BÀI GIẢNG CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN TRONG C++_10404812092019

1. BÀI2
CÁCKHÁINIỆMCƠBẢN
TRONGC++
Email:
Giảngviên:NguyễnVănĐồng–KhoaCôngnghệthôngtin–ĐHThủyLợi
nvdong@tlu.edu.vn

2. NỘIDUNG
Thuậttoánvàphươngphápbiểudiễnthuậttoán
SửdụngDev-C++
CấutrúcchươngtrìnhC++
CáckháiniệmcơbảntrongC++
Địnhdanhphépgán
Dữliệu
Biểuthức,khốilệnh
Toántử
HàmtrongthưviệnC++
2

3. THUẬTTOÁN
Thuậttoán:làmộttậphữuhạncácchỉthị(bước)khiđượcthựcthisẽ
chuyểnthôngtinđầuvàothànhthôngtinđầura.
Tạisaocầnthuậttoán?Máytínhchỉgiảiquyếtđượcvấnđềkhiđãcó
hướngdẫngiảirõràngvàđúng
Cácđặctrưng:
Tínhhữuhạn
Tínhđúng
Đầuvào,đầura
Tínhhiệuquả:dựatrênkhốilượngtínhtoán,khônggianvàthờigian
Tínhtổngquát:ápdụngchomọitrườnghợp
3

4. THUẬTTOÁN
Vídụ:Thuậttoánđểgiảiphươngtrìnhbậcnhất:ax+b=c(a,b,clàcácsốthực):
Đầuvào:cáchệsốa,b,c
Đầura:nghiệmcủaphươngtrình
Cácbướcthuậtgiải:
1.Chocácgiátrịa,b,c
2.Nếua=0
•Nếub=cthì“phươngtrìnhcóvôsốnghiệm”
•Nếub≠cthì“phươngtrìnhvônghiệm”
3.Nếua≠0
•Phươngtrìnhcóduynhất1nghiệmx=(c-b)/a
4

5. PHƯƠNGPHÁPBIỂUDIỄNTHUẬTTOÁN
1.Bằngngônngữtựnhiên:
Liệtkêbằnglờicácbưởccủathuậttoán
Đơngiản,khôngcầnkiếnthứcnềntảng
Dàidòng
2.Bằngmãgiả:
Làbảnmôtảngắngọn,giúpconngườicóthểhiểudễdàng
Độclậpvớimôitrườngpháttriển
*Vídụ:giảiphươngtrìnhbậc2a*x2+b*x+c=0
5

6. PHƯƠNGPHÁPBIỂUDIỄNTHUẬTTOÁN
1.Yêucầunhậpgiátrịa,b,c
2.ifa=0then
3.ifb=0then
4.ifc=0then
5.xuấtkếtquả:phươngtrìnhvôsốnghiệm
6.else
7.xuấtkếtquả:phươngtrìnhvônghiệm
8.else
9.xuấtkếtquả:phươngtrìnhcónghiệm–c/b
10.else
11.Tínhgiátrịdelta=b2–4*a*c
12.Ifdelta>0then
13.X1=(-b-sqrt(delta))/(2*a)
14.X2=(-b+sqrt(delta))/(2*a)
15.xuấtkếtquả:phươngtrìnhcó2nghiệmlàx1vàb
16.else
17.ifdelta=0then
18.xuấtkếtquả:Phươngtrìnhcónghiệmképlà–b/(2*a)
19.else
10.xuấtkếtquả:phươngtrìnhvônghiệm6

7. PHƯƠNGPHÁPBIỂUDIỄNTHUẬTTOÁN
3.Bằnglưuđồ:
-sửdụngcáckhốiđểbiểudiễnthuậttoán
Begin
End
Bắtđầuthuậttoán
Kếtthúcthuậttoán
Vàoradữliệu
A
ThựchiệncôngviệcA
B
Kiểmtrađiềukiện
Tùyvàotrạngtháicủa
Blàđúnghaysaimà
rẽnhánhthíchhợp
Đúng
Sai
7

8. PHƯƠNGPHÁPBIỂUDIỄNTHUẬTTOÁN
Vídụ:LưuđồtínhtổngcủaNsốnguyênđầutiênvớicácthuậttoánkhácnhau?
Begin
End
Sai
ĐọcsốN
S=0
i=0
S=S+i
i=i+1
i>N
Đúng
InraS
InraS
Begin
ĐọcsốN
S=N*(N+1)/2
End
Đầuvào:sốnguyênN
Đầura:tổngNsố
8

9. PHƯƠNGPHÁPBIỂUDIỄNTHUẬTTOÁN
4.Bằngngônngữlậptrình
•Đượcthiếtkếvàchuẩnhóađểtruyềncácchỉthịchomáytính
•Môtảđầyđủvàrõràngthuậttoán
9

