SlideShare a Scribd company logo
1 of 32
Download to read offline
डिमेन्सिया: िानो परिचय
िा. बिक्रम प्रिाद गजुिेल
निािोग विशेषज्ञ
महािाजगंज चचकित्िा क्याम्पि
बि वि शशक्षण अस्पताल महािाजगंज
डिमेन्सिया
• िमय िढ्दै जााँदा बिस्तािै बिस्तािै माननिहरुिो िौद्चिि क्षमता ि
िाययहरुमा चगिािट आउाँदैजाने ि िमय िढ्दै जााँदा िढ्दै जाने िोग
िौद्चिि क्षमता ि िाययहरु
• स्मिण शन्क्त िा िम्झन िक्ने क्षमता
• िोल्न िक्ने क्षमता; िोलेिो िुझ्न िक्ने क्षमता
• िहह आचिण ि िानन व्यहोिा देखाउने क्षमता
• िाटाघाटा ि ठाउाँिहििो पहहचान गने क्षमता
• आफ्नु िरिपरि ि
ु न अगाडि, ि
ु न पछाडि, ि
ु न दाहहने, ि
ु न देब्रे, ि
ु न
पूिय, ि
ु न पन्चचम, ि
ु न उत्ति, ि
ु न दक्षक्षण आहद छ
ु टाउन िक्ने क्षमता
• आफ
ु ले देखेिो, िुनेिो, छोएिो, िुाँघेिो ि स्िाद शलएिो चचसन िक्ने
क्षमता
• योजना िनाउने ि िाययिम्पादन गने क्षमता
डिमेन्सिया…
•डिमेन्सिया भनेिो बिियने मािै िोग होइन
•बिियने हुन पनन िक्छ नहुन पनन िक्छ
डिमेन्सिया: किन हुसछ ?
• हाम्रो मन्स्तष्ििो फिि फिि भागमा फिि फिि िौद्चिि क्षमता ि
िाययहरुलाई ननयसिण ि िमसिय गने क्षेिहरु हुसछन
• ती क्षेिहरुमा ि
ु नै िािणिि निालाई बिगाि गने प्रोहटन ि असय
ि
े शमिलहरु िसनगई िमय अनुिाि क्रमैले जम्मा हुदै जासछन
• त्यििी जम्मा भएिा तत्िहरुले मन्स्तष्ििा निाहरुलाई िाम गनय
निक्नेगिी बिगाि गदयछन
• असतत: यी क्षेिहरुिा निाहरु िुक्दै जासछन ि हाम्रो मन्स्तष्िले
िौद्चिि क्षमता ि िाययहरुलाई ननयसिण ि िमसिय गने िाम गनय
छोड्छ ि डिमेन्सियािा लक्षणहरू देखा पदयछन
• त्यििी बिगाि गने प्रोहटन ि ि
े शमिलहरु किन िसदछन भसने ि
ु िािो
िेिै अनुिसिान भैिहेिो छ ति ठ्याक्ि
ै िािण पत्ता लागेिो छैन
डिमेन्सिया: किन हुसछ ?......
धेरैजस्तो मानिसहरुमा डिमेन्ससया वंशाणुगतत हुैैि
Source: Google.com
स्िास््य मन्स्तष्ि डिमेन्सिया भएिो मन्स्तष्ि
Source: Google.com
स्िास््य मन्स्तष्ि डिमेन्सिया भएिो मन्स्तष्ि
Source: Google.com
डिमेन्सियािा लक्षणहरू
• हाम्रो मन्स्तष्ििो जुन भागिो निा पहहले िुक्छन त्यिै अनुिाििो
लक्षणहरु देखा पदयछन ि जुन क्रम िंगै निा िुक्दै जासछन त्यहह
क्रम अनुिाि लक्षणहरु िढ्दै जासछन
• िोग िमय अनुिाि बिस्तािै बिस्तािै िढ्दै जासछ किनकि निा
िुक्नेपनन िमय अनुिाि िढ्दै जासछ
• स्मिण शन्क्त िा िम्झन िक्ने क्षमता घट्दै जासछ; नयााँ ि
ु िाहरु
बिियदै जाने ि िुरुिुरुमा पुिाना ि
ु िा िन्म्झने, अहहले ि
े गिेिो, ि
े
भनेिो, ि
े खाएिो एिनछनमा बिियने, िििामान िाखेिो बिियने, पनछ
हुदै गएपनछ क्रमिै पुिाना ि
ु िा पनन बिियदै जाने
डिमेन्सियािा लक्षणहरू…
• अनौठो अनौठो ब्यिहाि गने, रििाउने, ििाउने, बिना िािण झगिा गने,
अपशब्द: िोल्ने, वपटपाट गने, जहााँपायो त्यहह हदिा वपिाि गने, हदिा
