Architecturaal design

1. Bouwen met Baksteen
2/2013
Architecturaal design
nr 142 - driemaandelijks tijdschrift - april-mei-juni 2013 - afgiftekantoor 8000 Brugge 1 - 2de afdeling

2. Bouwen met Baksteen
is het driemaandelijks tijdschrift van de Belgische Baksteenfederatie.
Voor meer informatie, aarzel niet ons te contacteren.
Abonnement: Catherine Bral
Redactie: Laurie Dufourni
Verantwoordelijke uitgever: Jozef Van Den Bossche
http://www.baksteen.be
e-mail: info@baksteen.be
Adres: Kartuizersstraat, 19 bus 19 1000 Brussel
tel. (02) 511 25 81 ~ fax (02) 513 26 40
Druk:
inhoud
Architecturaal design … . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
Woning in Lembeek
Lezze architecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
Transformatie van een woning in De Pinte
Enplus architecten - Nicolas Blondeel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
Buda Art Center in Kortrijk
51N4E . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
Drie appartementen in Borgerhout
De Gouden Liniaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Woning in Wondelgem
Bart Van Wetter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Binnenlandse architectuur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Woning in Saint-Marc
Sébastien Parmentier
Techniek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
De bouwproductenverordening : prestatieverklaring en CE-markering
Belgische dakpan- en baksteenfabrikanten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16

3. BOUWEN MET BAKSTEEN
①❷③④
drieënveertigste jaargang
2013
ArchitecturAAl design
Foto: Studio Claerhout
Dankzij baksteen, het traditio­
bouwkundige objecten. Ze doen ons zelfs
voor een combinatie van deze twee
nele bouwmateriaal bij uitstek, kunnen
een beetje denken aan het werk van een
benaderingen. Er zijn zonder twijfel een
architecten projecten ontwikkelen met
designer.
immense hoeveelheid creatiemogelijk-
een zeer hedendaags karakter. De cre­
heden beschikbaar…
atieve mogelijkheden en variaties zijn
Sommige architecten zullen, net als
onbeperkt, zowel wat vormen, metsel­
beeldhouwers, meer aandacht besteden
In dit nummer van «Bouwen met
verbanden, uitvoeringen en combinaties
aan de volumetrie en haar vormgeving;
Baksteen» worden enkele projecten
van afmetingen en kleuren betreft. Zo
anderen hechten dan weer meer belang
getoond waarbij de architecten op een
kunnen allerlei projecten/creaties uit bak­
aan de textuur en het reliëf van de
sublieme manier vorm hebben gegeven
steen opgetrokken worden die lijken op
gevel; nog anderen tenslotte opteren
aan het materiaal baksteen.
1

4. 2
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Woning in Lembeek
Lezze architecten
Foto’s: Filip Dujardin
Voor het ontwerp van deze
woning, die zich in een landelijke zone
bevindt, hebben de architecten rekening
moeten houden met een klein budget. Om
de bouwkosten te drukken, hebben ze
enerzijds voorgesteld om de oppervlakte
van het project te beperken en anderzijds
om zo weinig mogelijk onderaannemers te
laten tussenkomen.
Om die redenen heeft Lezze architecten de bouwheren overtuigd om geen
pleisterwerk aan te brengen, maar om
te kiezen voor ongepleisterd binnenmetselwerk van keramische snelbouwstenen. De combinatie van keramische
lateien met drie verschillende hoogtes
van blokken, zorgt voor een originele
binnensfeer. De keramische materialen zijn ruw gelaten en komen op die
manier subliem tot hun recht.
Zowel bij de ontwerp- als bij de uitvoeringsfase moest zeer nauwkeurig te
werk gegaan worden. De hoogte van
elke laag is geen toevallig resultaat.
Deze specifieke combinatie werd uitgetekend in functie van de hoogte van de
ramen en binnendeuren om over heel
de omtrek van de woning een continuïteit van de steenlagen en de lateien
te verzekeren. Het afwisselen van de
steenformaten werd nauwgezet nageleefd door de metsers. Ze hebben ook
een perfecte uitvoering van het voegwerk gerealiseerd.

