SlideShare a Scribd company logo
ბორჯომი
ალექსანდრე ლომსაძე
I-1 სასწავლო ჯგუფი
ბორჯომის რაიონი ქვეყნის
ცენტრალურ ნაწილში, ზღვის
დონიდან 800 – 1000 მეტრის
სიმაღლეზე მდებარეობს. რაიონის
ტერიტორია მოიცავს მცირე
კავკასიონის ნაწილს, თრიალეთის
ქედის დასავლეთ და მესხეთის ქედის
აღმოსავლეთ დაბოლოებებს, უჭირავს
ე.წ. თორის ქვაბული და ბორჯომის
ხეობა.
ბორჯომის ისტორიული და კულტურული ძეგლები
ღვთისმშობლის
მიძინების სახელობის
ტიმოთესუბნის
გუმბათოვანი ეკლესიის
მშენებლობა,
საქართველოს "ოქროს
ხანით" – მე– XII-XIII
საუკუნეებით
თარიღდება. იგი
ქართული კულტურის
ერთ–ერთი
უმნიშვნელოვანესი
ძეგლია, რომელიც
უნიკალური
მოხატულობის გამო
მსოფლიო კულტურის
გადარჩენის ფონდშია
შეტანილი.
ტიმოთესუბანი
ბორჯომის ხეობაში
ერთ–ერთი უძველესი
და საინტერესო
ნაგებობაა წმინდა
მარიამის მიძინების
ეკლესია რომელიც
ქვაბისხევში
მდებარეობს იგი მე–VIII–
IX საუკუნეების
სამნავიანი ბაზილიკაა,
ხოლო მხატვრობა მე–
XII-XIII საუკუნით
თარიღდება.
წმინდა გიორგის სახელობის დაბის
ეკლესია საქართველოში ერთ–ერთი
უძველესი და უძლიერესი
სალოცავია, რომელიც დაბურულ
ტყეში მდებარეობს და გზიდან არ
მოჩანს. ტაძარს სანახევროდ
გამოქვაბული ფარავს. დასავლეთის
კარზე ამოკვეთილი წარწერა
გვამცნობს: "ინდიქტიონისა მეფეთ–
მეფე გიორგისა, ძისა დიმიტრისა,
მეცხრამეტისა, სიტყვისა ღვთისა
ხორცშესხმის მიზეზით, აღვაშენე
ტაძარი ესე ჟამსა მეფეთ–მეფის
გიორგისა მე მოლარეთუხუცესმა“.
დაბის ეკლესია
მწვანე მონასტერი
ქ.ბორჯომიდან რამოდენიმე კილომეტრში,
სოფ.ჭობისხევის მახლობლად, დაბურული
ფოთლოვანი ტყის შუაგულში დგას ქართული
ხუროთმოძღვრების ძეგლი მწვანე მონასტერი.
აქ დღესაც მამათა მონასტერია, სადაც ბერები
ქვეყნისა და ხალხის კეთილდღეობისათვის
ლოცვას აღავლენენ. IX საუკუნის ეს ძეგლი,
მეცნიერთა აზრით, ცნობილი ქართველი
მოღვაწის, წმ. გრიგოლ ხანძთელის მოწაფეების
– ქრისტეფორესა და თევდორეს აშენებულია.
იგი სამი ბაზილიკის ტიპის ეკლესიისა და
სამრეკლოსაგან შედგება, სადაც ქართული
ხუროთმოძღვრებისათვის დამახასიათებელი
ჩუქურთმები ახლაც კარგად იკითხება.
მონასტრის ტერიტორიაზე დღესაც შეგიძლიათ
ძნელბედობის ჟამს დაღვრილი ბერების
სასწაულებრივად უხრწნადი სისხლის უამრავი
ნაკვალევის ნახვა. ეს ტაძრის უდიდესი
სიწმინდეა, რომელსაც დრო და ჟამი ვერაფერს
აკლებს.
გოგიას ციხე
ქ.ბორჯომს ჩრდილო–დასავლეთიდან შუა
საუკუნეების ძეგლი, ე.წ. გოგიას ციხე
დაჰყურებს. მსგავსი ოთხკუთხა კოშკები
ქართულ არქიტექტურაში მე– XIV საუკუნეზე
გვიან არ გვხვდება. ციხე ბორჯომის
მფობელებს, ფეოდალ ავალიშვილებს
ეკუთვნოდათ და დღემდე გოგია