10. BÀITẬP
Bài1:Xâydựngthuậttoántínhtổngcácsốchẵnvàtổngcácsốlẻtrongdãygồm
nsốnguyênđượcnhập.
Bài2:XâydựngthuậttoántìmgiátrịlớnnhấtcủamộtdãysốnguyêncóNsố.
10

11. NGÔNNGỮLẬPTRÌNHC++
C++đượcpháttriểnbởiBjaneStroustrupnhằmmởrộng
ngônngữCvàonăm1979
ĐượcISOduyệtvàonăm1998
C++làngônngữlậptrìnhhướngđốitượng
11

12. MÔITRƯỜNGPHÁTTRIỂNC++
HỗtrợđầyđủtínhnăngchongônngữlậptrìnhC/C++
Hỗtrợsoạnmãnguồn
SửdụngtrìnhMinGWcủaGCClàmtrìnhbiêndịch
http://sourceforge.net/projects/orwelldevcpp/files/latest/download
Dev-C++
Đườngdẫndownload:
12

13. CÁCBƯỚCCƠBẢNĐỂVIẾTCHƯƠNGTRÌNH
Begin
Dùngchươngtrìnhsoạnthảo
(Editor)đểviếtvàsửalỗi
Gọichươngtrìnhbiêndịch(Compiler)và
chươngtrìnhkếtnối(Linker)
Cólỗicúpháp
Chạythửchươngtrìnhvừa
đượcdịchxong
Cólỗithuậtgiải?
End
Có
Có
Hello.cpp
Editorlàchươngtrìnhđểviếtmãnguồn
Têncáctệpmãnguồncódạng*.cpp
DịchmãnguồnratệpOBJ
LiênkếtcáctệpOBJquaLinker
Kếtquảtrảrafile.exe
Hello.exe
13

14. CÁCBƯỚCCƠBẢNĐỂVIẾTCHƯƠNGTRÌNH
Dev-C++
Tạomới1filemãnguồn:
File->New->SourceFile(Ctrl+N)
Lưunộidungfilemãnguồn:
File->Save(Ctrl+S)
Biêndịchchươngtrình:
Execute->Compile(F9)
Chạychươngtrình:
Execute->Run(F10)
Biêndịchvàchạychươngtrình:
Execute->Complie&Run(F11)
14

15. Vídụ:
//Đâylàdòngchúthích
#include<iostream>
usingnamespacestd;
intmain()
{
cout<<"DaylachuongtrinhC++";
return0;
}
CẤUTRÚCCHƯƠNGTRÌNHC++
(Xemmục2.2tronggiáotrình)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
15

16. Giảithích:
Dòng1:Làdòngchúthích,bắt
đầubằng“//”
Dòng2:Khaibáosửdụngthư
viện
#include<tênthưviện>
Dòng3:Khaibáosửdụngkhông
giantên
usingnamespacetên;
CẤUTRÚCCHƯƠNGTRÌNHC++
(Xemmục2.2tronggiáotrình)
16
Dòng4:Dòngtrắng
Dòng5:Khaibáohàm,mainlàhàmđặc
biệt,gọiđầutiênkhichươngtrìnhchạy
Dòng6,9:Bắtđầuvàkếtthúckhốilệnh
củahàmmain
Dòng7:xuấtxâukýtựramànhình
Dòng8:Câulệnhthoátkhỏihàmmain

17. TÌMLỖISAI
/Chuongtrinh2
include<iotream
usingnamespacestd
intmain
{
cout<<“Bài2";
cout<<“CackhainiemcobantrongC++";
return0;
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Tìmnhữnglỗisaitrongchươngtrìnhsau:
17

18. CÁCKHÁINIỆMCƠBẢNTRONGC++
Từkhóa
Địnhdanh
Câulệnhvàkhốilệnh
Chúthích
Cáckiểudữliệucơsở
Biến
Hằng
Toántử
Cáchàmtrongthưviện
18

19. TỪKHÓA
Cáctừcơbảncủangônngữ,khôngthểđịnhnghĩalại
19

20. ĐỊNHDANH
Làđặttênchocácđốitượngtrongchươngtrình
Cácđốitượng:
Biến
Hằngsố
Hàm
Kiểudữliệu
(Xemmục2.2tronggiáotrình)
Quytắcđặttênđịnhdanh:
Bắtđầubằngcácchữcái(a..z,A..Z)hoặc“_”
Cóthểchứachữsố(0..9)hoặckítự“_”
C++phânbiệtchữhoa,chữthường
KhôngtrùngvớicáctừkhóaC++
Khôngchứakhoảngtrốngởgiữa
Khôngchứacáckýtựđặcbiệt
20

