2. Suriin
A. Konsepto ng Demand
Naitanong mo ba sa iyong sarili kung paano mo matutugunan ang mga
pangangailangan mo? Saan mo makakakuha ang mga ito?
Sa puntong ito, mahalagang pag-usapan ang apat na pangunahing
katanungang pang-ekonomiko:
1. Ano-ano ang produktong ipoprodyus,
2. Gaano karami ang ipoprodyus o lilikhain?
3. Paano ito ipoprodyus? at
4. Para kanino ito ipoprodyus?
Ang mga katanungang pang ekonomikong ito ang pinagmulan kung bakit may
konsepto ng demand. Ang demand ay tumutukoy sa dami ng produkto at serbisyo na
nais bilhin sa isang takdang presyo at lugar. May demand ang isang produkto at
paglilingkod kapag nakapagbibigay ito ng kasiyahan o nakatutugon sa isang
pangangailangan. Ang mga binibili natin tulad ng pagkain, damit, mga personal na
gamit gaya ng cellphone at iba pang gadget ay mga halimbawa ng demand.
Napakahalagang batayan sa pagbili ng isang pangangailangan ang presyo. Bumibili
tayo depende sa kakayahan natin o sa badyet na mayroon tayo. Kaya napakahalaga
na matutunan natin ang wastong pagbabadyet upang matugunan natin ang pang-
araw-araw na demand para sa mga pangangailangan natin.
Aralin
1
Konsepto Salik na
Nakakaapekto sa Demand
6
3. 7
B. BATAS NG DEMAND
Isinasaad ng Batas ng Demand na magkasalungat o inverse na ugnayan ang
presyo sa quantity demanded ng isang produkto. Kapag tumaas ang presyo,
bumababa ang dami ng gusto at kayang bilhin; at kapag bumaba ang presyo, tataas
naman ang dami ng gusto at kayang bilhin (ceteris paribus). Ang ibig sabihin ng
ceteris paribus ay ipinagpapalagay na ang presyo lamang ang salik na nakaaapekto
sa pagbabago ng quantity demanded, habang ang ibang salik ay hindi nagbabago o
nakaaapekto rito. Ayon sa Batas ng Demand, kapag kayo ng iyong pamilya ay
magdedesisyon na bumili ng isang produkto o serbisyo, ang presyo ang inyong
pangunahing pinagbabatayan. Sa bawat pagbili mo sa tindahan, itinatanong mo
muna ang presyo bago ka magdesisyon kung ilan ang iyong bibilhin.
Tatlong Pamamaraan ng Pagpapakita ng Konsepto ng Demand:
1. Demand Schedule –isang talaan na nagpapakita ng dami na kaya at
gustong bilhin ng mga mamimili sa iba’t ibang presyo.
Demand Schedule ng Face Shield
Presyo bawat Piraso Quantty Demanded
Php100 10
90 20
80 30
70 40
60 50
50 60
40 70
30 80
20 90
10 100
0 110
Ang schedule na makikita sa talahanayan ay tumutukoy sa quantity demanded para
sa face shield sa iba’t ibang presyo. Halimbawa, sa halagang Php50, animnapu (60)
ang dami ng gusto at kayang bilhin ng mamimili. Mapapansin na habang tumataas
ang presyo ng face shield, bumababa naman ang dami ng gusto at kayang bilhin.
Malinaw na ipinapakita ang magkasalungat na ugnayan ng presyo at quantity
demanded.
2. Demand Curve – isang kurba sa graph na nagpapakita ng salungat na
ugnayan sa pagitan ng presyo at sa dami ng gusto at kayang bilhin ng
mamimili.
