SlideShare a Scribd company logo
1 of 14
Download to read offline
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
1
Moduł V
Środki ochrony fizycznej stosowane pod-
czas imprez masowych
Wprowadzenie
1. Prawne zasady stosowania środków porządkowych w granicach i czasie odby-
wania się imprez masowych
2. Prawne i etyczne zasady stosowania środków przymusu bezpośredniego
Bibliografia
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
2
Wprowadzenie
Bezpieczeństwo imprez masowych uzależ-
nione jest od wielu czynników. Niektóre z
nich mają charakter nieprzewidywalny,
inne zaistnieją z całą pewnością. Pomiędzy
nimi rozciąga się ogromny obszar możli-
wych zdarzeń i sytuacji, na które służby
zaangażowane w tworzenie bezpieczeń-
stwa powinny być przygotowane. Instru-
menty prawne oraz umiejętności perso-
nalno-społeczne członków służb porząd-
kowych i informacyjnych powinny podle-
gać procesowi ciągłego doskonalenia, korespondującego z możliwymi do przewidzenia
zagrożeniami. Nie mniej ważna jest znajomość oraz stosowanie podstawowych zasad
etycznych, związanych z działalnością na rzecz bezpieczeństwa uczestników imprez ma-
sowych.
Służby porządkowe i służby informacyjne to pracownicy odpowiedzialni bezpośrednio
za likwidację napięć i antagonizmów między kibicami. Zadania te sprawiły, że nadano im
uprawnienia do stosowania wybranych środków ochrony fizycznej. Wykonując obo-
wiązki służbowe członka służb porządkowych, należy pamiętać, że środki przymusu
bezpośredniego stosowane powinny być z należytą rozwagą, gdyż przekroczenie
uprawnień lub ich zbyt rygorystyczne stosowanie może przynieś odwrotny skutek.
Oprócz przydzielonych uprawnień, należy zatem uwzględnić ogólnie przyjęte normy i
zasady etyczne.
W niniejszym module kursu zastanowimy się nad środkami ochrony fizycznej stosowa-
nymi przez członków służb porządkowych w czasie i granicach odbywania się imprez
masowych. Przedmiotem prowadzonych analiz będą również kategorie osób, wobec
których stosowanie środków przymusu bezpośredniego jest prawnie zabronione. Na
koniec poruszymy kwestię poszanowania godności osób z perspektywy konieczności
stosowania środków przymusu bezpośredniego.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
3
1. Prawne zasady stosowania środków porządkowych w granicach i czasie odby-
wania się imprez masowych
Na wstępie przypomnij sobie uprawnienia służb porządkowych i służb informacyj-
nych, które były przedmiotem rozważań zawartych w module III.
W skrócie są to:
 sprawdzenie i stwierdzenie uprawnień osób do przebywania na imprezach
masowych oraz wezwanie do opuszczenia imprezy masowej w sytuacji braku
uprawnień,
 legitymowanie,
 przeglądanie zawartości bagażu i odzieży,
 wydawanie poleceń porządkowych,
 ujęcie, w celu niezwłocznego przekazania Policji.
Zastanówmy się teraz i omówmy nieco dokładniej powyższe środki porządkowe.
Sprawdzania uprawnień osoby do uczestniczenia w imprezie masowej członek
służby porządkowej lub członek służby informacyjnej dokonuje przez: sprawdzenie czy
osoba ta posiada ważny bilet lub inny dokument uprawniający ją do przebywania na
imprezie masowej i czy jest on identyczny z obowiązującym wzorem.
W przypadku meczu piłki nożnej można porównać dane umieszczone na bilecie (imię,
nazwisko oraz PESEL), a w przypadku, gdy nie został on podany – rodzaj, serię i numer
dokumentu tożsamości, z dokumentem potwierdzającym tożsamość posiadacza biletu.
„Ponadto członek służby porządkowej lub członek służby informacyjnej, dokonując ta-
kich sprawdzeń powinien również ustalić czy wobec osoby uczestniczącej w imprezie
masowej nie zostało wydane orzeczenie lub zakaz wstępu na imprezę masową, zakaz
zagraniczny lub też zakaz klubowy. Wszystkie te czynności, generalnie przeprowadzane
są w trakcie wpuszczania widzów na teren stadionu lub obiektu, gdzie impreza jest or-
ganizowana, może być również przeprowadzona doraźnie, w trakcie trwania imprezy
jeżeli zachodzi podejrzenie, że na imprezę dostały się osoby nie posiadające stosowych
uprawnień” (Wojtal, Milewicz 2011, s. 482).
Kolejnym środkiem ochrony fizycznej stosowanym na imprezach masowych jest legi-
tymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości. Przed przystąpieniem do legity-
mowania osoby uczestniczącej w imprezie masowej, członek służby porządkowej oraz
członek służby informacyjnej zobowiązani są, odpowiednio: do użycia zwrotu „służba
porządkowa”, „służba informacyjna” oraz:
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
4
 okazania umieszczonego w widocznym miejscu identyfikatora wydanego
przez organizatora imprezy masowej w sposób umożliwiający osobie legity-
mowanej odczytanie danych na nim umieszczonych,
 podania podstawy prawnej i przyczyny legitymowania.
Pamiętaj!
Ustawodawca określił dokumenty, na podstawie których można ustalić tożsamość osoby
legitymowanej. Są to:
 dowód osobisty,
 tymczasowe zaświadczenie tożsamości,
 paszport,
 prawo jazdy,
 legitymacja szkolna lub studencka,
 dokument stwierdzający tożsamość cudzoziemca,
 inny dokument potwierdzający tożsamość, zaopatrzony w wizerunek twarzy i
adres zamieszkania osoby legitymowanej.
Pamiętaj!
W razie legitymowania osób uczestniczą-
cych w imprezie masowej, znajdujących
się w pojeździe, gdy uzasadniają to wzglę-
dy bezpieczeństwa, członek służby po-
rządkowej lub członek służby informacyj-
nej ma prawo żądać opuszczenia pojazdu
przez te osoby. Sprzeciw opuszczenia po-
jazdu jest traktowany jako odmowa pod-
dania się prawem przewidziany czynności.
Następnym, trzecim już środkiem stoso-
wanym w celu eliminacji zagrożeń imprez masowych jest przeglądanie zawartości
bagażu i odzieży osób. Działania te podejmuje się w przypadku podejrzenia, że uczest-
