ANA GVINIANIDZE - BODY AND MOVEMENT IN OC SPECTRUM PERSONALITIES - GIMPHA - 18th MAY, 2024.pptx

კოგნიტურ - ბიჰევიორული თერაპიის როლი
სხეულისადმი და მოძრაობისადმი
დამოკიდებულებების გამოვლენასა და
ცვლილებაში ობსესიურ - კომპულსიურ
პიროვნებებში
ანა ღვინიანიძე - ევროპის ბიჰევიორული და კოგნიტური
თერაპიების საზოგადოების (EABCT) მიერ აკრედიტებული,
ზრდასრულთა კოგნიტურ - ბიჰევიორული თერაპევტი.
ანა ღვინიანიძე - ჯანდაცვის საერთაშორისო კონფერენცია - 18 - 19 მაისი, 2024 -
კოგნიტურ - ბიჰევიორული თერაპიის როლი სხეულისადმი და მოძრაობისადმი
დამოკიდებულებების გამოვლენასა და ცვლილებაში ობსესიურ - კომპულსიურ

„ვაითუ, სხეულმა მიმტყუნოს...“

„წესრიგის ზღვარგადასული სიყვარული უარყოფისგან
თავდაცვაა...“
• ობსესიურ - კომპულსიური პიროვნება წარმოადგენს პასუხს
განვითარების ადრეული საფეხურის – სახელდობრ, ჩვილობიდან,
დაახლოებით, ხუთ - ექვს წლამდე – გამოცდილებებზე, რომლებიც ამ
მდგომარეობის მქონე ადამიანის მიერ ფასდებოდა როგორც უარყოფის
და, უარყოფის შედეგად, მიტოვების საფრთხე.
• ამ მდგომარეობის მქონე ადამიანები აცნობიერებენ მოსალოდნელი
უარყოფის წინაშე განცდილ შფოთვას, თუმცა, უჭირთ მივიწყების
შედეგად, მიტოვების შფოთვის მკაფიოდ გაცნობიერება და მოხელთება.

„დამნაშავე ვარ იმისთვის, რომ ვარსებობ. ამიტომ,
სრულყოფილებისკენ ლტოლვა საკუთარი არსებობისთვის
ბრალეულობის გამოსყიდვის ერთ - ერთი გზაა... ვცდილობ,
საკუთარი არსებობის „კვალი წავშალო.“
• ობსესიურ - კომპულსიური პიროვნებები უარყოფისა და მივიწყების
შედეგად, მიტოვების შფოთვის განცდისგან თავდაცვას ცდილობენ
როგორც წარმოსახვაში მოვლენების მოსალოდნელი განვითარების
გზების, თხრობის ხაზების „გაშალაშინებით,“ ასევე ისეთი თვისებების
განვითარებით, როგორებიცაა წესრიგის ზღვარგადასული სიყვარული,
სრულყოფილებისკენ დაუოკებელი ლტოლვა, ხისტად დაწესებული,
მოუქნელი საზღვრები და წესები.

„ჩემი სხეული დარაჯია... სირცხვილის მუდმივი მეთვალყურე.“
• ობსესიურ - კომპულსიურ პიროვნებებს შფოთვისადმი
წინააღმდეგობრივი დამოკიდებულება აქვთ: ერთი მხრივ, შფოთვა
მჭიდროდაა დაკავშირებული უსაფრთხოების უზრუნველყოფის
განცდასთან, ხოლო, მეორე მხრივ, შფოთვა ქმნის საკუთარ შინაგან
სამყაროზე ზემოქმედების უნარის დაკარგვის განცდას.
• შესაბამისად, მათი სხეული შფოთვითაა „გაჟღენთილი.“
• საკუთარ შინაგან მდგომარეობებზე ზემოქმედების უნარის დაკარგვის
შფოთვისგან გამომდინარე, ხშირად ებადებათ „წინდაუხედავი,“
„თავზეხელაღებული“ და „უგუნური“ ქმედების შფოთვა, რომელიც
განიცდება როგორც ძლიერი, პიროვნებისთვის მიუღებელი ლტოლვა.