5. BOUWEN MET BAKSTEEN
①❷③④
drieënveertigste jaargang
2013
Analoog met wat er binnenin werd
gecreëerd, hebben de architecten voor
de buitenkant een spel van texturen
voorgesteld. Er werden eveneens drie
formaten van eenzelfde gevelsteen
gecombineerd: hier hebben de stenen
verschillende hoogtes en dieptes. Door
ze op één lijn te plaatsen aan de binnenkant van de muur (in de richting van
de spouw van de spouwmuur) vertoont
dit gevelmetselwerk in wildverband een
zeer speciale textuur en reliëf.
Aan deze hoofdstructuur werd een
secundaire structuur toegevoegd in
hout, opgebouwd uit balklagen en de
binnenwanden, eveneens in ruwe toestand gelaten. Op de eerste verdieping
vindt men, in een ruimte afgewerkt met
wanden uit polycarbonaat, de badkamer
en het sanitair. Dit volledig afzonderlijk
ontwerp van de binneninrichting schept
een grote mogelijkheid om het gebouw
aan te passen aan een toekomstig
gebruik. Het draagt tevens bij tot de
duurzaamheid van de structuur en de
schil van het gebouw.
Dit juweeltje in baksteen met zijn eenvoudige volumetrie vestigt zeer goed de
aandacht op de textuur van de materialen, zowel aan de binnen- als aan de
buitenkant.
www.lezze.be
3

6. 4
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Transformatie van een woning in De Pinte
Enplus architecten - Nicolas Blondeel
Foto’s: Studio Claerhout
Het valt moeilijk te raden hoe
Deze driegevelwoning bevindt zich wat
van het uitzicht op de velden achter het
deze woning eruitzag voor de verbou­
afgelegen van een weggetje. De vorm
huis en op het terras/zwembad aan de
wing. Alle aspecten werden immers aan­
van de bouwgrond heeft ertoe geleid
voorkant.
gepakt: de volumetrie, de organisatie van
dat de architect de buitenruimten (ter-
de binnen­ en buitenruimten, de isolatie
ras en zwembad) vóór de woning heeft
Vanaf de straat is het ontwerp zo opge-
van de bouwschil en de keuze van de
ingeplant. Aan de achterkant is de
vat dat de woning zich stapsgewijs
materialen.
woning dus langsheen de perceelgrens
laat ontdekken: men ziet eerst de toe-
gebouwd. Op het gelijkvloers kan men
gangsweg vanaf de straat, vervolgens
dankzij een open leefruimte genieten
het ingangsvolume, de buitenruimte

7. BOUWEN MET BAKSTEEN
①❷③④
drieënveertigste jaargang
2013
die naar het huis leidt en ten slotte het
huis zelf. De architect heeft namelijk
een kleine constructie ontworpen om
de eigendom af te sluiten ten opzichte
van een erfdienstbaarheid van doorgang
die naar twee andere huizen leidt. Ze
vormt de enige toegang tot de woning
en functioneert ook als overdekte buitenruimte.
De volumetrie en de openingen van de
woning zijn het resultaat van het feit
dat de architect, net als een beeldhouwer, vertrekt van een nogal massief
volume en vervolgens materiaal wegneemt wanneer hij de openingen van de
deuren en de vensters tekent.
De architect wou ook de textuur van de
materialen laten meespelen. De keuze
is gevallen op een gevelmetselwerk in
wildverband, bestaande uit vijf verschillende bakstenen. De bruine tinten
hebben de bovenhand en harmoniëren
perfect met de onmiddellijke omgeving.
Hier en daar wordt het metselwerk
iets opgelicht met gele en roze bakstenen en af en toe zorgen onregelmatig
gevormde bakstenen voor de gewenste
textuur. De bouwheer en de architect
opteerden samen voor deze vrij specifieke combinatie. Ook met de gekozen
dakpan kon men in hetzelfde kleurengamma blijven.
www.enplusarchitecten.be
5

8. 6
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Buda Art Center in Kortrijk
51N4E
Foto’s: Filip Dujardin
Het is intussen al enkele
Omdat er onvoldoende daglicht in het
maanden geleden dat het Buda­kunsten­
hart van het gebouw binnentrad om alle
centrum in Kortrijk zijn deuren opende.
ruimtes natuurlijk te verlichten werd er
Deze plaats, ingericht in vroegere con­
een opvallende ingreep genomen: In het
fectieateliers, biedt aan kunstenaars
hart van het gebouw hebben de archi-
zowel een werkplek als een mogelijkheid
tecten i.s.m. de ingenieur stabiliteit
om hun werk voor te stellen. De Buda­
enkele vloervelden tussen 5 bestaande
fabriek is het laatste pand op het eiland
pijlers uitgebroken waardoor er een
die getuigt van een voormalige bloeiende
centrale -natuurlijk verlichte- vijfhoe-
industriële activiteit. Van bij het ont­
kige vide ontstaat in het hart van het
werpproces werd er geprobeerd om de
gebouw. In de centrale vide bevindt
bestaande structuur, de muren alsook de
zich de verticale circulatie langsheen
vloermaterialen zoveel mogelijk te bewa­
een trap die zich in en rond dit atrium
ren in hun oorspronkelijke staat.
ontvouwt tot op het dakterras met zicht
op Kortrijk.

