Prezentacja dotycząca adaptacji do zmian klimatu na potrzeby projektu "Razem dla klimatu", realizowanego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa, finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Prezentacja dotycząca adaptacji do zmian klimatu wyświetlona podczas spotkania informacyjnego dotyczącego projektu "Razem dla klimatu" realizowanego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Łąki to siedliska półnaturalne — powstały w wyniku działalności człowieka, ale są tylko pod jego okresowym, albo stałym, ale niewielkim wpływem. Siedliska półnaturalne zajmują głównie gatunki rodzime z niewielką domieszką gatunków obcego pochodzenia.
ŁĄKI KWIETNE na terenach farm fotowoltaicznychŁĄKI KWIETNE
Farmy fotowoltaiczne mogą stać się powierzchniami czynnymi ekologicznie i tworzyć siedliska życia dla drobnej fauny, m.in. cennych zapylaczy. Tereny pod panelami obsiane dzikimi kwiatami to sposób na wsparcie środowiska, oszczędności w utrzymaniu i pozytywny wizerunek.
Prezentacja dotycząca adaptacji do zmian klimatu wyświetlona podczas spotkania informacyjnego dotyczącego projektu "Razem dla klimatu" realizowanego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Łąki to siedliska półnaturalne — powstały w wyniku działalności człowieka, ale są tylko pod jego okresowym, albo stałym, ale niewielkim wpływem. Siedliska półnaturalne zajmują głównie gatunki rodzime z niewielką domieszką gatunków obcego pochodzenia.
ŁĄKI KWIETNE na terenach farm fotowoltaicznychŁĄKI KWIETNE
Farmy fotowoltaiczne mogą stać się powierzchniami czynnymi ekologicznie i tworzyć siedliska życia dla drobnej fauny, m.in. cennych zapylaczy. Tereny pod panelami obsiane dzikimi kwiatami to sposób na wsparcie środowiska, oszczędności w utrzymaniu i pozytywny wizerunek.
Fundacja od 2000 roku rozpoczęła publikowanie raportów o stanie polskiej wsi. Co dwa lata przedstawiamy w raporcie najważniejsze zjawiska o charakterze społecznym, demograficznym, ekonomicznym i politycznym, jakie zachodzą na obszarach wiejskich w Polsce.
Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) przedkłada Czytelnikom dziewiąta edycję wydawanego od 2000 roku raportu o stanie wsi (w polskiej i angielskiej wersji językowej).
Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) przedkłada Czytelnikom ósmą edycję wydawanego od 2000 roku o stanie wsi (w polskiej i angielskiej wersji językowej). Raport Polska wieś 2014 dzięki interdyscyplinarnemu charakterowi ukazuje przemiany społeczne, gospodarcze, demograficzne, polityczne a także zmiany w środowisku przyrodniczym, jakie dokonują się na obszarach wiejskich. Redaktorzy naukowi tegorocznej edycji, dr Iwona Nurzyńska i profesor Walenty Poczta, wraz z zespołem uznanych ekspertów opierają się na założeniach metodologicznych poprzednich raportów. Dzięki temu Czytelnik od czternastu lat może śledzić zmiany, jakich doświadcza polska wieś i rolnictwo, dokonywać porównań i ocen.
Książka ukazuje się w roku szczególnym. Dwadzieścia pięć lat temu rozpoczęto reformy systemowe, przed dziesięcioma laty Polska wstąpiła do Unii Europejskiej. Rocznicowy charakter publikacji skłonił autorów do pokazania najważniejszych przemian, jakich mieszkańcy wsi doświadczyli w ostatnim ćwierćwieczu. Badacze przedstawiają liczne dokonania tego okresu, nie pomijając jednak problemów, których nie udało się jeszcze rozwiązać.
Prezentacja wyświetlona podczas spotkania informacyjnego dotyczącego projektu "Razem dla klimatu" realizowanego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
Fundacja od 2000 roku rozpoczęła publikowanie raportów o stanie polskiej wsi. Co dwa lata przedstawiamy w raporcie najważniejsze zjawiska o charakterze społecznym, demograficznym, ekonomicznym i politycznym, jakie zachodzą na obszarach wiejskich w Polsce.
Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) przedkłada Czytelnikom dziewiąta edycję wydawanego od 2000 roku raportu o stanie wsi (w polskiej i angielskiej wersji językowej).
Fundacja na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa (FDPA) przedkłada Czytelnikom ósmą edycję wydawanego od 2000 roku o stanie wsi (w polskiej i angielskiej wersji językowej). Raport Polska wieś 2014 dzięki interdyscyplinarnemu charakterowi ukazuje przemiany społeczne, gospodarcze, demograficzne, polityczne a także zmiany w środowisku przyrodniczym, jakie dokonują się na obszarach wiejskich. Redaktorzy naukowi tegorocznej edycji, dr Iwona Nurzyńska i profesor Walenty Poczta, wraz z zespołem uznanych ekspertów opierają się na założeniach metodologicznych poprzednich raportów. Dzięki temu Czytelnik od czternastu lat może śledzić zmiany, jakich doświadcza polska wieś i rolnictwo, dokonywać porównań i ocen.
Książka ukazuje się w roku szczególnym. Dwadzieścia pięć lat temu rozpoczęto reformy systemowe, przed dziesięcioma laty Polska wstąpiła do Unii Europejskiej. Rocznicowy charakter publikacji skłonił autorów do pokazania najważniejszych przemian, jakich mieszkańcy wsi doświadczyli w ostatnim ćwierćwieczu. Badacze przedstawiają liczne dokonania tego okresu, nie pomijając jednak problemów, których nie udało się jeszcze rozwiązać.
Prezentacja wyświetlona podczas spotkania informacyjnego dotyczącego projektu "Razem dla klimatu" realizowanego przez Fundację na rzecz Rozwoju Polskiego Rolnictwa ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
5. • Średnia globalna temperatura powierzchni Ziemi wzrosła w okresie 1906-2005
o 0.74°C
• Trend liniowy ocieplenia za ostatnie 50 lat (0.13°C na dekadę) jest prawie
dwukrotnie większy niż za ostatnie 100 lat.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
6. Obserwacje satelitarne prowadzone
od 1978 r. dowodzą, że średni roczny
obszar lodu arktycznego zmniejsza się
w tempie 2.7% na dekadę. Latem obszar
lodu arktycznego zmniejsza się aż o
7.4% na dekadę.
Zmniejsza się wyraźnie obszar
z sezonową pokrywą śnieżną.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
7. • Zmianie uległa częstość i intensywność niektórych zjawisk
pogodowych.
• - zmniejszyła się częstość dni chłodnych i mroźnych,
• - wzrosła częstość dni gorących oraz fal upałów
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
8. W 2 połowie XX w.
średnia temperatura
na półkuli Płn. była
najwyższa na przestrzeni
ostatnich 500 lat
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
9. Dlaczego klimat się zmienia
• Przyczyny naturalne (astronomiczne,
geologiczne)
• Przyczyny antropogeniczne
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
10. I P C C Fifth Assessment Report
Climate Change 2014: The Physical Science Basis
Summary for Policymakers
• Międzyrządowy Panel ds. Zmian Klimatu publikuje raporty pokazujące różne
przyczyny zmian klimatu. Wg tych raportów za obserwowane obecnie zmiany
klimatu w zdecydowanej większości odpowiada różnorodna działalność człowieka
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
11. Przyczyny antropogeniczne
- zwiększona emisja gazów cieplarnianych (dwutlenek węgla,
metan, związki azotu),
- masowe wycinanie lasów,
- emisja halonów i freonów (związki używane kiedyś w
urządzeniach chłodniczych i aerozolach),
- zmiany użytkowania ziemi,
- urbanizacja,
- zanieczyszczanie atmosfery.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
12. Emisja gazów cieplarnianych
•
S p a la n ie p a liw s t a ły c h i
p ły n n y c h
D e f o r e s t a c ja
Z m ia n y u z y t k o w a n ia
z ie m i
S p a la n ie
b io m a s y
N a w o ż e n ie
C h o d o w la b y d ła
U p r a w a r y ż u
Z w ię k s z e n ie
a r e a łu
u p r a w
P r o c e s y n a t u r a ln e
C O 2
C H 4
N O2
13. Las w Amazonii (fragment) w
roku 2000 i 2009
Wycinanie lasów (zwłaszcza
tych starych, najbardziej
cennych, dotyczy także
Polski
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
14. Sztuczne powierzchnie w miastach na stałe zmieniają
klimat, w którym żyje prawie ¾ Polaków