nicy imprezy masowej wnoszą lub posiadają:
 broń lub inne niebezpieczne przedmioty,
 materiały wybuchowe,
Na żądanie osoby legitymowanej członkowie służby porządkowej lub członkowie
służby informacyjnej zobowiązani są podać swoje imię i nazwisko.
Na żądanie osoby legitymowanej członkowie służby porządkowej lub członkowie
służby informacyjnej zobowiązani są podać swoje imię i nazwisko.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
5
 wyroby pirotechniczne,
 materiały pożarowo niebezpieczne,
 napoje alkoholowe (z wyjątkiem legalnie zakupionych na imprezie masowej),
 środki odurzające lub substancje psychotropowe.
Przed przystąpieniem do przeglądania zawartości bagażu lub odzieży osoby uczestni-
czącej w imprezie masowej, członek służby porządkowej zobowiązany jest użyć zwrotu
„służba porządkowa”, a członek służb informacyjnych zwrotu „służba informacyjna”, i
następnie:
 okazać umieszczony w widocznym miejscu identyfikator wydany przez orga-
nizatora imprezy masowej, w sposób umożliwiający osobie, której bagaż lub
odzież są przeglądane, odczytanie danych na nim umieszczonych,
 podać podstawę prawną i przyczynę przeglądania zawartości bagażu lub
odzieży.
Podobnie jak w przypadku legitymowania, tak i w sytuacji przeglądania zawartości ba-
gażu lub odzieży, członek służby porządkowej lub członek służby informacyjnej zobo-
wiązany jest, na żądanie osoby uczestniczącej w imprezie masowej, podać swoje imię i
nazwisko.
Przed przystąpieniem do przeglądania odzieży lub bagażu, służby porządkowe lub in-
formacyjne wzywają do ich okazania. W przypadku dokonania tych czynności u osób
uczestniczących w imprezie masowej, znajdujących się w pojeździe, mają prawo zażądać
opuszczenia pojazdu.
A co wtedy, gdy:
 zostaną ujawnione przedmioty zabronione na imprezie masowej?
 zachowanie osób uczestniczących w imprezie jest niezgodne z jej regulami-
nem lub regulaminem obiektu?
W powyższych sytuacjach:
 członek służby porządkowej odmawia wpuszczenia tej osoby na imprezę ma-
sową lub usuwa ją z miejsca prowadzenia tej imprezy,
 członek służby informacyjnej wzywa niezwłocznie członka służby porządko-
wej w celu wydania odmowy wpuszczenia lub usunięcia tych osób z imprezy
masowej.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
6
Praktyczna rada!
Kolejnym środkiem porządkowym stosowanym przez członków służb porządkowych i
członków służb informacyjnych jest wydawanie poleceń porządkowych. Polecenia
porządkowe wydawane są osobom:
 zakłócającym porządek publiczny,
 zachowującym się niezgodnie z regulaminem imprezy masowej,
 zachowującym się niezgodnie z regulaminem obiektu (terenu), w którym od-
bywa się impreza masowa.
W przypadku niewykonania poleceń, służby porządkowe i służby informacyjne wzywają
te osoby do opuszczenia imprezy masowej.
Analogicznie jak w sytuacji legitymowania i przeglądania zawartości odzieży i bagażu,
również podczas wydawania poleceń porządkowych członek służb porządkowych obo-
wiązany jest użyć zwrotu „służba porządkowa”, a członek służb informacyjny zwrotu
„służba informacyjna”, oraz:
 okazać umieszczony w widocznym miejscu identyfikator wydany przez orga-
nizatora imprezy masowej, w sposób umożliwiający osobie uczestniczącej w
imprezie masowej, zakłócającej swoim zachowaniem porządek publiczny lub
zachowującej się niezgodnie z regulaminem imprezy masowej lub regulami-
nem obiektu (terenu) odczytanie danych na nim umieszczonych,
 podać podstawę prawną i przyczynę wezwania osoby do opuszczenia imprezy
masowej.
Na żądanie uczestników imprezy masowej, którym wydawane są polecenia porządkowe,
członkowie służb porządkowych i członkowie służb informacyjnych mają obowiązek
podać swoje imię i nazwisko.
W przypadku niepodporządkowania się wezwaniu, członek służby porządkowej usuwa
poza obiekt lub teren imprezy masowej osobę zakłócającą przebieg tej imprezy. Jeśli
zwłoka w podjęciu działań groziłaby niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia ludzkiego
lub chronionego mienia, członek służb porządkowych może odstąpić od wcześniejszego
wezwania i od razu przystąpić do usunięcia osoby zakłócającej porządek na imprezie
masowej.
Jeśli podlegać będziesz przeglądaniu odzieży na imprezie masowej, pamiętaj, że mo-
żesz zażądać, aby dokonywała go osoba tej samej płci.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
7
Pamiętaj!
Tylko członek służb porządkowych uprawniony jest do powyższych działań.
Ostatnim środkiem używanym na imprezach masowych jest ujęcie osób. Osoby, które
ujęli członkowie służb porządkowych lub informacyjnych musiały stwarzać bezpośred-
nie zagrożenie dla dóbr powierzonych ochronie lub dopuszczały się czynów zabronio-
nych. W obu przypadkach ujęta osoba powinna być niezwłocznie przekazana funkcjona-
riuszom Policji.
A co oznacza niezwłocznie? Spójrz, co na ten temat mówią Kotowski i Kurzępa – ko-
mentatorzy ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Przytoczmy ich słowa:
„Przepis art. 20 ust. 1 pkt 5 ustawy nie określa czasu przetrzymywania ujętej w tym try-
bie osoby. Wydaje się jednak, że nie może on być dłuższy niż niezbędny do powiadomie-
nia o tym fakcie Policji i oczekiwania na przyjazd jej funkcjonariuszy w celu odebrania
zatrzymanego. Przetrzymywanie zatrzymanej osoby przez okres dłuższy niż jest to nie-
zbędne lub zaniechanie bezzwłocznego powiadomienia Policji może stanowić występek
z art. 189 KK, tzw. pozbawienia człowieka wolności” (Kotowski, Kurzępa 2012, s. 108).
Członek służby porządkowej lub członek służby informacyjnej dokonuje ujęcia osoby
uczestniczącej w imprezie masowej w przypadku, gdy stwierdzi, że w zawartości prze-
glądanego bagażu lub odzieży znajdują się:
 broń lub inne niebezpieczne przedmioty,