„მოძრაობა ჩემს წარმოსახვაშია გამომწყვდეული... ხშირად,
მხოლოდ წარმოსახვაში ვმოძრაობ.“
• უარყოფისა და მიტოვება - მივიწყების შფოთვისგან გამომდინარე,
ხშირად, ობსესიურ - კომპულსიური პიროვნებები წარმოსახვაში
იკმაყოფილებენ თავისუფალი მოძრაობის სურვილს.
• მათ წარმოსახვაშივე გადაიჭრება მიახლოება - განშორების
დაპირისპირება. სახელდობრ, სასურველთან მიახლოების ლტოლვა
შესაძლოა, წარმოსახვაშივე დაკმაყოფილდეს.

„ჩემი განცდები საკუთარ სხეულს არ უნდა გასცდეს, ამ
სხეულში უნდა დავეტიო იმისთვის, რომ სირცხვილისგან თავი
დავიცვა...“
• ობსესიურ - კომპულსიურ პიროვნებებს ახასიათებთ საკუთარი შინაგანი
მდგომარეობების გამოხატვისგან, ზოგჯერ უკიდურესი, თავშეკავებაც.
• ბევრი მათგანის ემოციებსა და შინაგან მდგომარეობებს –
განსაკუთრებით კი, სასიამოვნო ემოციებს – ხშირად პასუხობდნენ
ჩამხშობი დამოკიდებულებებით, რაც საკუთარი შინაგანი
მდგომარეობებისადმი უკიდურესად შიშნარევი დამოკიდებულების
ერთ - ერთი საფუძველია.

„თავს არ მანებებს იმისი განცდა, რომ ყველა ჩემს მოძრაობას
მუდმივად აკვირდებიან და მეთვალყურეობენ...“

„მუდმივად ვშიშობ, რომ ისეთ მოძრაობას შევასრულებ,
რომელიც გაკიცხვას გამოიწვევს. ამიტომ, ჩემი სხეული
მუდმივად იძულებულია მოძრაობის სურვილსა და გამკიცხავ
მეთყვალყურეს შორის გახევდეს...“

„დაძაბული ველოდები საკუთარი შინაგანი სამყაროდან
აღმოცენებულ განცდებს. ამდენად, ვცდილობ, საერთოდ არ
განვიცადო ემოციები. შესაბამისად, ჩემს სხეულს ემოციების
განცდისგან თავშეკავების გამომფიტავი ამოცანა აქვს
შესასრულებელი...“

„ჩემი შინაგანი მდგომარეობების წრფელად და
დაუბრკოლებლად გამოხატვა საშიშია. აქედან გამომდინარე,
არც კი უნდა განვიცადო ემოციები, რადგან არ ვიცი, მათ რა
მოვუხერხო... ამიტომ, ჩემი სხეული ჩასაფრებული
ზედამხედველობს ჩემს შინაგან სამყაროს.“

„მუდმივად უნდა ვიშფოთო, რადგან ასე სირცხვილის
თავზარდაცემისგან დაცული ვიქნები...“

კოგნიტურ - ბიჰევიორული თერაპია სხეულისადმი და
მოძრაობისადმი დამოკიდებულებების გამოვლენისა და
ცვლილებებისათვის
• ობსესიურ - კომპულსიური პიროვნებები „ებღაუჭებიან“ შფოთვას,
როგორც უსაფრთხოების განცდასთან დაკავშირებულ მდგომარეობას:
„თუ ვიშფოთებ, უსაფრთხოდ ვიქნები.“
• მეორე მხრივ, მოლოდინის შფოთვა ზოგჯერ მეტისმეტად ძლიერდება,
დამღლელი და გამომფიტავი ხდება: „ამდენი შფოთვა შემშლის, ვერ
გავუძლებ.“

„რას შეიგრძნობს შენი სხეული? მოდი, მივაყურადოთ.“
• კოგნიტურ - ბიჰევიორული თერაპიის წიაღში არსებული მდგომარეობის
აღწერა - აღნუსხვის ერთ - ერთი საშუალება – ABC მოდელი –
გამოიყენება განსაზღვრული მოვლენის პასუხად განცდილი
სხეულებრივი ცვლილებებისა და შეგრძნებების აღრიცხვა -
აღნუსხვისთვისაც.
• ხშირად, უსიამოვნო სხეულებრივი შეგრძნებების ავისმომასწავებლად
შეფასების შედეგად, შფოთვა ძლიერდება და შფოთვის განცდისგან
განშორების ძლიერი მოთხოვნილება ხელს უშლის ფსიქოთერაპიული
შეხვედრების წინსვლას და შედეგიანობას.