Pokrycie nPokrycie nawierzchnie ulic, chodników,awierzchnie ulic, chodników,
placów materiaplaców materiałłami nieprzepuszczalnymiami nieprzepuszczalnymi
(asfalt, beton)(asfalt, beton)
⇓⇓
zwizwięększonkszonyy odpodpłływ wód opadowychyw wód opadowych
Tylko niewielka czTylko niewielka częśćęść wody ulegawody ulega
wyparowaniuwyparowaniu
⇓⇓
mniejsza zawartomniejsza zawartośćść pary wodnejpary wodnej
w powietrzuw powietrzu w mieściew mieście
dlategodlatego
akumulują ciepakumulują ciepłło w czasie dnia a emitują je nocąo w czasie dnia a emitują je nocą
tworząc Miejskie Wyspy Ciepłatworząc Miejskie Wyspy Ciepła
MateriaMateriałły budowlane, tworzy budowlane, tworząące powierzchniece powierzchnie
w miew mieśście,cie, mają znaczną pojemnościąmają znaczną pojemnością cieplncieplnąą
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
15. Czy jesteśmy bezradni wobec tych
procesów ?
• Nie, skutki zmian klimatu odczuwane przez
nas wszystkich są sumą wszystkich naszych
działań, tych globalnych, ale także tych
lokalnych, a nawet indywidualnych.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
16. • Powstały różne programy, międzynarodowe i
krajowe, mające na celu zmniejszenie naszych
niekorzystnych dla klimatu działań.
• Ich sukces zależy nie tylko od tego, co zrobią
rządy największych państw świata, ale także
od tego, co zrobi każdy z nas.
• Potrzebny jest wzrost naszej świadomości oraz
podjęcie tych działań, któe są dla nas możliwe.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
17. Kategorie tematyczne obecnego programu
1. WODA i GLEBY
2. ROLNICTWO i LEŚNICTWO
3. GOSPODARKA
4. CZŁOWIEK i ŚRODOWISKO
5. PLANY ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
18. WODA i GLEBY
• Zagospodarowanie wód opadowych
• Mała retencja
• Sadzenie drzew
• Ochrona przed erozją gleb
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
19. ROLNICTWO i LEŚNICTWO
• Struktura upraw
• Agronomia i agrotechnika
• Skład gatunkowy lasu
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
20. GOSPODARKA
ochrona przed skutkami zmian klimatu
• Projektowanie inwestycji
• Zabezpieczenie dróg i mostów
• Zabezpieczenie infrastruktury energetycznej
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
21. CZŁOWIEK i ŚRODOWISKO
• Ochrona terenów zielonych i wodnych w
miastach
• Ochrona zdrowia
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
22. PLANY ADAPTACJI DO ZMIAN KLIMATU
• Lokalne, kompleksowe plany adaptacji
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
24. Województwo lubelskie
• Ochrona przeciwpowodziowa obszarów na terenach zalewowych,
• Ochrona terenów rolniczych i leśnych oraz cennych przyrodniczo
przed deficytem wody
• Możliwości uprawy roślin ciepłolubnych (kukurydza, sorgo)
• Zwiększanie obszarów zielonych i wodnych,
• Zapewnienie przewietrzania miast, poprawa stanu sanitarnego
powietrza,
• Programy zabezpieczenia w wodę podczas okresów suszy i
niedoborów wody zwłaszcza na mniejszych rzekach.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
25. Województwo świętokrzyskie
• Ochrona przeciwpowodziowa obszarów na ternach zalewowych,
• Utrzymanie i odtwarzanie elementów krajobrazu rolniczego o
znaczeniu ochronnym i kulturowym,
• Zachowanie różnorodności biologicznej siedlisk półnaturalnych i
zasobów genetycznych,
• Powiększanie obszarów leśnych, szczególnie na obszarach
lessowych oraz rozwój funkcji ochronnych i turystycznych lasów,
• Rekultywacja terenów zdegradowanych, w tym terenów
posiarkowych.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
26. Województwo łódzkie
• Odbudowa naturalnej retencji wodnej (ochrona przed
podtopieniami),
• Zapewnienie integralności krajowego systemu obszarów
chronionych
• Utrzymywanie drożności korytarzy migracyjnych
• Przywrócenia i utrzymania właściwego stanu ochrony siedlisk i
gatunków,
• Dostosowania rolnictwa do deficytu wód i zmian temperatury
powietrza,
• Prowadzenie nawodnień użytków rolnych i gruntów leśnych,
• Zwiększenie lesistości z uwzględnieniem różnorodności gatunkowej
drzewostanów,
• Zwiększenie wykorzystania OZE ( min. wykorzystanie zasobów wód
geotermalnych).