ავალიშვილის სახელს ატარებს.
ქ.ბორჯომს სამხრეთ–
აღმოსავლეთიდან შუა
საუკუნეების ძეგლი, ე.წ.
პეტრეს ციხე დაჰყურებს.
პეტრეს ციხე
ბორჯომის რაიონი გამოირჩევა ასევე მიწათმოქმედებით ბორჯომის რაიონში
სასოფლო–სამეურნეო დანიშნულების მიწებიდან სახნავი ფართი შეადგენს 4066 ჰა–
ს, მრავალწლიან ნარგავებს უკავია 180 ჰა, სათიბებს – 7563 ჰა, ხოლო საძოვრებს –
30728 ჰა.
რაიონის თითქმის ყველა სოფლის მოსახლეობა მებოსტნეობას და მეხილეობას
მისდევს.
რაიონში იწარმოება კარტოფილის ისეთი ადაპტირებული და სპეციფიკური ჯიშები,
როგორიცაა: „მარაბელი“, კოლეტე“, „მარფონა“, „აგრია“ და სხვა. ეს ჯიშები
ძირითადად ფერმერთა ასოციაცია „ჯავახეთის“ მიერ არის შემოტანილი.
კარტოფილის საშუალო პროდუქტიულობა 1 ჰა–ზე დაახლოებით 18 ტონას
სულ რაიონში წელიწადში დაახლოებით 9000 ტონა კარტოფილი, 1000 ტონა
ხორბალი და 500 ტონა სიმინდი მოჰყავთ.
ბოსტნეულიდან მოჰყავთ:კომბოსტო, სტაფილო, ჭარხალი, ბოლოკი, წიწაკა, მწვანე
პომიდორი, კიტრი, ყაბაყი, გოგრა (კვახი) – სულ წელიწადში 4500 ტონამდე.
მიწათმოქმედება
მეცხოველეობა
რაიონში 5.000–ზე მეტი სული მსხვილფეხა რქოსანი
პირუტყვი, 10.000-მდე ცხვარი და 1.500–მდე ღორია.
რძისა და ყველის წარმოება ყველაზე გავრცელებული
საქმიანობაა. თითოეული ძროხის მიერ წარმოებული
რძის საშუალო რაოდენობა წელიწადში 1500 ლიტრს
შეადგენს. ასევე, წელიწადში დაახლოებით 400 ტონა
ხორცი იწარმოება.
სპორტი
ქ.ბორჯომს ჰყავს
ადგილობრივი
საფეხბურთო კლუბი
"ბორჯომი".
მოქმედებს 4 ათას
მაყურებელზე
გათვლილი ჯემალ
ზეინკლიშვილის
სახელობის სპორტული
მოედანი.
ქ.ბორჯომის მუნიციპალიტეტი ახორციელებს პროგრამებს რეგიონში
სპორტის სხვადასხვა სახეობის განვითარების მიზნით. კერძოდ:
• 2008 წლიდან (მარტში და ოქტომბერში) ტრადიციულად ტარდება
ჭადრაკის ტურნირი მუნიციპალიტეტის მასშტაბით;
• 2008 წლიდან (მაისში) ტრადიციულად ტარდება ჩემპიონატი
მინი–ფეხბურთში მუნიციპალიტეტის მასშტაბით;
• 2008 წლიდან (მაისში) ტრადიციულად ტარდება შეჯიბრი
ქართულ ჭიდაობაში მუნიციპალიტეტის მასშტაბით.
დაბა ბაკურიანში გახსნილია სპორტული ჯგუფები, სადაც
ახალგაზრდებს ამზადებენ სხვადასხვა სპორტის სახეობებში:
• ტრამპლინიდან ხტომა;
• სამთო–სათხილამურო;
• ბიატლონი;
• ჰოკეი;
• საციგაო.
განათლება
დღესდღეობითრაიონში 25
ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლა
ფუნქციონირებს, რომელთაგან 19 საჯარო და
6 საბაზოა. სკოლებში 5197 მოსწავლე
სწავლობს და 574 მასწავლებელი მუშაობს.
3 საჯარო სკოლა
1 საჯარო სკოლა
ბორჯომის მუნიციპალიტეტში
10 საბავშვო ბაღი ფუნქციონირებს.
აქედან 2 ბაგა - ბაღია.
მადლობა
ყურადღებისთვის