9. 7
De bestaande wanden tussen de beton-
staat volledig los van het bestaande
nen kolommen zijn met bleke bakste-
gebouw en ademt een monumentaal
nen ingevuld die nauw aansluiten met
karakter uit. Ze doet dienst als voor-
het bestaand kleurenpatroon van de
vertrek van het kunstencentrum en als
vloeren en het plafond. De expositie-
uitstalraam voor de artiesten die hun
ruimten zijn zo ontworpen dat ze open
werken tentoonstellen. Zo krijgen de
en flexibel ingezet kunnen worden. Er
bezoekers hier al een voorproefje te
kunnen meerdere artiesten tegelijkertijd
zien van de eigenlijke tentoonstelling.
ontvangen worden maar alle ruimtes
De keuze van de baksteen buiten is
kunnen ook perfect individueel functio-
genomen in functie van de steen die
neren.
ook binnen gebruikt wordt, dit om ener-
Het ombouwen van de ateliers naar een
zijds een homogeniteit met de rest van
kunstencentrum gebeurde ook via het
het kunstencentrum te creëren en om
toevoegen van één opvallend element.
anderzijds een contrast te vormen met
Dit nieuwe vijfhoekige element in bak-
de aangrenzende gebouwen.
steenmetselwerk vormt het atrium van
deze plaats. Deze open, hoge ruimte
www.51n4e.com

10. 8
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Drie appartementen in Borgerhout
De Gouden Liniaal
Foto’s: Studio Claerhout
Dit geheel van drie apparte­
menten voor AG Vespa te Borgerhout werd
gebouwd op een hoekterrein langs een
spoorweg, op de plaats van een vroeger
tankstation.
De architecten baseerden zich voor het
architectuurontwerp op een onderzoek
naar de typologische wijkelementen,
die ze in een hedendaagse versie hebben omgezet: hoge gebouwen die
bestaan uit een gelijkvloerse plint, tussenliggende verdiepingen en een dak;
balkons en uitspringende kroonlijsten,
horizontale en verticale lijnen die sterk
Zo valt dit nieuwe gebouw vooral op
gemetselde stenen in stapelverband
worden benadrukt dankzij de verschil-
door zijn zeer verfijnde details, die
met verticale, verdiepte voegen
lende metselverbanden; in reliëf ver-
eigenlijk een soort herinterpretatie van
benadrukken de plint en de horizon-
werkte baksteen en gebouwen met gele
deze typologieën vormen.
tale boorden. Tussen deze elementen
baksteen.
De architecten hebben verschillende
vindt men metselwerk van baksteen in
metselverbanden gecombineerd om
wildverband. Wat ook getuigt van oog
de plint en de verschillende verdiepin-
voor detail is de combinatie van twee
gen sterk te doen uitkomen: verticaal
baksteenformaten om de horizontale

11. BOUWEN MET BAKSTEEN
①❷③④
drieënveertigste jaargang
2013
boorden in reliëf te creëren. Hier dient
AG Vespa wil betaalbare kwaliteits-
De keuze van deze strengperssteen
trouwens de wel zeer minutieuze afwer-
woningen in de stad aanbieden. De drie
met geel/grijs-tinten vormt op zich
king door de metselaars te worden
appartementen zijn ruim en beschikken
een mooie verbinding tussen klassieke
benadrukt.
elk over minstens één buitenruimte,
architectuur en een hedendaagse inter-
Dankzij de specifieke ligging van dit
namelijk een terras of loggia. Ook hier
pretatie van stedelijke woonvormen.
hoekterrein kan het gebouw aansluiten
hebben de architecten dit typische ele-
bij de geleding van de gebouwen van de
ment uit de wijk op een actuele manier
beide straten.
geherinterpreteerd.
www.degoudenliniaal.be
9

12. 10
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
Woning te Wondelgem
Bart Van Wetter
Foto’s: fabr ikant
Dit huis bevindt zich in
woningtypes zelf: het zijn hoofdzakelijk
van de daken en de keuze en de kleur van
Wondelgem in een nieuwe verkaveling
driegevelwoningen of groepjes van twee
de materialen, vertoont het geheel van de
waar de woningen zeer dicht bij elkaar
woningen met aangebouwde garage.
woningen bovendien vrij weinig samen­
staan. Dit is te wijten aan de kleine
Door de zeer vrije stedenbouwkundige
hang.
perceeloppervlakken, maar ook aan de
voorschriften betreffende de oriëntatie