 materiały wybuchowe,
 wyroby pirotechniczne,
 materiały pożarowo niebezpieczne,
 napoje alkoholowe (z wyjątkiem legalnie zakupionych na imprezie masowej),
 środki odurzające lub substancje psychotropowe.
Po ujęciu członek służb porządkowych lub członek służb informacyjny odbiera wskaza-
ne powyżej przedmioty, a następnie niezwłocznie przekazuje ujętą osobę Policji wraz z
odebranymi przedmiotami.
Praktyczny przykład!
Przeczytaj poniższy tekst i zastanów się, czy działania członka służb informacyjnych by-
ły zgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa.
Podczas zabezpieczenia imprezy masowej mężczyzna – członek służb informacyjnych,
dokonał przeglądu odzieży i bagażu młodej kobiety. W wyniku podjętych czynności
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
8
ujawnił w przeglądanym bagażu niedozwolone wyroby pirotechniczne. Samodzielnie
usunął kobietę poza granice imprezy masowej wraz z niedozwolonymi przedmiotami.
Odpowiedzi na następujące pytania pozwolą Ci ocenić działania członka służb informa-
cyjnych pod kątem ich zgodności z prawem:
1. Czy przegląd odzieży i bagażu powinien być prowadzony przez osoby tej samej
płci?
2. Czy członek służb informacyjnych ma prawo dokonywać usunięcia uczestnika
imprezy poza jej granice?
3. Czy wyroby pirotechniczne powinny zostać odebrane i przekazane Policji?
Jeśli Twoje odpowiedzi ułożyły się w kolejności: tak, nie, tak, to masz rację – członek
służb informacyjny działał zgodnie z prawem.
Podsumowując, katalog uprawnień służb porządkowych i służb informacyjnych ma cha-
rakter zamknięty. Członkowie służb porządkowych i członkowie służb informacyjnych
mają zawsze prawo do:
 sprawdzania uprawnień do wejścia na imprezę i przebywania na niej,
 legitymowania w celu ustalenia tożsamości.
Natomiast:
 przeglądanie bagażu i odzieży następuje, gdy istnieje podejrzenie wnoszenia
niedozwolonych przedmiotów,
 wydanie poleceń porządkowych następuje, gdy zarejestrowano naruszenie
regulaminu,
 ujęcie następuje, gdy zaistnieje zagrożenie ze strony uczestników imprezy
masowej.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
9
2. Prawne i etyczne zasady stosowania środków przymusu bezpośredniego
Wiesz już jakie środki porządkowe mogą stosować służby porządkowe i służby informa-
cyjne. Ale czy na tym uprawnienia tych służb się kończą? I tak, i nie. Służby informacyjne
nie posiadają innych uprawnień poza wskazanymi w pierwszym rozdziale modułu. Na-
tomiast służby porządkowe mogą dodatkowo stosować niektóre środki przymusu bez-
pośredniego.
Spośród różnych środków przymusu bezpośredniego służby porządkowe mogą stoso-
wać trzy:
 siłę fizyczną w postaci technik transportowych i obrony,
 kajdanki zakładane na ręce,
 ręczne miotacze substancji obezwładniających.
Użycie wskazanych środków przymusu bezpośredniego musi zmierzać do:
 wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnego z wydanym
poleceniem,
 odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wol-
ność członków służb porządkowych lub innej osoby.
Użycie przez służby porządkowe któregokolwiek z wyszczególnionych powyżej środ-
ków przymusu bezpośredniego możliwe jest tylko wtedy, gdy doszło do zagrożenia dóbr
powierzonych ochronie lub w razie konieczności odparcia ataku na członków służb po-
rządkowych, członków służb informacyjnych lub inne osoby. Służby porządkowe mogą
użyć środków przymusu bezpośredniego w sytuacji niewykonania poleceń porządko-
wych wydanych osobom zakłócającym porządek publiczny lub zachowujących się nie-
zgodnie z regulaminem imprezy masowej lub regulaminem obiektu (terenu).
Praktyczna rada!
Wymienione powyżej przesłanki, uzasadniające użycie środków przymusu bezpośred-
niego przez służby porządkowe, mogą wystąpić łącznie lub może wystąpić tylko jeden z
nich. Zatem, pomimo że członkowie służb porządkowych każdorazowo muszą posiadać
ważną licencję pracownika ochrony fizycznej, nie mogą używać ani wykorzystywać pa-
łek służbowych, psów służbowych oraz przedmiotów przeznaczonych do obezwładnia-
nia osób za pomocą energii elektrycznej. Nie mogą również stosować siły fizycznej w
postaci technik obezwładniania. Pamiętaj o tym, będąc zarówno pracownikiem służb
porządkowych, jak i uczestnikiem imprezy masowej.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
10
Zobacz, co musisz jeszcze wiedzieć, używając lub wykorzystując dozwolone służbom
porządkowym środki przymusu bezpośredniego:
1. Użycie środków przymusu bezpośredniego powinno być wykonywane w sposób
zapewniający poszanowanie godności ludzkiej oraz innych dóbr osobistych oso-
by, w stosunku do której zostały podjęte.
2. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je w sposób
niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania proporcjonalnie
do stopnia zagrożenia, wybierając środek o możliwie jak najmniejszej dolegliwo-
ści.
3. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je w sposób
wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę.
4. Od użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego należy odstąpić,
gdy cel ich użycia lub wykorzystania został osiągnięty.
5. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je z zacho-
waniem szczególnej ostrożności, uwzględniając ich właściwości, które mogą sta-
nowić zagrożenie życia lub zdrowia
uprawnionego lub innej osoby.
6. W przypadku, gdy uzasadniają to
okoliczności zdarzenia, uprawnio-
ny może użyć jednocześnie więcej
niż jednego środka przymusu bez-
pośredniego lub wykorzystać jed-
nocześnie więcej niż jeden taki
środek.
Niezmiernie istotna informacja, którą ko-
niecznie musisz poznać, dotyczy kategorii wyłączeń podmiotowych, czyli zbioru osób,
wobec których nie powinno się stosować środków przymusu bezpośredniego lub sto-