More Related Content

More from Besik Machitadze

მ.ჭელიძე copy.pptx
მ.ჭელიძე copy.pptxმ.ჭელიძე copy.pptx
მ.ჭელიძე copy.pptx
Besik Machitadze
 
რ.ფუთურიძე.pptx
რ.ფუთურიძე.pptxრ.ფუთურიძე.pptx
რ.ფუთურიძე.pptx
Besik Machitadze
 
დ.მარღია 1-5.pptx
დ.მარღია 1-5.pptxდ.მარღია 1-5.pptx
დ.მარღია 1-5.pptx
Besik Machitadze
 
მარიამ-ცინცაძე-10-5.pptx
მარიამ-ცინცაძე-10-5.pptxმარიამ-ცინცაძე-10-5.pptx
მარიამ-ცინცაძე-10-5.pptx
Besik Machitadze
 
ნატა ნადირაძა (2) (1).pptx
ნატა ნადირაძა (2) (1).pptxნატა ნადირაძა (2) (1).pptx
ნატა ნადირაძა (2) (1).pptx
Besik Machitadze
 
ვ.ჭეიშვილი 10-5.pptx
ვ.ჭეიშვილი 10-5.pptxვ.ჭეიშვილი 10-5.pptx
ვ.ჭეიშვილი 10-5.pptx
Besik Machitadze
 
D.Malania გეოგრაფია.pptx
D.Malania გეოგრაფია.pptxD.Malania გეოგრაფია.pptx
D.Malania გეოგრაფია.pptx
Besik Machitadze
 
ცქფურიშვილი.pptx
ცქფურიშვილი.pptxცქფურიშვილი.pptx
ცქფურიშვილი.pptx
Besik Machitadze
 
ა.გოგილავა.pptx
ა.გოგილავა.pptxა.გოგილავა.pptx
ა.გოგილავა.pptx
Besik Machitadze
 
შეყილაძე.pptx
შეყილაძე.pptxშეყილაძე.pptx
შეყილაძე.pptx
Besik Machitadze
 
მ.თუთბერიძე.pptx
მ.თუთბერიძე.pptxმ.თუთბერიძე.pptx
მ.თუთბერიძე.pptx
Besik Machitadze
 
რ.გოგატშვილი 10-5.pptx
რ.გოგატშვილი 10-5.pptxრ.გოგატშვილი 10-5.pptx
რ.გოგატშვილი 10-5.pptx
Besik Machitadze
 
სანდრო აბრამიძე.pptx
სანდრო აბრამიძე.pptxსანდრო აბრამიძე.pptx
სანდრო აბრამიძე.pptx
Besik Machitadze
 
ლ.ლომიძე 10-5.pptx
ლ.ლომიძე 10-5.pptxლ.ლომიძე 10-5.pptx
ლ.ლომიძე 10-5.pptx
Besik Machitadze
 
რ.ბერიძე.pptx
რ.ბერიძე.pptxრ.ბერიძე.pptx
რ.ბერიძე.pptx
Besik Machitadze
 
ვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptx
ვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptxვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptx
ვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptx
Besik Machitadze
 
დ.კოტორეიშვილი.pptx
დ.კოტორეიშვილი.pptxდ.კოტორეიშვილი.pptx
დ.კოტორეიშვილი.pptx
Besik Machitadze
 
ცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptx
ცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptxცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptx
ცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptx
Besik Machitadze
 