13. BOUWEN MET BAKSTEEN
①❷③④
drieënveertigste jaargang
2013
wing van de straat. Bovendien dringt er
door de vensters van deze zijgevel meer
daglicht in de woning door. Volgens
de verkavelingsvoorschriften moest de
andere zijgevel blind worden gelaten.
Ook de keuze van de materialen draagt
bij tot zowel het eenvoudige, als hedenOok architect Bart Van Wetter heeft zijn
woningen van de verkaveling, het effect
daagse karakter. De architect had
steentje bijgedragen aan deze verkave-
van een karakterloze blok vermijden.
vooral de harmonie van de materialen
ling waar de keuze van de bouwheren
Hij heeft dus voorgesteld om voor meer
voor ogen en zocht zodoende eenzelfde
hoofdzakelijk op sleutel-op-de-deur fir-
ruimte te geven ten opzichte van de
kleurenpalet voor de gevelstenen en de
ma’s valt. Hij is er nochtans in geslaagd
aanpalende woning. Enerzijds door
kleidakpannen, met name roodbruin.
om aan deze woning een heel eigen
geen garage te bouwen en een ruimte
De bakstenen werden op een traditio-
identiteit te geven.
naar de tuin vrij te laten en anderzijds
nele manier gemetseld en de voegen
door een knik te creëren die de zijgevel
werden verdiept, glad aangebracht.
De architect wou, in tegenstelling
verlevendigt. Op die manier kan men
tot wat men zag bij sommige andere
even “ademhalen” in de dichte bebou-
www.bartvanwetter.be
11

14. 12
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
BINNENLANDSE ARCHITECTUUR
Woning in Saint-Marc
Sébastien Parmentier
Foto’s: Serge Brison
Deze woning bevindt zich op
een bouwgrond met nogal moeilijke afme­
tingen. De architect, die zelf de eigenaar
is van het huis, moest rekening houden
met de L­vorm en andere beperkingen: de
toegang tot de garages ligt immers op het
aangrenzende perceel. Het resultaat toont
echter dat hij de nodige vindingrijkheid
aan de dag heeft gelegd.
Het centrale element van het ontwerp
is een volume in zink dat haaks op de
straat gebouwd is. In dit dwarsvolume
bevinden zich de circulaties en een
bureau op de verdieping. De volumes in
baksteenmetselwerk draaien loodrecht
rond deze “as” zodat er een vloeiende

15. BOUWEN MET BAKSTEEN
①❷③④
drieënveertigste jaargang
2013
verbinding is tussen de verschillende
gedeeltes van het project. Door de combinatie van twee materialen kunnen de
specifieke functies van het gebouw duidelijk worden vertaald en onderscheiden aan de buitenkant.
Het zinken volume rust op een carport,
waardoor het hoofdgebouw een eindje
van de weg kon worden opgetrokken.
Op die manier zijn de leefruimtes
voornamelijk naar de tuin gericht, met
uitzondering van het bureau op de
verdieping, dat een zeer mooi uitzicht
biedt op het omliggende platteland.
De architect heeft dus de oorspronke-
Dat dit ontwerp zowel licht als massief
de sobere en hedendaagse architec-
lijke beperkingen van de grond kunnen
is, valt toe te schrijven aan de combi-
tuur integreert het geheel zich ook op
ombuigen tot iets positiefs.
natie van deze twee materialen. Door
natuurlijke wijze in de omgeving.
13

