.წ. გოგიას ციხე
დაჰყურებს. მსგავსი ოთხკუთხა კოშკები
ქართულ არქიტექტურაში მე– XIV საუკუნეზე
გვიან არ გვხვდება. ციხე ბორჯომის
მფობელებს, ფეოდალ ავალიშვილებს
ეკუთვნოდათ და დღემდე გოგია
ავალიშვილის სახელს ატარებს.
12. ბორჯომის რაიონი გამოირჩევა ასევე მიწათმოქმედებით ბორჯომის რაიონში
სასოფლო–სამეურნეო დანიშნულების მიწებიდან სახნავი ფართი შეადგენს 4066 ჰა–
ს, მრავალწლიან ნარგავებს უკავია 180 ჰა, სათიბებს – 7563 ჰა, ხოლო საძოვრებს –
30728 ჰა.
რაიონის თითქმის ყველა სოფლის მოსახლეობა მებოსტნეობას და მეხილეობას
მისდევს.
რაიონში იწარმოება კარტოფილის ისეთი ადაპტირებული და სპეციფიკური ჯიშები,
როგორიცაა: „მარაბელი“, კოლეტე“, „მარფონა“, „აგრია“ და სხვა. ეს ჯიშები
ძირითადად ფერმერთა ასოციაცია „ჯავახეთის“ მიერ არის შემოტანილი.
კარტოფილის საშუალო პროდუქტიულობა 1 ჰა–ზე დაახლოებით 18 ტონას
სულ რაიონში წელიწადში დაახლოებით 9000 ტონა კარტოფილი, 1000 ტონა
ხორბალი და 500 ტონა სიმინდი მოჰყავთ.
ბოსტნეულიდან მოჰყავთ:კომბოსტო, სტაფილო, ჭარხალი, ბოლოკი, წიწაკა, მწვანე
პომიდორი, კიტრი, ყაბაყი, გოგრა (კვახი) – სულ წელიწადში 4500 ტონამდე.
მიწათმოქმედება
13. მეცხოველეობა
რაიონში 5.000–ზე მეტი სული მსხვილფეხა რქოსანი
პირუტყვი, 10.000-მდე ცხვარი და 1.500–მდე ღორია.
რძისა და ყველის წარმოება ყველაზე გავრცელებული
საქმიანობაა. თითოეული ძროხის მიერ წარმოებული
რძის საშუალო რაოდენობა წელიწადში 1500 ლიტრს
შეადგენს. ასევე, წელიწადში დაახლოებით 400 ტონა
ხორცი იწარმოება.
16. ქ.ბორჯომის მუნიციპალიტეტი ახორციელებს პროგრამებს რეგიონში
სპორტის სხვადასხვა სახეობის განვითარების მიზნით. კერძოდ:
• 2008 წლიდან (მარტში და ოქტომბერში) ტრადიციულად ტარდება
ჭადრაკის ტურნირი მუნიციპალიტეტის მასშტაბით;
• 2008 წლიდან (მაისში) ტრადიციულად ტარდება ჩემპიონატი
მინი–ფეხბურთში მუნიციპალიტეტის მასშტაბით;
• 2008 წლიდან (მაისში) ტრადიციულად ტარდება შეჯიბრი
ქართულ ჭიდაობაში მუნიციპალიტეტის მასშტაბით.
დაბა ბაკურიანში გახსნილია სპორტული ჯგუფები, სადაც
ახალგაზრდებს ამზადებენ სხვადასხვა სპორტის სახეობებში:
• ტრამპლინიდან ხტომა;
• სამთო–სათხილამურო;
• ბიატლონი;
• ჰოკეი;
• საციგაო.