„სხეულის გალღობა...“
• იქიდან გამომდინარე, რომ ობსესიურ - კომპულსიური პიროვნებების
მოძრაობები, ხშირად, მოკლებულია ძალდაუტანებლობას, სხეულის
შფოთვისგან „განტვირთვა“ სხვისი თანდასწრებით, უკიდურესად
რთული ამოცანაა. ამ შემთხვევაში, სარკის წინ შესრულებული
მოძრაობებიც კი, მათთვის დამატებით დაძაბულობას აღძრავს, რადგან
სარკიდან, ისევე, როგორც სხვა ადამიანების არსებობიდან მათ
მუდმივად დამკვირვებელი, გასაკიცხად „ჩასაფრებული“ თვალი
უთვალთვალებთ.

„რაც არ უნდა გავაკეთო, ხელიდან ვერ ვუსხლტები
უკმაყოფილებას... როგორც არ უნდა ვიმოძრავო,
უკმაყოფილებას ხელიდან ვერ დავუსხლტები.“
• სხეულზე დამყარებული ფსიქოთერაპიის და მონათესავე მიდგომების
წიაღში არსებული სავარჯიშოები ფასდება როგორც მოთხოვნა, რაც,
დამატებით, დაძაბულობას იწვევს.
• აქედან გამომდინარე, სანამ ამ მდგომარეობის მქონე პაციენტები
გადაინაცვლებენ სხეულზე დამყარებული ფსიქოთერაპიის და
მონათესავე მიდგომების წიაღში არსებული სავარჯიშოების
შესრულებაზე, სასურველია, სარკისა და მოწმის თუ დამკვირვებლის
გარეშე, შევთავაზოთ იმ მოძრაობების შესრულება, რომელთა
შესრულების საშუალებასაც მათი სხეული იძლევა.

„ვაითუ, ჩემი სხეული „აჰყვეს“ ემოციებს და, რასაც განვიცდი,
საკუთარ სხეულში ვერ დავამაგრო.“
• ამ მდგომარეობის მქონე ადამიანებს უჭირთ დაუგეგმავი მოძრაობების
შესრულებაც. ხშირად, ამ პიროვნული თავისებურებების მქონე
ადამიანები ვარჯიშობენ, თუმცა, ვარჯიში მკაცრად გაწერილი წესების
მიხედვით შესასრულებელ მოქმედებებს მოიცავს და არ არის
დაკავშირებული გამოხატვის ისეთ გზებთან, როგორიცაა ცეკვა ან
მსგავსი მიდგომები.

„რა მოხდება, თუ შფოთვას დავთმობ?“
„წავილეკები. სხეული მიმტყუნებს. დარდს გადავყვები, სევდას
ვერ გავუძლებ. მოვკვდები. სიმშვიდე საშიშია.“

მომზადება ამოძრავებისთვის...
• მოძრაობისადმი დამოკიდებულებების ცვლილება: „მოძრაობა „ჩემი არაა“... სულ ასეთი
ვიყავი: უმოძრაო, „დინჯი,“ „სერიოზული.““
• მოძრავი საკუთარი თავის გახსენება ან შექმნა.
• სხეულისადმი დამოკიდებულებების ცვლილება: „ჩემი სხეული ჩემი მტერია, რადგან
არ შეუძლია სრულყოფილებისკენ დაუოკებელ ლტოლვაში მუდმივად ამიბას მხარი.“
• მოძრაობის, როგორც გამოჯანმრთელების ერთ - ერთი გზისადმი, დამოკიდებულების
ცვლილება: „როგორ შეიძლება, მოძრაობა დამეხმაროს მდგომარეობის
გაუმჯობესებაში? სისულელეა...“
• სიახლის მოსინჯვისადმი ეჭვნეული დამოკიდებულების ცვლილება: „ვაითუ, არ
იმოქმედოს? მერე რა ვქნა?“
• სხეულებრივი შეგრძნებებისადმი დამოკიდებულების ცვლილება.

