Οι σημειώσεις της παρουσίασης του 46ου κεφαλαίου της Γεωγραφίας της Ε' τάξης Περισσότερες πληροφορίες για την παρουσίαση και την ανάπτυξη του κεφαλαίου στην ιστοσελίδα της "Σχολικής Αποθήκης" στο link: http://educationalstorageegeo.weebly.com/46-omicron-epsilonlambdalambdaetanuiotasigmamu972sigmaf-tauetasigmaf-deltaiotaalphasigmapiomicronrho940sigmaf.html

1. Δημιουργία Πέτρος Μιχαηλίδης - Δάσκαλος
Ελληνισμός
εκτός συνόρων
Δ’ Ενότητα
13ος Κύκλος
46ο Κεφάλαιο

2. Κεφ. 46:
Ο ελληνισμός της
διασποράς
Στο κεφάλαιο αυτό θα μάθετε:
● για τους Έλληνες, που κατοικούν
σε πολλά σημεία του κόσμου
Το video να παίξει 2 φόρες. Την πρώτη χωρίς υπότιτλους και την δεύτερη με
υπότιτλους. Ενδιάμεσα μπορούν να γίνουν ερωτήσεις όπως:
● Πού βρισκόμαστε (Στην Αυστραλία - Στο κτήριο της Όπερας)
● Ποιός ο λόγος που είμαστε εδώ; (Υπάρχει μια από τις μεγαλύτερες κοινότητες
του ελληνισμού της διασποράς)
● Τι θα μελετήσουμε σε αυτό το κεφάλαιο( τους λόγους της αποδημίας των
Ελλήνων)
Όσες ερωτήσεις δεν απαντηθούν ενδιάμεσα στις προβολές επαναλαμβάνονται στο
τέλος της δεύτερης προβολής

3. Εικόνα 46.1: Η πορεία του Μ. Αλεξάνδρου
Η παραπάνω εικόνα παρουσιάζει στοιχεία για την εξάπλωση του
ελληνισμού στα χρόνια του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ας συζητήσουμε
μαζί γι’ αυτή την ικανότητα της ελληνικής φυλής να αναζητά το νέο και
να δημιουργεί σε κάθε σημείο του πλανήτη μας.
Το link οδηγεί σε video του Φωτόδεντρου με τον τίτλο: Ο Μ.Αλέξανδρος στη Μ.
Ασία και την Κεντρική Ασία
Από τα πολύ παλιά χρόνια οι Έλληνες αναζητούσαν νέους τόπους για να
εγκατασταθούν και να ιδρύσουν τις αποικίες τους. Εκεί μετέδιδαν τα στοιχεία του
πνεύματος και του πολιτισμού τους, ανέπτυσσαν το εμπόριο και τις τέχνες και
συνεργάζονταν με τους γειτονικούς λαούς. Έτσι εξαπλώθηκε ο ελληνικός πολιτισμός
και έγινε γνωστός στα πέρατα του τότε γνωστού κόσμου. Ακόμη και σήμερα, όταν οι
Έλληνες εγκαθίστανται σε άλλα κράτη, αναπτύσσουν εμπορικές επιχειρήσεις, έχουν
επιτυχημένη επιστημονική και κοινωνική σταδιοδρομία και αποτελούν άξιους
πρεσβευτές της πατρίδας και του ελληνικού πολιτισμού στο εξωτερικό.

4. Από την εποχή του
Ιάσονα και του Μεγάλου
Αλεξάνδρου οι Έλληνες
αναζητούσαν νέους
τόπους για να
εγκατασταθούν Εκεί
ίδρυαν πόλεις,
ανέπτυσσαν το εμπόριο
και τις τέχνες και
μετέδιδαν στοιχεία του
πνεύματος και του
πολιτισμού τους στους
γειτονικούς λαούς.