वपिाि खेलाउने अथिा ि
े हह नगिी चुपचाप लागेि िशििाख्ने, ि
े हह
ि
ु िामा पनन ध्यान नहदने
• िोल्न िक्ने क्षमता घट्दै जाने, पनछ िोशलनै िसद हुने; हामीले िोलेिो
बििामीले ि
े हह पनन निुझ्ने
• घििो िोठाहरु ि
ु न िहााँ छन ् बिियने, ि
ु न अगाडि, ि
ु न पछाडि, ि
ु न
दाहहने, ि
ु न देब्रे, ि
ु न पूिय, ि
ु न पन्चचम, ि
ु न उत्ति, ि
ु न दक्षक्षण थाहा
नपाउने, िाटो बििेि हिाउने
डिमेन्सियािा लक्षणहरू…
• ि
ु नै पनन िाम िििी गने भनेि योजना िनाउन निक्ने ि आफ्नु
िामहरुिो िाययिम्पादन गनय निक्ने
• आफ
ु ले देखेिो, िुनेिो, छोएिो, िुाँघेिो ि स्िाद शलएिो चचसन निक्ने
• नभएिो ि
ु िा देख्ने (जस्तै मासछे आएिो, जनािि आएिो, ि
े टाि
े टी
खेलेिो), िोहह निोले पनन ि
ु िाहरु िुसने, अिाजहरु िुसने
• पनछ गएि ि
े िहह हो िा ि
े गलत िो िा भ्रम हो छ
ु टाउन निक्ने:
िल्पना गिेिो ि
ु िा िा िोचेिो ि
ु िा िााँचो हो जस्तो लाग्ने जस्तैकि: िाघ
िन्म्झयो भने आखा अगाडि िाघ नै देख्ने, आगो िन्म्झयो भने आाँखा
अगाडि आगो नै देख्ने
डिमेन्सियािा लक्षणहरू…
• यो मेिो िोचाई मािै हो भनेि छ
ु टाउन निक्ने त्यिैले मरििि
े िो मासछेहरु
पनन जीउदै छन् जस्तो लाग्ने, भूतप्रेत देख्ने
• िमय िढ्दै गएपनछ मासछे पनन चचसन छोड्ने, बिस्तािै आफ्नो अनुहाि
ऐनामा हेदाय आफ
ु लाई नै नचचसने, मासछेलाई भूत भसठासने, आफ्नो छाया
ऐनामा हेदाय नचचनेि भूत भसठासने, ििाईिाख्ने
• बििामीहरु त्यिैले नयााँ ठाउाँ जादा िा नयााँ मासछे देख्दा ििाउने, आवत्तने,
छट्पट गछयन; घििाट ितै पनन जान नमासने
• जनत िमय िढ्दै जासछ नया ि
ु िा त बिशिय नै हाल्छन ति क्रम िंग पुिाना
ि
ु िा पनन बिशियन थाल्छन
जसम स्ि
ु ल एिएलिी बिहे िच्चा विदेश िुिा डिमेन्सिया ि
े हह याद
बितेिो छैन
2000 2005 2020 2030 2035 2040 2050 2060 2062
जसम स्ि
ु ल एिएलिी बिहे िच्चा विदेश बुवा क
े हह याै
बबतेको छैि
2000 2005 2020 2030 2035 2040 2050 2065
जसम स्ि
ु ल एिएलिी बिहे िच्चा ववैेश क
े हह याै
छैि
2000 2005 2020 2030 2035 2040 2068
जसम स्ि
ु ल एिएलिी बिहे बच्चा क
े हह याै
छैि
2000 2005 2020 2030 2035 2070
जसम स्ि
ु ल एिएलिी बबहे क
े हह याै
छैि
2000 2005 2020 2030 2073
जसम स्ि
ु ल एसएलसी क
े हह याै
छैि
2000 2005 2020 2075
जसम स्क
ु ल क
े हह याै
छैि
2000 2005 2078
डिमेन्सियािा किशिमहरु
• Alzheimer Disease: बिियनेिाट िुरु हुसछ
• Frontotemporal Dementia: िाननव्यहोिा परिितयनिाट िुरु हुसछ
• Progressive Aphasia: िोल्न निक्ने िा िोलेिो िुझ्न निक्नेिाट िुरु हुसछ
• Lewy Body Dementia: बिियने अथिा िेिुि हुने ति िहहले हठि िहहले
िेहठि जस्तो भइिाख्ने
• Vascular Dementia: बिस्तािै निढेि चिणिध्ि रुपमा िढ्ने
• Parkinson Disease Dementia: पकि
य सिन िोग लागेिो एि िषय पनछ िुरु हुने
िहहले जचाउन लैजाने?