მადლობა ყურადღებისთვის.

The Role of CBT in Revealing and Changing Beliefs about Body and
Movement in Obsessive - Compulsive Personalities
Ana Gvinianidze - Cognitive - behavioral psychotherapist certified by
European Association for Behavioral and Cognitive Therapies (EABCT)
Ana Gvinianidze - Health International Conference - 18th - 19th May, 2024, GIMPHA, Tbilisi.
The Role of CBT in Revealing and Changing Beliefs about Body and Movement in Obsessive -
Compulsive Personalities.

Disclaimer
• Titles containing quotations are not excerpts from the sessions held
with patients. Nor are they the words of a particular patient. They
represent my reflections and observations, which are part of my
working process with people who have an obsessive-compulsive
personality structure.

“What if my body betrays me?”

“Excessive love of discipline protects me from rejection…”
• Obsessive-compulsive personality structure is often the response — based on
various predispositions — to adverse childhood experiences, namely, experiences
of attachment rupture from early childhood, roughly within the first five years of
life. These experiences were perceived as rejecting or abandoning by the
individual.
• People who have an obsessive-compulsive personality structure are aware of the
fear of rejection, but they have difficulty in owning the fear of abandonment.

“I am guilty for existing. Therefore, perfectionism is one of the ways I
“expiate” my existence. I am trying to “cover the trace” of my
existence.”
• People with obsessive - compulsive personality structure try to protect themselves
from experiencing the fear of rejection and abandonment by adopting such
experiential and behavioral strategies as: living in their imagination and carefully
drafting out possible narratives and scenarios, being overly perfectionistic in their
performance as well as in relationships, adhering to rigid rules and boundaries.

“My body is a watchman… Sleepless watchman of shame.”
• People with obsessive-compulsive personality structure have a predominantly
ambivalent attitude toward their anxiety itself: on the one hand, they firmly
believe that anxiety can and will ensure a sense of safety and security, and on the
other hand, they experience intense anxiety in response to the felt anxiety itself, as
they fear losing control over their internal experiences.
• Therefore, the bodies of people with obsessive-compulsive personality structure
are often 'soaked' in anxiety.
• Due to intense anxiety, they often experience a dreading fear of losing control over
their actions, which might be experienced as strong, unwanted, often intrusive—
though not as bothersome as obsessions of OCD—urges to do something
impulsive, 'unthoughtful,' 'silly,' and/or 'irrational.'"

“Movement is entrapped in my imagination… Oftentimes, I move only
in my imaginary world.”
• Due to having an intense fear of rejection and abandonment, people with
obsessive-compulsive personality structure tend to satisfy their need for
spontaneous movement in their imagination.
• Additionally, their imagination is also the place where avoidance-approach
conflict is resolved. Namely, they express and satisfy the need for approaching the
desirable object in their imagination because of their strong inhibitory tendencies.

You can often observe...
• Muscle stiffness
• Muscle spasms
• Unsteady gait
• Difficulty of maintaining balance
• Various gastrointestinal complaints such as Irritable Bowel Disease
(IBD).
• Autoimmune responses including Alopecia Areata, Inflammatory
Bowel Disease (IBD), and so on.

“I must somehow contain all my experiences, feelings, and sensations in
my body. They don’t have to leave boundaries of my body to protect
myself from shame…”
• People with obsessive-compulsive personality structure are frequently
characterized as inhibited.
• The internal experiences of many who have OC personality characteristics were
neither held nor contained properly. Especially positive emotions were met with a
depressing attitude, with hostility even. As they have internalized these kinds of
responses, they became increasingly vigilant to and scared by their internal world.