4. 100
90
80
70
60
50
0
5
0
Ang graph ay batay sa demand
schedule na nasa talahanayan. Kung
ilalapat sa graph ang iba’t ibang
kobinasyon ng mga presyo at quantity
demanded ay mabubuo ang demand
curve para sa face shield. Halimbawa,
sa punto A na ang presyo ay isang
daang piso (Php100), sampu (10) ang
dami ng face shield na gusto o handang bilhin ng mamimili; sa punto B ang presyo
ay siyamnapung piso (Php90), dalawampu ang dami ng face shield na gusto at
handang bilhin ng mamimili. Kung tutuntunin ang mga puntong ito hanggang punto
F ay makabubuo ng isang kurbang pababa o downward sloping curve. Ito ang
tinatawag na demand curve. Ang paggalaw sa kurba mula punto a papuntang
punto, makikita na sa pagbaba ng presyo mula isang daang piso (Php100) pababa
ng limampung piso (Php50), ang demand sa face shield ay tataas ng ng sampung
(10) piraso. Kapag ang presyo naman ay tumaas ng sampung piso (Php10) makikita
sa graph na bumababa ang quantity demanded sa sampung (10) piraso.
Ipinapakita sa graph sa susunod na pahina, ang paggalaw sa demand curve.
Mangyayari ang paggalaw ng demand curve kung ang salik na nakaaapekto ay ang
sariling presyo ng produkto. Kung ang presyo ng face shield ay bumaba mula Php100
sa Php90, makikita sa graph na lilipat ang punto mula puntong A patungong punto
B. Kung tataas naman ang presyo mula Php50 patungong Php60, lilipat ang punto
mula C patungong D.
A B
C
D
E
F
10 20 30 40 50 60
PRES
YO
8
5. Paggalaw ng Demand (Movement along the Demand Curve)
100
90
80
70
60
50
0
3. Demand Function –ang matematikong pagpapakita sa ugnayan ng presyo at
quantity demanded. Maaari itong ipakita sa equation sa ibaba.
Qd = f (P)
Ang Qd o quantity demanded ang tumatayong dependent variable, at ang
presyo naman ang independent variable. Ibig sabihin, nakabatay ang Qd sa
pagbabago ng presyo. Ang presyo ang nakapagpapabago sa dami ng handa at kayang
bilhin ng mga mamimil. Isa pang paraan ng pagpapakita ng demand function ay sa
equation na:
Qd = a –bP
Kung saan:
Qd = quantity demanded
P = presyo
a = intercept (ang bilang ng Qd kung ang presyo ay 0)
b = slope = Qd
P
Nagpapakita ang slope ng pagbabago sa quantity demanded sa bawat pisong
pagbabago sa presyo.
Upang mapatunayan na ang datos sa demand schedule sa itaas at ang
demand function ay iisa, suriin at pag-aralan ang kompyutasyon sa ibaba.
A
B
C
D
E
F
10 20 30 40 50 60
9
6. Demand function mula sa Demand Schedule para sa Face Shield:
Qd = 110 –1P
Kapag ang P = 100 Qd =?
Qd = 110 –1P
Qd = 110 –1(100)
Qd = 110 –100
Qd = 10 piraso
Gamit ang demand function, maaaring
Kapag ang P = 50 Qd=?
Qd = 110 –10P
Qd = 110 –1(50)
Qd = 110 - 50
Qd = 60 piraso makuha
ang dami ng quantity
demanded kung may given na presyo. I-substitute ang presyo ng piso sa variable na
P at i-multiply sa slope na -1. Ang makukuhang sagot ay ibabawas sa 110. Mula rito
ay makukuha ang sagot na 10 na quantity demanded. Sa ikalawang halimbawa
naman ay Php50 ang presyo kaya ang naging quantity demanded ay 60 piraso.
C. MGA SALIK NA NAKAAAPEKTO SA PAGBABAGO NGDEMAND
Maliban sa presyo, may iba pang mga salik na nagiging dahilan upang
magbago ang demand tulad ng panlasa, kita, presyo ng kahalili o kaugnay na
produkto, bilang ng mamimili, at mga inaasahan ng mga mamimili sa hinaharap.