ს.გულავერდაშივილი 1-5.pptx
ს.გულავერდაშივილი 1-5.pptxს.გულავერდაშივილი 1-5.pptx
ს.გულავერდაშივილი 1-5.pptx
Besik Machitadze
 
კ.შამათავა 10-5.pptx
კ.შამათავა 10-5.pptxკ.შამათავა 10-5.pptx
კ.შამათავა 10-5.pptx
Besik Machitadze
 

More from Besik Machitadze (20)

მ.ჭელიძე copy.pptx
მ.ჭელიძე copy.pptxმ.ჭელიძე copy.pptx
მ.ჭელიძე copy.pptx
 
რ.ფუთურიძე.pptx
რ.ფუთურიძე.pptxრ.ფუთურიძე.pptx
რ.ფუთურიძე.pptx
 
დ.მარღია 1-5.pptx
დ.მარღია 1-5.pptxდ.მარღია 1-5.pptx
დ.მარღია 1-5.pptx
 
მარიამ-ცინცაძე-10-5.pptx
მარიამ-ცინცაძე-10-5.pptxმარიამ-ცინცაძე-10-5.pptx
მარიამ-ცინცაძე-10-5.pptx
 
ნატა ნადირაძა (2) (1).pptx
ნატა ნადირაძა (2) (1).pptxნატა ნადირაძა (2) (1).pptx
ნატა ნადირაძა (2) (1).pptx
 
ვ.ჭეიშვილი 10-5.pptx
ვ.ჭეიშვილი 10-5.pptxვ.ჭეიშვილი 10-5.pptx
ვ.ჭეიშვილი 10-5.pptx
 
D.Malania გეოგრაფია.pptx
D.Malania გეოგრაფია.pptxD.Malania გეოგრაფია.pptx
D.Malania გეოგრაფია.pptx
 
ცქფურიშვილი.pptx
ცქფურიშვილი.pptxცქფურიშვილი.pptx
ცქფურიშვილი.pptx
 
ა.გოგილავა.pptx
ა.გოგილავა.pptxა.გოგილავა.pptx
ა.გოგილავა.pptx
 
შეყილაძე.pptx
შეყილაძე.pptxშეყილაძე.pptx
შეყილაძე.pptx
 
მ.თუთბერიძე.pptx
მ.თუთბერიძე.pptxმ.თუთბერიძე.pptx
მ.თუთბერიძე.pptx
 
რ.გოგატშვილი 10-5.pptx
რ.გოგატშვილი 10-5.pptxრ.გოგატშვილი 10-5.pptx
რ.გოგატშვილი 10-5.pptx
 
სანდრო აბრამიძე.pptx
სანდრო აბრამიძე.pptxსანდრო აბრამიძე.pptx
სანდრო აბრამიძე.pptx
 
ლ.ლომიძე 10-5.pptx
ლ.ლომიძე 10-5.pptxლ.ლომიძე 10-5.pptx
ლ.ლომიძე 10-5.pptx
 
რ.ბერიძე.pptx
რ.ბერიძე.pptxრ.ბერიძე.pptx
რ.ბერიძე.pptx
 
ვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptx
ვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptxვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptx
ვ.სულაბერიძე 10-5 (2).pptx
 
დ.კოტორეიშვილი.pptx
დ.კოტორეიშვილი.pptxდ.კოტორეიშვილი.pptx
დ.კოტორეიშვილი.pptx
 
ცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptx
ცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptxცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptx
ცოტნე გუჯეჯიანი (სვანეთი).pptx
 
ს.გულავერდაშივილი 1-5.pptx
ს.გულავერდაშივილი 1-5.pptxს.გულავერდაშივილი 1-5.pptx
ს.გულავერდაშივილი 1-5.pptx
 
კ.შამათავა 10-5.pptx
კ.შამათავა 10-5.pptxკ.შამათავა 10-5.pptx
კ.შამათავა 10-5.pptx
 

