Aralin2 sinaunangtao-

1. ARALIN 2
Ang mga Sinaunang Tao

2. ALAMIN

3. Gawain 1
KUNG IKAW
KAYA?

4. Gawain 1 - KUNG IKAW KAYA
Isiping isa ka sa mga taong nabuhay
sa daigdig noong sinaunang panahon.
Pumili sa mga kahon ng tatlong bagay na sa
tingin mo’y makatutulong sa iyong pang –
araw araw na pamumuhay. Mahalagang
maipaliwanag mo ang dahilan ng iyong
pagpili.

5. Gawain 1 - KUNG IKAW KAYA

6. PAMPROSESONG
TANONG

7. PAMPROSESONG TANONG
1. Alin ang iyong mga pinili ?

8. PAMPROSESONG TANONG
1. Alin ang iyong mga pinili ?
2. Bakit ang mga bagay na ito ang iyong
pinili?

9. PAMPROSESONG TANONG
1. Alin ang iyong mga pinili ?
2. Bakit ang mga bagay na ito ang iyong
pinili?
3. Kaya mo bang mabuhay sa sinaunang
panahong kung taglay mo angbagay na
pinili? Ipaliwanag ang sagot.

10. Gawain 2
I-R-F
(Initial – Refined -Final Idea)
Chart

11. Gawain 2 – I – R – F Idea

12. PAUNLARIN

13. Batay sa makaagham na pag-aaral ng
pinagmulan ng tao, nakita ang mga ninuno
ng tao may 2.5 milyong taon na ang
nakalilipas. Sila ang hhoommoo ssppeecciieess (homo
na nangangahulugang tao) nagtagumpay
makiayon sa kanilang kapaligiran at
nagawang harapin ang mga hamon ng
sitwasyon noong sinaunang panahon.

14. May tatlong pangkat ng homo species
na nabuhay sa daigdig at naging mga
ninuno ng mga kasalukuyang tao. Pag-aralan
ang diyagram tungkol sa Teorya ng
Ebolusyon ng tao mula sa pagiging Ape
hanggang sa paglitaw ng mga homo
sapiens.

15. APE
Sinasabing
pinagmulan ng
tao

16. CHIMPANZEE
pinapalagay na
pinakamalapit na
kaanak ng tao,
ayon sa mga
siyentista

17. AUSTRALOPITHECINE
Tinatayang
ninuno ng
makabagong tao;
Ape na may
kakayahang
tumayo nang
tuwid

18. LUCY
pinakatanyag na
Australopithecus
afarensis na
natuklasan ang
mga labi noong
1974

19. HOMO
Homo habilis

20. HOMO
Homo erectus

21. HOMO
Homo sapiens

22. Pagkaraang lumitaw ang mga Homo
species partikular ang Homo habilis noong
dakong 2.5 milyong taon ang nakararaan,
nagsimula na rin ang Panahong
Paleolitiko, ang unang yugto sa pag-unlad
ng kultura ng mga sinaunang tao.

23. 2,500,000 – 10,000 BC
PANAHONG
PALEOLITIKO

24. PANAHONG PALEOLITIKO
• Tinatawag ding “Panahon ng Lumang Bato” (Old Stone
Age)

25. PANAHONG PALEOLITIKO
• Nagmula ang Paleolitiko sa mga katagang paleos o
matanda at lithos o bato

26. PANAHONG PALEOLITIKO
• Pinakamahabang yugto sa kasaysayan ng
sangkatauhan

27. PANAHONG PALEOLITIKO
• Maiuugat sa pagsisimula ng paggamit ng kasangkapang
bato ng mga hominid

28. PANAHONG PALEOLITIKO
• Unang gumamit ng apoy at nangaso ang mga
sinaunang tao

29. LOWER
PALEOLITHIC
PERIOD

30. LOWER
PALEOLITHIC PERIOD
• Nagwakas dakong 120,000 taon na ang nakararaan

31. LOWER
PALEOLITHIC PERIOD
• Pinakamaagang pananatili ng tao sa daigdig

32. LOWER
PALEOLITHIC PERIOD
• Hindi pa lumilikha ng mga kasangkapan

33. LOWER
PALEOLITHIC PERIOD
• Ang Homo habilis ay nangangahulugang able man o
handy man dahil sila ang unang species ng hominid na
marunong gumawa ng kagamitang bato