Panlasa. Ang pagbabago sa panlasa (taste) ng
mga mamimili ay may epekto sa demand ng
produkto. Halimbawa, ang paglabas ng milk
tea ay lubhang nagpababa sa demand para sa
mga lokal na palamig tulad ng sago at
gulaman maging ng soft drinks. Ang pagtaas ng
kamulatan ng mamamayan sa kalusugan ay
nagpataas ng demand para sa mga
produktong may kaugnayan sa pangangalagang pangkalusugan tulad ng mga
pagkaing may mababang calorie, bitamina, at pagkaing walang artipisyal na
sangkap.
Kita. Ang pagtaas ng kita ay nagdudulot ng pagtaas ng demand para sa karamihan
ng mga produkto dahil lumaki ang kakayahan ng tao na makabili. Ang pagbaba
naman ng kita ay nangangahulugan din ng pagbaba ng demand. Halimbawa, sa
pagtaas ng kita nagkakaroon ng kakayahan ang mga tao na bumili ng mamahaling
produkto tulad ng kotse, bakasyon sa ibang bansa, o bagong mga appliances sa
bahay. Ang ganitong uri ng mga produkto ang tinatawag na normal goods.
Tinatawag naman na inferior goods ang murang produkto na binibili ng mga
pamilyang may maliit na kita. Halimbawa, kapag tumaas ang kita ng isang pamilya,
bababa naman ang demand para sa mga produkto tulad ng ukay-ukay at mga
10
7. 11
produktong gamit na (tulad ng second-hand mobile phones, bisikleta at iba pa). Sa
pagbaba naman ng kita, tataas din ang demand para sa inferior goods.
Presyo ng Kahalili (alternatibo) o Kaugnay na Produkto.
May epekto sa demand ang presyo ng mga kahalili (substitute) o kaugnay
(complement) na produkto. Ang kahaliling produkto ay iyong maaring gamitin kapalit
ng isang produkto. Halimbawa nito ay ang karne ng manok ay kahalili ng karne ng
baboy. Kapag tumaas ang presyo ng baboy, tataas ang demand para sa karne ng
manok dahil sa tuwiran itong kahalili para sa karne ng baboy. Ibig sabihin, ang
kurba ng demand para sa karne ng manok ay lilipat pakanan samantalang bababa
ang dami ng demand para sa karne ng baboy. Ang produktong magkaugnay naman
ay ginagamit na kapareha ng iba pang produkto tulad ng kape at asukal. Kapag
tumaas ang presyo ng kape, bababa ang demand para sa asukal. Kapag bumababa
naman ang presyo ng kape, tataas naman ang demand para sa asukal.
Bilang ng Mamimili
Ang malaking populasyon ay nangangahulugan ng maraming
pangangailangan para sa mga kalakal at serbisyo. Mas marami ang mamimili kung
mas malaki ang populasyon. Ang paglaki ng populasyon ay magdudulot ng paglaki
ng demand na magdudulot naman ng pagtaas ng produksyon para sa kanilang mga
pangangailangan.
Inaasahan ng mga Mamimili
Kung inaasahan ng mga mamimili na tataas ang presyo ng produkto sa
hinaharap, daragdagan nila ang bibilhing produkto sa kasalukuyan. Halimbawa,
inaasahan na ang dinaranas nating pandemya ay magtatagal pa ng isa o dalawang
taon ayon sa mga eksperto. Dahil dito, ngayon pa lang ay naghahanda na tayo ng
mga bagay na kakailanganin tulad ng pag-iimbak ng mga pagkain at gamot na siyang
nagpapataas ng demand nito sa pamilihan at magreresulta ng pagtaas ng presyo.
Ano ang maaari mong gawin bilang isang matalinong mamimili?
1. Iwasan ang pagsunod sa uso o moda ng damit at gamit dahil ang pagtaas sa
demand at nangangahulugan ng pagtaas din ng presyo ng mga produktong
ito.