5. Οι σημερινοί Έλληνες της διασποράς, οι
ομογενείς μας, αποτελούνται και από
Έλληνες δεύτερης και τρίτης γενιάς. Είναι τα
παιδιά και τα εγγόνια των Ελλήνων που
έφυγαν από την Ελλάδα μετά το Δεύτερο
Παγκόσμιο Πόλεμο. Η πολύ κακή οικονομική
κατάσταση της χώρας μας και οι πολιτικές
διαφωνίες που επικρατούσαν, τους
οδήγησαν στην αναζήτηση μιας καλύτερης
ζωής στην Αμερική, στην Αυστραλία, στη
Γερμανία, στη Ρωσία και σε άλλες χώρες
Εικόνα 46.2: Έλληνες στη
Νότια Αφρική
Εικόνα 46.3: Έλληνες στην Αγγλία
διαδηλώνουν για το Κυπριακό
Ακόμη και σήμερα, όταν οι Έλληνες εγκαθίστανται σε άλλα
κράτη, αναπτύσσουν επιχειρήσεις, έχουν επιτυχημένη
επιστημονική και κοινωνική σταδιοδρομία και
εκπροσωπούν επάξια τη χώρα μας. Κατά την τελευταία
δεκαετία, σχεδόν πέντε εκατομμύρια πατριώτες μας ζουν
έξω από την πατρίδα. Αυτοί είναι οι Έλληνες της
διασποράς ή οι Απόδημοι Έλληνες
Συζητήστε μεταξύ σας σε ποιες χώρες γνωρίζετε ότι
κατοικούν Έλληνες. Μιλήστε για τους συγγενείς σας
που πιθανόν έχετε σε μία άλλη χώρα.
Το link οδηγεί σε σελίδα του Φωτόδεντρου σχετική με τον Ελληνισμό της διασποράς
Χώρες που κατοικούν σήμερα Έλληνες είναι οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Αυστραλία, η
Γερμαία, η Ουκρανία, η Ρωσία, η Νότια Αφρική, η Γαλλία, η Αργεντινή, η Βραζιλία, το
Βέλγιο, η Σουηδία, η Μεγάλη Βρετανία, η Αίγυπτος, το Μεξικό, η Σαουδική Αραβία κ.
ά.
1ο link: (πρόκειται για μια σειρά από 5 ντοκιμαντέρ αυτό είναι το πρώτο)
Ντοκιμαντέρ από το ψηφιακό αρχείο της ΕΡΤ
Περιγραφή
Η σειρά «ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ, ΒΟΡΕΙΑ ΑΜΕΡΙΚΗ» παρουσιάζει
ανθρώπινες ιστορίες των Ελλήνων ομογενών που ζουν και διαπρέπουν στην
ΑΜΕΡΙΚΗ. Στο συγκεκριμένο επεισόδιο της σειράς, περιγράφουν τη ζωή των
Ελλήνων μεταναστών και της πρώτης ελληνικής κοινότητας Δάσκαλοι και
Καθηγητές Πανεπιστημίου, Επιχειρηματίες δεύτερης και τρίτης γενιάς,
Φοιτητές, Καλλιτέχνες και Αρχιτέκτονες. Μεταξύ αυτών, που μιλούν για τον
απόδημο ελληνισμό, η Υπεύθυνη των Δημοσίων Σχέσεων της Ελληνικής
Ορθοδόξου Αρχιεπισκοπής Βορείου και Νοτίου ΑΜΕΡΙΚΗΣ, ΝΙΚΗ
ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟΥ και ο Εκπαιδευτικός Σύμβουλος Διοίκησης Δημοσίων
Σχολείων Νέας Υόρκης και ένας από τους βασικούς στην ΑΜΕΡΙΚΗ συντονιστές
της σειράς, ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΧΑΤΖΗΔΗΜΗΤΡΙΟΥ.
2ο link: (η σελίδα αναζήτησης όπου εμφανίζονται και τα υπόλοιπα ντοκιμαντέρ της
σειράς)

6. Μπορεί οι ομογενείς μας να έχουν ενσωματωθεί στις
κοινωνίες των χωρών που εγκαταστάθηκαν, δεν
ξεχνούν όμως ποτέ τη μητέρα-πατρίδα. Η Ελλάδα σε
κάθε δύσκολη στιγμή έχει συμπαραστάτες τα παιδιά
της που ζουν μακριά. Με διαδηλώσεις, με ισχυρές
παρεμβάσεις στις κυβερνήσεις των χωρών τους,
δυνατότητα την οποία έχουν λόγω της μεγάλης
οικονομικής και κοινωνικής θέσης τους, βοηθούν τη
χώρα μας να αντιμετωπίσει τα σοβαρά προβλήματα
που πολλές φορές παρουσιάζονται. Κύριος
οργανισμός που συντονίζει την επικοινωνία με τους
Έλληνες της Διασποράς και τις δραστηριότητές τους
είναι η Γενική Γραμματεία Απόδημου Ελληνισμού.
Ας συζητήσουμε μαζί με ποιους τρόπους η
Ελλάδα πρέπει να βοηθήσει τους ομογενείς μας,
ώστε και οι επόμενες γενιές να διατηρήσουν την
ελληνικότητά τους.
Εικόνα 46.4: 25η Μαρτίου στο Γιοχάνεσμπουργκ
Συζητήστε μεταξύ σας ποια από τα μαθήματα
που κάνετε εσείς στο σχολείο σας θα πρέπει
να διδάσκονται στα Ελληνόπουλα της
διασποράς.
Το link οδηγεί στην ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Απόδημου
Ελληνισμού
Θέμα 1ο:
Κάποιες ενέργειες που μπορούν να γίνουν είναι:
● Ίδρυση ελληνικών σχολείων και στελέχωσή τους με δασκάλους ( ερώτηση: τι
να μαθαίνουν τα παιδιά;)
● Ίδρυση πολιτιστικών συλλόγων (ερώτηση: για ποιο λόγο;) Απάντηση: Να
μαθαίνουν παραδοσιακούς χορούς, να ακούνε μουσική να παρακολουθούν και
να διοργανώνουν θεατρικές, μουσικές κλπ παραστάσεις και γενικά να
οργανώνουν δραστηριότητες σχετικές με τα ήθη, τα έθιμα και γενικά με την
Ελλάδα.
● Διοργάνωση εκδρομών στην Ελλάδα (Ερώτηση: Για ποιο λόγο; Για να τους
προσφέρει δωρεάν διακοπές;) Απάντηση: Για επισκέψεις σε ιστορικούς και
αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία.
Θέμα 2ο:
Γλώσσα, ιστορία, αρχαία ελληνικά, γεωγραφία και γενικά ότι προτείνουν οι μαθητές
αρκεί να το αιτιολογήσουν δηλαδή σε κάθε απάντηση να υπάρχει ένα “γιατί θα
πρέπει να διδαχθεί αυτό σε αυτά τα παιδιά;”