• िोगिो शंिा लाग्ने बितीि
ै
• न्स्थि अिस्थामा िहेिो बििामीिो एक्िािी अिस्था बिचिएमा
• िाक्टििो िल्लाह अनुिाि
• ज्िोिो आउदा, ननदाउने िा लठ्ठ पाने औषिीले िा िगतमा खिािी आहद
भएमा अिस्था एक्िािी बििन िक्छ
• िेिै चचसता गने, मनमा िेिै ि
ु िा खेलाउने, िेिै तनाि भएिो िेलामा, ननद्रा
नपिेिो िेलामापनन ि
ु िाहरु बिियने हुसछ
ि
े ि
े जचाउनु पछय
• MRI/CT Scan Brain
• TFT, Vitamin B12
• HIV I, II
• VDRL, TPHA
• CBC, Sugar, RFT, LFT, Calcium, Albumin
• Lipid Profile
उपचाि
• अहहलेिम्म यिलाई ननिोपाने ि
ु नैपनन उपचाि उपलब्ि छैन; बििामीिो
लक्षणहरू अशल िम गने मािै हो
• िानीव्यहोिामा परिितयन भएिो बििामीिो मनोचचकित्शििो िल्लाह अनुिाि
पनन उपचाि गनुयपछय
• Donepezil
• Memantine
• Rivastigmine
• Galantamine
• Aducanumab
ध्यान हदनु पने ि
ु िाहरु
• बििामीलाई ििै नतन-चाि जनाले शमलेि हेिचाह गनुयपछय
• माया गनुयपछय
• झगिा गनुयहुसन; िम्झाउनु पछय
• चचप्लने लड्ने ठाउाँमा िमात्न शमल्ने ठाउाँ िनाउनु पछय
• िोठामा ठुलो ठुलो अक्षिले िुझ्नेगिी ि
े ि
े िहााँ िहााँ छ लेखेि टास्नुपछय
• बििामीलाई देउिो ि िााँझ िुत्न हदनु हुदैन; ब्यायाम गिाउने, िूलाउने
आहद गिाउनु पछय
• िानत िोठामा िम पािोििो िवत्त िाशलिाख्ने गनुयपछय
ध्यान हदनु पने ि
ु िाहरु…
• एउटै ि
ु िा िा िाम दोहोिाई िहेमा अिो ि
ु िा िा िाम गिाएि भुलाइहदने
गनुयपछय
• ििै देखेिो ठाउाँ ि मासछेहरु नहुदा अनन नौलो ठाउाँ ि मासछेहरु देख्दा
आवत्तने ि ििाउने हुसछन त्यिैले
• िि
े िम्म नयााँ ठाउाँमा नलैजाने
• हेिचाह गने मासछे नफ
े ने
• हदिा वपिाि जुन पायो तेहह िेला गने िा जहा पायो तेहह गने गिेिो छ
भने हदउिो २-२ घण्टामा ि िानत ४-४ घण्टामा टोइलेटमा लगेि गिाउने
िोशिि गदाय फाइदा हुसछ; िााँझ ि िानत पानी िेिै नै िम हदनुपछय
ध्यान हदनु पने ि
ु िाहरु…
• डिमेन्सिया भएिो बििामीलाई अरु िोग पनन लाग्निक्छ
• उमेि अनुिाििो मुटुिो िोग ि मन्स्तष्िघात नहोि भनेि १-२ िषयमा
जेनिल चेिअप गिाउनु पछय
• उमेि अनुिाििो भ्यान्क्िनहरु लगाईहदनुपछय
• िम्मि, घुाँिा, गियन दुख्नेलाई जचाएि कफन्जयोथेिापी गिाउनुपछय
• बििमीिो आाँखा देख्ने ि िान िुसने िमस्याले पनन बििामीहरु िेिुि हुने
आवत्तने हुन िक्छन त्यिैले आाँखा ि िानमा िमस्या छ कि भनेि
जचाउनु पछय
ध्यान हदनु पने ि
ु िाहरु…
• डिमेन्सिया भएपनन बििामीले गनयिक्ने िाम गनय हदने जस्तै िििफाई गने,
खानेि
ु िा िाट्ने, वपलेट-चगलाि शमलाउने, भााँिाि
ुाँ िा माज्ने; बििामीले यस्तो
ि
ु िा पनछिम्म पनन बििेिो हुसनन् अनन यस्तो िाम गनय एिदमै िमाउछन्
• पुिाना फोटा, गीत, शभडियो देखाउने गनुयपछय; यस्तो गनय पनन एिदमै
िमाउछन्
• ति, एउटा ननन्चचत िमयपनछ (िोग िुरु भएिो ५ -१० िषय) स्याहाि गनय
एिदमै गािो हुसछ
डिमेन्सिया हुनिाट िििी िच्ने ?