34. LOWER
PALEOLITHIC PERIOD
• Sinundan ng mga Homo erectus nang higit na may
kakayahan sa paggawa ng kagamitang bato

35. MIDDLE
PALEOLITHIC
PERIOD

36. MIDDLE
PALEOLITHIC PERIOD
• Dakong 120,000 – 40,000 taon ang nakararaan

37. MIDDLE
PALEOLITHIC PERIOD
• Paglitaw ng makabagong tao noong 100,000 taon ang
nakalilipas

38. MIDDLE
PALEOLITHIC PERIOD
• Umusbong ang pagiging artistiko ng mga tao sa
pagpipinta sa katawan at pagguhit sa bato

39. MIDDLE
PALEOLITHIC PERIOD
• Nabuhay ang taong Neanderthal na natuklasan sa
Germany ang mga labi

40. UPPER
PALEOLITHIC
PERIOD

41. UPPER
PALEOLITHIC PERIOD
• Dakong 40,000 – 8,500 taon ang nakararaan

42. UPPER
PALEOLITHIC PERIOD
• Nagkaroon na ng mga unang pamayanan sa anyong
mga campsite na kadalasang matatagpuan sa mga
lambak

43. UPPER
PALEOLITHIC PERIOD
• Ang mga Taong Neanderthal ay nawala sa panahong ito
at napalitan ng mga Taong Cro - Magnon

44. UPPER
PALEOLITHIC PERIOD
• Lumitaw ang mga komplikadong pagpapangkat sa
lipunan.

45. MGA TANYAG NA
PREHISTORIKONG
TAO

46. MGA TANYAG NA
PREHISTORIKONG TAO
Ang Homo Sapiens ang pinakahuling species na
ebolusyon ng tao, ang Homo sapiens Neanderthalensis
(circa 200,000 - 30,000 taon BP). Higit na malaki ang utak
ng Homo sapiens kung ihahambing sa mga naunang
species kaya nangangahulugan higit ang kanilang
kakayahan sa pamumuhay at paggawa ng kagamitan. May
mga patunay na may kaalaman ang Neanderthal sa
paglilibing samantalang ang Cro-Magnon ay lumikha ng
sining ng pagpipinta sa kuweba.

47. MGA TANYAG NA
PREHISTORIKONG TAO
.Homo sapiens
Neanderthalensis

48. MGA TANYAG NA
PREHISTORIKONG TAO
Homo sapiens
Neanderthalensis
. Cro - Magnon

49. MGA TANYAG NA
PREHISTORIKONG TAO
Sa loob ng maraming libong taon,
namuhay ang mga prehistorikong tao sa
pangangaso at pangangalap ng pagkain.
Dakong 12,000 taon nang matutuhan ng
mga sinaunang tao ang pagtatanim.
Tuluyan ding umunlad ang kanilang mga
kasangkapan sa paggamit ng mas
makinis na bato. Ito ang nagpasimula sa
Panahong Neolitiko.

50. 10,000 – 4,000 BC
PANAHONG
NEOLITIKO

51. PANAHONG NEOLITIKO
Ang huling bahagi ng Panahong Bato ay
tinatawag na Panahong Neolitiko (Neolithic
Period) o Panahon ng Bagong Bato (New Stone
Age) na hango sa mga salitang Greek na neos o
“bago” at lithos o “bato.”

52. PANAHONG NEOLITIKO
Ang terminong neolitiko ay ginagamit
sa arkeolohiya at antropolohiya upang
italaga ang isang antas ng ebolusyong
pangkalinangan o pagbabago sa
pamumuhay at teknolohiya.

53. PANAHONG NEOLITIKO
Kilala ang panahong ito sa paggamit
ng makikinis na kasangkapang bato,

54. PANAHONG NEOLITIKO
Kilala ang panahong ito sa paggamit
ng permanenteng paninirahan sa
pamayanan,

55. PANAHONG NEOLITIKO
Kilala ang panahong ito sa paggamit
ng pagtatanim,

56. PANAHONG NEOLITIKO
Kilala ang panahong ito sa paggamit
ng paggawa ng palayok

57. PANAHONG NEOLITIKO
Kilala ang panahong ito sa paggamit
ng paghahabi

58. PANAHONG NEOLITIKO
Naganap sa panahong ito ang
Rebolusyong Neolitiko o
sistematikong pagtatanim.

59. PANAHONG NEOLITIKO
Isa itong rebolusyong agrikultural
sapagkat natustusan na ang
pangangailangan sa pagkain.

60. PANAHONG NEOLITIKO
Ito rin ang nagbigay - daan sa
permanenteng paninirahan sa isang
lugar upang alagaan ang mga
pananim