2. Magtipid at huwag gumasta nang higit sa kinikita. Ang labis na paggasta ay
hindi mainam sa panahong mababa ang antas ng produksyon at magdudulot
ng pagtaas ng presyo. Hindi rin mabuti kung mababa ang antas ng paggasta
dahil magdudulot ito ng pagtamlay ng ekonomiya. Dapat ay nasa tamang
antas lamang ang paggasta. Ang dapat ay “eksaktong paggasta lamang”.
3. Ang pagdami ng mga alternatibo o kahaliling produkto ay magbibigay ng
pagkakataon sa mga mamimili upang raming pagpipilian na may maabang
presyo. Sa kabilang banda, ang labis at kulang na pagkonsumo ay hindi
mainam sa ekonomiya.
8. 4. Sa pangkalahatan, ang tamang paggasta at pagkonsumo ay makatutulong
upang maging matatag ang kalagayan ng presyo sa pamilihan.
Ang graph ay nagpapakita ng paglipat ng kurba ng demand. Ang pagtaas ng
demand ay makapagdudulot ng paglipat ng paglipat ng kurba ng demand sa kanan.
Mangyayari ang paglipat ng demand sa kanan kung ang pagbabago ng salik na hindi
presyo ay nakapagdudulot ng pagtaas ng demand. Ang pagbaba ng demand ay
makapagdudulot ng paglipat ng kurba ng demand sa kaliwa. Mangyayari ang
paglipat ng demand sa kaliwa kung ang mga pagbabago ng salik na hindi presyo ay
nakapagdulot ng pagbaba ng demand.
12
9. Pagyamanin
Demand Reading
Panuto: Kopyahin ang talahanayan sa isang malinis na bond paper. Lagyan ng tsek
( ) ang kolum ng sang-ayon, kung naniniwala ka na tama ang pahayag ukol sa
konsepto ng demand at lagyan ng ekis (X) ang kolum ng Hindi sang-ayon kung hindi
ka naniniwala.
Pahayag Sang-ayon Di-sang-
ayon
1. Ang ugnayan ng presyo at quantity demanded
ay maaaring ipakita gamit ang demand
schedule, demand curve, at demand function.
2. Ang demand ay tumutukoy sa dami ng
produktong handang ipamigay ng mga
prodyuser sa pinakamahihirap na
mamamayan.
3. Ayon sa Batas ng Demand, ang presyo at
quantity demanded ay may tuwirang relasyon.
4. Ang ceteris paribus assumption ay ginagamit
upang ipagpalagay na ang presyo lamang ang
salik na nakaaapekto sa pagbabago ng
quanity demanded habang ang ibang salik ay
hindi nagbabago o nakaaapekto.
5. Ang income effect ay nagpapahayag na kapag
tumataas ang preso ng produkto sa
pamilihan, ang mamimili ay hahanap ng mas
murang pamalit ditto.
13
10. 14
I-demand, Itala, at Ikurba!
Panuto: Iguhit ang graph sa malinis na bond paper at itala ang mga datos na
hinihingi batay sa nakasaad sa kahon.
Demand Schedule para sa baso ng Buko Juice
Pamprosesong Tanong:
1. Ilan ang quantity
demanded sa
presyonganim na piso
(Php6)?
2. Ano ang naging pagbabago sa quantity demanded
nang tumaas ang presyo mula walong piso (Php8)
papuntang labing-apat na piso (Php14)?
Ipaliwanag ang sagot.
3. Ipaliwanag sa sariling pangunusap ang isinasaad
ng batas ng demand batay sa nabuo mong
demand schedule at demand curve.
Presyo
Bawat
Baso
(Php)
Quantity
Demanded
Ipagpalagay na dumaan ang nagtitinda ng buko juice sa tapat ng inyong
bahay at pinayagan kang bumili ng iyong mga magulang. Ilang baso ng buko
juice ang handa at kaya mong bilhin sa presyong Php6, Php8, Php10, hanggang
Php14 kada baso? Itala ito sa kolum ng Qd. Ilagay sa talahanayan ang dami ng
quantity demanded sa bawat presyo upang mabuo ang demand schedule.