• ननयशमत ब्यायाम गने
• किताि, पि-पबििा ननयशमत पहढिाख्ने
• िागिब्जी प्रिस्त खाने
• फलफ
ू ल, दहह, िाजु, िदाम, ओख्खि ननयशमत खाने
• ब्लि प्रेििलाई ननयसिणमा िाख्ने (१३०/८० भसदा िम)
• िुगिलाई ननयसिणमा िाख्ने
• चुिोट, खैनी आहद िुतीजसय पदाथय ि िक्िी, बियि नखाने
• मोटोपना घटाउने (बि यम आइ १८.५ - २३ शभि िाख्ने)
बि यम आइ (Body Mass Index)
• तौल किलोमा नाप्ने
• उचाई मीटिमा नाप्ने
• बि यम आइ =
• १८.५ – २३ बबचमा राख्ने
तौल
-----------------
उचाई X उचाई
पेटिो मोटाई
पुरुष < 90 cm
महहला < 80 cm
धसयवाै

More Related Content

Featured

Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 

Featured (20)

Skeleton Culture Code
Skeleton Culture CodeSkeleton Culture Code
Skeleton Culture Code
 
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
PEPSICO Presentation to CAGNY Conference Feb 2024
 
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 

Aji's Health Forum with Dr. Bikram Prasad Gajurel on Alzheimer's and Dementia

  • 1. डिमेन्सिया: िानो परिचय िा. बिक्रम प्रिाद गजुिेल निािोग विशेषज्ञ महािाजगंज चचकित्िा क्याम्पि बि वि शशक्षण अस्पताल महािाजगंज
  • 2. डिमेन्सिया • िमय िढ्दै जााँदा बिस्तािै बिस्तािै माननिहरुिो िौद्चिि क्षमता ि िाययहरुमा चगिािट आउाँदैजाने ि िमय िढ्दै जााँदा िढ्दै जाने िोग
  • 3. िौद्चिि क्षमता ि िाययहरु • स्मिण शन्क्त िा िम्झन िक्ने क्षमता • िोल्न िक्ने क्षमता; िोलेिो िुझ्न िक्ने क्षमता • िहह आचिण ि िानन व्यहोिा देखाउने क्षमता • िाटाघाटा ि ठाउाँिहििो पहहचान गने क्षमता • आफ्नु िरिपरि ि ु न अगाडि, ि ु न पछाडि, ि ु न दाहहने, ि ु न देब्रे, ि ु न पूिय, ि ु न पन्चचम, ि ु न उत्ति, ि ु न दक्षक्षण आहद छ ु टाउन िक्ने क्षमता • आफ ु ले देखेिो, िुनेिो, छोएिो, िुाँघेिो ि स्िाद शलएिो चचसन िक्ने क्षमता • योजना िनाउने ि िाययिम्पादन गने क्षमता
  • 4. डिमेन्सिया… •डिमेन्सिया भनेिो बिियने मािै िोग होइन •बिियने हुन पनन िक्छ नहुन पनन िक्छ
  • 5. डिमेन्सिया: किन हुसछ ? • हाम्रो मन्स्तष्ििो फिि फिि भागमा फिि फिि िौद्चिि क्षमता ि िाययहरुलाई ननयसिण ि िमसिय गने क्षेिहरु हुसछन • ती क्षेिहरुमा ि ु नै िािणिि निालाई बिगाि गने प्रोहटन ि असय ि े शमिलहरु िसनगई िमय अनुिाि क्रमैले जम्मा हुदै जासछन • त्यििी जम्मा भएिा तत्िहरुले मन्स्तष्ििा निाहरुलाई िाम गनय निक्नेगिी बिगाि गदयछन • असतत: यी क्षेिहरुिा निाहरु िुक्दै जासछन ि हाम्रो मन्स्तष्िले िौद्चिि क्षमता ि िाययहरुलाई ननयसिण ि िमसिय गने िाम गनय छोड्छ ि डिमेन्सियािा लक्षणहरू देखा पदयछन • त्यििी बिगाि गने प्रोहटन ि ि े शमिलहरु किन िसदछन भसने ि ु िािो िेिै अनुिसिान भैिहेिो छ ति ठ्याक्ि ै िािण पत्ता लागेिो छैन