61. PANAHONG NEOLITIKO
Catal Huyuk –
Isang pamayanang
Neolitikong
matatagpuan sa
kapatagan ng Konya
ng gitnang Anatolia
(Turkey ngayon)

62. PANAHONG NEOLITIKO
Isang pamayanang sakahan

63. PANAHONG NEOLITIKO
May populasyong mula 3,000 –
6,000 katao

64. PANAHONG NEOLITIKO
Magkakadikit
ang mga dingding
ng kabahayan at
ang tabing pasukan
ng isang bahay ay
mula sa bubungan
pababa sa hagdan

65. PANAHONG NEOLITIKO
Inililibing ang mga yumao sa loob
ng kanilang bahay

66. PANAHONG NEOLITIKO
May paghahabi,

67. PANAHONG NEOLITIKO
May paggawa ng mga alahas,

68. PANAHONG NEOLITIKO
May salamin

69. PANAHONG NEOLITIKO
May kutsilyo

70. PANAHONG NEOLITIKO
Nagkaroon ng malaking pagbabago sa
pamumuhay ng mga sinaunang tao nang
matutuhan nila ang paggamit ng mga
kasangkapan at sandatang yari sa metal.
Naganap ito dakong 4000 B.C.E.
Inilalarawan sa susunod na diyagram – ang
Panahon ng Metal.

71. 4,000 – kasalukuyan
PANAHON
NG METAL

72. PANAHON
NG TANSO
(Copper Age)

73. PANAHON NG TANSO
Naging mabilis ang pag – unlad ng tao
dahil sa tanso subalit patuloy pa rin ang
paggamit sa kagamitang yari sa bato.

74. PANAHON NG TANSO
Nagsimulang
gamitin ang tanso
noong 4000 B.C.
sa ilang lugar sa
Asya, at 2000
B.C.E. sa Europe
at 1500 B.C.E.
naman sa Egypt

75. PANAHON NG TANSO
Nalinang
na mabuti ang
paggawa at
pagpapanday
ng mga
kagamitang
yari sa tanso.

76. PANAHON
NG BRONSE
(Bronze Age)

77. PANAHON NG BRONSE
Naging malawakan na noon ang
paggamit ng bronse nang matuklasan ang
panibagong paraan ng pagpapatigas dito

78. PANAHON NG BRONSE
Pinaghalo ang tanso at lata (tin)
upang makagawa ng higit na matigas na
bagay

79. PANAHON NG BRONSE
Iba’t ibang kagamitan at armas
ang nagagawa mula sa tanso tulad ng
espada,

80. PANAHON NG BRONSE
Iba’t ibang kagamitan at armas
ang nagagawa mula sa tanso tulad ng
palakol,

81. PANAHON NG BRONSE
Iba’t ibang kagamitan at armas
ang nagagawa mula sa tanso tulad ng
kutsilyo,

82. PANAHON NG BRONSE
Iba’t ibang kagamitan at armas
ang nagagawa mula sa tanso tulad ng
punyal,

83. PANAHON NG BRONSE
Iba’t ibang
kagamitan at
armas ang
nagagawa
mula sa tanso
tulad ng
martilyo,

84. PANAHON NG BRONSE
Iba’t ibang kagamitan at armas
ang nagagawa mula sa tanso tulad ng
pana

85. PANAHON NG BRONSE
Iba’t ibang kagamitan at armas
ang nagagawa mula sa tanso tulad ng
sibat

86. PANAHON NG BRONSE
Sa
panahong ito
natutong
makipagkalak
alan ang mga
tao sa mga
karatig - pook

87. PANAHON
NG BAKAL
(Iron Age)

88. PANAHON NG BAKAL
Natuklasan
ang bakal ng mga
Hittite, isang
pangkat ng Indo -
Europeo na
nanirahan sa
Kanlurang Asya
dakong 1500 B.C.E.

89. PANAHON NG BAKAL
Natutuhan nilang magtunaw at
magpanday ng bakal.

90. PANAHON NG BAKAL
Matagal nilang pinanatiling
lihim ang pagtutunaw at
pagpapanday ng bakal.

91. PANAHON NG BAKAL
Nang lumaon, lumaganap ang
paggamit ng bakal sa iba pang
kaharian.

92. Gawain 3
I – TWEET
MO!

93. Gawain 3 – I – TWEET MO!
Bumuo ng anim na pangkat na ang
bawat isa ay inaasahang pupunan ng mga
kailangang impormasyon ang “I-Tweet Mo!
Organizer.”