16. 14
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
technieK
De Bouwproductenverordening:
prestatieverklaring en CE-markering
Om het vrije verkeer van
gedetailleerde beschrijving van hun
duct te bepalen, of als de fabrikant, de
bouwproducten in de Europese Unie nog
verantwoordelijkheden wanneer er
importeur of de distributeur informatie
beter te waarborgen heeft de Europese
een bouwproduct op de markt wordt
verstrekt over de prestatie met betrek-
Commissie een herziening gedaan van
gebracht. Zo maakt de CPR een onder-
king tot dit essentieel kenmerk, onder
de richtlijn die van toepassing was op
scheid tussen de fabrikant, de gemach-
welke vorm ook (bijvoorbeeld in techni-
bouwproducten, met name de Europese
tigde, de importeur en de distributeur.
sche of verkoopdocumentatie, op een
Richtlijn 89/106/EEG (beter bekend als de
CPD­Construction Products Directive).
website ...).
De essentiële kenmerken voor bouwproducten
De prestatieverklaring (DoP - Declara-
Deze herziening heeft geleid tot
De essentiële kenmerken zijn de
tion of Performance)
de Europese Verordening (EU) nr
kenmerken van een bouwproduct die
De prestatieverklaring vervangt de vroe-
305/2011, beter bekend als de CPR-
verband houden met de fundamentele
gere «conformiteitsverklaring» onder
Construction Products Regulation. De
eisen voor bouwwerken: mechanische
de CPD. Er zijn extra eisen omtrent de
Europese Verordening is rechtstreeks
weerstand en stabiliteit, brandveilig-
inhoud, er wordt een model opgelegd
toepasbaar in alle lidstaten zonder voor-
heid, hygiëne, gezondheid en milieu,
en de DoP dient opgemaakt in de taal
afgaande omzetting in nationale wet-
veiligheid en toegankelijkheid bij
van het land waar men het product op
geving.De CPR is in werking getreden
gebruik, bescherming tegen geluids-
de markt aanbiedt.
in april 2011, maar de artikels van de
hinder, energiebesparing en warmtebe-
verordening met de meeste impact zijn
houd, duurzaam gebruik van natuurlijke
Ze wordt opgesteld door de fabrikant,
van toepassing vanaf 1 juli 2013.
hulpbronnen.
rekening houdend met het product en
het beoogde gebruik, gezien deze het
Vanaf 1 juli 2013 moeten bouwpro-
De essentiële kenmerken zijn deze
product «in de handel brengt» of beter
ducten die onder een geharmoniseerde
zoals opgenomen in de geharmoni-
gezegd «voor het eerst op de markt
norm vallen of in overeenstemming zijn
seerde technische specificaties. Meer
aanbiedt» en wordt «op papier» of «in
met een Europese technische beoorde-
bepaald voor metselbakstenen betreft
elektronische vorm» verstrekt.
ling verplicht vergezeld gaan van een
het de kenmerken , zoals opgenomen in
prestatieverklaring wanneer ze op de
de bijlage ZA van de geharmoniseerde
De prestatieverklaring biedt de gebrui-
markt worden aangeboden. Deze verkla-
norm NBN EN 771-1.
ker (of de voorschrijver van het product)
ring heeft betrekking op de essentiële
De prestatie met betrekking tot een
de mogelijkheid om een bouwproduct te
kenmerken van het bouwproduct.
essentieel kenmerk moet verplicht aan-
kiezen met perfecte kennis van de pres-
De CPR legt verplichtingen vast voor de
gegeven worden als er voor dit essen-
taties. Hij zal er dus zeker van kunnen
verschillende marktdeelnemers hierom-
tieel kenmerk regelgeving bestaat in
zijn dat het werk aan de toepasselijke
trent.
het land waar het product op de markt
fundamentele eisen voldoet rekening
wordt gebracht, als de Europese Com-
houdend met de plaats waar het zal
De CPR maakt een duidelijk onder-
missie deze vermelding oplegt, als het
opgericht worden.
scheid tussen de verschillende betrok-
betrokken essentieel kenmerk relevant
ken marktdeelnemers en geeft een
is om het beoogde gebruik van het pro-