  • 6. डिमेन्सिया: किन हुसछ ?...... धेरैजस्तो मानिसहरुमा डिमेन्ससया वंशाणुगतत हुैैि
  • 8. स्िास््य मन्स्तष्ि डिमेन्सिया भएिो मन्स्तष्ि Source: Google.com
  • 9. स्िास््य मन्स्तष्ि डिमेन्सिया भएिो मन्स्तष्ि Source: Google.com
  • 10. डिमेन्सियािा लक्षणहरू • हाम्रो मन्स्तष्ििो जुन भागिो निा पहहले िुक्छन त्यिै अनुिाििो लक्षणहरु देखा पदयछन ि जुन क्रम िंगै निा िुक्दै जासछन त्यहह क्रम अनुिाि लक्षणहरु िढ्दै जासछन • िोग िमय अनुिाि बिस्तािै बिस्तािै िढ्दै जासछ किनकि निा िुक्नेपनन िमय अनुिाि िढ्दै जासछ • स्मिण शन्क्त िा िम्झन िक्ने क्षमता घट्दै जासछ; नयााँ ि ु िाहरु बिियदै जाने ि िुरुिुरुमा पुिाना ि ु िा िन्म्झने, अहहले ि े गिेिो, ि े भनेिो, ि े खाएिो एिनछनमा बिियने, िििामान िाखेिो बिियने, पनछ हुदै गएपनछ क्रमिै पुिाना ि ु िा पनन बिियदै जाने
  • 11. डिमेन्सियािा लक्षणहरू… • अनौठो अनौठो ब्यिहाि गने, रििाउने, ििाउने, बिना िािण झगिा गने, अपशब्द: िोल्ने, वपटपाट गने, जहााँपायो त्यहह हदिा वपिाि गने, हदिा वपिाि खेलाउने अथिा ि े हह नगिी चुपचाप लागेि िशििाख्ने, ि े हह ि ु िामा पनन ध्यान नहदने • िोल्न िक्ने क्षमता घट्दै जाने, पनछ िोशलनै िसद हुने; हामीले िोलेिो बििामीले ि े हह पनन निुझ्ने • घििो िोठाहरु ि ु न िहााँ छन ् बिियने, ि ु न अगाडि, ि ु न पछाडि, ि ु न दाहहने, ि ु न देब्रे, ि ु न पूिय, ि ु न पन्चचम, ि ु न उत्ति, ि ु न दक्षक्षण थाहा नपाउने, िाटो बििेि हिाउने
  • 12. डिमेन्सियािा लक्षणहरू… • ि ु नै पनन िाम िििी गने भनेि योजना िनाउन निक्ने ि आफ्नु िामहरुिो िाययिम्पादन गनय निक्ने • आफ ु ले देखेिो, िुनेिो, छोएिो, िुाँघेिो ि स्िाद शलएिो चचसन निक्ने • नभएिो ि ु िा देख्ने (जस्तै मासछे आएिो, जनािि आएिो, ि े टाि े टी खेलेिो), िोहह निोले पनन ि ु िाहरु िुसने, अिाजहरु िुसने • पनछ गएि ि े िहह हो िा ि े गलत िो िा भ्रम हो छ ु टाउन निक्ने: िल्पना गिेिो ि ु िा िा िोचेिो ि ु िा िााँचो हो जस्तो लाग्ने जस्तैकि: िाघ िन्म्झयो भने आखा अगाडि िाघ नै देख्ने, आगो िन्म्झयो भने आाँखा अगाडि आगो नै देख्ने