Borjomi a.lomsadze

  • 2. ბორჯომის რაიონი ქვეყნის ცენტრალურ ნაწილში, ზღვის დონიდან 800 – 1000 მეტრის სიმაღლეზე მდებარეობს. რაიონის ტერიტორია მოიცავს მცირე კავკასიონის ნაწილს, თრიალეთის ქედის დასავლეთ და მესხეთის ქედის აღმოსავლეთ დაბოლოებებს, უჭირავს ე.წ. თორის ქვაბული და ბორჯომის ხეობა.
  • 3.
  • 4. ბორჯომის ისტორიული და კულტურული ძეგლები
  • 5. ღვთისმშობლის მიძინების სახელობის ტიმოთესუბნის გუმბათოვანი ეკლესიის მშენებლობა, საქართველოს "ოქროს ხანით" – მე– XII-XIII საუკუნეებით თარიღდება. იგი ქართული კულტურის ერთ–ერთი უმნიშვნელოვანესი ძეგლია, რომელიც უნიკალური მოხატულობის გამო მსოფლიო კულტურის გადარჩენის ფონდშია შეტანილი. ტიმოთესუბანი
  • 6.
  • 7. ბორჯომის ხეობაში ერთ–ერთი უძველესი და საინტერესო ნაგებობაა წმინდა მარიამის მიძინების ეკლესია რომელიც ქვაბისხევში მდებარეობს იგი მე–VIII– IX საუკუნეების სამნავიანი ბაზილიკაა, ხოლო მხატვრობა მე– XII-XIII საუკუნით თარიღდება.
  • 8. წმინდა გიორგის სახელობის დაბის ეკლესია საქართველოში ერთ–ერთი უძველესი და უძლიერესი სალოცავია, რომელიც დაბურულ ტყეში მდებარეობს და გზიდან არ მოჩანს. ტაძარს სანახევროდ გამოქვაბული ფარავს. დასავლეთის კარზე ამოკვეთილი წარწერა გვამცნობს: "ინდიქტიონისა მეფეთ– მეფე გიორგისა, ძისა დიმიტრისა, მეცხრამეტისა, სიტყვისა ღვთისა ხორცშესხმის მიზეზით, აღვაშენე ტაძარი ესე ჟამსა მეფეთ–მეფის გიორგისა მე მოლარეთუხუცესმა“. დაბის ეკლესია
  • 9. მწვანე მონასტერი ქ.ბორჯომიდან რამოდენიმე კილომეტრში, სოფ.ჭობისხევის მახლობლად, დაბურული ფოთლოვანი ტყის შუაგულში დგას ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლი მწვანე მონასტერი. აქ დღესაც მამათა მონასტერია, სადაც ბერები ქვეყნისა და ხალხის კეთილდღეობისათვის ლოცვას აღავლენენ. IX საუკუნის ეს ძეგლი, მეცნიერთა აზრით, ცნობილი ქართველი მოღვაწის, წმ. გრიგოლ ხანძთელის მოწაფეების – ქრისტეფორესა და თევდორეს აშენებულია. იგი სამი ბაზილიკის ტიპის ეკლესიისა და სამრეკლოსაგან შედგება, სადაც ქართული ხუროთმოძღვრებისათვის დამახასიათებელი ჩუქურთმები ახლაც კარგად იკითხება. მონასტრის ტერიტორიაზე დღესაც შეგიძლიათ ძნელბედობის ჟამს დაღვრილი ბერების სასწაულებრივად უხრწნადი სისხლის უამრავი ნაკვალევის ნახვა. ეს ტაძრის უდიდესი სიწმინდეა, რომელსაც დრო და ჟამი ვერაფერს აკლებს.
  • 10. გოგიას ციხე ქ.ბორჯომს ჩრდილო–დასავლეთიდან შუა საუკუნეების ძეგლი, ე.წ. გოგიას ციხე დაჰყურებს. მსგავსი ოთხკუთხა კოშკები ქართულ არქიტექტურაში მე– XIV საუკუნეზე გვიან არ გვხვდება. ციხე ბორჯომის მფობელებს, ფეოდალ ავალიშვილებს ეკუთვნოდათ და დღემდე გოგია ავალიშვილის სახელს ატარებს.