sowanie tych środków podlega surowym ograniczeniom. Przytoczmy w oryginalnym
brzmieniu zapisy art. 9 Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośred-
niego i broni palnej.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
11
Jeżeli w wyniku użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego nastąpiła
śmierć osoby lub jej zranienie, właściwy przełożony lub osoba pełniąca służbę dyżurną –
niezależnie od pełnionych obowiązków – niezwłocznie zapewnia uprawnionemu nie-
zbędną pomoc, w szczególności psychologiczną lub prawną.
Dowiedz się, jaki jest zakres pomocy prawnej udzielany uprawnionemu, który użył lub
wykorzystał środki przymusu bezpośredniego ze skutkiem śmiertelnym lub zranił oso-
bę. Informacje te znajdziesz w art. 10, ust 2. przytaczanej powyżej ustawy.
Wiesz już, jakie są prawne zasady użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpo-
średniego przez członków służb porządkowych. Zastanówmy się teraz nad ogólnymi
normami etycznymi, związanymi z wykonywaniem zdań członka służb porządkowych,
także w kontekście użycia lub wykorzystania dozwolonych prawem środków przymusu
bezpośredniego.
W formie tabelarycznej przedstawione zostaną podstawowe zasady etyczne związane z
wykonywaniem zadań przez członków służb porządkowych.
Art. 9.
1. Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do
13 lat, oraz osób o widocznej niepełnosprawności uprawniony może użyć wy-
łącznie siły fizycznej w postaci technik obezwładniania.
2. W przypadku, gdy zachodzi konieczność odparcia bezpośredniego, bezpraw-
nego zamachu na życie lub zdrowie uprawnionego lub innej osoby, a użycie siły
fizycznej wobec osoby, o której mowa w ust. 1, jest niewystarczające lub nie-
możliwe, uprawniony może użyć innych środków przymusu bezpośredniego lub
broni palnej.
3. Użycie środka przymusu bezpośredniego w przypadku, o którym mowa w
ust. 2, następuje z uwzględnieniem jego właściwości oraz stanu osoby, wobec
której ma być użyty.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
12
Tabela 5.1. Wybrane zasady etyczne, związane z zadaniami wykonywanymi przez człon-
ków służb porządkowych
Zasada etyczna Opis zasady etycznej
Zgodność z prawem
wszelkich działań
Norma ta obowiązuje służby porządkowe we wszystkich proce-
durach postępowania, w każdej sytuacji. Prawo stanowi nieprze-
kraczalną granicę działań służb porządkowych.
Poszanowanie życia i
zdrowia ludzkiego
Życie i zdrowie ludzkie stanowi najważniejszą wartość. Należy je
stawiać zawsze na pierwszym miejscu hierarchii wartości. Utra-
cone dobra materialne można odzyskać – utraconego życia ni-
gdy.
Poszanowanie god-
ności
Godność jednostki ludzkiej, obok życia i zdrowia, jest jedną z
najważniejszych wartości. Stąd wymóg opieki i moralnego po-
stępowania wobec wszystkich osób, a także pomocy oraz zrozu-
mienia motywacji osób wchodzących w konflikt z pracownikiem
służb porządkowych.
Lojalność
Zasada lojalności nakazuje utrzymanie w tajemnicy informacji
wiążących się z ochroną interesów firmy, dla której członek
służby porządkowej pracuje. Informacji posiadanych nie wolno
wykorzystywać w celach innych niż zapewnienie sprawnej i sku-
tecznej ochrony. Należy zachowywać w tajemnicy wszystkie po-
ufne informacje.
Profesjonalizm
Zasada profesjonalizmu nakazuje opierać się na sprawdzonych
wzorcach postępowania i na najnowszych metodach pracy. Ła-
manie zasady profesjonalizmu w skrajnych przypadkach naraża
zarówno życie uczestnika imprezy masowej, jak i członków służb
porządkowych i informacyjnych. Stąd też moralnym obowiąz-
kiem każdego członka służb porządkowych jest ciągłe podnosze-
nie swoich kwalifikacji i uzupełnianie swojej wiedzy.
Sprowadzanie środ-
ków i metod dole-
gliwych do poziomu
niezbędnej koniecz-
ności
Zasada ta nakazuje szczególną troskę o dobro duchowe i fizyczne
człowieka, zakazuje poniżania i naruszania godności, zobowiązu-
jąc do rzetelności i sumienności w czasie pełnienia służby. Środki
przymusu mogą być stosowane tylko w obszarze wyznaczonym
przez prawo i ustawać winny z chwilą osiągnięcia celu. Środki
przymusu stosować należy czyniąc możliwie najmniejsze zło.
Humanitaryzm
Zasada humanitaryzmu nakłada objęcie pomocą humanitarną
wszystkich osób, które poniosły uszczerbek w związku z działa-
niami pracowników służb porządkowych. Należy im udzielić
pomocy w dostępie do Policji, prokuratury, pomocy lekarskiej
itp.
Źródło: opracowanie własne autora
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
13
Podsumowując:
 środki przymusu bezpośredniego: siła fizyczna (w postaci technik transpor-
towych i obrony), kajdanki (zakładane na ręce) i ręczne miotacze substancji
obezwładniających mogą być używane i wykorzystywane w granicach i czasie
odbywania się imprezy masowej wyłącznie przez członków służb porządko-
wych,
 katalog środków przymusu bezpośredniego ma charakter zamknięty,
 używając środków przymusu bezpośredniego, członek służb porządkowych,
oprócz norm prawnych, powinien stosować normy etyczne.
Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Bezpieczeństwo imprez masowych
14
Bibliografia
Literatura obowiązkowa
Kotowski W., Kurzępa B., Bezpieczeństwo imprez masowych. Komentarz do ustawy o bez-
pieczeństwie imprez masowych, Wydanie III, Difin, Warszawa 2012.
Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. 2009 nr 62,
poz 504).
Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U.
2013 nr 0, poz. 628).
Wojtal J., Milewicz M. (red.), Ochrona fizyczna osób i mienia. II stopień licencji oraz ochro-
na imprez masowych, TNOiK, Toruń 2011.
Literatura uzupełniająca
Bejger W., Stanejko B.G., Ochrona osób i mienia, Wydawnictwo Akademickie i Profesjo-
nalne, Warszawa 2012.