  • 13. डिमेन्सियािा लक्षणहरू… • यो मेिो िोचाई मािै हो भनेि छ ु टाउन निक्ने त्यिैले मरििि े िो मासछेहरु पनन जीउदै छन् जस्तो लाग्ने, भूतप्रेत देख्ने • िमय िढ्दै गएपनछ मासछे पनन चचसन छोड्ने, बिस्तािै आफ्नो अनुहाि ऐनामा हेदाय आफ ु लाई नै नचचसने, मासछेलाई भूत भसठासने, आफ्नो छाया ऐनामा हेदाय नचचनेि भूत भसठासने, ििाईिाख्ने • बििामीहरु त्यिैले नयााँ ठाउाँ जादा िा नयााँ मासछे देख्दा ििाउने, आवत्तने, छट्पट गछयन; घििाट ितै पनन जान नमासने • जनत िमय िढ्दै जासछ नया ि ु िा त बिशिय नै हाल्छन ति क्रम िंग पुिाना ि ु िा पनन बिशियन थाल्छन
  • 14. जसम स्ि ु ल एिएलिी बिहे िच्चा विदेश िुिा डिमेन्सिया ि े हह याद बितेिो छैन 2000 2005 2020 2030 2035 2040 2050 2060 2062
  • 15. जसम स्ि ु ल एिएलिी बिहे िच्चा विदेश बुवा क े हह याै बबतेको छैि 2000 2005 2020 2030 2035 2040 2050 2065
  • 16. जसम स्ि ु ल एिएलिी बिहे िच्चा ववैेश क े हह याै छैि 2000 2005 2020 2030 2035 2040 2068
  • 17. जसम स्ि ु ल एिएलिी बिहे बच्चा क े हह याै छैि 2000 2005 2020 2030 2035 2070
  • 18. जसम स्ि ु ल एिएलिी बबहे क े हह याै छैि 2000 2005 2020 2030 2073
  • 19. जसम स्ि ु ल एसएलसी क े हह याै छैि 2000 2005 2020 2075
  • 20. जसम स्क ु ल क े हह याै छैि 2000 2005 2078
  • 21. डिमेन्सियािा किशिमहरु • Alzheimer Disease: बिियनेिाट िुरु हुसछ • Frontotemporal Dementia: िाननव्यहोिा परिितयनिाट िुरु हुसछ • Progressive Aphasia: िोल्न निक्ने िा िोलेिो िुझ्न निक्नेिाट िुरु हुसछ • Lewy Body Dementia: बिियने अथिा िेिुि हुने ति िहहले हठि िहहले िेहठि जस्तो भइिाख्ने • Vascular Dementia: बिस्तािै निढेि चिणिध्ि रुपमा िढ्ने • Parkinson Disease Dementia: पकि य सिन िोग लागेिो एि िषय पनछ िुरु हुने
  • 22. िहहले जचाउन लैजाने? • िोगिो शंिा लाग्ने बितीि ै • न्स्थि अिस्थामा िहेिो बििामीिो एक्िािी अिस्था बिचिएमा • िाक्टििो िल्लाह अनुिाि • ज्िोिो आउदा, ननदाउने िा लठ्ठ पाने औषिीले िा िगतमा खिािी आहद भएमा अिस्था एक्िािी बििन िक्छ • िेिै चचसता गने, मनमा िेिै ि ु िा खेलाउने, िेिै तनाि भएिो िेलामा, ननद्रा नपिेिो िेलामापनन ि ु िाहरु बिियने हुसछ
  • 23. ि े ि े जचाउनु पछय • MRI/CT Scan Brain • TFT, Vitamin B12 • HIV I, II • VDRL, TPHA • CBC, Sugar, RFT, LFT, Calcium, Albumin • Lipid Profile
  • 24. उपचाि • अहहलेिम्म यिलाई ननिोपाने ि ु नैपनन उपचाि उपलब्ि छैन; बििामीिो लक्षणहरू अशल िम गने मािै हो • िानीव्यहोिामा परिितयन भएिो बििामीिो मनोचचकित्शििो िल्लाह अनुिाि पनन उपचाि गनुयपछय • Donepezil • Memantine • Rivastigmine • Galantamine • Aducanumab