17. BOUWEN MET BAKSTEEN
①❷③④
drieënveertigste jaargang
2013
In de prestatieverklaring kan gebruik
van het bouwproduct bevestigt met de
zodanig dat dit bouwwerk beantwoordt
gemaakt worden van de “NPD”(No
aangegeven prestaties met betrekking
aan de Europese en Belgische regelge-
Performance Determined)-optie. Dit wil
tot de essentiële kenmerken die onder
ving, d.w.z. aan de geldende federale,
zeggen dat er geen prestatie bepaald
deze geharmoniseerde norm of Euro-
regionale of gemeentelijke regelgeving.
werd voor een bepaald kenmerk en men
pese technische beoordeling vallen.
Hiervoor gebruik ik de gemeenschap-
dus ook geen prestatie verklaart voor
pelijke technische taal die eveneens
dit kenmerk. Echter legt de CPR op dat
Toch kunnen er andere markeringen
gebruikt wordt in de geharmoniseerde
men minimum 1 relevante prestatie
gebruikt worden op voorwaarde dat ze
technische specificaties.
dient aan te geven voor het beoogde
bijdragen tot de betere bescherming
gebruik. Daarnaast heeft de Europese
van de gebruikers van de bouwproduc-
Wat als ik een bouwproduct wens
Commissie de mogelijkheid om essen-
ten en dat ze niet onder de bestaande
te gebruiken voor een bouwwerk ?
tiële kenmerken vast te leggen waarvoor
harmonisatiewetgeving van de Unie
(aannemer)
het verplicht is een prestatie aan te
vallen.
Als aannemer zorg ik ervoor dat ik
producten gebruik die beantwoorden
geven.
Zo kunnen in België bijvoorbeeld
aan de prestatievereisten die voorge-
De CE-markering
steeds de vrijwillige merken ATG en
schreven worden door de bouwheer of
Door de CE-markering aan te brengen,
BENOR gebruikt worden voor niet
de architect. In het geval van producten
geeft de fabrikant te kennen dat hij
geharmoniseerde kenmerken of als ze
met CE-markering geven de informatie
de verantwoordelijkheid op zich neemt
een meerwaarde betekenen voor de
bij de CE-markering en de op de pres-
voor de conformiteit van zijn bouwpro-
CE-markering wat de bescherming van
tatieverklaring me de nodige informatie
duct met de aangegeven prestaties en
de gebruikers betreft. Dit laatste kan
hierover. Ze helpen me de geschikte
de naleving van alle eisen die zijn vast-
bijvoorbeeld door de geschiktheid voor
producten te kiezen voor het beoogde
gelegd in de CPR.
het gebruik te certificeren.
gebruik.
Eventuële andere vrijwillige kwaliteits-
Wat als ik een bouwproduct wil voor-
bronnen:
merken
schrijven voor een werk ? (bouwheer of
“Een gewijzigd kader voor het verhandelen
Voor elk bouwproduct dat onder een
architect)
van bouwproducten” FOD Economie
geharmoniseerde norm valt of waarvoor
Als bouwheer of architect dien ik de
Website WTCB
een Europese technische beoordeling
gewenste prestaties te vermelden voor
STS 22 Metselwerk voor laagbouw
verstrekt werd, is de CE-markering de
de producten die zullen gebruikt wor-
enige markering die de conformiteit
den in het bouwwerk dat ik ontwerp,
Voorbeeld voor snelbouwstenen:
Prestatieverklaring Nr.001 2013­07­01
1
2
3
4
5
6
Unieke identificatiecode van het producttype:
Type-, partij- of serienummer, dan wel een ander identificatiemiddel voor het bouwproduct, zoals voorgeschreven in artikel 11,
lid 4:
Beoogde gebruiken van het bouwproduct, overeenkomstig de toepasselijke geharmoniseerde technische specificatie, zoals door
de fabrikant bepaald
Naam, geregistreerde handelsnaam of geregistreerd handelsmerk en contactadres van de fabrikant, zoals voorgeschreven in
artikel 11, lid 5:
Indien van toepassing, naam en contactadres van de gemachtigde wiens mandaat de in artikel 12, lid 2, vermelde taken
bestrijkt:
Het systeem of de systemen voor de beoordeling en verificatie
van de prestatiebestendigheid van het bouwproduct, vermeld in
bijlage V:
Baksteen Z12
Baksteen Z12-B15/a
LD metselstenen voor beschermd metselwerk in “metselwerkmuren,
kolommen en scheidingswanden “
nv BAKSTEEN
Baksteenkaai 311
B­1000 Brussel
Tel +322123123
Fax +322124124
e­mail: baksteen@baksteen.be
niet van toepassing
2+
15