Ipagpalagay na ang demand function ay Qd= 50 - 2P. Pagkatapos nito ay
ipakita ito sa pamamagitan ng paggawa ng demand curve at sagutan ang mga
pamprosesong tanong sa ibaba.
11. Mag-compute Tayo!
Panuto: Isulat sa malinis na papel ang iyong kompyutasyon at kumpletong
talahanayan ng demand schedule.
A. Demand Function: Qd = 300 –20P
P Qd
1
200
6
100
15
B. Demand Function: Qd = 750 –10P
SALIK-HAING POSTER
Panuto: Gumawa ng isang poster sa iyong portfolio na nagpapakita kung paano
nakakaapekto ang iba pang salik sa demand maliban sa presyo. Tiyaking magmula
ito sa sariling karanasan Gawing gabay ang rubrik sa ibaba sa paggawa ng poster.
P Qd
600
30
300
60
0
RUBRIC:
Kaangkupan sa Tema :
Pagkamalikhain :
Pagpapaliwanag :
15
5 puntos
5 puntos
5 puntos
15 puntos
12. Isagawa
Panuto: Gumawa ng isang sanaysay na nagpapaliwanag tungkol sa aplikasyon ng
demand ayon sa napag-aralan mo sa konsepto at salik na nakakaapekto dito.
Maaaring kumuha ng mga paksa mula sa napapanood sa telebisyon o kaya sa mga
nangyayari sa sariling komunidad.
RUBRIC SA PAGWAWASTO SA PAGGAWA NG ARTIKULO
CRITERIA INDICATOR ISKOR
Nilalaman (8 puntos) Ebidensya ng kaalamang
sa paksang tinatalakay
Presentasyon (7 puntos) Mapagpahiwatig ang
mukha at pananalita
Projection at Tinig
(3puntos)
Malinaw at malakas
Kabuuang Epekto (2
puntos)
Epekto o tugon ng
audience
Kabuuang Iskor 20 puntos
Tayahin
Panuto: Piliin ang pinakatamang sagot at isulat sa iyong sagutang papel.
1. Ang batayan sa pagpapasya kung gaano karaming produkto o paglilingkod
ang bibilhin ay tinatawag na .
a. batas ng negosyo
b. batas ng demand
c. batas ng konsyumerismo
d. batas ng pangangailangan
2. Ang dami ng kalakal na handang bilhin ng mga mamimili sa isang takdang
panahon at tiyak na lugar ay .
a. timbang
b. suplay
c. demand
d. badyet
3. Isang mekanismo kung saan nagtatagpo ang nagbebenta at namimili upang
magkaroon ng bentahan ay ang .
a. Pamilihan
b. Sanglaan
c. lansangan
d. pasyalan
19
13. 4. Dito pinoproseso ang mga produkto upang maipagbili ng mga negosyante.
a. bahay-kalakal
b. tindahan
c. bodega
d. daungan
5. Ang ugnayan ng mga bahay-kalakal at mamimili sa pamamagitan ng
interaksyon ng suplay at demand ay .
a. pagtatakda ng makatarungang buwis
b. pagtatakda ng bilang ng mamimili
c. pagtatakda ng dami ng paninda
d. pagtatakda ng presyo ng bilihin
6. Sa Ekonomiks, sila ang may tungkuling pag-aaralan kung paano
matutugunan ang walang katapusang pangangailangan ng tao.
a. pamahalaan
b. mamimili
c. prodyuser
d. konsyumer
7. Tingnan ang grap sa ibaba. Piliin ang kahulugan ng Batas ng Demand.
Presyo
2
1
2 4 Dami
a. kapag mataas ang presyo ng bilihin, kaunti ang mabibili ng konsyumer.
b. mas marami ang mabibili ng mga konsyumer kapag mataas ang presyo.
c. habang tumataas ang presyo, bumababa naman ang demand ng mga
konsyumer.
d. habang tumataas ang presyo, tumataas din ang demand ng mga
konsyumer.