More Related Content

What's hot (18)

1.8
1.81.8
1.8
 
2.7
2.72.7
2.7
 
1.5
1.51.5
1.5
 
2.5
2.52.5
2.5
 
2.3
2.32.3
2.3
 
1.6
1.61.6
1.6
 
2.4
2.42.4
2.4
 
2
22
2
 
Funkcje klasyczne - grupa I
Funkcje klasyczne - grupa IFunkcje klasyczne - grupa I
Funkcje klasyczne - grupa I
 
1.1
1.11.1
1.1
 
1.2
1.21.2
1.2
 
1.4
1.41.4
1.4
 
6
66
6
 
4
44
4
 
Przyszłość polityki ekspedycyjnej Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityk...
Przyszłość polityki ekspedycyjnej Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityk...Przyszłość polityki ekspedycyjnej Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityk...
Przyszłość polityki ekspedycyjnej Unii Europejskiej w ramach Wspólnej Polityk...
 
1. zagadnienia organizacyjno prawne ochrony przeciwpożarowej
1. zagadnienia organizacyjno prawne ochrony przeciwpożarowej1. zagadnienia organizacyjno prawne ochrony przeciwpożarowej
1. zagadnienia organizacyjno prawne ochrony przeciwpożarowej
 
W 18 przestrzeganie przepisow bezpieczenstwa_i_higieny_pracy
W 18 przestrzeganie przepisow bezpieczenstwa_i_higieny_pracyW 18 przestrzeganie przepisow bezpieczenstwa_i_higieny_pracy
W 18 przestrzeganie przepisow bezpieczenstwa_i_higieny_pracy
 
Zasady bezpieczeństwa organizacji imprez masowych 2-1
Zasady bezpieczeństwa organizacji imprez masowych 2-1Zasady bezpieczeństwa organizacji imprez masowych 2-1
Zasady bezpieczeństwa organizacji imprez masowych 2-1
 

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

k1.pdf
k1.pdfk1.pdf
k1.pdf
 
t1.pdf
t1.pdft1.pdf
t1.pdf
 
Quiz3
Quiz3Quiz3
Quiz3
 
Quiz2
Quiz2Quiz2
Quiz2
 
Quiz 1
Quiz 1Quiz 1
Quiz 1
 
Pytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacjiPytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacji
 
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
 
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikowRodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
 
Rodo reakcja na_naruszenia
Rodo  reakcja na_naruszeniaRodo  reakcja na_naruszenia
Rodo reakcja na_naruszenia
 
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikowRodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
2 2
2
 
