Sports physiology gujrati meterial for gset preparation

1. ANATOMY AND PHYSIOLOGY
Present By:
Mr. Mahesh Vala
M.P.Ed Scholar
Faculty of Physical Education
and Sports Science, Sadra
1

2. List of content
1) Anatomy And Physiology Of Following...
1) Respiratory System
2) Cardiovascular System
2) Cardio Respiratory Adaptation To Long And
Short Term Physical Activities
2

3. 1.Anatomy And Physiology Of
Respiratory System
 આપણે શ્વાસ શા માટે લઈએ છીએ ?
 આપણા શરીર ને ઓક્સસજ્ન ની જરૂર શા માટે પડે છે ?
 BMR (Basal Metabolic Rate)
આરામ ની ક્થિતિમાાં આપણા શરીર દ્વારા ઉપયોગ માાં લેવાિી
ઉર્જા નો દર
 O2 – in, CO2-Out
 શ્વસન દર: (Respiratory rate)
12-16 breath/min. In normal condition.
3

4. 4
 શ્વસનના પ્રકારો:
1. બાહ્ય શ્વસન (External respiration)
ફેફસા અને વાિાવરણ વચ્ચે વાયુ ની આપ – લે ( Active process)
2. અંિ: શ્વસન (Internal Respiration)
રુતિર અને કોષો વચ્ચે વાયુ ની આપ – લે (Passive process)
 શ્વાસનાાંગો: ( Respiratory Organs)
 નાક (Nose)
 કાંઠનળી (Pharynx)
 ઘાાંટીઢાાંકણ (epiglottis)
 થવરપેટી (Larynx)
 શ્વાસનળી (Trachea)
 શ્વાસવાહિની (Bronchus)
 શ્વાસવાિીકા (Bronchi) Lungs
 વાયુકોષ્ઠ (Alveoli)

5. 5

6. 6
Right lung – 3 lobes
Left lung – 2 lobes/ heart cavity
શ્વસન સપાટી : Respiratory membrane
વાયુકોષ્ઠ (Alveoli) સપાટી + રુતિરકેશીકા(Blood vessels) સપાટી
 શ્વસન સપાટી પર વાયુઓની આપ – લે ની પ્રહિયા પ્રસરણ પ્રોસેસિી
(diffusion process) િાય છે.
 વધુિી ઓછા વાયુની ટકાવારી િરફ વાયુ નુાં પ્રસરણ િાય છે.
શ્વાસમાાં લેવાતા વાયુ ઉચ્છવાસ નીકળતા વાયુ
N2 – 78% N2 – 78%
O2 – 21% O2 – 17%
CO2 – 0.03% CO2 – 4%
Other gases Other gases
ફેફસા: (Lungs)

7. 7
 સહાયક અંગો :
1. ઉરોદર પટલ (Diaphram)
2. પાાંસળીઓના થનાયુ (Inter costal muscles)
શ્વસન નનયમન :
Involuntary function (અનૈચ્ચ્છક કાયા)
Medula oblongata
ચયાપચયની જરૂહરયાિ મુજબ (according to metabolic need)

8. 8
Breathing mechanism

9. 9
1) Tidal volume
સામાન્ય શ્વાસ િિા ઉચ્છવાસમાાં લેવાિા વાયુ ની માત્રા
500ml
2) I. R. V ( Inspiratory reserve volume)
સામાન્ય ઉચ્વાસ બાદ બળપૂવાકવધુ માાં વધુ શ્વાસમાાં લેવાિો વાયુનો જથ્િો =
3000 ml – Adult
3) E. R. V (Expiratory reserve volume)
સામાન્ય શ્વાસ બાદ બળ પૂવાક મિત્તમ ઉચ્વાસમાાં બિાર નીકળિો વાયુનો જથ્િો
4) Residual Volume
બળ પૂવાક ના ઉચ્વાસ બાદ ફેફસામાાં બાકી રિેલો િવાનો જથ્િો,
1200(M) /1100(F)
IMPORTANT TERMS

10. 10
5) Vital Capacity
ઊંડા શ્વાસ બાદ મિત્તમ િવાનો જથ્િો ઉચ્વાસમાાં બિાર કાઢવાની
ક્ષમિા :
6) Total lung capacity
ઊંડા શ્વાસ બાદ ફેફસામાાં રિેલ કુલ િવાનો જથ્િો.
T. L. V = T. V + I. R. V + R. V

11. Anatomy and physiology of cardio-
vascular system
11
 આપણુાં હ્રદય એ આપણી મુઠ્ઠીની સાઈઝનુાં િોય છે.
 હ્રદય એ છાિી ના તપિંજરમાાં િોડુાં ડાબી બાજુ ડાબા ફેફસાની
ખાાંચામાાં િોય છે.
 હ્રદય આપણા શરીરમાાં એક પાંપ િરીકે કામ કરે છે.
 હ્રદય એ ખાસ પ્રકારના અનૈચ્છીક થનાયુઓનુાં બનેલુાં િોય
છે.જેને હ્રદથનાયુ (cardiac muscles) કિેવામાાં આવે છે.
હ્રદયની દીવાલના સ્તરો
1) Pericardium
2) Epicardium
3) Myocardium
4) Endocardium

