2. SEMÁNTICA
Disciplina lingüística que estuda o significado das
palabras (signo lingüístico) e as relacións de sgdo
que entre elas se establecen.
Dende un punto de vista sincrónico (nun período de
tempo dado) ou diacrónico (ao longo do tempo).
3. Hai dous tipos básicos de sgdo:
Denotativo: propio, real, obxectivo.
– Mar: gran masa de auga.
Connotativo: adquirido nun contexto
determinado, subxectivo.
– Mar: liberdade, morte, traballo, esperanza…
4. Poden darse os seguintes casos:
Un sgte = un sgdo: monosemia.
Un sgte = varios sgdos: polisemia e
homonimia
Un sgdo = varios sgtes: sinonimia.
5. Polisemia
Unha mesma palabra ten varios sgdos
condicionados por contextos determinados.
As palabras polisémicas figuran no dicionario cunha
soa entrada.
Teñen a mesma orixe (un só sgte no seu étimo)
Xeralmente pertencen á mesma clase de palabras.
Xeralmente hai algunha semellanza no seu sgdo.
– Serra: 1. Instrumento cortante. 2. Sucesión de montañas
– Xornal: 1. Soldo, paga. 2. Publicación diaria.
6. Homonimia
Coincidencia formal de dúas palabras (dous sgtes)
orixinariamente distintas (étimos diferentes) con
distintos sgdos.
Un sgte e dous sgdos.
Figuran no dicionario con entradas distintas.
Xeralmente pertencen a diferente clase de palabra.
Xeralmente non hai ningunha semellanza nos sgdos.
– Golpe1 (<colpu): pancada, choque.
– Golpe2 (<vulpu): raposo.
– Doce (numeral)/Doce (dozura)
7. Sinonimia
- Dúas palabras coinciden nos seus sgdos.
- Varios tipos de sinónimos:
- Perfectos ou absolutos: identidade total de
sgdos, intercambiables en todos os contextos.
- Xabaril/Porco Bravo
- Imperfectos ou parciais: non hai identidade total
entre os sgdos e só son intercambiables nalgún
contexto.
- Morrer/Falecer
8. Antonimia
Prodúcese entre palabras (sgtes) que presentan
oposición de sgdos.
Tres tipos:
– Complementarios: afirmar un termo implica negar o outro.
Entrar/saír
– Antónimos: admiten gradación intermedia.
Grande/(mediano)/pequeno
– Recíprocos ou inversos: implícanse mutuamente, se hai
un, hai outro.
Mercar/vender
9. Campo semántico
Conxunto de palabras que comparten trazos
semánticos (semas), é dicir, un núcleo de
sgdo común.
Rosa, margarida, papoula, caravel…
compoñen o campo semántico “Flores”
10. Hiperonimia, Hiponimia e Cohiponimia
Son relacións de inclusión de sgdos, un sgdo
está incluído no de outro.
Flor é hiperónimo de rosa ou margarida.
Rosa ou margarida son hipónimos de flor
Rosa e margarida, entre eles, son
cohipónimos.