“I can’t shake the feeling, that every move I make, is closely observed
and supervised…”

“I have a constant fear of making a move that will provoke judgmental
comments. So, my body feels pressured to freeze between the constant
demands of the 'observing eye' and the desire to move.”

“I am vigilantly awaiting feelings aroused from my inner world.
Therefore, I try not to experience any emotions at all. That's why my
body has the exhausting task of not experiencing and totally inhibiting
emotions.”

“It’s dangerous to express my inner world spontaneously and
authentically. Therefore, experiencing emotions is strictly prohibited.
Because if I experience them, I don’t even know how to handle them.
That’s why my body anxiously awaits for my feelings.”

“I have to be anxious. In this way, I will protect myself from the shock
of shame.”

The role of CBT in revealing and changing beliefs about body and
movement in obsessive - compulsive personalities
• People with obsessive-compulsive personality structure often “cling to” anxiety as
a source of reassurance, safety, and security, believing that “if I feel anxious, I can
ensure my safety.”
• However, anticipatory anxiety – “something unacceptable is about to be felt” –
can become extremely intense and exhausting, leading to the belief that
“continuous anxiety will make me crazy, I won’t be able to tolerate it.”

“What is your body sensing? Let’s attune.”
• ABC Model of CBT is helpful and useful tool for “attuning” to bodily changes
and sensations experienced in response to triggering event or stimuli.
• Oftentimes, unpleasant bodily sensations are automatically and unconsciously
interpreted as dangerous and strong urge to avoid these bodily sensations presents
itself. This is troubling for taking psychotherapeutic process deeper, as it enhances
resistance to change.

“”Softening” body…”
• Due to the fact that movements of people with obsessive-compulsive structure
lack spontaneity, it’s often extremely difficult for them to perform “soft,” “light”
movements or “discharge” anxiety when someone is present or witnessing their
efforts in performing various somatic experiences. Even when they perform in
front of the mirror, they struggle with the sense of being observed by a highly
judgmental observer who is about to prevent them from free movement.

“I can’t escape discontent, regardless of what I do… I can’t get
away from constant dissatisfaction, no matter how I move…”
• Frequently, exercises of somatic psychotherapy and related approaches are
experienced as demands by people with OC personality structure, which puts
additional strain on their already overloaded bodies with demands.
• Therefore, before they switch to performing exercises with clearly defined step-
by-step guides, patients with OC personality structure must initially be offered the
opportunity to perform whatever movement they would love to, without mirrors
and witnesses. Many of them were deprived of performing even the simplest
movements like shaking, shivering, or movements associated with freely
expressing various emotions.

“What if my body just surrenders to emotions. What if I can’t
contain my feelings in my body?”
• People with OC personality structure also struggle to perform spontaneous, free
movements. Oftentimes, they may choose vigorous workouts, further enhancing
the fight-flight condition of their bodies. However, as they need practices that
enhance parasympathetic responses, they should be offered simple movements
that increase the capacity of the parasympathetic nervous system.

“What if I lose my anxiety?”
“I will be overwhelmed. My body will betray me. I won’t tolerate
sadness. I will die. Therefore, calmness is dangerous.”

Preparing for movement…
• Changing beliefs about movement and self: “Movement is not “mine.” I have always been like
this: serious, “still,” and inert.”
• Remembering or creating “moving” self: “I am moving creature, movement is inherent part of
being human.”
• Changing beliefs about body such as: “My body is my enemy because it does not support my
relentless striving to perfectionism every time I ask it.”
• Changing beliefs about movement as the important part of healing such as: “How can movement
participate in my healing? It’s such a silly idea.”
• Lessening suspiciousness to new approaches to healing: “What if it doesn’t work for me? What
then?”
• Reframing beliefs about bodily sensations: “They are just unpleasant. You can hold them with the
right tools.”

Thank you for your attention.

ANA GVINIANIDZE - BODY AND MOVEMENT IN OC SPECTRUM PERSONALITIES - GIMPHA - 18th MAY, 2024.pptx

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

ANA GVINIANIDZE - BODY AND MOVEMENT IN OC SPECTRUM PERSONALITIES - GIMPHA - 18th MAY, 2024.pptx