94. Gawain 3 – I – TWEET MO!
Ibigay ang mga hinihinging impormasyon ng
organizer batay sa pagkaunawa sa binasa.
Nakatakda sa pangkat 1 at 2 ang Panahong
Paleolitiko,at sa pangkat 3 at 4 ang Panahong
Neolitiko, at sa pangkat 5 at 6 ang Panahon ng
Metal. Ibibigay ng bawat pangkat ang mga
hinihinging impormasyon ng organizer sa anyo ng
mga “tweet” o maiikling pahayag.

95. Gawain 3 – I – TWEET MO!
Pagkatapos ng pag-uulat ng bawat
pangkat, magbigay ng komento sa mga
pahayag ng mga mag-uulat. Isulat ito sa
kapirasong papel at idikit sa bahagi ng
komento ng diyagram.

99. PAMPROSESONG
TANONG

100. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang mga katangian ng bawat yugto
ng pag-unlad ng kultura ng tao?

101. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang mga katangian ng bawat yugto
ng pag-unlad ng kultura ng tao?
2. Ano ang mga patunay na may naganap
na pag-unlad sa kultura ng mga sinaunang
tao batay sa kasangkapan, kabuhayan, at
iba pang aspekto ng pamumuhay?

102. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang mga katangian ng bawat yugto
ng pag-unlad ng kultura ng tao?
2. Ano ang mga patunay na may naganap
na pag-unlad sa kultura ng mga sinaunang
tao batay sa kasangkapan, kabuhayan, at
iba pang aspekto ng pamumuhay?
3. Ano ang iyong mabubuong kongklusyon
tungkol sa mga sinaunang tao?

103. Gawain 4
TOWER OF
HANOI CHART

104. Gawain 4 – TOWER OF HANOI
CHART
Nasa tuktok ng Tower of Hanoi Chart
ang mga kongklusyon tungkol sa yugto ng
pag-unlad ng kultura ng mga sinaunang tao.
Punan ang ibabang bahagi ng tower ng
ebidensiyang susuporta sa nakatalang
kongklusyon

106. PAMPROSESONG
TANONG

107. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang kaugnayan ng iyong sagot sa
nakatalang kongklusyon?

108. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang kaugnayan ng iyong sagot sa
nakatalang kongklusyon?
2. Nakabuti ba ang pagbabagong ito sa
pamumuhay ng mga sinaunang tao?
Patunayan.

109. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang kaugnayan ng iyong sagot sa
nakatalang kongklusyon?
2. Nakabuti ba ang pagbabagong ito sa
pamumuhay ng mga sinaunang tao?
Patunayan.
3. Maipagmamalaki ba ng kasalukuyang
henerasyon ang ginawang ito ng mga
sinaunang tao? Pangatuwiranan.

110. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang kaugnayan ng iyong sagot sa nakatalang
kongklusyon?
2. Nakabuti ba ang pagbabagong ito sa pamumuhay
ng mga sinaunang tao? Patunayan.
3. Maipagmamalaki ba ng kasalukuyang henerasyon
ang ginawang ito ng mga sinaunang tao?
Pangatuwiranan.
4. Ano ang gustong ipahiwatig ng mga kongklusyon at
ebidensiyang nakatala sa Tower of Hanoi Chart
tungkol sa pag-unlad ng kultura ng mga sinaunang tao
sa daigdig?

111. Gawain 5
ANO NGAYON?
CHART

112. Gawain 5 – ANO NGAYON?
CHART
Pagkatapos tukuyin ang mahahalagang
konsepto tungkol sa bawat yugto ng pag -unlad
ng kultura ng tao, maiisip din ang kahalagahan
ng mga konseptong ito sa kasalukuyang
pamumuhay.Nararapat iugnay ang mga
pangyayari ng nakaraan sa kasalukuyan
sapagkat sa tulong nito, mas nakikita ang tunay
na kabuluhan ng kasaysayan.

