This document provides an overview of technology use in education from the past to future possibilities. It discusses how technology has progressed from early uses of word processors to create worksheets to today's interactive whiteboards and online learning platforms. Teachers have increasingly incorporated more technology into their teaching since the late 20th century with formal training opportunities. The future of education involves more ubiquitous and distributed learning through online platforms that provide lifelong learning opportunities for students and teachers.
This document provides an overview of technology use in education from the past to future possibilities. It discusses how technology has progressed from early uses of word processors to create worksheets to today's interactive whiteboards and online learning platforms. Teachers have increasingly incorporated more technology into their teaching since the late 20th century with formal training opportunities. The future of education involves more ubiquitous and distributed learning through online platforms that provide lifelong learning opportunities for students and teachers.
1. 1/40
Radyoloji Nereye Koşuyor?
Prof. Dr. E. Tuncel
U.Ü.T.F. Radyoloji AD
Emekli Öğretim Üyesi
(http://www.ercantuncel.net)
11 Ekim 2014, TRD Erzurum şubesi bilimsel etkinliği
6. 6/40
• İlk ilgilenenler fotoğrafçılar ve fizikçiler; özel
laboratuvarlar
• Hastanelere röntgen aygıtları kurulmaya başlanıyor,
daha sonra enstitüler kuruluyor
• Bu dönemin radyologları röntgenle uğraşan
klinisyenlerdir
Örnek: John Caffey, Edward B.D. Neuhauser
8. 8/40
Yıldız Hastanesinde (18 Mayıs 1897)
– Op.Dr.Cemil bey (Esat Feyzi ve Rifat Osman)
– Dr.Salih bey (Dahiliye ve Çocuk hastalıkları uzmanı)
1897 Osmanlı-Yunan savaşında yaralanan
Boyabatlı Mehmet’in radyografisi ve radyogramı
9. 9/40
Radyolojide ilkler BATIDA BİZDE
Tıbbi uygulaması 1896 1897
Enstitüler 1902 Viyana 1935 Çapa
Dernek 1897 UK
1898 Almanya
1924 İstanbul
(Elektroradyoloji)
Kongre 1900 Paris
1905 Berlin
1966 İstanbul
Dergi 1896 Skiagraphy
1897 Am X-ray J
1955 Türk Radyoloji
Mecmuası
10. 10/40
Konuşmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1934-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1973-2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koşuyor?
11. 11/40
Uzmanlığın özellikleri
• Tümüyle teknolojiye dayalı bir daldır;1955’den önce
ve1980-81’de radyoterapiyi de kapsıyordu
• 5 saat çalışma, şua izni, nöbet yok, fiili hizmet zammı
• Ne iş yapar?
– Sindirim borusunun, biliyer ve üriner sistemin kontrastlı
tetkiklerini yapar
– İnvaziv işlemler (anjiyografi, ventrikülografi, pnömoansefalografi,
miyelografi, vb) ilgili klinisyen tarafından radyoloji
departmanlarında yapılırdı
12. 12/40
• 1960’lardan önce
– Röntgen tercih edilen bir dal değildi
– Genel kabul: “Röntgenogramları en iyi ilgili klinisyen
değerlendirir”
• 1960’lardan sonra
– Dünyada: Röntgenin klinikteki önemi arttı
– Türkiyede: Amerikan tıbbıyla tanışma → Hacettepe deneyimi
13. 13/40
Radyolog profili
1960’lardan önce:
• Tıbbı bırakmış, para
kazanmayı amaçlayan
laboratuvar sahibi
• Hastaya dokunmayan,
yorumda iddiasız; görevinin
kaliteli görüntü elde etmek
olduğuna inanan
14. 14/40
1960’lardan sonra:
• Radyolojiyi önemi nedeniyle
seçen genç ve enerjik hekimler
• Görmenin ve yorumun
radyologlar tarafından
yapılacağı iddiasında, İnvaziv
işlemlere sahip çıkmaya
çalışan
16. 16/40
Konuşmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1934-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1973-2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koşuyor?
17. 17/40
Büyük değişim!
• Teknolojik gelişme
– Kesit görüntüleme
– Kateter vb gereçlerde
gelişmeler
• Endoskopik gelişmeler
• Daha non-invaziv
yollarla daha açık
görüntüler
– Üretimde ve yorumda
ustalığa gereksinim
kalmadı
– Yorumda klinik bilgi
önemli hale geldi
• Girişimsel radyoloji
20. • Radyoloji uzmanlığının değeri arttı, genç ve yetenekli
20/40
mezunlar bu dalı tercih etmeye başladı
• Radyologlar anjiografi ünitelerine sahip olmaya ve
girişimlere başladılar
• Röntgen muayenehanesine sahip olanlar US ekleyerek
yollarına devam etti
• Sermayesi olanlar görüntüleme merkezleri açmaya
başladı; radyologlar buralarda aylıklı çalışanlar haline
geldiler
22. 22/40
• Klinisyenler ya görüntüleme merkezleri açmak veya
ortak olmak istediler ya da gönderdikleri hasta başına
PRİM aldılar
• Merkez sahipleri zaten buna mecburdular; böylece
klinisyenin, merkez sahibinin ve çalışan radyoloğun
mutlu olduğu bir düzen kurulmuş oldu!