1
11
1
 
6
66
6
 
5
55
5
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
22
2
 
1
11
1
 

5

  • 1. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 1 Moduł V Środki ochrony fizycznej stosowane pod- czas imprez masowych Wprowadzenie 1. Prawne zasady stosowania środków porządkowych w granicach i czasie odby- wania się imprez masowych 2. Prawne i etyczne zasady stosowania środków przymusu bezpośredniego Bibliografia
  • 2. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 2 Wprowadzenie Bezpieczeństwo imprez masowych uzależ- nione jest od wielu czynników. Niektóre z nich mają charakter nieprzewidywalny, inne zaistnieją z całą pewnością. Pomiędzy nimi rozciąga się ogromny obszar możli- wych zdarzeń i sytuacji, na które służby zaangażowane w tworzenie bezpieczeń- stwa powinny być przygotowane. Instru- menty prawne oraz umiejętności perso- nalno-społeczne członków służb porząd- kowych i informacyjnych powinny podle- gać procesowi ciągłego doskonalenia, korespondującego z możliwymi do przewidzenia zagrożeniami. Nie mniej ważna jest znajomość oraz stosowanie podstawowych zasad etycznych, związanych z działalnością na rzecz bezpieczeństwa uczestników imprez ma- sowych. Służby porządkowe i służby informacyjne to pracownicy odpowiedzialni bezpośrednio za likwidację napięć i antagonizmów między kibicami. Zadania te sprawiły, że nadano im uprawnienia do stosowania wybranych środków ochrony fizycznej. Wykonując obo- wiązki służbowe członka służb porządkowych, należy pamiętać, że środki przymusu bezpośredniego stosowane powinny być z należytą rozwagą, gdyż przekroczenie uprawnień lub ich zbyt rygorystyczne stosowanie może przynieś odwrotny skutek. Oprócz przydzielonych uprawnień, należy zatem uwzględnić ogólnie przyjęte normy i zasady etyczne. W niniejszym module kursu zastanowimy się nad środkami ochrony fizycznej stosowa- nymi przez członków służb porządkowych w czasie i granicach odbywania się imprez masowych. Przedmiotem prowadzonych analiz będą również kategorie osób, wobec których stosowanie środków przymusu bezpośredniego jest prawnie zabronione. Na koniec poruszymy kwestię poszanowania godności osób z perspektywy konieczności stosowania środków przymusu bezpośredniego.
  • 3. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 3 1. Prawne zasady stosowania środków porządkowych w granicach i czasie odby- wania się imprez masowych Na wstępie przypomnij sobie uprawnienia służb porządkowych i służb informacyj- nych, które były przedmiotem rozważań zawartych w module III. W skrócie są to:  sprawdzenie i stwierdzenie uprawnień osób do przebywania na imprezach masowych oraz wezwanie do opuszczenia imprezy masowej w sytuacji braku uprawnień,  legitymowanie,  przeglądanie zawartości bagażu i odzieży,  wydawanie poleceń porządkowych,  ujęcie, w celu niezwłocznego przekazania Policji. Zastanówmy się teraz i omówmy nieco dokładniej powyższe środki porządkowe. Sprawdzania uprawnień osoby do uczestniczenia w imprezie masowej członek służby porządkowej lub członek służby informacyjnej dokonuje przez: sprawdzenie czy osoba ta posiada ważny bilet lub inny dokument uprawniający ją do przebywania na imprezie masowej i czy jest on identyczny z obowiązującym wzorem. W przypadku meczu piłki nożnej można porównać dane umieszczone na bilecie (imię, nazwisko oraz PESEL), a w przypadku, gdy nie został on podany – rodzaj, serię i numer dokumentu tożsamości, z dokumentem potwierdzającym tożsamość posiadacza biletu. „Ponadto członek służby porządkowej lub członek służby informacyjnej, dokonując ta- kich sprawdzeń powinien również ustalić czy wobec osoby uczestniczącej w imprezie masowej nie zostało wydane orzeczenie lub zakaz wstępu na imprezę masową, zakaz zagraniczny lub też zakaz klubowy. Wszystkie te czynności, generalnie przeprowadzane są w trakcie wpuszczania widzów na teren stadionu lub obiektu, gdzie impreza jest or- ganizowana, może być również przeprowadzona doraźnie, w trakcie trwania imprezy jeżeli zachodzi podejrzenie, że na imprezę dostały się osoby nie posiadające stosowych uprawnień” (Wojtal, Milewicz 2011, s. 482). Kolejnym środkiem ochrony fizycznej stosowanym na imprezach masowych jest legi- tymowanie osób w celu ustalenia ich tożsamości. Przed przystąpieniem do legity- mowania osoby uczestniczącej w imprezie masowej, członek służby porządkowej oraz członek służby informacyjnej zobowiązani są, odpowiednio: do użycia zwrotu „służba porządkowa”, „służba informacyjna” oraz:
  • 4. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 4  okazania umieszczonego w widocznym miejscu identyfikatora wydanego przez organizatora imprezy masowej w sposób umożliwiający osobie legity- mowanej odczytanie danych na nim umieszczonych,  podania podstawy prawnej i przyczyny legitymowania. Pamiętaj! Ustawodawca określił dokumenty, na podstawie których można ustalić tożsamość osoby legitymowanej. Są to:  dowód osobisty,  tymczasowe zaświadczenie tożsamości,  paszport,  prawo jazdy,  legitymacja szkolna lub studencka,  dokument stwierdzający tożsamość cudzoziemca,  inny dokument potwierdzający tożsamość, zaopatrzony w wizerunek twarzy i adres zamieszkania osoby legitymowanej. Pamiętaj! W razie legitymowania osób uczestniczą- cych w imprezie masowej, znajdujących się w pojeździe, gdy uzasadniają to wzglę- dy bezpieczeństwa, członek służby po- rządkowej lub członek służby informacyj- nej ma prawo żądać opuszczenia pojazdu przez te osoby. Sprzeciw opuszczenia po- jazdu jest traktowany jako odmowa pod- dania się prawem przewidziany czynności. Następnym, trzecim już środkiem stoso- wanym w celu eliminacji zagrożeń imprez masowych jest przeglądanie zawartości bagażu i odzieży osób. Działania te podejmuje się w przypadku podejrzenia, że uczest- nicy imprezy masowej wnoszą lub posiadają:  broń lub inne niebezpieczne przedmioty,  materiały wybuchowe, Na żądanie osoby legitymowanej członkowie służby porządkowej lub członkowie służby informacyjnej zobowiązani są podać swoje imię i nazwisko. Na żądanie osoby legitymowanej członkowie służby porządkowej lub członkowie służby informacyjnej zobowiązani są podać swoje imię i nazwisko.
  • 5. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 5  wyroby pirotechniczne,  materiały pożarowo niebezpieczne,  napoje alkoholowe (z wyjątkiem legalnie zakupionych na imprezie masowej),  środki odurzające lub substancje psychotropowe. Przed przystąpieniem do przeglądania zawartości bagażu lub odzieży osoby uczestni- czącej w imprezie masowej, członek służby porządkowej zobowiązany jest użyć zwrotu „służba porządkowa”, a członek służb informacyjnych zwrotu „służba informacyjna”, i następnie:  okazać umieszczony w widocznym miejscu identyfikator wydany przez orga- nizatora imprezy masowej, w sposób umożliwiający osobie, której bagaż lub odzież są przeglądane, odczytanie danych na nim umieszczonych,  podać podstawę prawną i przyczynę przeglądania zawartości bagażu lub odzieży. Podobnie jak w przypadku legitymowania, tak i w sytuacji przeglądania zawartości ba- gażu lub odzieży, członek służby porządkowej lub członek służby informacyjnej zobo- wiązany jest, na żądanie osoby uczestniczącej w imprezie masowej, podać swoje imię i nazwisko. Przed przystąpieniem do przeglądania odzieży lub bagażu, służby porządkowe lub in- formacyjne wzywają do ich okazania. W przypadku dokonania tych czynności u osób uczestniczących w imprezie masowej, znajdujących się w pojeździe, mają prawo zażądać opuszczenia pojazdu. A co wtedy, gdy:  zostaną ujawnione przedmioty zabronione na imprezie masowej?  zachowanie osób uczestniczących w imprezie jest niezgodne z jej regulami- nem lub regulaminem obiektu? W powyższych sytuacjach:  członek służby porządkowej odmawia wpuszczenia tej osoby na imprezę ma- sową lub usuwa ją z miejsca prowadzenia tej imprezy,  członek służby informacyjnej wzywa niezwłocznie członka służby porządko- wej w celu wydania odmowy wpuszczenia lub usunięcia tych osób z imprezy masowej.