12. 12
HEART

13. 13
Four Chambers of heart
1)કર્ણક- Atrium
ઉપરના બે ખાંડ, ડાબુાં અને જમણુાં કણાક
Receiving chembers
2) ક્ષેપક- Ventricles
નીચેના બે ખાંડો (ડાબુાં અને જમણુાં ક્ષેપક)
ડાબુાં ક્ષેપક એ જમના ક્ષેપક કરિા સાઈઝમાાં િોડુાં મોટુાં િોય છે.
Four valve of heart:
1) નિદલ વાલ્વ (Tricaspid valve)
જમણુાં કણાક – જમણુાં ક્ષેપક
2) દ્વિદલ વાલ્વ (નમિલ વાલ્વ) (Bicaspid valve)
ડાબુાં કણાક – ડાબુાં ક્ષેપક
Structure of heart

14. 14
૩) ફૂપ્ફુસીય અર્ણચાંદ્રાકાર વાલ્વ (Pulmonary semilunar valve)
જમના ક્ષેપક અને ફૂપ્ફુસીય િમની વચ્ચે.
4) મહાર્મની વાલ્વ (Aortic semilunar valve)
મિાિમની કમાન અને ડાબા ક્ષેપક વચ્ચે.
રુનર્ર વહીનીઓ:
1) ર્મનીઓ (Artery)
રુતિર ને હૃદયમાાંિી બિાર લઇ જિી રુતિર વિીનીઓ.
2) નિરાઓ (veins)
રુતિર ને હૃદયમાાં લાવિી રુતિર વિીનીઓ.

15. 15
રુનર્ર પરરભ્રમર્ માગણ (circulation pathway)
અગ્ર-પશ્વ મિાશીરા (venacava)
જમણુાં કણાક (Right atrium)
જમણુાં ક્ષેપક (Right ventricle)
ુપ્ફુસ િમની (pulmonary artery)
ફેફસા (Lungs)
ુપ્ફુસ શીરા (pulmonary vein)
ડાબુાં કણાક (Left atrium)
ડાબુાં ક્ષેપક (Left ventricle)
મિાિમની (Aorta)
શરીરના અંગો (Organ)
Circulation path.

16. Circulation path.
16

17. 17
 હ્રદયના એક િબકારામાાં હ્રદયમાાંિી નીકળિા શુદ્ધ રુતિરની માત્રને થરોક
વોલ્યુમ કિેવામાાં આવે છે.
 એક તમનીટમાાં હ્રદય દ્વારા પાંપ કરવામાાં આવિા રુતિરની માત્રને cardiac
output કિેવામાાં આવે છે.
 િદય નુાં સાંકોચન અને પ્રસરણ તવધુિીય િરાંગો દ્વારા તનયમીિ િાય છે.
 આ તવધુિીય િરાંગો S.A NODE AND A.V NODE દ્વારા ઉિપન્ન િાય છે.
 S.A NODE એ આપણા હૃદયમાાં કુદરિી PACE MACKER નુ કામ કરે છે.
 Sympathetic nerve :
 Perasympathecit nerve :
 Epinephrine :
 Norepinephrine :
 Vasocontraction :
 Vasodelation :

18. 18
 લોિીનુ દબાણ (Blood pressure) :
પ્રસરણ (Diastolic pressure) : 60-90 mm/Hg
સાંકોચન (Systolic pressure): 90-140 mm/Hg
 સામાન્ય માણસમાાં blood pressure 80-120 mm/Hg
નીચુ દબાણ (Low blood pressure) - bradycardia
ઊચુાં દબાણ (High blood pressure) – tachycardia
 Sound of korotkoff : lab-dub
Blood pressure

19. Effect of exercise on cardio
vascular system
19
1) Athletic heart
 સિિ િાલીમ ના કારણે હૃદયની સાઈઝ નોમાલ કરિા વિી ર્જયછે .
 Cardiac hypertrophy
મોટા ભાગે સિનશક્સિ (endurance) વાળી રમિોના ખેલાડીઓમાાં જોવા મળે છે.
2) Stroke volume
એક િબકારા દરતમયાન હૃદયના ડાબા ક્ષેપકમાાંિી બિાર નીકળિા રુતિરનો જથ્િો
Untrained : 70ml-120ml
Trained :100ml- 175ml

20. 20
3) Cardiac output
એક તમનીટમાાં હૃદયમાાંિી બિાર નીકળિા રુતિરનો જથ્િો
H.R ×S.V
Normal: 4-6 liter/min.
કસરિ ની િીવ્રિા વિિા Cardiac output માાં સીિો વિારો જોવા મળે
છે.
Untrained: 4-6 િી 20 l/min.
Trained: 7-8 િી 35-40 l/min.
4) Bradycardia (resting heart rate)
38 beat/min.
Bjron brogn 5 time wimbledon champion

21. 21
5) Blood flow
At rest:
15-20% Active muscles
80-85% Visceral organ
During exercise:
80-85% Active muscle
15-20% Visceral organ
 વધુ િીવ્રિાવાળી િાલીમિી રુતિરમાાં રસિકણો અને શ્વેિકણોની સાંખ્યામાાં
વિારો િાય છે.જેિી કોષોને ઓક્સસજન િિા પોષક િત્વો ઝડપ િી સપ્ફલાય
કરી શકે છે.

22. Thank you
22