21. 1.CamelCase
2.camelCase
3.PI
4.20_tuoi
5.return
6.nghiem1
7.m&m
8.chieucao
Địnhdanhnàosauđâylàđúng/sai?Vìsao?
21

22. ĐỊNHDANH
Quytắcconlạcđà:
oTênbiến,hàm:viếtthườngtừđầutiên,viếthoachữcáiđầutừtiếptheo
oTênhằngsố:viếthoatoànbộ,sửdụngdấugạchdướiđểphâncách
oKiểudữliệumới:viếthoachữcáiđầutiêncủatấtcảcáctừ
ĐịnhdanhLoạiđốitượng
HANG_SOHằngsố
a,b,i,j,chieuDai,chieuRongBiến
tinhTong,tinhTrungBinhHàm
SinhVien,KhachHangKiểudữliệumới
22

23. LỆNH,KHỐILỆNH
Câulệnh:
oCâulệnhlàthựchiệnmộtchỉthị
oKếtthúcbằngdấuchấmphẩy“;”
(Xemmục2.2.1tronggiáotrình)
Khốilệnh:
oTậphợpnhiềucâulệnh
oNhómtrongcặpdấungoặc{}
oCáccâulệnhcóthểviếttrêncùngmột
dòng
oCáccâulệnhthựchiệntuầntựtừ
trênxuốngdưới.
//Đâylàdòngchúthích
#include<iostream>
usingnamespacestd;
intmain()
{
cout<<"ĐâylàchươngtrìnhC++";
return0;
}
//Đâylàdòngchúthích
#include<iostream>
usingnamespacestd;
intmain()
{
cout<<"ĐâylàchươngtrìnhC++";
return0;
}
23

24. CHÚTHÍCH
Làlờigiảithíchvắntắtchocâulệnhhayđoạnchươngtrình
Khôngảnhhưởngđếnkếtquảthựcthicủachươngtrình
(Xemtrang56,57tronggiáotrình)
Cáchviếtchúthích:
Chúthíchmộtdòng:sửdụng//
Chúthíchnhiềudòng:sửdụng/*và*/
/*Chuongtrinhtinhdientrotuongduong
Nhapbagiatrichobadientro
Tinhdientrotuongduongvahienthiketqua*/
#include<iostream>
usingnamespacestd;
intmain()
{
//Caccaulenhbatdautuday
}
Vídụ:
24

25. CÁCKIỂUDỮLIỆUCƠSỞ
KiểudữliệuMôtảCỡDảidữliệu
charKiểukítự1bytesigned:-128to127
unsigned:0to255
short
int(short)
Kiểusốnguyên2bytessigned:-32768to32767
unsigned:0to65535
intKiểusốnguyên4bytessigned:-2147483648->
2147483647
unsigned:0to4294967295
longintKiểusốnguyên4bytessigned:-2147483648->
2147483647
unsigned:0to4294967295
boolKiểulogic1bytetrueorfalse
floatKiểusốthực4bytes+/-3.4e+/-38(~7digits)
doubleKiểusốthực8bytes+/-1.7e+/-308(~15digits)25

26. CÁCKIỂUDỮLIỆUCƠSỞ
Vídụ:
26
Ngày,tháng,năm:int,shortint
-ngày:12,tháng:1,năm:2014
Sốsinhviêntronglớp:int,shortint
-40
Chiềudài,chiềurộngcủahìnhchữnhật:float,double
-chiềudài:23.123(cm),chiềurộng:12.243(cm)
Cácchữcái:char
-‘a’,‘b’,‘A’,…,’Z’
Cácchữsố:char
-‘0’,‘1’,…‘9’

27. a)15.0b)1992c)’?’e)15.172
d)3<7h)12/5
Cácgiátrịsauthuộckiểudữliệuchuẩnnào?
27

28. 1.Tuổicủasinhviên
2.Ngườidùngcómuốnthêmmàusắchaykhông?
3.Pi(3.14159265)
4.Sốtrangcủamộtvănbản
5.Giácủamộtcổphiếu(2sốsaudấuphẩy)
6.Ngườisửdụnglựachọnchứcnăngtrênmenubằng
cácchữcái
Chọnkiểudữliệuphùhợpchocáctrườnghợpsau:
28

29. BIẾN
Biếnlànơiđểchứadữliệu
Mọibiếnđềucótênvàkiểudữliệu
Cách1:KieuDulieutenBien;
Cách2:KieuDulieutenBien1,tenBien2;
Cách3:KieuDulieutenBien=giaTri;
KieuDulieutenBien(giaTri);
KieuDulieutenBien1=giaTri1,tenBien2=giaTri2;
Mọibiếnphảiđượckhaibáotrướckhisửdụng
Giátrịtruyềnvàochobiếnphảiphùhợpvớikiểudữliệukhaibáo29
Cúphápkhaibáo:

30. BIẾN
Vídụ1:Cách1:inttuoi;//Biến“tuoi”làkiểusốnguyên
doublechieuCao;
Cách2:inti,j;
Cách3:doublevanToc=5.2;
doublegiaToc=9.81,thoiGian(1.5);
#include<iostream>
usingnamespacestd;
intmain()
{
intsoLuong=10.5;//Biennaychinhangiatri10
floatgia=300.5;
cout<<soLuong*gia;
return0;
}
Vídụ2:
30

31. Nhữngkhaibáobiếnsauđúnghaysai?
31
1.intcats=5;dogs=5;
2.inttenbien;
3.intnValue1,doubledValue2;
4.intnValue3(7),nValue4(8);

32. Bài1:Nhậphaicạnhhìnhchữnhậtvàtínhdiệntíchhình
chữnhậtđó.
Cầntạobaonhiêubiếnlưudữliệuđầuvàovàkiểudữliệutươngứnglàgì?
32
Bài2:Nhậphọtênvàtuổisinhviên,hiểnthịlênmànhình
trêncùngmộtdòng.

33. BIẾN
Phạmvisửdụngcủabiến:
#include<iostream>
usingnamespacestd;
intmain()
{
inta;
cin>>a;//Nhapgiatrichoatubanphim
intb=a*2;
if(a>0)
{
intc=b+a;
}
cout<<c;
return0;
}
Chưakhaibáoởphạmvi
ngoài
33

34. TOÁNTỬGÁN
Làphépgángiátrị,biểuthức,hằngsố,hàmvàobiến
Dạngthức:
Vídụ:x=100;
y=PI*r*r;
z=x/2;
Gánliêntiếp:nhiềubiếngáncùngmộtgiátrị.
x=y=z=200;
(Xemmục2.3.1tronggiáotrình)
34
s="ABC";
a='A';
c=true;
tenBien=Bieu_thuc;

35. TOÁNTỬGÁN
Phépgánmởrộng:
x+=y↔x=x+y
x-=y↔x=x–y
x*=y↔x=x*y
x/=y↔x=x/y
x%=y↔x=x%y
35

36. Giátrịcuốicùngcủaa,blàbaonhiêu?
//Viduvephepgan
#include<iostream>
usingnamespacestd;
intmain()
{
inta,b;//a:?,b:?
a=10;//a:?,b:?
b=4;//a:?,b:?
a=b;//a:?,b:?
b+=a;//a:?,b:?
a+=7;//a:?,b:?
cout<<"a:"<<a;
cout<<"b:"<<b;
}
36

37. HẰNGSỐ
Hằngsốchứagiátrịkhôngđổitrongchươngtrình
Giátrịcủahằngsốphảixácđịnhngaykhikhaibáo
Khaibáo:
Cách1:Dùngtừkhóatiềnxửlý#define
-Cúpháp:#defineTEN_HANG_SOgiatri
Cách2:Dùngtừkhóaconst
-Cúpháp:constkieudulieuTEN_HANG_SO=giatri;
Khôngcódấu“=“và“;”
37

38. HẰNGSỐ
Vídụ:
#include<iostream>
usingnamespacestd;
#defineGIA_TOC9.81
intmain()
{
constdoubleV0=1.5;
doublet;
cout<<"Nhapthoigiant=";
cin>>t;
cout<<"Vantoctaithoidiem"<<t<<"la:"<<V0+GIA_TOC*t;
return0;
}
TìmtừGIA_TOC,thaybằng9.81
38

39. BIỂUTHỨCVÀTOÁNTỬ
Biểuthức(expression):làtổhợpcáctoántửvàtoánhạng
oToántử:làcácphéptoán
oToánhạng:làcácbiến,hằngsố,hàm,giátrịcụthể…
Vídụ:7+2*5
2*r*PI
a*(b+c/d)
5+(c=3+8)
Toántửbaogồm:
Toántửgán
Toántửsốhọc
Toántửlogic
Toántửsosánh
Toántửđiềukiện
(Xemmục2.3tronggiáotrình)
39

40. TOÁNTỬSỐHỌC
Toántửhaingôi:
ToántửChứcnăngVídụ
+Cộngx=a+2;
-Trừa=7–5;
*Nhânb=7*5;
/Chiac=5/2;
d=5/2.0;
%Lấysốdưcủaphépchiavới
sốnguyên
e=4%3;//e=1
e=4%3.0;//Lỗi
40Chúývớiphépchiavớisốnguyên

41. http://bit.ly/KhoTaiLieuAZ