  • 6. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 6 Praktyczna rada! Kolejnym środkiem porządkowym stosowanym przez członków służb porządkowych i członków służb informacyjnych jest wydawanie poleceń porządkowych. Polecenia porządkowe wydawane są osobom:  zakłócającym porządek publiczny,  zachowującym się niezgodnie z regulaminem imprezy masowej,  zachowującym się niezgodnie z regulaminem obiektu (terenu), w którym od- bywa się impreza masowa. W przypadku niewykonania poleceń, służby porządkowe i służby informacyjne wzywają te osoby do opuszczenia imprezy masowej. Analogicznie jak w sytuacji legitymowania i przeglądania zawartości odzieży i bagażu, również podczas wydawania poleceń porządkowych członek służb porządkowych obo- wiązany jest użyć zwrotu „służba porządkowa”, a członek służb informacyjny zwrotu „służba informacyjna”, oraz:  okazać umieszczony w widocznym miejscu identyfikator wydany przez orga- nizatora imprezy masowej, w sposób umożliwiający osobie uczestniczącej w imprezie masowej, zakłócającej swoim zachowaniem porządek publiczny lub zachowującej się niezgodnie z regulaminem imprezy masowej lub regulami- nem obiektu (terenu) odczytanie danych na nim umieszczonych,  podać podstawę prawną i przyczynę wezwania osoby do opuszczenia imprezy masowej. Na żądanie uczestników imprezy masowej, którym wydawane są polecenia porządkowe, członkowie służb porządkowych i członkowie służb informacyjnych mają obowiązek podać swoje imię i nazwisko. W przypadku niepodporządkowania się wezwaniu, członek służby porządkowej usuwa poza obiekt lub teren imprezy masowej osobę zakłócającą przebieg tej imprezy. Jeśli zwłoka w podjęciu działań groziłaby niebezpieczeństwem dla życia, zdrowia ludzkiego lub chronionego mienia, członek służb porządkowych może odstąpić od wcześniejszego wezwania i od razu przystąpić do usunięcia osoby zakłócającej porządek na imprezie masowej. Jeśli podlegać będziesz przeglądaniu odzieży na imprezie masowej, pamiętaj, że mo- żesz zażądać, aby dokonywała go osoba tej samej płci.
  • 7. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 7 Pamiętaj! Tylko członek służb porządkowych uprawniony jest do powyższych działań. Ostatnim środkiem używanym na imprezach masowych jest ujęcie osób. Osoby, które ujęli członkowie służb porządkowych lub informacyjnych musiały stwarzać bezpośred- nie zagrożenie dla dóbr powierzonych ochronie lub dopuszczały się czynów zabronio- nych. W obu przypadkach ujęta osoba powinna być niezwłocznie przekazana funkcjona- riuszom Policji. A co oznacza niezwłocznie? Spójrz, co na ten temat mówią Kotowski i Kurzępa – ko- mentatorzy ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych. Przytoczmy ich słowa: „Przepis art. 20 ust. 1 pkt 5 ustawy nie określa czasu przetrzymywania ujętej w tym try- bie osoby. Wydaje się jednak, że nie może on być dłuższy niż niezbędny do powiadomie- nia o tym fakcie Policji i oczekiwania na przyjazd jej funkcjonariuszy w celu odebrania zatrzymanego. Przetrzymywanie zatrzymanej osoby przez okres dłuższy niż jest to nie- zbędne lub zaniechanie bezzwłocznego powiadomienia Policji może stanowić występek z art. 189 KK, tzw. pozbawienia człowieka wolności” (Kotowski, Kurzępa 2012, s. 108). Członek służby porządkowej lub członek służby informacyjnej dokonuje ujęcia osoby uczestniczącej w imprezie masowej w przypadku, gdy stwierdzi, że w zawartości prze- glądanego bagażu lub odzieży znajdują się:  broń lub inne niebezpieczne przedmioty,  materiały wybuchowe,  wyroby pirotechniczne,  materiały pożarowo niebezpieczne,  napoje alkoholowe (z wyjątkiem legalnie zakupionych na imprezie masowej),  środki odurzające lub substancje psychotropowe. Po ujęciu członek służb porządkowych lub członek służb informacyjny odbiera wskaza- ne powyżej przedmioty, a następnie niezwłocznie przekazuje ujętą osobę Policji wraz z odebranymi przedmiotami. Praktyczny przykład! Przeczytaj poniższy tekst i zastanów się, czy działania członka służb informacyjnych by- ły zgodne z powszechnie obowiązującymi przepisami prawa. Podczas zabezpieczenia imprezy masowej mężczyzna – członek służb informacyjnych, dokonał przeglądu odzieży i bagażu młodej kobiety. W wyniku podjętych czynności
  • 8. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 8 ujawnił w przeglądanym bagażu niedozwolone wyroby pirotechniczne. Samodzielnie usunął kobietę poza granice imprezy masowej wraz z niedozwolonymi przedmiotami. Odpowiedzi na następujące pytania pozwolą Ci ocenić działania członka służb informa- cyjnych pod kątem ich zgodności z prawem: 1. Czy przegląd odzieży i bagażu powinien być prowadzony przez osoby tej samej płci? 2. Czy członek służb informacyjnych ma prawo dokonywać usunięcia uczestnika imprezy poza jej granice? 3. Czy wyroby pirotechniczne powinny zostać odebrane i przekazane Policji? Jeśli Twoje odpowiedzi ułożyły się w kolejności: tak, nie, tak, to masz rację – członek służb informacyjny działał zgodnie z prawem. Podsumowując, katalog uprawnień służb porządkowych i służb informacyjnych ma cha- rakter zamknięty. Członkowie służb porządkowych i członkowie służb informacyjnych mają zawsze prawo do:  sprawdzania uprawnień do wejścia na imprezę i przebywania na niej,  legitymowania w celu ustalenia tożsamości. Natomiast:  przeglądanie bagażu i odzieży następuje, gdy istnieje podejrzenie wnoszenia niedozwolonych przedmiotów,  wydanie poleceń porządkowych następuje, gdy zarejestrowano naruszenie regulaminu,  ujęcie następuje, gdy zaistnieje zagrożenie ze strony uczestników imprezy masowej.
  • 9. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 9 2. Prawne i etyczne zasady stosowania środków przymusu bezpośredniego Wiesz już jakie środki porządkowe mogą stosować służby porządkowe i służby informa- cyjne. Ale czy na tym uprawnienia tych służb się kończą? I tak, i nie. Służby informacyjne nie posiadają innych uprawnień poza wskazanymi w pierwszym rozdziale modułu. Na- tomiast służby porządkowe mogą dodatkowo stosować niektóre środki przymusu bez- pośredniego. Spośród różnych środków przymusu bezpośredniego służby porządkowe mogą stoso- wać trzy:  siłę fizyczną w postaci technik transportowych i obrony,  kajdanki zakładane na ręce,  ręczne miotacze substancji obezwładniających. Użycie wskazanych środków przymusu bezpośredniego musi zmierzać do:  wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnego z wydanym poleceniem,  odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wol- ność członków służb porządkowych lub innej osoby. Użycie przez służby porządkowe któregokolwiek z wyszczególnionych powyżej środ- ków przymusu bezpośredniego możliwe jest tylko wtedy, gdy doszło do zagrożenia dóbr powierzonych ochronie lub w razie konieczności odparcia ataku na członków służb po- rządkowych, członków służb informacyjnych lub inne osoby. Służby porządkowe mogą użyć środków przymusu bezpośredniego w sytuacji niewykonania poleceń porządko- wych wydanych osobom zakłócającym porządek publiczny lub zachowujących się nie- zgodnie z regulaminem imprezy masowej lub regulaminem obiektu (terenu). Praktyczna rada! Wymienione powyżej przesłanki, uzasadniające użycie środków przymusu bezpośred- niego przez służby porządkowe, mogą wystąpić łącznie lub może wystąpić tylko jeden z nich. Zatem, pomimo że członkowie służb porządkowych każdorazowo muszą posiadać ważną licencję pracownika ochrony fizycznej, nie mogą używać ani wykorzystywać pa- łek służbowych, psów służbowych oraz przedmiotów przeznaczonych do obezwładnia- nia osób za pomocą energii elektrycznej. Nie mogą również stosować siły fizycznej w postaci technik obezwładniania. Pamiętaj o tym, będąc zarówno pracownikiem służb porządkowych, jak i uczestnikiem imprezy masowej.