7. Εικόνα 46.5: Κατανομή του Απόδημου Ελληνισμού στις ηπείρους
Ομαδική δραστηριότητα (προαιρετική)
Παρατηρούμε την εικόνα 46.5 και ερευνάμε τους λόγους, για
τους οποίους το μεγαλύτερο ποσοστό του Απόδημου
Ελληνισμού είναι συγκεντρωμένο στην αμερικανική ήπειρο.
Εκτός από τις πηγές που θα μας προτείνει η δασκάλα ή ο
δάσκαλός μας, ας ζητήσουμε και τη βοήθεια των παππούδων
ή των γιαγιάδων μας
Αν θέλεις, διάβασε κι αυτό...
Ο ελληνισμός του Πόντου στην
αρχαιότητα
Οι Έλληνες πριν από τον 8ο αιώνα π.Χ.
ψηφώντας τους κινδύνους πέρασαν στον Εύξεινο Πόντο
και έφθασαν στις παράλιες περιοχές του αναζητώντας
πολύτιμα μέταλλα, όπως το χρυσάφι. Εκεί δημιούργησαν
μεγάλες πόλεις-αποικίες, την Ηράκλεια, την Τραπεζούντα,
τη Σινώπη, την Κερασούντα, την Αμισό, τα Κοτύωρα κ.ά..
Οι πόλεις ιδρύθηκαν κατά μήκος ενός παράλιου
δρόμου και απετέλεσαν κέντρα εμπορίου με το εσωτερικό
της Μικράς Ασίας, με τους λαούς των παραλίων του
Εύξεινου Πόντου και τους Έλληνες της Ελλάδας.
Περικυκλωμένες από βαρβαρικά ιθαγενή φύλα απέκρουαν
κάθε τόσο τις επιθέσεις τους χάρη στη δύναμη των όπλων
και στην αίγλη του ανώτερου πολιτισμού τους.
«Ο ελληνισμός της Μαύρης Θάλασσας» , Επτά Ημέρες
Το πρώτο link οδηγεί σε εφαρμογή του Φωτόδεντρου σχετική με γραφήματα και
στοιχεία σχετικά με τον απόδημο ελληνισμό
Το δεύτερο link οδηγεί σε ιστοσελίδα σχετική με την Τραπεζούντα
Ομαδική δραστηριότητα
Γιατί υπήρχαν θέσεις εργασίας καθώς οι οικονομίες αυτών των χωρών
αναπτύσσονταν, ήταν μακριά από τους τόπους των μαχών των παγκοσμίων
πολέμων, υπήρχαν δημοκρατικά καθεστώτα, καλύτεροι μισθοί, και καλύτερες
συνθήκες ζωής σε σχέση με την Ελλάδα.