• Mutsuz olan?: - Bedelini ödeyemeyen hastalar
- Etik değerleri önemseyen hekimler
23. 23/40
Konuşmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1934-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1973-2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koşuyor?
24. 24/40
Sağlıkta dönüşüm projesi
• Sağlıkta neo-liberalizm: Özelleşme
– Sağlık hizmetinin metalaşması
• Siyasi popülizm
– Hekime kolayca ulaşabilme: Aşırı talep!
• Sağlık hizmetinin hem fiyatlandırıcısı hem de alıcısı SGK
– Bilgi-beceriye değil sadece işleme ödeme
25. 25/40
Bu değişimlerin radyoloji
uzmanlığına etkileri
1. Rapor ve tetkik kalitesinde düşme
2. Klinikle, klinisyenle ve hasta ile ilişkinin zayıflaması
3. Uzmanlık alanının invazyonu
26. 26/40
1. Rapor ve tetkik kalitesinde düşme
Radyolojik tetkiklerin birim fiyatı aşırı derecede ucuzdur;
radyologlar kapasitelerinin çok üzerindeki sayılarda hasta
bakmaktadırlar
“Hem kaliteli, hem ucuz hem de hızlı olabilen bir sağlık sistemi
yoktur; birinin düzeltilmesi diğer birinin veya ikisinin bozulmasına
neden olur.”
Prof.Sir R. Hoffenberg, RCP’ nin eski başkanı
27. 27/40
• Silik akciğer lezyonlarında, bakma süresi <4 sn
olduğunda, saptanabilirlik önemli ölçüde düşüyor
Oestmann JW ve ark. Radyoloji; 1988
• Mamogramların değerlendirme hızı
– 40-50 MM/2 saat = 36/39 kanser
– 40-50 MM/15 dak. = 31/39 kanser
Kopans DB, RCNA; 2000
• Abdomen BT’de >20/gün = yanlış x 2
Bechtold RE, JCAT; 1997
28. 28/40
3 Mart 2013 tarihli Hürriyet Gazetesinin Manşeti
Sonuç:
Radyoloğun güvenilirliğinin aşınması
29. 29/40
2. Klinikle, klinisyenle ve hasta ile ilişkinin zayıflaması
– Radyoloğun klinik bilgisi geriler; hastaya artı değer (“adding
value”) katamaz ve giderek konsültan pozisyonunu kaybeder
– Radyolog klinisyen ve hasta nezdinde görünmez hale
(“invisible”) gelmektedir
31. 31/40
– Radyolog klinisyen ve hasta nezdinde görünmez hale
(“invisible”) gelmektedir
“Bir raporun en değerli yeri
altındaki radyoloğun imzasıdır”
“Allaha şükür ki gazeteciyim, muhasebeci veya radyolog değilim. Yerimi
başkasıyla dolduramayacaklar.”
(Thank goodness I’m a journalist and not an accountant or a radiologist. There
will be no outsourcing for me.)
Thomas Friedman.The World is Flat: A Brief History of the
Twenty-First Century. Farrar, Straus and Giroux, 2005
Recht M.Translational Research:
The Future of Radiology (içinde). Image 2009 07 06
32. 32/40
“Sadece görüntüleri raporlayan bir doktor radyolog
değildir, çünkü radyoloji uzmanlığını oluşturan diğer
bileşenler* yoktur.”
(A physician who only interprets imaging studies is not a radiologist,
because the other integrated components of a radiologist’s profession are
absent.)
Borgstede JP. Radiology: Commodity or Speciality?
Radiology 2008; 247:613-616
______________________
* 1. İstenen incelemenin gerekliliği ve uygunluğu
2. İncelemenin kalitesinin sağlanması
3. İnceleme sonuçlarının yorumlanması
4. Refere eden klinisyenle konsültasyon
33. 33/40
3. Uzmanlık alanının invazyonu
– SGK uygulamaları ile klinisyenlerin girişimsel işlem ve US
yapmaları meşru hale gelmiştir
– Girişimsel radyoloji, radyolojinin bir alt dalı olarak kabul
ettirilememektedir
35. Birinci dünya savaşı sonrası radyolojinin şekillenme
evresinde, radyoloji liderlerinin çoğu “radyoloji uzmanları
hastalarını doğrudan kontrol eden hekimler olmadıkça radyolojinin
asla matür bir uzmanlık dalı olamayacağını” ifade etmişlerdi.
Kanımca bu düşünce hâlâ geçerlidir.
(In the formative period of radiology after World War I, many of the early
leaders stated that it would never become a mature specialty unless
radiologists became primary physicians with control of their patients. I
believe this concept is still true.)
35/40
Thomas F. Meaney,MD
Radiology 1989;172:889
36. 36/40
Konuşmanın içeriği
• Uzmanlık öncesi dönem
• Röntgen dönemi: 1934-1972
• Radyoloji (görüntüleme) dönemi: 1973-2003
• Günümüzde radyoloji
• Radyoloji nereye koşuyor?