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
27. Województwo mazowieckie
• Zwiększenie poziomu ochrony przeciwpowodziowej,
• Przeciwdziałanie osuwiskom i deficytowi wodnemu,
• Powiązanie systemu dolin rzecznych z systemem obszarów
chronionych,
• Działania mitygujące problem zmian temperatury, ulewnych
opadów, oblodzenia i silnych wiatrów w inwestycjach
budowlanych, transportowych i energetycznych,
• Rozwijanie alternatywnych źródeł produkcji energii,
szczególnie na terenach wiejskich,
• Tworzenie systemów wczesnego ostrzegania mieszkańców
przed zagrożeniami powodziowymi
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
29. Gromadzenie wód opadowych
• Gromadzenie wód opadowych, które można
następnie wykorzystać w gospodarstwie, jest
znane od stuleci.
• Mieszkańcy bogatych krajów robię to od
dawna.
• Oszczędzamy nie tylko złoża wód rzecznych i
podziemnych, ale także pieniądze
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
30. • Proste zbiorniki wody deszczowej
• Profesjonalne, rozbudowane systemy retencji
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
31. Mała retencja na ciekach wodnych
• Gromadzi wodę, która w okresach deficytu opadu
może być wykorzystywana w gospodarce.
• Zwiększa bioróżnorodność w obrębie dolin.
• Łagodzi warunki termiczne i zabezpiecza przed
lokalnymi powodziami.
• Zwiększa potencjał rekreacyjny.
• Może być wykorzystana jako źródło czystej
energii.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
33. Rekultywacja
• Wiele terenów ulega degradacji w wyniku działalności
człowieka.
• Są to nie tylko tereny pokopalniane, ale także każde
wyrobiska po kruszywach (piaskownie, żwirownie,
kamieniołomy itp.).
• Można zmienić ich wygląd i nadać im nową „twarz” i przypisać
nowe funkcje (np. rekreacyjne).
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
35. Energia odnawialna
• W warunkach klimatycznych Polski można
skutecznie wykorzystywać przez znaczną część
roku energię promieniowania słonecznego.
• Może ona podgrzewać wodę używaną w
gospodarstwie lun wytwarzać prąd,
gromadzony w akumulatorach
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
37. Energia słoneczna w transporcie
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
38. Inne źródła energii
• Biomasa Energia wiatru
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
39. Oszczędzanie energii
• Regulacja temperatury Dobra izolacja budynków
w pomieszczeniach
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
40. Zachowanie bioróżnorodności
• Bioróżnorodność to nie tylko hasło naukowe, ale realna
potrzeba każdej społeczności i każdego człowieka.
• Różnorodność środowiska, w którym żyjemy to kwestia
naszego „być albo nie być”.
• Bioróżnorodność zapewnia nam urozmaicone pożywienie
oraz zabezpiecza przed niszczącymi inwazjami różnych
szkodników wyspecjalizowanych w niszczeniu pojedynczych
roślin czy zwierząt.
• Potrzebne są różnorodne akcje edukacyjne i promujące
bioróżnorodność.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
43. Korytarze ekologiczne
• Korytarze ekologiczne to połączone ze sobą
obszary, wzdłuż których mogą migrować różne
gatunki zwierząt.
• Przyczyniają się one do zachowania
bioróżnorodności.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
44. Korytarze od skali globalnej do lokalnej
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
45. Regulacja cieków wodnych
• Jednym z uciążliwych skutków zmian klimatu jest
duża zmienność opadów w czasie i w przestrzeni.