  • 11. ქ.ბორჯომს სამხრეთ– აღმოსავლეთიდან შუა საუკუნეების ძეგლი, ე.წ. პეტრეს ციხე დაჰყურებს. პეტრეს ციხე
  • 12. ბორჯომის რაიონი გამოირჩევა ასევე მიწათმოქმედებით ბორჯომის რაიონში სასოფლო–სამეურნეო დანიშნულების მიწებიდან სახნავი ფართი შეადგენს 4066 ჰა– ს, მრავალწლიან ნარგავებს უკავია 180 ჰა, სათიბებს – 7563 ჰა, ხოლო საძოვრებს – 30728 ჰა. რაიონის თითქმის ყველა სოფლის მოსახლეობა მებოსტნეობას და მეხილეობას მისდევს. რაიონში იწარმოება კარტოფილის ისეთი ადაპტირებული და სპეციფიკური ჯიშები, როგორიცაა: „მარაბელი“, კოლეტე“, „მარფონა“, „აგრია“ და სხვა. ეს ჯიშები ძირითადად ფერმერთა ასოციაცია „ჯავახეთის“ მიერ არის შემოტანილი. კარტოფილის საშუალო პროდუქტიულობა 1 ჰა–ზე დაახლოებით 18 ტონას სულ რაიონში წელიწადში დაახლოებით 9000 ტონა კარტოფილი, 1000 ტონა ხორბალი და 500 ტონა სიმინდი მოჰყავთ. ბოსტნეულიდან მოჰყავთ:კომბოსტო, სტაფილო, ჭარხალი, ბოლოკი, წიწაკა, მწვანე პომიდორი, კიტრი, ყაბაყი, გოგრა (კვახი) – სულ წელიწადში 4500 ტონამდე. მიწათმოქმედება
  • 13. მეცხოველეობა რაიონში 5.000–ზე მეტი სული მსხვილფეხა რქოსანი პირუტყვი, 10.000-მდე ცხვარი და 1.500–მდე ღორია. რძისა და ყველის წარმოება ყველაზე გავრცელებული საქმიანობაა. თითოეული ძროხის მიერ წარმოებული რძის საშუალო რაოდენობა წელიწადში 1500 ლიტრს შეადგენს. ასევე, წელიწადში დაახლოებით 400 ტონა ხორცი იწარმოება.
  • 15. ქ.ბორჯომს ჰყავს ადგილობრივი საფეხბურთო კლუბი "ბორჯომი". მოქმედებს 4 ათას მაყურებელზე გათვლილი ჯემალ ზეინკლიშვილის სახელობის სპორტული მოედანი.
  • 16. ქ.ბორჯომის მუნიციპალიტეტი ახორციელებს პროგრამებს რეგიონში სპორტის სხვადასხვა სახეობის განვითარების მიზნით. კერძოდ: • 2008 წლიდან (მარტში და ოქტომბერში) ტრადიციულად ტარდება ჭადრაკის ტურნირი მუნიციპალიტეტის მასშტაბით; • 2008 წლიდან (მაისში) ტრადიციულად ტარდება ჩემპიონატი მინი–ფეხბურთში მუნიციპალიტეტის მასშტაბით; • 2008 წლიდან (მაისში) ტრადიციულად ტარდება შეჯიბრი ქართულ ჭიდაობაში მუნიციპალიტეტის მასშტაბით. დაბა ბაკურიანში გახსნილია სპორტული ჯგუფები, სადაც ახალგაზრდებს ამზადებენ სხვადასხვა სპორტის სახეობებში: • ტრამპლინიდან ხტომა; • სამთო–სათხილამურო; • ბიატლონი; • ჰოკეი; • საციგაო.
  • 18. დღესდღეობითრაიონში 25 ზოგადსაგანმანათლებლო სკოლა ფუნქციონირებს, რომელთაგან 19 საჯარო და 6 საბაზოა. სკოლებში 5197 მოსწავლე სწავლობს და 574 მასწავლებელი მუშაობს. 3 საჯარო სკოლა 1 საჯარო სკოლა
  • 19. ბორჯომის მუნიციპალიტეტში 10 საბავშვო ბაღი ფუნქციონირებს. აქედან 2 ბაგა - ბაღია.