18. 16
BOUWEN MET BAKSTEEN
① ❷ ③ ④ drieënveertigste jaargang 2013
7
Indien de prestatieverklaring betrekking heeft op een bouwproduct dat onder een geharmoniseerde norm valt: (naam en identificatienummer van de aangemelde instantie, indien van toepassing) heeft onder systeem de volgende taken uitgevoerd
8
9
Europese technische beoordeling
BCCA nr.NB 0749 heeft onder systeem 2+ volgende taken uitge­
voerd:
initiële inspectie van de productie­installatie en van de produc­
tiecontrole in de fabriek / permanente bewaking, beoordeling en
evaluatie van de productiecontrole in de fabriek en heeft een FPC­
certificaat verstrekt
niet van toepassing
Verklaarde prestaties (voorbeeld)
Essentiële kenmerken
Afmetingen en maattolerantie
- tolerantie categorie
- maatspreidingscategorie
- vlakheid
- parallelisme
Verschijningsvorm
Druksterkte
- gemiddelde
- genormaliseerde
Vochtexpansie
Hechtsterkte
Gehalte actieve oplosbare zouten
Brandreactie
Wateropneming
Dampdoorlatendheid
Bruto volumieke massa
Prestaties
288x138x88
T2
R2
NPD
NPD
groep 2
Netto droge volume massa
1620 kg/m³ - D1
Thermische eigenschappen:
λ10, droog, steen
λ10, droog, steen (90/90) bijkomend te vermelden voor België
Geharmoniseerde technische specificaties
0,27 W/mK
0.29 W/mK
18 N/mm², cat.I,
16 N/mm²
NPD
NPD
S2
A1
17%
NPD
1050 kg/m³ - D2
NBN EN 771-1:2011
Duurzaamheid inzake vriezen en dooien
F1
Gevaarlijke stoffen
NPD
10 De prestaties van het product met hogergenoemde identificatiecode zijn conform met de hierboven aangegeven prestaties.
Deze prestatieverklaring wordt verstrekt onder de exclusieve verantwoordelijkheid van de hogergenoemde fabrikant.
Ondertekend voor en namens de fabrikant door:
de Heer B. Steen, algemeen Directeur
Brussel 1 juli 2013
…………(handtekening)………………
Voorbeeld van CE-markering
0749
nv Baksteen, Baksteenkaai 311, B­1000 Brussel
06
DoP nr. 001 2013-07-01
NBN EN 771-1: 2011
LD metselstenen voor beschermd metselwerk in “metselwerkmuren, kolommen en scheidingswanden”
Afmetingen en toleranties
288x138x88 T2 R2
Verschijningsvorm
groep 2
Druksterkte
-gemiddelde
-genormaliseerde
18 N/mm², cat.I,
16 N/mm²
Gehalte actieve oplosbare zouten
S2
Brandreactie
A1
Wateropneming
17%
Bruto volumieke massa
1050 kg/m³ - D2
Netto droge volume massa
1620 kg/m³ - D1
Thermische eigenschappen:
λ10,droog,steen
λ10,droog,steen (90/90) bijkomend te vermelden voor België
0,27 W/mK
0.29 W/mK
Duurzaamheid inzake vriezen en dooien
F1

