EDU

1. Ρνδ Γειθίλη
Τα ξνδ δειθίληα είλαη έλα παλέκνξθν είδνο δειθηληνύ ηνπ γέλνπο
Lipotes ηεο ηάμεο ησλ θεηνεηδώλ. Ολνκάδνληαη αιιηώο θαη Μπόην θαη, όπσο
ην νλνκάδνπλ ζην Πεξνύ, bufo Colorado. Έρνπλ ζπγγέλεηα πξώηνπ βαζκνύ
κε ηα δειθίληα θαη ηηο θάιαηλεο θαη είλαη ην κεγαιύηεξν δειθίλη ηνπ γιπθνύ
λεξνύ.
Τξέθνληαη κε καιαθόζηξαθα, γαηόςαξα, πηξάλραο θαη ςάξηα πνπ ςαξεύνπλ ζηα ζνιά λεξά. Μπνξνύλ
λα θπλεγήζνπλ ην ίδην θαιά, θαη ηελ κέξα θαη ηελ λύρηα, γηαηί ην ζόλαξ ηνπ ην δηεπθνιύλεη ζηελ
αλίρλεπζε ησλ δηαθόξσλ εκπνδίσλ. Δηαθέξνπλ αξθεηά κε ηα θνηλά δειθίληα ησλ σθεαλώλ.
Πξώηα από όια είλαη κεγαιύηεξα από ηα θνηλά δειθίληα (ην κήθνο ηνπ θηάλεη ηα 15κ θαη ηα 90θ)! Τα
αξζεληθά είλαη κεγαιύηεξα από ηα ζειπθά. Αληί γηα ξαρηαίν πηεξύγην έρνπλ κηα θακπύιε. Επίζεο ε νπξά
ηνπο είλαη επίζεο κεγαιύηεξε από ησλ άιισλ δειθηληώλ. Ο εγθέθαιόο ηνπο είλαη 40% κεγαιύηεξνο από
ηνπο αλζξώπνπ!!! Τν ξύγρνο ηνπο είλαη επίζεο κεγαιύηεξν από ησλ άιισλ δειθηληώλ γηα λα πηάλνπλ πην
εύθνια ηα γιηζηεξά ςάξηα θαη κπνξνύλ λα γπξίζνπλ ην θεθάιη ηνπο έσο 180 κνίξεο!
Τν ρξώκα ηνπο είλαη αλνηρηό ξνδ ιόγσ ησλ ηξνθώλ πνπ ςαξεύεη, κε γθξηδσπά θνκκάηηα πνπ
ελαιιάζζνληαη αξκνληθά θαη ην θάλνπλ λα δείρλεη ππέξνρν!! Τν ζειπθό γελλά έλα κσξό θάζε ρξόλν, κεηά
από 9 έσο 12 κήλεο θύεζε, ηελ πεξίνδν ηεο πιεκκύξαο (από Μάξηην έσο Απξίιην). Η δηάξθεηα δσήο ηνπο
είλαη άγλσζηε, αιιά εθηηκάηε όηη δνπλ 15 κε 17 ρξόληα. Καηνηθνύλ ζηνλ Ακαδόλην, θάησ από ηα ζνιά
λεξά ηνπ, θαζώο θαη ζηνπο παξαπνηάκνπο ηνπ, πνπ δηαηξέρνπλ κεγάιν κέξνο ηεο λόηηαο Ακεξηθήο.
Όκσο, ην παλέκνξθν απηό δών θηλδπλεύεη! Οη άλζξσπνη ξίρλνπλ ζηνλ Ακαδόλην ρεκηθέο νπζίεο πνπ
θαηαζηξέθνπλ όιν ην νηθνζύζηεκα θαη καδί κε απηό, ην ξνδ δειθίλη. Παξόηη ην θπλήγη ηνπ απαγνξεύεηαη,
αλ πάεη θαλείο ζηηο ηνπηθέο αγνξέο ζα βξεη ιίπνο ξνδ δειθηληνύ 25$ ην κηθξό κπνπθαιάθη, γηαηί πηζηεύεηαη
όηη ζεξαπεύεη ηνπο ξεπκαηηζκνύο
Επίζεο νη ςαξάδεο ηα ζθνηώλνπλ θαη ηα ρξεζηκνπνηνύλ γηα δόισκα ζηα γαηόςαξα! Έλαο άιινο
κεγάινο θίλδπλνο είλαη ηα δίρηπα πνπ είλαη απισκέλα ζηνλ Ακαδόλην. Τα ξνδ δειθίληα πηάλνληαη θαη
πλίγνληαη, γηαηί δελ κπνξνύλ λα αλέβνπλ ζηελ επηθάλεηα γηα λα αλαπλεύζνπλ. Αθόκε, έλαο θίλδπλνο είλαη
ηα δηάθνξα πινηάξηα πνπ θάλνπλ ηεξάζηηα θαζαξία, κε απνηέιεζκα λα κπεξδεύνπλ ηα ξνδ δειθίληα θαη λα
ηα βγάδνπλ ζηελ όρζε.

2. 1. Ση ζνπ έθαλε εληύπωζε ζην θείκελν πνπ δηαβάζακε;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….
2. ΢ε ηη δηαθέξνπλ ηα ξνδ δειθίληα από ηα θνηλά δειθίληα;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….
3. Πνηνη είλαη νη θίλδπλνη γηα ηα ξνδ δειθίληα;
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………….
Α) ζην παξαπάλω θείκελν λα βξεηο:
- 5 ξήκαηα:
- 5 νπζηαζηηθά:
- 5 άξζξα:
- 5 επηξξήκαηα:
Β) Γηάιεμε έλα από ηα ξήκαηα πνπ βξήθεο. Να ην θιίλεηο ζηνλ Δλεζηώηα θαη
ηνλ Δμαθνινπζεηηθό Μέιινληα.
Γ) Γηάιεμε έλα από ηα νπζηαζηηθά πνπ βξήθεο. Να ην θιίλεηο ζε όιεο ηηο
πηώζεηο ζηνλ Δληθό θαη ηνλ Πιεζπληηθό.