8. Τετράδιο εργασιών - Δραστηριότητα 1η
Γίνε ένας μικρός ρεπόρτερ*. Ψάξε στο περιβάλλον σου (γείτονες, φίλους, συγγενείς) να βρεις
ανθρώπους των οποίων οι συγγενείς έφυγαν από την Ελλάδα. Ρώτησε αν είναι δυνατό να έρθεις σε
επαφή μαζί τους με αλληλογραφία Αν μπορέσεις, κάνε έναν κατάλογο ερωτήσεων που θα τους
υποβάλεις, όπως π.χ. πότε έφυγαν, γιατί, τι άφησαν εδώ, πώς έφθασαν εκεί, τι ένιωσαν τότε, τι
νιώθουν τώρα… Υπάρχουν κι άλλες ερωτήσεις που μπορείς να τους κάνεις. Να συντάξεις το
ρεπορτάζ σου και να το παρουσιάσεις στην τάξη.
*ρεπόρτερ: δημοσιογράφος που ερευνά και συγκεντρώνει πληροφορίες για θέματα και γεγονότα της
επικαιρότητας και τα συντάσσει σε άρθρα για να τα δημοσιεύσει (σε εφημερίδα, περιοδικό) ή να τα παρουσιάσει
στο κοινό από την τηλεόραση ή το ραδιόφωνο.
ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
..............................................................................................................................................................................
Η συνέντευξη γίνεται με αλληλογραφία, διαδικτυακά κλπ
Ερωτήσεις που μπορούν να γίνουν:
● Πότε φύγατε από την Ελλάδα;
● Ποιοι ήταν οι λόγοι που σας ανάγκασαν να φύγετε;
● Με ποιον τρόπο φτάσατε εκεί;
● Έχετε αφήσει πίσω στην Ελλάδα οικογένεια, συγγενείς και φίλους;
● Έχετε ξαναεπισκεφτεί την Ελλάδα από τότε;
● Πώς νιώσατε μόλις φύγατε από την Ελλάδα;
● Πώς νιώθετε τώρα ύστερα από τόσα χρόνια παραμονής στο εξωτερικό;
● Συνηθίσατε δύσκολα στις συνθήκες ζωής της νέας χώρας που
εγκατασταθήκατε;
● Ποιες είναι οι διαφορές στην καθημερινή ζωή μεταξύ της νέας χώρας που ζείτε
και της Ελλάδας;
● Ακολουθείτε ήθη και έθιμα της Ελλάδας, για παράδειγμα πηγαίνετε κάθε
Κυριακή στην εκκλησία στη χώρα όπου ζείτε;
● Μιλάτε ελληνικά με τους φίλους σας και την οικογένειά σας σ’ αυτήν τη χώρα;
● Στην αρχή είχατε κάποιο πρόβλημα προσαρμογής με τους ανθρώπους που
ζούσαν εκεί ή σας δέχτηκαν με χαρά;
● Μαθαίνετε νέα από την Ελλάδα (τηλεόραση, ραδιόφωνο κ.ά.;)
● Επικοινωνείτε με κάποιους στην Ελλάδα;

9. ● Σας έχει λείψει η Ελλάδα;

10. Τετράδιο εργασιών - Δραστηριότητα 2η
Σημείωσε με ένα Χ τους λόγους που αναγκάζουν τους Έλληνες να φύγουν από την πατρίδα και να
εγκατασταθούν σε άλλη χώρα:
α) Αναζήτηση καλύτερου και πιο επικερδούς επαγγέλματος
β) Κακή οικονομική κατάσταση της χώρας
γ) Πολύ δύσκολες κλιματικές συνθήκες στην περιοχή τους
δ) Πολιτικές διαφωνίες και αναταραχές
ε) Ανάγκη για σπουδές Ανώτατης Εκπαίδευσης
Χ
Χ
Χ

11. Τετράδιο εργασιών - Δραστηριότητα 3η
Συμπλήρωσε την ακροστιχίδα της λέξης «ΔΙΑΣΠΟΡΑ».
Δ _ _ _ _ _ _
Ι _ _ _ _ _ _
Α _ _ _ _ _ _
Σ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
Π _ _ _ _ _ _ _ _
Ο _ _ _ _ _ _ _ _
Ρ _ _ _ _
Α _ _ _ _ _ _ _
Η Ελλάδα σε κάθε τέτοια στιγμή έχει συμπαραστάτες τα παιδιά της που ζουν μακριά
Μόνο με τέτοιες παρεμβάσεις προς τις κυβερνήσεις τους οι
απόδημοι Έλληνες βοηθούν την πατρίδα
Σ’ αυτή τη χώρα ζουν πάρα πολλοί Έλληνες
Τους έχει η Ελλάδα, όταν αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα
Εξαιτίας αυτών των διαφωνιών και αναταραχών έφυγαν πολλοί
Έλληνες από την πατρίδα
Έτσι λέγονται οι Έλληνες που έχουν εγκατασταθεί σε άλλες
χώρες
Και σ’ αυτή τη χώρα ζουν πολλοί Έλληνες
Κι έτσι λέγονται οι Έλληνες της διασποράς
ΥΣΚΟΛΗ
ΣΧΥΡΕΣ
ΜΕΡΙΚΗ
ΥΜΠΑΡΑΣΤΑΤΕΣ
ΟΛΙΤΙΚΩΝ
ΜΟΓΕΝΕΙΣ
ΩΣΙΑ
ΠΟΔΗΜΟΙ

12. Ώρα για διάβασμα.
Καλή
συνέχεια!!!
Δημιουργία Πέτρος Μιχαηλίδης - Δάσκαλος