  • 25. ध्यान हदनु पने ि ु िाहरु • बििामीलाई ििै नतन-चाि जनाले शमलेि हेिचाह गनुयपछय • माया गनुयपछय • झगिा गनुयहुसन; िम्झाउनु पछय • चचप्लने लड्ने ठाउाँमा िमात्न शमल्ने ठाउाँ िनाउनु पछय • िोठामा ठुलो ठुलो अक्षिले िुझ्नेगिी ि े ि े िहााँ िहााँ छ लेखेि टास्नुपछय • बििामीलाई देउिो ि िााँझ िुत्न हदनु हुदैन; ब्यायाम गिाउने, िूलाउने आहद गिाउनु पछय • िानत िोठामा िम पािोििो िवत्त िाशलिाख्ने गनुयपछय
  • 26. ध्यान हदनु पने ि ु िाहरु… • एउटै ि ु िा िा िाम दोहोिाई िहेमा अिो ि ु िा िा िाम गिाएि भुलाइहदने गनुयपछय • ििै देखेिो ठाउाँ ि मासछेहरु नहुदा अनन नौलो ठाउाँ ि मासछेहरु देख्दा आवत्तने ि ििाउने हुसछन त्यिैले • िि े िम्म नयााँ ठाउाँमा नलैजाने • हेिचाह गने मासछे नफ े ने • हदिा वपिाि जुन पायो तेहह िेला गने िा जहा पायो तेहह गने गिेिो छ भने हदउिो २-२ घण्टामा ि िानत ४-४ घण्टामा टोइलेटमा लगेि गिाउने िोशिि गदाय फाइदा हुसछ; िााँझ ि िानत पानी िेिै नै िम हदनुपछय
  • 27. ध्यान हदनु पने ि ु िाहरु… • डिमेन्सिया भएिो बििामीलाई अरु िोग पनन लाग्निक्छ • उमेि अनुिाििो मुटुिो िोग ि मन्स्तष्िघात नहोि भनेि १-२ िषयमा जेनिल चेिअप गिाउनु पछय • उमेि अनुिाििो भ्यान्क्िनहरु लगाईहदनुपछय • िम्मि, घुाँिा, गियन दुख्नेलाई जचाएि कफन्जयोथेिापी गिाउनुपछय • बििमीिो आाँखा देख्ने ि िान िुसने िमस्याले पनन बििामीहरु िेिुि हुने आवत्तने हुन िक्छन त्यिैले आाँखा ि िानमा िमस्या छ कि भनेि जचाउनु पछय
  • 28. ध्यान हदनु पने ि ु िाहरु… • डिमेन्सिया भएपनन बििामीले गनयिक्ने िाम गनय हदने जस्तै िििफाई गने, खानेि ु िा िाट्ने, वपलेट-चगलाि शमलाउने, भााँिाि ुाँ िा माज्ने; बििामीले यस्तो ि ु िा पनछिम्म पनन बििेिो हुसनन् अनन यस्तो िाम गनय एिदमै िमाउछन् • पुिाना फोटा, गीत, शभडियो देखाउने गनुयपछय; यस्तो गनय पनन एिदमै िमाउछन् • ति, एउटा ननन्चचत िमयपनछ (िोग िुरु भएिो ५ -१० िषय) स्याहाि गनय एिदमै गािो हुसछ
  • 29. डिमेन्सिया हुनिाट िििी िच्ने ? • ननयशमत ब्यायाम गने • किताि, पि-पबििा ननयशमत पहढिाख्ने • िागिब्जी प्रिस्त खाने • फलफ ू ल, दहह, िाजु, िदाम, ओख्खि ननयशमत खाने • ब्लि प्रेििलाई ननयसिणमा िाख्ने (१३०/८० भसदा िम) • िुगिलाई ननयसिणमा िाख्ने • चुिोट, खैनी आहद िुतीजसय पदाथय ि िक्िी, बियि नखाने • मोटोपना घटाउने (बि यम आइ १८.५ - २३ शभि िाख्ने)
  • 30. बि यम आइ (Body Mass Index) • तौल किलोमा नाप्ने • उचाई मीटिमा नाप्ने • बि यम आइ = • १८.५ – २३ बबचमा राख्ने तौल ----------------- उचाई X उचाई
  • 31. पेटिो मोटाई पुरुष < 90 cm महहला < 80 cm