8. Kapag may paggalaw ng kurba ng pataas, pababa, pakanan, o downward
sloping, ito ay nangangahulugan ng .
a. walang kaugnayan ang demand sa presyo.
b. hindi nagbabago ang presyo ayon sa demand.
c. sumasabay ang presyo sa pagbaba ng demand.
d. may negatibong ugnayan ang presyo sa dami ng demand.
20
14. 21
9. Kailangang may kagustuhan at kakayahan ang prodyuser na ipagbili ang
produkto upang tawaging demand ang produkto. Halimbawa, kung 30,000
face masks ang kailangan ng mga frontliners sa ospital; subalit ayon sa datos,
may sampung kompanya ng face masks.Sa bilang na ito, anim lamang ang
may interes na magbenta ng kabuuang 20,000 face masks sa halagang
P75.00. Tukuyin ang demand para sa sardinas.
a. 10 b. 75 c. 20,0000 d. 30,000
10. Ang tawag sa numerikal na datos sa iskedyul ng demand at ipinakikita sa
pamamagitan ng grapikong paglalarawan ay tinatawag na .
a. kurba ng Presyo
b. kurba ng Demand
c. kurba ng Negosyo
d. iskedyul ng Demand
11. Ang mga sumusunod maliban sa isa ay di-presyong salik na nakaapekto sa
demand. Tukuyin ito.
a. espekulasyon
b. populasyon
c. sweldo ng mamimili
d. panlasa ayon sa edad at kasarian
12. Ang mga sumusunod na kaugnay o kapalit na produkto ang posibleng
magpataas ng presyo kapag tumaas ang halaga ng harina.
a. tinapay at cake
b. asukal at trigo
c. kape
d. alak
13. Batay sa kita ng mamimili, ang mga sumusunod maliban sa isa ay
nakakaapekto sa demand.
a. nagiging masigla ang kompetisyon sa pamilihan dahil sa pagtaas ng
bilang ng mga konsyumer kapag may 13th month pay
b. ang pagtaas ng unemployment rate ay nakapagpapataas din ng
demand ng mga pagkain
c. makakakuha ng mas malaking tubo ang mga negosyante kapag
marami ang bagong sweldo
d. nalilimitahan ang mga dayuhang negosyante sa pagsigla ng lokal na
kompetisyon
14. Sa panahon ngayon ng pandemya, ito ang paraan upang makatulong ang
mga mamamayan upang hindi na maghintay ng tulong sa gobyerno.
a. Manatili sa sariling tahanan
b. Maghintay ng ayuda galing sa gobyer
c. Magtanim ng mga gulay at iba pang masustansyang pagkain
d. Maghintay ng tamang panahon upang makabalik sa trabaho
15. 15. Simula nang magsagawa ng Community Quarantine sa probinsya ng
Pampanga dahil sa pandemikong COVID-19, ang mga sumusunod na
produkto maliban sa isa ang naging mababa ang demand kumpara sa
panahon na wala pang pandemiko.
a. Alkohol
b. Bitamina
c. Face mask
d. Milk Tea
Karagdagang Gawain
GAWAIN: GRAPH NG PAGBABAGO
Panuto: Kapanayamin o interbyuhin ang iyong nanay o isang nakatatanda sa inyong
tahanan.Ipasagot sa kanya ang mga sumsunod sa malinis na papel.
1. Kung may magkakaloob sa inyo o kikita kayo ng isang libong piso, ano-ano
ang mga bagay na demand o gusto ninyong mabili para sa iyong sarili? Maaari
po bang maging partikular kayo sa brand, dami, kulay, lasa, at iba pang
detalye? Bakit po ang mga ito ang demand ninyo?
2. Ano-ano ang sa palagay nyo ang magiging epekto sa inyo kung bibilhin ninyo
ang mga nailista ninyong demand?
3. Sa inyong palagay, magbabago po ba ang listahan ninyo kung sa sususnod
na buwan ay tatanungin ko uli kayo sa inyong demand na kakasya sa isang
libo? Ipaliwanag.
22