• Efektem tej zmienności są nie tylko rozległe
powodzie, ale także lokalne podtopienia.
• Z drugiej strony musimy się liczyć z przesuszaniem
niektórych gruntów.
• Regulując lokalne cieki wodne mniejszamy te
problemy.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
48. Życie w mieście
• W miastach żyje prawie 2/3 ludności Polski.
• Życie w miastach ma swe zalety, ale także
uciążliwości.
• Część tych uciążliwości wiąże się ze specyficznym
klimatem tworzonym przez miasto.
• Inne środowiskowe uciążliwości to hałas i
zanieczyszczenia.
• Każdą z tych uciążliwości można zmniejszyć przez
różne działania lokalne.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
49. Zieleń w mieście
• Zieleń w mieście ma ogromne znaczenie dla poprawy
warunków klimatycznych, sanitarnych i
akustycznych.
• Chodzi nie tylko o utrzymanie tej zieleni, która
jeszcze w mieście rośnie, ale o zwiększenie jej
powierzchni.
• Zieleń nie tylko łagodzi temperaturę, ale także
oczyszcza powietrze z zanieczyszczeń i tłumi hałas.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
50. • Nadwyżka temperatury powietrza (Ta) i temperatury
odczuwalnej (UTCI) w trzech rejonach Warszawy w stosunku
do obszaru podmiejskiego
• Koło – stare osiedle z licznymi drzewami i trawnikami
• Włodarzewska – nowe osiedle z nielicznymi drzewami i
trawnikami.
• Twarda – fragment centrum miasta pozbawionego zieleni
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
51. Promujmy i walczmy o zieleń w miastach
Zielone ściany
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
53. Zielone dachy
Stanowią dobrą izolację termiczną
Zwiększają retencję wód opadowych
Tworzą swoisty mikroklimat.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
54. Zielone dachy w skali makro i mikro.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
55. Przykład wpływu zieleni na złagodzenie miejskiej wyspy ciepła (MWC)
Obecny stan zagospodarowania - MWC 1,5 – 3,5 stopni
(maksymalnie do 12 stopni)
Rejon „Twarda”
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
57. Działanie 2
Wprowadzenie trawników, drzew i zielonych dachów
- Złagodzenie MWC o 0,4-0,5 stopni
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
58. Tu znajdziecie państwo wskazówki, co możemy zrobić,
aby poprawić mikroklimat miasta
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
59. Zieleń a hałas
Nadmierny hałas może mieć wpływ na:
- uszkodzenia słuchu
- zakłócenia snu
- osłabienie procesów poznawczych
- psychofizjologiczne reakcje stresowe
- zwiększone ryzyko chorób krążenia
Szacuje się, że w Polsce, na szkodliwe lub uciążliwe działanie hałasu
narażonych jest około 13 milionów osób
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
60. • Wyraźne zwiększony hałas występuje w pasie do około 500 m od drogi. Powyżej
tej odległości większe znaczenie w kształtowaniu się klimatu akustycznego
danego miejsca mają czynniki lokalne, a hałas komunikacyjny z drogi słyszalny
jest w postaci w miarę jednostajnego szumu.
• Dla zapewnienia ludziom odpowiednich warunków dniem i wypoczynku
nocnego drogi powinny przebiegać w odległości większej niż 200-300 m od
budynków mieszkalnych.
Natężenie hałasu w profilu Wyszków,
a)w porze dziennej, b) w ciągu nocy
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
61. Ochrona przed hałasem wymaga kompleksowych działań w sferze
edukacji, planowania i organizacji ruchu .
Pas zieleni, w stanie ulistnionym , o szerokości 30 m redukuje hałas o 5 dB).
Ekrany akustyczne są jednym ze sposobów na obniżenie poziomu hałasu w
otoczeniu dróg.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne
62. Zakończenie
• To tylko wybrane przykłady działań, które możemy
podjąć wspólnie, aby złagodzić skutki zmian klimatu
lub lepiej zaadoptować się do niektórych zmian.
• Każda gmina różni się od pozostałych. Musimy
uruchomić naszą wyobraźnię, aby zobaczyć, ćo dla
nas jest najważniejsze i co razem możemy zrobić, aby
wszystkim żyło się lepiej.
Adaptacja do zmian klimatu – działania lokalne