19. Belgische dakpan- en BaksteenfaBrikanten
Bakstenen voor gewoon metselwerk:
V : volle baksteen voor gewoon
metselwerk
P : geperforeerde baksteen voor
gewoon metselwerk
L : geperforeerde baksteen met
lichte scherf
Bakstenen voor gevelmetselwerk
S : strengpersgevelsteen
(‘machinale’ gevelsteen)
H : handvorm en vormbakperssteen
A : andere soorten (traditionele en
‘rustieke’ gevelstenen zoals veldovensteen, baksteen op basis van
leisteen, enz.)
Andere producten:
W : welfsels
D : dakpannen
O : straatklinkers
• Voor details over het productiegamma van elke fabriek, kan men zich
best rechtstreeks tot de bedrijven
wenden.
• De lijst is samengesteld op basis
van de ledenlijsten van de B.B.F.
Vele producenten verkopen hun producten al dan niet exclusief, via een
afzonderlijke verkoopsorganisatie. In
de gevallen waar dit nuttig lijkt, is
de naam tussen haakjes bijgevoegd.
Oo s t- V laa n d er e n
• Kleiprodukten HOVE bvba
Lindendreef 101
9400 Ninove
Tel. (054) 33 26 67
Fax (054) 32 82 38
www.steenbakkerijhove.be
(V-H-A)
• Steenfabriek VANDE MOORTEL nv
Scheldekant 7
9700 Oudenaarde
Tel. (055) 33 55 66
Fax (055) 33 55 70
www.vandemoortel.be
(H-O)
• SVK nv
Aerschotstraat 114,
9100 Sint-Niklaas
Tel. (03) 760 49 00
Fax (03) 777 47 84
www.svk.be
(V-P-H)
We s t- V l aa n d e re n
• Wienerberger nv - divisie
EGEM
Brugsesteenweg 170
8740 Egem (Pittem)
Tel. (051) 46 07 01
Fax (051) 46 07 04
www.wienerberger.be
(V-P-L-S)
• Wienerberger nv - divisie
KORTEMARK
Hoogledestraat 92,
8610 Kortemark
Tel. (051) 57 57 00
Fax (051) 57 57 02
www.wienerberger.be
(V-P-L-S-H)
• Wienerberger nv - Terca
ZONNEBEKE
Ieperstraat 186
8980 Zonnebeke
Tel. (051) 78 80 60
Fax (051) 77 10 38
www.wienerberger.be
(V-P-S)
• DUMOULIN Bricks bvba
Moorseelsesteenweg 239
8800 Roeselare
Tel. (056) 50 98 71
Fax (056) 50 41 92
www.dumoulinbricks.be
(V-P)
• WIENERBERGER nv
Terca, Desimpel, Porotherm,
Koramic
Kapel ter Bede 121
8500 Kortrijk
Tel. (056) 24 96 35
Fax (056) 51 92 75
(V-P-L-S-H-A-D-O)
Li m bu r g
• Wienerberger nv - divisie
VELDWEZELT
2de Carabinierslaan 145
3620 Veldwezelt-Lanaken
Tel. (089) 71 51 38
Fax (089) 72 28 80
www.heylen-bricks.be
(H)
• Steenfabrieken NELISSEN nv
Kiezelweg 460
3620 Veldwezelt
Tel. (012) 45 10 26
Fax (012) 45 53 89
www.nelissen.be
(H)
• Wienerberger nv - divisie Terca
SCHOUTERDEN
Venlosesteenweg 70
3680 Maaseik
Tel. (089) 56 40 38
Fax (089) 56 81 83
www.wienerberger.be
(H-A)
• Steenfabrieken
VANDERSANDEN nv
Riemstersteenweg 300
3740 Spouwen
Tel. (089) 51 01 40
Fax (089) 49 28 45
www.vandersanden.be
(H)
• Steenfabriek
VANDERSANDEN nv
Nijverheidslaan 11
3650 Lanklaar
Tel. (089) 79 02 50
Fax (089) 75 41 90
www.vandersanden.be
(H)
• Wienerberger nv - divisie Terca
TESSENDERLO
Havenlaan 10
3980 Tessenderlo
Tel. (013) 35 91 60
Fax (013) 35 91 61
www.wienerberger.be
(P-L)
A nt we rpe n
• Wienerberger nv - divisie NIEL
Landbouwstraat 98
2845 Niel
Tel. (03) 880 70 61
Fax (03) 880 70 66
www.wienerberger.be
(H)
• Wienerberger nv - divisie RUMST
Nieuwstraat 44
2840 Rumst
Tel. (03) 880 15 20
Fax (03) 844 28 11
www.wienerberger.be
(V-P-L-S)
• Swenden
Nieuwstraat 2
2840 Rumst
Tel. (03) 844 22 22
Fax (03) 844 38 02
• DESTA nv
Heerle 11
2322 Minderhout (Hoogstraten)
Tel. (03) 315 70 99
Fax (03) 315 81 48
www.desta.be
(S-O)
• Steenbakkerij FLOREN nv
Vaartkant Rechts 4
2960 St.-Lenaarts
Tel. (03) 313 81 98
Fax (03) 313 71 56
www.floren.be
(V-S)
• Wienerberger nv - divisie Terca
NOVA
Steenbakkersdam 10
2340 Beerse
Tel. (014) 61 10 99
Fax (014) 61 04 32
www.wienerberger.be
(V-P-L-S)
• Wienerberger nv - divisie Terca
BEERSE
Absheide 28
2340 Beerse
Tel. (014) 61 19 75
Fax (014) 61 22 33
www.wienerberger.be
(H)
• Wienerberger nv - divisie Terca
QUIRIJNEN
Sint Jobbaan 58
2390 Westmalle
Tel. (03) 311 51 12
Fax (03) 311 62 56
www.wienerberger.be
(V-S-H-A)
Br aba nt
• Steenfabrieken
VANDERSANDEN nv
Kortenbos 14
1790 Hekelgem
Tel. (053) 66 85 51
Fax (053) 66 71 41
www.vandersanden.be
(H)
Heneg o u w e n
• Wienerberger nv - divisie Terca
PERUWELZ
Rue de l’Europe, 11
7600 Péruwelz
Tel. (069) 77 97 10
Fax (069) 77 97 11
www.wienerberger.be
(H)
• Briqueterie de PLOEGSTEERT sa
'Barry'
Chaussée de Bruxelles 33
7534 Barry
Tel. (069) 53 26 00
Fax (069) 53 26 09
www.ploegsteert.com
(S)
• Wienerberger nv - divisie Terca
WARNETON
Chaussée du Pont Rouge 57
7784 Warneton (Comines)
Tel. (056) 58 88 10
Fax (056) 58 85 35
www.wienerberger.be
(H)
• Briqueterie de PLOEGSTEERT sa
Touquetstraat 228
7782 Ploegsteert
Tel. (056) 56 56 56
Fax (056) 56 55 01
www.ploegsteert.com
(P-L-W)
N a m en
• Wienerberger nv - divisie WANLIN
Rue de la Briqueterie, 28
5564 Wanlin
Tel. (082) 66 55 00
Fax (082) 66 55 17
www.wienerberger.be
(S-A-O)

20. Pour recevoir cette revue en français,
contactez-nous au 02/511.25.81