113. Gawain 5 – ANO NGAYON?
CHART
Tukuyin ang kahalagahan ng ilan sa mga
pangyayaring naganap sa iba’t ibang yugto ng
pag-unlad ng sinaunang tao sa tulong ng Ano
Ngayon? Chart, Isulat sa kahon ang kahalagahan
o epekto sa kasalukuyan ng pangyayaring nasa
kaliwang kahon.

114. Gawain 5 – ANO NGAYON?
CHART

115. Gawain 5 – ANO NGAYON?
CHART

116. Gawain 5 – ANO NGAYON?
CHART

117. Gawain 5 – ANO NGAYON?
CHART

118. PAMPROSESONG
TANONG

119. PAMPROSESONG TANONG
1. Gaano kahalaga ang mga pag-unlad na
naganap noong sinaunang panahon?

120. PAMPROSESONG TANONG
1. Gaano kahalaga ang mga pag-unlad na
naganap noong sinaunang panahon?
2. Paano hinubog ng mga pagbabagong ito
ang kasalukuyang pamumuhay ng tao?

121. PAMPROSESONG TANONG
1. Gaano kahalaga ang mga pag-unlad na
naganap noong sinaunang panahon?
2. Paano hinubog ng mga pagbabagong ito
ang kasalukuyang pamumuhay ng tao?
3. Sa iyong palagay, alin sa mga pagbabago
sa pamumuhay ng tao ang may
pinakamalaking epekto sa kasalukuyan?

122. Gawain 5 – ANO NGAYON?
CHART

123. UNAWAIN

124. Gawain 6
ARCHEOLOGIST
AT WORK

125. Gawain 6 – ARCHEOLOGIST
AT WORK
Bumuo ng apat na pangkat para sa
gawaing ito. Isiping miyembro ka ng isang
pangkat ng mga archaeologist na nakahukay
ng mga artifact sa isang lugar. Inyong susuriin
ang bawat artifact na nahukay gamit ang
Artifact Analysis Worksheet #1. Pagkatapos
nito, pag-uusapan ang mga ginawang
pagsusuri at sama-samang sagutan ang
Artifact Analysis Worksheet #2.

126. Gawain 6 – ARCHEOLOGIST
AT WORK

135. Gawain 6 – ARCHEOLOGIST
AT WORK

136. PAMPROSESONG
TANONG

137. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang kaugnayan ng mga artifact sa
pagtukoy sa kultura ng mga taong nabuhay
sa Catal Hȕyȕk?

138. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang kaugnayan ng mga artifact sa
pagtukoy sa kultura ng mga taong
nabuhay sa Catal Hȕyȕk?
2. Ano ang mga patunay na ang Catal
Hȕyȕk ay lumitaw noong panahong
Neolitiko?

139. PAMPROSESONG TANONG
1. Ano ang kaugnayan ng mga artifact sa
pagtukoy sa kultura ng mga taong
nabuhay sa Catal Hȕyȕk?
2. Ano ang mga patunay na ang Catal
Hȕyȕk ay lumitaw noong panahong
Neolitiko?
3. Ano ang kongklusyong mabubuo batay
sa paghahambing ng buhay sa Catal
Hȕyȕk at sa kasalukuyang pamumuhay?

141. Pagkatapos talakayan ang mga
sagot sa Archaeologist at Work, muling
sagutin ang tanong na nasa I-R-F
Chart. Sa puntong, ilagay ang sagot sa
huling kolum,na Final Idea. Pagkatapos
ay ibahagi sa klase ang lahat ng iyong
kasagutan sa tatlong kolum ng chart.

142. Matapos matutuhan ang pagsisikap ng mga
sinaunang tao, mapaunlad ang kanilang
pamumuhay, maiisip lamang na tuluyan nilang
nakamit ang mataas na antas ng kalinangang
kultural. Ito ang pagtatag ng mga kabihasnang
nagkaloob ng mga dakilang pamana sa iyo at sa
lahat ng tao sa kasalukuyang panahon.
Halina at pag-aralan ang mga sinaunang
kabihasnan sa daigdig.

143. REFERENCE
• www.Wikipedia.org
• www.google.com/images
• AP 9 – LM, pp. 32 - 43

144. DOWNLOAD LINK
http://www.slideshare.net/jaredram55
E-mail: jaredram55@yahoo.com

145. All is well, all is well, all is
well
May the odds be ever in
your favor
Good vibes =)

147. Prepared by:
JARED RAM A. JUEZAN
Teacher I, AP 7
June 28 - 29, 2014
THANK
YOU
VERY
MUCH!