  • 10. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 10 Zobacz, co musisz jeszcze wiedzieć, używając lub wykorzystując dozwolone służbom porządkowym środki przymusu bezpośredniego: 1. Użycie środków przymusu bezpośredniego powinno być wykonywane w sposób zapewniający poszanowanie godności ludzkiej oraz innych dóbr osobistych oso- by, w stosunku do której zostały podjęte. 2. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je w sposób niezbędny do osiągnięcia celów tego użycia lub wykorzystania proporcjonalnie do stopnia zagrożenia, wybierając środek o możliwie jak najmniejszej dolegliwo- ści. 3. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je w sposób wyrządzający możliwie najmniejszą szkodę. 4. Od użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego należy odstąpić, gdy cel ich użycia lub wykorzystania został osiągnięty. 5. Środków przymusu bezpośredniego używa się lub wykorzystuje się je z zacho- waniem szczególnej ostrożności, uwzględniając ich właściwości, które mogą sta- nowić zagrożenie życia lub zdrowia uprawnionego lub innej osoby. 6. W przypadku, gdy uzasadniają to okoliczności zdarzenia, uprawnio- ny może użyć jednocześnie więcej niż jednego środka przymusu bez- pośredniego lub wykorzystać jed- nocześnie więcej niż jeden taki środek. Niezmiernie istotna informacja, którą ko- niecznie musisz poznać, dotyczy kategorii wyłączeń podmiotowych, czyli zbioru osób, wobec których nie powinno się stosować środków przymusu bezpośredniego lub sto- sowanie tych środków podlega surowym ograniczeniom. Przytoczmy w oryginalnym brzmieniu zapisy art. 9 Ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośred- niego i broni palnej.
  • 11. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 11 Jeżeli w wyniku użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego nastąpiła śmierć osoby lub jej zranienie, właściwy przełożony lub osoba pełniąca służbę dyżurną – niezależnie od pełnionych obowiązków – niezwłocznie zapewnia uprawnionemu nie- zbędną pomoc, w szczególności psychologiczną lub prawną. Dowiedz się, jaki jest zakres pomocy prawnej udzielany uprawnionemu, który użył lub wykorzystał środki przymusu bezpośredniego ze skutkiem śmiertelnym lub zranił oso- bę. Informacje te znajdziesz w art. 10, ust 2. przytaczanej powyżej ustawy. Wiesz już, jakie są prawne zasady użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpo- średniego przez członków służb porządkowych. Zastanówmy się teraz nad ogólnymi normami etycznymi, związanymi z wykonywaniem zdań członka służb porządkowych, także w kontekście użycia lub wykorzystania dozwolonych prawem środków przymusu bezpośredniego. W formie tabelarycznej przedstawione zostaną podstawowe zasady etyczne związane z wykonywaniem zadań przez członków służb porządkowych. Art. 9. 1. Wobec kobiet o widocznej ciąży, osób, których wygląd wskazuje na wiek do 13 lat, oraz osób o widocznej niepełnosprawności uprawniony może użyć wy- łącznie siły fizycznej w postaci technik obezwładniania. 2. W przypadku, gdy zachodzi konieczność odparcia bezpośredniego, bezpraw- nego zamachu na życie lub zdrowie uprawnionego lub innej osoby, a użycie siły fizycznej wobec osoby, o której mowa w ust. 1, jest niewystarczające lub nie- możliwe, uprawniony może użyć innych środków przymusu bezpośredniego lub broni palnej. 3. Użycie środka przymusu bezpośredniego w przypadku, o którym mowa w ust. 2, następuje z uwzględnieniem jego właściwości oraz stanu osoby, wobec której ma być użyty.
  • 12. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 12 Tabela 5.1. Wybrane zasady etyczne, związane z zadaniami wykonywanymi przez człon- ków służb porządkowych Zasada etyczna Opis zasady etycznej Zgodność z prawem wszelkich działań Norma ta obowiązuje służby porządkowe we wszystkich proce- durach postępowania, w każdej sytuacji. Prawo stanowi nieprze- kraczalną granicę działań służb porządkowych. Poszanowanie życia i zdrowia ludzkiego Życie i zdrowie ludzkie stanowi najważniejszą wartość. Należy je stawiać zawsze na pierwszym miejscu hierarchii wartości. Utra- cone dobra materialne można odzyskać – utraconego życia ni- gdy. Poszanowanie god- ności Godność jednostki ludzkiej, obok życia i zdrowia, jest jedną z najważniejszych wartości. Stąd wymóg opieki i moralnego po- stępowania wobec wszystkich osób, a także pomocy oraz zrozu- mienia motywacji osób wchodzących w konflikt z pracownikiem służb porządkowych. Lojalność Zasada lojalności nakazuje utrzymanie w tajemnicy informacji wiążących się z ochroną interesów firmy, dla której członek służby porządkowej pracuje. Informacji posiadanych nie wolno wykorzystywać w celach innych niż zapewnienie sprawnej i sku- tecznej ochrony. Należy zachowywać w tajemnicy wszystkie po- ufne informacje. Profesjonalizm Zasada profesjonalizmu nakazuje opierać się na sprawdzonych wzorcach postępowania i na najnowszych metodach pracy. Ła- manie zasady profesjonalizmu w skrajnych przypadkach naraża zarówno życie uczestnika imprezy masowej, jak i członków służb porządkowych i informacyjnych. Stąd też moralnym obowiąz- kiem każdego członka służb porządkowych jest ciągłe podnosze- nie swoich kwalifikacji i uzupełnianie swojej wiedzy. Sprowadzanie środ- ków i metod dole- gliwych do poziomu niezbędnej koniecz- ności Zasada ta nakazuje szczególną troskę o dobro duchowe i fizyczne człowieka, zakazuje poniżania i naruszania godności, zobowiązu- jąc do rzetelności i sumienności w czasie pełnienia służby. Środki przymusu mogą być stosowane tylko w obszarze wyznaczonym przez prawo i ustawać winny z chwilą osiągnięcia celu. Środki przymusu stosować należy czyniąc możliwie najmniejsze zło. Humanitaryzm Zasada humanitaryzmu nakłada objęcie pomocą humanitarną wszystkich osób, które poniosły uszczerbek w związku z działa- niami pracowników służb porządkowych. Należy im udzielić pomocy w dostępie do Policji, prokuratury, pomocy lekarskiej itp. Źródło: opracowanie własne autora
  • 13. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 13 Podsumowując:  środki przymusu bezpośredniego: siła fizyczna (w postaci technik transpor- towych i obrony), kajdanki (zakładane na ręce) i ręczne miotacze substancji obezwładniających mogą być używane i wykorzystywane w granicach i czasie odbywania się imprezy masowej wyłącznie przez członków służb porządko- wych,  katalog środków przymusu bezpośredniego ma charakter zamknięty,  używając środków przymusu bezpośredniego, członek służb porządkowych, oprócz norm prawnych, powinien stosować normy etyczne.
  • 14. Projekt „Model systemu wdrażania i upowszechniania kształcenia na odległość w uczeniu się przez całe życie” Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Bezpieczeństwo imprez masowych 14 Bibliografia Literatura obowiązkowa Kotowski W., Kurzępa B., Bezpieczeństwo imprez masowych. Komentarz do ustawy o bez- pieczeństwie imprez masowych, Wydanie III, Difin, Warszawa 2012. Ustawa z dnia 20 marca 2009 r. o bezpieczeństwie imprez masowych (Dz.U. 2009 nr 62, poz 504). Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz.U. 2013 nr 0, poz. 628). Wojtal J., Milewicz M. (red.), Ochrona fizyczna osób i mienia. II stopień licencji oraz ochro- na imprez masowych, TNOiK, Toruń 2011. Literatura uzupełniająca Bejger W., Stanejko B.G., Ochrona osób i mienia, Wydawnictwo Akademickie i Profesjo- nalne, Warszawa 2012.